Spis Władze treści Governing Table of contents bodies List Przewodniczącego Rady Nadzorczej Banku BPS S.A.... 4 Letter of the Chairman of the Supervisory Board List Prezesa Zarządu Banku BPS S.A.... 5 Letter of the President of the Management Board Władze... 8 Governing Bodies Otoczenie makroekonomiczne... 18 Macroeconomic environment Działalność banku w 2009 r.... 22 Bank s activities in 2009 Współpraca z bankami spółdzielczymi... 38 Cooperation with cooperative banks Współpraca z bankami zagranicznymi... 48 Cooperation with foreign banks Perspektywy rozwoju i plany na przyszłość... 50 Development prospects and future plans Sytuacja finansowa Banku... 54 Bank s financial standing Sytuacja finansowa Zrzeszonych Banków Spółdzielczych... 80 Financial standing of associated cooperative banks Kontakty... 89 Contacts Placówki Banku BPS... 90 BPS bank outlets Banki spółdzielcze... 93 Cooperative banks Lista korespondentów Banku Polskiej Spółdzielczości... 105 List of correspondents of BPS Bank
Raport roczny 2009 Annual report Wojciech Kulak Przewodniczący Rady Nadzorczej Chairman of the Supervisory Board Szanowni Państwo, z ogromną przyjemnością przekazuję na Państwa ręce Raport Roczny Banku BPS S.A. Miniony rok był dla całego sektora bankowego rokiem trudnym i wymagającym. Bankowość Spółdzielcza i Bank BPS wyszły jednak z tego okresu obronną ręką. Wynik Banku BPS pokazuje, że nasza strategia, mądre zarządzanie oraz dyscyplina kosztowa przyniosły bardzo dobre efekty. Na niestabilnym rynku, w dobie pogłębiającego się kryzysu gospodarczego i rosnącej konkurencji w sektorze bankowym, Bank BPS nie stracił swojej pierwszej pozycji wśród banków zrzeszających. Wynik finansowy brutto Banku za 2009 rok wyniósł 70,1 mln złotych, co w porównaniu do roku 2008 oznacza wzrost o 3,8%, a zysk netto osiągnął poziom 57,2 mln złotych, tj. był wyższy niż w roku poprzednim o 6,7%. Rok 2009 to czas wytężonej pracy i konsekwentnego budowania wartości Banku. Jako przedstawiciel akcjonariuszy cieszę się z osiągnięć minionego okresu wzrost o 10,7% sumy bilansowej obrazującej skalę działania Banku (na koniec grudnia 2009 roku wyniosła ona 12,5 mld złotych), wzrost poziomu depozytów lokowanych przez zrzeszone banki spółdzielcze oraz dobra współpraca pomiędzy Bankiem BPS a bankami zrzeszonymi w zakresie udzielanych kredytów konsorcjalnych to symptomy pozwalające patrzeć z optymizmem na przyszłość. W niniejszym opracowaniu znajdą Państwo wiele dużo bardziej szczegółowych informacji, które mam nadzieję pozwolą na pozytywną ocenę naszej działalności i pokażą wyniki pracy całego zespołu Banku. Oczywiście nadchodzący rok niesie ze sobą wiele nowych wyzwań. W dobie dzisiejszej konkurencji musimy jeszcze lepiej współpracować ze zrzeszonymi Bankami Spółdzielczymi, słuchać ich potrzeb i zaspokajać je. Jako przewodniczący Rady Nadzorczej będę wspierał Zarząd Banku we wszystkich działaniach zmierzających do budowania wartości Banku BPS pod potrzeby Zrzeszenia i mam nadzieję, że dla akcjonariuszy obecny 2010 roku okaże się rokiem dobrym i owocnym. Zapraszam do lektury. Wojciech Kulak Przewodniczący Rady Nadzorczej Dear Readers, It is with great pleasure that we deliver into your hands the Annual Report for Bank Polskiej Spółdzielczości for 2009. The banking sector faced a difficult time last year; cooperative banking and BPS Bank, however, managed to avoid being adversely affected by its demands. BPS Bank s results prove that our strategy, effective management and cost discipline brought very good results. On the destabilised market, in the period of deepening economic crisis and increasing competition in the banking sector, BPS Bank maintained its position as the first among associating banks. The Bank s gross financial result for 2009 amounted to PLN 70.1 m, an increase of 3.8% over 2008, and net profit totalled PLN 57.2 m, i.e. by 6.7% exceeded the previous year s figure. 2009 was the period of intensive work and consistent efforts to build the Bank s value. As a representative of our Shareholders, I am well satisfied with our achievements over the previous year the increase by 10.7% of the balance sheet total, illustrating the scale of the Bank s operations (as at the end of December 2009, it amounted to PLN 12.5 m), the growth in the level of cooperative banks deposits and the fruitful collaboration between BPS Bank and cooperative banks with regard to granting syndicated loans; these are the factors allowing us to look to the future with optimism. In this Report, the reader will find much more detailed information, which will facilitate, I hope, a positive appraisal of our activities and will present the results of the endeavours of the whole team of the Bank. Naturally, the coming year will confront us with numerous new challenges. In the present competitive atmosphere, we have to increasingly improve our collaboration with the associated cooperative banks; we have to be aware of their needs and to fulfil them. As the Chairman of the Supervisory Board, I will support the Bank s Management Board in all their actions aimed at increasing the value of BPS Bank with regard to the needs of the Association, and I hope that the current year of 2010 will turn out to be a satisfactory and successful period. Now, I should like to invite you to have a closer look at our Report. Wojciech Kulak Chairman of the Supervisory Board 4
Wprowadzenie Introduction Mirosław Potulski Prezes Zarządu President of the Management Board Szanowni Akcjonariusze Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce raport Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. za 2009 rok. Rok ten, mimo globalnego kryzysu gospodarczego, dla Banku BPS S.A. był najlepszym w jego ośmioletnim okresie działalności. W dobie kryzysu, jako Zarząd BPS SA, za swój cel nadrzędny uznaliśmy konieczność udzielenia wsparcia finansowego zrzeszonym bankom, aby łatwiej było im funkcjonować i konkurować na rynku. Atrakcyjna oferta kierowana do banków spółdzielczych przyczyniła się do poprawy ich sytuacji ekonomiczno-finansowej, co w konsekwencji wpłynęło na osiągnięcie przez Grupę BPS najniższego, w porównaniu do innych Zrzeszeń, spadku wyniku finansowego w stosunku do wygenerowanego w roku 2008. Zysk netto banków z naszej Grupy obniżył się o 20%, z Grupy GBW o prawie 30% i z Grupy MR Banku o przeszło 26%. Nieuwzględnione w planie finansowym na 2009 rok działania wspierające zrzeszone banki spółdzielcze, polegające między innymi na poprawie warunków lokowania środków, wydłużeniu okresu nieodpłatnego wydawnictwa kart bankomatowych, czy zasilaniu/odprowadzaniu gotówki bez pobierania opłat, wpłynęły na poprawę wyników finansowych zrzeszonych banków o ponad 75 milionów. Nie spowodowało to problemów, jeżeli chodzi o realizację planu finansowego BPS S.A., który w zakresie przychodów, przekroczył znacznie planowany poziom. Wynik finansowy brutto Banku wyniósł 70,2 mln zł i był o 3,8% wyższy od zysku wypracowanego w 2008 roku, co przy spadku wyniku finansowego w bankach komercyjnych o 36,2% jest osiągnięciem godnym odnotowania. Wynik finansowy netto Banku za 2009 rok wyniósł 57,2 mln zł i był wyższy od zysku roku 2008 o 3,6 mln zł, tj. o 6,7%. ROA brutto osiągnął poziom 0,61% przy planowanym na rok 2009 0,51%. Według danych opublikowanych w miesiącu marcu bieżącego roku przez dziennik Rzeczpospolita, nasz Bank osiągnął, w grupie banków komercyjnych, trzeci najwyższy zwrot z kapitałów ROE w wysokości 19,6%. Oznacza to, że z każdej zainwestowanej złotówki kapitału własnego uzyskaliśmy 20 groszy czystego zysku. Tak więc Zarząd dobrze gospodarował powierzonym kapitałem i mamy podstawy, aby proponować wypłatę godziwej dywidendy naszym właścicielom za 2009 rok. Bank BPS głównie dzięki zrzeszonym bankom spółdzielczym, które w nim lokują swoje nadwyżki depozytów był i jest Dear Shareholders, It is with great pleasure that we deliver into your hands the Annual Report for Bank Polskiej Spółdzielczości for 2009. Despite the global economic crisis, this year was for BPS Bank the best of its eight-year period of operation In the present economic crisis, it was the imperative the Management Board of BPS Bank to provide associated banks with financial support, so as to facilitate their functioning and market competitiveness. The attractive offer directed at the cooperative banks contributed to the improvement of their economic and financial standing, which, in turn, was reflected in BPS Group s achieving the lowest decrease of financial result over the financial result generated in 2008, as compared with other Associations. Net income of the banks from our Group decreased by 20%, from GBW Group by almost 30%, and from MR Bank Group by over 26%. The support for the associated cooperative banks, unaccounted for in the financial plan for 2009, and comprising, among others, an improvement of conditions for depositing funds, a prolongation of the period of issuance of free-of-charge banking cards, and free-of-charge cash deposits and withdrawals, translated into the improvement of the financial results of associated banks by over PLN 75 m. This situation did not create problems with regard to the fulfilment of BPS Bank financial plan, which, in the income category, significantly exceeded the assumed level. The Bank gross financial result amounted to PLN 70.2 m and was over 3.8% higher than the result obtained for 2008, which, with regard to the decrease of the financial results for commercial banks by 36.2%, appears highly favourable. Net financial result of the Bank for 2009 amounted to PLN 57.2 m, exceeding the net income for 2008 by PLN 2.6, i.e. by 6.7%. Gross Return on Assets (ROA) achieved the level of 0.61%, while for 2009 a level of 0.51% was planned. According to the data published by Rzeczpospolita daily in March of the current year, in the sector of commercial banking, our Bank ranked third highest Return on Equity (ROE), amounting to 19.6%. It indicates that every zloty of equity invested brought 0.2 zloty of net profit. It can be, thus, concluded that we managed the capital entrusted to us well, and it enables us to offer a fair dividend for 2009 to our owners. Owing to the associated cooperative banks, and their deposit surplus, the Bank was and still remains among institutions 5
Raport roczny 2009 Annual report w dalszym ciągu nadpłynny. Średniomiesięcznie w roku 2009 nasze banki lokowały w BPS 9,3 miliarda złotych. W czasie kiedy banki komercyjne ograniczały akcję kredytową, my podjęliśmy działania mające na celu wprowadzenie nowych, dostosowanych do potrzeb klientów produktów i usług, uatrakcyjnienie istniejącej już oferty produktowej oraz ukształtowanie sprawnej i kompetentnej kadry pionu sprzedaży. Przełożyło się to bezpośrednio na wielkości sprzedażowe, głównie dzięki bardzo dobrej współpracy z bankami naszej Grupy w ramach konsorcjów. Efektem był dynamiczny wzrost portfela kredytowego, który na koniec 2009 roku wyniósł ponad 4,6 mld zł i w ciągu roku zwiększył się o 1,1 miliarda złotych tj. o 32%. Duża dynamika działalności kredytowej nie spowodowała pogorszenia jakości portfela kredytowego, która na koniec roku wyniosła 6,4% i była lepsza o tej z 2008 roku o 0,9 pp. W 2009 roku Bank BPS S.A. wypełniał wszystkie normy bezpiecznego działania zarówno dzięki odpowiednio wykorzystanym kapitałom, jak i właściwie zdywersyfikowanej działalności. Na koniec grudnia 2009 roku współczynnik wypłacalności dla Banku ukształtował się na poziomie 9,7%. Po trudnym okresie restrukturyzacji mogliśmy skoncentrować się na doskonaleniu produktów i usług oferowanych naszym klientom, zwiększeniu rozpoznawalności marki Bank Spółdzielczy, Bank BPS, Grupa BPS, jak również na innych działaniach, które przyczyniły się do wzrostu satysfakcji naszych akcjonariuszy. Wdrożyliśmy nowe standardy i kulturę pracy banku zrzeszającego, co niewątpliwie miało wpływ na przejście 12 banków spółdzielczych z innych zrzeszeń do Grupy BPS. Z GBW przeszedł do nas największy z tej grupy Gospodarczy Bank Spółdzielczy w Barlinku legitymujący się sumą bilansową przekraczającą 500 mln zł. Z MR Banku 11 banków podpisało z nami umowę zrzeszenia, a ich udział w sumie bilansowej MR Banku wynosi 27%. Są to w kolejności podpisywania z nami umów: Bank Spółdzielczy w Płońsku, w Karczewie, w Otwocku, w Legionowie, w Czyżewie, w Puławach, w Górze Kalwarii, SBO w Warszawie, w Ostrowii Mazowieckiej, w Piasecznie oraz w Załuskach. W 2010 roku będziemy działać w bardzo trudnym otoczeniu. Warunkiem niezbędnym dla dalszego rozwoju i zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania Banku BPS S.A. jest konsekwentna realizacja planowanych zadań w obszarze działalności zrzeszeniowej i komercyjnej. Za podstawowe cele planu finansowego Banku na 2010 r. należy uznać dalsze doskonalenie współpracy z bankami spółdzielczymi, pozwalającej na zwiększenie efektywności i wzmocnienie konkurencyjności Grupy BPS, podwyższenie kapitałów Banku BPS S.A. o 120 milionów złotych, gwarantujące dalszy harmonijny i zrównoważony rozwój Banku, poprzez przeprowadzenie emisji akcji własnych oraz długu podporządkowanego. Złożona sytuacja na rynku będzie wymagać od nas dużej dyscypliny w kierowaniu Bankiem w takich obszarach jak: zarządzanie ryzykiem, kapitałem oraz kosztami. W warunkach ograniczonych możliwości wzrostu musimy przede wszystkim skupić się na działaniach optymalizujących koszty. Jestem głęboko przekonany, że determinacja w realizacji przyjętego planu działań pomoże nam pokonać trudny okres i stać się firmą jeszcze silniejszą, bardziej efektywną, skoncentrowaną na realizacji długoterminowych celów. Kończąc, chciałbym w imieniu Zarządu wyrazić uznanie i serdecznie podziękować za współpracę w pierwszej kolejności naszym characterised by a high surplus liquidity. In 2009, the average monthly funds deposited by our banks in BPS amounted to PLN 9.3 bn. In the period when commercial banks were limiting their new loans, we were undertaking operations aimed at introducing new products and services, aligned to the needs of the customers, at enhancing the existing product offering, as well as developing a competent and efficient sales force. This translated directly into sales volumes, chiefly due to a very good collaboration with the banks from our Group within banking consortia. It resulted in a dynamic increase of credit portfolio, which, as at the end of 2009, amounted to over PLN 4.6 bn, and, over the year, increased by PLN 1.1 bn, i.e. by 32%. The significant dynamics of credit operations did not cause a lowering in the quality of the credit portfolio, which, at the end of the year, amounted to 6.4% and exceeded the 2008 figure by 0.9 p.p. In 2009 BPS Bank met all norms for secure operation due both to its appropriate capital and properly diversified activities. At the end of December 2009 the Bank solvency ratio stood at the level of 9.7%. Following the difficult restructuring period, we were able to concentrate on developing the products and services offered to our customers and on enhancing brand awareness of the Cooperative Bank, BPS Bank and BPS Group, as well as on other activities resulting in the increased satisfaction of our Shareholders. We implemented new standards and labour etiquette of an associating bank, which undoubtedly facilitated the fact that 12 cooperative banks from other Associations joined BPS Group. We were joined by the largest bank from GBW Group, Gospodarczy Bank Spółdzielczy in Barlinek, the balance sum of which exceeds PLN500 m. 11 banks from MR Bank signed association contracts with us; their share in the balance sum of MR Bank amounts to 27%. These are, in the order in which the contracts were signed: Bank Spółdzielczy in Płońsk, in Karczew, in Otwock, in Legionowo, in Czyżew, in Puławy, in Góra Kalwaria, SBO in Warsaw, in Ostrów Mazowiecka, in Piaseczno and in Załuski. In 2010 we will operate in a highly challenging environment. It will be a prerequisite for the functioning of BPS Bank, to realize, in a consistent manner, the tasks planned within the area of association and the commercial operations. The basic goals of the Bank s financial plan for 2010 will be a further improvement of effectiveness and reinforcement of competitiveness of BPS Group, a capital increase of BPS Bank by PLN 120 m, intended to guarantee continual balanced and stable development of the Bank, by way of an own shares issue, and the issue of subordinated debt. The complex market situation will require of us great discipline in the administration of the Bank, in such areas as risk, capital and cost management. In the circumstances which limit opportunities for growth, we must concentrate primarily on optimisation of costs. We are deeply convinced that determined execution of the plan of action adopted will assist us in overcoming this difficult period and becoming a firm still stronger, still more focused on the achievement of long term goals and still more efficient. I would like to conclude, on behalf of the Management Board, by expressing recognition first of all for our Shareholders, and, simultaneously, its strategic customers the cooperative banks along with their representatives the Supervisory 6
Wprowadzenie Introduction Akcjonariuszom, a jednocześnie strategicznym klientom- Bankom Spółdzielczym, ich reprezentantom Radzie Nadzorczej, Radzie Zrzeszenia, wreszcie pracownikom, bez których wiedzy, umiejętności i zaangażowania nie byłaby możliwa skuteczna realizacja strategii rozwoju Banku BPS S.A. Sukces firmy, to zawsze sukces zespołu, a nie poszczególnych indywidualności. Dzięki naszym klientom i Państwu umocniliśmy swoją pozycję w polskim sektorze bankowym, jako Bank wiarygodny, konkurencyjny i bezpieczny. Bardzo za to dziękuję i zachęcam do lektury. Board, the Banking Association Board and our employees, without whose knowledge, ability and involvement the efficient realisation of the development strategy of BPS Bank would not be possible. A company s success is, first and foremost, a success of its team and not individuals. Thanks to our customers and Shareholders we have strengthened our position in the Polish banking sector as a reliable, competitive and safe bank. Hereby, I would like to express my gratitude for that, and to present the Readers with the following text. Mirosław Potulski Prezes Zarządu Mirosław Potulski President of the Management Board 7
Władze Governing bodies
Władze Governing bodies 1. Akcjonariat Shareholders Na koniec 2009 roku kapitał zakładowy Banku BPS S.A. składał się z 133 246 777 akcji o wartości nominalnej 1 zł każda. W porównaniu ze stanem na dzień 31.12.2008 r. kapitał zakładtowy Banku nie uległ zmianie. W strukturze akcjonariatu Banku BPS S.A. dominują banki spółdzielcze, posiadając łącznie 86,1% akcji, w tym banki zrzeszone 81,7%. At the end of 2009 the share capital of BPS Bank was split into 133 246 777 shares with the nominal value of PLN 1 each. As compared with the figures as at 31.12.2008, there were no changes in the share capital of the Bank. Cooperative banks are dominant in the shareholding structure of BPS Bank, owning the total of 86.1% of shares, out of which 81.7% are owned by the associated banks. A Wiara w zwycięstwo, źródłem sukcesu. Hubert Wagner siatkarz i trener reprezentacji Polski 9
Raport roczny 2009 Annual report Kapitał zakładowy Banku BPS na 31.12.2009 r. BPS Bank share capital as at 31.12.2009 Seria Series Liczba akcji (szt.) No. of shares Kwota (zł) Value (PLN) A 2 000 000 2 000 000 B 12 000 000 12 000 000 C 4 000 000 4 000 000 D 2 000 000 2 000 000 E 1 865 000 1 865 000 F 1 517 700 1 517 700 G 74 864 077 74 864 077 H 35 000 000 35 000 000 Razem Total 133 246 777 133 246 777 Struktura akcjonariatu Banku BPS na 31.12.2009 r. BPS Bank shareholding structure as at 31.12.2009 Nazwa Name Liczba akcji (szt.) No. of shares Udział W Kapitale Zakładowym Percentage of share capital Banki Spółdzielcze: Cooperative banks: Banki Spółdzielcze Zrzeszone Associated cooperative banks Banki Spółdzielcze Niezrzeszone Non-associated cooperative banks Bank Spółdzielczy Współpracujący Cooperating bank Inne Banki Polskie Other Polish banks Banki Zagraniczne Foreign banks Ministerstwo Skarbu Państwa The Ministry of Treasury Pozostali akcjonariusze: Other shareholders osoby fizyczne natural persons pozostali other 114 782 392 86,14% 108 838 358 81,68% 3 025 644 2,27% 2 918 390 2,19% 4 712 478 3,54% 4 217 815 3,17% 2 104 560 1,58% 7 429 532 5,58% 1 287 214 0,97% 6 142 318 4,61% 10
Władze Governing bodies 2. Rada Nadzorcza Supervisory Board W związku z upływem kadencji Rady Nadzorczej, Walne Zgromadzenie dnia 30 czerwca 2009 roku, dokonało wyboru Rady Nadzorczej III kadencji, na lata 2009 2013. Due to the termination of the Supervisory Board s term of office, on 30 June 2009 the General Meeting of Shareholders appointed the Supervisory Board of the 3rd term, for the years 2009 2013. Skład Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. w okresie 01.01.2009 r. 30.06.2009 r. oraz 30.06.2009 r. 31.12.2009 r. The composition of the Supervisory Board of BPS Bank in the period of 01.01.2009 30.06.2009 and 30.06.2009 31.12.2009 01.01.09 30.06.09 Pełniona funkcja Function performed 30.06.09 31.12.09 Romuald Piotruk Józef Błażej Czysz Andrzej Tadeusz Kocój Józef Bogusław Cieszyński Jan Czesak Aleksander Andrzej Dachowski Roman Hrynkiewicz Krzysztof Kajko Wojciech Kulak Witold Marcin Morawski Józef Jan Myrczek Hanna Barbara Ruszczyńska Zygmunt Sitek Przewodniczący Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Chairman of the Supervisory Board of BPS Bank Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Vice-Chairman of the Supervisory Board of BPS Bank Sekretarz Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Secretary of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Romuald Piotruk Mirosław Jan Michałowski Andrzej Tadeusz Kocój Józef Bogusław Cieszyński Jan Czesak Roman Hrynkiewicz Krzysztof Kajko Wojciech Kulak Józef Jan Myrczek Hanna Barbara Ruszczyńska Zygmunt Sitek Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Józef Błażej Czysz Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Roman Marian Domański Członek Rady Nadzorczej Banku BPS S.A. Member of the Supervisory Board of BPS Bank Roman Kazimierz Górczyński 11
Raport roczny 2009 Annual report 1. Zarząd Banku Management Board Zarząd Banku zgodnie ze Statutem prowadzi sprawy Banku i reprezentuje go na zewnątrz. Prezes Zarządu kieruje bieżącą działalnością oraz sprawuje nadzór nad całością funkcjonowania Banku. W 2009 roku nie nastąpiły żadne zmiany osobowe w składzie Zarządu Banku BPS S.A. Na dzień 31.12.2009 r. w skład Zarządu Banku wchodzili: The Management Board under the provisions of the Articles of Association manages the Bank s operations and performs representative functions. The President of the Management Board manages the current activities and supervises the total performance of the Bank. Aleksander Jarosław Trojanowicz Wiceprezes Zarządu (od 20 września 2006 r.) Vice-President of the Management Board (since 20 September 2006) Mirosław Anastazy Potulski Prezes Zarządu (od 26 kwietnia 2007 r.) President of the Management Board (since 26 April 2007) In 2009 no changes were made in the composition of the Management Board of BPS Bank. As at 31.12.2009, the following persons were members of the Management Board: Piotr Pokropek Wiceprezes Zarządu (od 4 czerwca 2007 r.) Vice-President of the Management Board (since 4 June 2007)
Władze Governing bodies Krzysztof Adam Jagielski Wiceprezes Zarządu (od 18 sierpnia 2008 r.) Vice-President of the Management Board (since 18 August 2008) Aniela Stefania Szafran Wiceprezes Zarządu (od 1 grudnia 2003 r.) Vice-President of the Management Board (since 1 December 2003)
Raport roczny 2009 Annual report 2. Rada Zrzeszenia Affiliation Board Rada Zrzeszenia jest organem opiniodawczo-doradczym i sprawuje nadzór nad działalnością Grupy BPS. Do obowiązków Rady należy opiniowanie przedsięwzięć, projektów i rozwiązań dotyczących wszystkich zrzeszonych banków spółdzielczych. The Affiliation Board is a consultative and advisory authority, supervising BPS Group s activities. The tasks of the Affiliation Board comprise projects and solutions evaluation with regard to all associated cooperative banks. Edward Biernacki Przewodniczący Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Małopolskiego Banku Spółdzielczego w Wieliczce Ryszard Leszczyński Wiceprzewodniczący Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Jastrzębiu Zdroju Kazimierz Majewski Sekretarz Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Sochaczewie Członkowie Prezydium Rady Zrzeszenia PreMembers of the Affiliation Board Stanisław Dembowski Członek Prezydium Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Łubnianach Robert Pacek Członek Prezydium Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Rymanowie Zbigniew Urbankiewicz Członek Prezydium Rady Zrzeszenia Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Łęcznej 14
Władze Governing bodies Członkowie Rady Zrzeszenia Members of the Affiliation Board Krystyna Binek-Angełowa Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Skoczowie Helena Wasilewska Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Biała Podlaska Jacek Drzyzga Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Pszczynie Józef Florek Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Samsonowie Józef Froń Członek Rady Prezes Zarządu Powiatowego Banku Spółdzielczego w Złotoryi Dariusz Jasiński Członek Rady Prezes Zarządu Międzygminnego Banku Spółdzielczego w Zbuczynie Danuta Klabacha Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Żyrakowie Wacław Kozłowski Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Łańcucie Wojciech Laska Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Łobżenicy Janusz Mazurek Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Wojsławicach Ryszard Olszewski Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Będzinie Maciej Palej Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Muszynie Krynicy Zdroju Leon Radziwoniuk Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Bielsku Podlaskim Urszula Sieradzka Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Praszce Józef Tłuczek Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Lubeni Teresa Wodzyńska Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Olsztynku Janina Wolanin Członek Rady Prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Księżpolu Mirosław Potulski Członek Rady Prezes Zarządu Banku Polskiej Spółdzielczego S.A. Zygmunt Łaguna Członek Rady Prezes Zarządu Gospodarczego Banku Spółdzielczego w Radkowie 15
16 Raport roczny 2009 Annual report
Władze Governing bodies Trzeba bić brawo, bo nasz zespół gra bardzo dobrze. Piotr Dębowski komentator sportowy TV 17
Otoczenie makroekonomiczne Macroeconomic environment Wygrywa tylko ten, kto ma jasno określony cel i nieodparte pragnienie, aby go osiągnąć. Napoleon Hill pisarz
Otoczenie makroekonomiczne Macroeconomic environment Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego, produkt krajowy brutto wzrósł w roku 2009 o 1,7%, tj. o 3,3 pp. mniej niż w roku 2008. W pierwszej połowie 2009 r. nastąpiło widoczne już w IV kw. 2008 r., silne wyhamowanie rozwoju polskiej gospodarki, spowodowane światowym kryzysem finansowym. Pogorszeniu uległa sytuacja na rynku pracy, nastąpił znaczący spadek dynamiki produkcji przemysłowej, wyhamowanie tempa wzrostu sprzedaży detalicznej oraz innych wskaźników makroekonomicznych. Druga połowa roku, charakteryzowała się powolną poprawą niektórych parametrów makroekonomicznych, szczególnie tempa wzrostu PKB. W I kw. 2009 r. odnotowano wzrost PKB na poziomie 0,8%, natomiast w kolejnych kwartałach odpowiednio 1,1%, 1,7% i 3,1%. Głównym wsparciem dla wzrostu gospodarczego okazała się konsumpcja ogółem oraz wyższy niż w latach poprzednich eksport netto. Mimo lepszej koniunktury w drugiej połowie roku, w okresie 12 miesięcy 2009 r. zanotowano spadek produkcji przemysłowej (o 3,2%) oraz wyhamowanie tempa wzrostu produkcji budowlano-montażowej (o 9,2%) i sprzedaży detalicznej (o 9,0%). Światowy kryzys spowolnił tempo wzrostu gospodarczego w Polsce, jednak należy zauważyć, iż dzięki mniejszej otwartości polskiej gospodarki, skutki i zakres wyhamowania były znacząco mniejsze niż w krajach sąsiednich. Jednym z bardziej dotkliwych skutków kryzysu okazało się pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec 2009 roku zwiększyła się w porównaniu z analogicznym okresem roku wcześniejszego o 2,4 pp. do poziomu 11,9%. Spadek zatrudnienia zmniejszył presję płacową, co przełożyło się na średnioroczny spadek realnego funduszu płac w 2009 r. o 0,8%. Niższe tempo wzrostu gospodarczego wpłynęło również na sukcesywne obniżanie się wskaźnika inflacji. Średnioroczny wzrost cen konsumpcyjnych wyniósł 3,5%, tj. o 0,7 pp. mniej niż w roku 2008. According to initial data provided by the Central Statistical Office, in 2009 gross domestic product increased by 1.7%, i.e. by 3.3 p.p. less than the increase noted in 2008. In the first half of the year, a strong slowdown was observed in the Polish economy, already noticeable in the 4th quarter of 2008 and caused by the global financial crisis. The labour market was adversely affected, a significant slowdown in the dynamics of industrial production was noted and there was a slowdown in the growth rate of retail sales and a decrease of the other macroeconomic indexes. The second half of the year was marked by a slow improvement of some macroeconomic parameters, especially the growth rate of the gross domestic product. In the first quarter of 2009, GDP increased by 0.8%, while in the second, third and fourth quarters it rose by 1.1%, 1.7% and 3.1% respectively. The total consumption and net exports, higher than in the previous years, provided most support for the economic growth. Despite an improved situation on the market in the second half of the year, within the 12 months of 2009 the industrial production decreased by 3.2%, and the growth rate of the construction and assembly industry and retail sales slowed down by 9.2% and 9.0%, respectively. The global crisis resulted in a slowdown of economy in Poland, but it should be noted that due to lesser opening of the Polish economy, the results and scope of the slowdown were significantly less noticeable than in the neighbouring countries. The effects of the crisis were most severely felt on the labour market. Unemployment rate, as registered at the end of 2009, increased by 2.4 p.p. in comparison with the corresponding period of the previous year, reaching the level of 11.9%. Decline in jobs decreased the wage pressure, causing the real wages fund to drop by the annual average of 0.8% in 2009. The lowered growth rate of the economy also resulted in a gradual decrease of the inflation rate. The annual average growth of consumer prices amounted to 3.5%, i.e. by 0.7 p.p. less than in 2008. 19
Raport roczny 2009 Annual report Wybrane wskaźniki koniunktury gospodarczej Selected indicators of economic trends 10,9% 9,4% 9,5% 8,9% 11,1% 10,6% 10,9% 11,9% 6,2% 6,0% 5,1% 4,1% 4,6% 4,5% 3,3% 3,6% 3,5% 3,4% 3,5% 3,0% 0,8% 1,1% 3,1% 1,7% 03.2008 06.2008 09.2008 12.2008 03.2009 06.2009 09.2009 12.2009 PKB kwartalnie GPD in quaters Wskaźnik inflacji rok do roku Inflation rate year to year Stopa bezrobocia Unemployment rate Wspomniane wyżej czynniki skłoniły Radę Polityki Pieniężnej do czterokrotnej redukcji podstawowych stóp procentowych NBP w roku 2009 łącznie o 1,50 pp. The factors mentioned above caused the Monetary Policy Council to reduce the National Bank of Poland base inte rest rates four times in 2009, by the total of 1.50 p.p. 20
Otoczenie makroekonomiczne Macroeconomic environment Podstawowe stopy NBP Base interest rates of the National Bank of Poland Wyszczególnienie od as of 31.12.08 od as of 29.01.09 od as of 27.02.09 od as of 27.03.09 od as of 26.06.09 Stopa redyskonta weksli Bill rediscount rate Stopa kredytu lombardowego Advances rate Stopa depozytowa Deposit rate Stopa referencyjna Reference rate 5,25% 4,50% 4,25% 4,00% 3,75% 6,50% 5,75% 5,50% 5,25% 5,00% 3,50% 2,75% 2,50% 2,25% 2,00% 5,00% 4,25% 4,00% 3,75% 3,50% Jednak w wyniku perturbacji na światowym i polskim rynku finansowym, spadek rynkowych stóp procentowych był głębszy. W roku 2009 średnioroczne stawki WIBOR 1M i 3M były niższe niż w 2008 r. odpowiednio o 2,23 pp. i 1,94 pp. Kurs złotego do euro i dolara amerykańskiego w pierwszych miesiącach ubiegłego roku kontynuował deprecjację, osiągając najniższe poziomy w lutym. W następnych miesiącach złoty systematycznie odrabiał straty osiągając w grudniu 2009 r. średni kurs 4,14 w relacji do euro i 2,83 do dolara amerykańskiego. W przekroju całego roku średni kurs złotego do euro wyniósł 4,33 a do dolara amerykańskiego 3,12. Oznaczało to, iż wartość polskiej waluty w porównaniu do roku 2008 zmniejszyła się odpowiednio o 0,81 zł i 0,71 zł. However, as a result of the perturbations on the global and Polish financial markets, there was a substantial decrease in the market interest rates. In 2009, the annual average WIBOR 1M and 3M rates were lower than in 2008, by 2,23 p.p. and 1,94 p.p. respectively. The exchange rates for the zloty against the euro and the US dollar in the first months of the previous year continued to weaken, reaching the lowest values in February. Over the following months, the Polish currency gradually recovered the losses, reaching the average rate of EUR/PLN = 4.140 and USD/PLN = 2.83 in December 2009. The annual average rates for the whole year amounted to 4.33 for EUR/PLN and 3.12 for USD/PLN. It indicates that the value of the Polish currency, as compared with 2008, decreased by PLN 0.81 and PLN 0.71 respectively. 21