Prezydent Miasta Stargardu Szczecińskiego Komenda Hufca ZHP Dom Harcerza w Stargardzie Szczecińskim PODSUMOWANIE REALIZACJI PROGRAMU SZKOŁA, RODZINA, ŚRODOWISKO W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM w okresie IX-XII 2003 r. 1
PATRON PROGRAMU: PREZYDENT MIASTA STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO REALIZATOR PROGRAMU: podmiot wyłoniony w konkursie ogłoszonym przez Prezydenta Miasta Stargardu Szczecińskiego KOMENDA HUFCA ZHP, DOM HARCERZA W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM ŚRODKI FINANSOWE: 177.500 zł. z budżetu miasta Stargardu Szczecińskiego z tzw. funduszu przeciwalkoholowego, 17.300 zł. środki własne Komendy Hufca ZHP, Domu Harcerza w Stargardzie Szczecińskim TERMIN ROZPOCZĘCIA PROGRAMU: WRZESIEŃ 2003 R. 2
KRÓTKI OPIS IDEI PROGRAMU Program SZKOŁA, RODZINA, ŚRODOWISKO realizowany w Stargardzie Szczecińskim powstał na bazie kieleckiego programu o tym samym tytule. Z kolei Kielce tworząc swój program wzorowały się na duńskim projekcie SSP (Szkoła-Socjal-Policja). GŁÓWNE CELE PROGRAMU: 1) profilaktyka w dziedzinie problemów dotyczących uzależnień i przemocy poprzez stworzenie alternatywnych form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży, a tym samym zmniejszenie liczby dzieci i młodzieży sięgającej po alkohol i narkotyki, 2) zapobieganie negatywnym, aspołecznym zachowaniom uczniów, 3) wzmacnianie wśród dzieci i młodzieży prawidłowych norm i wartości społecznych, 4) poprawa funkcjonowania uczniów z rodzin z problemem alkoholowym i problemem przemocy, jak również samych rodzin. Podstawowa tezą Programu jest wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży. DZIAŁANIA PODEJMOWANE W RAMACH PROGRAMU OBEJMUJĄ TRZY OBSZARY: 1. SZKOŁĘ która pełni nie tylko funkcję dydaktyczną ale także wychowawczą przekazując normy i wartości społeczne, uczy komunikacji interpersonalnej i wrażliwości na drugiego człowieka. 2. RODZINĘ w której wychowuje się dziecko i która powinna być dla niego podstawą do kreowania własnej tożsamości i osobowości. 3. ŚRODOWISKO tj. wszystkie instytucje i organizacje zajmujące się rozwiązywaniem problemu uzależnień i problemu przemocy w rodzinie. 3
METODY REALIZACJI PROGRAMU: 1) zorganizowanie na terenie szkół różnorodnych zajęć pozalekcyjnych, np. sportowych, plastycznych, komputerowych, teatralnych, tanecznych, językowych, wyrównawczych itp. dających możliwość spędzenia wolnego czasu w sposób atrakcyjny i zgodny z zainteresowaniami dzieci i młodzieży, 2) powołanie Miejskiej Grupy Konsultacyjnej i Szkolnych Grup Konsultacyjnych swoistych zespołów interdyscyplinarnych, których głównym zadaniem jest kompleksowa pomoc dzieciom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach kryzysowych. OCZEKIWANIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROGRAMU: 1) zmniejszenie się odsetka dzieci i młodzieży sięgającej po używki, 2) poprawa funkcjonowania społecznego dzieci i młodzieży, 3) zminimalizowanie rozmiaru zachowań negatywnych dzieci i młodzieży, 4) poprawa sytuacji rodzin dysfunkcyjnych będących w kryzysie. 4
WDRAŻANIE I REALIZACJA PROGRAMU SZKOŁA, RODZINA, ŚRODOWISKO W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM w okresie od IX XII 2003 r. Realizacja Programu w Stargardzie Szczecińskim została powierzona organizacji pozarządowej wyłonionej w konkursie ogłoszonym przez Prezydenta Miasta Stargardu Szczecińskiego. Konkurs wygrała Komenda Hufca Związku Harcerstwa Polskiego, Dom Harcerza w Stargardzie Szczecińskim, która otrzymała na ten cel dotacje w wysokości 177.500 zł. Komenda angażuje w realizację ww. Programu własne środki finansowe w wysokości 17.300 zł., a także pozafinansowe m. in. w postaci pracy wolontariuszy, wykorzystania własnych zasobów lokalowych oraz wypracowanych skutecznych metod pracy niosących duże oszczędności finansowe. Wdrażanie Programu Komenda rozpoczęła we wrześniu 2003 r. w pięciu szkołach wytypowanych przez Prezydenta Miasta Stargardu Szczecińskiego, tj. - Szkole Podstawowej nr 1, - Szkole Podstawowej nr 5, - Szkole Podstawowej nr 7, - Szkoła Podstawowa nr 8, - Gimnazjum nr 4. Pierwszym etapem realizacji Programu było uruchomienie na bazie istniejących w ww. szkołach świetlic socjoterapeutycznych świetlic integrująco wspierających PROMYK, do których mogą uczęszczać dzieci i młodzież z całego miasta. Wybór świetlicy zależy od dziecka. Nie ma żadnej rejonizacji. Każda ze świetlic funkcjonuje w godz. 14.00-19.00 od poniedziałku do piątku oraz w godz. 10.00-14.00 w soboty. 5
Oferują one możliwość uczestnictwa w różnorodnych zajęciach pozalekcyjnych, np.: - sportowych, - komputerowych, - językowych, - wyrównawczych, - teatralnych, - plastycznych, - tanecznych - i innych. Ulotki z ofertą zajęć zostały rozkolportowane do wszystkich stargardzkich szkół podstawowych i gimnazjów. Zajęcia prowadzone są przez nauczycieli, instruktorów ZHP oraz wolontariuszy. W ten sposób dzieci mają możliwość spędzania swojego wolnego czasu w sposób atrakcyjny, rozwijający ich zainteresowania. Kolejnym etapem było powołanie Miejskiej Grupy Konsultacyjnej (MGK) oraz pięciu Szkolnych Grup Konsultacyjnych (SGK). Gimnazjum nr 4 SP nr 1 SP nr 5 SP nr 7 MIEJSKA GRUPA Dom Harcerza SP nr 8 6
W skład MGK wchodzą: Dyrektor MOPS, Naczelnik Sekcji Prewencji KPP, Członek MKRPA, Komendant Straży Miejskiej, przedstawiciel Służby Kuratorskiej Sądu Rejonowego w Stargardzie Szczecińskim, przedstawiciel PTUAiW, przedstawiciel Punktu Poradnictwa Rodzinnego, przedstawiciel Punktu Informacyjno Konsultacyjnego dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, przedstawiciel Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, Główny Koordynator Programu i koordynatorzy szkolni. Zadaniem MGK jest w szczególności diagnozowanie problemu alkoholowego i problemu przemocy w mieście oraz podejmowanie działań zmierzających do rozwiązywania tych problemów, zwłaszcza jeżeli dotyczą one dzieci i młodzieży. MGK spotyka się w Domu Harcerza, który stanowi centrum koordynacyjne Programu, średnio raz-dwa razy w miesiącu. W skład każdej z pięciu SGK wchodzą osoby z poszczególnych instytucji pracujące w danym rejonie miasta, tj.: pracownicy socjalni, dzielnicowi, kuratorzy, pedagodzy szkolni, pielęgniarki szkolne, funkcjonariusze Straży Miejskiej i koordynatorzy szkolni. Ich zadaniem jest w szczególności diagnozowanie problemów alkoholowych i problemu przemocy wśród rodzin dzieci uczęszczających na zajęcia do danej szkoły oraz podejmowanie działań zmierzających do kompleksowej pomocy tym rodzinom w rozwiązaniu sytuacji kryzysowej, a w szczególności dzieciom. Do ich zadań należy także prowadzenie działań profilaktycznych w tym zakresie. SGK spotykają się stale co najmniej raz w miesiącu oraz w razie potrzeby. Nad działalnością Szkolnej Grupy Konsultacyjnej oraz prowadzeniem zajęć pozalekcyjnych w danej szkole opiekę sprawuje tzw. koordynator szkolny. SZKOŁA Świetlica Szkolna Grupa Konsultacyjna KOORDYNATOR SZKOLNY 7
DANE STATYSTYCZNE (na dzień 5 grudnia 2003 r.) Liczba dzieci uczęszczających do szkół podstawowych i gimnazjów w Stargardzie Szczecińskim w roku szkolnym 2003/2004. 7938 (5064 szkoły podstawowe 2875 gimnazja) Liczba dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjów uczęszczająca do świetlic PROMYK. 2326 około 30 % ogółu uczniów Liczba rodzajów zajęć proponowanych w świetlicach. 123 Największym zainteresowaniem cieszą się zajęcia sportowe, komputerowe, językowe oraz oferujące pomoc w odrabianiu lekcji. Łączna liczba godzin zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w 5 świetlicach tygodniowo. 260 Liczba osób zaangażowanych w bezpośrednią realizację Programu, w tym: 1) osoby prowadzące zajęcia pozalekcyjne: - osoby prowadzące zajęcia i otrzymujące z tego tytułu wynagrodzenie (nauczyciele), - wolontariusze, ok. 209 149 108 41 (28 % ogółu prowadzących zajęcia) 2) osoby uczestniczące w pracy Szkolnych Grup Konsultacyjnych. ok. 60 8
Dotychczas (na dzień 05.12.2003r.) na doposażenie świetlic wydano 112 568,34 zł. W tym zakupiono m.in.: - sprzęt sportowy: stoły tenisowe z wyposażeniem; komplet do unihokeja; piłki do koszykówki, piłki nożnej, piłki nożnej halowej oraz siatkówki; deski do pływania; sprzęt do korekcji wad postawy; szarfy, woreczki itp. - sprzęt audio-video w postaci telewizorów, magnetowidów, radiomagnetofonów z CD, aparatu cyfrowego. - meble; wyposażenie w stoliki i krzesła świetlicowe oraz biurka pod komputery. - sprzęt komputerowy w postaci 2 pracowni komputerowych i doposażenia (uzupełnienia) pozostałych pracowni komputerowych. - materiały programowe, gry świetlicowe, art. papiernicze. WNIOSKI: 1. W związku z tym, że: a) zajęcia pozalekcyjne cieszą się dużym zainteresowaniem dzieci i młodzieży, b) dzieci i młodzież najchętniej uczęszczają na zajęcia do własnej szkoły powstaje potrzeba rozszerzania Programu o kolejne szkoły podstawowe i gimnazja. 2. Duże zainteresowanie zajęciami sportowymi, komputerowymi, językowymi oraz zajęciami oferującymi pomoc w odrabianiu lekcji wskazuje na celowość poszerzania tego rodzaju zajęć. 3. W związku z obecną sytuacją społeczno gospodarczą i wynikającymi stąd większymi problemami rodzin w ich właściwym funkcjonowaniu, istnieje potrzeba wzmocnienia funkcjonowania Szkolnych Grup Konsultacyjnych zajmujących się pomocą tym rodzinom (poprzez szkolenia i wzmacnianie bezpośredniej współpracy pomiędzy członkami tych Grup). 9