Rozdział 12 Delimitacja obszarów rozwojowych

Podobne dokumenty
Cel strategiczny: Podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej gminy.

Zakres Obszarów Strategicznych.

Kierunki i zadania do Strategii Rozwoju Gminy Zgierz na lata

Wizja. 2. Gmina Bełżec przyjaznym miejscem życia i pracy z rozwijającym się rolnictwem oraz przedsiębiorczością.

I Spotkanie Rady Strategii Rozwoju Tczewa przy Prezydencie Miasta Tczewa Luty, 2009

Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT

CEL STRATEGICZNY I. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I STABILNEGO RYNKU PRACY. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój na lata :

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA

WSPARCIE DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH W RPO WM Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Organizacje pozarządowe jako potencjalni beneficjenci w MRPO Jakub Szymański Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej

, Łódź. Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata

Priorytet 5: Rozwój obszarów wiejskich. Analiza SWOT

r. godz. 16:00-20:00 Centrum Kultury i Czytelnictwa w Brzostku

STRATEGIA ROZWOJU MIASTA PUŁAWY DO 2020 ROKU Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2030

ANKIETA. Strategii Rozwoju Gminy Kargowa na lata

MAŁE PROJEKTY Nabór wniosków spotkanie informacyjne. Podegrodzie, r.

Rozwój gospodarczy regionu oraz poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LSR. Poprawa atrakcyjności turystycznej Regionu Kozła

Cel ogólny 1: Rozwój przedsiębiorczości i usług na obszarze Partnerstwa Kaczawskiego w oparciu o zasoby przyrodnicze i kulturowe.

LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA RUDA ŚLĄSKA DO ROKU 2030

OPIS LOKALNYCH KRYTERIÓW WYBORU POZOSTAŁE OPERACJE

Gminy łączą siły. Na napisali:

Część II. Opracowanie celów strategicznych, operacyjnych oraz projektów, działań

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej Katowice, 11 czerwca 2015 r.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej

I. POWIAT RACIBORSKI OTWARTY NA ROZWÓJ

16:15-16:45 Ogólne zasady przyznawania pomocy w ramach "małych projektów" beneficjenci, poziom dofinansowania (wykład)

Nowa perspektywa finansowa

Rozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich

Konsultacje społeczne projektu Lokalnego Programu Rewitalizacji m.st. Warszawy na lata

II KONSULTACJE W SPRAWIE OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY MIASTO I GMINA SEROCK NA LATA

Strategia Marki Rzeszów na lata aktualizacja Miejsce dla zmiany życia

STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO GMINY GNOJNIK NA LATA ROZDZIAŁ 2. STRESZCZENIE

KARTA OCENY OPERACJI WEDŁUG LOKALNYCH KRYTERIÓW WYBORU

Matryca logiczna określająca wskaźniki realizacji celów i przedsięwzięć dla Czarnorzecko-Strzyżowskiej LGD

POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI

Zielone miejsca pracy w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020 i Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Dolnośląskiego

Odnowa i rozwój wsi: Preferowane będą operacje związane z zakupem strojów ludowych, folklorystycznych, instrumentów muzycznych, innych elementów

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Stawiski na lata KONSULTACJE SPOŁECZNE

OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ W SOŁECTWIE BUDZÓW

Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych

Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Dynów na lata

II KONSULTACJE W SPRAWIE OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY OSIEK NA LATA

PROW Oś 4 LEADER. Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju

Załącznik 1 - Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych

Uogólniona dla całego obszaru, objętego LSR, Analiza SWOT. z wykorzystaniem analiz SWOT z konsultacji przeprowadzonych w gminach

ZAKRES LOKALNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

II. Poprawa jakości życia, w tym dostępu do kultury i rekreacji, nauki i pracy.

ZAŁĄCZNIK DO STRATEGII ROZWOJU GMINY LESZNO NA LATA

Załącznik 2. Analiza i ocena oddziaływania MPA na środowisko

Indykatywny wykaz wstępnie zidentyfikowanych projektów inwestycyjnych i nieinwestycyjnych w ramach inicjatywy Aktywne Roztocze

Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW

Procesy Zachodzące w Agroturystyce

Załącznik 2. Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony środowiska

Załącznik do uchwały nr 72/2014, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 27 czerwca 2014 r.

Załącznik do Uchwały Nr XX/90/08 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 29 września 2008r. Powiatowy Program Aktywności Lokalnej na lata

Formularz ankiety do badań społecznych w Powiecie Dąbrowskim

STRATEGIA ROZWOJU SPOŁ ECZNO-GOSPODARCZEGO POWIATU KOŚ CIAŃ SKIEGO

Kryteria wyboru operacji Stowarzyszenia LGD Stobrawski Zielony Szlak

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

unijnych i krajowych

ARKUSZ OCENY INDYWIDUALNEJ WARTOŚĆ MERYTORYCZNA

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE

a) udostępnianie urządzeń i sprzętu, z wyłączeniem środków transportu b) organizację szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i

Rozwój instytucjonalny polskich partnerstw lokalnych wzmacniających obszary funkcjonalne na tle doświadczeń zagranicznych

Indykatywny wykaz wstępnie zidentyfikowanych projektów inwestycyjnych i nieinwestycyjnych w ramach inicjatywy Aktywne Roztocze

Regionalny Program Operacyjny Województwo Podkarpackie. 1.Oś Priorytetowa I. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka

Priorytet 1: Rozwój i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionu. Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO NA LATA

Podsumowanie badań ankietowych przeprowadzonych w ramach konsultacji społecznych

KRYTERIA WYBORU OPERACJI

Najistotniejsze informacje dotyczące działań PROW Samorząd województwa wdraża niektóre działania PROW na lata :

Jednostka miary. Wzrost dochodów mieszkańców % 0 3% GUS/ dane statystyczne. Wzrost liczby turystów odwiedzających obszar % 0 5% GUS/ dane statystyczne

WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE

potrzeb, które zostaną uwzględnione przy opracowywaniu Strategii w zakresie

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko Warszawa, 20 marca 2015 r.

Nr Poddziałania (jeśli dotyczy) Poddziałanie Ekspansja przez innowacje wsparcie

KRYTERIA WYBORU OPERACJI LGR Opolszczyzna

Ocena zadowolenia mieszkańca z życia w swojej miejscowości ( 1- jestem bardzo niezadowolony/a, 6- jestem bardzo zadowolony/a)

KRYTERIA WYBORU OPERACJI

Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Cele Lokalnej Strategii Rozwoju LGD - Forum Powiatu Garwolińskiego na lata

FUNDACJA BIŁGORAJ GORAJ - XXI KRESOWYCH.

Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW

LOKALNE KRYTERIA WYBORU OPERACJI I OPERACJI WŁASNYCH

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Tykocin

ZARYS OPRACOWANIA DOT. ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA DO 2030 R.

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ

Regionalny Program Operacyjny Województwo Kujawsko-Pomorskie

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu

ZPT ZSS ZWP. Zintegrowane Porozumienia Terytorialne Zespół Sterujący Strategią Zarząd Województwa Pomorskiego

Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata (RPO WiM )

Mapa aktywności społecznej organizacji pozarządowych działających na terenie Powiatu Kieleckiego

Strategia rozwoju miasta Piekary Śląskie Piekary Śląskie, listopad 2011

SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy.

Gminny Program Rewitalizacji

Małe Projekty Doświadczenia beneficjentów

Zintegrowany Lokalny Program Rewitalizacji Miasta i Gminy Oleszyce na lata ROZDZIAŁ II

Załącznik nr 1 do Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Siewierz do 2020 roku

Transkrypt:

Rozdział 12 Delimitacja obszarów rozwojowych Określenie celów strategicznych i operacyjnych pozwolił na usystematyzowanie kierunków rozwoju w obrębie, których miejsko wiejska gmina Nowy Wiśnicz powinna skoncentrować swoje działania: OBSZARY ROZWOJOWE: TRADYCJA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, AKTYWNOŚĆ INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ ŚRODOWISKO I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII KULTURA I DZIEDZICTWO KULTUROWE PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO: PRZYRODA, TURYSTYKA, REKREACJA USŁUGI PUBLICZNE MARKA I WIZERUNEK 271

12.1 TRADYCJA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, AKTYWNOŚĆ Tradycja jest dziedzictwem przeszłości utrwalonym spoiwem ludzkiej pamięci. Z czasem słabość tego cennego spoiwa umacniana bywała zapisem źródłowym czy ikonograficznym. Często taki zapis ratował tradycje przed śmiercią, czasem nawet i zapis nie pomagał. Jedne tradycje umierały, inne żyją nadal i mają się dobrze. Badanie ich trwania i umierania to dla historyka i etnografa fascynujące zajęcie. Dotyka bowiem tego co najcenniejsze tożsamości człowieka i grup społecznych w których żyje. Mówiąc najprościej, tradycja to światło, które oświetla drogę i pokazuje skąd i dokąd idziemy. W regionie małopolskim do dnia dzisiejszego żyje wiele starych zwyczajów, kultywowanych jest wciąż wiele obrzędów. Tradycje te stanowią najcenniejsze bogactwo regionu. Zasadnicze znaczenie dla rozwoju przedsiębiorczości ma odpowiednio prowadzona polityka. Z punktu widzenia tej polityki przedsiębiorczości należy rozumieć, jako postawę sprzyjających rozwojowi gospodarczemu, inicjatywom lokalnym i samodzielnemu rozwiązywaniu problemów. Rozwój gospodarczy na szczeblu lokalnym oznacza przyrost środków i możliwości, które pozwalają lokalnej władzy i mieszkańcom lepiej zaspokajać większą liczbę potrzeb na wyższym poziomie Ten rozwój nie powinien powodować wzrostu zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego ani zmiany sposobu życia, który dotychczas był ceniony przez mieszkańców. Oto warunki, których spełnienie jest konieczne, aby nastąpił rozwój: wolny dostęp do rynku i konkurencja, dominacja sektora prywatnego, otwartość na zmiany otoczenia, prorozwojowy, elastyczny rynek pracy, niskie obciążenia zysku i płac stabilność polityczna i makroekonomiczna Cele strategii rozwoju mogą dotyczyć rozmaitych zagadnień, a dokonywane wybory odzwierciedlać rozmaite kierunki działań, np. silne programy promocji inwestycji, rozwoju przedsiębiorczości oraz prywatyzacji przedsiębiorstw i usług komunalnych, rozbudowę infrastruktury i udostępnianie terenów. Działania te mogą także polegać na dążeniu do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych czy poprawy sytuacji na rynku pracy. Mogą wreszcie być skoncentrowane na problemie uzdrowienia finansów lokalnych lub innych kwestiach. Ważną cechą aktywności społecznej jest czynny stan jednostki, przejawiający się w oddziaływaniu na otoczenie przyrodnicze i społeczne; tak szeroko rozumiana aktywność społeczna jednostki wyraża się w pracy zawodowej, zdobywaniu wiedzy, twórczości, zabawie, uczestnictwie w różnych grupach społecznych, a o jej poziomie decydują czynniki wewnętrzne i zewnętrzne o charakterze psychologicznym, biologicznym i społecznym; aktywność społeczna, rozumiana jako praca społeczna, to uczestnictwo w działaniach zbiorowych wykraczających poza obowiązki związane z pełnieniem funkcji zawodowych i funkcji w rodzinie, zmierzające do realizacji cenionych wartości społecznych; działalność społeczna charakteryzuje się 272

dobrowolnością i samorzutnością, bezinteresownością materialną i motywacjami altruistycznymi, jest traktowana jako jeden z przejawów socjalizacji; aktywność społeczna polegająca na przynależności do różnego typu organizacji społecznych, udziale w pracach tych organizacji jest określana, jako zinstytucjonalizowana aktywność społeczna 1. Cele realizujące zadania w obszarze: TRADYCJA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, AKTYWNOŚĆ OBSZAR I: TRADYCJA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, AKTYWNOŚĆ Cel strategiczny 1 Podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej gminy. CO 1.1. CO 1.2. CO 1.3. CO 1.4. CO 1.5. CO 1.6. Wykorzystanie historycznych tradycji szlaków handlowych do promocji przedsiębiorczości i tworzenia nowych form działalności gospodarczej w oparciu o Szlak Solny, Bursztynowy, Śliwkowy, Węgierski oraz Szlak Niebieski. Wykreowanie Nowego Wiśnicza, jako MIASTA KSIĄŻKI. Utworzenie Inkubatora Przedsiębiorczości NOWY WIŚNICZ BRAMĄ KARPAT, który winien być matecznikiem firm handlowych, rzemieślniczych i usługowych tworzonych w oparciu o historyczne szlaki handlowe. Integralną częścią Inkubatora Przedsiębiorczości winien być Fundusz Pożyczkowy, Poręczeniowy i Stabilizacyjny dla firm nowopowstających, jak również dla firm już prowadzących działalność. Wypracowanie systemu zachęt dla Inwestorów Zewnętrznych, którzy byliby zainteresowani realizacją inwestycji nieuciążliwych dla środowiska naturalnego na terenie gminy Nowy Wiśnicz związanych z nowymi technologiami, gospodarką turystyczną, szlakami handlowymi i rzemiosłem. Podejmowanie inicjatyw na rzecz poprawy jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania zatrudnienia. Zwiększenie poziomów zatrudnienia poprzez umożliwienie startu młodym na rynku pracy, podniesienie aktywności kobiet, realizację programów 50+, mobilności zawodowej i przestrzennej. 1 http://biznes.pwn.pl/haslo/3867107/aktywnosc-spoleczna.html 273

OBSZAR II: INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ Cel strategiczny 2.2. Rewitalizacja miasta wynikająca z założeń ujętych w opracowanym Lokalnym Programie Rewitalizacji Nowy Wiśnicz na lata 2010 2020. CO 2.2.1. CO 2.2.4. CO 2.2.5. Poprawa warunków życia mieszkańców gminy Nowy Wiśnicz w sferze bytowej, ekologicznej oraz społecznej. Zabezpieczenie obiektów zabytkowych, architektonicznych i układu urbanistycznego. Podniesienie walorów estetycznych i funkcjonalnych przestrzeni publicznej. CO 2.2.8. Powstanie silnego produktu turystycznego i odpoczynku weekendowego. OBSZAR IV: KULTURA I DZIEDZICTWO KULTUROWE Cel strategiczny 4 Wykorzystanie tradycji historycznej i dziedzictwa kulturowego Nowego Wiśnicza do realizacji lokalnych i ponadlokalnych inicjatyw kulturalnych, społecznych i gospodarczych. CO 3.4. CO 4.5. CO 4.6. CO 4.8. Organizacja imprez kulturalnych, historycznych i promocyjnych związanych z tradycją szlaków handlowych: Szlak Solny, Bursztynowy, Śliwkowy, Węgierski oraz Szlak Niebieski. Wykorzystanie XVI wiecznego Zamku Lubomirskich i Kmitów do organizacji ponadlokalnych i międzynarodowych wydarzeń kulturalnych i gospodarczych w tym do organizacji cyklicznych międzynarodowych balów szlacheckich i charytatywnych. Wykorzystanie bliskości i związków kulturowych Nowego Wiśnicza z Krakowem do rozwoju krajowej i zagranicznej turystyki kulturalnej. Organizacja ogólnopolskich i międzynarodowych plenerów i warsztatów ceramicznych i malarskich przy zaangażowaniu potencjału i artystów związanych z Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu. 274

OBSZAR V: PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO: PRZYRODA, TURYSTYKA, REKREACJA Cel strategiczny 5 Wykorzystanie dziedzictwa regionalnego: kulturowego, jak i przyrodniczego do poprawy atrakcyjności gminy Nowy Wiśnicz jako miejsca zamieszkania i spędzania czasu wolnego. CO 5.1. CO 5.3. CO 5.5. CO 5.6. Inicjowanie i wspieranie działań mających na celu podnoszenie społecznej świadomości i wrażliwości w zakresie dziedzictwa przyrodniczego związanego z Wiśnicko - Lipnickim Parkiem Krajobrazowym, Ścieżką Przyrodniczo Geologiczną BORÓWNA - CHRONÓW, Szlakiem Niebieskim przez Pogórze Wiśnickie, ścieżką przyrodniczą w Olchawie oraz innymi wspaniałymi atrakcjami przyrodniczymi bogatej fauny i flory na terenie gminy Nowy Wiśnicz. Wspieranie tworzenia nowych obiektów hotelowych i restauracyjnych na terenie gminy Nowy Wiśnicz. Zapewnienie powszechnego dostępu do infrastruktury sportowo rekreacyjnej mieszkańcom gminy oraz turystom. Promocja turystyki oraz agroturystyki na terenie gminy Nowy Wiśnicz w Polsce, Europie i świecie przy wykorzystaniu również środowisk polonii. OBSZAR VI: USŁUGI PUBLICZNE Cel strategiczny 6 Poprawa infrastruktury usług publicznych dla podniesienia jakości życia i zdrowia mieszkańców gminy Nowy Wiśnicz. CO 6.1. CO 6.6. CO 6.10. Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla osób młodych i bezrobotnych związanych ze zdobyciem nowych kwalifikacji zawodowych lub założenia własnej działalności gospodarczej. Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwienia dostępu do zatrudnienia. Szanowanie i kultywowanie pamięci o żydowskich obywatelach gminy Nowy Wiśnicz, którzy wnieśli wielki wkład w jej historię, kulturę, obyczajowość i rozwój oraz organizowanie różnych form współpracy z diasporą żydowską na całym świecie. OBSZAR VII: MARKA I WIZERUNEK Cel strategiczny 7 Kreowanie Nowego Wiśnicza jako Centrum Europejskich Szlaków Handlowych BRAMA KARPAT. 275

CO 7.1. CO 7.2. CO 7.4. CO 7.5. Organizacja kampanii promocyjnych historycznych szlaków handlowych związanych z gminą Nowy Wiśnicz mających formę tradycyjną, jak i multimedialną zatytułowaną NOWY WIŚNICZ: HISTORIA TRADYCJA WSPÓŁCZESNOŚĆ: Szlak Soli, Bursztynu, Śliwek, Wina oraz innych specjałów i smaków Małopolski i Podkarpacia. Organizacja kiermaszy, wystaw, happeningów, spotkań, dyskusji związanych z budową marki Nowego Wiśnicza, jako MIASTA KSIĄŻKI. Utworzenie AGENCJI ROZWOJU I PROMOCJI GMINY NOWY WIŚNICZ, która zajęłaby się kreowaniem rozwoju oraz budowaniem marki i wizerunku Nowego Wiśnicz. Udział w międzynarodowych i krajowych targach, wystawach, konferencjach i imprezach w trakcie, których prezentowane będą oferty gospodarcze, turystyczne i kulturalne gminy Nowy Wiśnicz. 12.2. INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ Infrastruktura techniczna spełnia bardzo istotne funkcje związane z rozwojem społeczno-gospodarczym danego obszaru gminy, powiatu czy województwa. Urządzenia infrastruktury technicznej aktywizują jednostki osadnictwa, są czynnikiem rozwoju lokalnego, oraz wpływają na poziom życia mieszkańców wsi i miast. Poziom uzbrojenia terenów wiejskich w urządzenia infrastruktury technicznej można ocenić pod względem: - podnoszenia warunków socjalno-bytowych mieszkańców wsi, - dobrych warunków do powstawania nowych podmiotów gospodarczych, - warunków sprzyjających rozwojowi rolnictwa. Inwestycje z zakresu infrastruktury technicznej stanowiące zadania własne gminy, obejmują w szczególności sprawy: gminnych dróg i ulic, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Nowy Wiśnicz, miasto będące siedzibą gminy miejsko-wiejskiej, położony jest w odległości 7 kilometrów na południe od biegnącej przez całą południową Polskę trasy E-4, która łączy kraje Europy Zachodniej z Ukrainą i dalej Europą południowo-wschodnią. Przez miasto przebiega droga wojewódzka 965 Zielona Limanowa. Zasoby mieszkaniowe gminy Nowy Wiśnicz na przestrzeni kilku lat ulegały niewielkiej tendencji wzrostowej. Na koniec 2012 r. było 3692 mieszkań, przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wynosi 97,8 m 2 (26,8 na 1 osobę). 276

Obecnie w aglomeracji Nowy Wiśnicz znajduje się 16 km sieci kanalizacyjnej obsługującej 2100 mieszkańców. Ścieki wprowadzane do kanalizacji sanitarnej są odprowadzane na mechaniczno - biologiczną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 135 m 3 /dobę w miejscowości Nowy Wiśnicz oraz na mechaniczno - biologiczną oczyszczalnię ścieków o przepustowości 300 m 3 /dobę w miejscowości Stary Wiśnicz, która została poddana modernizacji i rozbudowie do przepustowości 800 m 3 /dobę. Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki ściekowej w obszarze aglomeracji Nowy Wiśnicz, Burmistrz Nowego Wiśnicza przewiduje wykonanie 32,9 km zbiorczej sieci kanalizacyjnej dla podłączenia 3065 mieszkańców gminy i 519 osób czasowo przebywających na terenie aglomeracji z następujących miejscowości: Nowy Wiśnicz -7,3 km (800 mieszkańców), Leksandrowa - 1,5 km (125 mieszkańców), Olchawa - 0,9 km (120 mieszkańców), Stary Wiśnicz - 23,2 km (2020 mieszkańców). Jednostka miary 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Korzystający z instalacji w % ogółu ludności wodociąg % kanalizacja % ogółem 25,1 25,6 27,0 28,4 30,2 31,9 33,6 35,5 37,2 39,0 8,8 9,5 13,5 13,6 14,0 14,6 15,3 15,9 17,3 17,3 Źródło: Bank Danych Lokalnych Cele realizujące zadania w obszarze: INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ OBSZAR II: INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ Cel strategiczny 2.1. Poprawa infrastruktury technicznej na terenie gminy. CO 2.1.1. CO 2.1.2. Modernizacja i poprawa jakości dróg gminnych i dojazdowych na terenie gminy. Dostosowanie obiektów użyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych. CO 2.1.3. Uporządkowanie ruchu komunikacyjnego na terenie gminy. CO 2.1.4. Rozbudowa ciągów pieszych i pieszo-rowerowych. CO 2.1.5. Podejmowanie działań zmierzających do rozbudowy sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu. 277

OBSZAR II: INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ Cel strategiczny 2.2. Rewitalizacja miasta wynikająca z założeń ujętych w opracowanym Lokalnym Programie Rewitalizacji Nowy Wiśnicz na lata 2010 2020. CO 2.2.1. Poprawa warunków życia mieszkańców gminy Nowy Wiśnicz w sferze bytowej, ekologicznej oraz społecznej. CO 2.2.2. Poprawa warunków nauki oraz wychowania przedszkolnego. CO 2.2.3. Rozwiązanie problemów komunikacyjnych. CO 2.2.4. CO 2.2.5. Zabezpieczenie obiektów zabytkowych, architektonicznych i układu urbanistycznego. Podniesienie walorów estetycznych i funkcjonalnych przestrzeni publicznej. CO 2.2.6. Zrównoważenie problemów ekologicznych na rewitalizowanym obszarze. CO 2.2.7. Powstanie nowych miejsc pracy. CO 2.2.8. Powstanie silnego produktu turystycznego i odpoczynku weekendowego. OBSZAR III: ŚRODOWISKO I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Cel strategiczny 3 Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz promowanie efektywnego gospodarowania zasobami. CO 3.3. CO 3.4. CO 3.8. Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania OZE w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy (szkoły, przedszkola, Urząd Miejski Nowy Wiśnicz, instytucje kultury etc.). Poszanowanie środowiska naturalnego przy wykorzystaniu potencjału rolniczego. Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska i poziomu hałasu związanego z ruchem kołowym na terenie gminy. 278

OBSZAR VI: USŁUGI PUBLICZNE Cel strategiczny 6 Poprawa infrastruktury usług publicznych dla podniesienia jakości życia i zdrowia mieszkańców gminy Nowy Wiśnicz. CO 6.4. CO 6.6. Promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych. Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwienia dostępu do zatrudnienia. 12.3. ŚRODOWISKO I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Ochrona środowiska należy do podstawowych zadań gminy służących zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty, wymienionych w ustawie o samorządzie gminnym. Korzystając ze środków własnych, funduszy ochrony środowiska, dotacji UE i innych źródeł, gminy realizują wyznaczone prawem zadanie w szybkim tempie. Nowe oczyszczalnie ścieków, sieć kanalizacyjna, termomodernizacje powiązane z usuwaniem materiałów zawierających azbest, modernizacje lokalnych kotłowni lub modernizacje dróg, usprawniające przejazd i ograniczające hałas i emisje, to przykładyinwestycji, które świadczą nie tylko o istocie i roli samorządu, a przede wszystkim pozwalają zmieniać jakość życia mieszkańców. Presjaprawai rosnące wymagania mieszkańców gmin połączone z odpowiedzialnym podejściem władz samorządowych przynoszą wymierne efekty w środowisku. Z punktu widzenia interesu mieszkańców gminy, którzy tworzą wspólnotę samorządową, wysiłek samorządów związany z inwestycjami na rzecz środowiska opłaca się bezsprzecznie 2. Rolnictwo ekologiczne określa się jako system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej. Produkcja ekologiczna powinna łączyć przyjazne środowisku praktyki gospodarowania, wspomagać wysoki stopień różnorodności biologicznej, wykorzystywać naturalne procesy oraz zapewnić właściwy dobrostan zwierząt. Bardzo często podkreśla się dwoistą naturę systemu rolnictwa ekologicznego. Przede wszystkim jest to system wpływający pozytywnie na środowisko naturalne, co też przyczynia się do osiągania szeroko rozumianych korzyści rolno -środowiskowych. Z drugiej jednak strony rolnictwo ekologiczne jest odpowiedzią na zmieniającą się strukturę popytu na rynku. Konsumenci skłaniają się ku tym produktom, chcą je kupować i zazwyczaj płacą za nie wyższą cenę niż za produkty, które nie zostały wytworzone takimi metodami. Zgodnie z tym podejściem system rolnictwa ekologicznego jest systemem rynkowym. 2 http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/432155,jakie_korzysci_gminie_przynosza_inwestycje_w_ochrone_srodowis ka.html 279

Szybki rozwój sektora rolnictwa ekologicznego znajduje odzwierciedlenie we wzroście podaży wysokojakościowych produktów rolnictwa ekologicznego. W 2004 r. kontrolą objętych było 3 760 gospodarstw o powierzchni 82 730 ha, a w 2011 r. było to już 23 449 gospodarstw o powierzchni 605 519 ha. Liczba przetwórni wzrosła z 55 do 270. W Polsce udział rolnictwa ekologicznego w całkowitej powierzchni upraw rolnych w 2002 roku wynosił zaledwie około 0,3%, podczas gdy średnia w państwach "starej unii" wynosiła 3,3%. Obecnie udział powierzchni ekologicznej w Polce wzrósł do 3,2%. Pochodną wzrostu tego sektora rolnictwa jest wzrost liczby jednostek certyfikujących odpowiedzialnych za kontrolę i certyfikację. W 2011 r. takie kontrole przeprowadzało 10 upoważnionych jednostek certyfikujących 3. Zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym spowodowane są przez naturalne procesy fizyczne i chemiczne oraz wywołane są działalnością człowieka. Relacje między człowiekiem a środowiskiem przyrodniczym uwarunkowane były i są potrzebą zaspokajania przez człowieka jego potrzeb. Stąd elementy przyrody są traktowane, jako zasoby. Do zasobów nieodnawialnych należą paliwa kopalne, surowce skalne oraz krajobraz umiejscowiony w określonej przestrzeni. Zasoby odnawialne stanowią rośliny, zwierzęta, gleba, woda i powietrze. Zasoby te są zużywane przez człowieka lub w różny sposób przekształcane, co często prowadzi do ich degradacji. Ponadto racjonalne wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych tj. energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalnego lub biomasy, jest jednym z istotnych komponentów zrównoważonego rozwoju przynoszącego wymierne efekty ekologiczno energetyczne w środowisku naturalnym. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii przyczyni się do poprawy efektywności wykorzystania zasobów surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska poprzez redukcję zanieczyszczeń do atmosfery i wód oraz redukcję ilości wytwarzanych odpadów. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii wynika głównie z korzyści, jakie może przynieść ich wykorzystanie zarówno dla lokalnych społeczności zwiększenie poziomu bezpieczeństwa energetycznego, stworzenia nowych miejsc prac, promowania rozwoju regionalnego, jak również korzyści ekologiczne tak ważne dla zrównoważonego rozwoju gminy. Cele realizujące zadania w obszarze:środowisko I ODNAWIALNE ŹRODŁA ENERGII OBSZAR III: ŚRODOWISKO I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Cel strategiczny 3 Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz promowanie efektywnego gospodarowania zasobami. CO 3.1. Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym UE w zakresie środowiska, aby uniknąć 3 http://www.minrol.gov.pl/pol/jakosc-zywnosci/rolnictwo-ekologiczne/ 280

naliczania grożących z tego tytułu kar. CO 3.2. CO 3.3. CO 3.4. CO 3.5. CO 3.6. CO 3.7. CO 3.8. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, jako alternatywnych zasobów w gminie, w tym budowa farmy geotermalnej w Nowym Wiśniczu. Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania OZE w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach użyteczności publicznej na terenie gminy (szkoły, przedszkola, Urząd Miejski Nowy Wiśnicz, instytucje kultury etc.). Poszanowanie środowiska naturalnego przy wykorzystaniu potencjału rolniczego. Rozwój rolnictwa ekologicznego. Wsparcie działalności gospodarstw agroturystycznych. Zmniejszenie zanieczyszczenia pyłami w okresie grzewczym. Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska i poziomu hałasu związanego z ruchem kołowym na terenie gminy. OBSZAR II: INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ Cel strategiczny 2.2. Rewitalizacja miasta wynikająca z założeń ujętych w opracowanym Lokalnym Programie Rewitalizacji Nowy Wiśnicz na lata 2010 2020. CO 2.2.6. Zrównoważenie problemów ekologicznych na rewitalizowanym obszarze. 12.4. KULTURA I DZIEDZICTWO KULTUROWE Dziedzictwo kulturowe zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze związanymi z nim wartościami duchowymi, zjawiskamihistorycznymi i obyczajowymi, uznawany za godny ochrony prawnej dla dobraspołeczeństwa i jego rozwoju oraz przekazania następnympokoleniomz uwagi na zrozumiałe i akceptowane wartości historyczne,patriotyczne,religijne,naukoweiartystyczne, mające znaczenie dla tożsamości i ciągłości rozwojupolitycznego,społecznego ikulturalnego, dowodzenia prawd i upamiętniania wydarzeńhistorycznych, kultywowania poczucia piękna iwspólnotycywilizacyjnej 4. Miejski Ośrodek Kultury wraz z świetlicami i Ośrodkiem Edukacji Regionalnej realizuje zadania w zakresie wyzwalania aktywności kulturalnej mieszkańców gminy, ochrony i kultywowania lokalnych wartości kulturowych, promowania zespołów i ludzi kultury oraz tworzenia lokalnego rynku kultury w warunkach 4 http://pl.wikipedia.org/wiki/dziedzictwo_kulturowe 281

samorządu i gospodarki rynkowej. Działalność kulturalna ma na ziemi wiśnickiej bogatą tradycję. Już w roku 1910 powstało tutaj Towarzystwo Szkoły Ludowej, które w wynajętej w ratuszu sali prowadziło zajęcia kółka teatralnego, wypożyczało książki i organizowało uroczystości z okazji świąt narodowych. Druga wojna światowa przerwała działalność tego stowarzyszenia. Po jej zakończeniu w roku 1958 w Nowym Wiśniczu, przy bibliotece, powstał klub dyskusyjny, który w roku 1960 roku połączył się ze Stowarzyszeniem Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej, tworząc Towarzystwo Miłośników Wiśnicza. W roku 1973, w kwietniu Uchwałą Gminnej Rady Narodowej powołano do istnienia Gminny Ośrodek Kultury, który pierwszą wystawę zorganizował w kwietniu 1974 roku a następną już w czerwcu 1974 roku. Na przestrzeni ponad 30 lat istnienia, działalność Miejskiego Ośrodka Kultury poszerzona została o wiele cyklicznych imprez, które wymieniamy poniżej. W instytucji tej odbywają się stałe spotkania z młodzieżą, działają kółka plastyczne i wokalne, pokazywane są filmy, funkcjonuje zespół pieśni i tańca Wiśniczanie, Kapela. Pod patronatem MOK-u działają świetlice wiejskie w poszczególnych miejscowościach gminy. Od początku swojej działalności wiśnicki MOK pełni służebną rolę na rynku kulturalnym, dzięki takiej postawie zyskuje sobie wielu sympatyków i przyciąga twórców. Praca w terenie i w mieście, otwartość, życzliwość, kultura pracy, szacunek dla człowieka, to tylko niektóre, ważne elementy kontaktu pracowników MOK-u z twórcami i mieszkańcami. Ponadto do atrakcji turystycznych gminy Nowy Wiśnicz można zaliczyć m.in.: ścieżkę edukacyjną, kościół parafialny w Nowym Wiśniczu, studnie miejską, pomniki, figury, kapliczki, Muzeum Ziemi Wiśnickiej, Dom Macieja Trapoli, Kamieniołom Macieja Trapoli. Bogate dziedzictwo rozwojowe stanowi szansę na rozwój turystyki nie tylko weekendowej. 282

Cele realizujące zadania w obszarze:kultura I DZIEDZICTWO KULTUROWE OBSZAR IV: KULTURA I DZIEDZICTWO KULTUROWE Cel strategiczny 4 Wykorzystanie tradycji historycznej i dziedzictwa kulturowego Nowego Wiśnicza do realizacji lokalnych i ponadlokalnych inicjatyw kulturalnych, społecznych i gospodarczych. CO 4.1. CO 4.2. CO 4.3. CO 3.4. CO 4.5. CO 4.6. CO 4.7. CO 4.8. Objęcie stałą ochroną wszystkich zespołów zabytkowych oraz pojedynczych obiektów i elementów zabytkowych, które z racji posiadanej rangi historycznej i wartości winne być zachowane dla następnych pokoleń. Zachowanie naturalnego otoczenia obiektów zabytkowych (układów, założeń urbanistycznych, zieleni towarzyszącej w szczególności zespołów parkowych). Właściwe wykorzystanie obiektów zabytkowych w dostosowaniu do aktualnych potrzeb w sposób niekolidujący z ich charakterem i niestanowiących zagrożenia dla konstrukcji i substancji kulturowej. Organizacja imprez kulturalnych, historycznych i promocyjnych związanych z tradycją szlaków handlowych: Szlak Solny, Bursztynowy, Śliwkowy, Węgierski oraz Szlak Niebieski. Wykorzystanie XVI wiecznego Zamku Lubomirskich i Kmitów do organizacji ponadlokalnych i międzynarodowych wydarzeń kulturalnych i gospodarczych w tym do organizacji cyklicznych międzynarodowych balów szlacheckich i charytatywnych. Wykorzystanie bliskości i związków kulturowych Nowego Wiśnicza z Krakowem do rozwoju krajowej i zagranicznej turystyki kulturalnej. Prowadzenie prac archeologicznych szczególnie w obszarze objętym systemem obronnym Zamku Lubomirskich. Organizacja ogólnopolskich i międzynarodowych plenerów i warsztatów ceramicznych i malarskich przy zaangażowaniu potencjału i artystów związanych z Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu. OBSZAR I: TRADYCJA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, AKTYWNOŚĆ Cel strategiczny 1 Podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej gminy. CO 1.1. Wykorzystanie historycznych tradycji szlaków handlowych do promocji przedsiębiorczości i tworzenia nowych form działalności gospodarczej w oparciu o Szlak Solny, Bursztynowy, Śliwkowy, Węgierski oraz Szlak Niebieski. 283

CO 1.2. Wykreowanie Nowego Wiśnicza, jako MIASTA KSIĄŻKI. OBSZAR VII: MARKA I WIZERUNEK Cel strategiczny 7 Kreowanie Nowego Wiśnicza jako Centrum Europejskich Szlaków Handlowych BRAMA KARPAT. CO 7.1. CO 7.2. Organizacja kampanii promocyjnych historycznych szlaków handlowych związanych z gminą Nowy Wiśnicz mających formę tradycyjną, jak i multimedialną zatytułowaną NOWY WIŚNICZ: HISTORIA TRADYCJA WSPÓŁCZESNOŚĆ: Szlak Soli, Bursztynu, Śliwek, Wina oraz innych specjałów i smaków Małopolski i Podkarpacia. Organizacja kiermaszy, wystaw, happeningów, spotkań, dyskusji związanych z budową marki Nowego Wiśnicza, jako MIASTA KSIĄŻKI. 12.5. PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO: PRZYRODA, TURYSTYKA, REKREACJA. Szata roślinna terenów gminy Nowy Wiśnicz jest zróżnicowana ze względu na łąki, bagna, lasy. Ponieważ gmina ma charakter rolniczy najczęściej spotyka się rośliny charakterystyczne dla łąk, a wśród np. objęte ochroną storczyki: plamisty i szerokolistny, zwane także kukułkami. Na podmokłych łąkach występują: knieć błotna zwaną kaczeńcem, irysy, liczne turzyce oraz wiązówkę błotną. W lesie wiosną rosną chronione prawem: pierwiosnki, zawilec gajowy, konwalia majowa, wawrzynek wilczełyko, w ciągu roku spotyka się zimozielony barwinek pospolity, bluszcz pospolity, kopytnik pospolity, paprocie: długosza królewskiego, skrzyp olbrzymi, pióropusznik strusi, podrzeń żebrowiec, widłaki oraz parzydło leśne nad rzekami w lesie. Obszar gminy Nowy Wiśnicz podzielony jest na obwody łowieckie dzierżawione przez koła myśliwskie. Rolno leśny charakter otoczenia jest idealnym domem dla wielu gatunków zwierząt. Spośród ptaków cieszą śpiewem i wyglądem: bocian biały, jaskółka, wilga, dudek, dzięcioł czarny, dzięcioł zielonosiwy, puszczyk, przepiórka, liczne sikory, muchołówki. W kałużach i oczkach wodnych spotkać można kumaki (nizinny i górski), traszki (traszka karpacka i grzebieniasta), jaszczurki (zwinka, padalec) i węże (zaskroniec, żmija zygzakowata). Po polach natknąć się można na bardzo licznie występujące sarny, lisy, dziki, aktywne także po zmierzchu kuny, łasice, gronostaje, jeże. Ciekawostką są bobry prawnie chronione, które upodobały sobie cieki wodne i budują żeremie. W podziemiach zamku w Nowym Wiśniczu oraz na strychach i w piwnicach domów znajdujących się w niedalekiej odległości od zamku założyły stałe kolonie dwa gatunki nietoperzy: podkowiec mały i nocek duży. Okresowo występują tu również: mopek i nocek orzęsiony. Bogatego środowiska przyrodniczego występującego na terenie miasta i gminy Nowy Wiśnicz jest jednym z wielu czynników rozwojowych turystyki oraz agroturystyki. 284

Rekreacja, aktywny wypoczynek (łac. Recreo odnowić, ożywić) forma aktywności umysłowej lub fizycznej podejmowana poza obowiązkamizawodowymi, społecznymi, domowymi inauką. Stosowana w celu odpoczynku irozrywki. Przyczynia się ona do rozwoju zainteresowań i osobowości, podwyższenia aktywności fizycznej, rozładowania napięcia nerwowego oraz zapobiega chorobom cywilizacyjnym. Rekreacja z założenia jest aktywnością dobrowolną. Jej formy wynikają głównie z typu zainteresowań i miejsca pobytu człowieka. Specyficzną formą jest rekreacja ruchowa określana czasem, jakosport rekreacyjny. Jest ona formą czynnego odpoczynku i rozrywką. Cechy rekreacji można także zauważyć w niektórych formach aktywnościturystycznej,naucedla przyjemności, uprawianiusztukia nawet gotowaniu. Rola rekreacji we współczesnym świecie nabiera znaczenia w związku z koniecznością zapobiegania sytuacjomstresowym, chorobom cywilizacyjnym, skracaniem czasu pracy i podnoszeniem poziomu życia. Na terenie gminy znajduje się Pływalnia Odkryta w Leksandrowejktóra oferuje: basen pływacki o wymiarach 50m x 20m i głębokości od 1,10m do 1,80m, brodzik dla dzieci. Ponadto na terenie obiektu znajduje się: boisko do gry w siatkówkę plażową, punkt gastronomiczny, mini muzeum. Cele realizujące zadania w obszarze: PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO: PRZYRODA, TURYSTYKA, REKREACJA OBSZAR V: PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO: PRZYRODA, TURYSTYKA, REKREACJA Cel strategiczny 5 Wykorzystanie dziedzictwa regionalnego: kulturowego, jak i przyrodniczego do poprawy atrakcyjności gminy Nowy Wiśnicz jako miejsca zamieszkania i spędzania czasu wolnego. CO 5.1. CO 5.2. CO 5.3. CO 5.4. Inicjowanie i wspieranie działań mających na celu podnoszenie społecznej świadomości i wrażliwości w zakresie dziedzictwa przyrodniczego związanego z Wiśnicko - Lipnickim Parkiem Krajobrazowym, Ścieżką Przyrodniczo Geologiczną BORÓWNA - CHRONÓW, Szlakiem Niebieskim przez Pogórze Wiśnickie, ścieżką przyrodniczą w Olchawie oraz innymi wspaniałymi atrakcjami przyrodniczymi bogatej fauny i flory na terenie gminy Nowy Wiśnicz. Upowszechnianie i profesjonalizacja kształcenia w zakresie obsługi ruchu turystycznego. Wspieranie tworzenia nowych obiektów hotelowych i restauracyjnych na terenie gminy Nowy Wiśnicz. Wdrożenie mechanizmów wsparcia dla rozwoju i upowszechniania 285

zawodów ginących szczególnie wśród rzemieślników i twórców ludowych. CO 5.5. CO 5.6. Zapewnienie powszechnego dostępu do infrastruktury sportowo rekreacyjnej mieszkańcom gminy oraz turystom. Promocja turystyki oraz agroturystyki na terenie gminy Nowy Wiśnicz w Polsce, Europie i świecie przy wykorzystaniu również środowisk polonii. OBSZAR IV: KULTURA I DZIEDZICTWO KULTUROWE Cel strategiczny 4 Wykorzystanie tradycji historycznej i dziedzictwa kulturowego Nowego Wiśnicza do realizacji lokalnych i ponadlokalnych inicjatyw kulturalnych, społecznych i gospodarczych. CO 3.4. CO 4.5. CO 4.6. CO 4.8. Organizacja imprez kulturalnych, historycznych i promocyjnych związanych z tradycją szlaków handlowych: Szlak Solny, Bursztynowy, Śliwkowy, Węgierski oraz Szlak Niebieski. Wykorzystanie XVI wiecznego Zamku Lubomirskich i Kmitów do organizacji ponadlokalnych i międzynarodowych wydarzeń kulturalnych i gospodarczych w tym do organizacji cyklicznych międzynarodowych balów szlacheckich i charytatywnych. Wykorzystanie bliskości i związków kulturowych Nowego Wiśnicza z Krakowem do rozwoju krajowej i zagranicznej turystyki kulturalnej. Organizacja ogólnopolskich i międzynarodowych plenerów i warsztatów ceramicznych i malarskich przy zaangażowaniu potencjału i artystów związanych z Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu. 12.6. USŁUGI PUBLICZNE Usługi publiczne obejmują dobra publiczne, w odniesieniu do których niemożliwe jest wykluczenie kogokolwiek z korzystania z nich. Są to dobra, od których oczekujemy określonej jakości - niezależnie od liczby osób z nich korzystających (każdy nowy konsument nie narusza uprawnień pozostałych). Obszar usług publicznych obejmuje szeroki zakres aktywności jednostki samorządu terytorialnego, przybierający różnorodne formy organizacyjne. Usługi świadczone są m.in. przez jednostki budżetowe (np. urzędy), zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, spółki prawa handlowego. Zagadnienia, które są rozpatrywane w ramach obszaru usługi publiczne nie są kierowane do jednej z wymienionych grup (np. tylko urzędów), ale mają zastosowanie do wszystkich z nich, bez względu na rozwiązania organizacyjne obowiązujące w danej jednostce samorządu terytorialnego. 286

EDUKACJA Na terenie gminy Nowy Wiśnicz działają następujące placówki oświatowe: Przedszkole Samorządowe w Nowym Wiśniczu, Przedszkole Samorządowe w Starym Wiśniczu, Zespół Szkół Im. Ks. Jana Twardowskiego w Kobylu, Zespół Szkół w Starym Wiśniczu, Szkoła Podstawowa w Muchówce, Zespół Szkół im. Kazimierza Brodzińskiego w Królówce, Publiczna Szkoła Podstawowa w Chronowie, Zespół Szkół Im. Stanisława Lubomirskiego w Nowym Wiśniczu. ZDROWIE Na terenie gminy Nowy Wiśnicz znajduje się Samodzielny Publiczny Gminny Zakład Opieki Zdrowotnejjest publicznym podmiotem leczniczym o wielofunkcyjnym profilu medycznym. Działalność kierowana jest do osób w każdym wieku, oczekującym ogólnodostępnej, kompleksowej opieki medycznej i profilaktyki zdrowotnej. Świadczone są usługi bezpłatnie w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia. W Samodzielnym Publicznym Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej znajdują się poradnie: lekarza rodzinnego, ginekologiczno położnicza, stomatologiczna, rehabilitacji leczniczej, reumatologiczna, medycyny sportowej oraz poradnia USG. W Zakładzie Opieki Zdrowotnej prowadzona jest profilaktyka z zakresu: szkoły rodzenia, cytologii, szczepień ochronnych i testów skórnych. POMOC SPOŁECZNA Główną instytucją wspierającą osoby i rodziny znajdujące się w trudnych sytuacjach życiowych jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Wiśniczu, który obejmuje swoim zasięgiem cały teren gminy. Ośrodek realizuje całość zadań organizacyjnych w zakresie pomocy społecznej, a w szczególności odpowiada za: przyznawanie i wypłacanie przewidzianą ustawą świadczeń, pracę socjalną, prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej, analizę i ocenę zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej, realizację zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych, rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. 287

Cele realizujące zadania w obszarze: USŁUGI PUBLICZNE OBSZAR VI: USŁUGI PUBLICZNE Cel strategiczny 6 Poprawa infrastruktury usług publicznych dla podniesienia jakości życia i zdrowia mieszkańców gminy Nowy Wiśnicz. CO 6.1. CO 6.2. CO 6.3. CO 6.4. CO 6.5. CO 6.6. CO 6.7. CO 6.8. CO 6.9. CO 6.10. Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla osób młodych i bezrobotnych związanych ze zdobyciem nowych kwalifikacji zawodowych lub założenia własnej działalności gospodarczej. Utworzenie Uniwersytetu III wieku i propagowanie uczenia się przez całe życie. Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną przyczyniające się do zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia. Promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych. Poprawa zaplecza instytucjonalnego oraz warunków sprzyjających integracji społecznej i międzypokoleniowej. Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwienia dostępu do zatrudnienia. Wdrażanie programów włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją. Pokonywanie barier architektonicznych i zwiększenie możliwości osób niepełnosprawnych tak, aby mogły w pełni korzystać ze swoich praw i uczestniczyć w życiu społecznym. Kształcenie postaw patriotycznych i obywatelskich poprzez wiedzę historyczną związaną zarówno z wielkimi wydarzeniami historycznymi, dziedzictwem kulturowym jak i martyrologią i dramatyzmem wydarzeń, które miały miejsce na terenie gminy Nowy Wiśnicz w okresie II wojny światowej i w okresie stalinizmu. Szanowanie i kultywowanie pamięci o żydowskich obywatelach gminy Nowy Wiśnicz, którzy wnieśli wielki wkład w jej historię, kulturę, obyczajowość i rozwój oraz organizowanie różnych form współpracy z diasporą żydowską na całym świecie. 288

OBSZAR I: TRADYCJA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, AKTYWNOŚĆ Cel strategiczny 1 Podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej gminy. CO 1.1. CO 1.3. CO 1.5. CO 1.6. Wykorzystanie historycznych tradycji szlaków handlowych do promocji przedsiębiorczości i tworzenia nowych form działalności gospodarczej w oparciu o Szlak Solny, Bursztynowy, Śliwkowy, Węgierski oraz Szlak Niebieski. Utworzenie Inkubatora Przedsiębiorczości NOWY WIŚNICZ BRAMĄ KARPAT, który winien być matecznikiem firm handlowych, rzemieślniczych i usługowych tworzonych w oparciu o historyczne szlaki handlowe. Integralną częścią Inkubatora Przedsiębiorczości winien być Fundusz Pożyczkowy, Poręczeniowy i Stabilizacyjny dla firm nowopowstających, jak również dla firm już prowadzących działalność. Podejmowanie inicjatyw na rzecz poprawy jakości i efektywności usług w zakresie planowania i rozwoju kariery zawodowej oraz wspierania zatrudnienia. Zwiększenie poziomów zatrudnienia poprzez umożliwienie startu młodym na rynku pracy, podniesienie aktywności kobiet, realizację programów 50+, mobilności zawodowej i przestrzennej. OBSZAR II: INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ Cel strategiczny 2.2. Rewitalizacja miasta wynikająca z założeń ujętych w opracowanym Lokalnym Programie Rewitalizacji Nowy Wiśnicz na lata 2010 2020. CO 2.2.1. Poprawa warunków życia mieszkańców gminy Nowy Wiśnicz w sferze bytowej, ekologicznej oraz społecznej. CO 2.2.2. Poprawa warunków nauki oraz wychowania przedszkolnego. CO 2.2.5. Podniesienie walorów estetycznych i funkcjonalnych przestrzeni publicznej. CO 2.2.7. Powstanie nowych miejsc pracy. 289

OBSZAR V: PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO: PRZYRODA, TURYSTYKA, REKREACJA Cel strategiczny 5 Wykorzystanie dziedzictwa regionalnego: kulturowego, jak i przyrodniczego do poprawy atrakcyjności gminy Nowy Wiśnicz jako miejsca zamieszkania i spędzania czasu wolnego. CO 5.4. CO 5.5. Wdrożenie mechanizmów wsparcia dla rozwoju i upowszechniania zawodów ginących szczególnie wśród rzemieślników i twórców ludowych. Zapewnienie powszechnego dostępu do infrastruktury sportowo rekreacyjnej mieszkańcom gminy oraz turystom. 12.7. MARKA I WIZERUNEK W warunkach konkurencji między gminami coraz częściej wykorzystywane są narzędzia marketingu terytorialnego. Celem podejmowanych w tym zakresie działań jest zaoferowanie produktu dostosowanego do potrzeb i oczekiwań potencjalnych nabywców. Istotnym narzędziem walki konkurencyjnej jest marka miasta i gminy, która stanowi jego atut i pozytywnie wyróżnia go na tle innych gmin rywalizujących o te same docelowe grupy nabywców. Marka gminy jest kombinacją nazwy, tożsamości i wizerunku i jest wykorzystywana do przekazywania zaplanowanej informacji do określonych grup osób. Stanowi ona zbiór powiązanych elementów wizualnych i werbalnych identyfikujących gminę oraz wartości i korzyści, które odbiorca postrzega jako atrakcyjne. Tożsamość i wizerunek są określeniami odnoszącymi się do skojarzeń z daną marką, a podstawowa różnica miedzy nimi polega na perspektywie, z której patrzy się na markę. Władze terytorialne muszą najpierw określić charakterystyczne cechy, właściwości i funkcje swojejgminy, traktowane jako kompleksowy zbiór informacji o gminie i wybrać te, które będą odgrywały podstawową rolę w kreowaniu marki. Istotnymi właściwościami jednostek terytorialnych są: atrakcyjność turystyczna, inwestycyjna, osadnicza, handlowa etc.), transport i zaopatrzenie, telekomunikacja, targi i wystawy, administracja, promocja gospodarcza (wspieranie przedsiębiorczości), kultura i wypoczynek, ochrona zdrowia i opieka społeczna. W kreowaniu wizerunku marki gminy promocja znajduje szerokie zastosowanie w wizualnej prezentacji i identyfikacji gminy oraz komunikowania się z otoczeniem. Szczegółowe działania promocyjne są kierowane przede wszystkich do trzech grup nabywców: mieszkańców, inwestorów i osób zainteresowanych rożnymi formami turystyki. W działaniach mających budować markę gminy ważne jest aby precyzyjnie określić, w jaki sposób ma się ono wyróżniać. Pomaga w tym przypisanie mu unikatowej, 290

specyficznej cechy, która będzie obecna w każdym przekazie skierowanym do otoczenia. Cele realizujące zadania w obszarze: MARKA I WIZERUNEK OBSZAR VII: MARKA I WIZERUNEK Cel strategiczny 7 Kreowanie Nowego Wiśnicza jako Centrum Europejskich Szlaków Handlowych BRAMA KARPAT. CO 7.1. CO 7.2. CO 7.3. CO 7.4. CO 7.5. OBSZAR I: Organizacja kampanii promocyjnych historycznych szlaków handlowych związanych z gminą Nowy Wiśnicz mających formę tradycyjną, jak i multimedialną zatytułowaną NOWY WIŚNICZ: HISTORIA TRADYCJA WSPÓŁCZESNOŚĆ: Szlak Soli, Bursztynu, Śliwek, Wina oraz innych specjałów i smaków Małopolski i Podkarpacia. Organizacja kiermaszy, wystaw, happeningów, spotkań, dyskusji związanych z budową marki Nowego Wiśnicza, jako MIASTA KSIĄŻKI. Organizacja współpracy międzynarodowej z Partnerami z Niemiec, Czech, Słowacji Węgier, Rumuni i Ukrainy pod hasłem KARPATY MIEJSCEM WIELUKULTUR. Utworzenie AGENCJI ROZWOJU I PROMOCJI GMINY NOWY WIŚNICZ, która zajęłaby się kreowaniem rozwoju oraz budowaniem marki i wizerunku Nowego Wiśnicz. Udział w międzynarodowych i krajowych targach, wystawach, konferencjach i imprezach w trakcie, których prezentowane będą oferty gospodarcze, turystyczne i kulturalne gminy Nowy Wiśnicz. TRADYCJA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ, AKTYWNOŚĆ Cel strategiczny 1 Podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej gminy. CO 1.2. Wykreowanie Nowego Wiśnicza, jako MIASTA KSIĄŻKI. 291

OBSZAR II: INFRASTRUKTURA I DOSTĘPNOŚĆ Cel strategiczny 2.2. Rewitalizacja miasta wynikająca z założeń ujętych w opracowanym Lokalnym Programie Rewitalizacji Nowy Wiśnicz na lata 2010 2020. CO 2.2.8. Powstanie silnego produktu turystycznego i odpoczynku weekendowego. OBSZAR IV: KULTURA I DZIEDZICTWO KULTUROWE Cel strategiczny 4 Wykorzystanie tradycji historycznej i dziedzictwa kulturowego Nowego Wiśnicza do realizacji lokalnych i ponadlokalnych inicjatyw kulturalnych, społecznych i gospodarczych. CO 3.4. CO 4.5. Organizacja imprez kulturalnych, historycznych i promocyjnych związanych z tradycją szlaków handlowych: Szlak Solny, Bursztynowy, Śliwkowy, Węgierski oraz Szlak Niebieski. Wykorzystanie XVI wiecznego Zamku Lubomirskich i Kmitów do organizacji ponadlokalnych i międzynarodowych wydarzeń kulturalnych i gospodarczych w tym do organizacji cyklicznych międzynarodowych balów szlacheckich i charytatywnych. OBSZAR V: PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO: PRZYRODA, TURYSTYKA, REKREACJA Cel strategiczny 5 Wykorzystanie dziedzictwa regionalnego: kulturowego, jak i przyrodniczego do poprawy atrakcyjności gminy Nowy Wiśnicz jako miejsca zamieszkania i spędzania czasu wolnego. CO 5.6. Promocja turystyki oraz agroturystyki na terenie gminy Nowy Wiśnicz w Polsce, Europie i świecie przy wykorzystaniu również środowisk polonii. 292