Uwarunkowania lokalizacyjne i proces inwestycyjny budowy biogazowni rolniczych w województwie lubelskim

Transkrypt

1 Uwarunkowania lokalizacyjne i proces inwestycyjny budowy biogazowni rolniczych w województwie lubelskim Sylwester Becz kierownik zespołu projektowego Biuro Planowania Przestrzennego w Lublinie 23 maja 2013 r.

2 BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE REGIONU W KONTEKŚCIE USTALEŃ KPZK Polityka przestrzenna określona w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowani Kraju 2030, dążąc do realizacji celów rozwojowych kraju, zakłada między innymi: - Kierunek działań 5.1. Przeciwdziałanie zagrożeniu utraty bezpieczeństwa energetycznego i odpowiednie reagowanie na to zagrożenie. Źródło: KPZK. Wyzwania KPZK: Działania na rzecz dywersyfikacji źródeł dostaw nośników energii oraz integracja systemów energetycznych z sieciami krajów sąsiednich. Przystosowanie sieci elektroenergetycznych do odbioru energii ze źródeł rozproszonych wykorzystujących OZE. Równomierne rozmieszczenie elektrowni na terenie kraju oraz sieci przesyłowych energii elektrycznej i gazu. Rozbudowa sieci przesyłowej najwyższych napięć niezbędnej dla przyłączenia nowych źródeł wytwórczych, w tym OZE. Rozwój inteligentnych sieci przesyłowych. Ochrona złóż kopalin o charakterze strategicznym. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

3 BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE REGIONU W KONTEKŚCIE USTALEŃ KPZK I PROJEKTU ZMIANY PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA 1. Budowa konwencjonalnej elektrowni wskazane lokalizacje: okolice Łęcznej i Puław 2. Rozbudowa Elektrociepłowni Lublin - Wrotków 3. Budowa zbiornika wodnego Oleśniki 4. Budowa sieci najwyższych napięć: Linia 400 kv Lublin Systemowy Elektrownia Łęczna Chełm Zamość Mokre Jarosław, Linia 400 kv wpięcie elektrowni Puławy do linii Kozienice Lublin, Linia 400 kv - wpięcie elektrowni Puławy do linii Kozienice Ostrowiec, Linia 400 kv Lublin Siedlce, Budowa stacji 400 kv/wn przy elektrowniach Łęczna i Puławy, Linia 220 kv Lublin Systemowy Abramowice. 5. Rozbudowa i modernizacja sieci WN, SN. 6. Reelektryfikacja obszarów wiejskich (problem krajowy) Prognoza ostrzegawcza Brak budowy elektrowni Zasilanie województwa w energię jedynie z KSE Pogorszenie bezpieczeństwa energetycznego, wzrost kosztów przesyłu

4 PROJEKT: Studium uwarunkowań potencjalnych obszarów górniczych dla wykorzystania gazu z łupków w województwie lubelskim Dokument opracowywany przez Biuro Planowania Przestrzennego w Lublinie w oparciu o Uchwałę Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 28 lutego 2012 r. Zawiera wstępną analizę terenów możliwych do zagospodarowania pod obszary górnicze, konsekwencje ich ustanowienia oraz ocenę możliwości wykorzystania zasobów z zachowaniem zasady zrównoważonego rozwoju. W dokumencie oceniono wpływ ustanowienia obszarów górniczych i rozwoju wydobycia gazu z łupków na: - bezpieczeństwo publiczne, - warunki życia mieszkańców, - tereny atrakcyjne dla turystyki i wypoczynku, - krajobraz naturalny i kulturowy, - tereny uzdrowiskowe, - zasoby środowiska naturalnego

5 ROZBUDOWA SIECI PRZESYŁOWEJ GAZU ZIEMNEGO DO 2020 Źródło: KPZK.

6 ISTNIEJĄCE INSTALACJE PRODUKCJI BIOGAZU ROLNICZEGO W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM 12 % zainstalowanej mocy instalacji biogazowni rolniczych w kraju znajduje się w województwie lubelskim Lokalizacja Województwo Lubelskie Roczna wydajność instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego (m 3 /rok) Zainstalowana moc układu elektryczna (MWe) cieplna (MWt) Roczna wydajność instalacji do wytwarzania energii elektrycznej (MWe/rok) ciepła (MWt/rok) 1 Uhnin, gm. Dębowa Kłoda ,200 1, , ,000 2 Koczergi, gm Parczew ,200 1, , ,000 3 Zaścianki, gm. Międzyrzec Podlaski ,200 1, , ,000 4 Piaski, gm. Piaski ,999 1, , ,360 Ogółem ,599 4, , ,360 Polska ,382 36, , ,232 Źródło: Rejestr przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem biogazu rolniczego prowadzony przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Stan na dzień r.

7 Podstawowe uwarunkowania lokalizacyjne: dostęp do surowców pierwotnych (substratów do produkcji biogazu), - fermy hodowlane, zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego, uprawy celowe roślin energetycznych dostęp do odpowiedniej infrastruktury technicznej, w tym przede wszystkim zapewniającej odbiór produktów biogazowni, - sieci elektroenergetyczne, sieci ciepłownicze lub obiekty o dużym zapotrzebowaniu na ciepło, sieci gazowe uwarunkowania prawne z zakresu planowania przestrzennego i oddziaływania inwestycji na środowisko, - ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa o udostępnieniu informacji o środowisku, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, ustawa o ochronie przyrody, ustawa prawo ochrony środowiska i inne Analiza powyższych uwarunkowań pozwala na określenie potencjału regionu dla rozwoju biogazowni rolniczych.

8 DOSTĘP DO SUROWCÓW Odpady z przemysłu rolno-spożywczego Największy potencjał skupiony jest wokół zakładów przetwórstwa mięsnego, zakładów przetwórstwa owoców i warzyw, gorzelni oraz mleczarni według wstępnego szacunku ok. 100 zakładów. Ilość odpadów z zakładów przemysłu rolnospożywczego ok. 800 tys. ton rocznie. Odpady z produkcji zwierzęcej Potencjał odchodów zwierzęcych do produkcji biogazu ok. 500 gospodarstw rolnych zajmujących się chowem zwierząt. Liczba gospodarstw rolnych w województwie Utrzymujących: (dane ze spisu rolnego 2010 r.): Bydło Trzoda chlewna Drób kurzy 1012 gospodarstw o chowie powyżej 10 sztuk 1207 gospodarstw o chowie powyżej 100 sztuk 197 gospodarstw o chowie powyżej 2000 sztuk

9 DOSTĘP DO SUROWCÓW Celowe uprawy roślin energetycznych Według różnych szacunków w województwie można przeznaczyć maksymalnie od ok. 65 do 170 tys. ha gruntów ornych na uprawy roślin energetycznych. Szacunkowy potencjał produkcji biogazu z roślin energetycznych - w granicach mln m³ biometanu. Potencjalne zasoby trawy - powierzchnia użytków zielonych (ha) w 2010 r. według danych Powszechnego Spisu Rolnego Potencjalne zasoby biomasy z produkcji zwierzęcej - pogłowie zwierząt w dużych sztukach w 2010 r. według danych Powszechnego Spisu Rolnego Potencjalne zasoby jednorocznych roślin energetycznych - obszary o najwyższym potencjale gleb do upraw jednorocznych roślin energetycznych

10 DOSTĘP DO INFRASTRUKTURY ELEKTROENERGETYCZNEJ Stan sieci elektroenergetycznej w województwie Niska gęstość sieci dystrybucyjnych wysokiego napięcia 110 kv, co ma bezpośrednie przełożenie na gęstość sieci średniego napięcia, tym samym również na możliwości przyłączeniowe źródeł wytwórczych energii elektrycznej. Niekorzystna struktura wiekowa i niedostateczny stan techniczny sieci średniego i niskiego napięcia może wymagać poniesienia dodatkowych nakładów inwestycyjnych na realizację przyłącza elektroenergetycznego. Ograniczone rezerwy przyłączeniowe do sieci zarezerwowane przez inne instalacje energetyki odnawialnej w szczególności przez duże elektrownie wiatrowe. Przed decyzją o rozpoczęciu procesu inwestycyjnego wskazane jest pozyskanie od operatora systemu dystrybucyjnego informacji dotyczącej możliwości przyłączenia biogazowni w planowanej lokalizacji.

11 DOSTĘP DO INFRASTRUKTURY GAZOWEJ Stan sieci gazu ziemnego w województwie Sieć gazu ziemnego Niska gęstość sieci gazowych ogranicza możliwości produkcji biogazu celem wtłaczania go do sieci gazowych. Na terenie 61 % gmin wiejskich i miejsko-wiejskich województwa występuje czynna sieć gazowa. Z gazu z sieci korzysta jedynie ok. 39 % mieszkańców województwa, w tym jedynie 14 % mieszkańców wsi Alternatywnym rozwiązaniem może być budowa lokalnej dystrybucyjnej sieci gazowej, szczególnie w obszarach, do których doprowadzenie sieci przesyłowych gazu ziemnego może być nieopłacalne.

12 SZACOWANY POTENCJAŁ PRODUKCJI BIOGAZU W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM Potencjał rynkowy biogazu rolniczego do roku 2020 wg IEO 55 MWel zainstalowanej mocy Potencjał ekonomiczny produkcji biogazu rolniczego wg Kompleksowa ocena uwarunkowań w zakresie produkcji biogazu A.Oniszk-Popławska, M.Matyka 41,9 MWel zainstalowanej mocy Cele dla regionu zawarte w projekcie Programu Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii w wariancie optymistycznym : 90 MWel, w wariancie minimalnym : 60 MWel Niezbędne nakłady finansowe w województwie dla osiągnięcia MWel: 0,7 1,1 mld zł W skali kraju w perspektywie 2020 r. będzie to stanowiło 7,5-11,2 % wszystkich zainstalowanych mocy w kraju - zgodnie z prognozą zapotrzebowania na paliwa i energię (załącznik nr 2 do Polityki energetycznej Polski do 2030 r.)

13 POTENCJAŁ PRODUKCJI BIOGAZU W OBSZARZE ODDZIAŁYWANIA KANAŁU WIEPRZ-KRZNA Biogazownie rolnicze, które mogą funkcjonować w obszarze oddziaływania Kanału Wieprz Krzna powinny wykorzystywać: - odpady z produkcji zwierzęcej z ferm hodowlanych o dużej skali chowu zwierząt, - odpady z przemysłu rolno-spożywczego, - niewykorzystywane trawy łąkowe, - celowe uprawy roślin energetycznych, głównie kukurydzy, - inne dostępne odpady z rolnictwa. Łączny potencjał teoretyczny - ok. 50 MWel zainstalowanej mocy. Modelowa biogazownia o przykładowej zainstalowanej mocy elektrycznej 1 MW: - gnojowica ok. 25 tys. ton/rok, - kiszonka z kukurydzy ok. 15 tys. ton/rok, - kiszonka z traw ok. 5 tys. ton/rok, - wywar pogorzelniany w ilości ok. 5 tys. ton/rok lub inny rozcieńczony substrat.

14 GŁÓWNE CZYNNOŚCI PROCESU INWESTYCYJNEGO BUDOWY BIOGAZOWNI ROLNICZEJ Wybór lokalizacji na podstawie analizy terenu planowanej realizacji inwestycji i jego otoczenia, w zakresie: - zasobów surowców do produkcji biogazu, - możliwości pojawienia się uciążliwego oddziaływania biogazowni na tereny zabudowy mieszkaniowej i innej wrażliwej w postaci emisji hałasu, emisji spalin, emisji nieprzyjemnych zapachów oraz z uwagi na konsekwencje możliwych awarii, - dostępności do wymaganej infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, w tym w szczególności zapewniającej odbiór wytworzonej energii lub biogazu, - możliwości zagospodarowania odpadów pofermentacyjnych. Lokalizacja inwestycji w drodze ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [Dz. U. z 2003 r., nr 80, poz. 717, z poźn. zm.], a w przypadku jego braku na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Lokalizacja w drodze planu miejscowego pozwoli na: - przeprowadzenie pierwszego etapu uspołecznienia procesu lokalizacji inwestycji. - uzyskanie wstępnych opinii dotyczących niekolizyjności lokalizacji inwestycji od instytucji i organów opiniujących i uzgadniających projekt planu miejscowego.

15 Uwarunkowania środowiskowe lokalizacji inwestycji ochrona przyrody i środowiska kulturowego System obszarów chronionych Ograniczenia lokalizacyjne z uwagi na ochronę środowiska przyrodniczego i kulturowego: - obszary wykluczenia lokalizacji biogazowni i ich stref oddziaływania to obszary ochrony uzdrowiskowej, parki narodowe i rezerwaty przyrody, - obszary możliwych ograniczeń lokalizacyjnych dla biogazowni to parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, otuliny parków, obszary sieci Natura 2000, parki kulturowe, strefy ochrony konserwatorskiej, obszary korytarzy ekologicznych oraz obszary proponowane do objęcia ochroną prawną.

16 GŁÓWNE CZYNNOŚCI PROCESU INWESTYCYJNEGO BUDOWY BIOGAZOWNI ROLNICZEJ Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko dla inwestycji zaliczonych do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko włącznie z możliwym obowiązkiem przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania inwestycji na środowisko (zgodnie z klasyfikacją Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko [Dz. U. z 2010 r., nr 213, poz. 1397]): biogazownie o mocy elektrycznej powyżej 0,5 MW lub wytwarzającej ekwiwalentną ilość biogazu na cele inne niż produkcja energii elektrycznej, zabudowa przemysłowa lub magazynowa wraz z towarzyszącą infrastrukturą, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż: - 0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody lub ich otulinach, - 1,0 ha na obszarach pozostałych. Uzyskanie warunków przyłączeniowych do sieci infrastruktury technicznej, w tym do sieci elektroenergetycznej lub sieci gazowej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

17 PODSUMOWANIE BARIERY I OGRANICZENIA ROZWOJU BIOGAZOWNI ROLNICZYCH rozproszony potencjał surowcowy (zakłady przemysłu rolno-spożywczego, duże gospodarstwa rolne), w tym niekorzystna struktura agrarna gospodarstw, niewystarczające możliwości przyłączeniowe źródeł wytwórczych energii do sieci elektroenergetycznej oraz słabo rozwinięta sieć gazowa, brak na obszarach wiejskich sieci ciepłowniczych i perspektyw ich budowy ograniczający sprzedaż energii cieplnej przez biogazownię, brak planów miejscowych wyznaczających tereny pod lokalizacje biogazowni, brak akceptacji społecznej dla lokalizacji inwestycji, CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ROZWOJOWI BIOGAZOWNI ROLNICZYCH potencjał surowców odpadowych umożliwiający lokalizację biogazowni w powiązaniu z zakładami przemysłu spożywczego oraz fermami hodowlanymi, (szacunkowy potencjał ok. 60 mln m³ biometanu), warunki glebowo-rolnicze odpowiadające wymogom upraw roślin energetycznych, stanowiących uzupełnienie dla surowców odpadowych (szacunkowy potencjał ok mln m³ biometanu), duże rezerwy terenowe związane z byłymi Państwowymi Gospodarstwami Rolnymi, spółdzielniami produkcyjnymi oraz niefunkcjonującymi zakładami przetwórstwa rolno-spożywczego,

18 Dziękuję za uwagę Zapraszamy na stronę internetową