Program rozbudowy KSP w zakresie połączenia Polska-Litwa.

Program rozbudowy KSP w zakresie połączenia Polska-Litwa. Warszawa, marzec 2010

Spis Treści 1. WPROWADZENIE... 3 2. PRZEDMIOT, CEL I UZASADNIENIE PROGRAMU... 4 2.1. Przedmiot Programu... 4 2.2. Cel Programu... 5 2.3. Podstawy prawne i uzasadnienie Programu... 7 3. STRUKTURA ZARZĄDZANIA PROGRAMEM... 11 4. OPIS ZADAŃ PROGRAMU... 12 5. STAN OBECNY KSP NA OBSZARZE OBJĘTYM PROGRAMEM ROZBUDOWY. 13 6. OPIS TECHNICZNY INWESTYCJI... 15 6.1. GRUPA I... 15 6.2. GRUPA II... 20 7. LOKALIZACJA INWESTYCJI... 23 8. WPŁYW INWESTYCJI NA POSZCZEGÓLNE WOJEWÓDZTWA... 30 8.1. Województwo podlaskie... 30 8.2. Województwo mazowieckie... 31 8.3. Województwo warmińsko-mazurskie... 34 8.4. Województwo kujawsko-pomorskie... 36 8.5. Województwo lubelskie... 38 8.6. Planowany stan KSP w północno-wschodniej części Polski w roku 2020 w wyniku realizacji zakładanych inwestycji... 40 9. FINANSOWANIE INWESTYCJI... 41 10. PRZEWIDYWANY HARMONOGRAM POZYSKANIA ŚRODKÓW POMOCOWYCH... 42 2

1. WPROWADZENIE Na użytek tego dokumentu przyjmuje się następujące określenia i definicje: PSE Operator Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator Spółka Akcyjna. PSE Operator jest krajowym operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego. Funkcję tę wypełnia w zakresie i w sposób określony w obowiązujących regulacjach prawnych oraz zgodnie z warunkami: Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr PEE/272/4988/W/2/2004/MS z dnia 15 kwietnia 2004 roku, udzielającej PSE Operator S.A. koncesji na przesyłanie i dystrybucję energii, na okres od 1 lipca 2004 roku do 1 lipca 2014 roku. Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr DPE-47-58(5)/4988/2007/BT z dnia 24 grudnia 2007 roku, wyznaczającej PSE Operator S.A. na operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej na okres od 1 stycznia 2008 r. do 1 lipca 2014 r. Celem działania spółki PSE Operator jest świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej oraz zapewnianie bezpiecznej i ekonomicznej pracy krajowego systemu elektroenergetycznego, a także zapewnianie współdziałania tego systemu z innymi systemami elektroenergetycznymi, z którymi jest połączony. OSP Operator Systemu Przesyłowego KSE - Krajowy System Elektroenergetyczny infrastruktura sieciowa zapewniająca możliwość przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej na obszarze Polski, oraz ze względu na połączenia międzynarodowe, zapewniająca możliwość współpracy z systemami elektroenergetycznymi innych krajów Europy. Krajowy System Elektroenergetyczny tworzą sieć przesyłowa oraz sieć dystrybucyjna, pracujące równolegle. KSP Krajowa Sieć Przesyłowa sieć elektroenergetyczna najwyższych lub wysokich napięć, za której ruch sieciowy jest odpowiedzialny OSP. Plan Rozwoju - Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną, opracowywany przez OSP na podstawie art. 16 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U.z 2006r.Nr 89 poz.625). 3

2. PRZEDMIOT, CEL I UZASADNIENIE PROGRAMU 2.1. Przedmiot Programu Program rozbudowy KSP w zakresie połączenia Polska - Litwa (Projekt) (zwany dalej Programem ) oparty jest na założeniach i wynikach analiz przyjętych przez PSE Operator w dokumencie pn. Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2010-2025. Przedmiotem Programu jest rozbudowa elektroenergetycznej sieci przesyłowej Polski, głównie w części północno-wschodniej, w wyniku realizacji inwestycji objętych zakresem połączenia Polska - Litwa. Realizacja zadań Programu stanowi jeden z elementów Polityki Energetycznej Polski do 2030r. przyjętej przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 r. Realizacja celów powyższych dokumentów obejmuje m.in. odtworzenie i wzmocnienie istniejących oraz budowę nowych linii elektroenergetycznych, w szczególności umożliwiających wymianę transgraniczną energii z krajami sąsiednimi. Opracowanie ukazuje planowane przez PSE Operator inwestycje, perspektywy finansowania oraz uwarunkowania ich realizacji. W niniejszym dokumencie omówione są ogólne aspekty techniczne poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych oraz ich lokalizacje. Program wykazuje spójność planów i inwestycji PSE Operator, mających zapewnić bezpieczeństwo energetyczne kraju oraz państw Wspólnoty Europejskiej, z polityką Polski oraz Unii Europejskiej. 4

2.2. Cel Programu Zapewnienie ciągłych, bezpiecznych dostaw energii elektrycznej jest jednym z najistotniejszych zadań wspólnotowego rynku energii elektrycznej. Polska, jako państwo położone w centralnej części Europy, zobowiązana jest stworzyć warunki do bezpiecznego tranzytu energii elektrycznej pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią kontynentu. Obserwując obecną strukturę Europejskiego Systemu Przesyłowego zauważalne jest, że obszar Polski, a w szczególności region północno-wschodni posiada niezwykle słabo rozwiniętą sieć przesyłową. W Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, przygotowanym na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, wykazano, że infrastruktura techniczna Polskiego Systemu Elektroenergetycznego jest przestarzała, niedoinwestowana i nie zapewnia efektywnego funkcjonowania rynku energii elektrycznej. Wśród strategicznych projektów Polski oraz Unii Europejskiej jest wybudowanie połączenia transgranicznego pomiędzy Polską i Litwą. Celem tej inwestycji jest wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski, państw sąsiednich oraz w przyszłości stworzenie Elektroenergetycznego Pierścienia Bałtyckiego. Obserwując obecny układ połączeń KSP można zauważyć, że wybudowanie połączenia pomiędzy dwoma systemami elektroenergetycznymi nie jest prostym przedsięwzięciem i nie może być utożsamiane wyłącznie z budową linii elektroenergetycznej pomiędzy dwoma stacjami znajdującymi się po przeciwnej stronie granicy. Stworzenie połączenia międzysystemowego i rzeczywiste uzyskanie określonej zdolności przesyłowej dla wybudowanej linii wiąże się z dostosowaniem całej infrastruktury sieciowej Polski w taki sposób, aby była w stanie przyjąć określone moce. Zadaniem polskiego Operatora Systemu Przesyłowego jest stworzenie takich warunków przesyłu aby energia mogła być transportowana w sposób ciągły i bez ryzyka przerwania połączenia. Planowane połączenie systemów elektroenergetycznych Polski i Litwy realizowane będzie linią elektroenergetyczną 400 kv pomiędzy stacjami Ełk w kierunku granicy RP do stacji Alytus. Eksploatowana od kilkudziesięciu lat stacja 220/110 kv Ełk, znajdująca się najbliżej granicy z Litwą, po rozbudowie stanie się kluczowym elementem połączenia transgranicznego. Analizując układ istniejącej KSP (Rys.1) można zauważyć, że północno-wschodnia część kraju, mająca pośredniczyć w transgranicznej wymianie energii elektrycznej, technicznie nie jest w stanie sprostać temu zadaniu. Kluczowa dla połączenia Polska-Litwa stacja Ełk połączona jest jedynie jedną wyeksploatowaną linią 220 kv do stacji 220/110 kv Ostrołęka, zaś z położonymi najbliżej stacjami 400/110 kv Narew oraz 220/110 kv Olsztyn połączenia nie występują. Stacja przyelektrowniana 220/110 kv Ostrołęka, której zadaniem będzie przekazywanie energii elektrycznej bezpośrednio z elektrowni, wymiana energii z źródłami wytwórczymi w centralnej części Polski oraz transfer energii z Litwy, nie została zaprojektowana dla tak dużego obciążenia. Należy zaznaczyć, że aktualnie linie oraz stacje elektroenergetyczne, pracują głównie na napięciu 220 kv zaś w zamierzeniu połączenie transgraniczne ma być zrealizowane na poziomie napięcia 400 kv. Wraz z coraz dłuższą eksploatacją systemu przesyłowego oraz wzrastającym obciążeniem należy liczyć się z faktem, że poszczególne elementy będą coraz bardziej narażone na uszkodzenia. Należy mieć na uwadze, że gwałtowna i niespodziewana awaria jest zazwyczaj trudniejsza w naprawie oraz wiąże się z wyższymi kosztami niż jej przeciwdziałanie. Efektywniej jest wprowadzać działania zapobiegawcze niż likwidować 5

powstałe szkody i wprowadzać działania korygujące. Gdy infrastruktura sieciowa jest wysłużona i grozi awarią techniczną, a także gdy występują nieprzewidziane zachwiania i niekorzystne zjawiska pogodowe oraz pojawiają się zagrożenia aktami wandalizmu (kradzież elementów sieci), zakłócenia w pracy sieci są bardzo realne. Wymienione powyżej argumenty przedstawiają wyraźnie, że rozbudowa KSP w północno-wschodniej Polsce jest niezbędna oraz, że połączenie Polska-Litwa nie może być rozumiane wyłącznie jako budowa jednego transgranicznego odcinka linii 400 kv pomiędzy Ełkiem a Alytusem. 6

2.3. Podstawy prawne i uzasadnienie Programu Potrzeba podjęcia działań w zakresie rozbudowy sieci przesyłowej i połączeń transgranicznych wynika z obowiązków zapisanych w następujących aktach prawnych i dokumentach programowych: 2.3.1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne Celem ustawy Prawo Energetyczne jest określenie ogólnych zasad kształtowania polityki energetycznej państwa oraz zasad działalności przedsiębiorstw energetycznych. Ustawa ma umożliwić tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom monopoli, uwzględnienia wymogów środowiska, zobowiązań wynikających z ustaw międzynarodowych oraz równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii. Zgodnie z art.16 ustawy Prawo Energetyczne, Spółka PSE Operator zobowiązana jest do stworzenia z obszaru swojego działania Planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię. Plan Rozwoju powinien zawierać między innymi planowane przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy sieci energetycznych oraz połączeń z systemami elektroenergetycznymi innych państw. Przedstawione w Planie Rozwoju zamierzenia inwestycyjne uwzględniają dyrektywę 2005/89/WE, nakładającą obowiązek podjęcia działań, mających zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych. Zawarte w Planie Rozwoju zamierzenia przedstawiane są pod kątem stworzenia infrastruktury sieciowej umożliwiającej swobodny tranzyt energii elektrycznej z państwami sąsiednimi. Przeprowadzone analizy techniczne wykonywane przy okazji sporządzania przez PSE Operator Projektu Planu Rozwoju wykazały, że jednym z regionów, w którym należy zrealizować inwestycje podnoszące bezpieczeństwo pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego jest północno-wschodni region Polski. Na podstawie analiz przedstawiających zachowanie obecnego systemu w przypadku awarii, uzyskano informację, że wystąpienie awarii na linii 400 kv w części północnej lub północno-wschodniej Krajowego Systemu Elektroenergetycznego spowoduje powstanie blackout-u w północnowschodniej części Polski rozchodzącego się w kierunku zachodnich części Państwa. Zachowanie systemu w taki sposób wynika ze słabo rozwiniętej sieci połączeń 400 kv oraz braku zdywersyfikowania źródeł. Jest to sytuacja niezwykle niebezpieczna i wymagająca podjęcia natychmiastowych prac modernizacyjnych. PSE Operator w Planie Rozwoju podkreśla, że stworzenie połączenia transgranicznego z Litwą nie dojdzie do skutku bez odpowiedniego wzmocnienia systemu przesyłowego Polski. 2.3.2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 został zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją z dnia 7 grudnia 2007 roku oraz przyjęty uchwałą Rady Ministrów w dniu 3 stycznia 2008 roku. Program Operacyjny został ustanowiony w zamierzeniu zrealizowania strategii rozwoju, w tym Strategii Rozwoju Kraju oraz poszczególnych strategii sektorowych. 7

Wśród wymienionych w Programie Operacyjnym priorytetów, istotny dla sektora energetycznego jest Priorytet X: Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii. Zgodnie z postanowieniami Priorytetu X wsparcie środkami UE obejmuje rozwój systemów przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej. Obowiązek kreowania polityki energetycznej oraz zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa należy do konstytucyjnych obowiązków administracji rządowej. Do obowiązków państwa należy stworzenie warunków do inwestowania w rozwój infrastruktury energetycznej, w tym rozwój sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Polska jako członek Unii Europejskiej zobowiązana jest prowadzić taką politykę energetyczną, która uwzględnia interesy innych państw członkowskich. Poprzez realizację projektów przyczyniających się do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na rynek wewnętrzny, Polska będzie umacniać bezpieczeństwo całej wspólnoty i wypełniać przyjęte na siebie zobowiązania związane z tworzeniem jednolitego, konkurencyjnego rynku paliw i energii Unii Europejskiej. Komisja Europejska podziela pogląd, że obecny stan infrastruktury sieciowej w Polsce nie zapewnia efektywnego funkcjonowania rynku energii elektrycznej i wyraża go między innymi w strategicznych wytycznych Wspólnoty na lata 2007-2013. Szczegółowo o środkach finansowych na przeprowadzenie działań inwestycyjnych mówi Priorytet X, Działanie 10.1: Rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego. Cele PSE Operator opisane w niniejszym Programie są spójne z PO IiŚ, ponieważ zmierzają do takiej poprawy stanu infrastruktury sieciowej Polski, głównie północnowschodniej części aby umożliwić bezpieczny tranzyt energii elektrycznej pomiędzy państwami Unii Europejskiej. 2.3.3. Decyzja 1364/2006/WE Decyzja nr 1364/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 roku ustanawia wytyczne dla transeuropejskich sieci elektroenergetycznych. Zgodnie z art. I ust. 16 decyzji: Należy stworzyć warunki rozwoju i tworzenia transeuropejskich sieci elektroenergetycznych głownie poprzez stymulowanie współpracy technicznej pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za sieci, poprzez ułatwienie wdrożenia procedur autoryzacji stosowanych w przypadku projektów dotyczących sieci w Państwach Członkowskich, aby ograniczyć opóźnienia oraz poprzez zastosowanie, w stosownych przypadkach, dostępnych dla priorytetów sieciowych funduszy, instrumentów i programów finansowych Wspólnoty. Decyzja 1364/2006/WE w art. I ust. 7, stanowi, że: Priorytety dla transeuropejskich sieci energetycznych wynikają również ze wzrostu znaczenia transeuropejskich sieci energetycznych dla bezpieczeństwa i dywersyfikacji dostaw energii we Wspólnocie, włączenia sieci energetycznych nowych Państw Członkowskich i państw przystępujących i kandydujących oraz zapewnienia skoordynowanego działania sieci energetycznych we Wspólnocie i w krajach sąsiednich po konsultacjach z zainteresowanymi Państwami Członkowskimi Decyzja 1364/2006/WE w art. III podkreśla, że Wspólnota wspiera połączenia międzysystemowe, współpracę operacyjną i rozwój transeuropejskich sieci energetycznych w celu: wspierania skutecznego funkcjonowania i rozwoju rynku, ułatwienia rozwoju i ograniczenia odizolowania regionów oraz wzmocnienia bezpieczeństwa dostaw energii. 8

Program rozbudowy KSP w zakresie połączenia Polska - Litwa jest w pełni spójny z decyzją 1364/2006/WE. Określone w art. 7 i 8 Osie Projektów Priorytetowych pokrywają się z planami OSP odnośnie połączeń trangranicznych i rozbudowy systemu. W załączniku do decyzji 1364/2006/WE odnośnie Transgranicznych Sieci Energetycznych pkt. EL 7 stwierdzono, że niezbędne jest wybudowanie połączenia Polska-Litwa, łącznie z koniecznością wzmocnienia polskiej sieci elektroenergetycznej. Połączenie jest niezbędne dla budowy Pierścienia Bałtyckiego. Stwierdzenie zawarte w pkt. EL 7 podkreśla słuszność zamierzeń PSE Operator S.A. odnośnie zamiaru rozpoczęcia prac rozwojowomodernizacyjnych infrastruktury sieciowej w Polsce celem stworzenia nowych połączeń transgranicznych. 2.3.4. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Dokument Ministerstwa Gospodarki opracowany zgodnie z art. 13-15 ustawy Prawo Energetyczne. Został on przyjęty 10 listopada 2009 r. przez Radę Ministrów. Przygotowany w Ministerstwie Gospodarki dokument zawiera długoterminową strategię rozwoju sektora energetycznego, prognozę zapotrzebowania na paliwa i energię oraz program działań wykonawczych do 2012 r. Zgodnie z pkt. 3.1.2 Polityki - Wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej oraz ciepła, do szczegółowych celów należą m.in: Rozbudowa krajowego systemu przesyłowego gwarantującego zrównoważony wzrost gospodarczy kraju, jego poszczególnych regionów oraz zapewniających niezawodne dostawy energii elektrycznej dla aglomeracji miejskich, (w szczególności zamknięcie pierścienia 400kV oraz pierścieni wokół głównych miast Polski), Rozwój połączeń transgranicznych skoordynowany z rozbudową krajowego systemu przesyłowego i z rozbudową systemów krajów sąsiednich, pozwalający na wymianę co najmniej 15% energii elektrycznej zużywanej w kraju do roku 2015, 20% do roku 2020 oraz 25% do roku 2030, Modernizacja sieci przesyłowych i sieci dystrybucyjnych, pozwalająca obniżyć do 2030 roku poziom awaryjności o 50% w stosunku do roku 2005, Warunkiem spełnienia ww. zamierzeń jest m.in. odtworzenie i wzmocnienie istniejących oraz budowa nowych linii elektroenergetycznych, w szczególności umożliwiających wymianę transgraniczną energii z krajami sąsiednimi. 2.3.5. Dyrektywa 2005/89/WE Dyrektywa 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 dotyczy działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych. Zgodnie z postanowieniami dyrektywy 2005/89/WE należy podejmować działania mające na celu zagwarantowanie właściwego poziomu połączeń międzysystemowych pomiędzy Państwami Członkowskimi w celu rozwoju rynku wewnętrznego. Powołując się na zapisy art. 3 ust.1, Państwa Członkowskie zapewniają wysoki poziom bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej poprzez podjęcie koniecznych środków, mających na celu sprzyjanie stabilnemu klimatowi inwestycyjnemu oraz poprzez określenie ról i obowiązków właściwych organów regulacyjnych i wszystkich istotnych uczestników 9

rynku, a także poprzez podawanie do publicznej wiadomości informacji na ten temat. Do istotnych uczestników rynku należą między innymi: operatorzy systemów przesyłowych i systemów dystrybucyjnych, wytwórcy energii elektrycznej, sprzedawcy i odbiorcy końcowi. Przy wdrażaniu środków, o których mowa w art. 3 ust.1 Państwa członkowskie biorą pod uwagę: znaczenie zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej, rynek wewnętrzny i możliwość współpracy transgranicznej w zakresie dostaw energii elektrycznej, zapewnienie wystarczających rezerwowych zdolności przesyłowych i wytwórczych w celu zapewnienia stabilnej pracy. Działania opisane w dyrektywie stwierdzają, że operatorzy systemów przesyłowych zobowiązani są utrzymać odpowiedni poziom bezpieczeństwa operacyjnego sieci. Realizacja tych celów ma się odbywać poprzez utrzymanie odpowiedniego poziomu zdolności przesyłowych dla celów zapewnienia bezpieczeństwa operacyjnego sieci jak również poprzez współpracę z operatorami systemów przesyłowych, z którymi występują połączenia. 2.3.6. Dyrektywa 2009/72/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczy wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej, uchylając jednocześnie dyrektywę 2003/54/WE. Wcześniej obowiązująca dyrektywa 2003/54/WE wniosła znaczący wkład w tworzenie rynku wewnętrznego energii elektrycznej. Zasady dotyczące rozdziału prawnego i funkcjonalnego przewidziane w dyrektywie 2003/54/WE nie doprowadziły jednak do skutecznego wydzielenia operatorów systemów przesyłowych. Na posiedzeniu w dniach 8 i 9 marca 2007 r. Rada Europejska wezwała w związku z tym Komisje do opracowania wniosków legislacyjnych w zakresie skutecznego oddzielenia działalności w zakresie dostaw i wytwarzania od eksploatacji sieci. Zgodnie art. 9 dyrektywy, operator systemu przesyłowego w każdym Państwie Członkowskim ma obowiązek zapewnić długoterminową zdolność systemu w celu spełnienia uzasadnionych wymogów dotyczących przesyłania energii elektrycznej. Ponadto powinien stworzyć warunki do bezpiecznych dostaw poprzez odpowiednią zdolność przesyłową i niezawodność systemu. Dyrektywa stanowczo podkreśla, że operator systemu przesyłowego jest odpowiedzialny za zapewnienie bezpiecznego, niezawodnego i wydajnego systemu przesyłowego energii elektrycznej, a także zapewnienie dostępności wszelkich niezbędnych usług pomocniczych w zakresie, jakim ta dostępność jest niezależna od jakiegokolwiek innego systemu przesyłowego, z którym jego system jest wzajemnie połączony. 10

3. STRUKTURA ZARZĄDZANIA PROGRAMEM Odpowiedzialnym oraz nadzorującym realizację Programu będzie PSE Operator. Do PSE Operator będzie należało zarządzanie i koordynacja całości działań związanych z realizacją Programu, w tym m. in.: opracowanie planu zadaniowego Programu, określenie kolejności prac zaplanowanych w Programie do realizacji na dany rok, opracowanie rocznych planów rzeczowo-finansowych oraz sprawozdań z realizacji Programu, monitorowanie przebiegu prac objętych Programem, monitorowanie wydatkowania środków finansowych na realizację zadań Programu, organizacja realizacji zadań Programu. przygotowanie wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć ze środków Unii Europejskiej, wyłonienie wykonawców (w tym przeprowadzanie przetargów) na wykonanie zadań Programu wykonywanie innych zadań związanych z realizacją Programu. Struktura zarządzania realizacją inwestycji wchodzących w skład Programu będzie prowadzona zgodnie z wytycznymi jakie Ministerstwo Rozwoju Regionalnego określa dla inwestycji dofinansowanych z PO IiŚ w perspektywie 2007 2013 oraz dla nowo stworzonych programów operacyjnych w kolejnej perspektywie 2014-2020. Obecnie obowiązujące wytyczne PO IiŚ określają podstawowe instytucje uczestniczące w nadzorowaniu realizacji procesu inwestycji, wśród których możemy wyróżnić: Instytucję Zarządzającą Ministerstwo Rozwoju Regionalnego; Instytucję Pośredniczącą Ministerstwo Gospodarki; Instytucję Wdrażającą Instytut Nafty i Gazu. Instytucje te zgodnie z obowiązującymi wytycznymi, w przypadku udziału środków UE w finansowaniu inwestycji, są zobligowane do nadzoru i kontroli prawidłowości realizacji inwestycji zgodnie z założonymi terminami. 11

4. OPIS ZADAŃ PROGRAMU W celu zrealizowania Programu, dla każdego przedsięwzięcia (lub grupy przedsięwzięć powiązanych technologicznie) będą prowadzone następujące działania: opracowanie lub uaktualnienie studium wykonalności inwestycji, w tym przygotowanie analiz finansowo-ekonomicznych zawierających analizy kosztów i korzyści (AKK); przeprowadzenie ocen oddziaływania na środowisko, w tym oceny oddziaływania skumulowanego związanego z realizacją całego Programu; opracowanie szczegółowych harmonogramów wdrożenia Programu wraz z charakterystyką potencjalnych barier, które mogą utrudnić jego wykonanie; przygotowanie wniosków o dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), ze szczególnym uwzględnieniem analizy kosztów i korzyści oraz przygotowanie dokumentacji notyfikacyjnej; przygotowanie dokumentacji przetargowych i przeprowadzenie postępowań na wybór wykonawców prac przygotowawczych i robót budowlanych; monitorowanie realizacji inwestycji, w tym monitorowanie działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie i kompensację przyrodniczą negatywnego oddziaływania na środowisko. 12

5. STAN OBECNY KSP NA OBSZARZE OBJĘTYM PROGRAMEM ROZBUDOWY Operator Polskiego Systemu Przesyłowego prowadzi działalność przesyłową w oparciu o infrastrukturę KSP, która składa się z: 106 stacji najwyższych napięć, 236 linii o długości 13 053 km, w tym: 167 linii 220 kv o długości 7 908 km, 68 linii 400 kv o długości 5 031 km, 1 linia o napięciu 750 kv o długości 114 km. Północno-wschodnia część Krajowego Systemu Elektroenergetycznego jest najsłabiej rozbudowanym elementem systemu. Infrastrukturę sieciową tego regionu stanowią: Stacje elektroenergetyczne: Linie: 220/110 kv Ełk, 220/110 kv Olsztyn, 400/220/110 kv Olsztyn Matki, 220/110 kv Ostrołęka, 400/110 kv Narew, 220/110 kv Białystok, 400/220/110 kv Miłosna. 220 kv Ełk-Ostrołęka, 220 kv Ostrołęka- Miłosna, 220 kv Ostrołęka- Olsztyn, 400 kv Narew- Miłosna, 220 kv Olsztyn- Olsztyn Mątki Struktura systemu przesyłowego północno-wschodniej części Polski jest niewystarczająca aby przeciwdziałać czynnikom zagrażającym bezpieczeństwu pracy KSE na wypadek jakiejkolwiek nieprzewidzianej awarii lub zachwiania pracy. Niewielka liczba występujących stacji i powiązań liniowych pomiędzy nimi sprawia, że nie istnieją alternatywne trasy przepływu energii. Występująca liczba i struktura obiektów elektroenergetycznych zapewnia obecnie zasilanie tego rejonu kraju obecnie jedynie w układach normalnej pracy KSE. 13

Rys. nr 1 Stan obecny KSP w północno-wschodniej części Polski. 14

6. OPIS TECHNICZNY INWESTYCJI 6.1. GRUPA I W Grupie I, obejmującej okres do 2015, planowane są do zrealizowania następujące inwestycje: Budowa stacji 400/220/110 kv Ołtarzew Budowa linii 400 kv Ostrołęka-Narew Rozbudowa stacji 220/110 kv Ostrołęka o rozdzielnię 400 kv (I etap) Rozbudowa rozdzielni 400 kv w stacji 400/110 kv Narew Budowa 2-torowej linii 400 kv Ełk- Łomża Rozbudowa stacji 220/110 kv Ełk o rozdzielnię 400 kv (I i II etap) Budowa stacji Łomża 400/110 kv Budowa 1-torowej linii 400 kv Miłosna- Siedlce Ujrzanów Budowa stacji 400/110 kv Siedlce Ujrzanów (I etap) Budowa 2-torowej linii 400 kv Ełk-Granica RP (kierunek Alytus) Rozpoczęcie przygotowania realizacji inwestycji z Grupy II. Budowa stacji 400/220/110 kv Ołtarzew Planuje się budowę stacji 400/220/110 kv Ołtarzew, której podstawowymi elementami będą: wnętrzowa, rozdzielnia 400 kv w układzie wynikającym z układu planowanych połączeń, wnętrzowa, dwusystemowa rozdzielnia 220 kv, wnętrzowa, dwusystemowa sekcjonowana rozdzielnia 110 kv, dwa stanowiska autotransformatorów 400/220 kv o planowanej mocy 330 MVA, dwa stanowiska transformatorów 400/110 kv o planowanej mocy 250 MVA. Planowany zakres inwestycji obejmuje ponadto budowę budynków dla ww. rozdzielni oraz obejmującego część technologiczną mieszczącą urządzenia obwodów wtórnych, telekomunikacji i część socjalną, budynków potrzeb własnych (Tr1 i Tr2), budynku pompowni ppoż. budynku zaworów sterujących, zbiornika wody ppoż. stanowiska agregatu prądotwórczego, dróg, kanałów kablowych, sieci wodno-kanalizacyjnej, ogrodzenia. Wybudowana stacja Ołtarzew połączona będzie pięcioma liniami 400 kv ze stacjami Rogowiec, Płock, Mościska, Miłosna, Kozienice, oraz 4 liniami 220 kv ze stacjami Janów, Sochaczew i Mory (2 linie). Budowa stacji planowana jest jednoetapowo. 15

Budowa linii 400 kv Ostrołęka-Narew Długość projektowanej linia 400 kv Ostrołęka- Narew wynosić będzie łącznie około 120 km. Planuje się, że linia ta w okolicach miejscowości Białka, gmina Łomża będzie przebiegała w pobliżu nowo projektowanej stacji elektroenergetycznej 400/110 kv. Po jej wybudowaniu przewiduje się wprowadzenie projektowanej linii Ostrołęka-Narew do nowej stacji 400/110 kv. Na trasie analizowanej linia 400 kv Ostrołęka-Narew wyróżnić można trzy charakterystyczne fragmenty: Pierwszy jest związany z istniejącą linią 400 kv Miłosna Narew. Od stacji Narew do słupa nr 135A w rejonie miejscowości Suraż (ok. 13 km) linia będzie wykorzystywała aktualnie nieczynny tor linii Miłosna-Narew; Drugi zaczyna się od słupa 135A do okolic miejscowości Białka. Przewiduje się budowę linii na konstrukcjach jednotorowych; Trzeci od miejscowości Białka do stacji Ostrołęka, zostanie wykonany na konstrukcjach dwutorowych. Przewiduje się, że ostatni fragment linii Ostrołęka- Narew będzie prowadzony wspólnie z linią Ostrołeka - Łomża. Po wybudowaniu nowoprojektowanej stacji odcinek ten będzie 2-torową linią 400 kv relacji Ostrołęka - Łomża. Rozbudowa stacji 220/110 kv Ostrołęka o rozdzielnię 400 kv ( I etap) Przewiduje się, że nowa rozdzielnia 400 kv zostanie wybudowana w układzie półtorawyłącznikowym, nie wyklucza się że układ może zostać zmieniony. Rozdzielnia 220 kv docelowo przewidywana jest do likwidacji. W układzie tym powstanie nowa rozdzielnia 110 kv i obejmować będzie 17 pól wyłącznikowych z możliwością rozbudowy o 3 pola. Na terenie stacji zostaną posadowione dwie nowe jednostki transformatorowe 400/110 kv a w okresie przejściowym przewiduje się zainstalowanie jednego transformatora sprzęgającego 400/220 kv. Połączenia nowej rozdzielni 400 kv z bramkami liniowymi oraz z transformatorami planuje się wykonać z wykorzystaniem szynoprzewodów oraz połączeń linkowych. Rozbudowa stacji Ostrołęka będzie realizowana etapowo. Pierwszy etap inwestycji związany z budową linii 400 kv Narew - Ostrołęka przewiduje: budowę rozdzielni 110 kv wraz ze skablowaniem podejść liniowych 110 kv w taki sposób, by możliwe było wykonanie napowietrznego podejścia liniowego dla relacji 400 kv Narew - Ostrołęka oraz przyszłościowe wprowadzenie linii 400 kv Ostrołęka - Stanisławów, przebudowę istniejących podejść liniowych 220 kv z wykorzystaniem nowych konstrukcji bramek liniowych 400 kv dla tymczasowego wprowadzenia istniejących linii 220 kv z kierunków Ełk, Miłosna i Olsztyn do istniejącej rozdzielni 220 kv, budowę rozdzielni 400 kv wraz z transformatorem 400/220 kv, przyłączenie linii 400 kv Narew - Ostrołęka. Zakres rzeczowy i terminy realizacji następnych etapów będą ściśle skoordynowane z kolejno budowanymi i wprowadzanymi do stacji Ostrołęka liniami 400 kv oraz przełączanymi do rozdzielni 400 kv blokami Elektrowni Ostrołęka, a mianowicie: budowa linii 400 kv Ostrołęka - Stanisławów, budowa linii 400 kv Ostrołęka - Olsztyn Mątki. 16

Rozbudowa rozdzielni 400 kv w stacji 400/110 kv Narew Technologicznie planuje się rozbudowę stacji 400/110 kv Narew polegającą na wyposażeniu w niezbędnym zakresie w aparaturę wysokiego napięcia, obwodów wtórnych oraz rozwieszenia oszynowania poprzecznego i szyn zbiorczych pola nr 7 istniejącej rozdzielni 400 kv. Aparatura wysokiego napięcia dla linii Ostrołęka ustawiona będzie na konstrukcjach stalowych wysokich, w rozwiązaniu jak dla pozostałych pól rozdzielni 400 kv. Szyny zbiorcze i oszynowanie pola będzie w wykonaniu linkowym jak pozostałych pól rozdzielni 400 kv. W budynku technologicznym stacji zlokalizowana będzie aparatura obwodów wtórnych i pomocniczych przedmiotowego pola. Budowa 2-torowej linii 400 kv Ełk- Łomża Projektowana linia 400 kv Ełk Łomża ma być konstrukcji dwutorowej z traktem światłowodowym. Przebiegać będzie od projektowanej linii 400 kv Narew Ostrołęka do stacji Ełk. W fazie projektowej zakłada się następujące rozwiązania techniczne: przewód fazowy: wiązka przewodów 3xAFL-8 350 mm 2, przewody odgromowe jeden przewód AFL i jeden przewód OPGW 48J, słupy dwutorowe, izolacja szklana zgodnie ze stosowanymi standardami PSE Operator S.A., fundamenty odpowiednio dostosowane do parametrów geotechnicznych gruntu w miejscu posadowienia oraz do konstrukcji. Rozbudowa stacji 220/110 kv Ełk o rozdzielnię 400 kv (I i II etap) Obecnie planowana jest rozbudowa stacji 220/110 kv Ełk o rozdzielnię 400 kv obejmująca: budowę rozdzielni 400 kv GIS wraz z budynkiem i infrastrukturą, zainstalowanie jednego transformatora 400/110/15 kv oraz wprowadzenie linii 400 kv Ełk Łomża, częściowy demontaż rozdzielni 220 kv, rozbudowę rozdzielni 400 kv (wyposażenie pól) oraz wprowadzenie linii 400 kv Ełk - granica RP. Terminy realizacji kolejnych etapów będą ściśle skoordynowane z terminami budowy linii 400 kv, kolejno przyłączanych do stacji Ełk. Projektowany zakres rozbudowy stacji 220/110 kv Ełk przewiduje: budowę rozdzielni 400 kv w układzie wynikającym z planowanego układu połączeń, z zainstalowanie transformatorów 400/110/15 kv, demontaż rozdzielni 220 kv i autotransformatorów 220/110/15 kv, a w rozdzielni 110 kv wymianę uziemników i odłączników pól autotransformatorów oraz oszynowania oraz zmiany w potrzebach własnych stacji. Zakres inwestycji obejmuje również budowę: budynku rozdzielni 400 kv GIS z pomieszczeniami dla urządzeń pomocniczych, budynku pompowni ppoż., budynku zaworów sterujących, zbiornika wody ppoż., kontenera agregatu prądotwórczego, dróg, kanałów kablowych, sieci wodno-kanalizacyjnej i ogrodzenia. Rozdzielnia 400 kv w izolacji SF6 zainstalowana będzie w budynku technologicznym. Stanowiska transformatorów 400/110/15 kv wyposażone zostaną w separatory oleju i instalacje ppoż. oraz szczelne misy olejowe. Teren rozdzielni 400 kv będzie zniwelowany do jednej płaszczyzny. 17

Budowa stacji Łomża 400/110 kv Przewiduje się budowę napowietrznej rozdzielni 400 kv w układzie półtora wyłącznikowym (3/2 W). Rozdzielnia 400 kv posiadać będzie oszynowanie rurowe. Planuje się budowę napowietrznej dwusystemowej rozdzielni 110 kv, z oszynowaniem rurowym. Przewiduje się zainstalowanie transformatora 400/110/15kV. Na stacji zasilanie potrzeb własnych zapewnione będzie: podstawowo z transformatora potrzeb własnych, rezerwowo z transformatora potrzeb własnych, awaryjnie z agregatu prądotwórczego zabudowanego w kontenerze na terenie stacji. Na nowoprojektowanej stacji przewiduje się realizację: systemu sterowania i nadzoru, systemu łączność, systemu ochrona obiektu, części konstrukcyjno budowlanej, części architektonicznej. Budowa 1-torowej linii 400 kv Miłosna- Siedlce Ujrzanów Projektowana linia 400kV Miłosna - Siedlce Ujrzanów ma być jednotorowa, z wyjątkiem odcinków przed stacjami Miłosna i Siedlce Ujrzanów. Długość planowanej linii wynosi około 84 km. Planowany zakres rzeczowy inwestycji obejmował będzie: 1. Przebudowę wraz z wprowadzeniem do stacji Miłosna istniejącego nieczynnego odcinka linii o długości 19,5km; 2. Budowę nowego jednotorowego odcinka linii 400kV o długości około 63 km na typowej serii słupów zgodnej ze standardem budowy linii PSE-Operator S.A.; 3. Budowę nowego dwutorowego odcinka linii 400kV o długości około 2 km przed stacją Siedlce Ujrzanów na typowej serii słupów zgodnej ze standardem budowy linii PSE Operator S.A. 18

Budowa stacji 400/110 kv Siedlce Ujrzanów (I etap) W projektowanej stacji 400/110 kv Siedlce Ujrzanów przewiduje się następujące prace: budowę napowietrznej rozdzielni 400 kv w obmiarze 4 podziałek polowych obejmującą dwa systemy szyn zbiorczych, 4 gałęzi wyłącznikowych dwa pola liniowe, bez wyłącznika w polu transformatora), budowę napowietrznej rozdzielni 110 kv w obmiarze 8 podziałek polowych obejmującą dwa systemy szyn zbiorczych, cztery pola liniowe, pole transformatora, oraz pole łącznika szyn, budowę napowietrznego stanowiska transformatora 400/110 kv oraz mostu linkowego spinającego stanowisko z rozdzielnią 110 kv, budowę budynku technologicznego i niezbędnej infrastruktury w tym drogi dojazdowej do stacji, wprowadzenie na rozdzielnię 400 kv linii relacji Miłosna, wprowadzenie na rozdzielnię 400 kv linii relacji Kozienice. Budowa 2-torowej linii 400 kv Ełk - Granica RP (kierunek Alytus) Obecnie trwają prace nad opracowaniem studium lokalizacyjnego, koncepcji budowy i zastosowania rozwiązań technicznych budowy 2-torowej linii 400 kv Ełk-Granica RP (kierunek Alytus). Na obecnym etapie zakłada się następujące rozwiązania techniczne: przewód fazowy: wiązka przewodów 3xAFL-8 350 mm 2, przewody odgromowe jeden przewód AFL i jeden przewód OPGW 48J, słupy dwutorowe, izolacja szklana zgodnie ze stosowanymi standardami PSE Operator S.A., fundamenty odpowiednio dostosowane do parametrów geotechnicznych gruntu w miejscu posadowienia oraz do konstrukcji. 19

6.2. GRUPA II Do roku 2020 planowane jest zrealizowanie zadań objętych Grupą II, do których należą: Budowa linii 400 kv Ostrołęka-Stanisławów Budowa stacji 400/110 kv Stanisławów Budowa linii 400kV Kozienice-Siedlce Ujrzanów Budowa linii 400 kv Płock-Olsztyn Mątki Rozbudowa stacji 400/110 kv Płock Rozbudowa stacji 400/110 kv Olsztyn Mątki Rozbudowa stacji 400/220/110 kv Kozienice Rozbudowa stacji 220/110 kv Ostrołęka o rozdzielnię 400 kv (etap II) Budowa linii 400 kv Ostrołęka-Stanisławów Planowana linia 400 kv Ostrołęka - Stanisławów ma zostać wybudowana na istniejącej trasie linii 220 kv relacji Ostrołęka Miłosna. Długość planowanej linii wynosi ok. 106 km. Planując realizację inwestycji przyjęto wstępnie następujące założenia: słupy stalowe kratowe przestrzenne lub rurowe, fundamenty odpowiednio dostosowane do parametrów geotechnicznych gruntu w miejscu posadowienia oraz do konstrukcji, dwa przewody odgromowe, izolacja szklana zgodnie ze stosowanymi standardami PSE Operator S.A. Budowa stacji 400/110 kv Stanisławów na: Planowana do zrealizowania budowa stacji 400/110 kv Stanisławów, polegać będzie budowie napowietrznej rozdzielni 400 kv w układzie wynikającym z planowanego układu połączeń; rozdzielnię planuje się wyposażyć w ok. 6 pól liniowych oraz zapewnić możliwość rozbudowy o kolejne 2 pola liniowe, wprowadzeniu na rozdzielnię 400 kv linii relacji Ostrołęka (2 tory), Miłosna (2 tory), Narew i Siedlce Ujrzanów, zainstalowaniu zabezpieczeń w polach liniowych rozdzielni 400 kv wyposażeniu pola transformatorów 400/110 kv i pola dla urządzeń kompensacji mocy biernej, zainstalowaniu urządzeń zasilania potrzeb własnych, wykonaniu prac konstrukcyjno-budowlanych oraz części architektonicznej (budynek potrzeb własnych, kontenerów potrzeb własnych), budowie napowietrznej dwusystemowej rozdzielni 110 kv z oszynowaniem rurowym, budowie niezbędnej infrastruktury i zainstalowaniu urządzeń do kompensacji mocy biernej. 20

Budowa linii 400kV Kozienice-Siedlce Ujrzanów Obecnie planuje się, że linia 400kV Kozienice - Siedlce Ujrzanów będzie linią jednotorową, z wyjątkiem odcinka przed stacją Siedlce Ujrzanów. Obecnie przewiduje się, że linia 400 kv będzie budowana wraz z traktem światłowodowym relacji Kozienice Siedlce Ujrzanów. Całkowita długość linii będzie wynosić około 90 km. W całej długość linii można wyróżnić dwa odcinki. Pierwszy odcinek o długości ok. 87 km wybudowany będzie jako jednotorowy i będzie rozpoczynał się w stacji Kozienice, a kończył się na zbliżeniu się z linią Siedlce Ujrzanów Miłosna. Dalej linia będzie prowadzona, na konstrukcjach dwutorowych wspólnie z linią Siedlce Ujrzanów Miłosna. Na trasie linii Kozienice Siedlce Ujrzanów występuje konieczność przekroczenia rzeki Wisła i na tym odcinku należy zastosować specjalne podwyższone słupy przekroczeniowe. Budowa linii 400 kv Płock-Olsztyn Mątki Zgodnie z opracowanym studium wykonalności, planuje się budowę linii 400 kv Płock- Olsztyn Mątki o całkowitej długości ok. 170 km. Konstrukcja jest projektowana jako jednotorowa za wyjątkiem odcinka o długości 85,8 km linii, gdzie została zaprojektowana jako II-torowa 400 kv. Na odcinku tym jeden z torów zostanie wykorzystany do relacji SE Olsztyn I SE Włocławek Azoty (tor 400 kv pracujący na napięciu 220 kv). Linia 400 kv została zaprojektowana w oparciu o stalowe konstrukcje kratowe. Obecnie dla projektowanej linii 400 kv Płock-Olsztyn Mątki przyjmuje się następujące parametry techniczne: układ przewodów roboczych pionowy zgodny z projektem, słupy dwutorowe, przewód fazowy: wiązka przewodów 3xAFL-8 350 mm 2, przewody odgromowe zgodne z wymaganiami technicznymi, izolacja szklana zgodnie ze stosowanymi standardami PSE Operator S.A., fundamenty odpowiednio dostosowane do parametrów geotechnicznych gruntu w miejscu posadowienia oraz do konstrukcji. Rozbudowa stacji 400/110 kv Płock Zgodnie z opracowanym studium wykonalności dla przedsięwzięcia, realizację inwestycji proponuje się w dwóch etapach. Podziału dokonano ze względu na rozmiar i układ istniejącej rozdzielni 400 kv oraz kierunek wprowadzenia nowej linii 400 kv. W pierwszym etapie prac przewiduje się wybudowanie nowego pola liniowego wraz z infrastrukturą im towarzyszącą tj. drogi wewnętrzne, kanały kablowe, ogrodzenie, obwody wtórne itd. W kolejnym etapie przewiduje się wprowadzenie projektowanej linii NN do rozdzielni 400 kv. Rozbudowa stacji 400/110 kv obejmuje: budowę nowego pola liniowego, budowę nowego odcinka linii 400 kv od nowego pola liniowego do przęsła 588-589, przepięcie linii Grudziądz i wprowadzenie na nowowybudowane pole, wprowadzenie linii Olsztyn Mątki na istniejące pole liniowe Grudziądz (zmiana nazwy pola). 21

Rozbudowa stacji 400/110 kv Olsztyn Mątki Rozbudowa stacji 400/110 kv Olsztyn Mątki wymaga wyposażenia w niezbędnym zakresie w aparaturę wysokiego napięcia i obwodów wtórnych pola rozdzielni 400 kv Olsztyn Mątki. Zastosowane rozwiązania techniczne, technologiczne i konstrukcyjne rozdzielni 400 kv oraz lokalizacja rozdzielni 400 kv w terenie nie ulegają zmianie. Zakłada się, że nowa aparatura pola w rozdzielni 400 kv, będzie napowietrzna z izolacją powietrzną. Aparatura wysokiego napięcia dla linii w kierunku stacji Płock ustawiona będzie na konstrukcjach stalowych, wysoko w rozwiązaniu jak dla pola linii Gdańsk Błonia. Planuje się, że oszynowanie pola będzie w wykonaniu linkowym, jak pozostałych pól rozdzielni 400 kv. W budynku technologicznym stacji zlokalizowana będzie aparatura obwodów wtórnych i pomocniczych przedmiotowego pola. Rozbudowa stacji 400/220/110 kv Kozienice Stacja 400/220/110 kv Kozienice jest stacją przyelektrownianą i służy do tranzytu oraz rozdziału energii na napięciu 400, 220 i 110 kv. Docelowo do rozdzielni zostanie przyłączonych 6 linii, 1 autotransformator 400/220 kv, 500 MVA i 3 transformatory blokowe Elektrowni Kozienice. Planowana rozbudowa zostanie podzielona na etapy wynikające z realizacji poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych. W zakres rozbudowy Połączenia Polska Litwa będą wchodziły jedynie prace związane z wprowadzeniem do stacji Kozienice linii 400 kv w kierunku Siedlec. 22

7. LOKALIZACJA INWESTYCJI Dokładna lokalizacja planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych będzie znana po uzyskaniu wymaganych przepisami prawa decyzji administracyjnych, w tym: - decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację inwestycji, - decyzji o pozwoleniu na budowę. Określenie lokalizacji wiąże się również z pozyskaniem przez inwestora prawa do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane oraz odpowiednich służebności (przesyłu i gruntowych). Stąd, w niniejszym rozdziale określono jedynie przewidywaną lokalizację poszczególnych inwestycji. GRUPA I Przewiduje się następujące lokalizacje inwestycji planowanych do zrealizowania do roku 2015: Budowa stacji 400/220/110 kv Ołtarzew Budowę stacji elektroenergetycznej 400/220/110 kv Ołtarzew planowana jest na terenie gminy Ożarów Mazowiecki, w obrębie Pogroszew, powiat Warszawa - Zachód, województwo mazowieckie. Stacja wraz z drogą dojazdową do niej, zajmować będzie teren o powierzchni około 34000 m 2. Budowa linii 400 kv Ostrołęka-Narew Projektowana linia 400 kv Ostrołęka-Narew przebiegać będzie przez tereny dwóch województw, pięciu powiatów i czternastu gmin. Przewidywaną lokalizację linii przedstawia Tabela nr.1 Tabela nr 1 L.p. Gmina Województwo 1. 2. 3. Powiat białostocki 1. Turośń Kościelna 2. Suraż 3. Łapy 4. Poświętne Powiat wysokomazowiecki 5. Sokoły podlaskie 23

L.p. Gmina Województwo 6. Wysokie Mazowieckie 7. Kobylin Borzymy Powiat zambrowski 8. Rutki Powiat łomżyński 9. Łomża 10. Śniadowo 11. Miastkowo Powiat ostrołęcki 12. Troszyn 13 Rzekuń 14 m. Ostrołęka mazowieckie Rozbudowa stacji 220/110 kv Ostrołęka o rozdzielnię 400 kv (I i IIetap) Stacja 220/110 kv Ostrołęka wraz z planowaną do rozbudowy rozdzielnią 400 kv znajdują się na terenie miasta Ostrołęka i gminy Rzekuń, województwo mazowieckie. Powierzchnia rozbudowy wynosi ok. 17 464 m 2.Obiekt jest typową stacją przyelektrownianą i w bezpośrednim jej sąsiedztwie brak jest zabudowań mieszkaniowych. Rozbudowa rozdzielni 400 kv w stacji 400/110 kv Narew Stacja elektroenergetyczna 400/110kV Narew zlokalizowana jest na terenie gminy Turośń Kościelna, powiat białostocki, województwo podlaskie. Rozbudowa rozdzielni 400 kv nie wymaga powiększania obecnego terenu stacji. Budowa 2-torowej linii 400 kv Ełk- Łomża Projektowana linia 400 kv Ełk- Łomża przebiegać będzie przez teren dwóch województw, czterech powiatów i dziesięciu gmin. Przewidywaną lokalizację linii przedstawia Tabela nr.2. Tabela nr 2 L.p. Gmina Województwo Powiat ełcki 1. Ełk 2. Prostki Powiat grajewski 3. Grajewo 4. Szczuczyn 5. Wąsosz Powiat koleński warmińsko-mazurskie podlaskie 24

6. Grabowo 7. Stawiski Powiat łomżyński 8. Jedwabne 9. Piątnica 10. Łomża Rozbudowa stacji 220/110 kv Ełk o rozdzielnię 400 kv Stacja elektroenergetyczna 220/110 kv Ełk położona jest na terenie Gminy Ełk, na działkach znajdujących się w obrębach Maleczewo i Nowa Wieś Ełcka, powiat Ełcki, województwo warmińsko-mazurskie. Obecnie powierzchnia stacji wynosi ok. 39.000 m 2, zaś planowana rozbudowa o rozdzielnię 400 kv wymaga powiększenia jej terenu o ok. 17,5 tys. m 2 po stronie północnej i północno-zachodniej. Budowa stacji Łomża 400/110 kv Planowana do wybudowania stacja Łomża 400/110 kv zlokalizowana będzie bezpośrednio przy drodze gminnej do miejscowości Białka, gmina Łomża, powiat łomżyński, województwo podlaskie. Tereny pod stację są gruntami typowo rolnymi nie zalesionymi. Ze względu na płaskie ukształtowanie nie występuje konieczności przeznaczania znaczących nakładów na niwelację terenu. Budowa 1-torowej linii 400 kv Miłosna- Siedlce Ujrzanów Przewidywana do wybudowania linia przebiegać będzie wyłącznie przez teren województwa mazowieckiego, trzech powiatów oraz trzynastu gmin. Przewidywaną lokalizację linii przedstawia Tabela nr 3. Tabela nr 3. L.p. Gmina Województwo 1. 2. 4. Powiat siedlecki 1. gmina Siedlce 2. Zbuczyn Poduchowny 3. Wiśniew 4. miasto Siedlce 5. Skórzec 6. Kotuń Powiat węgrowski 7. Grębków Powiat miński 8. Kałuszyn 9. Jakubów 10. Stanisławów 11. Dębe Wielkie 12. Halinów mazowieckie 25

L.p. Gmina Województwo 1. 2. 4. 13. miasto Sulejówek Budowa stacji 400/110 kv Siedlce Ujrzanów (I etap) Planowana stacja elektroenergetycznej 400/110 kv Siedlce Ujrzanów zlokalizowana ma być w okolicy miejscowości Ujrzanów na terenie gminy Siedlce, powiat Siedlecki, województwo mazowieckie, w kierunku południowo-wschodnim od granic miasta. Stacja, wraz z drogą dojazdową do niej, zajmować będzie teren o powierzchni około 53 400 m 2, przy czym powierzchnia zajmowana przez samą stację nie przekroczy 40 000 m 2. Budowa 2-torowej linii 400 kv Ełk-Granica RP (kierunek Alytus) Obecnie trwają prace nad opracowaniem studium lokalizacyjnego budowy linii 400 kv Ełk-Granica RP (kierunek Alytus). Aktualnie, w fazie projektowej, ustalono 5 wariantów prowadzenia trasy optymalizowanych w taki sposób aby ominąć występujące utrudnienia. Na obecnym etapie preferowany wariant zakłada przejście linii przez teren 2 województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, 4 powiatów: Ełk, Olecko, Suwałki, Sejny oraz 9 gmin. Przewidywaną lokalizację linii przedstawia Tabela nr 4. Tabela nr 4 L.p. Gmina Województwo 1. 2. 3. Powiat ełcki 1. Ełk Powiat olecki 2. Olecko 3. Wieliczki Powiat suwalski 4. Bakałarzewo 5. Suwałki 6. Jeleniewo 7. Szypliszki Powiat sejneński 8. Puńsk 9. Sejny Warmińsko-mazurskie Podlaskie 26

GRUPA II Przewiduje się następujące lokalizacje inwestycji planowanych do zrealizowania do roku 2020. Budowa linii 400 kv Ostrołęka-Stanisławów Projektowana linia przebiegać będzie przez tereny dwóch województw, sześciu powiatów oraz piętnastu gmin. Przewidywaną lokalizację linii przedstawia Tabela nr.5. Tabela nr 5. L.p. Gmina Województwo 1. 2. 4. Powiat ostrołęcki 1. Rzekuń 2. Troszyn 3. Czerwin 4. Goworowo Powiat ostrowski 5. Wąsewo Powiat wyszkowski 6. Długosiodło 7. Brańszczyk 8. Wyszków Powiat węgrowski 9. Łochów 10. Korytnica Powiat wołomiński 11. Jadów 12. Strachówka Powiat miński 13. Dobre 14. Stanisławów Budowa stacji 400/110 kv Stanisławów mazowieckie Planowana do wybudowania stacja elektroenergetyczna 400/110 kv Stanisławów zlokalizowana ma być w miejscowości Kolonia Wólka Czarnińska, po stronie wschodniej drogi krajowej nr 50 w gminie Stanisławów, powiat miński, województwo mazowieckie. Stacja zajmować będzie teren o powierzchni około 7,3 ha. 27

Budowa linii 400kV Kozienice-Siedlce Ujrzanów Projektowana linia 400 kv Kozienice Siedlce Ujrzanów przebiegać będzie przez tereny dwóch województw, czterech powiatów oraz trzynastu gmin (w tym jednego miasta). Przewidywaną lokalizację linii przedstawia Tabela nr 6. Tabela nr 6. L.p. Gmina Województwo 1. 2. 4. Powiat kozienicki 1. Kozienice Powiat garwoliński 2. Maciejowice 3. Sobolew 4. Żelechów 5. Miastków Kościelny Powiat łukowski 6. Stoczek Łukowski 7. m. Stoczek Łukowski 8. Łuków Powiat siedlecki 9. Wodynie 10. Domanice 11. Wiśniew 12. Zbuczyn Poduchowny 13. Siedlce mazowieckie lubelskie mazowieckie Budowa linii 400 kv Płock-Olsztyn Mątki Projektowana linia 400 kv Płock- Olsztyn Matki przebiegać będzie przez teren trzech województw, dziewięciu powiatów oraz dwudziestu gmin. Przewidywaną lokalizację linii przedstawia Tabela nr 7. Tabela nr 7. L.p. Gmina Województwo 1. 2. 5 Powiat płocki 1. Stara Biała Powiat sierpecki 2. Gozdowo 3. Mochowo 4. Sierpc 5. Szczutowo Powiat rypiński 6. Rogowo 7. Rypin Powiat brodnicki 8. Świedziebnia mazowieckie kujawsko-pomorskie 28

L.p. Gmina Województwo 1. 2. 5 9. Górzno 10. Bartniczka 11. Brzozie Powiat nowomiejski 12. Grodziczno Powiat działdowski 13. Rybno Powiat iławski 14. Lubawa Powiat ostródzki 15. Dąbrówno 16. Grunwald 17. Ostróda Powiat olsztyński 18. Olsztynek 19. Gietrzwałd 20. Jonkowo. Rozbudowa stacji 400/110 kv Płock warmińsko-mazurskie Planowana do rozbudowy stacja elektroenergetyczna 400/110 kv Płock położona jest w województwie mazowieckim, w powiecie płockim w gminie Stara Biała w miejscowości Kruszczewo w niedalekim sąsiedztwie miasta Płock, na północ od jego granic. Całkowita powierzchnia terenu zajmowanego przez stację wynosi ok. 4,5 ha, wstępnie szacuje się, że dodatkowy teren przeznaczony pod rozbudowę rozdzielni 400 kv będzie wynosić ok. 6000m 2. Wjazd na teren stacji odbywa się z drogi gminnej relacji Płock Poroboszczewice. Rozbudowa stacji 400/110 kv Olsztyn Mątki Planowana do rozbudowy stacja elektroenergetyczna 400/220/110kV Olsztyn Mątki znajduje się na terenie Gminy Jonkowo w miejscowości Mątki, powiat olsztyński, województwo warmińsko-mazurskie. Rozbudowa stacji 400/220/110 kv Kozienice Projektowana do rozbudowy stacja 400/220/110 kv Kozienice jest stacją przyelektrownianą. Zlokalizowana jest na terenie miejscowości Świerże Górne, województwo mazowieckie, powiat kozienicki, gmina Kozienice. 29