2016 S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E Strategia Rozwoju Gminy Jeżowe na lata 2016-2022 Opracował: hitprojekt 2016-12-20
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 2 Dokument powstał na zlecenie: GMINY JEŻOWE w oparciu o społeczną diagnozę problemów i potrzeb w zakresie rozwoju społeczno gospodarczego Gminy Jeżowe. Opracowujący: firma hit projekt we współpracy z Urzędem Gminy w Jeżowem. Jeżowe, grudzień 2016 r.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 3 Spis treści I. WPROWADZENIE... 5 1. Cel i zakres opracowania.... 5 II. LOKALIZACJA... 9 1. Położenie... 9 2. Podział administracyjny... 11 III. DEMOGRAFIA... 15 1. Liczba mieszkańców... 15 III. GOSPODARKA... 20 1. Rynek pracy... 20 2. Przedsiębiorczość... 22 3. Rolnictwo i leśnictwo... 26 IV. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA... 32 1. Infrastruktura drogowa... 32 2. Infrastruktura wodna, kanalizacyjna i gazowa.... 38 2.1. Sieć wodociągowa... 38 2.2. Sieć kanalizacyjna... 39 2.3. Sieć gazowa... 41 3. Gospodarka odpadami.... 42 4. Internet.... 45 V. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA... 48 1. Oświata... 48 2. Służba zdrowia... 54 3. Kultura... 56 4. Pomoc społeczna... 58 5. Sport i aktywność sportowa mieszkańców... 60 6. Oferta turystyczna Gminy... 62 7. Bezpieczeństwo... 65 8. Działalność obywatelska mieszkańców... 68 VI. ANALIZA POTRZEB I PROBLEMÓW ZGŁASZANYCH PRZEZ MIESZKAŃCÓW KONSULTACJE SPOŁECZNE... 71 VII. ANALIZA SWOT GMINY JEŻOWE... 76 CZĘŚĆ II... 81 ANALIZA STRATEGICZNA... 81 VIII. WIZJA i STRATEGICZNE CELE ROZWOJU GMINY JEŻOWE... 82
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 4 1. Wizja Rozwoju Gminy Jeżowe... 82 2. Cele i obszary strategicznego działania... 83 3. Cele i zadania strategiczne... 86 4. Kluczowe działania inwestycyjne w zakresie realizacji Strategii... 94 IX. FINANSOWANIE DZIAŁAŃ STRATEGII... 97 X. MONITORING... 100
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 5 I. WPROWADZENIE 1. Cel i zakres opracowania. Strategia rozwoju lokalnego stanowi jeden z podstawowych elementów planowania strategicznego na poziomie zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego. Strategia rozwoju gminy należy do podstawowych narzędzi planowania, zarządzania i kontrolowania działań na wyznaczonym obszarze administracyjnym. Etapy budowania strategii tworzą proces, który powinien prowadzić do wyselekcjonowania kluczowych problemów i określenia strategicznych obszarów działania gminy w określonym czasie i w miejscu. Przedmiotem niniejszego opracowania jest dokonanie aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Jeżowe na lata 2016-2022. Inicjatorem rozpoczęcia prac nad aktualizacją obowiązującej Strategii dla Gminy Jeżowe był Wójt Gminy Jeżowe. W procesie formułowania okresu obowiązywania strategii kierowano się terminami realizacji kluczowych programów i dokumentów strategicznych mających bezpośredni wpływ na możliwości realizacji działań i przedsięwzięć zaplanowanych na terenie gminy Jeżowe. W tym przypadku w głównej mierze uwzględniono oddziaływania Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego, Strategii Europa 2020, która na obszarze województwa podkarpackiego realizowana jest m.in. poprzez Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2014 2020 i Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020. Obszarem obowiązywania strategii jest teren administracyjny Gminy Jeżowe, głównego interesariusza opracowania. Okres obowiązywania strategii obejmuje lata 2016 2022, w głównej mierze wynikający z technicznej możliwości szczegółowego planowania i określania celów strategicznych, jak również z możliwości finansowego wsparcia z RPO WP na lata 2014 2020 i PROW z perspektywą realizacji o dodatkowe dwa lata, tj., do roku 2022. Metodologię opracowanej strategii oparto o analizę stanu obecnego i obecnej sytuacji społeczno gospodarczej Gminy Jeżowe, na podstawie Części I - Diagnozy Społeczno Gospodarczej oraz wyznaczenia obszarów strategicznego działania (planowanie strategiczne) w Części II Analizy strategicznej. W ten sposób metodologia budowanej strategii opiera się na metodologii projektowej: analizie problemów, celów i rezultatów, do jakich zmierzać będą działania i zaplanowane przedsięwzięcia w okresie realizacji strategii 2016 2022. W strategii ujęto jedynie kluczowe działania i przedsięwzięcia zdiagnozowane w procesie przygotowania strategii, w kierunkach działań natomiast wyszczególniono kluczowe planowane rodzaje projektów podejmowanych w zakresie realizacji zaprojektowanych celów strategicznych m.in. przez Gminę Jeżowe i grupy interesariuszy z terenu gminy Jeżowe. Metodologia opracowania strategii Proces budowanej Strategii Rozwoju dla Gminy Jeżowe oparto o wytyczne poradnika Planowanie strategiczne - Poradnik dla pracowników administracji publicznej 1. W procesie planowania strategicznego i budowy struktury strategii wykorzystano proces budowania i realizacji strategii (wyszczególnienie etapy budowania strategii) według poniższego schematu. 1 Źródło: Planowanie strategiczne. Poradnik dla pracowników administracji publicznej, MRR, Wa-wa 2012;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 6 Rysunek 1. Proces budowania i realizacji strategii Metodologia budowania strategii opiera się na opracowaniu aktualnej diagnozy społeczno - gospodarczej Gminy Jeżowe (Część I ) oraz analizy strategicznej i planowania strategicznego (Część II). I. Diagnoza społeczno gospodarcza Gminy Jeżowe Pierwsza część opracowania obejmuje szczegółową diagnozę społeczno gospodarczą Gminy Jeżowe obejmującą analizę sektorów i warunków obecnie panujących w zakresie: lokalizacji, demografii, gospodarki i rynku pracy oraz infrastruktury technicznej i społecznej. Pierwszą cześć strategii podsumowuje analiza SWOT opracowana w dziewięciu strategicznych obszarach działania Gminy: - transport komunikacja położenie; - mieszkalnictwo ludność rynek pracy; - infrastruktura publiczna; - turystyka rekreacja wypoczynek kultura ngo sport; - przedsiębiorczość rolnictwo; - zdrowie pomoc społeczna bezpieczeństwo; - oświata. W pierwszej części uwzględniono również analizę potrzeb i problemów wskazywanych bezpośrednio przez mieszkańców gminy Jeżowe. W tym celu analizę oparto o badanie ankietowe prowadzone wśród mieszkańców gminy, jak również, poprzez organizowane spotkania z mieszkańcami, radnymi i sołtysami Gminy Jeżowe w formie powołania Zespołu ds. Aktualizacji Strategii. W załączniku Nr 2 zawarto wzór ankiety kierowanej do mieszkańców. W załączniku Nr 1 zawarto informacje z przeprowadzonych konsultacji społecznych projektu. Dodatkowo na potrzeby opracowania Strategii powołano Zespół ds. Aktualizacji Strategii, który miał za zadanie opiniowanie i definiowanie zakresu działań przedstawionych do realizacji. W ramach zadania zorganizowano dwa spotkania warsztatowe dla wskazanego zespołu
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 7 - w dniu 29 września 2016 r. w Urzędzie Gminy w Jeżowem warsztaty dotyczące podstawy budowania lokalnych strategii rozwoju i możliwości finansowania działań ze środków zewnętrznych na poziomie gminy; - w dniu 21 listopada 2016 r. w Urzędzie Gminy Jeżowe warsztaty Podsumowanie diagnozy społeczno gospodarczej. Analiza SWOT. W załączniku Nr III zawarto materiały ze wskazanych spotkań Zespołu ds. Aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Jeżowe. II. Analiza strategiczna Drugą cześć strategii tworzy obszar strategicznego planowania i formułowania celów, jakie zakładane są do realizacji w okresie obowiązywania strategii. Analiza strategiczna obejmuje formułowanie wizji i celów strategicznych w oparciu o analizę: a. Wyników z diagnozy społeczno - gospodarczej b. Otoczenia strategie i programy oddziaływujące na planowanie strategiczne w gminie, w tym: - Strategia EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu; - Strategia Rozwoju Kraju 2020; - Strategia Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020; c. Programy i źródła finansowania zewnętrznego d. Planowane projekty i przedsięwzięcia w perspektywie realizacji strategii e. Wieloletni Plan Inwestycyjny Gminy Jeżowe na lata 2016 2023. III. Konsultacje społeczne Proces konsultacji społecznych obejmował powołanie szerokiego Zespołu ds. Aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Jeżowe, prowadzony był również w formie badania ankietowego wśród mieszkańców gminy. Dodatkowo po opracowaniu strategii, opracowany dokument został poddany konsultacjom społecznym i ocenie mieszkańcom oraz lokalnym liderom społecznym. Konsultacje w tym zakresie prowadzone były na stronie internetowej www.jezowe.pl IV. Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko Zgodnie z wymogami Strategia Rozwoju Gminy Jeżowe na lata 2016 2022 została poddana strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko. Wymagane wnioski zostały złożone do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Rzeszowie.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 8 CZĘŚĆ A DIAGNOZA SPOŁECZNO GOSPODARCZA Czyli gdzie jesteśmy dziś?
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E II. LOKALIZACJA 1. Położenie Gmina Jeżowe położona jest w północnej części województwa podkarpackiego, w odległości 40 km od stolicy województwa, głównego ośrodka administracyjno gospodarczego regionu - miasta Rzeszów, przy południowej granicy powiatu niżańskiego 2. Gmina sąsiaduje z gminami należącymi do powiatów: rzeszowskiego, stalowowolskiego, leżajskiego i kolbuszowskiego. Gmina Jeżowe bezpośrednio sąsiaduje z dwoma gminami należącymi do powiatu niżańskiego, są to gminy wiejsko miejskie: Gmina i Miasto Nisko oraz Gmina i Miasto Rudnik nad Sanem. Gmina Jeżowe sąsiaduje bezpośrednio również z gminami należącymi do powiatów: rzeszowskiego, stalowowolskiego, leżajskiego i kolbuszowskiego. Są to następujące gminy: - z powiatu stalowowolskiego: gmina wiejska - Bojanów; - z powiatu kolbuszowskiego: gminy wiejskie - Stary Dzikowiec, Raniżów; - z powiatu rzeszowskiego: gmina wiejska - Kamień; - z powiatu leżajskiego: gmina miejska - Nowa Sarzyna. Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 19 relacji Rzeszów-Lublin, dzieląca gminę w poprzek niemal na dwie równe części oraz droga wojewódzka nr 861 relacji Bojanów Kopki, biegnąca wzdłuż gminy. Dostęp do drogi krajowej podnosi dostępność komunikacyjną z kluczowymi ośrodkami miejskimi w województwie i w kraju dla mieszkańców gminy. W obrębie gminy Jeżowe znajduje się 11 wsi, wchodzących w skład 15 sołectw. Wieś Jeżowe podzielona jest na cztery sołectwa: Jeżowe Centrum, Jeżowe Kameralne, Jeżowe Podgórze i Jeżowe Zagościniec. Pozostałe sołectwa to: Jata, Sójkowa, Zalesie, Nowy Nart, Stary Nart, Cholewiana Góra, Pogorzałka, Groble, Sibigi, Krzywdy i Jeżowe Zaborczyny. 2 Dane: Strategia Rozwoju Gminy Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 10 GMINA JEŻOWE Rysunek 2. Położenie Gminy Jeżowe na tle województwa podkarpackiego 3 3 Dane: GUS;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 11 2. Podział administracyjny Rysunek 3. Mapa Gminy Jeżowe 4 Obszar administracyjny gminy tworzy 15 wydzielonych sołectw jednostek pomocniczych Gminy, do których należą: Jeżowe Centrum, Jeżowe Kameralne, Jeżowe Podgórze i Jeżowe Zagościniec oraz Jata, Sójkowa, Zalesie, Nowy Nart, Stary Nart, Cholewiana Góra, Pogorzałka, Groble, Sibigi, Krzywdy i Jeżowe Zaborczyny. Na terenie gminy Jeżowe zlokalizowanych jest 10 miejscowości: Cholewiana Góra, Groble, Jata, Jeżowe, Krzywdy, Nowy Nart, Pogorzałka, Sójkowa, Stary Nart i Zalesie. Pod względem powierzchniowym największym sołectwem jest Nowy Nart, najwięcej mieszkańców jednak zamieszkuje na terenie sołectwa Jeżowe Centrum 5. Tabela 1. Sołectwa na terenie gminy Jeżowe 6 L.p. Sołectwa Powierzchnia [km2] Liczba mieszkańców w roku 2015 1. Jeżowe Centrum 12,24 1 870 2. Jeżowe Podgórze 14,3 1 649 3. Jeżowe Zagościniec 8,64 891 4. Jeżowe Kameralne 6,82 845 5. Jeżowe Zaborczyny 0,41 734 6. Groble 14,98 670 7. Sibigi 5,18 615 8. Krzywdy 4,21 537 9. Jata 6,71 525 10. Sójkowa 4,68 520 4 Dane: UG Jeżowe; 5 Na podstawie danych z 2015 r. UG Jeżowe; 6 Dane: UG Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 12 11. Zalesie 5,91 501 12. Cholewiana Góra 7,23 372 13. Nowy Nart 25,83 243 14. Stary Nart 4,22 146 15. Pogorzałka 2,82 135 Gmina Jeżowe 124,18 10 253 Powierzchnia gminy Jeżowe wynosi 124 km 2 (12 393 ha), co stanowi około 16% powierzchni powiatu niżańskiego. W ten sposób Gmina Jeżowe zajmuje trzecie miejsce wśród gmin powiatu niżańskiego pod względem powierzchni gminy. Tabela 2. Powierzchnia gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego 7 L.p. Nazwa ogółem w ha ogółem w km2 udział % w powierzchni powiatu 2015 2015 2015 [ha] [km2] [%/km2] 1. Harasiuki 16 817 169 22% 2. Nisko 14 237 142 18% 3. Jeżowe 12 418 124 16% 4. Ulanów 11 937 119 15% 5. Jarocin 9 079 91 12% 6. Rudnik nad Sanem 7 869 79 10% 7. Krzeszów 6 232 62 8% Powiat niżański 78 589 786 100% Gminę Jeżowe w odniesieniu do gmin powiatu niżańskiego cechuje wysoki udział gruntów rolnych (21% gruntów rolnych na terenie powiatu najwyższy udział), jeden z niższych poziomów występowania gruntów leśnych (11% i 6 miejsce w powiecie), bardzo niski poziom występowania gruntów wodnych (jedynie 2% gruntów na terenie powiatu i ostatnie miejsce w powiecie), średni poziom występowania gruntów zabudowanych i zurbanizowanych (10% udziału i 5 miejsce w powiecie), a także 7 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 13 bardzo niski poziom występowania nieużytków ( jedynie 2% i ostatnie miejsce w powiecie). Przedstawiona charakterystyka definiuje rolniczo osadniczy charakter gminy, gdzie w strukturze wykorzystywanych terenów przeważają grunty rolne oraz tereny zabudowane i zurbanizowane. Niewielki udział terenów leśnych i pod wodami wskazuje na potencjał gminy w obszarze dalszego zagospodarowania przestrzennego. Tabela 3. Udział powierzchni gmin powiatu niżańskiego wg kierunków wykorzystania 8 Nazwa powierzchnia ogółem użytki rolne razem grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione razem grunty pod wodami razem grunty zabudowane i zurbanizowa ne razem nieużytki 2014 Udział % w powie cie 2014 Udział % w powie cie 2014 Udział % w powie cie 2014 Udział % w powie cie 2014 Udział % w powie cie 2014 Udział % w powie cie [ha] % [ha] % [ha] % [ha] % [ha] % [ha] % Powiat 78 100% 39 100% 34 100% 1 024 100% 2 100% 444 100% niżański 564 983 305 761 Harasiuki 16 21% 7 027 18% 9 082 26% 129 13% 376 14% 199 45% 817 Nisko 14 18% 5 478 14% 7 669 22% 198 19% 808 29% 49 11% 237 Jeżowe 12 16% 8 206 21% 3 880 11% 21 2% 277 10% 9 2% 393 Ulanów 11 15% 6 355 16% 4 934 14% 218 21% 372 13% 54 12% 937 Jarocin 9 079 12% 4 819 12% 3 947 12% 54 5% 218 8% 38 9% Rudnik nad Sanem Krzeszó w 7 869 10% 2 989 7% 4 181 12% 178 17% 488 18% 33 7% 6 232 8% 5 109 13% 612 2% 226 22% 222 8% 62 14% Na terenie gminy Jeżowe dominują tereny rolnicze (66% powierzchni gminy), następnie grunty leśne (31%), Tereny zabudowane zajmują trzecie miejsce z 2% udziałem w powierzchni. W stopniu marginalnym występują tereny pod wodami (0,17%) i nieużytki (0,07%). Rolniczy charakter gminy podkreśla przeważający udział terenów ornych w strukturze gruntów rolnych (52%), następnie występujące łąki (30%) i pastwiska (13%), w dalszej kolejności grunty rolne zabudowane (4%) oraz grunty pod rowami (1%). 8 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 14 Rysunek 4. Wykorzystanie gruntów rolnych na terenie gminy 9 W strukturze obszarów leśnych w zdecydowanej większości występują tereny leśne, stanowiące 99% udziału gruntów leśnych i zadrzewionych, natomiast jedynie 1% stanowią grunty zakrzewione i zadrzewione. W obszarze gruntów zabudowanych i zurbanizowanych na terenie gminy Jeżowe w zdecydowanej większości przeważają tereny komunikacyjne, przeznaczone dla transportu drogowego (81% udziału), następnie tereny komunikacyjne dla transportu kolejowego (7%), kolejno tereny inne zabudowane (6%) i dopiero na miejscu czwartym razem z terenami rekreacji i wypoczynku tereny mieszkaniowe (3% udziału). Na terenie gminy nie występują tereny o przeznaczeniu ściśle przemysłowym. Rysunek 5. Tereny zabudowane i zurbanizowane wg kierunków wykorzystania Przedstawiona analiza obrazuje rolniczy charakter gminy, gdzie w obszarze wykorzystywanych i zagospodarowywanych gruntów przeważają tereny rolnicze, z dużym udziałem gruntów ornych, następnie tereny leśne ze zdecydowaną przewagą obszarów leśnych, i dopiero na trzecim miejscu 9 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 15 tereny zabudowane i zurbanizowane. Wysoki udział dróg komunikacyjnych w grupie gruntów zabudowanych wskazuje również na wysokie rozdrobnienie gospodarstw domowych i dużą powierzchnię gminy. Obrazuje to jednocześnie kluczowe potrzeby gminy w obszarze infrastruktury publicznej i zapewniania właściwych warunków mieszkaniowych do codziennego życia na terenie gminy Jeżowe. Przewaga gruntów rolnych i leśnych definiuje również potencjał gminy w obszarze rozwoju i podejmowania nowej działalności rolno przetwórczej oraz działalności turystycznej, która nie zostanie zakłócona działalnością dużych zakładów przemysłowych. Wyzwania i szanse w obszarze lokalizacji: wykorzystanie bezpośredniej komunikacji z ośrodkiem wojewódzkim, dostęp do drogi krajowej Nr 19; wykorzystanie potencjału obszarów rolnych; zdolność do rozwoju budownictwa mieszkaniowego, rozwój osadnictwa na terenie gminy; rozwój nowoczesnych form działalności rolniczej, wzrost konkurencyjności gospodarstw rolnych. III. DEMOGRAFIA 1. Liczba mieszkańców Gmina Jeżowe, jako gmina wiejska, wyróżnia się na tle powiatu niżańskiego wskaźnikiem zaludnienia. Gmina Jeżowe należy do jednej z najludniejszych gmin powiatu, zajmując w roku 2015 trzecie miejsce pod względem liczby mieszkańców, dorównując gminie miejsko wiejskiej Rudnik nad Sanem. W roku 2015 na terenie gminy Jeżowe zamieszkiwało 10 186 mieszkańców (w tym 5055 kobiet 49,6% i 5131 mężczyzn 50,4%). Gminę Jeżowe, jako jedyną na terenie powiatu cechuje dodatnie saldo zmiany liczby ludności w okresie ostatnich pięciu lat. Jest to sytuacja wyróżniająca gminę w obszarze całego powiatu, bowiem w okresie 2011 2015 ogólna liczba mieszkańców powiatu niżańskiego zmniejszyła się o 0,8% ( liczba mieszkańców zmniejszyła się o 543 osoby). Na terenie gminy Jeżowe w okresie 2011 2015 liczba mieszkańców zwiększyła się o 0,67% (wzrost o 68 nowych mieszkańców). Tabela 4. Zmiana liczby mieszkańców na terenie gmin powiatu niżańskiego 10 Liczba ludności ogółem 2011 2012 2013 2014 2015 udział % w 2015 zmiana od roku 2011 zmiana od roku 2011 [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] % w % [osoba] powiecie Nisko 22 539 22 477 22 493 22 450 22 422 33,4% -0,52% -117 Rudnik nad Sanem 10 308 10 343 10 320 10 275 10 242 15,2% -0,64% -66 Jeżowe 10 118 10 163 10 148 10 155 10 186 15,2% 0,67% 68 Ulanów 8 660 8 660 8 591 8 531 8 451 12,6% -2,41% -209 10 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 16 Harasiuki 6 320 6 283 6 236 6 207 6 186 9,2% -2,12% -134 Jarocin 5 461 5 417 5 444 5 463 5 430 8,1% -0,57% -31 Krzeszów 4 315 4 313 4 289 4 272 4 261 6,3% -1,25% -54 Powiat niżański 67 721 67 656 67 521 67 353 67 178 100,0% -0,80% -543 Na terenie gminy Jeżowe największa liczba mieszkańców zamieszkuje teren sołectwa Jeżowe Podgórze (18%), następnie Jeżowe Centrum (16%), Jeżowe Zagościniec (9%) i Cholewiana Góra (8%). Najwyższy wzrost liczby mieszkańców w okresie ostatnich pięciu lat nastąpił na terenie sołectw: Jeżowe Podgórze, Jeżowe Zagościniec, Groble i Jeżowe Kameralne. Są to lokalizacje wyróżniające się wzrostem osadnictwa, rozwojem budownictwa mieszkaniowego i wzrostem przyrostu naturalnego. Tabela 5. Liczba mieszkańców po szczególnych sołectwach Gminy Jeżowe 11 Sołectwo 2011 2012 2013 2014 2015 zmiana 1. Jeżowe Podgórze 1 834 1 859 1 862 1 853 1 870 36 2. Jeżowe Centrum 1 657 1 655 1 653 1 651 1 649-8 3. Jeżowe Zagościniec 865 869 876 885 891 26 4. Cholewiana Góra 848 846 848 845 845-3 5. Jeżowe Kameralne 721 719 727 732 734 13 6. Groble 656 658 656 659 670 14 7. Jata 624 629 616 608 615-9 8. Sibigi 531 529 535 539 537 6 9. Zalesie 530 525 526 533 525-5 10. Sójkowa 525 524 528 527 520-5 11. Nowy Nart 490 507 499 502 501 11 12. Stary Nart 367 377 370 369 372 5 13. Jeżowe Zaborczyny 250 251 247 243 243-7 14. Pogorzałka 149 149 150 152 146-3 15. Krzywdy 144 148 144 142 135-9 Gmina Jeżowe 10 191 10 245 10 237 10 240 10 253 62 11 Dane: UG Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 17 Tabela 6. Liczba mieszkańców w poszczególnych sołectwach Gminy Jeżowe w roku 2015 12 Struktura wiekowa mieszkańców gminy Jeżowe w oparciu o wskaźnik liczby ludności gminy wg. ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem pokazuje tendencję demograficzną, która potwierdza sytuację utrzymującą się na terenie powiatu, jak i na terenie całego kraju, w szczególności dotyczącą obszarów wiejskich. W grupie mieszkańców gminy Jeżowe, podobnie jak w strukturze całego powiatu dominują mieszkańcy w wieku produkcyjnym (64,3% na terenie gminy Jeżowe w 2015 r.), następnie w wieku przedprodukcyjnym (21,2%) i na trzecim miejscu w wieku poprodukcyjnym. Zauważalne jest jednak stopniowe zbliżanie się grupy osób w wieku poprodukcyjnym do liczby mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym, co wskazuje na stopniowe starzenie się społeczeństwa. W badanym okresie 2011 2015 rośnie znaczący udział mieszkańców w wieku produkcyjnym, w powiecie wskaźnik w roku 2015 względem roku 2011 wzrósł o 1 p.%, natomiast na terenie gminy Jeżowe aż o 2,1 p.%. Na terenie gminy Jeżowe w tym okresie rośnie udział osób wieku poprodukcyjnym (wzrost o 0,8 p. %), natomiast istotnie maleje liczba osób w wieku przedprodukcyjnym (na terenie gminy Jeżowe zmiana o 2,8 p. %, na terenie powiatu zmiana o 2,5 p. %). Przedstawiona sytuacja jednoznacznie pokazuje znaczący wzrost osób w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym, co wskazuje na stopniowe starzenie się społeczeństwa, a jednocześnie obrazuje nowe obszary funkcjonowania i działania Gminy w obszarze jakości życia na terenie gminy. Nazwa Rysunek 6. Zmiana liczby ludności na terenie gminy Jeżowe w okresie 2011-2015 13 w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym 2011 2015 2011 2015 2011 2015 [%] [%] [%] [%] [%] [%] Powiat niżański 19,9 17,4 64,6 65,6 15,4 17,0 Harasiuki 20,3 16,2 62,6 65,8 17,1 18,0 12 Dane: UG Jeżowe; 13 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 18 Jarocin 20,2 17,4 63,7 65,6 16,1 17,0 Jeżowe 24,0 21,2 62,2 64,3 13,8 14,6 Krzeszów 19,4 16,5 62,2 64,4 18,4 19,1 Nisko 18,9 16,8 67,1 67,1 13,9 16,1 Rudnik nad Sanem 18,7 16,9 64,7 64,8 16,7 18,3 Ulanów 19,3 16,5 64,1 64,5 16,7 19,0 Wzrost liczby mieszkańców Gminie Jeżowe w okresie 2011 2015 związany był w głównej mierze z osiąganym corocznie dodatnim przyrostem naturalnym. W całym okresie ostatnich pięciu lat jedynie na terenie gminy Jeżowe spośród gmin powiatu niżańskiego liczba urodzeń była wyższa od liczby zgonów. Skala zjawiska znacząco wyróżnia gminę Jeżowe na tle powiatu niżańskiego, bowiem w okresie ostatnich pięciu lat analizując wskaźnik przyrostu naturalnego, na terenie gminy Jeżowe przybyło 151 nowych mieszkańców. Obrazuje to pozytywną sytuację demograficzną na terenie gminy i szczególną wartość gminy wyrażoną liczbą nowych mieszkańców. GMINY Przyrost naturalny 14 ogółem 2011 2012 2013 2014 2015 zmiana w okresie 2011-2015 Jeżowe 32 23 34 29 33 151 Nisko 5-31 8 50 12 44 Rudnik nad Sanem 23-10 -28-12 -30-57 Jarocin -20-12 -10-10 -19-71 Harasiuki -10-7 -25-7 -23-72 Krzeszów -24-10 -14-18 -23-89 Ulanów -32 8-27 -36-27 -114 Powiat niżański -26-39 -62-4 -77-208 Pozytywną sytuacje demograficzną na terenie gminy Jeżowe zaburza jednak saldo migracji na pobyt stały, które w okresie 2013 2014 osiągnęło ujemne saldo. W latach 2013 2014 liczba osób emigrujących z gminy była wyższa od liczby osób imigrujących. Związane jest to z poszukiwaniem nowych miejsc pracy, zmianą zameldowania po okresie edukacji, a w szczególności wzrostem oddziaływania dużych ośrodków miejskich, przemysłowych, krajowych, jak również zagranicznych, przyciągających nowych mieszkańców ofertą atrakcyjnego zamieszkania i zatrudnienia. Wskazana cecha jest elementem trendu krajowego i wpisuje się w utrzymującą się już od kilku lata tendencję do rozwoju osadnictwa zlokalizowanego przy prężnie działających ośrodkach miejsko przemysłowych, ale również związane jest to z ogólnokrajową emigracją zagraniczną, ściśle związaną z poszukiwaniem lepiej płatnej pracy. 14 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 19 saldo migracji 15 ogółem GMINY zmiana w latach 2011 2012 2013 2014 2011-2015 [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] Rudnik nad Sanem 2 3-1 11 15 Krzeszów 5 6-4 1 8 Jarocin -9-12 9 6-6 Jeżowe -8 7-46 -23-70 Harasiuki -5-29 -10-28 -72 Ulanów -10-32 -14-26 -82 Nisko -70-32 -84-74 -260 Powiat niżański -95-89 -150-133 -467 Ważnym elementem charakteryzującym obszar gminy, jest wskaźnik gęstości zaludnienia (liczba ludności przypadająca na 1 km2), która definiuje ściśle miejski charakter zabudowy (wysoki wskaźnik gęstości) lub charakter wiejski, rozproszona zabudowa i niski poziom liczby ludności do powierzchni zamieszkania. Poziom zurbanizowania gminy Jeżowe w strukturze gmin powiatu niżańskiego stawia ja na trzecim miejscu, zaraz za gminami miejsko wiejskimi, gminą Nisko i Rudnik nad Sanem. W roku 2015 wskaźnik liczby mieszkańców na 1 km2 powierzchni wynosił 82 osoby i nie uległ zasadniczej zmianie względem roku 2011. Jest to również wskaźnik blisko skorelowany ze średnią dla całego powiatu. Gmina w tym zakresie wyróżnia się względem gminy miejsko wiejskiej Ulanów i pozostałych gmin wiejskich z terenu powiatu. Jednostka ludność na 1 km2 2011 2015 [osoba] [osoba] Nisko 158 157 Rudnik nad Sanem 131 130 Jeżowe 82 82 Ulanów 73 71 Krzeszów 69 68 Jarocin 60 60 Harasiuki 38 37 Powiat niżański 86 86 Wyzwania i szanse w obszarze demografii: wzrost liczby mieszkańców gminy; dodatnie saldo przyrostu naturalnego; wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym i produkcyjnym; ujemne saldo migracji; dostosowanie usług i infrastruktury publicznej do gryp progresywnych; 15 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 20 III. GOSPODARKA 1. Rynek pracy Poziom bezrobocia stanowi istotny problem rozwojowy Gminy Jeżowe. W roku 2015 poziom bezrobocia w liczbie mieszkańców zarejestrowanych osób bezrobotnych w grupie mieszkańców w wieku produkcyjnym wyniósł 10,8%. Przez cały okres ostatnich pięciu lat Gmina Jeżowe w obszarze poziomu bezrobocia na tle powiatu niżańskiego wypadała poniżej średniej dla całego powiatu. Wskazuje to na istotny problem w rozwoju społeczno gospodarczym gminy. Jednocześnie obrazuje stan i rozwój gospodarczy gminy, dostępność do ofert pracy i zdolności do zatrudnienia. Problem bezrobocia wynika również z ograniczonej dostępności do zakładów pracy, czy dostępności do dużych ośrodków miejsko przemysłowych. Jednocześnie sytuacja poziomu bezrobocia odpowiada sytuacji na krajowym i lokalnym rynku pracy, zmiana sytuacji gospodarczej, występujące kryzysy gospodarcze bezpośrednio wpływają na poziom bezrobocia na terenie samej gminy Jeżowe. W okresie ostatnich pięciu lat widoczny jest znaczący spadek poziomu bezrobocia, który w okresie 2011 2015 obniżył się o 3,1 p. %. Tabela 7. Poziom bezrobocia w grupie osób w wieku produkcyjnym 16 L.p. Nazwa ogółem 2011 2012 2013 2014 2015 [%] [%] [%] [%] [%] 1. Nisko 12,7 12,8 12,8 11,4 9,1 2. Jarocin 12,5 12,7 12,8 11,3 9,2 3. Krzeszów 11,5 11,3 12,6 12,0 10,4 4. Ulanów 13,3 13,6 14,0 12,6 10,6 5. Jeżowe 13,9 14,3 14,8 12,9 10,8 6. Rudnik nad Sanem 14,1 14,7 15,8 13,3 12,3 7. Harasiuki 15,3 17,0 17,5 15,2 12,7 8. Powiat niżański 13,3 13,7 14,1 12,4 10,5 W strukturze osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Nisku średnio 15% zarejestrowanych osób pochodzi z terenu gminy Jeżowe. W grupie osób bezrobotnych przeważają mężczyźni, w roku 2015 zarejestrowanych było 706 osób z terenu gminy Jeżowe, w tym 331 kobiet (47%) i 375 mężczyzn (53%). Przez cały okres 2011 2015 w grupie osób przeważają mężczyźni, co obrazuje na istotny problem związany z dostępem do miejsc pracy w grupie mężczyzn, czy w zawodach dedykowanych do mężczyzn. 16 Dane: GUS BDL;
Tabela 8. Osoby bezrobotne w PUP NIsko 17 STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 21 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych 2011 2012 2013 2014 2015 ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety ogółem kobiety Jeżowe 876 431 918 405 959 448 834 392 706 331 udział w powiecie 15,03 % 14,55 % 15,23 % 13,91 % 15,38 % 14,60 % 15,23 % 14,25 % 15,34 % 14,92 % Powiat Niżański 5828 2963 6027 2912 6237 3068 5477 2751 4603 2219 Zdecydowana większość mieszkańców powiatu niżańskiego znajduje zatrudnienie na terenie gminy i miasta Nisko. W pozostałych gminach dostęp do miejsc pracy jest zdecydowanie bardziej ograniczony mniejszą liczbą działających podmiotów gospodarczych. Podobnie sytuacja wygląda na terenie gminy Jeżowe, w obszarze tworzonych miejsc pracy na terenie danej gminy, jedynie około 10% ludności w wieku produkcyjnym znajduje zatrudnienie na terenie gminy Jeżowe, w tym obszarze Gmina Jeżowe zajmuje 4 miejsce, tworząc niewiele mniej miejsc pracy od gminy miejsko wiejskiej Ulanów, jednak już diametralnie mniej od gmin o najwyższym wskaźniku rozwoju gospodarczego, jak Nisko czy Rudnik nad Sanem. Pod względem liczby miejsc pracy występujących na terenie danej gminy do liczby osób w wieku produkcyjnym, Gmina Jeżowe zalicza się do gmin, gdzie większość mieszkańców znajduje zatrudnienie poza swoją gminą, w tym zakresie Gmina Jeżowe (9% osób znajduje zatrudnienie na terenie gminy) występuje za Gminami: Nisko (27% osób pracuje na terenie gminy), Rudnik nad Sanem (18%), Ulanów (11%), Krzeszów (13%), na równi z Gminą Jarocin (9%) i nad Gminą Harasiuki (5%). Tabela 9. Miejsca pracy na terenie danej gminy 18 ogółem GMINY 2011 2012 2013 2014 2015 [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] Nisko 3 544 3 547 3 707 3 912 4 022 Rudnik nad Sanem 1 358 1 173 1 130 1 169 1 175 Ulanów 654 610 617 628 616 Jeżowe 613 636 662 634 615 Krzeszów 236 358 395 386 365 Jarocin 274 311 304 333 314 Harasiuki 492 264 283 281 298 Powiat niżański 7 171 6 899 7 098 7 343 7 405 17 Dane: PUP Nisko; 18 Dane: GUS BDL;
2. Przedsiębiorczość STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 22 Poziom przedsiębiorczości, a przez to poziom rozwoju gospodarczego gminy wyrażany jest liczbą działających podmiotów gospodarczych, prowadzących działalność i posiadających siedzibę na terenie danej jednostki terytorialnej. Liczba działających podmiotów gospodarczych oraz poziom bezrobocia stanowią istotny element charakteryzujący stan rozwoju gospodarczego gminy, a w szczególności wyrażają poziom życia i podstawę konkurencyjności gminy w obszarze zatrudnienia i możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. W roku 2015 na terenie gminy Jeżowe zarejestrowanych było 498 podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGON. Pod tym względem gmina Jeżowe zajmowała trzecie miejsce w powiecie niżańskim, ustępując jedynie gminie Nisko i Rudnik nad Sanem. Dodatkowym pozytywnym czynnikiem rozwoju przedsiębiorczości na terenie gminy jest coroczny od 2011 roku wzrost liczby działających podmiotów gospodarczych na lokalnym rynku. Wskaźnik zmiany liczby działających podmiotów na terenie gminy Jeżowe w okresie ostatnich pięciu lat należał do jednego z najwyższych w całym powiecie niżańskim, w okresie 2011-2015 liczba działających firm wzrosła o 12,42%, lepszym wskaźnikiem mogła pochwalić się jedynie Gmina Jarocin. Wskazuje to na znaczący potencjał gospodarczy gminy w okresach przyszłych. Tabela 10. Liczba działających firm na terenie gmin powiatu niżańskiego 19 l.p. Nazwa ogółem Udział w 2015 do powiatu Zmiana w okresie 2011-2015 2011 2012 2013 2014 2015 % % 1 Nisko 1 667 1 718 1 736 1 742 1 756 42,36% 5,34% 2 Rudnik nad Sanem 626 620 624 640 658 15,87% 5,11% 3 Jeżowe 443 454 453 480 498 12,01% 12,42% 4 Ulanów 392 388 400 421 421 10,16% 7,40% 5 Jarocin 247 260 268 278 281 6,78% 13,77% 6 Harasiuki 245 255 270 279 275 6,63% 12,24% 7 Krzeszów 232 237 242 248 256 6,18% 10,34% 8 Powiat 3 852 3 932 3 993 4 088 4 145 100,00% 7,61% niżański Poziom konkurencyjności gminy w obszarze przedsiębiorczości definiowany jest jednak w oparciu o wskaźnik liczby działających podmiotów gospodarczych przypadających na liczbę mieszkańców danej gminy. Wskaźnik w pewnym stopniu określa warunki do prowadzenia własnej działalności gospodarczej, a także potencjał gminy w obszarze dalszego rozwoju przedsiębiorczości. W tym obszarze gmina Jeżowe wykazuje znaczące potrzeby i jednocześnie możliwości rozwojowe, bowiem w roku 2015 w obszarze firm przypadających na 1000 mieszkańców, Gmina Jeżowe lokowała się dopiero na przedostatnim miejscu w powiecie niżańskim, co z jednej strony obrazuje potencjał do dalszego rozwoju, ale również charakteryzuje środowisko i warunki do zakładania nowych firm 19 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 23 i prowadzenia działalności bezpośrednio na terenie gminy. W ten sposób Gminę Jeżowe wyróżnia wysoka liczba działających podmiotów, co jest konsekwencją wyższej liczby mieszkańców, niż właściwymi warunkami do prowadzenia działalności gospodarczej, które są wyrażane wskaźnikiem liczby zarejestrowanych podmiotów do liczby mieszkańców gminy. W tym obszarze gmina wymaga dodatkowych działań, a także dalszego promowania i wspierania rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. Tabela 11. Liczba zarejestrowanych podmiotów w rejestrze REGON na 1000 mieszkańców 20 L.p. Nazwa podmioty wpisane do rejestru na 1000 ludności 2011 2012 2013 2014 2015 1 Nisko 74 76 77 78 78 2 Rudnik nad Sanem 61 60 60 62 64 3 Krzeszów 54 55 56 58 60 4 Jarocin 45 48 49 51 52 5 Ulanów 45 45 47 49 50 6 Jeżowe 44 45 45 47 49 7 Harasiuki 39 41 43 45 44 8 Powiat niżański 57 58 59 61 62 Na terenie gminy Jeżowe w zdecydowanej większości występują firmy mikro zatrudniające od 0-9 pracowników (95% działających firm), następnie firmy małe (od 10 do 49 pracowników 4,6%) oraz w niewielkim stopniu firmy duże (od 50 do 249 pracowników 0,4%). Należy podkreślić, iż w stosunku do powiatu niżańskiego z terenu gminy Jeżowe ważny udział w liczbie działających firm odgrywają firmy małe, które ilościowo występują na zbliżonym poziomie do gminy i miasta Rudnik nad Sanem. Wskazuje to na poziom rozwoju gospodarczego i liczbę tworzonych miejsc pracy na terenie gminy, a także na potencjał i poziom konkurencyjności działających firm. Znaczący udział firm mikro obrazuje znaczenie firm jednoosobowych, firm rodzinnych, które obecnie stanowią idealną alternatywę do zatrudnienia w formie umowy o pracę. 20 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 24 Rysunek 7. Liczba firm wg. wielkości zatrudnienia na terenie gminy Jeżowe 21 Tabela 12. Liczba firm wg. liczby pracowników na tle powiatu niżańskiego 22 l.p. Nazwa 0-9 Udział 2015 do powiatu 10-49 Udział w 2015 do powiatu 2011 2012 2013 2014 2015 % 2011 2012 2013 2014 2015 % 1 Nisko 1 579 1 641 1 666 1 673 1 691 42,54% 76 67 61 60 56 37,58% 2 Rudnik nad 592 592 593 607 626 15,75% 30 23 26 28 27 18,12% Sanem 3 Jeżowe 415 424 427 453 471 11,85% 27 29 24 25 25 16,78% 4 Ulanów 373 371 384 405 405 10,19% 18 16 15 14 14 9,40% 5 Jarocin 235 250 258 268 271 6,82% 12 10 10 10 10 6,71% 6 Harasiuki 235 243 254 269 266 6,69% 10 12 14 8 7 4,70% 7 Krzeszów 220 226 231 237 245 6,16% 12 10 10 10 10 6,71% 8 Powiat niżański 3 649 3 747 3 813 3 912 3 975 100,00% 185 167 160 155 149 100,00% l.p. Nazwa 50-249 Udział w 2015 do powiatu 250-999 Udział w 2015 do powiatu 2011 2012 2013 2014 2015 % 2011 2012 2013 2014 2015 % 1 Nisko 11 9 8 8 8 40,00% 1 1 1 1 1 100,00% 2 Rudnik nad 4 5 5 5 5 25,00% 0 0 0 0 0 0,00% Sanem 3 Harasiuki 0 0 2 2 2 10,00% 0 0 0 0 0 0,00% 4 Jeżowe 1 1 2 2 2 10,00% 0 0 0 0 0 0,00% 5 Ulanów 1 1 1 2 2 10,00% 0 0 0 0 0 0,00% 6 Krzeszów 0 1 1 1 1 5,00% 0 0 0 0 0 0,00% 7 Jarocin 0 0 0 0 0 0,00% 0 0 0 0 0 0,00% 8 Powiat niżański 17 17 19 20 20 100,00% 1 1 1 1 1 100,00% 21 Dane: GUS BDL; 22 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 25 Do kluczowych obszarów i branż działania firm z terenu gminy Jeżowe należą działalności: 1. F. Budownictwo 31,7%; 2. G. Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 18,7%; 3. C. Przetwórstwo przemysłowe 14,9%; 4. S. Pozostała działalność usługowa i T. Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 6,8%; 5. P. Edukacja 5,4%. Tabela 13. Liczba firm na terenie gminy Jeżowe wg. rodzajów działalności PKD 2007 23 Rodzaje działalności wg. PKD 2007 2015 Udział % A ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO 16 3,2% B GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 0 0,0% C PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 74 14,9% D WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, PARĘ WODNĄ, GORĄCĄ WODĘ I POWIETRZE DO UKŁADÓW KLIMATYZACYJNYCH 0 0,0% E DOSTAWA WODY; GOSPODAROWANIE ŚCIEKAMI I ODPADAMI ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z REKULTYWACJĄ 2 0,4% F BUDOWNICTWO 158 31,7% G HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE 93 18,7% H TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA 16 3,2% I DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI 10 2,0% J INFORMACJA I KOMUNIKACJA 12 2,4% K DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA 7 1,4% L DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI 0 0,0% M DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA 12 2,4% N DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA 6 1,2% O ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNE 11 2,2% P EDUKACJA 27 5,4% Q OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA 16 3,2% R DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ 4 0,8% S POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA T GOSPODARSTWA DOMOWE ZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW; GOSPODARSTWA DOMOWE PRODUKUJĄCE WYROBY I ŚWIADCZĄCE USŁUGI NA WŁASNE POTRZEBY 34 6,8% U ORGANIZACJE I ZESPOŁY EKSTERYTORIALNE 0 0,0% RAZEM 498 100,00% 23 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 26 Na obszarze gminy Jeżowe 50% działających firm trudni się produkcją przemysłową i budownictwem, w tym w głównej mierze usługami budowlanymi, natomiast 47% działających firm świadczy pozostałe usługi i prowadzi działalność handlową. Jedynie 3% zarejestrowanych firm prowadzi działalność w obszarze rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa. Rysunek 8. Sektory działania firm z terenu gminy Jeżowe 24 Charakterystyka przedsiębiorczości na terenie gminy Jeżowe podkreśla znaczenie gospodarcze gminy w obszarze powiatu niżańskiego, co jest w szczególności widoczne w liczbie działających podmiotów wpisanych do rejestru REGON. Potencjałem gminy jest jednak niski poziom firm przypadających na liczbę mieszkańców gminy, co stanowi wyzwanie związane z potrzebami promocji i wspierania rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. Charakter działalności usługowo produkcyjno handlowej o niewielkim udziale działalności rolniczej wskazuje na główny profil działania lokalnych firm, które nie opierają swojej działalności w obszarze rolnictwa i przetwórstwa rolno spożywczego. Jednocześnie wysoki udział firm małych obrazuje na wyższy potencjał i konkurencyjność firm z terenu gminy Jeżowe, względem pozostałych gmin wiejskich z terenu powiatu niżańskiego. 3. Rolnictwo i leśnictwo Na podstawie liczby działających gospodarstw rolnych można określić Gminę Jeżowe jako typową gminę rolniczą. Ostatni przeprowadzony Spis Rolny z 2010 r. stawia Gminę Jeżowe na pierwszym miejscu na terenie powiatu niżańskiego pod względem liczby zarejestrowanych i działających gospodarstw rolnych. W roku 2010 na terenie gminy zarejestrowanych było 1767 gospodarstw rolnych, co stanowiło 18% zarejestrowanych gospodarstw rolnych na terenie całego powiatu niżańskiego, z czego 1608 prowadziło faktyczną produkcję rolniczą (91% zarejestrowanych gospodarstw rolnych). Niestety w zdecydowanej większości są to gospodarstwa małe o powierzchni do 5h, które stanowią aż 83 % działających gospodarstw rolnych. 15% stanowią gospodarstwa o powierzchni 5-10 ha, 0,9% o powierzchni 10-15 ha i marginalna część 0,2% o powierzchni powyżej 15 ha. Obrazuje to niską zdolność produkcyjną działających gospodarstw rolnych, które w zdecydowanej większości prowadzone są na potrzeby własne, bez zdolności do działalności produkcyjno wytwórczej. Wysokie rozdrobnienie gospodarstw rolnych na terenie gminy uniemożliwia faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej pozwalającej na generowanie dochodu przez mieszkańców jedynie z działalności rolniczej. W ten sposób rolniczy charakter gminy nie daje możliwości prowadzenia działalności rolniczej w sposób produkcyjno towarowy. 24 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 27 Tabela 14. Zarejestrowane gospodarstwa rolne na terenie gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego 25 Nazwa ogółem do 1 ha włącznie gospodarstwa rolne ogółem gospodarstwa ogółem 1-5 ha 5-10 ha 10-15 ha 15 ha i więcej 2010 2010 2010 2010 2010 2010 Jeżowe 1 767 329 1 159 260 15 4 Nisko 1 732 893 747 70 15 7 Rudnik nad Sanem 1 565 970 531 52 5 7 Ulanów 1 541 515 846 149 19 12 Harasiuki 1 301 310 608 338 36 9 Jarocin 1 025 171 621 207 19 7 Krzeszów 790 203 383 174 18 12 Powiat niżański 9 721 3 391 4 895 1 250 127 58 Rysunek 9. Powierzchnia gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe 26 Tabela 15. Gospodarstwa prowadzące działalność rolnicza na tle powiatu niżańskiego 27 Nazwa ogółem gospodarstwa rolne ogółem gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą do 1 ha włącznie 1-5 ha 5-10 ha 10-15 ha 15 ha i więcej 2010 2010 2010 2010 2010 2010 Jeżowe 1 608 244 1 092 253 15 4 Nisko 1 264 551 624 67 15 7 Rudnik nad Sanem 1 026 527 436 51 5 7 Ulanów 1 064 267 646 120 19 12 Harasiuki 945 143 462 296 35 9 Jarocin 772 79 480 188 18 7 Krzeszów 695 154 352 161 17 11 Powiat niżański 7 374 1 965 4 092 1 136 124 57 25 Dane: GUS BDL, SPIS ROLNY 2010; 26 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010; 27 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 28 Rysunek 10. Powierzchnia gospodarstw prowadzących działalność rolniczą Zdolność do prowadzenia działalności produkcyjnej gospodarstwa rolnego z przeznaczeniem dla działalności wytwórczej uzależniona jest w głównej mierze od powierzchni uprawianych gruntów i przedmiotu prowadzonej działalności rolniczej. Wielkość powierzchni uprawianych gruntów definiuje skalę, rodzaj i potencjał danej produkcji rolniczej. Na terenie gminy Jeżowe średnia powierzchnia gospodarstw rolnych jest niższa niż średnia dla całego powiatu niżańskiego. Wskazuje to na niskie możliwości towarowe działających gospodarstw, co stanowi m.in. konsekwencję małej powierzchni uprawianych gruntów rolnych przez dane gospodarstwo rolne. Średnia powierzchnia gruntów rolnych działającego gospodarstwa na terenie gminy Jeżowe wynosi 3,74 ha, co stawia Gminę Jeżowe dopiero na 5 miejscu wśród gmin powiatu niżańskiego. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego na terenie powiatu wynosi 4,08 ha. Świadczy to o wysokim rozdrobnieniu działających gospodarstw, wyższej liczbie gospodarstw względem użytkowanej powierzchni gruntów rolnych i zdecydowanie o niskim potencjale do działalności produkcyjno wytwórczej. Rolniczy charakter gminy widoczny w liczbie działających gospodarstw rolnych nie przekłada się na zdolności do produkcji towarowo wytwórczej na znaczeniu rynkowym, bowiem skala, powierzchnia gruntów rolnych w zdecydowanej większości oparta jest o produkcję rolniczą jedynie na potrzeby własne gospodarstwa rolnego. W ten sposób prowadzona działalność rolnicza nie wykazuje zdolności do generowania dochodów i wzrostu do rozwoju i zwiększania areału uprawianych gruntów. Tabela 16. Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego 28 Nazwa grunty ogółem gospodarstwa ogółem użytki rolne ogółem gospodarstwa rolne ogółem użytki rolne w dobrej kulturze gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą użytki rolne ogółem grunty ogółem użytki rolne w dobrej kulturze 2010 2010 2010 2010 2010 2010 [ha] [ha] [ha] [ha] [ha] [ha] Harasiuki 5,93 3,75 2,33 6,93 4,40 3,21 Jarocin 5,02 3,62 2,53 5,76 4,13 3,36 28 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 29 Krzeszów 4,93 3,82 3,20 5,16 4,02 3,64 Jeżowe 3,59 2,98 2,41 3,74 3,13 2,65 Ulanów 3,38 2,56 1,61 3,92 2,98 2,33 Nisko 1,99 1,64 1,28 2,34 1,93 1,76 Rudnik nad 1,84 1,46 1,09 2,34 1,91 1,67 Sanem Powiat niżański 3,56 2,67 1,94 4,08 3,08 2,55 Znacznie korzystniej na terenie gminy Jeżowe wypada hodowla zwierząt gospodarskich. W tym obszarze Gmina Jeżowe dominuje zarówno pod względem liczby działających gospodarstw i liczby hodowanych zwierząt. Na terenie gminy Jeżowe 421 gospodarstw rolnych zajmuje się hodowlą, średnia liczba zwierząt przypadających na jedno gospodarstwo wynosi 2,38. Poniższa analiza choć wskazuje na wysoki udział w hodowli na terenie powiatu, to jednak nie tworzy potencjału do działalności na skalę rynkową. Jest to działalność ograniczona do potrzeb własnych gospodarstw rolnych, o czym świadczy ponownie wysokie rozdrobnienie, wysoka liczba działających gospodarstw i niska średnia hodowanych zwierząt przypadających na jedno gospodarstw rolne. Przedstawione dane jednocześnie wskazują, iż prowadzona uprawa roli w głównej mierze prowadzona jest na potrzeby hodowli zwierząt. Mała skala działalności i niska średnia liczba hodowanego bydła przypadającego na jedno gospodarstwo rolne, wskazuje również na prowadzenie działalności jedynie na potrzeby własne, bez zdolności do wyższej działalności rynkowej. Tabela 17. Gospodarstwa rolne prowadzące działalność hodowlaną na terenie powiatu niżańskiego 29 Nazwa gospodarstwa rolne ogółem liczba gospodarstw zwierzęta gospodarskie bydło razem bydło razem 2010 2010 Jeżowe 421 1 002 Jarocin 260 674 Harasiuki 297 533 Ulanów 249 531 Krzeszów 163 502 Nisko 146 453 Rudnik nad 90 221 Sanem Powiat niżański 1 626 3 916 W strukturze upraw rolniczych na terenie gminy Jeżowe dominują gospodarstwa trudniące się uprawą zbóż (50% działających gospodarstw), następnie ziemniaków (44%) i w znacznie mniejszym stopniu warzyw gruntowych (6%) i roślin strączkowych (0,43%). 29 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 30 Tabela 18. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju uprawy 30 Nazwa ogółem zboża razem ziemniaki gospodarstwa rolne ogółem buraki cukrowe rzepak i rzepik razem strączkowe jadalne na ziarno razem warzywa gruntowe 2010 2010 2010 2010 2010 2010 2010 Jeżowe 1 218 1 047 925 0 0 9 121 Rysunek 11. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju uprawy 31 W strukturze działalności hodowlanej dominują gospodarstwa zajmujące się hodowlą drobiu (53%), krów (22%), następnie trzody chlewnej (19%) i koni (6%). Tabela 19. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju hodowli 32 Nazwa bydło krowy gospodarstwa rolne ogółem liczba gospodarstw trzoda konie chlewna drób ogółem 2010 2010 2010 2010 Jeżowe 405 334 107 958 30 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010; 31 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010; 32 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 31 Rysunek 12. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju hodowli 33 W 2015 r. lasy na terenie gminy Jeżowe zajmowały 1 125,83 ha powierzchni, z czego 1 075 ha (95% powierzchni lasów na terenie gminy) stanowiły lasy prywatne i 50,83 ha (5% powierzchni lasów na terenie gminy) lasy gminne. W okresie ostatnich pięciu lat powierzchnia lasów na terenie gminy zmniejszyła się o 7,17 ha, wskazana zmiana w głównej mierz dotyczyła powierzchni lasów prywatnych. Tabela 20. Grunty leśne na terenie gminy Jeżowe 34 Nazwa lasy ogółem grunty leśne prywatne ogółem grunty leśne gminne ogółem 2011 2015 2011 2015 2011 2015 [ha] [ha] [ha] [ha] [ha] [ha] Jeżowe 1 133,00 1 125,83 1 081,00 1 075,00 52,00 50,83 Wyzwania i szanse w obszarze gospodarki, rolnictwa i rynku pracy: wyższy poziom bezrobocia od średniej dla powiatu; problem bezrobocia dotykający większą grupę mężczyzn z terenu gminy; niższy poziom dostępności do miejsc pracy na terenie gminy; gmina Jeżowe ważnym ośrodkiem gospodarczym powiatu 3 miejsce w liczbie działających firm; jeden z najwyższych wskaźników wzrostu liczby działających firm na terenie powiatu; niski poziom firm przypadających na 1000 mieszkańców; znaczący udział firm małych w strukturze firm z terenu powiatu wyższy potencjał gospodarczy; wysoki udział gospodarstw rolnych na tle powiatu niżańskiego; niska średnia powierzchnia gospodarstw rolnych, przewaga gospodarstw małych do 5 ha, gospodarstwa rozdrobnione z ograniczona zdolnością do produkcji rynkowej; 33 Dane: GUS BDL, Spis Rolny 2010; 34 Dane: GUS BDL;
IV. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 1. Infrastruktura drogowa STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 32 Układ komunikacyjny gminy Jeżowe tworzy sieć dróg lokalnych gminnych, wspomaganych drogami powiatowymi oraz ważnymi trasami komunikacyjnymi, do których zalicza się przebiegającą przez teren gminy drogę krajową oraz drogę wojewódzką. Sieć dróg na terenie gminy Jeżowe tworzą ciągi komunikacyjne na długości 127,08 km, do których zaliczamy: droga krajowa nr 19 Lublin-Rzeszów - 6,1 km o nawierzchni ulepszonej; droga wojewódzka nr 861 Bojanów-Kopki - 18,46 km drogi powiatowe - 42 km nr 42744 relacji Jeżowe-Pikuły-Rudnik nr 42757 relacji Zalesie-Korabina nr 42756 relacji Cisów Las-Nowy Nart nr 42760 relacji Jeżowe-Nowy Nart nr 42761 relacji Nowy Nart-Szwedy nr 42762 relacji Sójkowa-Pogorzałka-Cholewiana Góra Dudziki nr 42763 relacji Jata-Zalesie-Sójkowa nr 42764 relacji Groble-Krzywdy-Wólka Łętowska nr 42765 relacji Łętownia dojazd do stacji kolejowej drogi gminne 60,52 km nawierzchni asfaltowej 34,99 km, nawierzchni ulepszonej 6,14 km, nawierzchni nie ulepszonej 1,4 km, nawierzchni gruntowej 17,99 km. Kluczowy udział we wskazanej strukturze komunikacyjnej gminy zajmuje droga krajowa nr 19. Zapewnia możliwość powiązań z systemem ponadlokalnym w skali województwa, regionu i kraju. Przechodzi centralnie przez obszar gminy, bezpośrednio obsługując miejscowość Jeżowe. W ogólnej długości przedstawionych dróg około 70% stanowią drogi o nawierzchni bitumicznej, twardej ulepszonej.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 33 Układ komunikacyjny na terenie gminy Jeżowe 1. Drogi gminne Rodzaj nawierzchni W okresie 2011 2016 Klasa drogi (ulicy) Dł. na terenie Gminy Jeżowe twarda Gruntowa R- remontowana, B- budowana, L.p. Nr drogi Kierunek 1. 102316R Pogorzałka Gęsiówka przez wieś ulepszona nieulepszona ulepszona nieulepszona P - przebudowa L 1,75 0,8 - - 0,95 P Pogorzałka Gęsiówka od drogi utwardzonej w L 1,3 0,71 - - 0,59 P 2. 102318R prawo do Gęsiówki 3. 102318R Jata - Pogorzałka D 4,5 - - - 4,5 R 4. 102321R Jata - Gęsiówka L 2-2 - - - 5. 102302R Jata - Okolisko D 1 - - - 1 - Sójkowa Zalesie - 6. 102304R Maziarnia D 1 1 - - - P 7. 102308R Jeżowe Pikuły L 1,3 1,3 - - - R 8. 102309R Jeżowe- Nowy Kamień L 4,3 4,3 - - - P Droga w Zagułach na Ciaka między D 0,45 0,45 - - - P 9. 102310R zabudowaniami Jeżowe Podgórze L 1,9 1,9 - - - P 10. 102311R droga Jańcowa 11. 102312R Jeżowe - Zaolszyny L 0,75 0,75 - - - R
12. 102301R Wytwórnia Wód Gazowanych Jeżowe Załuże wygon do wysypiska 13. 102301R śmieci 14. 102315R Jeżowe Zabłonie obok paw. handlowego STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 34 L 0,45 0,45 - - - R L 3,7 0,45 1,3-1,95 R L 0,48 0,48 - - - P Jeżowe Centrum 15. 102317R droga do Watrasa L 0,45 0,1 - - 0,35 R Droga do Krowi (od drogi Stalowa Wola Rzeszów obok kanału D 5 - - - 5-16. 102300R przez Łąki) 17. 102305R Kameralne - Okolisko L 2,84-2,84 - - P Droga Kościelna 18. 102306R (Jeżowe Skrzyżowanie) D 0,2 0,2 - - - P Jeżowe Zabłonie od krzyżówki do Zakładu L 3 3 - - - R 19. 102312R GS 20. 102312R Jeżowe - Błądki L 1,2 1,2 - - - - 21. 102312R Jeżowe - Kowale L 2 2 - - - - Zalesie Rzycka - 22. 102303R Pogoń D 3 - - - 3-23. 102307R Groble-Sibigi-Chałupki L 1,5 0,85 - - 0,65 R 24. 102313R Krzywdy - Łętownia L 0,5 0,5 - - - P 25. 102314R Krzywdy - Kąty L 0,9 0,9 - - - - Krzywdy Szkoła L 1,9 1,9 - - - P 26. 102314R Grabno - Łętownia 27. 102323 Stary Nart - Pniaki L 0,7 0,7 - - - P
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 35 R 28. 29. 102304 R 102320 R 30. 102325R 31. 32. 102328 R 102327 R 33. 102330R 102329 34. R 102324 35. R Stary Nart do granicy Kolbuszowej Kolonia Nowy Nart - Pogorzałka Cholewiana Góra koło cmentarza Cholewiana Góra ul. Wójtowicze ul. Buczki Cholewiana Góra ul. Wójtowicze D 0,3 0,3 - - - - D 3 1,6-1,4 - P D 0,8 0,8 - - - - D 2 2 - - - - L 3,9 3,9 - - - - Cholewiana Góra ul. Dudziki D 0,8 0,8 - - - - Cholewiana Góra ul. Pielki D 0,8 0,8 - - - P Cholewiana Góra Sudoły D 0,85 0,85 - - - R RAZEM 60,52 34,99 6,14 1,4 17,99
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 36 2. Drogi powiatowe L.p. Nr drogi Kierunek Klasa drogi (ulicy) Dł. na terenie Gminy Jeżowe Rodzaj nawierzchni twarda ulepszona nieulepszon a Gruntowa ulepszona nieulepszona Stan nawierzchni wg kryterium oceny stanu technicznego nawierzchni A, B, C, D 1. 1078R Rudnik Pikuły Z 3,370 3,370 - - - A P W okresie 2010 2016 R- remontowana, B- budowana, P - przebudowana 2. 1035R 3. 1087R 4. 1088R 5. 1086R 6. 1085R 7. 1083R Cisów Las Gwoździec Nowy Nart Jeżowe Cholewiana Góra Nowy Nart Wola Raniżowska Nowy Nart Stary Nart Szwedy Sójkowa Pogorzałka Cholewiana Góra - Dudziki Jata Zalesie - Sójkowa Groble Krzywdy Wólka Łętowska Z 1,590 1,590 - - - A P Z 11,637 9,360-2,277 - A P Z 2,733 2,733 - - - C P Z 8,727 8,727 - - - A P Z 6,123 6,123 - - - A P Z 2,615 2,615 - - - B P 8. 1082R Łętownia dojazd do stacji Kolejowej Z 0,832 0,832 - - - D -
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 37 Łętownia 9. 1081R Groble - Sibigi Z 3,200 2,303 - - 0,897 A P 3. Drogi wojewódzkie L.p. Nr drogi Kierunek Klasa drogi (ulicy) Dł. na terenie Gminy Jeżowe Rodzaj nawierzchni twarda Gruntowa ulepszona nieulepszona ulepszona nieulepszona 1. 861 Bojanów - Kopki G 18,466 18,466 - - 0,950 4. Drogi krajowe L.p. Nr drogi Kierunek Klasa drogi (ulicy) Dł. na terenie Gminy Jeżowe Rodzaj nawierzchni twarda Gruntowa ulepszona nieulepszona ulepszona nieulepszona 1. 19 Granica państwa Kuźnica Białostocka Białystok Siemiatycze Międzyrzec Podlaski Kock Lubartów Lublin Kraśnik Janów Lubelski Nisko Sokołów Małopolski - Rzeszów GP 6,104 6,104 - - 0,950
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E 2. Infrastruktura wodna, kanalizacyjna i gazowa. 2.1. Sieć wodociągowa Gminny wodociąg komunalny swoim zasięgiem obejmuje całą gminę Jeżowe oraz budynki i mieszkańców innych gmin: Kamień Podlesie (gmina Kamień przy Cholewianej Górze), Łętownia (gmina Nowa Sarzyna przy Krzywdach), Pniaki (gmina Dzikowiec przy Starym Narcie). Na terenie gminy Jeżowe z wodociągu zaopatrywane są wszystkie sołectwa: Jeżowe-Centrum, Jeżowe-Podgórze, Jeżowe-Zagościniec, Jeżowe-Kameralne, Jata, Sójkowa, Zalesie, Cholewiana Góra, Nowy Nart, Stary Nart, Pogorzałka, Jeżowe-Zaborczyny, Krzywdy, Groble i Sibigi. Stacja Uzdatniania Wody działa od 1985 r. Stacja studni głębinowych składa się z trzech studni głębinowych o średniej głębokości 32m, wyposażonych w pompy głębinowe typu GC.3.03 z silnikami 7,5kW. Uzdatnianie odbywa się na filtrach żwirowo-piaskowych - I stopień żelazo, II stopień mangan o różnym uziarnieniu. Gminny system odbioru ścieków jest realizowany przez jedną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną w sołectwie Jeżowe-Podgórze oraz system przepompowni i kanalizacji grawitacyjnej oraz tłocznej w następujących sołectwach gminy Jeżowe; Jeżowe-Centrum, Jeżowe-Podgórze, Jeżowe- Zagościniec, Jeżowe-Kameralne, Jata, Zalesie, Sójkowa, Cholewiana Góra, Pogorzałka, Groble i Sibigi. W roku 2015 długość sieci wodociągowej wynosiła 109,1 km, do sieci podpiętych było 2 272 budynków. W roku 2015 z sieci wodociągowej korzystało 9 345 mieszkańców (92% ogółu mieszkańców w roku 2015). W okresie 2011 2012 gmina inwestowała w rozbudowę sieci, co skutkowało rozwojem długości sieci wodociągowej oraz wzrostem liczby przyłączy, z każdym rokiem rosło również zużycie wody w przeliczeniu na 1 mieszkańca, co związane jest ze zmianą trendów i zachowań mieszkańców, zmianą sytuacji społeczno gospodarczej i zamożności mieszkańców. Tabela 21. Sieć wodociągowa na terenie Gminy Jeżowe 35 Nazwa długość czynnej sieci rozdzielczej przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania 2011 2012 2013 2014 2015 2011 2012 2013 2014 2015 [km] [km] [km] [km] [km] [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] Jeżowe 107,8 108,8 109,1 109,1 109,1 2 189 2 206 2 223 2 254 2 272 Nazwa ludność korzystająca z sieci wodociągowej zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca 2011 2012 2013 2014 2015 2011 2012 2013 2014 2015 [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] [m3] [m3] [m3] [m3] [m3] Jeżowe 8 902 8 951 8 947 9 311 9345 18,7 19,0 19,8 18,8 20,5 Dane: GUS BDL; 35 Dane: GUS BDL, dane UG Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 39 W roku 2015 z sieci wodociągowej na terenie gminy Jeżowe korzystało 91,7% mieszkańców. W obszarze rozwoju sieci wodociągowej Gmina Jeżowe względem pozostałych gmin powiatu klasyfikuje się na 4 miejscu, przekraczając średni wskaźnik dla całego powiatu niżańskiego. Dodatkowo w okresie ostatnich 5 lat widoczny jest wzrost liczby korzystających, co świadczy o dokonanych już inwestycjach na terenie gminy Jeżowe. L.p. Tabela 22. Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności 36 Nazwa ogółem wodociąg 2011 2012 2013 2014 2015 [%] [%] [%] [%] [%] 1. Harasiuki 95,2 95,1 95,4 99,9 99,9 2. Ulanów 93,7 93,8 93,9 95,9 96,0 3. Krzeszów 74,5 75,2 75,6 92,8 93,0 4. Jeżowe 88,0 88,1 88,2 91,7 91,7 5. Jarocin 87,5 87,7 87,8 89,0 88,9 6. Rudnik nad Sanem 63,6 63,6 63,7 77,8 77,9 7. Nisko 62,3 63,1 64,0 77,0 77,7 8. Powiat niżański 76,2 76,6 77,0 85,8 86,1 2.2. Sieć kanalizacyjna Gminny system odbioru ścieków jest realizowany przez jedną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną w sołectwie Jeżowe-Podgórze, a także poprzez system przepompowni i kanalizacji grawitacyjnej oraz tłocznej w następujących sołectwach gminy Jeżowe; Jeżowe-Centrum, Jeżowe- Podgórze, Jeżowe-Zagościniec, Jeżowe-Kameralne, Jata, Zalesie, Sójkowa, Cholewiana Góra, Pogorzałka, Groble i Sibigi. W roku 2015 długość sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Jeżowe wynosiła 154,7 km, do sieci wykonanych było 1668 przyłączy kanalizacyjnych. W 2015 r. z wybudowanej sieci korzystało 7 888 mieszkańców, co stanowi 77,4% ogółu mieszkańców gminy w roku 2015. W roku 2015 do sieci odprowadzono 217 000 m3 ścieków, co daje wartość średniodobową 594,52 m3/d. W roku 2015 stopień skanalizowania gminy wynosił 77,4%, co pokazuje pozytywną sytuację gminy w obszarze skanalizowania względem średniej dla powiatu (62,3%). W obszarze skanalizowania, Gmina Jeżowe ze wskaźnikiem 77,4% zajmuje 1 miejsce w powiecie, co potwierdza wysoki udział zrealizowanych inwestycji w obszarze kanalizacji komunalnej. Zgodnie z założeniami Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych docelowa wartość skanalizowania w ramach aglomeracji powinna wynosić minimum 80% mieszkańców gminy, co wskazuje na dalsze potrzeby inwestycyjne Gminy w tym zakresie. Kluczowe potrzeby inwestycyjne w zakresie rozbudowy sieci kanalizacyjnej dotyczą sołectw: Stary Nart, Nowy Nart, Krzywdy i Zaborczyny, w których obecnie nie występuje sieć kanalizacyjna. We wskazanych obszarach budowa sieci kanalizacyjnej stanowi jeden z priorytetów inwestycyjnych Gminy 36 Dane: GUS BDL:
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 40 w obszarze objęcia siecią kanalizacyjną wszystkich mieszkańców gminy, zwiększając dostępność do podstawowych usług publicznych realizowanych na obszarze gminy Jeżowe. Tabela 23. Sieć kanalizacyjna na terenie gminy Jeżowe 37 Nazwa długość czynnej sieci kanalizacyjnej przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania 2011 2012 2013 2014 2015 2011 2012 2013 2014 2015 [km] [km] [km] [km] [km] [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] Jeżowe 135,4 151,6 152,3 154,7 154,7 1 487 1 602 1 619 1 650 1 668 Nazwa ścieki odprowadzone ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej 2011 2012 2013 2014 2015 2011 2012 2013 2014 2015 [dam3] [dam3] [dam3] [dam3] [dam3] [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] Jeżowe 206 194 257,0 228,0 217,0 6 010 6 239 6 258 7 847 7 888 L.p. Tabela 24. Poziom skanalizowania gminy Jeżowe na tle gmin powiatu niżańskiego 38 Nazwa ogółem kanalizacja 2011 2012 2013 2014 2015 [%] [%] [%] [%] [%] 1. Jeżowe 59,4 61,4 61,7 77,3 77,4 2. Jarocin 50,6 50,8 51,1 76,1 75,8 3. Nisko 53,4 54,5 56,4 69,1 70,6 4. Ulanów 59,0 59,0 60,2 70,0 70,1 5. Rudnik nad Sanem 53,7 53,7 53,7 60,5 60,6 6. Krzeszów 20,8 21,3 22,1 25,6 28,8 7. Harasiuki 9,4 9,5 9,7 9,9 10,1 8. Powiat niżański 48,6 49,4 50,3 61,5 62,3 W roku 2016 Gmina Jeżowe złożyła wniosek o dofinansowanie projektu pn. Modernizacja oczyszczalni ścieków, którego głównym celem jest podniesienie przepustowości oczyszczania ścieków bytowo gospodarczych do 1500 m3/d na terenie aglomeracji Jeżowe. Realizacja przedstawionego przedsięwzięcia umożliwi podniesienie przepustowości działającej oczyszczalni ścieków w Jeżowem z 660 m3/d przyjmowanych osadów ściekowych do 1500 m3/d, co wiąże się ze wzrostem o 840 m3/d (wzrost o ponad 127%). W ramach zakresu rzeczowego projektu przewiduje się prace budowlane w zakresie modernizacji i przebudowy istniejącego budynku węzła osadowego i reaktora biologicznego, prace budowlane związane z przebudową i rozbudową istniejącego budynku techniczno socjalnego, a także prace budowlane w zakresie budowy na potrzeby wdrożenia nowej technologii oczyszczania ścieków: pompowni głównej, budynku stopnia mechanicznego, zbiornika ścieków odświeżonych, płyty ociekowej stacji zlewczej, stacji dozowania koagulantu PIX, budynku dmuchaw i zbiorników membran, zbiornika osadu nadmiernego, zadaszenia na osad odwodniony i płyty fundamentowej pod silos wapna. 37 Dane: GUS BDL; 38 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 41 Realizacja przedstawionego projektu umożliwi odbiór ścieków komunalnych od wszystkich mieszkańców gminy Jeżowe. 2.3. Sieć gazowa W roku 2015 długość sieci gazowej na terenie gminy Jeżowe wynosiła 159,161 km. W okresie ostatnich pięciu lat długość sieci powiększyła się nieznacznie, jedynie o 1,358 km. Na terenie gminy wykonanych jest 2182 przyłączy gazowych, w okresie 2011 2015 liczba przyłączy powiększyła się o 40. Wzrost liczby nowych przyłączy przyczynił się również do wzrostu liczby odbiorców gazu, w roku 2015 na terenie gminy Jeżowe z sieci gazowej korzystało 967 gospodarstw domowych (wzrost o 43 gospodarstwa). Większość gospodarstw korzystających z sieci gazowej wykorzystuje gaz jedynie do ogrzewania ciepłej wody użytkowej i przygotowywania posiłków. W roku 2015 jedynie 22% gospodarstw (210 gospodarstw) wykorzystywało gaz jako paliwo do ogrzewania budynków. Wzrost liczby odbiorców gazu nie wiązał się ze wzrostem ilości zużywanego gazu. W okresie 2011 2015 zużycie gazu na terenie gminy zmniejszyło się o 18 tyś. m3 (zmniejszenie ilości zużytego gazu o 4,85%). Wskazuje to na stopniową zmianę surowców energetycznych wykorzystywanych do ogrzewania budynków, ze wskazaniem na wzrost pali stałych, typu drewno czy węgiel, co nie przynosi pozytywnego skutku względem rozwoju gospodarki niskoemisyjnej na terenie gminy Jeżowe. Nazwa Tabela 25. Sieć gazowa na terenie gminy Jeżowe w okresie 2011-2015 39 długość czynnej sieci ogółem w m 2011 2012 2013 2014 2015 [m] [m] [m] [m] [m] Jeżowe 157 803 158 074 158 074 159 161 159 161 Nazwa czynne przyłącza do budynków ogółem (mieszkalnych i niemieszkalnych) 2011 2012 2013 2014 2015 [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] [szt.] Jeżowe 2 142 2 163 2 165 2 182 2 182 Nazwa odbiorcy gazu 2011 2012 2013 2014 2015 [gosp.] [gosp.] [gosp.] [gosp.] [gosp.] Jeżowe 924 935 949 961 967 Nazwa odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem 2011 2012 2013 2014 2015 [gosp.] [gosp.] [gosp.] [gosp.] [gosp.] Jeżowe 193 196 203 211 210 Nazwa zużycie gazu w tys. m3 2011 2012 2013 2014 2015 [tys.m3] [tys.m3] [tys.m3] [tys.m3] [tys.m3] Jeżowe 373,20 353,7 345,5 321,3 355,1 W liczbie korzystających osób z sieci gazowej, Gmina Jeżowe wypada poniżej średniej dla całego powiatu niżańskiego. Z sieci gazowej korzysta mniejsza liczba osób niż w gminach Nisko, Rudnik nad 39 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 42 Sanem, Ulanów i Krzeszów. Wskazuje to na niższy potencjał gminy w obszarze gospodarki niskoemisyjnej. L.p. Tabela 26. % osób korzystających z sieci gazowej na terenie powiatu niżańskiego 40 Nazwa ogółem gaz 2011 2012 2013 2014 2015 [%] [%] [%] [%] [%] 1 Nisko 77,9 75,8 75,3 74,7 74,7 2 Rudnik nad Sanem 67,0 65,0 64,8 64,6 64,5 3 Ulanów 43,1 43,3 43,1 43,1 43,2 4 Krzeszów 44,1 42,5 42,8 42,9 43,0 5 Jeżowe 38,7 39,5 39,8 40,0 40,1 6 Harasiuki 5,0 4,8 6,4 6,3 6,4 7 Jarocin 0,0 0,2 0,2 0,1 0,1 8 Powiat niżański 50,7 49,8 49,8 49,6 49,6 3. Gospodarka odpadami. Od dnia 1 lipca 2013 r. zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, odbiór odpadów komunalnych i ich zagospodarowanie od mieszkańców gminy Jeżowe realizowane jest przez podmiot zewnętrzny, wybrany w drodze przetargu, na zasadach rynkowych. Za gospodarkę odpadami odpowiedzialna jest jednak Gmina Jeżowe. Zasady odbioru reguluje uchwalony przez Radę Gminy Jeżowe Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Jeżowe 41. Zgodnie z Regulaminem właściciele nieruchomości znajdujących się na terenie gminy Jeżowe zobowiązani są do zbierania odpadów, a wybrany w drodze przetargu przedsiębiorca do odbierania odpadów niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz wyselekcjonowanych odpadów komunalnych. Selektywnej zbiórce odpadów komunalnych podlegają: 1) papier i tektura, opakowania z papieru i tektury; 2) szkło, opakowania ze szkła; 3) metale, opakowania z metali (w tym puszki); 4) tworzywa sztuczne, opakowania z tworzyw sztucznych; 5) opakowania wielomateriałowe (np. kartony po napojach, mleku); 6) zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, świetlówki; 7) odpady wielkogabarytowe (np. meble); 8) zużyte opony; 9) odpady budowlane i rozbiórkowe, gruz; 10) zimny popiół; 11) odpady biodegradowalne (w tym odpady kuchenne, ogrodowe, zielone); 12) przeterminowane leki; 40 Dane: GUS BDL; 41 Aktualny regulamin stanowi załącznik do Uchwały Nr XXI/116/16 Rady Gminy Jeżowe z dnia 14 kwietnia 2016 r.;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 43 13) chemikalia, odpady niebezpieczne (farby, kleje, rozpuszczalniki, pozostałości po środkach ochrony roślin i opakowania po tych środkach itp.); 14) zużyte baterie i akumulatory. Z terenu nieruchomości zbierane są również odpady niesegregowane (zmieszane), do których należą: 1) papier i tektura, opakowania z papieru i tektury; 2) szkło, opakowania ze szkła; 3) metale, opakowania z metali; 4) tworzywa sztuczne, opakowania z tworzyw sztucznych; 5) opakowania wielomateriałowe; 6) zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, świetlówki; 7) odpady wielkogabarytowe; 8) zużyte opony; 9) odpady budowlane i rozbiórkowe, gruz; 10) zimny popiół; 11) odpady biodegradowalne. Dodatkowo mieszkańcy mogą dostarczać samodzielnie odpady do funkcjonującego od roku 2016 Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Jeżowem (zlokalizowany przy oczyszczalni ścieków w Jeżowem). Do punktu bezpośrednio można dostarczać odpady tupu: papier i tektura, opakowania z papieru i tektury; szkło, opakowania ze szkła; metale, opakowania z metalu; tworzywa sztuczne, opakowania z tworzyw sztucznych; opakowania wielomateriałowe; zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, świetlówki; odpady wielkogabarytowe; zużyte opony; odpady budowlane i rozbiórkowe, gruz; zimny popiół; odpady biodegradowalne; chemikalia, odpady niebezpieczne (farby, kleje, rozpuszczalniki, pozostałości po środkach ochrony roślin i opakowania po tych środkach itp.); zużyte baterie i akumulatory; szkło okienne, całe okna; odzież i tekstylia. System odbioru odpadów odbywa się poprzez: - pojemniki/worki o pojemności od 120 litrów do 1100 litrów; - kontenery na odpady typu KP 7; - pojemniki i worki na odpady z przeznaczeniem do selektywnej zbiórki odpadów o pojemności nie mniejszej niż 60 litrów; - kosze uliczne na odpady o pojemności minimalnej 20 litrów; - kontenery specjalistyczne na odpady budowlano remontowe; - pojemniki specjalistyczne o różnej pojemności np. na przeterminowane leki, zużyte baterie, itp. Regulamin definiuje również częstotliwość zbierania odpadów, ustalaną na podstawie corocznie opracowywanego harmonogramu odbioru odpadów w minimalnych okresach: - niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne jeden raz w miesiącu; - zebrane selektywnie: a) papier i tektura, opakowania z papieru i tektury, szkło, opakowania ze szkła, metale, opakowania z metali, tworzywa sztuczne, opakowania z tworzyw sztucznych, opakowania wielomateriałowe jeden raz w miesiącu. b) zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, świetlówki dwa razy w roku. Ponadto zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny mieszkańcy mogą oddawać do punktu sprzedaży detalicznej, przy zakupie artykułu tego samego rodzaju co zużyty w ilości nie większej niż ilość kupionych artykułów.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 44 c) odpady wielkogabarytowe, zużyte opony dwa razy w roku. d) odpady budowlane i rozbiórkowe oraz gruz złożone w kontenerach, zimny popiół - dwa razy w roku. e) odpady biodegradowalne powinny zostać poddane kompostowaniu na terenie nieruchomości, na której powstały, następnie przekazane do PSZOK-U lub gromadzone w stosownych workach lub pojemnikach i wystawiane przed posesję w sposób umożliwiający ich sprawny odbiór (zbiórka dwa razy w roku). Zgodnie w Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Podkarpackiego w gospodarce odpadami komunalnymi Gmina Jeżowe powinna osiągnąć następujące cele: 1. przygotować do ponownego wykorzystania i recyklingu odpadów takich jak papier, metale, tworzywa sztuczne i szkło na poziomie minimum 50% ich masy do końca 2020 roku (w roku 2015 osiągnięto poziom 46,4% 42 ), 2. osiągnąć poziom odzysku odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych w roku 2017 na poziomie 60%, w roku 2020 na poziomie 95%, 3. osiągnąć poziom odzysku odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych w roku 2017 na poziomie 80%, w roku 2020 na poziomie 95% (w roku 2015 osiągnięto poziom 100%), 4. osiągnąć poziom odzysku odpadów budowlano-remontowych ze strumienia odpadów komunalnych w roku 2017 na poziomie 55%, w roku 2020 na poziomie 70%. W wyznaczonych miejscach na terenie gminy zbierane są również zużyte baterie oraz przeterminowane leki. Na terenie gminy nie występuje działające składowisko odpadów. Na podstawie obowiązującego prawa odpady komunalne przez operatora przekazywane były do Zakładu Mechaniczno - Biologicznego Przetwarzania Odpadów Komunalnych, ul. Centralny Okręg Przemysłowy 37-450 Stalowa Wola, który posiada moce na poziomie przetworzenia minimum 60 tysięcy ton odpadów zmieszanych rocznie oraz do zastępczego składowiska w Sigiełkach Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Krzeszowie. W roku 2015 na terenie gminy Jeżowe zebrano 349,50 t odpadów komunalnych zmieszanych (niesegregowanych), z czego 84% (295,21 t) pochodziło bezpośrednio z gospodarstw domowych. W okresie analizy 2011 2015 widoczny jest stopniowy wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych, co potwierdza coroczny wzrost ilości odpadów komunalnych zmieszanych wytworzonych jednostkowo przez jednego mieszkańca gminy. Wpływ na to w znacznym stopniu odgrywa ogólnokrajowy wzrost konsumpcji, ale również zmiany w prawodawstwie krajowym, które ograniczają liczbę dzikich wysypisk, zwiększając liczbę odpadów odbieranych w sposób zorganizowany. W latach 2013 2014 liczba odpadów segregowanych (zebranych selektywnie) przekraczała wartość zebranych odpadów zmieszanych. W roku 2015 liczba odpadów zmieszanych była wyższa od liczby odpadów zebranych selektywnie. 42 Dane: Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Jeżowe za rok 2015;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 45 Tabela 27.Liczba zebranych odpadów zmieszanych w okresie 2011-2015 43 2013 2014 2015 Zebrane odpady na terenie gminy Jeżowe Mg/rok Mg/rok Mg/rok Odpady zmieszane 301,20 228,10 349,50 Odpady zebrane selektywnie 358,20 322,40 265,6 Udział odpadów zebranych selektywnie 54,32% 58,56% 43,18% Liczba mieszkańców zameldowanych w gminie 10 237 10 240 10 253 Liczba odpadów na 1 mieszkańca 29,42 22,28 34,09 RAZEM liczba odebranych odpadów 659,40 550,50 615,10 Odpady biodegradowalne 42,3 8,7 0 4. Internet. Raport Urzędu Komunikacji Elektronicznej pn. Raport pokrycia Polski infrastrukturą telekomunikacyjną w 2015 r. z lipca 2016 r. obrazuje bieżącą sytuację i stan dostępności do szerokopasmowego Internetu na terenie gminy Jeżowe. Zgodnie z raportem dostępność do Internetu w technologii kablowej i terminali radiowych zapewniona jest do wszystkich miejscowości występujących na terenie gminy, różny jest już jednak poziom konkurencyjności firm świadczących usługi dostępu do Internetu. Najlepsza dostępność do sieci szerokopasmowej na terenie gminy Jeżowe, pod względem rynkowym (liczba działających podmiotów telekomunikacyjnych) występuje w technologii kablowej lub terminali radiowych, 2 podmioty oferują usługi na terenie miejscowości Pogorzałka, od 3 do 9 na terenie 8 miejscowości i tylko 10 podmiotów lub więcej oferuje swoje usługi na terenie miejscowości Jeżowe. Tabela 28. Liczba działających podmiotów telekomunikacyjnych 44 Nazwa miejscowości kategoria miejscowości wg l. ludności Liczba PT posiadających zasięgi sieci kablowych i bezprzewodowych (z kom) stan na 31.12.2014 Liczba PT posiadających zasięgi sieci kablowych i bezprzewodowych (z kom) stan na 31.12.2015 CHOLEWIANA GÓRA 501-1000 5 8 GROBLE 501-1000 5 5 JATA 101-500 5 6 JEŻOWE 1001-5 000 7 10 KRZYWDY 101-500 4 6 NOWY NART 101-500 5 7 POGORZAŁKA do 100 2 2 SÓJKOWA 101-500 5 7 43 Dane: UG Jeżowe, Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Jeżowe za rok 2015, 2014 i 2013; 44 Dane: UKE, Raport pokrycia Polski infrastrukturą telekomunikacyjną w 2015 r.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 46 STARY NART 101-500 3 6 ZALESIE 101-500 5 8 Najlepsza dostępność do Internetu stacjonarnego w roku 2015 występowała na terenie miejscowości: Groble, Jata, Krzywdy, Sójkowa i Zalesie, gdzie poziom penetracji objętych możliwych budynków obejmował 100%. Wysoki poziom utrzymywał się również w miejscowościach: Stary Nart (92%), Jeżowe (88%) oraz Cholewiana Góra (73%). Wysokie ograniczenia występują na terenie miejscowości Pogorzałka, gdzie poziom penetracji wynosił jedynie 8%. Pozytywnym elementem jakości świadczonych usług internetowych jest ogólny wzrost liczby budynków objętych siecią Internetu stacjonarnego w roku 2015 względem roku poprzedniego 2014. Tabela 29. Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego 45 Nazwa miejscowości Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego stan na 31.12.2014 Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego stan na 31.12.2015 GROBLE 75,69% 100,00% JATA 95,48% 100,00% KRZYWDY 54,14% 100,00% SÓJKOWA 89,17% 100,00% ZALESIE 92,67% 100,00% STARY NART 40,86% 92,47% JEŻOWE 80,02% 88,40% CHOLEWIANA GÓRA 29,68% 73,50% NOWY NART 33,52% 68,72% POGORZAŁKA 33,33% 8,33% Jakość Internetu oceniana przepustowością na poziomie minimum 2 Mb/s na terenie Gminy Jeżowe jest bardzo wysoka, jednak już na poziomie Internetu szerokopasmowego poziom ten jest mocno zróżnicowany. Najwyższy wskaźnik dostępności do Internetu szerokopasmowego występuje na terenie miejscowości: Jata 99%, Stary Nart 77%, Groble 76%, Krzywdy 74%, Zalesie 73% i Sójkowa 70%. Najniższy wskaźnik penetracji Internetu szerokopasmowego występuje na terenie Jeżowego 22% i praktycznie zerowy na terenie Pogorzałki. W tym obszarze konieczne są dalsze inwestycje zwiększające dostępność do Internetu szerokopasmowego na poziomie min. 30 Mb/s. Tabela 30. Penetracja zasięgiem Internetu o przepustowości min 2 Mb/s i minimum 30 Mb/s 46 Nazwa miejscowości Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego o przepustowości minimum 2Mb/s stan na 31.12.2015 Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego o przepustowości minimum 30Mb/s stan na 31.12.2015 GROBLE 100,00% 76,15% JATA 100,00% 99,35% KRZYWDY 100,00% 74,44% SÓJKOWA 100,00% 70,00% 45 Dane: UKE, Raport pokrycia Polski infrastrukturą telekomunikacyjną w 2015 r. 46 Dane: UKE, Raport pokrycia Polski infrastrukturą telekomunikacyjną w 2015 r.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 47 ZALESIE 100,00% 73,33% STARY NART 92,47% 77,42% JEŻOWE 88,09% 22,96% CHOLEWIANA GÓRA 73,50% 67,84% NOWY NART 68,72% 50,28% POGORZAŁKA 8,33% 0,00% Jakość Internetu oceniana w sposobie i technologii jego dostarczania, w tym przypadku w oparciu o węzły światłowodowe jest znacząco ograniczona do jedynie czterech miejscowości. Dostęp do węzłów światłowodowych występuje jedynie na terenie miejscowości: Jata (1 podmiot telekomunikacyjny), Cholewiana Góra (1 podmiot telekomunikacyjny), Nowy Nart (1 podmiot telekomunikacyjny) i w miejscowości Jeżowe (3 podmioty telekomunikacyjne). Jakość i dostępność do usług internetowych, w tym usług Internetu szerokopasmowego na terenie gminy Jeżowe względem pozostałych gmin powiatu niżańskiego jest bardzo wysoka. Gmina Jeżowe pod względem dostępności do Internetu zarówno na poziomie 2 Mb/s oraz na poziomie 30 Mb/s zajmuje 1 miejsce spośród gmin powiatu niżańskiego. Zalicza się do grupy trzech gmin, które w obszarze usług o przepustowości minimum 2Mb/s osiągają średnią powyżej 80%, natomiast w dostępie do Internetu szerokopasmowego prawie 50%. Jest to ważny wskaźnik obrazujący jakość życia i dostępność do infrastruktury telekomunikacyjnej na terenie gminy Jeżowe. Tabela 31. Jakość Internetu na terenie powiatu niżańskiego 47 Nazwa gminy Liczba miejscowości Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego o przepustowości minimum 2Mb/s stan na 31.12.2015 JEŻOWE 11 88,76% RUDNIK NAD SANEM 3 87,67% NISKO 7 86,23% ULANÓW 14 64,48% KRZESZÓW 13 60,56% HARASIUKI 24 42,95% JAROCIN 9 21,79% Nazwa gminy Liczba miejscowości Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego o przepustowości minimum 30Mb/s stan na 31.12.2015 JEŻOWE 11 47,51% RUDNIK NAD SANEM 3 46,92% KRZESZÓW 13 46,11% ULANÓW 14 32,45% NISKO 7 25,88% HARASIUKI 24 2,09% JAROCIN 9 1,82% 47 Dane: UKE, Raport pokrycia Polski infrastrukturą telekomunikacyjną w 2015 r.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 48 Wyzwania i szanse w obszarze infrastruktury technicznej:.dalszy rozwój infrastruktury drogowej, podnoszenie jakości podróżowania, modernizacja dróg lokalnych: gminnych, powiatowych, drogi wojewódzkiej i krajowej, podniesienie poziomu bezpieczeństwa, poprzez budowę chodników i innych środków podnoszących bezpieczeństwo na drogach; wzrost liczby dróg o nawierzchni twardej, budowa nowych dróg do rozwijających się obszarów osadnictwa gminnego; wysoki poziom zwodociągowania gminy; wysoki poziom skanalizowania gminy; modernizacja oczyszczalni i rozwój sieci kanalizacyjnej w miejscowościach, w których występują najwyższe ograniczenia w dostępie; rozwój sieci gazowej, wpływ na gospodarkę niskoemisyjną; dalszy wzrost odpadów zbieranych selektywnie i w sposób zorganizowany; wysoki poziom penetracji Internetem stacjonarnym; potrzeba dalszego rozwoju Internetu szerokopasmowego i wzrost dostępności do sieci internetowej w miejscowościach: Pogorzałka, Jeżowe, rozwój sieci Internetu światłowodowego; V. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 1. Oświata Do kluczowych zadań podejmowanych przez Gminę Jeżowe na rzecz swoich mieszkańców należy zapewnienie odpowiednich warunków do prowadzenia edukacji publicznej. Gmina jako podstawowa jednostka samorządowa odpowiada bezpośrednio za zapewnienie dostępu do w pełni funkcjonalnej, publicznej infrastruktury edukacyjnej na poziomie przedszkolnym, podstawowym i gimnazjalnym. Związane jest to z zapewnieniem i utrzymaniem poziomu jakościowego oferowanej edukacji, zarówno w obszarze infrastrukturalnym, jak również merytorycznym, dydaktycznym. W ten sposób zadania obejmujące zapewnienie funkcjonalnej i w pełni dostępnej edukacji publicznej dla mieszkańców gminy opierają się na tworzeniu odpowiednich warunków lokalowych, technicznych, jak również warunków kadrowych, odpowiadających wymaganiom i aktualnym potrzebom edukacyjnym na terenie gminy. Obecnie działający system oświaty na terenie gminy Jeżowe opiera się o placówki przedszkolne, szkoły podstawowe i szkoły gimnazjalne. Na terenie gminy działa również szkoła średnia będąca w zarządzie i administracji Powiatu Niżańskiego. Zadanie edukacji publicznej realizowane jest na terenie gminy Jeżowe w oparciu o 9 jednostek oświatowych, których organem prowadzącym jest Gmina Jeżowe:
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 49 Tabela 32. Jednostki oświatowe na poziomie przedszkolnym, szkoły podstawowej i gimnazjum 48 L.p. Jednostka Rodzaj szkoły Adres 1. Samorządowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Jeżowem Publiczna szkoła artystyczna dająca podstawy wykształcenia muzycznego. Struktura organizacji nauczania w Szkole: 1) cykl sześcioletni (rozpoczęcie nauki w szkole w wieku od 6 do 9 roku życia); 2) cykl czteroletni (rozpoczęcie nauki w szkole w Jeżowe 580 a 2. Publiczne Gimnazjum Jeżowe 3. Zespół Szkół Jeżowe Centrum 4. Publiczna Szkoła Podstawowa Jeżowe - Podgórze 5. Publiczna Szkoła Podstawowa Jeżowe Kameralne 6. Zespół Szkół Cholewiana Góra 7. Zespół Szkół Groble wieku od 8 do 16 roku życia). Publiczna szkoła gimnazjalna obejmująca sołectwa: Jeżowe Centrum, Jeżowe Podgórze i Jeżowe Kameralne. W skład Zespołu Szkół wchodzą: 1) Publiczna Szkoła Podstawowa w Jeżowem Centrum, składająca się z: - oddział przedszkolny; - szkoła podstawowa. 2) Publiczne Przedszkole w Jeżowem (trzy i czterolatki). Publiczna szkoła podstawowa prowadząca kształcenie w oparciu o: 1) oddział przedszkolny; 2) szkołę podstawową. Publiczna szkoła podstawowa prowadząca kształcenie w oparciu o: 1) oddział przedszkolny; 2) szkołę podstawową. W skład Zespołu Szkół wchodzą: 1) Publiczna Szkoła Podstawowa w Cholewianej Górze, składająca się z : - oddział przedszkolny; - szkoła podstawowa. 2) Gimnazjum w Cholewianej Górze. W skład Zespołu Szkół wchodzą: 1) Publiczna Szkoła Podstawowa w Groblach, składająca się z : - oddział przedszkolny; - szkoła podstawowa. 2) Gimnazjum w Groblach. 8. Zespół Szkół Jata W skład Zespołu Szkół wchodzą: 1) Publiczna Szkoła Podstawowa w Jacie, składająca się z : - oddział przedszkolny; - szkoła podstawowa. 2) Gimnazjum w Jacie; 3) Publiczne Przedszkole w Jacie (trzy i czterolatki). Jeżowe 580 a Jeżowe 135 Jeżowe - Podgórze Jeżowe 813 d Cholewiana Góra, ul. Młynarze 23 Groble 37 Jata 85 9. Zespół Szkół Stary W skład Zespołu Szkół wchodzą: Stary Nart 57 b 48 Dane: UG Jeżowe, Statuty poszczególnych jednostek;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 50 Nart 1) Publiczna Szkoła Podstawowa w Starym Narcie, składająca się z : - oddział przedszkolny; - szkoła podstawowa. 2) Gimnazjum w Starym Narcie; 3) Publiczne Przedszkole w Starym Narcie (trzy i czterolatki). Edukację publiczną na terenie gminy Jeżowe obejmuje również poziom szkoły średniej, nad którą nadzór sprawuje Powiat Niżański. Tabela 33. Szkoły średnie na terenie gminy Jeżowe 49 L.p. Jednostka Rodzaj szkoły Adres 1. Zespół Szkół w Jeżowem W skład Zespołu Szkół wchodzą: 1) Liceum Ogólnokształcące; Profil edukacji: - lingwistyczno dziennikarski; - przyrodniczy; - akademicki. 2) Technikum. Profil edukacji: - budownictwo; - drogownictwo; - cyfrowe procesy graficzne; - technolog odzieży; - usługi fryzjerskie; - usługi kosmetyczne; - usługi żywienia i gastronomiczne. Jeżowe 162 a W roku szkolnym 2016/2017 w publicznym systemie oświaty realizowanym przez Gminę Jeżowe uczestniczyło razem 1418 uczniów, z czego 322 (23%) dzieci korzystało z oferty przedszkoli i oddziałów przedszkolnych, 642 (45%) uczniów z oferty szkół podstawowych i 335 (24%) z oferty gimnazjum. Na terenie gminy działa również szkoła artystyczna o kształceniu muzycznym, w roku szkolnym 2016/2017 z jej oferty korzystało 119 uczniów. Pod względem ilości uczniów największą placówkę oświatową na terenie gminy Jeżowe stanowi Zespół Szkół w Jeżowem Centrum, najmniejszą Publiczna Szkoła Podstawowa w Jeżowem - Kameralne. Tabela 34. Liczba uczniów podlegających oświacie na poziomie przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjum 50 Liczba dzieci/uczniów 2016/2017 2015/2016 2014/2015 2013/2014 2012/2013 1. Samorządowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Jeżowem 119 110 101 95 70 2. Gimnazjum Jeżowe 163 172 182 188 201 3. ZS Jeżowe Centrum 268 249 253 265 282 49 Dane: Starostwo Powiatowe w Nisku; 50 Dane: UG Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 51 Publiczne Przedszkole wchodzące w skład Zespołu Szkoły ( 3,4-latki) 100 50 50 61 67 Oddział przedszkolny 16 30 47 54 48 Szkoła Podstawowa 152 169 156 150 167 4. PSP Jeżowe - Podgórze 132 132 125 130 128 Oddział przedszkolny 34 33 33 35 39 Szkoła Podstawowa 98 99 92 95 89 5. PSP Jeżowe Kameralne 97 95 98 98 95 Oddział przedszkolny 25 18 17 22 23 Szkoła Podstawowa 72 77 81 76 72 6. ZS Cholewiana Góra 107 113 124 130 141 Oddział przedszkolny 16 16 18 21 19 Szkoła Podstawowa 61 66 65 61 67 Gimnazjum 30 31 41 48 55 7. ZS Groble 186 192 207 220 230 Oddział przedszkolny 33 21 20 24 21 Szkoła Podstawowa 88 102 112 117 128 Gimnazjum 65 69 75 79 81 8. ZS Jata 224 237 241 244 226 Publiczne Przedszkole wchodzące w skład Zespołu Szkoły ( 3,4,latki) 39 24 28 28 - Oddział przedszkolny 19 34 31 36 33 Szkoła Podstawowa 112 112 118 106 122 Gimnazjum 54 67 64 74 71 9. ZS Stary Nart 122 120 118 98 104 Punkt Przedszkolny wchodzący w skład Zespołu Szkół w Starym Narcie (3,4 latki) 17 16 17 - - Oddział przedszkolny 23 21 19 20 18 Szkoła Podstawowa 59 55 56 51 52 Gimnazjum 23 28 26 27 34 RAZEM 1418 1420 1449 1468 1477 Razem przedszkola 156 90 95 89 67 Razem oddziały przedszkolne 166 173 185 212 201 Razem przedszkola + oddziały przedszkolne 322 263 280 301 268 Razem szkoły podstawowe 642 680 680 656 697 Razem gimnazjum 335 367 388 416 442
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 52 Rysunek 13. Szkoły wg. liczby uczniów W systemie edukacji przedszkolnej na terenie gminy Jeżowe w roku szkolnym 2016/2017 uczestniczyło 322 dzieci, w tym 156 dzieci w przedszkolach (w oddziałach dla trzech i czterolatków) i 166 dzieci w oddziałach przedszkolnych (dla pięcio i sześciolatków) 51. Wskaźnik dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym wskazuje na znaczące potrzeby infrastrukturalne Gminy, prowadzące do objęcia minimalnym poziomem 90% dzieci edukacją przedszkolną, co stanowi o potrzebie ich prawidłowego rozwoju. Obecny wskaźnik 67,2 % dzieci korzystających z edukacji przedszkolnej stawia Gminę Jeżowe na 4 miejscu spośród gmin powiatu niżańskiego. Gminy odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym dzieci w wieku 3-6 lat 2011 2012 2013 2014 [%] [%] [%] [%] Harasiuki 75,9 68,2 60,6 78,0 Rudnik nad Sanem 63,9 56,5 67,1 71,1 Nisko 55,3 52,9 62,5 70,3 Jeżowe 41,5 52,8 60,4 67,2 Ulanów 44,0 45,2 50,8 64,0 Krzeszów 48,2 48,2 50,6 54,0 Jarocin 43,4 41,0 45,0 46,8 Powiat niżański 53,1 52,7 59,1 67,1 Ważnym elementem charakteryzującym system oświaty są wyniki sprawdzianów i egzaminów na zakończenie poszczególnych etapów kształcenia, w tym przypadku modelem oceniającym jakość prowadzonego kształcenia są wyniki ze sprawdzianu na zakończenie szkoły podstawowej (w klasie VI 51 Dane: UG Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 53 szkoły podstawowej) i egzaminu na zakończenie gimnazjum. Poziom edukacji, wyrażony powyżej przedstawionymi wynikami ze sprawdzianów i egzaminów, klasyfikowany jest poniżej średniej zarówno dla powiatu, jak również województwa. Niższy poziom nauczania dotyczy jednocześnie edukacji w szkołach podstawowych oraz w gimnazjach. Przedstawione dane wskazują na potrzebę rozwoju edukacji na terenie gminy Jeżowe, co związane jest z podnoszeniem jakości infrastruktury oświatowej, jak również z podnoszeniem warunków i jakości kadry nauczycielskiej, czy wzrostem ilości godzi i zajęć dodatkowych dla uczniów. W tym obszarze Gmina stoi przed istotnym i ważnym dla dalszego rozwoju dzieci i jakości życia na terenie gminy wyzwaniem. Drugim istotnym wyzwaniem będzie planowana zmiana systemowa w obszarze organizacji kształcenia, wyeliminowanie kształcenia gimnazjalnego i związanej z tym zmiany organizacji nauczania, tworzenia nowych warunków do kształcenia podstawowego prowadzonego przez Gminę jeżowe i ponadpodstawowego prowadzonego przez Powiat Niżański na terenie gminy Jeżowe. Tabela 35. Wyniki ze sprawdzianów na zakończenie szkoły podstawowej Sprawdzian w VI klasie szkoły podstawowej 52 2016 2015 średni wynik uczniów w gminie Jeżowe 58,10% 61,30% średnie wyniki w powiecie 63,80% 66,20% średnie wyniki w województwie 63,60% 67,70% Język polski w gminie 69% 69,30% w powiecie 73,30% 71,80% w województwie 71,50% 72,80% Matematyka w gminie 46,70% 52,90% w powiecie 53,70% 60,50% w województwie 55,20% 62,40% Język angielski w gminie 60,80% 64,80% w powiecie 69,70% 75,20% w województwie 70,90% 77,90% Tabela 36. Wyniki z egzaminów gimnazjalnych Egzamin gimnazjalny 53 2016 2015 Język polski w gminie 64% 61,00% w powiecie 70,00% 63,00% w województwie 71,00% 63,00% Historia i Wiedza o społeczeństwie 52 Dane: OKE Kraków; 53 Dane: OKE Kraków;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 54 w gminie 53,00% 63,00% w powiecie 54,00% 65,00% w województwie 57,00% 65,00% Matematyka w gminie 45,00% 45,00% w powiecie 48,00% 49,00% w województwie 50,00% 50,00% Przedmioty przyrodnicze w gminie 46,00% 45,00% w powiecie 51,00% 51,00% w województwie 53,00% 51,00% Język angielski (podstawowy) w gminie 53,00% 58,00% w powiecie 63,00% 63,00% w województwie 62,00% 65,00% Język niemiecki (podstawowy) w gminie 46,00% 50,00% w powiecie 53,00% 53,00% w województwie 57,00% 55,00% 2. Służba zdrowia Zadania związane z zapewnieniem ochrony zdrowia mieszkańców gminy Jeżowe realizowane są w Ośrodku Zdrowia w Jeżowem przy ul. Jeżowe 662 a, w którym działa trzech lekarzy rodzinnych podstawowej opieki zdrowotnej wg. kontraktu z Narodowego Funduszu Zdrowia: - Niepubliczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej nr l w Jeżowem, oferuje specjalizacje: choroby wewnętrzne, medycyna rodzinna i pediatria. - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej nr 2, oferuje specjalizacje: medycyna rodzinna oraz pediatria. - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Jeżowe, oferuje specjalizacje: medycyna rodzinna oraz pediatria. Na terenie ośrodka mieści się również Poradnia K, dwa gabinety stomatologiczne, a także działa apteka. W Ośrodku Zdrowia pracują cztery pielęgniarki, jedna położna i dwie higienistki szkolne. Okresowo przyjeżdżają tu specjaliści, którzy przeprowadzają bezpłatne badania specjalistyczne. Ośrodek zdrowia świadczy podstawową opiekę zdrowotną na rzecz mieszkańców gminy, świadcząc usługi w ramach specjalizacji: choroby wewnętrzne, medycyna rodzinna i pediatria. Pozostałe świadczenia realizowane są przez Szpital Powiatowy w Nisku. Szpital prowadzony przez Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Nisku świadczy specjalistyczną i ambulatoryjną opiekę zdrowotną na rzecz mieszkańców gminy Jeżowe.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 55 Zakład zapewnia opiekę stacjonarną szpitalną dla mieszkańców całego powiatu niżańskiego, a także opiekę zdrowotną świąteczną, nocną oraz po godzinach działania lokalnych ośrodków zdrowia na terenie powiatu niżańskiego. Na terenie miejscowości Jeżowe działa prywatny gabinet fizjoterapeutyczny oferujący usługi z zakresu rehabilitacji ruchowej, fizykoterapii, kinezyterapii i masażu. Gabinet świadczy usługi dodatkowo w ramach kontraktu z NFZ. Zakres i znaczenie realizowanego zadania w obszarze zdrowia publicznego mieszkańców gminy Jeżowe wyrażany jest, poprzez liczbę rocznie zrealizowanych porad lekarskich. W roku 2015 liczba świadczonych porad lekarskich na rzecz mieszkańców gminy Jeżowe wyniosła 40 437 usług. W tym obszarze gmina Jeżowe zajmuje drugie miejsce po gminie Nisko w powiecie niżańskim. Wskazane dane obrazują skalę potrzeb i rolę funkcjonujących placówek zdrowotnych oferujących opiekę zdrowotną dla mieszkańców gminy Jeżowe. Ważnym elementem w przedstawionej analizie jest coroczny wzrost udzielanych porad, co z jednej strony związane jest z rosnącą liczbą mieszkańców gminy Jeżowe, ale również ze stopniowym starzeniem się społeczeństwa gminy. W okresie przyszłym należy się spodziewać dalszego wzrostu zapotrzebowania na usługi zdrowotne, co w przypadku gminy Jeżowe opiera się na dodatnim przyroście naturalnym (wzrost liczby mieszkańców) i dalszym stopniowym starzeniem się mieszkańców gminy. Nazwa Tabela 37. Liczba udzielonych porad z zakresu opieki zdrowotnej 54 porady ogółem ogółem 2011 2012 2013 2014 2015 Nisko 91 302 87 977 88 693 91 011 103 769 Jeżowe 39 298 39 347 39 653 38 595 40 437 Ulanów 27 110 25 330 26 549 30 414 29 204 Krzeszów 25 848 29 173 29 664 27 847 25 986 Rudnik nad 26 060 23 481 23 592 21 860 24 496 Sanem Harasiuki 22 486 20 321 19 575 19 873 20 989 Jarocin 10 557 9 672 9 416 9 485 10 056 Na terenie gminy Jeżowe w roku 2016 funkcjonowały trzy apteki, wszystkie w miejscowości Jeżowe. W związku z tym, na jedną aptekę przypadał teoretycznie co trzeci mieszkaniec gminy Jeżowe. Jeszcze w roku 2015 na terenie gminy Jeżowe działały jedynie dwie apteki, a pod względem dostępności mieszkańców do usług aptecznych Gmina Jeżowe plasowała się dopiero na 5 miejscu. Po uruchomieniu trzeciej apteki Gmina Jeżowe plasuje się w tym zestawieniu już na miejscu 3, po gminie Nisko (liczba mieszkańców na 1 aptekę w roku 2016 przy założonej licznie mieszkańców z roku 2015 wynosi 3 395). Najlepsza dostępność do aptek zapewniona jest w miejscowości Rudnik nad Sanem. Uruchomienie nowej apteki w roku 2016 znacząco poprawiło dostępność mieszkańców gminy Jeżowe do usług aptecznych, a w ten sposób podniosło również warunki mieszkaniowe i jakość życia 54 Dane: GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 56 mieszkańców gminy. Najwięcej działających aptek jest w gminie Nisko, następnie w gminie Rudnik nad Sanem, gmina Jeżowe zajmuje pod tym względem trzecie miejsce na terenie powiatu niżańskiego. Tabela 38. Liczba działających aptek Ilość działających aptek 55 2015 Nisko 9 Rudnik nad Sanem 4 Jeżowe 3 Ulanów 2 Krzeszów 2 Jarocin 1 Harasiuki 1 Tabela 39. Liczba ludności przypadająca na 1 aptekę 56 Nazwa ludność na aptekę ogólnodostępną 2012 2013 2014 2015 [osoba] [osoba] [osoba] [osoba] Rudnik nad 3 448 3 440 3 425 2 561 Sanem Nisko 2 810 2 812 3 207 3 203 Ulanów 8 660 8 591 8 531 4 226 Krzeszów 4 313 4 289 4 272 4 261 Jeżowe 10 163 10 148 10 155 5 093 Jarocin 5 417 5 444 5 463 5 430 Harasiuki 0 6 236 6 207 6 186 3. Kultura Działania związane z upowszechnianiem kultury i zachowaniem dziedzictwa kulturowego na terenie gminy Jeżowe realizowane są przez powołaną jednostkę organizacyjną Gminy Jeżowe Gminne Centrum Kultury w Jeżowem. Jednostka została powołana na mocy Uchwały Nr XXX/138/01 z dnia 30.05.2001 w sprawie utworzenia Gminnego Centrum Kultury w Jeżowem. Gminne Centrum Kultury w Jeżowem realizuje działania w ramach kultury na terenie gminy, poprzez 1. Gminny Ośrodek Kultury w Jeżowem, lokalizacja: Jeżowe 236/2; - świetlica wiejska w Cholewianej Górze. 2. Bibliotekę Publiczną w Jeżowem, lokalizacja: Jeżowe 136 a, wraz z filiami: 55 Dane: UG Jeżowe; 56 Dane: GUS BDL; - Filia w Cholewianej Górze, ul. Młynarze 28, Cholewiana Góra; - Filia w Groblach, Groble 33;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 57 - Filia w Jacie, Jata 31 a; - Filia w Nowym Narcie, Nowy Nart 33. W Gminnym Centrum Kultury w Jeżowem prowadzone są zajęcia taneczne, plastyczne, ceramiczne, teatralne, muzyczne oraz aerobik. Działalność GCK w Jeżowem w roku 2016 obejmowała: zajęcia z tańca nowoczesnego; zajęcia plastyczne; zajęcia ceramiczne; zajęcia aerobic; zajęcia teatralne; zajęcia muzyczne dla orkiestry dętej; zajęcia muzyczne kapeli ludowej; lekcje biblioteczne; warsztaty artystyczne - aktywne ferie; wyjazdy do muzeów; spotkania autorskie; warsztaty rękodzielnicze, plastyczne i kulinarne w świetlicy w Cholewianej Górze; współorganizacja konkursu literackiego; konkurs strzelecki o Puchar Wójta Gminy Jeżowe; pomoc przy organizacji pikników sołeckich i zawodów strażackich (nagłośnienie, zabezpieczenie zespołów muzycznych). Przy GCK Jeżowe działa: Zespół Taneczny "Sardian", Kapela Ludowa "Jeżowianie", Zespół Śpiewaczy "Jeżowianie". Gminne Centrum Kultury corocznie podejmuje się organizacji imprezy o oznaczeniu regionalnym dla mieszkańców i przyjezdnych pn. Wakacjonalia Dni Gminy Jeżowe oraz imprezy Lasowiana Festiwal Kultury Historycznej. Impreza Wakacjonalia to istotna wizytówka gminy Jeżowe na regionalnej mapie wydarzeń kulturalnych w województwie podkarpackim. GCK podejmuje się również organizacji mniejszych imprez dla mieszkańców gminy: Przegląd kolęd i pastorałek, Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych, Obchody Święta Niepodległości 11 listopada, Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3 maja, Ogólnopolskie plenery malarskie Jeżowskie Pejzaże, warsztaty malarskie dla młodzieży i dzieci, konkursy plastyczne, Konkurs Wokalny Mam Talent, w roku 2015 Inauguracja Obchodów 1050 Chrztu Polski, wyjazdy na konkursy taneczne, wystawy okolicznościowe, spotkania z pisarzami, występy na imprezach kapeli i orkiestry dętej, przedstawienia teatralne dla dzieci oraz, Konkurs Szopek bożonarodzeniowych. Z oferty zajęć organizowanych przez GCK w roku 2015 skorzystało 1036 osób, z oferty zajęć organizowanych przez Bibliotekę Publiczną 350 osób. W imprezach organizowanych przez GCK w
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 58 roku 2015 uczestniczyło ponad 8000 osób, w tym około 7000 osób uczestniczyło w imprezie Wakacjonalia. W latach następnych GCK planuje uruchomić zajęcia tańca ludowego dla 25 dzieci i młodzieży, warsztaty rękodzielnicze dla starszych, zajęcia fotograficzne i grafiki komputerowej, zajęcia teatralne dla dodatkowych grup spoza terenu Jeżowego, taniec towarzyski dla 10-20 par oraz planuje uruchomić zajęcia wokalne dla młodzieży i dzieci dla docelowej liczby 10 osób. 4. Pomoc społeczna Pomoc społeczna jest jedną z kluczowych polityk państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia się osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Ocena realizacji zadania związanego z zapewnieniem wymaganej opieki społecznej jest z jednej strony weryfikacją instytucjonalnego działania Gminy, ale z drugiej strony obrazuje stan rozwoju gospodarczego Gminy i zamożność jej mieszkańców. W pewnym stopniu jest oceną jakości życia na badanym i analizowanym terenie. Do podstawowych form realizacji pomocy społecznej jest przyznawanie świadczeń pieniężnych dla grup mieszkańców najbardziej potrzebujących. Świadczenia rodzinne przyznawane są najbiedniejszym rodzinom, spełniającym corocznie określane kryteria dochodowe. Liczba korzystających z zasiłków rodzinnych stanowi o dochodowości i zamożności mieszkańców gminy. W tym obszarze gmina Jeżowe wyróżnia się na tle powiatu niżańskiego. Pod względem liczby korzystających ze świadczeń rodzinnych Gmina Jeżowe zajmuje drugie miejsce, za gminą Nisko, pod względem udziału procentowego dzieci, na które wsparcie finansowe otrzymują rodzice w ogólnej liczbie dzieci, Gmina Jeżowe plasuje się już na pierwszym miejscu, znacząco wyprzedzając Gminę Harasiuki. Pod tym względem sytuacja gospodarcza na terenie gminy Jeżowe wypada najmniej korzystnie spośród gmin powiatu niżańskiego. Pozytywnym wskaźnikiem oceny występowania pomocy społecznej na terenie gminy, jest jednak coroczne, stopniowe obniżanie się liczby korzystających, co może wskazywać na coraz lepszą sytuację dochodową mieszkańców. Niekorzystną sytuację społeczną mieszkańców gminy Jeżowe podkreśla procentowy wskaźnik liczby mieszkańców korzystających z pomocy społecznej w gminie (wszystkie udzielone formy wsparcia). W roku 2015 z terenu gminy Jeżowe w ramach pomocy społecznej skorzystało 18,7% ogółu mieszkańców. Była to największa grupa wspieranych pomocą społeczną osób na terenie powiatu niżańskiego. W okresie 2011 2015 wskaźnik % obniżył sie o 6,8 p.p, cp stanowiło najwyższą pozytywną zmianę spośród pozostałych gmin powiatu. Utrzymanie wskazanego tempa zmian stanowi kluczowe wyzwanie Gminy do działania i wpływu na poprawę sytuacji gospodarczej i społecznej mieszkańców gminy.
Nazwa STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 59 Tabela 40. Pomoc społeczna/liczba ludności otrzymująca zasiłki rodzinne 57 rodziny otrzymujące zasiłki rodzinne na dzieci 2011 2012 2013 2014 2015 Nisko 1 077 974 863 793 725 Jeżowe 835 803 770 744 703 Rudnik nad Sanem 561 514 489 451 434 Harasiuki 442 415 404 372 345 Ulanów 450 420 369 327 303 Jarocin 345 302 272 239 228 Krzeszów 302 269 253 228 221 udział dzieci w wieku do lat 17, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny w ogólnej liczbie dzieci w Nazwa tym wieku 2011 2012 2013 2014 2015 [%] [%] [%] [%] [%] Jeżowe 69,6 68,2 66,6 65,8 62,4 Harasiuki 60,6 57,3 57,6 54,7 52,2 Krzeszów 61,6 58,0 56,2 51,9 51,2 Jarocin 58,9 53,2 49,3 45,4 42,7 Rudnik nad Sanem 48,1 44,6 43,9 42,2 40,9 Ulanów 49,1 45,8 41,8 38,5 37,7 Nisko 42,5 39,1 35,6 33,1 31,5 Nazwa Tabela 41.Procent osób korzystających z pomocy społecznej 58 ogółem 2011 2012 2013 2014 2015 [%] [%] [%] [%] [%] Jeżowe 25,5 23,2 22,8 20,4 18,7 Harasiuki 16,9 18,2 18,8 17,5 15,9 Rudnik nad Sanem 15,5 15,9 16,6 15,8 15,0 Krzeszów 16,2 15,1 15,3 13,6 14,2 Jarocin 17,4 18,0 15,5 12,3 12,1 Ulanów 10,8 9,0 12,0 7,8 7,6 Nisko 8,8 8,7 8,5 7,9 7,1 Zadania związane z opieką społeczną na terenie gminy realizowane są przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Jeżowem, znajdujący się w budynku Urzędu Gminy Jeżowe. W ośrodku zatrudnienie są: kierownik ośrodka, 6 pracowników socjalnych i dwóch pracowników świadczeń rodzinnych. 57 GUS BDL: 58 GUS BDL;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 60 5. Sport i aktywność sportowa mieszkańców Działania związane z upowszechnianiem kultury fizycznej i sportu na terenie gminy Jeżowe realizowane są poprzez aktywność społeczną mieszkańców, w formie funkcjonujących klubów sportowych, działających w formie organizacji pozarządowych, stowarzyszeń. Na terenie gminy Jeżowe działają dwa kluby sportowe, podejmujące się realizacji zadania w obszarze kultury fizycznej i sportu: 1. Klub Sportowy Sparta Jeżowe, klub założony w roku 1955. W 1979 r. został wybudowany obiekt sportowy, boisko do piłki nożnej, bieżnia wokół boiska, szatnia wraz z zapleczem oraz ławki dla kibiców na około 300 miejsc. Obiekt sportowy został częściowo zmodernizowany. Dalszej modernizacji wymagają trybuny, bieżnia, oświetlenie, oraz przebudowa boiska ze sztuczną nawierzchnią. W klubie obecnie trenuje 84 zawodników Klub prowadzi 5 drużyn sportowych w ramach jednej sekcji: piłki nożnej w różnych grupach wiekowych. Na rozgrywane mecze przychodzi około 500 kibiców. Klub Sparta jest w większości finansowany ze środków Urzędu Gminy. 2. Klub Sportowy Czarni Sójkowa, założony w 1970 r. W klubie obecnie trenuje około 30 zawodników. W latach 2003-2004 wybudowano obiekt sportowy z szatnią i boiskiem. W roku 2012 zmodernizowano płytę boiska, wybudowano trybunę z zadaszaniem na 200 osób i ogrodzenie obiektu. Zadania w obszarze sportu na terenie gminy podejmowane są również przez Uczniowskie Kluby Sportowe: 1) Uczniowski Klub Sportowy Football Academy Podkarpacie podejmuje się działań w obszarze piłki nożnej dla uczniów z terenu gminy, klub działa od 2015 roku; 2) Uczniowski Klub Sportowy Lider klub działający przy ZS w Jacie, celem działania jest organizacja sportowych zajęć pozalekcyjnych dla uczniów, klub działa od 2004 roku; 3) Uczniowski Klub Sportowy Adept klub działający przy ZS w Groblach, celem działania jest organizacja sportowych zajęć pozalekcyjnych dla uczniów, klub działa od 2003 roku; 4) Uczniowski Klub Sportowy Promyk klub działający przy ZS w Cholewianej Górze, celem działania jest organizacja sportowych zajęć pozalekcyjnych dla uczniów, klub działa od 2003 roku; 5) Uczniowski Klub Sportowy Centrum Jeżowe, działa przy ZS w Jeżowem Centrum, celem działania jest propagowanie sprawności psycho fizycznej uczniów, klub działa od 2003 roku; 6) Uczniowski Klub Sportowy Podgórzanie, działa przy PSP w Jeżowem - Podgórzu, celem działania jest propagowanie i rozwój kultury fizycznej i sportu wśród uczniów, klub działa od 2002 roku;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 61 7) Uczniowski Klub Sportowy Olimpia, działa przy ZS w Starym Narcie, celem działania jest propagowanie i rozwój kultury fizycznej i sportu wśród uczniów, klub działa od 2001 roku; 8) Uczniowski Klub Sportowy Sparta, celem działania jest propagowanie i rozwój kultury fizycznej i sportu wśród uczniów. Ważnym elementem realizacji działań jest dostęp do wyposażonej i funkcjonalnej infrastruktury sportowej, służącej wszystkim mieszkańcom gminy. Na terenie gminy Jeżowe na potrzeby sportu i rekreacji mieszkańców funkcjonują: Jeżowe: stadion KS Sparta": boisko sportowe do piłki nożnej, boisko treningowe, zaplecze szatniowe, trybuny; boisko sportowe, przy szkole w Jeżowem Centrum - sala gimnastyczna i boisko przyszkolne (powstałe w 2016 r.), przy Zespole Szkół - mała aula i sala gimnastyczna, Szkoła Podstawowa w Podgórzu boisko przyszkolne, sala gimnastyczna, Cholewiana Góra: boisko wiejskie sala gimnastyczna przy ZS, Stary Nart: boisko przyszkolne, sala gimnastyczna przy szkole podstawowej, Nowy Nart: boisko wiejskie, nieurządzone, Jata: boisko przyszkolne Orlik, sala gimnastyczna przy ZS, Zalesie: brak boiska; Groble: boisko sportowe przy ZS Groble,, boisko wiejskie oraz kontenery szatniowe, sala gimnastyczna przy szkole podstawowej. Sójkowa: stadion sportowy KS Czarni Sójkowa: boisko sportowe do piłki nożnej, zaplecze szatniowe. Szczególne potrzeby dotyczą modernizacji infrastruktury sportowej i budowa infrastruktury rekreacyjno sportowej w miejscach, w których nie występuje, a jest uzasadniona potrzebami zgłaszanymi przez mieszkańców.
6. Oferta turystyczna Gminy STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 62 Gmina Jeżowe z niewielkim wpływem działalności przemysłowej i urozmaiconymi walorami środowiskowymi posiada potencjał i możliwości do rozwoju turystyki aktywnej, weekendowej i rekreacyjno wypoczynkowej. Korzystne warunki klimatyczne i urozmaicona rzeźba terenu Gminy Jeżowe wpływają na możliwości rozwoju turystyki pieszej i rowerowej. Zwarte kompleksy leśne sprzyjają powstawaniu tras biegowych, ścieżek rowerowych oraz tzw. ścieżek zdrowia. Pobliskie zbiorniki wodne, w Wilczej Woli (Gmina Raniżów) oraz w Jeżowem-Kowalach, których głównym celem jest ochrona mieszkańców przyległych miejscowości przed ewentualną powodzią, stały się również miejscem letniego wypoczynku mieszkańców z terenu całej gminy. Oferta turystyczna gminy w głównej mierze opiera się na walorach przyrodniczych gminy, ale również na bogatej ofercie dziedzictwa kulturowego. Do kluczowych miejsc o szczególnych znaczeniu turystycznym należą: Park Podworski w Nowym Narcie - z charakterystycznym starodrzewem, Leśniczówka w Groblach - modrzewiowa osada leśna w otoczeniu wielogatunkowego starodrzewia, Cmentarzysko kurhanowe w Jeżowem, Obozowisko mezolityczne w Sójkowej, Osada neolityczna w Sójkowej. Potencjałem turystycznym gminy są również zabytki dziedzictwa kulturowego, które związane są z kulturą lasowiacką, do kluczowych zarejestrowanych zabytków należą: Zabytki architektury gminy Jeżowe wpisane do rejestru zabytków Nowy Nart - Park Podworski nr rej. 299/A z 27.05.1986 r.; Powstał na początku XX wieku, częściowo przekształcony w tym samym okresie, z charakterystycznym starodrzewem (tulipanowiec, sosna wejmutka, klon-jawor, klon pospolity), objętym ochroną Konserwatora Zabytków. Ze względu na położenie w centralnej części wsi park ma duże znaczenie krajobrazowe. Jeżowe - cmentarz parafialny - nr rej. 386/A z 17.06.1988 r.; Cmentarz rzymskokatolicki i ewangelicko-augsburski w Jeżowem zajmuje pow. około 2,9 ha, administratorem jest Parafia Narodzenia NPM w Jeżowem. Założony w końcu XVIII w. na planie wydłużonego prostokąta z główną aleją na osi wejścia umieszczonego w krótszym boku, układ grobów regularny, rzędowy, w części centralnej zlokalizowana została (współcześnie) kaplica cmentarna. Cmentarz pierwotnie dzielił się na części rzymskokatolicką i część ewangelicko-augsburską, od 1945 r. jest wyłącznie rzymsko-katolicki. Nagrobki ewangelickie kolonistów niemieckich (z czasów kolonizacji józefińskiej) zostały zniszczone, zachowała się niewielka liczba nagrobków kamiennych i żeliwnych krzyży z końca XIX wieku i początku XX wieku, zachowało się też kilka mogił żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r. Starodrzew stanowią dęby z niewielką domieszką lipy. Główne skupiska drzew znajdują się wzdłuż ogrodzenia i w części centralnej cmentarza. Jata - cmentarz parafialny - nr rej. A-620 z 17.06.1988 r.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 63 Cmentarz rzymskokatolicki w miejscowości Jata objęty został ochroną w granicach ogrodzenia z 1988 r. tj. około 0,7 ha. Administratorem jest Parafia MB Różańcowej. Założony w 1919 roku na planie zbliżonym do trapezu, główna aleja na osi wejścia, układ mogił regularny, rzędowy: nagrobki z okresu międzywojennego eklektyczne lub ludowe (bardzo nieliczne). Brak starodrzewu, zadrzewienie stanowią brzozy, lipy i kasztanowce. Groble Leśniczówka - nr rej. A-770 z 5.11.1990 r; Jest to modrzewiowa osada leśna tzw. Poislówka w otoczeniu wielogatunkowego starodrzewia. Jeżowe dawna plebania murowana (1823 1824) nr rej. A-22 z 22.01.2009 r.; Jeżowe dom (chałupa) nr 200, pocz. XX, nr rej. 748 z 22.05.1974 (nie istnieje). Stanowiska archeologiczne w gminie Jeżowe wpisane do rejestru zabytków Jeżowe; stan. 38, cmentarzysko kurhanowe, nr rej. 457/A Cmentarzysko kurhanowe w Jeżowem pochodzi prawdopodobnie ze schyłku neolitu lub wczesnego brązu. Sójkowa; stan. 2, obozowisko mezolityczne, nr rej. 553/A Sójkowa; stan. 1, osada neolityczna, nr rej. 554/A Obiekty o szczególnej wartości zabytkowej kwalifikujące się do objęcia ochroną prawną Jeżowe kościół parafialny p. w. NMP, murowany (1914-1923); Jeżowe kapliczka drewniana przy domu nr 173 z końca XIX wieku; Jeżowe zagroda chłopska z oborą nr 327, własność W. Łyko, z końca XIX wieku; Sibigi kapliczka murowana przy budynku nr 136; Zalesie kapliczka drewniana przy domu nr 81 z 1868 r. Nowy Nart kościół parafialny z 1922 r. Na terenie gminy Jeżowe znajdują się obszary o szczególnym znaczeniu przyrodniczym, są to obszary podlegające ochronie dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego w ramach programu Natura 2000. Wskazane tereny, z jednej strony cenne przyrodniczo, stanowią swoistą szansę do rozwoju turystyki. Na obszarze gminy Jeżowe występują dwa sklasyfikowane obszary objęte ochroną w ramach programu Natura 2000, jeden w ramach specjalnej ochrony ptaków Puszcza Sandomierska, drugi natomiast w ramach specjalnej ochrony siedlisk Uroczyska Puszczy Sandomierskiej: 1) Puszcza Sandomierska 59 (Dyrektywa Ptasia), obszar specjalnej ochrony ptaków. Obszar obejmuje mozaikę lasów (prawie połowa powierzchni obszaru) i terenów rolniczych uprawianych ekstensywnie (prawie jedna trzecia) z torfowiskami, wrzosowiskami, murawami i wydmami. Stanowi bardzo cenną ostoję wielu gatunków ptaków, w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej zostały wymienione występujące tu ptaki: nur rdzawoszyi, nur czarnoszyi, bąk, bączek, ślepowron, czapla biała, czapla purpurowa, bocian czarny, bocian biały, podgorzałka, trzmielojad, kania czarna, bielik, gadożer, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, rybołów, kobczyk, sokół wędrowny, kropiatka, zielonka, derkacz, żuraw, batalion, dubelt, rybitwa rzeczna, rybitwa białowąsa, rybitwa czarna, lelek, zimorodek, kraska, dzięcioł 59 Dane: Instytut na Rzecz Ekorozwoju;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 64 zielonosiwy, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, dzięcioł białogrzbiety, lerka, świergotek polny, podróżniczek, jarzębatka, muchołówka mała, gąsiorek, ortolan, cietrzew, dzięcioł białoszyi. Dodatkowo do ptaków migrujących, regularnie tu występujących, a nie wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej należą: perkozek, perkoz rdzawoszyi, gęgawa, płaskonos, gągoł, nurogęś, pustułka, kobuz, kszyk, słonka, rycyk, kulik mniejszy, kulik wielki, samotnik, turkawka, dudek, krętogłów, dzięcioł zielony, słowik szary, świerszczak, strumieniówka, brzęczka, wąsatka, srokosz, potrzeszcz. 2) Uroczyska Puszczy Sandomierskiej 60 (Dyrektywa Siedliskowa), specjalny obszar ochrony siedlisk, położony w centralnej części Kotliny Sandomierskiej, pokrytej w dużej mierze lasami. Do kluczowych obiektów o wysokich walorach turystycznych należą miejsca położone na terenie gminy Jeżowe: Park Podworski w Nowym Narcie - z charakterystycznym starodrzewem, Leśniczówka w Groblach - modrzewiowa osada leśna w otoczeniu wielogatunkowego starodrzewia, Cmentarzysko kurhanowe w Jeżowem, Obozowisko mezolityczne w Sójkowej, Osada neolityczna w Sójkowej. Dodatkowo na terenie występują ważne dla Europy siedliska przyrodnicze, gatunki zwierząt i roślin. Ponadto na terenie gminy ustanowiono 12 pomników przyrody żywej. Ochroną zostało objęte łącznie 17 drzew: klon pospolity, sosna wejmutka, tulipanowiec, klon jawor, dąb szypułkowy, buk pospolity, lipa drobnolistna, buk pospolity. Gmina Jeżowe wykorzystuje posiadany potencjał do tworzenia oferty turystycznej w oparciu o posiadane zasoby dziedzictwa kulturowego i historycznego. W budynku dawnej plebanii murowanej (1823 1824), wpisanej do wojewódzkiego rejestru zabytków (nr rej. A-22 z 22.01.2009 r.;) działa Muzeum Chrystusa Frasobliwego. Muzeum zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem zwiedzającym zbiorów z zakresu sztuki i historii. Powstało ono na bazie kolekcji zgromadzonej przez ks. Ludwika Bielawskiego proboszcza parafii Narodzenia NMP w Jeżowem w latach 1958-1994. Muzeum Chrystusa Frasobliwego 61 w Jeżowem udostępnia zwiedzającym kilkaset eksponatów, spośród których większość stanowią wizerunki Jezusa Frasobliwego. Pozostałe zbiory stanowią m. in. przedstawienia: Świętej Rodziny, Matki Bożej, Jezusa Nazareńskiego, drogi krzyżowej, ukrzyżowania Jezusa, piet, świętych, a także sceny starotestamentalne i pejzaże. Wśród zbiorów przeważają rzeźbyfigurki. Zwiedzający mogą zobaczyć także płaskorzeźby, ikony i obrazy. W Muzeum prezentowane są eksponaty pochodzące z całego kraju, a także z zagranicy. Najstarszy, prezentowany eksponat pochodzi z połowy XVIII wieku, natomiast najnowsze powstały w 2016 roku. Większość prezentowanych rzeźb i płaskorzeźb powstała z różnych rodzajów drewna: akacja, czarny dąb, eukaliptus, grusza, jawor, lipa, olcha, orzech, sosna, topola, żywotnik). Są też eksponaty wykonane z: gliny, kości, masy solnej, węgla (grafitu), gipsu, cekolu, plastiku oraz ceramiczne i porcelamiczne. Dodatkami do niektórych eksponatów są elementy metalowe i szklane, a także piasek. 60 Dane: Instytut na Rzecz Ekorozwoju; 61 Dane: Muzeum Chrystusa Frasobliwego, www.frasobliwy.cba.pl
7. Bezpieczeństwo STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 65 Nad bezpieczeństwem i przeciwdziałaniem zagrożeniom mieszkańców gminy Jeżowe działają jednostki mające zasięg swojego działania na terenie całego powiatu niżańskiego. W obszarze ochrony porządku publicznego zadania na terenie gminy Jeżowe realizowane są przez Komendę Powiatową Policji w Nisku z Posterunkiem Policji w Jeżowem. Działania w obszarze ochrony przeciwpożarowej i innych zagrożeń na terenie gminy Jeżowe podejmowane są przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Nisku, która m.in. nadzoruje na terenie powiatu działanie Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Dodatkowo zadania związane z ochroną przeciwpożarową na terenie gminy realizowane są przez prężnie działające jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. Działania w obszarze bezpieczeństwa mieszkańców i porządku publicznego na terenie gminy realizowane są przez funkcjonujący Posterunek Policji w Jeżowem, w ramach struktury organizacyjnej Komendy Powiatowej Policji w Nisku. W roku 2015 na posterunku w Jeżowem pracowało pięciu policjantów 62. Poziom bezpieczeństwa wyrażony liczbą odnotowanych przestępstw w roku 2015 uległ stopniowemu obniżeniu względem roku 2014. Ogólnie w okresie 2011 2015 liczba stwierdzonych przestępstw na terenie gminy Jeżowe występuje na zbliżonym poziomie. Ogółem w 2015 roku na terenie powiatu niżańskiego stwierdzono 847 przestępstwa, w tym 119 na terenie gminy Jeżowe, uzyskując wykrywalność na poziomie 83,2 % na terenie gminy (najwyższy wskaźnik w powiecie, przy średniej 73%.). Niepokojącym zjawiskiem na terenie gminy Jeżowe jest znaczący wzrost liczby odnotowanych przestępstw w roku 2015, wobec roku poprzedniego 2014. W strukturze przestępczości przeważają przestępstwa drogowe 21 % (w roku 2015-181 w całym powiecie o 43 więcej niż w roku ubiegłym) i kryminalne 67% (571 czynów, o 73 więcej niż w roku 2014). Z przestępstw kryminalnych głównymi kategoriami są przestępstwa przeciwko mieniu 38% oraz przeciwko życiu i zdrowiu 4%. W roku 2015 KPP w Nisku zarejestrowała 82 czyny z ustawy o przeciwdziałaniu narkomani (w roku 2014 jedynie 42). W grupie przestępstw drogowych dominują przestępstwa kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości (ponad 80% stwierdzonych wydarzeń drogowych, w roku 2014 takich wydarzeń było mniej, tj. 138). Wzrost liczby odnotowanych przestępstw z jednej strony jest wynikiem skuteczniejszego działania Policji, ale również bezpośredniego wzrostu zagrożenia dla bezpieczeństwa mieszkańców gminy, w szczególności w obszarze wydarzeń drogowych. W roku 2015 na terenie gminy Jeżowe doszło do 74 zdarzeń drogowych. 62 Dane: KPP w Nisku;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 66 Rysunek 14. Ilość przestępstw stwierdzonych w 2015 roku w poszczególnych gminach powiatu niżańskiego 63 Tabela 42. Przestępstwa stwierdzone w poszczególnych gminach powiatu niżańskiego z porównaniem do roku 2014 64 Tabela 43. Skala przestępstw w okresie 2011-2015 na terenie gminy Jeżowe 65 Gmina Jeżowe 2011 2012 2013 2014 2015 Przestępstwa stwierdzone 71 134 105 53 119 Zadania związane z ochroną przeciwpożarową na terenie gminy Jeżowe podejmowane są przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Nisku, która m.in. nadzoruje na terenie powiatu działanie Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Działania KPPSP wspierane są na terenie gminy Jeżowe przez 8 działających Ochotniczych Straży Pożarnych. Dwie z jednostek, w tym OSP w Jeżowem oraz OSP w Cholewianej Górze należą do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego. W obszarze ochrony przeciwpożarowej i bezpieczeństwa przed innymi zagrożeniami, sytuacja na terenie gminy Jeżowe w okresie badanym 2011 2015 ulegała stopniowej poprawie. W roku 2015 odnotowano wzrost liczby pożarów (41 zdarzeń), ale również obniżenie liczby miejscowych zagrożeń 63 Dane: KPP w Nisku, Informacja o stanie bezpieczeństwa i porządku publicznego w powiecie niżańskim w roku 2015; 64 Dane: KPP w Nisku, Informacja o stanie bezpieczeństwa i porządku publicznego w powiecie niżańskim w roku 2015; 65 Dane: KPP w Nisku, Informacja o stanie bezpieczeństwa i porządku publicznego w powiecie niżańskim z okresu 2011 2015;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 67 (28). Najwyższy udział w liczby odnotowanych zdarzeń miał miejsce w roku 2012 i w roku 2013, w latach następnych następuje pozytywny spadek. W roku 2015 niestety zauważalny jest mocny wzrost odnotowanych zdarzeń pożarowych, najwyższy w całym badanym okresie. Tabela 44. Statystyka zdarzeń z zakresu ochrony przeciwpożarowej na terenie gminy Jeżowe w okresie 2011-2014 66 Gmina Jeżowe 2011 2012 2013 2014 2015 Ogółem zdarzeń 80 96 100 62 71 Pożary 21 31 28 26 41 Miejscowe Zagrożenia 57 64 69 35 28 Alarmy fałszywe 2 1 3 1 2 Na terenie gminy Jeżowe działa 8 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej 67. Jednostki OSP w Jeżowem i OSP w Cholewianej Górze dodatkowo należą do Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego. W ten sposób wskazane jednostki uczestniczą w służbie ratowniczej kierowanej przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Nisku, w tym również w systemie wsparcia finansowego pochodzącego z budżetu państwa. Nad organizacją ochotniczych jednostek OSP na terenie gminy Jeżowe czuwa Zarząd Gminnego Oddziału Związku OSP RP w Jeżowem liczący 21 członków. Lista działających jednostek OSP na terenie gminy Jeżowe: 1. Ochotnicza Straż Pożarna w Jeżowem, Jeżowe 234; Jednostka w KSR-G od 29 maja 1995 r. Jednostka powstała w 1912 r., liczy obecnie 55 druhów, posiada remizę i samochody Mercedes i Lublin III". W 2010 r jednostka nabyła nowoczesny samochód pożarniczy Mercedes-Benz z 5000 l beczką, ponadto na wyposażeniu posiada motopompę PO-5, pływającą pompę Niagara i Froggy, 2 pompy szlamowe, motopompę Tohatsu, 3 piły spalinowe, 2 agregaty prądotwórcze. 2. Ochotnicza Straż Pożarna w Cholewianej Górze, Ul. Młynarze 27, Cholewiana Góra; Jednostka powstała w 1926 r., liczy 51 członków, posiada remizę oraz samochód Star", motopompę PO-5, pływającą Niagarę i Froggy, 2 pompy szlamowe, agregat prądotwórczy 3. Ochotnicza Straż Pożarna Groble, Groble 30 a; Jednostka powstała w 1923 r., liczy 48 członków, posiada remizę i samochód Ford Transit 2.0, który nabyła w 2009 r, ponadto jednostka posiada motopompę PO-5 i pływającą pompę Niagara, piłę spalinową. W 2011 r wyremontowano starą remizę. 66 Dane: KPPSP w Nisku; 67 Dane: UG Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 68 4. Ochotnicza Straż Pożarna Jata, Jata 33 a; Jednostka powstała w 1952 r., liczy 46 członków, posiada remizę oraz samochód Ford Transit", motopompę PO-5, pływającą pompę Niagara, pompę szlamową i agregat prądotwórczy. 5. Ochotnicza Straż Pożarna Stary Nart, Stary Nart 57; Jednostka powstała w 1967 r. i liczy 24 druhów. Jednostka posiada samochód pożarniczy marki Żuk motopompę PO-5. W 2011 roku wyremontowano remizę, w której wydzielono garaż na samochód. 6. Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Narcie, Nowy Nart 41; Jednostka powstała w 1948 r., liczy 50 członków, posiada remizę oraz samochód Lublin II".J oraz motopompę PO-5, pływającą pompę Niagarę, agregat prądotwórczy i piłę spalinową. 7. Ochotnicza Straż Pożarna w Krzywdach, Krzywdy 152; Jednostka najmłodsza na terenie gminy, powstała w 2001 r. Jednostka liczy 30 druhów. W 2009 r jednostka nabyła samochód pożarniczy Volkswagen 2.0 T-4, a w 2010 r oddano do użytku nową remizę OSP, ponadto jednostka posiada motopompę PO-5 i pływającą pompę Niagarę. 8. Ochotnicza Straż Pożarna Zalesie, Zalesie 36. Jednostka powstała w 1968 r., liczy 41 druhów, posiada remizę oraz samochód Volkswagen T-4 2.0, motopompę PO-5 i pływającą pompę Niagara. 8. Działalność obywatelska mieszkańców Na terenie gminy Jeżowe działa 25 stowarzyszeń zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym, w tym 24 stowarzyszenia mają status funkcjonujących, jedno stowarzyszenie jest na etapie zamknięcia. Spośród 24 działających organizacji, najwięcej stowarzyszeń podejmuje się szeroko rozumianego rozwoju lokalnego, rozwoju kulturalnego, społecznego i gospodarczego na rzecz swoich lokalnych środowisk. W grupie działających stowarzyszeń możemy wyróżnić kluczowe obszary działania: - przeciwdziałanie zagrożeniom 8 organizacji (jednostki OSP); - kultury fizycznej i sportu 2 (kluby sportowe); - rozwoju lokalnego 12 organizacji; - szczegółowy profil działania ograniczony do ściśle określonej tematyki 2 organizacje (Stowarzyszenie Wysiedleń Niemieckich oraz Stowarzyszenie Pszczelarzy Wójczyc w Jeżowem). Poniżej przedstawiono wszystkie aktywnie działające organizacje pozarządowe na terenie gminy Jeżowe. Przedstawiona liczba działających stowarzyszeń pokazuje wysoki poziom aktywności obywatelskiej mieszkańców, aktywnie włączających się w podejmowanie własnych inicjatyw i realizację przedsięwzięć dla rozwoju lokalnego i jakości życia na terenie gminy Jeżowe.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 69 L.p. Nazwa organizacji Zakres działania Adres 1. Ochotnicza Straż Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie Groble 30 a Pożarna Groble skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno 2. Ochotnicza Straż Pożarna w Cholewianej Górze 3. Ochotnicza Straż Pożarna Jata 4. Klub Sportowy SPARTA Jeżowe 5. Ochotnicza Straż Pożarna Stary Nart 6. Ochotnicza Straż Pożarna w Nowym Narcie 7. Klub Sportowy Czarni Sójkowa 8. Ochotnicza Straż Pożarna w Krzywdach 9. Ochotnicza Straż Pożarna w Jeżowem 10. Ochotnicza Straż Pożarna Zalesie 11. Statut Stowarzyszenia Strefa Rozwoju Lokalnego Cholewiak 12. Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Jeżowskiej 13. Stowarzyszenie Wysiedleń Niemieckich w Jeżowem 14. Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Sójkowa Sójkowianie sportowej wśród własnych członków Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno sportowej wśród własnych członków Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno sportowej wśród własnych członków Działalność sportowa. Ul. Młynarze 27, Cholewiana Góra Jata 33 a Jeżowe 608 a Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie Stary Nart 57 skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno sportowej wśród własnych członków Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie Nowy Nart 41 skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno sportowej wśród własnych członków Działalność sportowa. Sójkowa 84 Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno sportowej wśród własnych członków Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno sportowej wśród własnych członków Ratownictwo przeciwpożarowe, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych i zdarzeń losowych, prowadzenie działalności kulturalno sportowej wśród własnych członków Rozwój lokalny, społeczny i gospodarczy, wsparcie przedsiębiorczości, promocja obszarów wiejskich. Patriotyzm, zachowanie historii Ziemi Jeżowskiej, upowszechnianie kultury, rozwój aktywności kulturalnej, społecznej i gospodarczej, promocja i rozwój obszarów wiejskich Prowadzenie działań na rzecz grupy ofiar wysiedleń niemieckich, rozwój wsi wysiedlonych, zachowanie historii i dóbr kultury z terenów wysiedlonych. Lokalny patriotyzm, upowszechnienie wiedzy historycznej i kultury lokalnej, zachowanie dziedzictwa kulturowego, rozwój aktywności kulturalnej, społecznej i gospodarczej, rozwój obszarów wiejskich. Krzywdy 152 Jeżowe 234 Zalesie 36 Cholewiana Góra, ul. Młynarze Jeżowe 236 Jeżowe 136a/12 Sójkowa 64
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 70 15. Stowarzyszenie Rozwoju Społeczności Lokalnej Nadzieja 16. Stowarzyszenie Rozwoju Miejscowości Jata 17. Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych Jeżowianki 18. Centrum Realizacji Inicjatyw Animus w Jeżowem 19. Niezależne Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych Pułap 20. Stowarzyszenie Kobiety z Pasją 21. Stowarzyszenie Mieszkańców Jeżowe Podgórze 22. Stowarzyszenie Klubu Młodego Strażaka 23. Stowarzyszenie Pszczelarzy Wójczyc w Jeżowem 24. Stowarzyszenie Rozwoju Miejscowości Stary Nart Lokalny patriotyzm, upowszechnienie wiedzy historycznej i kultury lokalnej, zachowanie dziedzictwa kulturowego, rozwój aktywności kulturalnej, społecznej i gospodarczej, rozwój obszarów wiejskich, sport, przeciwdziałanie patologiom społecznym. Patriotyzm lokalny, rozwój lokalny, zachowanie historii, tradycji i kultury, rozwój kultury fizycznej i sportu. Aktywizacja mieszkańców gminy, kultura, wsparcie osób niepełnosprawnych, rozwój turystyki, sportu i rekreacji. Wspieranie lokalnych inicjatyw, rozwój obszarów wiejskich, rozwój aktywności lokalnej, kulturalnej, społecznej i gospodarczej, zachowanie dziedzictwa kulturowego, patriotyzm lokalny, działania na rzecz kultury. Ochrona środowiska, zachowanie historii, wspieranie demokracji obywatelskich, patriotyzm, wsparcie wolontariatu. Społeczno ekonomiczny rozwój wspólnot i społeczności lokalnej gminy Jeżowe, rozwój obszarów wiejskich, pobudzanie aktywności kulturalnej i społecznej. Patriotyzm lokalny, rozwój lokalny, zachowanie historii, kultury, rozwój infrastruktury społecznej, turystycznej, rekreacyjnej i sportowej w Jeżowem, pobudzanie do aktywności społecznej, kulturalnej i sportowej. Działalność w zakresie kultury, sztuki i ochrony dóbr kultury i dziedzictwa kulturowego, w zakresie oświaty, rozwój kultury fizycznej i rekreacji. Działania na rzecz rozwoju wspólnoty pszczelarzy z terenów byłej Puszczy Sandomierskiej, rozwój pszczelarstwa i bartnictwa. Społeczno ekonomiczny rozwój społeczności lokalnej, rozwój obszarów wiejskich, aktywności społecznej, kulturalnej i gospodarczej. Nowy Nart 54 Jata 33 a Jeżowe 236/2 Jeżowe 395 a Jeżowe 618 a Jeżowe 688 Jeżowe 436 a Ul. Młynarze 27, Cholewiana Góra Jeżowe 236/2 Stary Nart 57
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 71 Wyzwania i szanse w obszarze infrastruktury technicznej: - podniesienie poziomu edukacji względem średniej powiatu i województwa; - wzrost liczby dzieci objętych edukacją przedszkolną; - budowa infrastruktury żłobkowej; - ograniczony dostęp mieszkańców do specjalistycznej opieki zdrowotnej; - wzrost zapotrzebowania na usługi zdrowotne; - dalszy rozwój oferty kulturalnej; - podniesienie dochodowości mieszkańców gminy; - rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej; - wykorzystanie potencjału przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego na potrzeby rozwoju turystyki; - promocja obecnej oferty turystycznej gminy; - rozwój turystyki aktywnej zdrowotnej; - obniżenie liczby rejestrowanych przestępstw, utrzymanie i wzrost wskaźnika wykrywalności przestępstw; - rozwój sieci systemu KSR-G na terenie gminy, rozwój jednostek OSP; - wspieranie aktywności lokalnej mieszkańców działających w lokalnych organizacjach pozarządowych. VI. ANALIZA POTRZEB I PROBLEMÓW ZGŁASZANYCH PRZEZ MIESZKAŃCÓW KONSULTACJE SPOŁECZNE Nieodłącznym elementem diagnozy społeczno ekonomicznej jest bezpośrednia ocena stanu jakości dostępnej i funkcjonującej infrastruktury publicznej i realizowanych działań w sferze usług publicznych przez Gminę Jeżowe, opracowana na podstawie badania ankietowego wśród mieszkańców gminy Jeżowe. Potrzeby mieszkańców stanowią jeden z kluczowych elementów programowania strategicznego i planowanych do realizacji w ramach strategii działań inwestycyjnych oraz nieinwestycyjnych. Tworzą jednocześnie formę konsultacji społecznych i partycypacji mieszkańców w tworzeniu priorytetów, celów i obszarów strategicznego działania Gminy Jeżowe w okresie realizowanej strategii. Diagnoza potrzeb i problemów mieszkańców została przeprowadzona na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego wśród mieszkańców gminy. Badanie prowadzone było w oparciu o przygotowaną ankietę w zakresie weryfikacji jakości życia na terenie gminy w obszarach: infrastruktura techniczna/komunikacja/oświetlenie, infrastruktura ochrony środowiska, wodociągi + kanalizacja, oświata, infrastruktura sportowa, oferta kulturalna, turystyka, informatyka, przedsiębiorczość i rynek pracy pomoc społeczna/seniorzy/zdrowie. Ostatnim elementem badania było przedstawienie maksymalnie pięciu kluczowych problemów związanych z jakością życia na terenie gminy Jeżowe, a także maksymalnie pięciu kluczowych działań, jakie powinny zostać zrealizowane lub poprawione na obszarze oddziaływania strategii.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 72 Wynikiem badania jest obraz gminy widziany oczami mieszkańców, obecna sytuacja społeczno gospodarcza gminy, jakość i zadowolenie z poziomu życia na terenie gminy. Ocena pozytywna obejmuje opinie bardzo dobre, ocena negatywna, wymagająca poprawy dotyczy ocen dostateczny i niewystarczający, zły. Dodatkowo kolorem czerwonym zaznaczono zdecydowane odpowiedzi mieszkańców, przekraczające 70% oceniających. Podsumowanie badania ankietowego wśród mieszkańców gminy w poszczególnych obszarach 68. 1. Infrastruktura techniczna/komunikacyjna/oświetlenie Infrastruktura techniczna/komunikacja/oświetlenie Jak oceniasz? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie stan dróg w gminie 3,1 38,1 48,5 10,3 41,2 58,8 stan chodników 2,1 27,8 30,9 39,2 29,9 70,1 dostępność do parkingów 7,2 36,1 36,1 20,6 43,3 56,7 dostępność do tras rowerowych? 1,0 9,3 18,6 71,1 10,3 89,7 połączenia komunikacyjne na terenie gminy? połączenia komunikacyjne z pozostałymi ośrodkami miejskimi województwa? rozmieszczenie i stan oświetlenie publicznego? 2,1 23,4 42,6 31,9 25,5 74,5 7,4 44,2 30,5 17,9 51,6 48,4 5,1 39,2 29,9 25,8 44,3 55,7 W infrastrukturze komunikacyjnej mieszkańcy negatywnie oceniają jakość części dróg w gminie, zdecydowanie niekorzystnie stan chodników, a także zdecydowanie negatywnie dostępność do tras rowerowych i połączenia komunikacyjne na terenie gminy. Pozytywnie oceniane są połączenia z innymi ośrodkami miejskimi, i nieznacznie negatywnie rozmieszczenie i stan oświetlenia publicznego. 2. Infrastruktura ochrony środowiska, wodociągi + kanalizacja Infrastruktura ochrony środowiska, wodociągi + kanalizacja Jak oceniasz? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie jakość wody pitnej 5,2 33,3 36,5 25,0 38,5 61,5 stan i dostępność do sieci kanalizacyjnej 15,6 52,1 21,9 10,4 67,7 32,3 stan i dostępność do sieci wodociągowej 20,6 55,7 21,6 2,1 76,3 23,7 poziom hałasu na terenie gminy 16,6 46,9 24,0 12,5 63,5 36,5 jakość powietrza 23,7 60,8 9,3 6,2 84,5 15,5 czystość gminy 7,2 56,7 26,8 9,3 63,9 36,1 system odbioru odpadów 16,5 55,7 19,6 8,2 72,2 27,8 68 Na podstawie konsultacji społecznych/badania ankietowego wśród mieszkańców gminy Jeżowe;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 73 Ogólna ocena wskazanego obszaru jest zdecydowanie oceniana korzystnie. Pozytywnie oceniany jest stan i dostępność do sieci kanalizacyjnej, poziom hałasu, czystość gminy oraz zdecydowanie korzystnie jakość powietrza, system odbioru odpadów i stan i dostępność do sieci wodociągowej. Poprawy wymaga jakość wody pitnej. 3. Stan oświaty Infrastruktura, z której korzystasz Jak oceniasz stan oświaty? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie jakość oferty przedszkoli 10,5 56,8 21,1 11,6 67,3 32,7 dostępność do opieki przedszkolnej 7,4 57,9 20,0 14,7 65,3 34,7 dostępność placów zabaw dla dzieci 8,4 35,8 33,7 22,1 44,2 55,8 jakość placów zabaw dla dzieci 8,4 30,2 38,5 22,9 38,6 61,4 poziom nauczania w szkołach 7,5 48,9 25,5 18,1 56,4 43,6 dostępność do zajęć pozalekcyjnych/dodatkowych dla dzieci 7,3 38,5 34,4 19,8 45,8 54,2 czy widzisz potrzebę uruchomienia żłobka na terenie gminy TAK 71,6 NIE 28,4 Ogólnie stan oświaty przez mieszkańców oceniany jest pozytywnie, nie występują w ocenie zdecydowanie występujące oceny pozytywne czy negatywne. Mieszkańcy pozytywnie oceniają jakość i dostępność do przedszkoli oraz poziom nauczania w szkołach. Poprawie wymaga dostępność i jakość placów zabaw dla dzieci i dostępność do zajęć pozalekcyjnych. Ponadto 71,6 % mieszkańców zadeklarowało potrzebę zaplecza żłobkowego dla dzieci, co może stanowić swoistą szansę na lokalnym ryku pracy dla młodych rodziców. 4. Infrastruktura sportowa Jak oceniasz infrastrukturę i ofertę sportową na terenie gminy? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie dostępność do infrastruktury sportowej, rekreacyjnej 9,5 44,2 29,5 16,8 53,7 46,3 jakość infrastruktury sportowej 5,2 43,2 37,9 13,7 48,4 51,6 dostępność do oferty zajęć sportowych 6,2 37,5 37,5 18,8 43,7 56,3 aktywność sportowo rekreacyjną mieszkańców 6,2 22,9 46,9 24 29,1 70,9 Mieszkańcy pozytywnie oceniają dostępność do infrastruktury sportowej, rekreacyjnej, jednak już negatywnie oceniana jest jej jakość, a także dostępność do oferowanych zajęć sportowych, ponadto mieszkańcy w zdecydowanej większości negatywnie ocenili swoją aktywność sportowo rekreacyjna, która może mieć przełożenie na stan zdrowia mieszkańców.
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 74 5. Oferta kulturalna Jak oceniasz ofertę kulturalną? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie oferta wydarzeń kulturalnych na terenie gminy 15,8 51,6 24,2 8,4 67,4 32,6 liczba zajęć dla dzieci i mieszkańców w świetlicach 1,0 35,8 37,9 25,3 36,8 63,2 wiejskich dostępność do bibliotek gminnych 26,3 53,7 14,7 5,3 80,0 20,0 moja aktywność kulturalna 4,2 46,3 42,1 7,4 50,5 49,5 Pozytywnie oceniana jest oferta kulturalna gminy i aktywność kulturalna mieszkańców (zdecydowanie lepiej od aktywności sportowej) oraz bardzo korzystnie dostępność do bibliotek, zmiany wymaga liczba zajęć dla dzieci i mieszkańców w świetlicach wiejskich, która jest oceniana negatywnie. 6. Turystyka Turystyka Jak oceniasz? oferta turystyczna na terenie gminy bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie 0,1 10,5 50,5 38,9 10,6 89,4 atrakcyjność turystyczna gminy na tle województwa 0,0 14,7 43,2 42,1 14,7 85,3 jakość oferty noclegowej 5,2 23,2 33,7 37,9 28,4 71,6 jakość oferty gastronomicznej 6,3 33,3 33,3 27,1 39,6 60,4 potencjał turystyczny gminy 4,3 25,5 45,7 24,5 29,8 70,2 poziom promocji i wykorzystania turystyki na potrzeby rozwoju gospodarczego gminy 1,1 13,5 47,9 37,5 14,6 85,4 Oferta turystyczna Gminy jest oceniana zdecydowanie niekorzystnie, mieszkańcy w większości negatywnie oceniają ofertę turystyczną na terenie gminy, atrakcyjność turystyczną, jakość oferty noclegowej, potencjał turystyczny, poziom promocji, a także jakość oferty gastronomicznej. Obszar turystyki razem z obszarem przedsiębiorczości są oceniane przez mieszkańców najbardziej negatywnie ze wszystkich badanych sektorów. 7. Informatyka Informatyka Jak oceniasz? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie dostępność do Internetu 7,2 45,4 19,6 27,8 52,6 47,4 dostęp do komputera 26,0 51,0 17,7 5,3 77,0 23,0 znajomość posługiwania się komputerem dostępność do publicznej oferty usług cyfrowych, np. korzystanie z przelewów internetowych, zakupów, usług i e-administracji 29,9 44,3 21,6 4,2 74,2 25,8 22,7 41,2 30,9 5,2 63,9 36,1
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 75 Sektor Informatyki/Internetu na terenie gminy oceniany jest ogólnie bardzo pozytywnie, w tym zdecydowanie pozytywnie mieszkańcy oceniają dostęp do komputerów i znajomość posługiwania się nimi. Korzystnie oceniane jest również dostęp do sieci internetowej i publicznej oferty usług cyfrowych. 8. Przedsiębiorczość Przedsiębiorczość i rynek pracy Jak oceniasz? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie możliwość znalezienia pracy na terenie gminy warunki do prowadzenia działalności gospodarczej warunki do prowadzenia rolnictwa wsparcie szkoleniowe i doradcze możliwość znalezienia pracy w okolicznych gminach 2,1 9,4 33,3 55,2 11,5 88,5 3,1 23,2 55,8 17,9 26,3 73,7 5,1 18,8 49,0 27,1 23,9 76,1 3,3 17,2 46,2 33,3 20,5 79,5 3,1 15,8 43,2 37,9 18,9 81,1 Sektor przedsiębiorczości oceniany jest w zdecydowanej większości bardzo negatywnie, w tym w szczególności możliwość znalezienia pracy na terenie gminy i okolicznych gminach, warunki do prowadzenia działalności gospodarczej, do prowadzenia rolnictwa, a także wsparcie szkoleniowe i doradcze. 9. Pomoc społeczna, seniorzy, zdrowie Pomoc społeczna/seniorzy/zdrowie Jak oceniasz? bardzo dobry dobry dostateczny niewystarczający, zły Pozytywnie Negatywnie dostępność do placówek zdrowotnych 5,2 29,2 37,5 28,1 34,4 65,6 dostępność do aptek 34,0 50,5 14,4 1,1 84,5 15,5 dostępność do opieki zdrowotnej dla osób starszych oferta zajęć dla seniorów (świetlice wiejskie, miejsca spotkań itd.) 5,2 27,1 38,5 29,2 32,3 67,7 2,4 5,0 28,4 64,2 7,4 92,6 wsparcie osób ubogich, rodzin wielodzietnych, osób niepełnosprawnych 11,7 22,3 39,4 26,6 34,0 66,0 W tym sektorze zdecydowanie korzystnie mieszkańcy oceniają dostępność do usług aptecznych, jednak negatywnie oceniany jest dostęp do placówek zdrowotnych, w tym dla osób starszych, wsparcie osób ubogich, rodzin wielodzietnych i niepełnosprawnych, a także zdecydowanie niekorzystnie ofertę zajęć dla seniorów na terenie gminy.
VII. ANALIZA SWOT GMINY JEŻOWE STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 76 Podsumowaniem przeprowadzonej diagnozy społeczno gospodarczej Gminy Jeżowe jest analiza SWOT, jako podstawowe narzędzie strategicznej oceny i analizy obecnej sytuacji społeczno gospodarczej obszaru, którego dotyczy strategia. Celem opracowanej analizy SWOT jest określenie i przedstawienie istotnych dla rozwoju strategicznego Gminy Jeżowe czynników takich jak: S - silne strony (w j. ang. strenghts), W - słabe strony (weaknesses), O - szanse (opportunities) i T - zagrożenia (threats). Przedstawione czynniki możemy podzielić według dwóch kryteriów: miejsca występowania oraz charakteru ich oddziaływania. Pod względem kryterium miejsca występowania wyróżniamy czynniki wewnętrzne oraz zewnętrzne, natomiast według kryterium charakteru oddziaływania wyróżniamy czynniki pozytywne i negatywne. Czynniki wewnętrzne pozytywne to silne i mocne strony danego podmiotu, jego kluczowe cechy tworzące przewagę konkurencyjną. Czynniki wewnętrzne negatywne to natomiast słabe strony jednostki. Czynniki zewnętrzne pozytywne to już szanse rozwojowe dla danej jednostki, lecz nie wynikające z jej otoczenia wewnętrznego, tylko z otoczenia z zewnętrznego. Czynniki zewnętrzne negatywne to zagrożenia, jakie mogą wystąpić w prognozowanym okresie w sposób ograniczający prawidłowy rozwój jednostki w definiowanej perspektywie czasowej. Tabela 45. Metodologia Analizy SWOT Charakter oddziaływania czynnika POZYTYWNY NEGATYWNY Miejsce występowania czynnika wewnętrzne zewnętrzne SILNE STRONY S SZANSE O SŁABE STRONY W ZAGROŻENIA T
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 77 MOCNE STRONY Transport komunikacja położenie - dobre położenie komunikacyjne i dostępność do głównego ośrodka gospodarczego województwa miasta Rzeszów i ośrodków miejskich Stalowa Wola, Nisko; - dobry stan infrastruktury drogowej drogi gminne i powiatowe; Mieszkalnictwo ludność rynek pracy - pozytywne zmian demograficzne na terenie gminy, wzrost liczby mieszkańców w okresie 2011 2015, dodatnie saldo przyrostu naturalnego; - wzrost liczby mieszkańców w wieku produkcyjnym; - wysoki poziom dostępności do sieci internetowej; - dobry dostęp do komputera i dobra znajomość posługiwania się komputerem wśród mieszkańców; Infrastruktura publiczna - wysoki poziom zwodociągowania gminy; - wszystkie miejscowości objęte system wodociągów; - wysoki poziom skanalizowania gminy; - dobrze zorganizowany i sprawny system odbioru odpadów komunalnych; - czystość gminy; - działający punkt selektywnej zbiórki odpadów; - doświadczenie w pozyskiwaniu i realizacji projektów ze środków zewnętrznych; Turystyka rekreacja wypoczynek kultura ngo sport - szeroka oferta zajęć kulturalnych dla mieszkańców; - organizacja imprez o znaczeniu regionalnym Wakacjonalia, Lasowiana ; - rozbudowana struktura organizacyjna działających podmiotów w obszarze kultury: domy kultury, biblioteki, organizacje pozarządowe; - bardzo dobra dostępność do bibliotek gminnych; - walory przyrodnicze z potencjałem do rozwoju turystyki aktywnej, zdrowotnej; - znaczący udział obszarów Natura 2000; - niski poziom zurbanizowania; - dziedzictwo kulturowe z możliwością wykorzystania na potrzeby turystyki, zabytki, Park Podworski w Nowym Narcie; SŁABE STRONY Transport komunikacja położenie - stan techniczny drogi wojewódzkiej Nr 861; - w części drogi o nawierzchnie nieutwardzonej; - niewystarczająca liczba tras rowerowych i chodników; - ograniczone połączenia komunikacyjne na terenie gminy; Mieszkalnictwo ludność rynek pracy - wzrost liczby mieszkańców w wieku poprodukcyjnym; - ujemne saldo migracji; - wysoki poziom bezrobocia; - ograniczona liczba miejsc pracy na terenie gminy; - ograniczenia na przeważającej części terenu (około 60% gospodarstw) w dostępie do sieci gazowej; - znaczące ograniczenia w dostępie do sieci Internetu szerokopasmowego; Infrastruktura publiczna - ograniczony dostęp do sieci kanalizacyjnej dla części sołectw na terenie gminy, w tym w sołectwach: Stary Nart, Nowy Nart, Krzywdy i Zaborczyny; - ograniczone możliwości techniczne działającej oczyszczalni ścieków (za mały poziom przepustowości i przestarzała technologia oczyszczania ścieków komunalnych), zły stan techniczny oczyszczalni; - duży obszar Natura 2000; - ograniczone możliwości finansowe budżetu Gminy w zakresie rozwoju inwestycyjnego; Turystyka rekreacja wypoczynek kultura ngo sport - ograniczona dostępność do oferty turystycznej opartej o zasoby i walory Gminy; - stan techniczny niektórych obiektów sportowo rekreacyjnych; - wysoki udział emisji pyłów i wpływ na jakość powietrza w okresie grzewczym, powodowany niską emisją; - marginalny poziom wykorzystania OZE; - ograniczony dostęp do bazy noclegowej; - uboga oferta zajęć świetlicowych; - słaby stan infrastruktury sportowej i wyposażenia; - ograniczony dostęp do boisk typu Orlik ; - niewielka liczba zarejestrowanych produktów tradycyjnych;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 78 - zagospodarowany Zalew Kowale oferta wędkarska; - Góry Kościelne, ścieżka narciarsko rowerowa; - pszczelarstwo rozbudowana struktura w ramach działającego stowarzyszenia; - działające Muzeum Chrystusa Frasobliwego, jako kluczowa oferta turystyczna gminy; - rozbudowana struktura działających jednostek OSP na terenie gminy; - wysoka aktywność społeczno obywatelska mieszkańców wyrażona w liczbie funkcjonujących organizacji pozarządowych na terenie gminy; - działająca Samorządowa Szkoła Muzyczna; - dostęp do infrastruktury świetlic; - bogata Historia Gminy; - rosnąca świadomość mieszkańców w zakresie aktywności fizycznej; Przedsiębiorczość rolnictwo - wysoki udział gruntów rolnych w strukturze powierzchni gminy; - wysoki udział firm małych w strukturze działających firm na terenie gminy; - wysoki wskaźnik wzrostu liczby nowych firm na terenie gminy; - największa liczba działających gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe względem pozostałych gmin powiatu niżańskiego; - dobry dostęp do surowców leśnych; - dostępne działki mogące stanowić tereny inwestycyjne; Zdrowie pomoc społeczna bezpieczeństwo - wysoki poziom zwodociągowania gminy; - wysoki poziom skanalizowania gminy; - dobra jakość wody pitnej; - dobrze zorganizowany i sprawny system odbioru odpadów komunalnych; - wysoka dostępność do usług aptecznych na terenie gminy; - obniżenie liczby zdarzeń i akcji przeciwpożarowych na terenie gminy; - rozbudowana struktura działających jednostek OSP na terenie gminy; - za mała liczba tras rowerowych; - słaba aktywność sportowo rekreacyjna mieszkańców; - uboga oferta turystyczna gminy; - niska atrakcyjność turystyczna gminy na tle województwa; - jakość oferty gastronomicznej; - słaba oferta zajęć świetlicowych dla seniorów; Przedsiębiorczość rolnictwo - niski wskaźnik liczby przedsiębiorstw na liczbę mieszkańców gminy; - rozdrobnione gospodarstwa rolne w niskim poziomem produkcji; - słaba klasa ziemi; - znaczący udział obszarów Natura 2000; - brak uzbrojonych terenów inwestycyjnych; - znacząco ograniczone możliwości znalezienia zatrudnienia na terenie gminy i w okolicznych gminach;; - warunki do prowadzenia działalności gospodarczej i rolniczej; Zdrowie pomoc społeczna bezpieczeństwo - ograniczony dostęp do sieci kanalizacyjnej dla części sołectw na terenie gminy; - ograniczone możliwości techniczne działającej oczyszczalni ścieków (za mały poziom przepustowości i przestarzała technologia oczyszczania ścieków komunalnych); - ograniczony dostęp do lekarzy specjalistów na terenie gminy; - wysoki udział mieszkańców korzystających z pomocy społecznej; - utrzymujący się wysoki udział dokonywanych przestępstw na terenie gminy; - brak infrastruktury żłobkowej; - wysoki udział emisji pyłów i wpływ na jakość powietrza w okresie grzewczym, powodowany niską emisją; - marginalny poziom wykorzystania OZE;
STR A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 79 Oświata - rozbudowa i funkcjonalna baza oświatowa na terenie gminy; - dobra dostępność do infrastruktury szkolnej i przedszkolnej; - dobra jakość oferty przedszkoli; SZANSE - dotacje UE dla samorządów i przedsiębiorstw; - wzrost zainteresowania turystyką aktywną, turystyka wiejską i lokalnym dziedzictwem kulturowym; - wzrost zainteresowania rynku produktami i wyrobami tradycyjnymi, ekorolnictwem, produktami laśnymi; rozwój turystyki krajoznawczej i edukacyjnej (muzeum, zabytki i walory przyrodnicze); - budowa trasy ekspresowej S-19; - rozwój gospodarczy najbliżej położonych ośrodków gospodarczych; - rozwój gospodarczy kraju, podniesienie konkurencyjności krajowej gospodarki; - wzrost dochodów mieszkańców, rozwój sektora gospodarczego najbliższych ośrodków miejskich,w których zatrudnienie znajdują mieszkańcy gminy; - wzrost świadomości w zakresie ekologii i instalacji OZE. - zły stan techniczny samochodów pożarniczych lekkich we władaniu jednostek OSP (średnia wieku powyżej 20 lat); - niższe aktywność młodych mieszkańców działalnością OSP; Oświata - niższy poziom edukacji wyrażony wynikami z egzaminów w szkole podstawowej i gimnazjum; - niewystarczająca infrastruktura szkolna; ZAGROŻENIA - zagrożenia powodziowe - wystąpienie kryzysu gospodarczego na rynku światowym, krajowym bezpośrednio oddziaływującego na rynek lokalny - zmiana prawodawstwa krajowego - wzrost obciążeń finansowych nakładanych na gminę, w tym nakładanie nowych zadań i obowiązków generujących dodatkowe koszty finansowe.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E Podsumowaniem diagnozy społeczno gospodarczej jest poniżej przedstawiony statystyczny obraz Gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego. Przedstawiona poniżej tabela wskazuje miejsce Gminy spośród gmin powiatu niżańskiego w analizowanych obszarach, mających istotne znaczenie dla jakości życia i świadczonych usług publicznych na terenie gminy. Ocena obejmuje ranking gmin według zasady, od najbardziej pozytywnego wpływu do najbardziej niekorzystnego. Ogólny wynik gminy kształtuje się pomiędzy miejscem 3 a 4 na terenie gminy. Tabela 46. Statystyczny obraz Gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego w 2015 r. GMINA JEŻOWE w 2015 r. wartość udział % w powiecie miejsce wśród gmin powiatu Powierzchnia Gminy 12 393 ha 16,00% 3 Użytki rolne 8 206 ha 21,00% 1 Grunty zabudowane i zurbanizowane 277 ha 10,00% 5 Liczba ludności w 2015 r. 10 186 osób 15,20% 3 Przyrost naturalny w 2015 33 osoby - 1 Saldo migracji w 2014-23 osoby - 4 Ludność na 1 km2 82 osoby - 3 Poziom bezrobocia 2015 10,80% - 5 Liczba działających firm 498 firm 12,01% 3 Liczba zarejestrowanych podmiotów na 1000 mieszkańców 49-6 Gospodarstwa rolne ogółem 1767 18,18% 1 Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych 3,59-4 Gospodarstwa rolne prowadzące hodowlę 421 25,89% 1 Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności 91,70% - 4 Poziom skanalizowania 77,40% - 1 Wskaźnik % osób korzystających z sieci 40,10% - 5 gazowej Dostęp do sieci internetowej o przepustowości min. 2 Mb/s Odsetek dzieci objętych edukacją przedszkolną % mieszkańców korzystający z pomocy społecznej 88,76% - 1 67,20% - 4 18,70% - 7 ŚREDNIA 3,26
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA CZĘŚĆ II ANALIZA STRATEGICZNA Czyli gdzie chcemy być?
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA VIII. WIZJA i STRATEGICZNE CELE ROZWOJU GMINY JEŻOWE 1. Wizja Rozwoju Gminy Jeżowe W oparciu o przedstawioną diagnozę społeczną ekonomiczną Gminy Jeżowe opracowano Wizję Rozwoju Gminy w okresie realizacji Strategii Rozwoju Gminy Jeżowe na lata 2016 2022. Wizja rozwoju gminy to opis oczekiwanego stanu danej jednostki w okresie przyszłym. Wizja pełni ważne funkcje 69 w zakresie: - przedstawiania docelowego stanu jednostki, docelowej sytuacji i warunków panujących na rozwijanym terenie; - informowania o założeniach, celach i aspiracjach osób ją formułujących; - jednoczenia wokół ustalonej idei, z którą będą utożsamiać się ludzie z obszaru obowiązywania strategii. W ten sposób opracowana Wizja Rozwoju Gminy Jeżowe to stan docelowy na terenie Gminy, do jakiego będą dążyć grupy interesariuszy w ramach określonych celów i działań przedstawionych w niniejszym opracowaniu. Wizja Rozwoju Gminy Jeżowe brzmi: Wizja rozwoju gminy Jeżowe GMINA JEŻOWE ATRAKCYJNA DLA ROZWOJU, ŚRODOWISKA I CODZIENNEGO ŻYCIA Chcemy być Gminą przyjazną dla rozwoju gospodarczego. Chcemy być Gminą przyjazna dla środowiska, walorów przyrodniczych, tradycji i lokalnego dziedzictwa. Chcemy być Gminą z korzystnymi warunkami do zamieszkania, rozwoju społecznego i korzystnych warunków do codziennego życia. 69 Źródło: Planowanie strategiczne. Poradnik dla pracowników administracji publicznej, MRR, Wa-wa 2012;
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 83 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Gmina Jeżowe atrakcyjna dla rozwoju to gmina przyjazna dla sektora i wzrostu gospodarczego, związanego z niskim poziomem bezrobocia, znaczącym udziałem liczby działających firm z sektora MŚP, z wysokim wskaźnikiem corocznie rejestrowanych nowych firm na terenie gminy, a także z konkurencyjnym rolnictwem, opartym o działalność produkcyjno towarową, z rolnictwem innowacyjnym związanym z ekoprodukcją i turystyką wiejską. Gmina Jeżowe atrakcyjna dla środowiska to gmina przyjazna środowisku naturalnemu, ograniczająca emisję CO2 i wzorcowo wdrażająca cele gospodarki niskoemisyjnej w sektorach instytucji publicznych, mieszkaniowym i gospodarczym. Gmina atrakcyjna dla środowiska to również rozwój gminy w oparciu o posiadane walory przyrodniczo- kulturowe, wykorzystywanie potencjału dziedzictwa kulturowego i zachowanych tradycji, czy rozwój aktywności społecznej w zakresie zachowania posiadanych walorów przyrodniczych i kulturowych. Gmina Jeżowe atrakcyjna dla życia codziennego to gmina z korzystnymi warunkami do zamieszkania, rozwoju społecznego i korzystnych warunków życia codziennego, w szczególności w obszarze infrastruktury i usług publicznych, z korzystnym wskaźnikiem osadnictwa i rozwoju demograficznego, atrakcyjną aktywnością społeczną i obywatelską mieszkańców, a także z rosnącym poziomem dochodowości mieszkańców, w całokształcie działań związanych z podnoszeniem jakości życia mieszkańców Gminy Jeżowe. Realizacja przedstawionej wizji rozwoju gminy oparta została o trzy kluczowe obszary strategicznego działania Gminy Jeżowe w okresie 2016 2022, które podejmowane będą, poprzez ściśle określone cele strategiczne i kierunki działań. Wskazane obszary strategicznego rozwoju stanowią z jednej strony silne strony Gminy dające podstawę do jej rozwoju, a także określone szanse, tworzące warunku do konkurencyjnego rozwoju Gminy w obszarze jej bezpośredniego oddziaływania: na rzecz swoich mieszkańców, w obszarze oddziaływania na gminy ościenne i znaczenia na terenie powiatu niżańskiego. 2. Cele i obszary strategicznego działania Opracowana Wizja Rozwoju Gminy Jeżowe w okresie 2016 2022 realizowana będzie, poprzez cele strategiczne i cele bezpośrednie w czterech obszarach strategicznego działania Gminy: A. Rozwój ekonomiczny w zakresie obszaru strategicznego: Gmina przyjazna dla rozwoju gospodarczego. B. Ochrona środowiska naturalnego w zakresie obszaru strategicznego: Gmina przyjazna dla środowiska, walorów przyrodniczych, tradycji i lokalnego dziedzictwa; C. Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych w zakresie obszaru strategicznego: Gmina z korzystnymi warunkami do zamieszkania, rozwoju społecznego i korzystnych warunków do codziennego życia; D. Podniesienie jakości usług społecznych w zakresie obszaru strategicznego: Gmina przyjazna dla środowiska, walorów przyrodniczych, tradycji i lokalnego dziedzictwa oraz Gmina z korzystnymi warunkami do zamieszkania, rozwoju społecznego i korzystnych warunków do codziennego życia.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 84 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA SCHEMAT PODEJŚCIA STRATEGICZNEGO NA POZIOMIE GMINY JEŻOWE WIZJA ROZWOJU GMINY GMINA JEŻOWE ATRAKCYJNA DLA ROZWOJU, ŚRODOWISKA I CODZIENNEGO ŻYCIA CEL NADRZĘDNY Podniesienie jakości życia mieszkańców Gminy Jeżowe, poprzez rozwój gospodarczy i społeczny, przy zachowaniu walorów przyrodniczo kulturowych. OBSZAR STRATEGICZNY Gmina przyjazna dla rozwoju gospodarczego OBSZAR STRATEGICZNY Gmina przyjazna dla środowiska, walorów przyrodniczych, tradycji i lokalnego dziedzictwa OBSZAR STRATEGICZNY Gmina z korzystnymi warunkami do zamieszkania, rozwoju społecznego i korzystnych warunków do codziennego życia CELE STRATEGICZNE CEL NR 1 Rozwój ekonomiczny 1.1 Rozwój rynku zbytu produktów rolnych; 1.2 Rozwój sektora MŚP. Wzrost liczby CEL NR 2 Ochrona środowiska naturalnego 2.1 Poprawa stanu środowiska naturalnego. 2.2 Edukacja ekologiczna.. CEL NR 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych 3.1 Rozwój infrastruktury wodno ściekowej. 3.2 Rozwój i modernizacja CEL NR 4 Podniesienie jakości usług społecznych 4.1 Podniesienie poziomu bezpieczeństwa. 4.2 Zmniejszenie poziomu bezrobocia.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 85 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA nowych firm. 1.3 Zwiększenie liczby nowych inwestorów na terenie gminy. Rozwój terenów inwestycyjnych. 1.4 Rozwój turystyki i agroturystyki. Wykorzystanie potencjału przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego na potrzeby rozwoju turystyki. 1.5 Pełne wykorzystanie bazy sportowo rekreacyjnej. 1.6 Promocja gminy. Promocja turystyczna gminy. 1.7 Zmniejszenie poziomu bezrobocia. 2.3 Ograniczenie emisji spalin, emisji CO2 i zużycia energii, ochrona powietrza na terenie gminy. Wzrost wykorzystania energii z OZE. 2.4 Wykorzystanie rzek i dopływów. infrastruktury drogowej. 3.3 Rozwój infrastruktury oświatowej. 3.4 Rozwój infrastruktury turystycznej. 3.5 Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa publicznego. 3.6 Rozbudowa bazy sportowo rekreacyjnej. 3.7 Rozwój usług IT i wzrost sieci Internetu szerokopasmowego. 3.8 Wzrost powierzchni terenów mieszkaniowych. 4.3 Poprawa warunków kształcenia. Podniesienie poziomu nauczania. 4.4 Aktywizacja osób starszych. Podniesienie jakości życia seniorów 4.5 Zwiększenie dostępności do edukacji, w tym edukacji przedszkolnej. 4.6 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych, przeciwdziałanie występowaniu sytuacji kryzysowych na obszarach rewitalizowanych. 4.7 Poprawa dostępności i jakości usług medycznych. 4.8 Pomoc społeczna. 4.9 Zaspokajanie potrzeb w zakresie życia kulturalnego. Rozwój oferty kulturalnej. 4.10 Wzmocnienie potencjału instytucji publicznych i sektora ngo z terenu gminy Jeżowe. 4.11 Zagospodarowanie czasu wolnego. 4.12 Podnoszenie kwalifikacji i umiejętności
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 86 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA mieszkańców Gminy. 4.13 Współpraca międzynarodowa. 4.14 Rozwój aktywności społecznej. 3. Cele i zadania strategiczne CEL NR 1 Rozwój ekonomiczny Cele operacyjne Kierunki działań Źródła finansowania 1.1 Rozwój rynku zbytu produktów rolnych; 1.1.1 Budowa i modernizacja dróg transportu rolnego. 1.1.2 Wprowadzenie nowoczesnych technologii do produkcji rolnej. 1.1.3 Modernizacja gospodarstw rolnych. 1.1.4 Wpieranie i rozwój grup producenckich. 1.1.5 Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie. 1.1.6 Przebudowa struktur sektora rolnego - gospodarstwa wielkoobszarowe. 1.1.7 Rozwój ekorolnictwa i produkcji tradycyjnej 1.1.8 Promocja produktów lokalnych PROW; środki własne beneficjentów; środki krajowe z Min. Rolnictwa; budżet Gminy Jeżowe; Lokalna Grupa Działania; 1.2 Rozwój sektora MŚP. Wzrost liczby nowych firm. 1.3 Zwiększenie liczby nowych inwestorów na terenie gminy. Rozwój terenów inwestycyjnych. 1.4 Rozwój turystyki i agroturystyki. Wykorzystanie potencjału przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego na potrzeby rozwoju turystyki. 1.2.1 Szkolenia i doradztwo w zakresie zakładania własnej działalności gospodarczej. 1.2.2 Wsparcie finansowe i pomostowe (dotacje na start). 1.2.3 Wzrost powierzchni przeznaczonych pod działalność gospodarczą. 1.2.4 Podniesienie poziomu innowacji konkurencyjności lokalnych firm, dotacje inwestycyjne i wsparcie doradcze w zakresie pozyskiwania środków zewnętrznych. 1.3.1 Przygotowanie i udostępnienie terenów pod inwestycje i uzbrojonych terenów inwestycyjnych 1.4.1 Budowa kompleksów turystyczno kulturalnych (np. muzeum kultury lasowiackiej, składnica sztuki ludowej). 1.4.2 Zagospodarowanie zbiornika wodnego na cele turystyczno-rekreacyjne w miejscowości Jeżowe Kowale. 1.4.3 Organizacja szkoleń z zakresu agroturystyki PUP w Nisku; środki własne beneficjentów; środki z RPO WP na lata 2014 2020; inkubatory przedsiębiorczości; LGD; środki własne beneficjentów; środki z RPO WP na lata 2014 2020; LGD; środki własne beneficjentów; środki z RPO WP na lata 2014 2020; LGD; środki z budżetu województwa.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 87 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 1.5 Pełne wykorzystanie bazy sportowo rekreacyjnej. 1.6 Promocja gminy. Promocja turystyczna gminy. 1.7 Zmniejszenie poziomu bezrobocia. 1.5.1 Rozbudowa bazy noclegowej. 1.5.2 Rozbudowa bazy gastronomicznej. 1.5.3 Budowa centrum szkoleniowokonferencyjnych. 1.5.4 Zakładanie klubów, sekcji sportowych z wykorzystaniem istniejącej bazy sportowo rekreacyjnej. 1.6.1 Organizowanie imprez sportowych na terenie istniejących obiektów sportowych. 1.6.2 Organizowanie imprez kulturalnych na terenie gminy o znaczeniu ponadlokalnym 1.6.3 Promocja produktów lokalnych - alternatywnych źródeł dochodu. 1.6.4 Przygotowanie i wydanie folderów i innych publikacji informacyjnych. 1.7.1 Aktywizacja osób bezrobotnych. 1.7.2 Programy i formy wsparcia realizowane przez PUP. 1.7.3 Szkolenia i kursy dla osób bezrobotnych. 1.7.4 Rozwój ekonomii społecznej. 1.7.5 Dotacje bezzwrotne. 1.7.6 Rozwój przedsiębiorczości na terenie gminy. środki własne beneficjentów; środki z RPO WP na lata 2014 2020; LGD; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. środki własne beneficjentów; środki z RPO WP na lata 2014 2020; LGD; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. PUP w Nisku środki własne beneficjentów; środki z RPO WP na lata 2014 2020; LGD; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. CEL NR 2 Ochrona środowiska naturalnego Cele operacyjne Kierunki działań Źródła finansowania 2.1.1 Odnawialne źródła energii. 2.1.2 Likwidacja dzikich wysypisk śmieci. 2.1.3 Program usuwania azbestu. 2.1.4 Zakup i nasadzenie tradycyjnej roślinności oraz starych odmian roślin. 2.1 Poprawa stanu środowiska naturalnego. 2.2 Edukacja ekologiczna. 2.2.1 Zwiększenie świadomości ekologicznej wśród przedsiębiorców. 2.2.2 Edukacja ekologiczna wśród dzieci i młodzieży 2.2.3 Utworzenie ścieżki edukacyjnoprzyrodniczej PROW; środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 88 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 2.3 Ograniczenie emisji spalin, emisji CO2 i zużycia energii, ochrona powietrza na terenie gminy. Wzrost wykorzystania energii z OZE. 2.4 Wykorzystanie rzek i dopływów. 2.3.1 Termomodernizacja obiektów publicznych. 2.3.2 Montaż instalacji OZE na budynkach instytucji publicznych, mieszkaniowych i przedsiębiorstw. 2.3.3 Modernizacja źródeł ciepła, wymiana kotłów. 2.3.4 Działania informacyjno doradcze, wdrażanie i monitorowanie Programu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Jeżowe 2.4.1 Wykonanie regulacji cieków wodnych. 2.4.2 Uporządkowanie i zagospodarowanie rzeki Jeżówka. 2.4.3 Odnawianie rowów i urządzeń drenarskich. 2.4.4 Stały monitoring urządzeń wodno kanalizacyjnych. Działania; środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; CEL NR 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cele operacyjne Kierunki działań Źródła finansowania 3.1.1 Rozbudowa sieci kanalizacyjnej w sołectwach: Stary Nart, Nowy Nart, Krzywdy i Zaborczyny. PROW; środki własne beneficjentów; 3.1.2 Rozbudowa i przebudowa sieci budżet Gminy Jeżowe; 3.1 Rozwój wodociągowej. środki z RPO WP na infrastruktury wodno 3.1.3 Modernizacja oczyszczalni ścieków. lata 2014 2020; ściekowej. 3.1.4 Zachowanie poziomu jakościowego dla sieci kanalizacyjnej i wodociągowej. 3.1.5 Poprawa jakości wody pitnej. Modernizacja sieci i SUW. 3.2 Rozwój i modernizacja infrastruktury drogowej. 3.3 Rozwój infrastruktury oświatowej. 3.2.1 Remont istniejącej sieci drogowej. 3.2.2 Budowa nowych dróg gminnych. 3.2.3 Budowa chodników i poprawa oświetlenia ulic. 3.2.4 Budowa parkingów. 3.2.5 Budowa ścieżek rowerowych. 3.3.1 Kompleksowa termomodernizacja placówek oświatowych wraz z montażem OZE. 3.3.2 Doposażenie w pomoce dydaktyczne. 3.3.3 Modernizacja i doposażenie bibliotek i czytelni. 3.3.4 Uruchomienie działalności żłobka gminnego. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania;
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 89 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 3.4 Rozwój infrastruktury turystycznej. 3.5 Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa publicznego. 3.6 Rozbudowa bazy sportowo rekreacyjnej. 3.7 Rozwój usług IT i wzrost sieci Internetu szerokopasmowego. 3.3.5 Budowa sali gimnastycznej w Jeżowe Kameralne. 3.4.1 Budowa ścieżek rowerowych, pieszych i konnych. 3.4.2 Budowa szlaków turystycznych. 3.4.3 Budowa tras narciarstwa biegowego. 3.4.4 Budowa zbiorników małej retencji. 3.4.5 Zagospodarowanie zbiornika obok Stadionu. 3.4.6 Zagospodarowanie zbiornika wodnego w Jeżowem Kowale. 3.4.7 Renowacja, zabezpieczenie i oznakowanie przydrożnych kapliczek, pomników przyrody, odkrywek geologicznych 3.5.1 Budowa i modernizacja obiektów straży pożarnej. 3.5.2 Zakup samochodów strażackich. 3.5.3 Doposażenie jednostek OSP w niezbędny sprzęt. 3.5.4 Budowa i modernizacja oświetlenia ulicznego. 3.5.5 Budowa chodników i ścieżek rowerowych. 3.5.7 Zwiększenie poziomu zabezpieczenia przed zagrożeniami powodziowymi. 3.6.1 Modernizacja stadionu sportowego KS Sparta Jeżowe. 3.6.2 Budowa boisk przyszkolnych i sal gimnastycznych, budowa boisk Orlik. 3.6.3 Budowa placów zabaw. 3.6.4 Budowa basenu. 3.6.5 Budowa ścieżek zdrowia. 3.6.6 Zagospodarowanie parku w Jeżowem. 3.6.7 Zagospodarowanie parku w Nowym Narcie. 3.6.8 Zagospodarowanie Kościelnych Gór. 3.7.1 Zwiększenie dostępności do Internetu szerokopasmowego. 3.7.2 Budowa punktów powszechnego dostępu do Internetu. 3.7.3 Internet socjalny. 3.7.4 E-urząd informatyzacja urzędu, w tym elektroniczny obieg dokumentów. 3.7.5 Rozwój e-usług. 3.7.6 Szkolenia, budowa świetlic komputerowych. środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa;
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 90 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 3.8 Wzrost powierzchni terenów mieszkaniowych. 3.8.1 Przygotowanie nowych powierzchni mieszkaniowych. środki z PO Polska Cyfrowa. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe CEL NR 4 Podniesienie jakości usług społecznych Cele operacyjne Kierunki działań Źródła finansowania 4.1.1 Przeciwdziałanie przestępczości. 4.1.2 Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie działań przeciwpożarowych. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; 4.1.3 Podnoszenie kwalifikacji osób środki z RPO WP na 4.1 Podniesienie związanych z odpowiedzialnością za lata 2014 2020; poziomu bezpieczeństwo publiczne. bezpieczeństwa. 4.1.4 Podnoszenie poziomu bezpieczeństwa na drogach. 4.1.5 Zwiększenie poziomu zabezpieczenia przed zagrożeniami powodziowymi. 4.2 Zmniejszenie poziomu bezrobocia. 4.2.1 Aktywizacja osób bezrobotnych. 4.2.2 Programy i formy wsparcia realizowane przez PUP. 4.2.3 Szkolenia i kursy dla osób bezrobotnych. 4.2.4 Rozwój ekonomii społecznej. 4.2.5 Dotacje bezzwrotne. 4.2.6 Rozwój przedsiębiorczości na terenie gminy. 4.2.7 Uruchomienie działalności żłobka gminnego. PUP w Nisku środki własne beneficjentów; środki z RPO WP na lata 2014 2020; LGD; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa. 4.3 Poprawa warunków kształcenia. Podniesienie poziomu nauczania. 4.4 Aktywizacja osób starszych. Podniesienie jakości życia seniorów 4.3.1 Dostosowanie placówek edukacyjnych do potrzeb dzieci i młodzieży, w tym także niepełnosprawnej. 4.3.2 Organizacja zajęć pozalekcyjnych, zajęć wyrównujących i rozwijających wiedzę 4.3.3 Doposażenie szkół w nowoczesne pomoce dydaktyczne. 4.3.4 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w nauczaniu. Wdrażanie nowoczesnych form przekazu. 4.3.5 Rozwój kompetencji kluczowych u uczniów. 4.4.1 Organizacja zajęć dla osób starszych w świetlicach wiejskich. 4.4.2 Rozwój Kół Gospodyń Wiejskich. 4.4.3 Działania edukacyjno aktywizujące seniorów środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020;
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 91 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 4.5 Zwiększenie dostępności do edukacji, w tym edukacji przedszkolnej. 4.6 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych, przeciwdziałanie występowaniu sytuacji kryzysowych na obszarach rewitalizowanych. 4.7 Poprawa dostępności i jakości usług medycznych. 4.8 Pomoc społeczna. 4.5.1 Zwiększenie liczby miejsc w przedszkolach. 4.5.2 Doposażenie przedszkola. 4.5.3 Realizacja programów wczesno - edukacyjnych. 4.5.4 Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechnienia edukacji przedszkolnej. 4.5.5 Doposażenie biblioteki gminnej wraz z oddziałami. 4.6.6 Uruchomienie działalności żłobka gminnego. 4.6.1 Rozwój ekonomii społecznej. 4.6.2 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych. 4.6.3 Modernizacja i rewitalizacja parku w Jeżowem. 4.6.4 Modernizacja bazy sportowej w Jeżowem. 4.6.5 Przebudowa i adaptacja świetlicy wiejskiej w Pogorzałce na potrzeby budowy domu opieki socjalnej i świetlicy środowiskowej. 4.6.6 Opracowanie i realizacja Programu Rewitalizacji. 4.7.1 Modernizacja ośrodka zdrowia. 4.7.2 Rozszerzenie zakresu prowadzonych usług przez ośrodek zdrowia. Wydłużenie okresu funkcjonowania. 4.7.3 Zwiększenie dostępności do usług lekarza specjalisty. 4.8.1 Utworzenie domu dziennego pobytu 4.8.2 Uruchomienie środowiskowego domu pomocy. 4.8.3 Budowa świetlic socjalno terapeutycznych. 4.8.4 Program tworzenia miejsc pracy dla osób wykluczonych społecznie. 4.8.5 Realizacja inicjatyw społecznych na rzecz integracji społecznej. 4.8.6 Uruchomienie działalności żłobka gminnego. Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; środki z budżetu państwa. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa;
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 92 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 4.9 Zaspokajanie potrzeb w zakresie życia kulturalnego. Rozwój oferty kulturalnej. 4.10 Wzmocnienie potencjału instytucji publicznych i sektora ngo z terenu gminy Jeżowe. 4.11 Zagospodarowanie czasu wolnego. 4.12 Podnoszenie kwalifikacji i umiejętności mieszkańców Gminy. 4.9.1 Modernizacja świetlic wiejskich. 4.9.2 Wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego. 4.9.3 Zakup strojów, eksponatów i innego wyposażenia dla zespołów artystycznych, zespołów folklorystycznych oraz innych grup i zespołów kultywujących miejscowe tradycje i zwyczaje. 4.9.4 Rozwój oferty kulturalnej. 4.9.5 Organizacja zajęć w świetlicach wiejskich. 4.9.6 Doposażenie świetlic wiejskich. 4.10.1 Realizacja projektów dotyczących rozwoju potencjału instytucji publicznych oraz ngo. 4.10.2 Realizacja szkoleń dotyczących rozwoju zasobów ludzkich osób działających w instytucjach publicznych i w ngo. 4.10.3 Rozwój dialogu obywatelskiego. 4.11.1 Realizacja programów dotyczących zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży. 4.11.2 Realizacja programów przeciwdziałania narkomani. 4.11.3 Realizacja programów rozwiązywania problemów alkoholowych. 4.11.4 Organizacja Pikników Rodzinnych, mających na celu integrowanie się wszystkich mieszkańców. 4.12.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i podnoszenie umiejętności osób pracujących. 4.12.2 Szkolenia dla instruktorów i animatorów sportu. 4.12.3 Szkolenia dla rolników reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa. 4.12.4 Organizacja szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym. konkursy grantowe; PUP w Nisku. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 93 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 4.13 Współpraca międzynarodowa. 4.14 Rozwój aktywności społecznej. 4.13.1 Wymiana doświadczeń. 4.13.2 Wymiana młodzieży i innych grup społecznych z terenu gminy. 4.13.3 Współpraca z Gminami Partnerskimi. 4.14.1 Promocja i rozwój lokalnej aktywności. 4.14.2 Promocja lokalnej twórczości kulturalnej i artystycznej. 4.14.3 Promocja aktywności organizacji pozarządowych. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania. środki własne beneficjentów; budżet Gminy Jeżowe; środki z RPO WP na lata 2014 2020; Lokalna Grupa Działania; środki z budżetu województwa; środki z budżetu państwa; konkursy grantowe.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 94 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 4. Kluczowe działania inwestycyjne w zakresie realizacji Strategii Określone cele i kierunki działań realizowane będą przez zdefiniowane i wstępnie określone działania inwestycyjne podejmowane przez Gminę Jeżowe, głównego interesariusza podejmowanej Strategii, jak również przez zainteresowane grupy interesariuszy. W zestawieniu poniżej zamieszczone kluczowe kierunki działań zaplanowane w okresie 2016 2022 przez Gminę Jeżowe w zakresie realizacji przyjętych celów strategicznych: Zadanie inwestycyjne Modernizacja budynku Zespołu Szkół w Jacie. Projekt chodnika przy drodze wojewódzkiej w ciągu drogi Nr 861 Bojanów Kopki Budowa dróg gminnych na terenie gminy Jeżowe Harmonogra m realizacji Szacunkowe koszt realizacji (w zł) 2017-2018 1 220 000,00 2017-2018 150 000,00 2017-2020 4 800 000,00 Źródła współfinansowani a RPO WP 2014-2016, budżet Gminy Jeżowe Budżet Gminy Jeżowe Budżet Gminy Jeżowe Zakres Głęboka kompleksowa termomodernizacja budynku szkoły z instalację paneli fotowoltaicznych. Opracowanie dokumentacji technicznej dla projektowanego chodnika przy drodze wojewódzkiej w ciągu drogi Nr 861 Bojanów Kopki Budowa, rozbudowa i przebudowa ciągu dróg gminnych na terenie gminy Jeżowe. Obszar strategiczny Cel nr 2 Ochrona środowiska naturalnego, oddziałuje na Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Jeżowem Kameralnem 2017-2019 750 000,00 RPO WP 2014-2016, środki krajowe, budżet Gminy Jeżowe Budowa sali gimnastycznej przy SP w Jeżowem Kameralnem. Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 95 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Budowa boisk wielofunkcyjnych przy szkole w miejscowości Cholewiana Góra oraz Jeżowe Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej na terenie gminy Jeżowe Budowa oświetlenia ulicznego na terenie gminy Jeżowe Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej na terenie gminy Jeżowe Kompleksowa modernizacja energetyczna Zespołu Szkół w Jeżowem Termomodernizacja budynku remizy w Jacie 2017-2018 400 000,00 2017-2020 7 700 000,00 2017-2019 350 000,00 2017-2019 350 000,00 2017-2018 940 000,00 2016-2020 150 000,00 budżet Gminy Jeżowe RPO WP 2014-2016, budżet Gminy Jeżowe budżet Gminy Jeżowe RPO WP 2014-2016, budżet Gminy Jeżowe RPO WP 2014-2016, budżet Powiatu Niżańskiego RPO WP 2014-2016, budżet Gminy Jeżowe Budowa boisk wielofunkcyjnych przy szkole w miejscowości Cholewiana Góra oraz Jeżowe. Modernizacja oczyszczalni ścieków w Jeżowem. Podniesienie przepustowości działającej oczyszczalni ścieków w Jeżowem z 660 m3/d przyjmowanych osadów ściekowych do 1500 m3/d. Budowa oświetlenia ulicznego. Montaż instalacji OZE na budynkach mieszkaniowych i budynkach instytucji publicznych. Projekty parasolowe dla mieszkańców. Głęboka termomodernizacja budynku szkoły. Głęboka termomodernizacja remizy w Jacie. Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych, oddziałuje na Cel nr 4 Podniesienie jakości usług społecznych Cel nr 2 Ochrona środowiska naturalnego, oddziałuje na Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cel nr 2 Ochrona środowiska naturalnego, oddziałuje na Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cel nr 2 Ochrona środowiska naturalnego, oddziałuje na Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 96 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Stary Nart, Nowy Nart, Krzywdy i Zaborczyn Uzbrojenie i przygotowanie terenów inwestycyjnych 2017-2019 14 500 000,00 2017-2020 100 000,00 PROW, budżet Gminy Jeżowe RPO WP 2014-2016, budżet Gminy Jeżowe Budowa sieci kanalizacyjnej. Doprowadzenie podstawowych sieci do terenów inwestycyjnych i wydzielenie terenów pod działalność gospodarczą. Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Cel nr 1 Rozwój ekonomiczny
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA IX. FINANSOWANIE DZIAŁAŃ STRATEGII Strategia Rozwoju Gminy Jeżowe na lata 2016 2022 finansowania będzie ze środków własnych, pochodzących z budżetu Gminy Jeżowe, środków własnych zaangażowanych przez podmioty zewnętrzne oraz ze środków programów pomocowych. Do kluczowych źródeł finansowania przedsięwzięć przyczyniających się do realizacji celów Strategii należeć będą programy: - Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2014 2020; - Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020. W punkcie dotyczącym prognozowanych kierunków działań szczegółowo przedstawiono źródła finansowania wraz z określeniem działań i związanych z tym programów. Opracowany plan finansowy przedstawia strategiczne znaczenie poszczególnych obszarów, w których Gmina Jeżowe główny interesariusz Strategii przewiduje realizację działań inwestycyjnych. Przedstawione projekty inwestycyjne oddziałują swoim zakresem jednocześnie na podniesienie jakości infrastruktury publicznej, świadczonych usług publicznych oraz jakość i warunki do życia na terenie gminy Jeżowe. Plan finansowy stanowi również odpowiedz na najbardziej istotne problemy i potrzeby dotyczące mieszkańców i pozostałych grup interesariuszy z terenu gminy. Udział % poszczególnych obszarów strategicznych w planowaniu działań związany jest również określoną wizją i celami strategicznymi w ramach niniejszej strategii. W zestawieniu zamieszczonym poniżej przedstawiono wartości zadań planowanych do realizacji w ramach poszczególnych obszarów strategicznych oraz sektorów tworzących poszczególne cele strategiczne. W przygotowanych projektach i planowanych inwestycjach kluczowe znaczenie dla realizacji Strategii ma Cel nr Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych. W ramach przedstawionych działań przewiduje się w tym zakresie wydatkowanie 91% planowanych kosztów. Wysoki udział w kosztach inwestycyjnych celu Nr 3 wskazuje na priorytetowe działania Gminy oraz innych interesariuszy w obszarze infrastruktury publicznej i usług publicznych, jednocześnie oddziałując na inne cele, w tym również na cel Nr 4 Podniesienie jakości usług społecznych, który podejmowany będzie w obszarze projektów społecznych realizowanych przez mieszkańców i na rzecz mieszkańców gminy Jeżowe. W finansowaniu wskazanych działań i projektów inwestycyjnych wysoki udział należał będzie do programów i źródeł dofinansowania zewnętrznego, w szczególności ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Podkarpackiego na lata 2014 2020, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020, innych programów krajowych, a także środków budżetu Państwa, czy Województwa.
Zadanie inwestycyjne Harmonogram realizacji S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 98 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Szacunkowe koszt realizacji (w zł) Cel nr 1 Rozwój ekonomiczny Cel nr 2 Ochrona środowiska naturalnego, Cel nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych Modernizacja budynku Zespołu 2017-2018 1 220 000 1 220 000,00 Szkół w Jacie. Projekt chodnika przy drodze 2017-2018 150 000 150 000,00 Budowa dróg gminnych na terenie gminy Jeżowe Budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Jeżowem Kameralnem Budowa boisk wielofunkcyjnych przy szkole w miejscowości Cholewiana Góra oraz Jeżowe Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej na terenie gminy Jeżowe Budowa oświetlenia ulicznego na terenie gminy Jeżowe 2017-2020 4 800 000 4 800 000,00 2017-2019 750 000 750 000,00 2017-2018 400 000 400 000,00 2017-2020 7 700 000 7 700 000,00 2017-2019 350 000 350 000,00 Termomodernizacja obiektów 2017-2019 350 000 350 000,00 Kompleksowa modernizacja energetyczna Zespołu Szkół w Jeżowem 2017-2018 940 000 940 000,00
Termomodernizacja budynku remizy w Jacie Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Stary Nart, Nowy Nart, Krzywdy i Zaborczyn S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 99 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 2016-2020 150 000 150 000,00 2017-2019 14 500 000 14 500 000,00 Uzbrojenie i przygotowanie 2017-2020 100 000 100 000,00 terenów inwestycyjnych RAZEM 31 410 000,00 100 000,00 2 660 000,00 28 650 000,00 Rysunek 15. Podział finansowy podejmowanych celów w ramach strategii
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA X. MONITORING Strategia Rozwoju Gminy Jeżowe na lata 2016 2022 monitorowania będzie w okresach rocznych na podstawie przyjętych i poniżej zamieszczonych wskaźników monitoringu. W ramach przygotowanej strategii rekomendowane jest wykonywanie tzw. raportów z wdrażania strategii w postaci Raportu z realizacji działań i Raportu wdrożeniowego. 1) Raport wdrożeniowy wykonywany będzie w odstępach 2 letnich oraz na zakończenie wdrażania strategii. Obejmować będzie weryfikację realizacji strategii i założonych celów na podstawie analizy i weryfikacji według poniżej zmieszczonych wskaźników. 2) Raport z realizacji działań opracowywany w okresach rocznych, obejmujący analizę i zakres wykonania na moment weryfikacji zakresu zaplanowanych działań i przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w ramach niniejszej strategii. Raporty składane będą na ręce Wójta Gminy Jeżowe w okresie do końca I kwartału za rok poprzedzający okres monitorowania. Raporty obejmują ocenę wskaźnikową rozwoju Gminy Jeżowe, na podstawie zestawienia z obecną sytuacją na terenie gminy i okresem badanym, w tym okresem docelowym rokiem 2022. W tabeli poniżej zmieszczono rekomendowane wskaźniki podlegające monitorowaniu. Rekomendowane terminy raportowania: Raport z realizacji działań Raport wdrożeniowy 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2019 2021 Wskaźniki dla Celu Nr 1 Rozwój ekonomiczny: l.p. Rodzaj wskaźnika Jednostka miary 1. Liczba działających gospodarstw rolnych [GUS] szt. 2. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych [GUS] szt. 3. Powierzchnia terenów inwestycyjnych na terenie gminy [UG Jeżowe] km 2 4. Poziom bezrobocia [PUP w Nisku] %
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 101 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Wskaźniki dla Celu Nr 2 Ochrona środowiska naturalnego: l.p. Rodzaj wskaźnika Jednostka miary 1. Liczba instalacji OZE w budownictwie mieszkaniowym [UG Jeżowe] 2. Liczba budynków instytucji publicznych objętych termomodernizacją [UG Jeżowe] 3. Liczba zamontowanych instalacji OZE w budownictwie użyteczności publicznej [UG Jeżowe] szt. szt. szt. Wskaźniki dla Celu Nr 3 Podniesienie jakości infrastruktury i usług publicznych: l.p. Rodzaj wskaźnika Jednostka miary 1. Długość rozbudowanej, przebudowanej sieci kanalizacyjnej [UG Jeżowe] km 2. Długość przebudowanych i wybudowanych dróg [UG Jeżowe] km 3. Długość przebudowanych i wybudowanych chodników [UG Jeżowe] 4. Długość przebudowanych i wybudowanych ścieżek rowerowych [UG Jeżowe] km km 5. Poziom skanalizowania gminy [GUS] % 6. Poziom zwodociągowania [GUS] % 7. Długość ścieżek rowerowych na terenie gminy [UG Jeżowe] km 8. Liczba wybudowanych, przebudowanych obiektów z zakresu sportu, kultury i edukacji [UG Jeżowe] 9. Liczba wybudowanych i zmodernizowanych placów zabaw dla dzieci [UG Jeżowe] szt. szt. Wskaźniki dla Celu Nr 4 Podniesienie jakości usług społecznych: l.p. Rodzaj wskaźnika Jednostka miary 1. Liczba wydarzeń kulturalnych [UG Jeżowe] szt. 2. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej [GUS] os.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 102 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 3. Poziom nauczania/wyniki z egzaminów [OKE Kraków] % 4. Poziom bezrobocia [PUP w Nisku] % 5. Liczba działających świetlic wiejskich dla dzieci i seniorów [UG Jeżowe] szt. 6. Liczba aktywnie działających organizacji pozarządowych [KRS] szt.
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 103 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Spis tabel: Tabela 1. Sołectwa na terenie gminy Jeżowe... 11 Tabela 2. Powierzchnia gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego... 12 Tabela 3. Udział powierzchni gmin powiatu niżańskiego wg kierunków wykorzystania... 13 Tabela 4. Zmiana liczby mieszkańców na terenie gmin powiatu niżańskiego... 15 Tabela 5. Liczba mieszkańców po szczególnych sołectwach Gminy Jeżowe... 16 Tabela 6. Liczba mieszkańców w poszczególnych sołectwach Gminy Jeżowe w roku 2015... 17 Tabela 7. Poziom bezrobocia w grupie osób w wieku produkcyjnym... 20 Tabela 8. Osoby bezrobotne w PUP NIsko... 21 Tabela 9. Miejsca pracy na terenie danej gminy... 21 Tabela 10. Liczba działających firm na terenie gmin powiatu niżańskiego... 22 Tabela 11. Liczba zarejestrowanych podmiotów w rejestrze REGON na 1000 mieszkańców... 23 Tabela 12. Liczba firm wg. liczby pracowników na tle powiatu niżańskiego... 24 Tabela 13. Liczba firm na terenie gminy Jeżowe wg. rodzajów działalności PKD 2007... 25 Tabela 14. Zarejestrowane gospodarstwa rolne na terenie gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego... 27 Tabela 15. Gospodarstwa prowadzące działalność rolnicza na tle powiatu niżańskiego... 27 Tabela 16. Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego... 28 Tabela 17. Gospodarstwa rolne prowadzące działalność hodowlaną na terenie powiatu niżańskiego 29 Tabela 18. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju uprawy... 30 Tabela 19. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju hodowli... 30 Tabela 20. Grunty leśne na terenie gminy Jeżowe... 31 Tabela 21. Sieć wodociągowa na terenie Gminy Jeżowe... 38 Tabela 22. Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności... 39 Tabela 23. Sieć kanalizacyjna na terenie gminy Jeżowe... 40 Tabela 24. Poziom skanalizowania gminy Jeżowe na tle gmin powiatu niżańskiego... 40
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 104 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Tabela 25. Sieć gazowa na terenie gminy Jeżowe w okresie 2011-2015... 41 Tabela 26. % osób korzystających z sieci gazowej na terenie powiatu niżańskiego... 42 Tabela 27.Liczba zebranych odpadów zmieszanych w okresie 2011-2015... 45 Tabela 28. Liczba działających podmiotów telekomunikacyjnych... 45 Tabela 29. Penetracja budynkowa zasięgami Internetu Stacjonarnego... 46 Tabela 30. Penetracja zasięgiem Internetu o przepustowości min 2 Mb/s i minimum 30 Mb/s... 46 Tabela 31. Jakość Internetu na terenie powiatu niżańskiego... 47 Tabela 32. Jednostki oświatowe na poziomie przedszkolnym, szkoły podstawowej i gimnazjum... 49 Tabela 33. Szkoły średnie na terenie gminy Jeżowe... 50 Tabela 34. Liczba uczniów podlegających oświacie na poziomie przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjum... 50 Tabela 35. Wyniki ze sprawdzianów na zakończenie szkoły podstawowej... 53 Tabela 36. Wyniki z egzaminów gimnazjalnych... 53 Tabela 37. Liczba udzielonych porad z zakresu opieki zdrowotnej... 55 Tabela 38. Liczba działających aptek... 56 Tabela 39. Liczba ludności przypadająca na 1 aptekę... 56 Tabela 40. Pomoc społeczna/liczba ludności otrzymująca zasiłki rodzinne... 59 Tabela 41.Procent osób korzystających z pomocy społecznej... 59 Tabela 42. Przestępstwa stwierdzone w poszczególnych gminach powiatu niżańskiego z porównaniem do roku 2014... 66 Tabela 43. Skala przestępstw w okresie 2011-2015 na terenie gminy Jeżowe... 66 Tabela 44. Statystyka zdarzeń z zakresu ochrony przeciwpożarowej na terenie gminy Jeżowe w okresie 2011-2014... 67 Tabela 45. Metodologia Analizy SWOT... 76 Tabela 46. Statystyczny obraz Gminy Jeżowe na tle powiatu niżańskiego w 2015 r.... 80
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 105 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Spis rysunków: Rysunek 1. Proces budowania i realizacji strategii... 6 Rysunek 2. Położenie Gminy Jeżowe na tle województwa podkarpackiego... 10 Rysunek 3. Mapa Gminy Jeżowe... 11 Rysunek 4. Wykorzystanie gruntów rolnych na terenie gminy... 14 Rysunek 5. Tereny zabudowane i zurbanizowane wg kierunków wykorzystania... 14 Rysunek 6. Zmiana liczby ludności na terenie gminy Jeżowe w okresie 2011-2015... 17 Rysunek 7. Liczba firm wg. wielkości zatrudnienia na terenie gminy Jeżowe... 24 Rysunek 8. Sektory działania firm z terenu gminy Jeżowe... 26 Rysunek 9. Powierzchnia gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe... 27 Rysunek 10. Powierzchnia gospodarstw prowadzących działalność rolniczą... 28 Rysunek 11. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju uprawy... 30 Rysunek 12. Liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy Jeżowe wg. rodzaju hodowli... 31 Rysunek 13. Szkoły wg. liczby uczniów... 52 Rysunek 14. Ilość przestępstw stwierdzonych w 2015 roku w poszczególnych gminach powiatu niżańskiego... 66 Rysunek 15. Podział finansowy podejmowanych celów w ramach strategii... 99
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 106 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA ZAŁĄCZNIK NR I
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 107 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Załącznik Nr I Problemy i projekty zgłaszane przez mieszkańców gminy Jeżowe Komunikacja brak chodników w miejscowości Jata, Sójkowa i Jeżowe Kameralne (przy drodze wojewódzkiej) ilość mało chodników 18 brak chodników Jeżowe-Pikuły brak dużego parkingu dla samochodów w okolicy przystanków PKS przy DK 19 dla osób którzy codziennie jeżdżą do pracy do większych miast busami i autobusami i nie mają gdzie zostawić samochodów. brak chodników na drodze od skrzyżowania do Kameralnego znajduje się tam szkoła. Chodnik zapewniłby dzieciom bezpieczny powrót i drogę do szkoły. brak chodnika na Zanawsiu w Podgórzu brak nawierzchni asfaltowej na działce 5089 w Jeżowem, która mogłaby spełniać objazd dla drogi 861 oraz zwiększyłaby możliwość przekształcenia działek rolnych na budowlane w jej Turystyka, aktywność 15 brak tras rowerowych ilość Zdrowie, pomoc społeczna zewnętrzny wygląd Ośrodka Zdrowia na wysokim poziomie, jednak w środku PRL, ilość Inne ilość agresywne psy chodzące po ulicach i atakujące przechodniów w Cholewianej Górze 12 brak działających świetlic wiejskich, 2 ośrodek zdrowia 6 słabe oświetlenie 5 brak miejsc pracy dla osób modernizacja wykwalifikowanych, brak boiska na oczyszczalni brak wsparcia dla Krzywdach ścieków uczniów uczących się poza gminą w 5 szkołach średnich park bardzo zaniedbany mało boisk orlików brak zajęć w świetlicach brak placów zabaw, 3 2 5 problem narkomanii, dopalaczy odbieranie sobie życia. spalanie śmieci, smog kanalizacja Nowy Nart zła jakość wody, cała gmina 4 brak perspektyw na przyszłość Zaborczyny- Brak dostępu do Internetu, wybudowanie kanału w Jeżowem - centrum brak zbiornika retencyjnego. 2
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 108 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA sąsiedztwie. brak tras rowerowych 11 brak bezpiecznej drogi dla pieszych i rowerzystów na trasie Jeżowe - Kamień, nie tylko zagrożenie dla życia mieszkańców ale i niebezpieczeństwo dla przejeżdżających. przede wszystkim zła komunikacja rowerowa, nie ma ścieżek rowerowych, konkretnie chodzi o polaczenie drogi od oczyszczalni do drogi, która prowadzi do Kamienia. zły stan drogi w Narcie, zły stan drogi w mniejszych miejscowościach zły stan placu zabaw dla dzieci w parku Jeżowe Centrum - obok mogłaby powstać mini siłownia dla dzieci i dla dorosłych 2 niski stopień infrastruktury sportowej - Stadion Sparta Jeżowe, brak gminnej siłowni, brak zaangażowania gminy jako organizatora PTZ (co jest jej ustawowym obowiązkiem) do realizacji połączeń autobusowych w celu skomunikowania mieszkańców gminy z miejscami pracy w miastach(stalowa Wola, Nisko), brak ścieżek rowerowych, brak parkingów typu Park&Ride, slabie zaangażowanie GCK w Jeżowem (brak seansów filmowych, wystaw, koncertów) 2 brak placu zabaw i infrastruktury sportowej przy szkole w Cholewianej Górze brak dostępu do w pełni wyposażonego kortu tenisowego, brak placu zabaw w szkole w Jacie 2 3 brak infrastruktury sanitarnej we wszystkich miejscowościach Gminy brak lekarzy specjalistów brak stałej i dobrej opieki stomatologicznej niedrożność kanalizacyjna której następstwem jest smród brak lekarza dla seniorów 2 8 bardzo dużo pijaków!!! brak nazewnictwa ulic brak działek budowlanych dla budownictwa latarnie szybko gasną, powinny dłużej być świecone brak mieszkań socjalnych 3
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 109 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA budowa nowych dróg Jeżowe Zanawsie brak chodnika w Centrum Jeżowego po drugiej stronie, co stanowi problem i niebezpieczeństwo w przemieszczaniu się mieszkańców i młodzieży do szkół. zły stan drogi Jata 2 brak chodnika w miejscowości Groble zły stan drogi na Sibigach brak chodnika w Jeżowem Zagrodach zły stan mostów BRAK ŚWIETLICY DLA DZIECI W GODZINACH POPOŁUDNIOWYCH słabo wyposażone place zabaw brak zajęć pozalekcyjnych brak kawiarni, restauracji brak tras biegowych zły stan placów zabaw brak dyskotek 6 2 2 brak lekarzy specjalistów zatrudnionych w Ośrodku Zdrowia. Po godzinie 15:00 nie można już skorzystać z porady lekarskiej. BRAK KANALIZACJI W NIEKTÓRYCH WSIACH - NP KRZYWDY niska świadomość społeczna profilaktyki zdrowia brak świetlicy środowiskowej słaba pomoc i zainteresowanie opieki społecznej niemożność skorzystania z konsultacji, porad czy hospitalizacji lekarskiej po godzinie 15.00. 2 lepsza opieka medyczna w razie wypadków. Im szybsza pomoc medyczna tym większa żywotność. Karetki bardzo późno przyjeżdżają co przyczynia się do większej śmiertelności. Niebezpieczne młodzież ucieka do miast i za granicę oświetlenie na terenie Gminy jest niewystarczające, zwłaszcza teraz gdy wieczory są coraz dłuższe, brak innowacyjnych rozwiązań takich jak oświetlenie LED, czy Solary do zasilania oświetlenia. brak żłobka nierównomiernie oświetlona miejscowość. brak miejsc pracy brak wsparcia dla uczniów uczących się poza gminą w szkołach średnich likwidacja skupisk alkoholizmu (np. knajpa na krzyżówkach). Błagam, zniszczcie tę wylęgarnię alkoholizmu, cichej przemocy domowej i cichych tragedii rodzinnych... 3 3
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 110 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA skrzyżowanie. Może jakieś światła działające w takim sensie gdy osoba chce przejść przez przejście naciska przycisk i robi się czerwone światło i auta stają? brak ścieżki rowerowej pomiędzy poszczególnymi miejscowościami, a zwłaszcza kierunek Groble (szkoła) - Krzywdy złe pobocza i rowy poprawa stanu dróg oraz bezpieczeństwa na drogach zły stan drogi w miejscowości Sójkowa, Jata budowa parkingu w Groblach niedokończony chodnik w Groblach, 10 2 brak miejsc spotkań dla młodzieży w miejscowości X jest tylko Ral-pol pozamykane świetlice wiejskie doposażenie świetlic wiejskich dostępność osób starszych do różnego rodzaju usług 2 słaby poziom nauczania w szkołach obiekty sportowe 4 brak kanalizacji w Krzywdach niewyczyszczona rzeka, która śmierdzi brak placów rekreacyjno sportowych z dostępem do ćwiczeń na świeżym powietrzu w zimie często brak odśnieżania potrzeba większej ilości miejsc w przedszkolach, remont szkoły w Jacie brak "dużych" pracodawców brak zaangażowania gminy jako organizatora PTZ (co jest jej ustawowym obowiązkiem) do realizacji połączeń autobusowych w celu skomunikowania mieszkańców gminy z miejscami pracy w miastach(stalowa Wola, Nisko), brak ścieżek rowerowych, brak parkingów typu Park&Ride narkotyki 2
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 111 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA duży ruch samochodów ciężarowych w miejscowości Jata brak nowych dróg w centrum i działek budowlanych droga i rowy osuszające działki w Jeżowem Kameralnym ( nowe osiedle domków jednorodzinnych) brak chodnika w m. Jata Brak miejsc parkingowych przy szkole podstawowej centrum poziom hałasu oraz drgań związanych z przejazdem ciężkich samochodów przez teren gminy brak miejsc parkingowych przy skrzyżowaniu przy drodze s-19 niewłaściwe oznakowanie jezdnipodwójna ciągła bez przerywnika uniemożliwia podjazd do swoich posesji, bez łamania prawa o ruchu drogowym. zły stan drogi w Podgórzu Kiepski stan dróg gruntowych w Gminie, brak zaangażowania w pomoc rolnikom poszkodowanym przez jakże liczną dziką zwierzynę na terenie gminy. 2 3 remont świetlicy w Groblach słabe zaangażowanie GCK w Jeżowem (brak seansów filmowych, wystaw, koncertów) niedostateczny stan infrastruktury sportowej w mniejszych miejscowościach brak dobrego zagospodarowania i nadzoru zalewu i parku. alkoholizm brak zainteresowania problemami mieszkańców ze strony sołectwa Podgórze brak zapewnienia bezpieczeństwa w gminie (słaba działalność policji), psy chodzące po ulicach i ujadające na pieszych oraz rowerzystów nieodpowiednie dostosowanie czasu oświetlenia ulic problem z bezpańskimi psami potrzeba większej dbałości o zewnętrzny wygląd wsi BRAK WORKÓW DO SEGREGOWANIA ŚMIECI. energia OZE słoneczna brak nazw ulic w Jeżowem brak paczkomatu w Jeżowem 2
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 112 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA zwiększenie komunikacji - autobusów zły stan drogi Zalesie-Sójkowa troska o bezpieczne poruszanie się po drodze przy szkołach brak parkingów zbyt duży ruch na drodze wojewódzkiej Kopki - Bojanów, która jest za wąska i bardzo niebezpieczna dla pieszych i rowerzystów. Nie egzekwowane przekraczanie prędkości. duży ruch samochodów potrzeba większego profesjonalizmu działań wszystkich instytucji i służb gminnych coroczne podtapianie przez rzekę Pikuły zwiększenie transportu publicznego z Zalesia do Jeżowego, tak aby ludzie dojeżdżający do pracy i dzieci miały czym dojechać do szkół, pracy i potem mieli jak dostać się do domu Komunikacja bezpieczeństw o na drogach wyasfaltowanie bocznych dróg iloś ć 2 Turystyka, aktywność gokarty basen kręgle w Jeżowem dla młodych ludzi pomoc w finansowaniu i zakończenie remontu świetlicy w Zalesiu a także jej wyposażenie w niezbędne sprzęty. PROJEKTY iloś ć Zdrowie wykonanie sieci kanalizacji, wodociągu we wszystkich miejscowościach Gminy lekarz dla seniorów iloś ć 2 Inne zachęcić przedsiębiorców do inwestycji w rejonie. większy zapal do jakichkolwiek zmian ludzi pracujących w Urzędzie Gminy iloś ć
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 113 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA budowa chodnika dla pieszych na Zanawsiu w Pogdórzu chodnik i oświetlenie drogi 861 na całej długości gminy. brak chodników w miejscowości Jata ścieżka rowerowa przy drodze wojewódzkiej dokończenie chodnika i remont drogi nr 861 w miejscowości Jeżowe. naniesienie na oznakowaniu jezdni przerywników podwójnej ciągłej umożliwiając podjazd do posesji budowa parkingu w Jeżowem Centrum. remont drogi w Podgórzu budowa chodników 2 7 świetlica w remizie osp jata poszerzenie oferty w instytucjach oświatowych, kulturalnych skierowanych do młodych i starszych mieszkańców Gminy Jeżowe. budowa Placu rekreacyjnego w Jacie dla dorosłych budowa ścieżek rowerowych poprawa dostępności boisk typu Orlik budowa i udostępnienie dla wszystkich mieszkańców tras biegowych uruchomienie działalności świetlic wiejskich budowa zbiornika i pogłębienie Jeżówki na całej jej długości. budowa placów zabaw, boisk 5 2 5 ośrodek zdrowia wewnątrz do remontu poszerzenie oferty NZOZ o usługi lekarzy specjalistów: ginekolog, dermatolog, kardiolog, rehabilitacja itp. lekarze po godzinie 15 pomoc osobom starszym kanalizacja na Krzywdach ulepszenie stacji uzdatniania wody. wykonanie modernizacji oczyszczalni ścieków wiewystarczając a ilość zbierania śmieci ( 1raz w miesiącu to za mało ) poprawa czystości wody pitnej 9 mieszkania socjalne 9 3 2 3 założenie żłobka działającego w "pełnym wymiarze " (7.00-17.00) zabezpieczenie przed powodzią mieszkańców gminy przez pogłębienie koryta rzeki i podniesienie brzegów oraz usunięcie zaniżeń ( wodopojów ) zaangażowanie GCK w Jeżowem w życie kulturalne społeczności lokalnej (organizacja seansów filmowych, wystaw, koncertów) budowa kościoła w Jeżowe - Kameralne przebudowa/poszerzeni e koryta rzeki termoizolacja remizy OSP Nowy Nart więcej wydarzeń kulturowych, promocja lokalnej kuchni, kultury i zabytków bezrobocie
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 114 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA budowa chodników na odcinkach: Jeżowe Podgórze - Pikuły, Jeżowe Skrzyżowanie - Sójkowa. budowa chodnika Groble - Krzywdy budowa dróg remont dróg i oczyszczenie rowów budowa ścieżki rowerowej Jeżowe Centrum - Podgórze droga gminna po stronie PN - Jeżowe Podgórze melioracja rzek wykonanie podjazdów do posesji przy podwójnej ciągłej. budowa ścieżek rowerowych, parkingu park&ride na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 19. projekt chodnika Jeżowe Zaborczyny budowa placu rekreacyjno - wypoczynkowego teren Jeżowe Błądki zwiększenie środków finansowych na zakup wyposażenia i zajęcia w świetlicach świetlica środowiskowa 5 świetlice w szkołach budowa placu zabaw w jacie pomoc w rozwijaniu turystyki, baz noclegowych i rolnictwa ekologicznego obwałowanie rzeki Jeżowianka budowa infrastruktury sportowej w Jeżowej aktywizacja seniorów plac zabaw dla dzieci w Sójkowej solary, fotowoltaika, na budynkach użyteczności publicznej i gospodarstwach indywidualnych poprawa oświetlenia 2 rozwinięcie oferty przedszkoli zajęcia pozalekcyjne dla dzieci wspieranie pracodawców w stwarzaniu nowych miejsc pracy, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc pracy dla kobiet. oodnieść jakość edukacji zatrudniając kompetentnych nauczycieli w tym od j. angielskiego. oddzielenie przedszkola od rehabilitacji. potrzeba większego profesjonalizmu i kultury wszystkich służb i instytucji gminnych/zabieganie o klienta, o mieszkańca ocena i wynagrodzenie nauczycieli przez pryzmat wyników, wiedzy i umiejętności ucznia. organizacja Publicznego Transportu Zbiorowego w kierunku największych miast regionu. wspomaganie małych przedsiębiorstw i małych gospodarstw rolnychszkolenia dla ludności 2
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 115 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA połączenie drogi Zalesieokolisko remont skrzyżowania w Groblach budowa chodnika na terenie sołectwa Zagościniec budowa drogi gminnej w Jeżowem po stronie północnej przeciwdziałanie patologiom społ. np. narkomanii poszerzając ofertę Domu Kultury, bibliotek, świetlic. modernizacja parku gminnego 2 regularne i staranne koszenie traw na terenach gminnych myjnia samochodowa na terenie Jeżowego. zakończenie sporu miedzy mieszkańcami miejscowości Zalesie dotyczącego drogi która zniknęła z map. Jak może jej tam nie być skoro oświetlenie drogi jest w polach a nie ma go np. przy głównej drodze. bezpłatne szkolenia spalanie śmieci prze mieszkańców działanie w kierunku przyciągnięcia inwestorów, stworzenie miejsc pracy dla mieszkańców. nowe formy produkcji przetwórczej, rolniczej i produkcyjnej budowa żłobka w Jeżowem modernizacja budynków Gminy Jeżowe - szkoły, remizy programy dla młodych rolników
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA ZAŁĄCZNIK NR II
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 117 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Załącznik Nr II. Wzór ankiety dla mieszkańców ANKIETA BADANIE POTRZEB I PROBLEMÓW MIESZKAŃCÓW W RAMACH OPRACOWYWANEJ STRATEGII ROZWOJU GMINY JEŻOWE Szanowni Państwo, Urząd Gminy Jeżowe przystąpił do aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Jeżowe. Niezbędnym elementem planowanych działań w ramach w/w strategii jest zdefiniowanie potrzeb i problemów mieszkańców, do których niniejsza ankieta jest kierowana. Dzięki Państwa opinii wyrażonych w niniejszym anonimowym badaniu ankietowym Urząd Gminy Jeżowe będzie mógł trafniej i precyzyjniej dostosować planowane projekty inwestycyjne, bezpośrednio odpowiadając na Państwa potrzeby i wskazane problemy. W związku z tym proszę o rzetelne wypełnienie niniejszej ankiety. Marek Stępak Wójt Gminy Jeżowe I. INFRASTRUKTURA PUBLICZNA Infrastruktura techniczna/komunikacja/oświetlenie Jak oceniasz? stan dróg w gminie stan chodników dostępność do parkingów dostępność do tras rowerowych? połączenia komunikacyjne na terenie gminy? połączenia komunikacyjne z pozostałymi ośrodkami miejskimi województwa? rozmieszczenie i stan oświetlenie publicznego? Infrastruktura ochrony środowiska, wodociągi + kanalizacja Jak oceniasz? jakość wody pitnej stan i dostępność do sieci kanalizacyjnej stan i dostępność do sieci wodociągowej poziom hałasu na terenie gminy jakość powietrza czystość gminy system odbioru odpadów bardzo dobry bardzo dobry dobry dobry dostateczny dostateczny niewystarczający, zły niewystarczający, zły Infrastruktura, z której korzystasz bardzo dobry dostateczny niewystarczający,
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 118 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA Jak oceniasz stan oświaty? dobry zły jakość oferty przedszkoli dostępność do opieki przedszkolnej dostępność placów zabaw dla dzieci jakość placów zabaw dla dzieci poziom nauczania w szkołach dostępność do zajęć pozalekcyjnych/dodatkowych dla dzieci czy widzisz potrzebę uruchomienia żłobka na terenie gminy Jak oceniasz infrastrukturę i ofertę sportową na terenie gminy? dostępność do infrastruktury sportowej, rekreacyjnej jakość infrastruktury sportowej dostępność do oferty zajęć sportowych aktywność sportowo rekreacyjną mieszkańców Jak oceniasz ofertę kulturalną? oferta wydarzeń kulturalnych na terenie gminy liczba zajęć dla dzieci i mieszkańców w świetlicach wiejskich dostępność do bibliotek gminnych moja aktywność kulturalna Turystyka Jak oceniasz? oferta turystyczna na terenie gminy atrakcyjność turystyczna gminy na tle województwa jakość oferty noclegowej jakość oferty gastronomicznej potencjał turystyczny gminy poziom promocji i wykorzystania turystyki na potrzeby rozwoju gospodarczego gminy Informatyka Jak oceniasz? dostępność do internetu dostęp do komputera znajomość posługiwania się komputerem TAK bardzo dobry bardzo dobry bardzo dobry bardzo dobry dobry dobry dobry dobry NIE dostateczny dostateczny dostateczny dostateczny niewystarczający, zły niewystarczający, zły niewystarczający, zły niewystarczający, zły
dostępność do publicznej oferty usług cyfrowych, np. korzystanie z przelewów internetowych, zakupów, usług i e- administracji Przedsiębiorczość i rynek pracy Jak oceniasz? możliwość znalezienia pracy na terenie gminy warunki do prowadzenia działalności gospodarczej warunki do prowadzenia rolnictwa wsparcie szkoleniowe i doradcze możliwość znalezienia pracy w okolicznych gminach Pomoc społeczna/seniorzy/zdrowie Jak oceniasz? dostępność do placówek zdrowotnych dostępność do aptek S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 119 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA bardzo dobry bardzo dobry dobry dobry dostateczny dostateczny niewystarczający, zły niewystarczający, zły dostępność do opieki zdrowotnej dla osób starszych oferta zajęć dla seniorów (świetlice wiejskie, miejsca spotkań itd.) wsparcie osób ubogich, rodzin wielodzietnych, osób niepełnosprawnych Ocena problemów społecznych wysoki średni marginalny niewystepujący problem alkoholizmu problem narkotyków problem dopalaczy skala przemocy rodzinnej POTRZEBY MIESZKAŃCÓW Proszę wskaż maksymalnie 5 kluczowych problemów związanych z jakością życia na terenie Gminy Jeżowe, (np. zły stan drogi w miejscowości X) 1. 2. 3. 4...
S T R A T E G I A R O Z W O J U G M I N Y J E Ż O W E S t r o n a 120 CZĘŚĆ B. ANALIZA STRATEGICZNA 5. Proszę wymień maksymalnie 5 kluczowych działań, jakie powinny być zrealizowane, poprawione na terenie Gminy Jeżowe, (np. remont drogi w miejscowości X) 1. 2. 3. 4... 5. Metryczka osoby wypełniającej ankietę: Płeć Kobieta Mężczyzna Wiek: Poniżej 25 lat 26-45 lat 46-65 lat 65 i więcej Zatrudnienie: Uczeń/ student Przedsiębiorca rolnik Osoba pracująca Osoba bezrobotna Ankietę można przekazać do sekretariatu Urzędu Gminy Jeżowe, w wersji papierowej lub elektronicznej (skan ankiety) na adres: sekretariat@jezowe.pl Badanie prowadzone jest do dnia 24.10.2016 r. Szczegółowe dane dotyczące opracowywanej aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Jeżowe znajdują się na stronie www.jezowe.pl W przypadku pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt z Wykonawcą firmą hitprojekt; tel. 609 880 901; hitprojektmh@gmail.com. Dziękujemy za wypełnienie Ankiety!