Laboratorium sieci komputerowych opracowanie: mgr inż. Wojciech Rząsa Katedra Informatyki i Automatyki Politechniki Rzeszowskiej
Wstęp Opracowanie zawiera ćwiczenia przygotowane do przeprowadzenia podczas zajęć laboratoryjnych z sieci komputerowych. Celem jest przybliżenie studentom działania popularnie używanych protokołów sieciowych: Ethernet oraz IP oraz ukazania w jaki sposób są one ze sobą zintegrowane przy pomocy protokołów pomocniczych takich jak protokół ARP Ćwiczenia dotyczące Ethernetu i protokołu ARP wymagają zastosowania podstawowych urządzeń służących do budowy sieci Ethernet takich jak: koncentratory, przełączniki, karty sieciowe i okablowanie oraz komputerów komunikujących się ze sobą najprostszy możliwy sposób. Ćwiczeniach tych wykorzystywany jest jeden komputer z systemem Linux który umożliwia monitorowanie ruchu sieciowego przy pomocy narzędzia tcpdump popularnie stosowanego przez administratorów i umożliwiającego monitorowanie zawartości pakietów sieciowych na różnych warstwach. Ćwiczenia z rutingu mogą być wykonywane przy pomocy ruterów przygotowanych w tym celu z komputerów klasy Pentium 100. Działają one pod kontrolą specjalnie w tym celu zmodyfikowanego systemu Linux który kontroluje operacje rutowania pakietów. Konfiguracja urządzeń wykonywana jest poprzez interfejs szeregowy przy pomocy programu Hyperterminal lub podobnego przy pomocy minimalnego zestawu komend opisanych w instrukcji. Aby ułatwić używanie ich podczas zajęć urządzenia można wyłączać bez zamykania systemu, a ich konfiguracja nie jest zapamiętywana. Ćwiczenia te mogą być przeniesione na dowolne inne rutery umożliwiające swobodną konfigurację interfejsów sieciowych i tablic rutingu. 1
Ćwiczenie 1 Ethernet 1.1 Celćwiczenia Zapoznanie studentów z okablowaniem oraz urządzeniami wykorzystywanymi podczas transmisji danych z użyciem protokołu Ethernet. Zestawienie połączenia sieciowego przy pomocy pomocy ww. urządzeń. Zapoznanie studentów z działaniem koncentratora i przełącznika sieciowego. 1.2 Przygotowaniestudenta Przygotowanie studenta do zajęć powinno obejmować następujące zagadnienia: Rodzaje okablowania stosowanego w sieciach Ethernet Łączenie komputerów siecią Ethernet(bez użycia koncentratorów i przełączników) Wykorzystanie koncentratorów i przełączników do tworzenia sieci Ethernet Adresacja w sieciach Ethernet Ramka Ethernet Działanie koncentratora(huba) i przełącznika(switcha), różnice 1.3 Przygotowaniećwiczenia 1.3.1 Sprzęt Stanowisko laboratoryjne powinno być wyposażone w: Trzy komputery PC z kartami sieciowymi Koncentrator sieciowy(hub) Przełącznik sieciowy(switch) Kable Ethernet proste oraz krosowane, najlepiej linka. Wstępna część ćwiczenia zakłada także pokazanie studentom: kart sieciowych niezaciśniętychkablitypustpiutp(linkaidrut) wtyczek RJ45 zaciskarki do wtyczek RJ45 2
1.3.2 Konfiguracjaurządzeń Prowadzący w ramach przygotowania ćwiczenia powinien na dwóch komputerach PC pod dowolnym systemem operacyjnym skonfigurować statyczne adresy IP tak, żeby komunikacja pomiędzy nimi była możliwa po poprawnym zestawieniu połączeń ethernet. Na przykład adresy: 192.168.1.1 i 192.168.1.2 i maska podsieci 255.255.255.0. Na trzecim komputerze należy uruchomić system Linux(może być uruchomiony z płyty CD). Do wykonania ćwiczenia konieczny będzie dostęp do konta administratora i programu tcpdump. Po uruchomieniu systemu Linux należy podnieść interfejs sieciowy komendą ifconfig eth0 up. 1.4 Przebiegćwiczenia 1.4.1 Wstęp Pokazać studentom podstawowe kable i urządzenia używane podczas transmisji danych w sieciach Ethernet: karty sieciowe kable: STP, UTP(linka, drut) zaciśnięte kable: proste, krosowane koncentratory i przełączniki wtyczki RJ45 zaciskarkę do wtyczek RJ45 Studenci powinni nauczyć się odróżniać kable proste od krosowanych, powinni też zobaczyć różnicępomiędzystpiutporazkablamiwykonanymizlinkiizdrutu. 1.4.2 Łączenie dwóch komputerów siecią Ethernet Połączyć dwa komputery PC kablem Ethernet, tak żeby możliwa była komunikacja między nimi. Sprawdzić czy świecą się diody LED na obydwu kartach. Jaka jest prędkość zestawionego połączenia? Sprawdzić poleceniem ping czy komputery komunikują się ze sobą(adres IP na który należy wykonać ping podaje prowadzący). 1.4.3 Łączenie komputerów siecią Ethernet przy pomocy koncentratora i przełącznika Podłączyć dwa komputery PC kablami Ethernet do koncentratora, tak żeby możliwa była komunikacja między nimi. Sprawdzić czy świecą się diody LED odpowiadające używanym portom koncentratora i na obydwu kartach sieciowych komputerów. Jaka jest prędkość zestawionego połączenia? Sprawdzić poleceniem ping czy komputery komunikują się ze sobą(adres IP na który należy wykonać ping podaje prowadzący). Podłączyć do koncentratora trzeci komputer z uruchomionym systemem Linux. Uruchomić na koncie administratora program tcpdump: # tcpdump-ne Opcja-n wyłącza rozwiązywanie adresów IP na nazwy hostów, opcja-e powoduje wypisywanie dla każdego pakietu także adresów warstwy łącza danych. Włączyć ping pomiędzy dwoma pozostałymi komputerami. Wyjaśnić dlaczego trzeci komputer widzi ruch sieciowy pomiędzy dwoma pozostałymi komputerami. Odnaleźć w informacjach wyświetlanych przez tcpdump dane z nagłówka ramki Ethernet: 3
adresu źródłowego adresu docelowego Porównać te dane z adresami MAC kart sieciowych komunikujących się komputerów. Pod Windows 98 adres MAC karty sieciowej można sprawdzić uruchamiając komendę winipcfg. Zamienić koncentrator na przełącznik sieciowy(switch). Sprawdzić czy przy pomocy trzeciego komputera nadal można obserwować ruch pomiędzy pozostałymi dwoma komputerami. Wyjaśnić dlaczego. 4
Ćwiczenie 2 AdresyIPiprotokółARP 2.1 Celćwiczenia Zapoznanie studentów z działaniem protokołu ARP. 2.2 Przygotowaniestudenta Przygotowanie studenta do zajęć powinno obejmowac następujące zagadnienia: Adresacja IP Zadania i działanie protokołu ARP Zapytanie i odpowiedź ARP Rola i wykorzystanie tablicy ARP Statyczne wpisy w tablicy ARP 2.3 Przygotowaniećwiczenia 2.3.1 Sprzęt Stanowisko laboratoryjne powinno być wyposażone w: Trzy komputery PC z kartami sieciowymi Koncentrator sieciowy(hub) Kable ethernet proste oraz krosowane, najlepiej linka. 2.3.2 Konfiguracjaurządzeń Prowadzący w ramach przygotowania ćwiczenia powinien uruchomić dwa komputery, na pierwszym komputerze należy uruchomić system Linux, na drugim Windows. Na obydwu komputerach należy skonfigurować statyczne adresy IP tak, żeby komunikacja pomiędzy nimi była możliwa po poprawnym zestawieniu połączeń ethernet. Na przykład: 192.168.1.1 i 192.168.1.2 i maska podsieci 255.255.255.0. Adres IP pod systemem Linux należy skonfigurować komendą: ifconfig <adres_ip> netmask <maska> na przykład: fconfig 192.168.1.1 netmask 255.255.255.0 5
Na trzecim komputerze należy uruchomić system Linux(może być uruchomiony z płyty CD). Po uruchomieniu systemu należy podnieść interfejs sieciowy komendą ifconfig eth0 up Do wykonania ćwiczenia konieczny będzie dostęp do konta administratora i programu tcpdump. 2.4 Przebiegćwiczenia 2.4.1 Zestawieniepołączeń Wszystkie trzy komputery podłączyć do koncentratora sieciowego właściwymi kablami. Na komputerze z systemem Linux uruchomić program tcpdump: # tcpdump-ne Opcja-n wyłącza rozwiązywanie adresów IP na nazwy hostów, opcja-e powoduje wypisywanie dla każdego pakietu także adresów warstwy łącza danych. 2.4.2 Obserwacja działania protokołu ARP Etap1 Na komputerze pierwszym(linux) poleceniem arp wyświetlić wpisy z tablicy ARP Usunąć te wpisy wykonując komendę: arp-d <IP> dla każdego wpisu. Sprawdzić czy tablica ARP jest pusta. Wykonać polecenie ping do adresu IP drugiego komputera. Zanotować czasy odpowiedzi na kilka pierwszych zapytań wysyłanych przez program ping. Sprawdzić wyjście programu tcpdump na trzecim komputerze. Zwrócić uwagę na zapytanie i odpowiedź ARP wysyłane przed pakietami ICMP. Wyjaśnić dlaczego czas odpowiedzi na pierwszy pakiet wysłany przez program ping jest znacznie dłuższy niż pozostałe czasy. Sprawdzić zawartość tablicy ARP. Etap2 Adres MAC uzyskany przed wysłaniem pierwszego pakietu ICMP ECHO REQUEST jest przechowywany przez pewien czas w tablicy ARP. Sprawdzić zawartość tablicy ARP. Ponownie uruchomić na pierwszym komputerze polecenie ping podając adres IP drugiego komputera. Czy teraz czas odpowiedzi na pierwsze zapytanie był dłuższy? Sprawdzić wyjście programu tcpdump. Czy teraz były wysyłane pakiety ARP? Etap3 Czynności z poprzednich etapów wykonać ponownie na pierwszym komputerze i sprawdzić czy sytuacja jest powtarzalna. Etap4 Powyższe czynności wykonać kilkakrotnie na komputerze drugim pod Windows. Do wyświetlenia tablicy arp należy użyć komendy arp-a. Porównać obserwacje. 6
Etap5 Wpisy w tablicy ARP są aktualizowane nie tylko po wysłaniu zapytania ARP i odebraniu odpowiedzi. Opróżnić tablice ARP na komputerze pierwszym i drugim. Wykonać ping na pierwszym komputerze podając adres IP drugiego i sprawdzić wpisy w tablicach ARP na obydwu komputerach. Opróżnić tablice ARP na obydwu komputerach. Wykonać ping na drugim komputerze podając adres IP pierwszego i sprawdzić wpisy w tablicach ARP na obydwu komputerach. Etap6 W tablicy ARP można także umieszczać wpisy statyczne. Takie wpisy zgodnie ze specyfikacją nie powinny być modyfikowane po otrzymaniu zapytań i odpowiedzi ARP. Opróżnić tablice ARP na komputerze pierwszym i drugim. Dodać do tablicy ARP na komputerze pierwszym statyczy wpis odpowiadający adresowi IP oraz adresowi MAC drugiego komputera(komenda: arp-s <IP> <MAC>) Wykonać ping na pierwszym komputerze podając adres IP drugiego i sprawdzić czy na przed wysłaniem pierwszego pakietu ICMP komputer pierwszy wysłał też pakiety ARP(wyjście programu tcpdump). Opróżnić tablice ARP na obydwu komputerach. Powtórzyć czynności ale dodając wpisy tylko na komputerze drugim. Opróżnić tablice ARP na obydwu komputerach. Dodac do tablicy ARP na kompuetrze pierwszym wpis z adresem IP komputera drugiego, ale z niewłaściwym adresem MAC. Wykonać ping na pierwszym komputerze podając adres IP drugiego, oraz na drugim komputerze podając adres IP pierwszego. Czy możliwa jest komunkacja pomiędzy komputerami? Wyjaśnić na podstawie informacji podawanych przez program tcpdump. 7
Ćwiczenie 3 Ruting statyczny cz.1 3.1 Celćwiczenia Zapoznanie studentów ze sposobem konfiguracji ruterów za pomocą terminala szeregowego oraz z komendami służącymi do konfiguracji interfejsów sieciowych i tablic rutingu. Wykonanie podstawowej konfiguracji rutera. Zapoznanie z działaniem programu traceroute/tracert. 3.2 Przygotowaniestudenta Przygotowanie studenta do zajęć powinno obejmowac następujące zagadnienia: Adresacja IP Statyczny ruting IP Parametry IP wymagane do konfiguracji interfejsu sieciowego Budowa tablicy rutingu Algorytm rutingu Wykorzystanie narzędzi ping i traceroute/tracert do diagnozowania sieci 3.3 Przygotowaniećwiczenia 3.3.1 Sprzęt Stanowisko laboratoryjne powinno być wyposażone w: Dwa komputery PC z kartami sieciowymi, studenci muszą mieć możliwość przeprowadzenia konfiguracji parametrów sieci Komputer PC z portem szeregowym RS232 i zainstalowanym Hyperterminalem Ruter Kabel szeregowy RS232 umożliwiający połączenie komputera z ruterem Kable ethernet proste oraz krosowane, najlepiej linka. 8
3.4 Przebiegćwiczenia 3.4.1 Połączenie z ruterem za pomocą terminala Podłączyć komputer z ruterem za pomocą portów RS232 i odpowiedniego kabla. Na komputerze uruchomić Hyperterminal, skonfigurować nowe połączenie podając parametry: Liczbabitównasekundę(baudrate):9600 Ilość bitów danych(data bits) : 8 Parzystość(parity) : brak Ilość bitów stopu(stop bits) : 1 Sterowanie przepływem(flow control): brak Zalogować się do rutera podając login: admin hasło: admin Po poprawnym zalogowaniu powinien pojawić się prompt z loginem i nazwą rutera: admin@rtr2:~$ 3.4.2 Komendy służące do konfiguracji rutera Poniżej znajduje się opis oraz przykłady użycia dwóch komend służących do konfiguracji rutera. Opisane niżej polecenia należy wykonać na ruterze i sprawdzić poprawność ich działania. Konfiguracja interfejsów sieciowych Interfejsy ethernetowe w ruterze nazywane są: eth<numer>. Do ich konfiguracji służy komenda ifconfig. Poniżej znajdują się przykłady jej użycia do wyświetlenia i zmiany podstawowych parametrów interfejsu. Wyświetlenie konfiguracji wszystkich włączonych(podniesionych) interfejsów sieciowych: $ifconfig Wyświetlenie konfiguracji interfejsu eth0 $ ifconfig eth0 Konfiguracja adresu IP 192.168.1.10 i maski podsieci 255.255.255.0 dla interfejsu eth0 $ ifconfig eth0 192.168.1.10 netmask 255.255.255.0 Konfiguracja adresu IP 192.168.1.10 i maski podsieci 255.255.255.0 oraz adresu rozgłoszeniowego 192.168.1.255 dla interfejsu eth0 $ ifconfig eth0 192.168.1.10 netmask 255.255.255.0 broadcast 192.168.1.255 Podniesienie(włączenie) interfejsu eth0 bez(zmiany) jego konfiguracji: $ifconfigeth0up Wyłączenie skonfigurowanego interfejsu eth0: $ ifconfig eth0 down 9
Konfiguracja tablic rutingu Do operacji na tablicach rutingu służy komenda ip. Poniżej znajdują się przykłady jej użycia. Wyświetlenie tablicy rutingu: ip route show Dodawanie trasy do tablicy rutingu: ip route add <adres_sieci>/<prefix> via <adres_bramy> Usuwanie trasy rutowania do danej sieci: ip route del <adres_sieci>/<prefix> Dodawanie domyślnej trasy rutingu: ip route add default via <adres_bramy> Usuwanie domyślnej trasy rutingu: ip route del default 3.4.3 Podstawowa konfiguracja rutera Podłączyć dwa komputery do dwóch różnych interfejsów rutera przy pomocy właściwych kabli. Sprawdzić poprawność zestawionego połączenia Ethernet przy pomocy diod LED na kartach sieciowych. Wybrać adresację podsieci dla obydwu użytych interfejsów rutera tak, żeby każdy z nich był w innej podsieci Skonfigurować adresy IP interfejsów rutera(komenda: ifconfig) Wyświetlić tablicę rutingu i sprawdzić czy są w niej wpisy dla obydwu podsieci(komenda ip) Skonfigurować parametry IP komputerów podłączonych do rutera tak, żeby ich adresy IP należały do właściwej podsieci. Jako adres domyślnej bramy należy podać adres IP interfejsu rutera do którego podłączony jest komputer. Sprawdzić poprawność połączenia przy pomocy komendy ping: Wykonać ping na ruterze do adresu IP każdego z podłączonych do niego komputerów Wykonać ping na jednym z komputerów podając adres IP interfejsu rutera do którego podłączono ten komputer Wykonać ping na jednym z komputerów podając adres IP drugiego komputera Wykonać na jednym z komputerów komendę tracert(pod Windows) lub traceroute(pod *nix) podając adres IP drugiego komputera. Co pokazuje komenda? 10
Ćwiczenie 4 Ruting statyczny cz.2 4.1 Celćwiczenia Konfiguracja podsieci i rutingu między podsieciami. 4.2 Przygotowaniestudenta Przygotowanie studenta do zajęć powinno obejmowac następujące zagadnienia: Adresacja IP Statyczny ruting IP Parametry IP wymagane do konfiguracji interfejsu sieciowego Budowa tablicy rutingu Algorytm rutingu Wykorzystanie narzędzi ping i traceroute/tracert do diagnozowania sieci 4.3 Przygotowaniećwiczenia 4.3.1 Sprzęt Stanowisko laboratoryjne powinno być wypozażone w: Dwa komputery PC z kartami sieciowymi, studenci muszą mieć możliwość przeprowadzenia konfiguracji parametrów sieci Komputer PC z portem szeregorym RS232 i zainstalowanym Hyperterminalem Trzy rutery Kabel szeregowy RS232 umożliwiający połączenie komputera z ruterem Kable ethernet proste oraz krosowane, najlepiej linka. 4.4 Przebiegćwiczenia 4.4.1 Połączenie z ruterem za pomocą terminala Podłączyć komputer z ruterem za pomocą portów RS232 i odpowiedniego kabla. Na komputerze uruchomić Hyperterminal, skonfigurować nowe połączenie podając parametry: 11
Liczbabitównasekundę(baudrate):9600 Ilość bitów danych(data bits) : 8 Parzystość(parity) : brak Ilość bitów stopu(stop bits) : 1 Sterowanie przepływem(flow control): brak Zalogować się do rutera podając login: admin hasło: admin Po poprawnym zalogowanu powinien pojawić się prompt z loginem i nazwą rutera: admin@rtr2:~$ 4.4.2 Konfiguracja rutingu zadanie 1. Połączyć komputery i rutery tak, aby stworzyć topologie pokazaną na rysunku 4.1 LAN1 RTR1 RTR2 LAN2 Rysunek 4.1: Topologia sieci. Przykład 1. Do sieci LAN1 powinien byc podłączony komputer pierwszy, a do sieci LAN2 komputer drugi. Dobrać adresację podsieci i skonfigurować ruting tak aby możliwa była komunikacja pomiędzy LAN1 ilan2. 4.4.3 Konfiguracja rutingu zadanie 2. Połączyć komputery i rutery tak, aby stworzyć topologie pokazaną na rysunku 4.2 LAN1 RTR1 RTR2 LAN2 RTR3 Rysunek 4.2: Topologia sieci. Przykład 2. Do sieci LAN1 powinien byc podłączony komputer pierwszy, a do sieci LAN2 komputer drugi. Dobrać adresację podsieci i skonfigurować ruting tak aby możliwa była komunikacja pomiędzy LAN1 i LAN2. Pakiety z podsieci LAN1 do LAN2 powinny być przesyłane bezpośrednio pomiędzy ruterami RTR1iRTR2,natomiastzpodsieciLAN2doLAN1poprzezruterRTR3 12
Ćwiczenie 5 Ruting dynamiczny protokół RIP 5.1 Celćwiczenia Zapoznanie studentów z działaniem i parametrami konfiguracyjnymi protokołu rutingu dynamicznego RIP2. 5.2 Przygotowaniestudenta Przygotowanie studenta do zajęć powinno obejmowac następujące zagadnienia: Adresacja IP Statyczny ruting IP Parametry IP wymagane do konfiguracji interfejsu sieciowego Budowa tablicy rutingu Algorytm rutingu Wykorzystanie narzędzi ping i traceroute/tracert do diagnozowania sieci Klasyfikacja algorytmów rutingu dynamicznego Działanie i parametry konfiguracyjne protokołu RIP w wersji 2 5.3 Przygotowaniećwiczenia 5.3.1 Sprzęt Stanowisko laboratoryjne powinno być wyposażone w: Dwa komputery PC z kartami sieciowymi, studenci muszą mieć możliwość przeprowadzenia konfiguracji parametrów sieci Komputer PC z portem szeregowym RS232 i zainstalowanym Hyperterminalem Trzy rutery obsługujące protokół RIP2 Kabel szeregowy RS232 umożliwiający połączenie komputera z ruterem Kable ethernet proste oraz krosowane, najlepiej linka. Scenariusz ćwiczenia zakłada, że jest ono równocześnie wykonywane przez dwa zespoły na dwóch niezależnych stanowiskach. Prowadzący powinien podać każdemu zespołowi pulę adresół IP z jakich może on korzystać tak, aby każde stanowisko korzystało z innych podsieci IP. 13
5.3.2 Konfiguracja RIP krok po kroku Aby skonfigurować ruter wykorzystujący protokół RIP należy wykonać nizej opisane kroki. Szczegóły nieznane z poprzednich ćwiczeń opisane są w 5.3.3. 1. Skonfigurować adresy IP dla interfejsów sieciowych. Należy pamiętać o tym, aby maski podsieci oraz adresy broadcast były skonfigurowane poprawnie! 2. Uruchomić interfejs konfiguracyjny protokołu RIP. 3. Wejść do trybu uprzywilejowanego. 4. Rozpocząć konfigurację z terminala. 5. Włączyć protokół RIP oraz skonfigurować sieci które ma obsługiwać. 6. Skonfigurować uwierzytelnianie RIP oraz jego parametry dla poszczególnych interfejsów rutera. 7. Zakończyć konfigurację z terminala. 5.3.3 Komendy służące do konfiguracji rutera Poniżej znajduje się informacja o podstawowych komendach służących do konfiguracji protokołu RIP na ruterach. Interfejs konfiguracyjny jest podobny jak w systemie Cisco IOS. Pomoc kontekstowa podczas konfiguracji protokołu RIP jest dostępna na konsoli rutera po naciśnięciu:?. Naciśnięcie klawisza tab powoduje uzupełnienie rozpoczętej komendy. Interfejs konfiguracyjny protokołu RIP rip-config Wejście do konfiguracji protokołu RIP: po zalogowaniu do rutera nalezy wydac komendę: Login i hasło są takie same jak dla rutera. Zostanie uruchomiony interfejs konfiguracyjnyc protokołu RIP, z którego można wyjść wydając komendę: exit Tryb uprzywilejowany Sprawdzenie ustawień oraz przeprowadzenie konfiguracji rutera wymaga wejścia do trybu uprzywilejowanego przy pomocy komendy: enable disable Tryb uprzywilejowany opuszczamy komendą: Konfiguracja z terminala Rozpoczęcie konfiguracji z konsoli rozpoczyna się wydając w trybie uprzywilejowanym komendę: configure terminal exit Konfigurację kończymy komendą 14
Komendy konfiguracyjne dla protokołu RIP Parametry globalne Usługę dynamicznego rutowania uruchamiamy wydając komendę: router rip Komenda ta rozpoczyna też konfigurację globalnych parametrów protokołu RIP. Do konfiguracji sieci dla których włączony jest protokół RIP służy komenda: network <adres-sieci> lub: network <nazwa-interfejsu> Adresy sieci skonfigurowanych na lokalnym ruterze, które będą rozgłaszane za pomocą protokołu RIP. Jeśli podamy nazwę interfejsu, to do listy sieci zostanie dołączona sieć do której podłączony jest ten interfejs. Parametry dla interfejsów Konfigurację parametrów dla poszczególnych interfejsów sieciowych rozpoczynamy komendą interface <nazwa-interfejsu> iprip... Parametry RIP dla interfejsu można ustawić komendami: Uwierzytelnianie RIP dla interfejsu ustawia się komendą: ip rip authentication mode... Hasło RIP dla interfejsu ustawia się komendą: ip rip authentication string... lub ip rip authentication key-chain... Po konfiguracji określonej usługi powrót do poprzedniego poziomu wykonujemy przy pomocy komendy: end Wyłączenie okreslonego parametru odbywa się przy pomocy zaprzeczenia komendy włączającej ten parametr przy pomocy słowa no. Na przykład usługę dynamicznego rutowania wyłącza się komendą: no router rip Dodatkowe komendy znajdują się w dokumentacji na stronie projektu quagga: http://www.quagga.net/docs/docs-info.php#sec40 15
5.4 Przebiegćwiczenia 5.4.1 Połączenie z ruterem za pomocą terminala Podłączyć komputer z ruterem za pomocą portów RS232 i odpowiedniego kabla. Na komputerze uruchomić Hyperterminal, skonfigurować nowe połączenie podając parametry: Liczbabitównasekundę(baudrate):9600 Ilość bitów danych(data bits) : 8 Parzystość(parity) : brak Ilość bitów stopu(stop bits) : 1 Sterowanie przepływem(flow control): brak Zalogować się do rutera podając login: admin hasło: admin Po poprawnym zalogowaniu powinien pojawić się prompt z loginem i nazwą rutera: admin@rtr2:~$ 5.4.2 Konfiguracja rutingu dynamicznego zadanie 1. Połączyć komputery i rutery tak, aby stworzyć topologię pokazaną na rysunku 5.1 LAN1 RTR1 RTR2 LAN2 Rysunek 5.1: Topologia sieci. Przykład 1. Do sieci LAN1 powinien byc podłączony komputer pierwszy, a do sieci LAN2 komputer drugi. Dobrać adresację podsieci i skonfigurować interfejsy ruterów i komputerów. Skonfigurować protokół RIP na obydwu ruterach tak, żeby trasy rutowania zostały skonfigurowane automatycznie: włączyć protokół RIP ustawić sieci/interfejsy dla których ma działać protokół RIP skonfigurować uwierzytelnianie RIP i jego parametry dla poszczególnych interfejsów sieciowych rutera Sprawdzić wpisy w tablicach rutingu, sprawdzić co pokazuje komenda traceroute/tracert oraz jaką wartość TTL pokazuje program ping. 5.4.3 Konfiguracja rutingu dynamicznego zadanie 2. Dołączyć do sieci trzeci ruter tak, aby stworzyć topologię pokazaną na rysunku 5.2 Do sieci LAN1 powinien byc podłączony komputer pierwszy, a do sieci LAN2 komputer drugi. Dobrać adresację podsieci i skonfigurować protokół RIP także na ruterze trzecim. Sprawdzić wpisy w tablicach rutingu, sprawdzić co pokazuje komenda traceroute/tracert oraz jaką wartość TTL pokazuje program ping. Rozłączyć połączenie pomiędzy ruterami RTR1 i RTR2. Sprawdzić czy i po jakim czasie zostanie przywrócona komunikacja pomiędzy sieciami LAN1 i LAN2. Ponownie sprawdzić tablice rutingu na poszczególnych ruterach i sprawdzić co pokazują programy ping i traceroute/tracert. 16
LAN1 RTR1 RTR2 LAN2 RTR3 Rysunek 5.2: Topologia sieci. Przykład 2. Przywrócić połączenie pomiędzy ruterami RTR1 i RTR2 i sprawdzić czy i po jakim czasie ruting zostanie przestawiony na krótszą trasę. Sprawdzić tablice rutingu na poszczególnych ruterach i sprawdzić co pokazują programy ping i traceroute/tracert. Czynności powtórzyć kilkakrotnie. 5.4.4 Konfiguracja rutingu dynamicznego zadanie 3. Do wolnego interfejsu rutera RTR3 podłączyć sieć skonfigurowaną przez studentów na drugim stanowisku. Uzgodnić adresację wspólnej podsieci, upewnić się że RIP jest poprawnie skonfigurowany i sprawdzić czy możliwa jest komunikacja pomiędzy wszystkimi podsieciami. Rozłączyć na jednym ze stanowisk redundantne połączenie(pomiędzy ruterami RTR1 i RTR2) i sprawdzić czy i jak szybko zostanie przywrócona pełna funkcjonalność całej sieci. Czynności powtórzyć kilkakrotnie. 17