Regionalny warsztat szkoleniowo-informacyjny w ramach projektu Biogazownia-przemyślany wybór Kryteria wyboru optymalnej lokalizacji biogazowni wg. bazy danych Inwestycji biogazowych IEO Andrzej Curkowski Instytut Energetyki Odnawialnej Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Rozwoju Technologii, 4 marca 2014 r
Źródło: opracowanie własne IEO, http://wiedziecwiecej.info/wpcontent/uploads/2013/02/biogaz-rysunek.jpg Lokalizacja - klucz do sukcesu inwestycji
Poszukiwanie optymalnej lokalizacji Analiza wariantowa (kształtowanie koncepcji) Dostępność surowców Dostępność infrastruktury Akceptacja środowisk lokalnych Możliwość zbytu produktów biogazowni korzyści ekonomiczne Technologia i skala inwestycji, Surowce dostępność, koszty, logistyka, Logistyka dostaw surowca, Dostępność infrastruktury technicznej, Możliwości wykorzystania ciepła, Możliwości zagospodarowania masy pofermentacyjnej, Potencjalne uciążliwości - usytuowanie obiektu i odległość od najbliższych zabudowań, Akceptacja społeczna, wsparcie władz samorządowych, Brak konfliktu inwestycji z terenami o walorach krajobrazowych i turystycznych. Źródła: Źródła: http://www.czystaenergia.pl/pdf/farma2011/4_jozwiak_zeneris.pdf, opracowanie własne IEO Wybrana lokalizacja, wstępny zakres projektu Dalsze analizy planistyczne np. studium wykonalności
Ocena skali zapotrzebowania na surowce i dostępnych zasobów pod kątem technologii i mocy instalacji zasoby własne (np. dostępny areał, klasa gruntów, pogłowie zwierząt) kontrahenci zewnętrzni Identyfikacja potencjalnych kontrahentów: gospodarstwa rolno-hodowlane - areał upraw na uprawy celowe, - wielkość hodowli zwierząt, zakłady przemysłu spożywczego - utylizacja odpadów produkcyjnych (np. gorzelnia, browar, mleczarnia, zakład przetwórstwa owocowo-warzywnego, ubojnia), Właściwości surowców - produktywność metanu (możliwy uzysk energii elektrycznej i ciepła) - zawartość suchej masy (konieczność rozcieńczania), - zawartość suchej masy organicznej, - cena surowców, - właściwości fizykochemiczne i mikrobiologiczne (konieczność higienizacji lub obróbki wstępnej) Koszt i opłacalność transportu - zależnie od produktywności metanu, Możliwości magazynowania surowców wielkość i powierzchnia magazynów, zbiorników i silosów, Gwarancja ciągłości dostaw substratów i wiarygodności kontrahentów umowy wstępne, promesy dostaw, długoterminowe umowy z rekompensatami, scenariusze awaryjne), Analiza lokalnej bazy surowcowej Możliwości zagospodarowania masy pofermentacyjnej (nawóz, substytut nawozu) - wykorzystanie własne, sprzedaż, wymiana na inne surowce, wywóz - koszt, Źródło: Biuro Planowania Przestrzennego w Lublinie
Koszt rośliny energetyczne np. kukurydza - uprawa 100-120 zł/t, kontraktacja zewnętrzna ok. 160 zł/t, nawozy naturalne np. gnojowica świńska - ok 30 zł/t, transport własny surowca opłacalność w zależności od produktywności biogazu, przy kontraktacji zewn. w cenie surowca Przychód odpady organiczne z przemysłu rolno spożywczego wymagające utylizacji (np. odpady poubojowe), nawozy naturalne - bezpłatne, jeżeli z własnej produkcji, Czynniki decydujące o lokalnych cenach substratów popyt konkurencja o surowce powoduje lokalny wzrost kosztów substratu, podaż przy wysokiej dostępności surowca (odpadu) biogazownia może naliczać tzw. gate fee stanowiące dodatkowy dochód. Substrat przychód czy koszt? Źródło: opracowanie własne IEO
Powierzchnia działki pod realizację inwestycji Infrastruktura biogazowni (ilość i wielkość komór fermentacyjnych, zbiorników, silosów) ok. 2 ha/mw el, laguny na masę pofermentacyjną (rozwiązanie tańsze od budowy zbiornika żelbetowego), - ok. 2-3 ha/mw el, powierzchnia pól uprawnych do nawozowego zagospodarowania masy pofermentacyjnej 1.000-5000 ha/mw el (zależnie od substratów), sposób zagospodarowania działek sąsiadujących z umożliwiający rozbudowę inwestycji zakup, dzierżawę dodatkowych gruntów, stworzenie ochronnych pasów zieleni, Źródło: IEO Źródło: opracowanie własne IEO
Dostępność Infrastruktury technicznej sieć elektroenergetyczna sn - możliwość uzyskania warunków przyłączenia decyduje o opłacalności podłączenia do sieci elektroenergetycznej i sprzedaży prądu do zakładu energetycznego (regionalnej spółki dystrybucyjnej - operatora systemu dystrybucyjnego), - najlepiej jeżeli sieć elektroenergetyczna przechodzi przez działkę lub przebiega w jej najbliższym otoczeniu, ciepłociąg lub lokalny punkt odbioru ciepła - brak pokrycia popytu na ciepło u odbiorców zewnętrznych z podażą ciepła z biogazowni w sezonie grzewczym - optymalnie sąsiedztwo z odbiorcą wykazującym zapotrzebowanie na ciepło (lub chłodu) na inne cele niż bytowe np. suszenie drewna, czy ziaren zbóż, ew. produkcja chłodu np. do przechowywania owoców w sadownictwie, - rozbudowa sieci opłacalna dla dużych instalacji max do 3 km, przyłącze gazowe do sieci dystrybucyjnej lub budowa lokalnej sieci gazowej do przesyłu biogazu dla odbiorców końcowych rurociąg do przepompowywania substratów - umożliwia przepompowanie odpadów z pobliskiej fermy lub zakładu przetwórstwa spożywczego. drogi lokalne - ew. konieczność rozbudowy drogi dla dostaw substratów i wywozu masy pofermentacyjnej Źródło: IEO
Odległość od zabudowy mieszkaniowej prawo polskie - brak wytycznych dla biogazowni rolniczej w zakresie zachowania stałej odległości od zabudowy mieszkaniowej, 30 m odległość prawnie wymagana dla budynków rolniczych brak gwarancji skutecznej ochrony przed oddziaływaniem akustycznym i emisją odorów, procedura OOŚ w praktyce jest narzędziem do określenia dopuszczalnych odległości (np. odległości wynikające z ekspertyzy akustycznej lub zanieczyszczeń powietrza), w Niemczech wytyczne TA Luft dla instalacji fermentacyjnych zamkniętych min. 300 m, dla instalacji otwartych - 500 m. Dobre praktyki lokalizacyjne zachowanie odległości minimalnej >300 m uwzględnienie występowania przeważających kierunków wiatrów, po stronie zawietrznej względem obiektów mieszkalnych, Odległość lokalizacji od zabudowy mieszkaniowej ograniczenie transportu surowców do biogazowni przez tereny zabudowane. Źródło: opracowanie własne IEO
Akceptacja społeczna w potencjalnej lokalizacji Lokalne czynniki kulturowe i społeczne braku akceptacji społecznej biogazowni: niewystarczająca wiedza o działaniu biogazowni, nieufność do nowych technologii, niewłaściwa dystrybucja korzyści lokalnych z planowanej inwestycji, obawa przed pogorszeniem jakości życia i zdrowia spadek walorów krajobrazowych zwł. na terenach o walorach turystycznych i krajobrazowych negatywne doświadczenia z działania okolicznych zakładów stwarzających uciążliwość dla mieszkańców, Sposoby poprawy percepcji biogazowni i minimalizacji uciążliwości biogazowni przez inwestora: zwiększenie odległości od zabudowań, hermetyzacja procesu, wytyczenie dróg z pominięciem terenów zabudowy mieszkaniowej, optymalizacja logistyki dostaw substratów oraz masy pofermentacyjnej, dobór niskouciążliwych substratów, wizyty studyjne w działających instalacjach,
Dziękujemy za uwagę! acurkowski@ieo.pl