Zakład Zagospodarowania Przestrzennego Instytut Geografii i Rozwoju regionalnego Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania środowiska Wybrane elementy marketingu terytorialnego a rozwój gospodarczy miast Polski Andrzej Raczyk, Kamila Graczyk andrzejraczyk@uniwrocpl 25 czerwca 2013 r
Polityka promocyjno-informacyjna a marketing terytorialny ujęcie teoretyczne: polityka informacyjna i promocyjna jako istotny komponent marketingu terytorialnego ujęcie praktyczne: polityka informacyjna i promocyjna stanowi najpowszechniej wykorzystywany instrument marketingu terytorialnego przestrzeń wirtualna jest najtańszym, najbardziej powszechnym oraz najszerzej oddziałującym sposobem kształtowania tej polityki
Działania z zakresu polityki promocyjno-informacyjnej gmin (Misiąg 2000) zachęcające do zainteresowania się gminą np informacje promujące, oferty inwestycyjne z zakresu praktycznej obsługi inwestorów np informacje ułatwiające rozpoczęcie inwestycji, stan dostosowania struktur administracyjnych do obsługi inwestorów sprzyjające zakorzenieniu inwestorów np tworzenie powiązań z lokalnym środowiskiem gospodarczym, liderami lokalnymi, społecznością lokalną
Cel, zakres pracy ocena jakości polityki promocyjnej i informacyjnej miast Polski w oparciu o: - szczegółową analizę serwisów internetowych - audyt elektroniczny (metoda tajemniczego klienta) analiza związków między jakością tej polityki a poziomem rozwoju społeczno-ekonomicznego miast zróżnicowanie przestrzenne jakości polityki promocyjnej i informacyjnej horyzont czasowy: wrzesień-grudzień 2011 jednostka analizy: gminy miejskie w Polsce (306 jednostek) źródła danych: - badania własne - Bank Danych Lokalnych GUS
Metoda tajemniczego klienta (mystery client) 1 Jakie formalności należy spełnić, aby założyć firmę na terenie gminy? 2 Czy w gminie dostępne są tereny pod inwestycje i czy są dla nich opracowane MPZP? 3 Czy gmina oferuje wsparcie finansowe, z którego moja firma mogłaby skorzystać? 4 Czy możecie Państwo wskazać inne instytucje, które oferują wsparcie dla przedsiębiorców (np organizacje zrzeszające przedsiębiorców, inkubatory przedsiębiorczości)? 5 Gdzie można uzyskać informacje na temat formalności, procedur czy uwarunkowań związanych z inwestowaniem w gminie? 6 Czy w gminie można uzyskać pomoc prawną?
Metoda tajemniczego klienta (mystery client) Przedmiot oceny: czas reakcji kompleksowość udzielonych informacji (jakość obsługi) Zalety: symulacja realnej sytuacji kontaktu przedsiębiorca urząd miasta ocena z punktu widzenia klienta Potencjalne problemy: obsługa przedsiębiorców za pomocą innych form interakcji może być odmienna (kontakt bezpośredni, telefoniczny, pismo papierowe) zdarzenia losowe (awaria sieci, urlop, omyłkowe usunięcie wiadomości) metoda pozwala ocenić jakość obsługi, ale nie wszystkie jej uwarunkowania wysyłka indywidualna w celu uniknięcia filtrów antyspamowych
Badanie serwisów internetowych ocena oficjalnych serwisów internetowych urzędów miejskich (serwisy BIP oraz serwisy urzędów) ocena z punktu widzenia przydatności i dostępności dla przedsiębiorców ocena subiektywna ocena dokonana przez jedną osobę (porównywalność wyników) wrażliwość metody - względnie duża zmienność treści serwisów internetowych w czasie
Kryteria oceny serwisów internetowych Dział Kryterium Ocena Wydzielona zakładka tak/nie Struktura/ Treść Oferta promocyjna Oferta inwestycyjna Informacje o stosowanych pozafinansowych instrumentach wsparcia przedsiębiorców (np Inkubator przedsiębiorczości, SSE) Oferta wsparcia finansowego oferowanego przez gminę (np stawki podatków lokalnych) tak/nie tak/nie tak/nie tak/nie Przewodnik dla inwestora (opis procedur) 0/1/2 Kontakty Interakcje Przejrzystość Wyodrębniona komórka (osoba) odpowiedzialna za kontakt z inwestorem Obcojęzyczna wersja oferty Zawartość treściowa oferty obcojęzycznej jest tożsama z ofertą w języku polskim 0/1/2 tak/nie tak/nie Łatwość odnalezienia potrzebnych informacji 0/1/2/3
Przestrzenne rozmieszczenie urzędów miejskich objętych badaniem audytowym brak odpowiedzi (37%) odpowiedź (63%)
Odpowiedzi w audycie elektronicznym a wielkość miast (%) 90 80 70 brak odpowiedzi odpowiedź 60 50 40 30 20 10 0 małe średnie duże
Struktura ocen w audycie elektronicznym (%) 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 liczba punktów
Audyt elektroniczny - czas oczekiwania na odpowiedź % 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 liczba dni
Ocena systemu informacji i komunikacji miast audyt elektroniczny (ocena sumaryczna) 0 24 48 72 96 12
Struktura odpowiedzi na pytania audytu elektronicznego Tereny inwestycyjne i przygotowanie planistyczne Sposoby kontaktu z urzędem wyczerpująca częściowa brak Inne formy wsparcia instytucjonalnego Pomoc prawna Wsparcie finansowe Formalności i procedury 0 10 20 30 40 50 60 70 80
Instrumenty wsparcia w świetle audytu elektronicznego 70 60 tak nie brak odpowiedzi 50 40 30 20 10 0 wsparcie finansowe pomoc prawna
Wybrane elementy polityki informacyjnej i promocyjnej zawarte w serwisach internetowych miast Polski (%) Zakładka poświęcona działalności gospodarczej Ofeta sprzedaży nieruchomości Osoba (komórka) ds obsługi inwestorów Oferta promocyjna Pozafinansowe instrumenty wsparcia Wsparcie finansowe Oferta w języku obcym Przewodnik dla inwestora Oferta w języku obcym tożsama treściowo 0 10 20 30 40 50 60 70 80
Ocena przejrzystości stron internetowych urzędów miast Polski z punktu widzenia przedsiębiorców (%) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 brak informacji w serwisie niska średnia wysoka
Wybrane elementy polityki informacyjnej i promocyjnej zawarte w serwisach internetowych miast Polski (%) Zakładka poświęcona działalności gospodarczej Osoba (komórka) ds obsługi inwestorów Ofeta sprzedaży nieruchomości Pozafinansowe instrumenty wsparcia Oferta promocyjna Oferta w języku obcym Wsparcie finansowe Przewodnik dla inwestora Oferta w języku obcym tożsama treściowo duże średnie małe 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Syntetyczna ocena zawartości merytorycznej serwisów internetowych miast Polski 0 18 36 54 brak odpowiedzi (37%) odpowiedź (63%) 72 9
Jakość polityki marketingowej miast Polski w oparciu o wyniki audytu elektronicznego oraz badania stron internetowych (%) Wyszczególnienie Ocena serwisów internetowych niska średnia wysoka Suma Ocena audytu elektronicznego niska 16 20 10 47 średnia 7 8 7 21 wysoka 8 12 11 32 Suma 31 40 28 100
Wnioski polityka promocyjno-informacyjna miast prowadzona jest w sposób nieusystematyzowany audyt elektroniczny: duży odsetek miast nie reagujących na bezpośrednią próbę kontaktu inwestora (37%) brak jakichkolwiek treści zorientowanych na grupę docelową przedsiębiorców w ponad 12% serwisów internetowych audyt elektroniczny wskazuje na istotne problemy komunikacyjne wewnątrz szeregu urzędów - etapowość udzielanych odpowiedzi - wielokrotne przekierowywanie zapytań - wybiórczy sposobu odpowiedzi (niekompletność informacji) szybkość odpowiedzi audytu elektronicznego nie przekładała się na ich jakość (najbardziej wyczerpujące były udzielane z pewnym opóźnieniem)
Wnioski cd relatywnie niska jakość treści merytorycznej oraz przydatność serwisów dla przedsiębiorców i inwestorów zasadniczym czynnikiem związanym z jakością ocenianej polityki promocyjno-informacyjnej była wielkość miasta brak statystycznie istotnego związku między jakością ocenianej polityki promocyjnej i informacyjnej a ogólnym poziomem rozwoju społecznoekonomicznego konieczność kontynuacji badań uwzględniających: - poszczególne komponenty poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego - wpływ polityki informacyjnej na procesy rozwojowe obserwowany w dłuższym horyzoncie czasowym