Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Podstawy chemii medycznej

Podobne dokumenty
Ćwiczenia kliniczne. laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach. kierunkowe - Ćwiczenia (CK) Zajęcia praktyczne. Semestr zimowy:

Sylabus na rok akademicki 2016/2017 Opis przedmiotu kształcenia Nazwa modułu/przedmiotu Chemia medyczna Grupa szczegółowych efektów

Załącznik nr 2 do Uchwały Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nr 1441 z dnia 24 września 2014 r. Sylabus

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia PRAWO MEDYCZNE MEDICAL LAW. Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Technologie informacyjne Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Technologie informacyjne Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Protetyka stomatologiczna 2. kierunkowy X podstawowy polski X angielski inny

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia

Sylabus 2017/2018. Rehabilitacja. Lekarsko - Stomatologiczny Stomatologia

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia NOWOCZESNE TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach symulowanych (CS)

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Statystyka medyczna Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia

Sylabus na rok akademicki 2017/2018 Opis przedmiotu kształcenia Nazwa modułu/przedmiotu Chemia medyczna Grupa szczegółowych efektów

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Materiałoznawstwo stomatologiczne Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy C

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Chemia organiczna Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia. obowiązkowy X fakultatywny kierunkowy X podstawowy polski X angielski inny

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Podstawy psychologii lekarskiej

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia Substancje toksyczne zawarte w preparatach kosmetycznych. ang. Toxic ingredients in cosmetics.

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Chemia żywności Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia kierunkowe - Ćwiczenia kliniczne. niekliniczne (CN) (CK) (CL) Semestr zimowy: Semestr letni:

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach. Ćwiczenia kliniczne (CK) Ćwiczenia kierunkowe -

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia. obowiązkowy X fakultatywny kierunkowy X podstawowy polski X angielski inny

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia

Ćwiczenia laboratoryjne. Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia kierunkowe - Ćwiczenia kliniczne. niekliniczne (CN) Ćwiczenia w warunkach (CK) (CL)

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Lekarsko-Stomatologiczny. Liczba godzin. Forma kształcenia. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Nazwa modułu/przedmiotu Protetyka przedkliniczna Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia. obowiązkowy X fakultatywny kierunkowy podstawowy X polski X angielski inny

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia

Przedmiot humanistyczny: Filozofia medycyny

Przedmiot humanistyczny: Historia sztuki

Dopalacze i ich skutki Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy Nazwa grupy

Sylabus. Protetyka stomatologiczna 2. Lekarsko-Stomatologiczny. lekarsko-dentystyczny

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Protetyka przedkliniczna Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przysposobienie biblioteczne Grupa szczegółowych efektów

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Chemia ogólna i nieorganiczna Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Syllabus 2017/2018 Opis przedmiotu kształcenia. Lekarsko-Stomatologiczny. Lekarsko-Dentystyczny. Ćwiczenia kliniczne (CK) Ćwiczenia laboratoryjne

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Historia medycyny

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Promocja zdrowia jamy ustnej Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy G

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Socjologia medycyny

Sylabus. Dopalacze i ich skutki stosowania

Sylabus. Stylistyka wypowiedzi naukowej i komunikacja w nauce. Lekarski Kształcenia Podyplomowego Studia doktoranckie

Sylabus na rok akademicki 2017/2018 Opis przedmiotu kształcenia. Przysposobienie biblioteczne

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia LABORATORIÓW DIAGNOSTYCZNYCH [ORGANIZATION OF MEDICAL DIAGNOSTIC LABORATORIES] Ćwiczenia laboratoryjne (CL)

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia. kierunkowy X podstawowy polski X angielski inny

Sylabus 2017/2018. Chirurgia eksperymentalna i biomateriały. Lekarsko - Stomatologiczny Stomatologia

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Fizjologia narządu żucia Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy B

SYSTEMY JAKOŚCI I AKREDYTACJI

Sylabus 2019/2020. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu Chemia medyczna Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Psychologia kliniczna

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu ergonomia Grupa szczegółowych efektów kształcenia. Ćwiczenia kliniczne (CK)

Sylabus na rok akademicki 2018/2019 Opis przedmiotu kształcenia Nazwa modułu/przedmiotu Chemia medyczna Grupa szczegółowych efektów

Sylabus 2017 / Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu RADIOLOGIA Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy W,U

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu LEKARSKO-STOMATOLOGICZNY.

Sylabus 2014/2015 Część A - Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia (A+B+D+F) Kod grupy Nazwa grupy

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy C. Nazwa modułu/przedmiotu

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu implantologia stomatologiczna Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy F

Wydział Lekarsko Stomatologiczny SYLABUS DO ĆWICZEŃ Roztwory wodne, jako środowisko Życia

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. środowisku Toxins and poisonous chemical compounds in the environment

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus 2017/2018. Opis przedmiotu kształcenia. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach. Ćwiczenia kliniczne (CK) Ćwiczenia kierunkowe -

Sylabus. Lekarsko-Stomatologiczny

Wrocław, dn. 20 września. 2016

Sylabus 2016/2017. Opis przedmiotu kształcenia. X obowiązkowy ograniczonego wyboru wolny wybór/ fakultatywny X kierunkowy podstawowy.

Sylabus 2018/2019 Opis przedmiotu kształcenia PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU Practical training in laboratory diagnostic

Sylabus 2014/2015 Część A - Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia (A+B+D+F) Kod grupy Nazwa grupy

Sylabus. Lekarski Kształcenia Podyplomowego Studia doktoranckie

Przedmiot humanistyczny: Socjologia medycyny

Sylabus 2017 / Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu RADIOLOGIA Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy W,U

Sylabus 2017/2018. Opis przedmiotu kształcenia. Wychowanie Fizyczne. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach symulowanych (CS)

Sylabus na rok akademicki 2016/2017 Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach. Ćwiczenia kliniczne (CK) Ćwiczenia kierunkowe -

Sylabus 2017/2018. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu NEUROLOGIA Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy E

Sylabus. Lekarsko-Stomatologiczny Stomatologia. jednolite magisterskie x I stopnia II stopnia III stopnia podyplomowe

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

obowiązkowy ograniczonego wyboru wolny wybór/ fakultatywny kierunkowy podstawowy Ćwiczenia kierunkowe Ćwiczenia kliniczne laboratoryjne (CL)

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne CHEMIA

Sylabus 2017/2018. Opis przedmiotu kształcenia. Nazwa modułu/przedmiotu OKULISTYKA Grupa szczegółowych efektów kształcenia

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. sądowej Analytical study in forensic toxicology. Ćwiczenia laboratoryjne (CL) Ćwiczenia w warunkach

audytoryjne kierunkowe - Seminaria (CA) (CN) (SE) CLwiczenia

dr hab. Lech Romanowicz, dr Marta Bruczko, dr Marta Siergiejuk, lek. Grzegorz Młynarczyk Przedmioty wprowadzające wraz z Nie ma wymagań wstępnych.

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)

KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. I rok, semestr II

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia. I stopnia II stopnia III stopnia podyplomowe stacjonarne X niestacjonarne

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Chirurgia stomatologiczna

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS

Psychologia kliniczna

Sylabus HEMATOLOGICZNE PRZYPADKI KLINICZNE HAEMATOLOGICAL CLINICAL CASES. Analityka Medyczna

Nazwa przedmiotu. Kod przedmiotu

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE. WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Lekarsko-Stomatologiczny (WLS) Rok 1, semestr I

Sylabus 2016/2017. Opis przedmiotu kształcenia. X obowiązkowy ograniczonego wyboru wolny wybór/ fakultatywny X kierunkowy podstawowy.

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Grupa szczegółowych efektów kształcenia Badania naukowe w Położnictwie. Nazwa modułu/przedmiotu

Sylabus. Opis przedmiotu kształcenia. ograniczonego wyboru wolny wybór/ fakultatywny X kierunkowy podstawowy. Liczba godzin.

Sylabus. GENETYKA MEDYCZNA - TECHNIKI GENETYCZNE Medical genetics - genetics techniques. Analityka Medyczna

Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia

Transkrypt:

Załącznik nr 2 do Uchwały Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nr 1441 z dnia 24 września 2014 r. Nazwa modułu/przedmiotu Wydział Kierunek studiów Sylabus 2014-2015 Część A - Opis przedmiotu kształcenia Podstawy chemii medycznej Lekarsko-Stomatologiczny dentystyczny Specjalności Poziom studiów jednolite magisterskie X* I stopnia II stopnia III stopnia podyplomowe Forma studiów stacjonarne X niestacjonarne X Rok studiów Pierwszy Semestr studiów: zimowy Typ przedmiotu obowiązkowy fakultatywny Rodzaj przedmiotu kierunkowy podstawowy X Język wykładowy polski X angielski inny * zaznaczyć odpowiednio, zamieniając na X Forma kształcenia Godziny Wykład (WY) 10 Seminarium (SE) 10 Ćwiczenia audytoryjne (CA) Ćwiczenia kierunkowe - niekliniczne (CN) Ćwiczenia kliniczne (CK) Ćwiczenia laboratoryjne () 15 Ćwiczenia specjalistyczne - magisterskie (CM) Ćwiczenia w warunkach symulowanych (CS) Lektoraty (LE) Zajęcia praktyczne przy pacjencie (PP) Zajęcia wychowania fizycznego-obowiązkowe (WF) Praktyki zawodowe (PZ) Samokształcenie inne Cele kształcenia: Razem 35 Grupa szczegółowych efektów kształcenia Kod grupy B Nazwa grupy Naukowe podstawymedycyny

Cele kształcenia: Głównym celem kształcenia jest: C1. Przekazanie wiedzy z zakresu z budowy, właściwości i funkcji podstawowych składników chemicznych tkanek i płynów ustrojowych. C2. Zapoznanie z chemicznymi podstawami mechanizmów homeostazy ustroju i składem chemicznym płynów biologicznych ze szczególnym uwzględnieniem płynów ustrojowych, dających podstawę do dalszego nauczania na biochemii. C3.Nauczanie obliczeń chemicznych i interpretacji wyników otrzymanych z wykonanych doświadczeń C4.Kształtowanie właściwych postaw etycznych i umiejętności właściwego komunikowania się. Macierz efektów kształcenia dla modułu/przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć: Numer efektu kształcenia przedmiotowego B 1 B 2 B 3 B 4 B 5 Numer efektu kształcenia kierunkowego BW1 BW2 BW2 BW21 BW6 BW1 Student, który zaliczy moduł/przedmiot wie/umie/potrafi Wyjaśnia znaczenie pierwiastków głównych i śladowych w procesach zachodzących w organizmie z uwzględnieniem podaży, wchłaniania, transportu i toksyczności. Opisuje gospodarkę wodno -elektrolitowąw układach biologicznych Interpretuje i rozumie pojęcia: ph, rozpuszczalność, izojonia, izohydrii, izotonii. Objaśnia mechanizm działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej Potrafi zdefiniować czynniki wpływające na równowagę kwasowozasadową i scharakteryzować transport tlenu i Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia (formujące i podsumowujące) Ocena: zademonstrowanie zakresu wiedzy za pomocą wypowiedzi ustnej lub prezentacji multimedialnej Sprawdzian cząstkowy nr1, odpowiedź ustna sprawdzenie wiedzy, umiejętności analizy i rozwiązywania problemów, Forma zajęć dydaktycznych ** wpisz symbol SE, SE SE, SE SE, SE,

B6 B7 B8 B9 BW6 BW4 BW4 BW2 dwutlenku węgla w ustroju rozumie znaczenie homeostazy ustroju, Określa wartości ph płynów ustrojowych z uwzględnieniem śliny Opisuje budowę i właściwości składników nieorganicznych i organicznych znajdujących się w płynach ustrojowych i obecnych w/na komórkach organizmu ludzkiego Opisuje budowę aminokwasów i peptydów, sacharydów i polisacharydów, lipidów oraz ich funkcje w strukturach komórkowych i poza komórkowych Charakteryzuje I-, II-, III i IV rzędową strukturę białek. Opisuje budowę glikozoaminoglikanów i glikozydów, lipidów i podstawowych steroidów, białek, w tym mucyn. Wyjaśnia modyfikacje potranslacyjne aminokwasów oraz ich znaczenie. Charakteryzuje budowę amin Sprawdzian nr. 2 Pisemny opis struktur cząsteczek w/na komórkach organizmu ludzkiego, Kolokwium dopuszczające do zaliczenia nr 3 Obejmuje materiał wykładowy i ćwiczeniowy nie objęty sprawdzianami nr 1 i 2 SE WY WY WY WY WY SE, SE, BW4 Rozpoznaje i objaśnia typy reakcji chemicznych zachodzących w układach biologicznych jakim ulegają związki chemiczne obecne w/na komórkach

U U 1 U2 U3 U4 B U 1 B U02 B U03 B U04 W zakresie umiejętności kognitywnych i proceduralnych Potrafi sporządzić roztwór substancji o danym stężeniu Potrafi wykonać proste analityczne reakcje chemiczne opisując je wzorami Dokonuje obliczenia stężeń substancji, rozpuszczalności związków z zastosowaniem do obliczeń tabel i wzorów Potrafi posługiwać się sprzętem laboratoryjnym, zmierzyć wartość ph roztworu i ocenić dokładność wykonanych pomiarów Potrafi wykonać rozcieńczenie roztworu Interpretuje i wyciąga wnioski. Potrafi krytycznie zinterpretować uzyskane wyniki w doświadczeniu Raporty służące do pomiaru znajomości procedur eksperymentalnych opracowane w dziennikach laboratoryjnych przez studenta Ocena Analizy i interpretacji wyników, pozwalająca zmierzyć zdolność wykorzystania teoretycznych umiejętności w praktyce Ocena pracy zespołowej SE SE U5 U6 BU5 BU6 Wymienia i przedstawia budowę cukrowców, białek, lipidów prostych i złożonych ze wskazaniem części hydrofilowej i hydrofobowej oraz składników i rodzaju wiązań. Oblicza rozpuszczalność związków nieorganicznych, określa podłoże rozpuszczalności związków organicznych SE,

lub jej braku U7 BU7 Rozwiązuje i oblicza stężenia procentowe i molowe związków, oblicza stężenia substancji w roztworach izotonicznych jedno- i wieloskładnikowych Ocena wykorzystania praktycznych umiejętności ze stechiometrii i ph roztworów SE, Mierzy ph roztworu za pomocą pehametru K 1 K2 K3 K 01 K02 K03 1. Akceptuje pracę w zespole 2. Chętnie uczestniczy w zajęciach 3. Integruje się z grupą i akceptuje standardy zachowań etycznych. Ocena kompetencji personalno-społecznych poprzez obserwację pracy oraz zachowania się studenta WY SE, K4 K04 4. Przestrzega zasad zachowania bezpieczeństwa w laboratorium chemicznym. ** WY - wykład; SE - seminarium; CA - ćwiczenia audytoryjne; CN - ćwiczenia kierunkowe (niekliniczne); CK - ćwiczenia kliniczne; -ćwiczenia laboratoryjne; CM ćwiczenia specjalistyczne (mgr); CS - ćwiczenia w warunkach symulowanych; LE - lektoraty; zajęcia praktyczne przy pacjencie - PP; WF - zajęcia wychowania fizycznego (obowiązkowe); PZ- praktyki zawodowe; SK - samokształcenie Proszę oznaczyć krzyżykami w skali 1-3 jak powyższe efekty lokują państwa zajęcia w działach: przekaz wiedzy, umiejętności czy kształtowanie postaw np.: Wiedza + + + Umiejętności + + Postawy + Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS): Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawdzenie, itp.) 1. Godziny kontaktowe kontakt z adiunktem dydaktycznym Obciążenie studenta (h) 35(10 wykłady, 10 seminaria, 15 ćwiczenia) 1h/tydz

2. Czas pracy własnej studenta 4h do każdego ćwiczenia x8 = 32h Przygotowanie do kolokwium semestralnego 2h do każdego wykładu x5= 10h Sumaryczne obciążenie pracy studenta 35+42=77 Punkty ECTS za moduł/przedmiotu 2 Uwagi Treść zajęć: (proszę wpisać hasłowo tematykę poszczególnych zajęć z podziałem na formę zajęć dydaktycznych, pamiętając, aby przekładała się ona na zamierzone efekty kształcenia) Wykłady 1) Struktura i właściwości fizykochemiczne białek globularnych. Typy domen w białkach. Przykłady białek o strukturze mozaikowej i domenowej. 2) Struktura i właściwości białek fibrylarnych: kolageny i elastyna. potrafi opisać budowę białek fibrylarnych. 3) Budowa białek złożonych. N- i O-glikoprotein. Mucyny. Proteoglikany. Budowa peptydoglikanu ścian komórek bakteryjnych. Struktura lipoprotein osoczowych. Peryferyjne, integralne i związane kotwicą GPI białka błonowe. 4) Polisacharydy występujące w przyrodzie. Struktura i występowanie. Homopolisacharydy (glukany, mannany, inulina, agar, chityna). 5) Heteropolisacharydy tkanek zwierzęcych (glucozoaminoglikany) i roślinnych (hemicelulozy, pektyny, galaktany, heparynoidy). Glukuronidy jako glikozydy tkanek zwierzęcych. 6) Glikany komórek i płynów ustrojowych o aktywnościach biologicznych: N- i O- glikoprotein błonowych i osoczowych. Złożone glikany antygenów grupowych krwi układu ABO i Lewis. 7) Złożone lipidy błonowe i płynów ustrojowych. Kwasy tłuszczowe o aktywnościach biologicznych. Kwas arachidonowy i jego pochodne (eikozonoidy). Fosfolipidy jako główne składniki błon biologicznych. Glicerofosfolipidy: fosfatydylocholina, fosphatydyloseryna, fosphatydyloetanoloamina, fosfatydylonositol, plazmalogeny. 8) Sfingofosfolipidy: cerebrozydy, gangliozydy, sulfatydy. Struktury glikolipidów komórek bakteryjnych. Lipidy jako struktury kotwiczące białka błonowe. 9) Wybrane steroidy, budowa i znaczenie biologiczne. Cholesterol jako najważniejszy steroid w ludzkim organizmie. 10) Sole kwasów żółciowych jako biologiczne detergenty przewodu pokarmowego. Molekularny mechanizm działania kwasów żółciowych. Seminaria Seminarium I 1. Bilans wodny organizmu i woda ustrojowa. 2. Gospodarka wodno-elektrolityczna: skład elektrolitowy, ph różnych wybranych płynów ustrojowych (ślina, sok żołądkowy, mocz, żółć, osocze, płyn mózgowo rdzeniowy) 3. Mikro-, makro-składniki i pierwiastki śladowe ustroju. Podaż i transport. Pierwiastki toksyczne. 4. Elementy równowagi ustroju w odniesieniu do izowolemii, izojonii i izohydrii. 5. Rozcieńczenia proste i geometryczne

Seminarium II Bufory: rodzaje, skład i właściwości 6. Równanie Hendersona-Hasselbalcha dla buforów kwaśnych i zasadowych. 7. Pojęcie pojemności buforowej oraz wpływ mocnych kwasów i zasad na pojemność buforową. Właściwości buforów. Wpływ rozcieńczenia na ph buforu oraz jego pojemność buforową. Bufory płynów ustrojowych jako elementy utrzymania homeostazy 8. Bufor białczanowy, hemoglobinowy, fosforanowy i wodorowęglanowy. 9. Udział krwi, płuc i nerek w utrzymaniu fizjologicznego ph w organizmie ludzkim. 10. Transport tlenu i dwutlenku węgla w ustroju. 11. Wartości parametrów równowagi kwasowo-zasadowej w stanie fizjologicznym. Pojęcie kwasicy i alkalozy. Obliczenia chemiczne 12. Obliczanie wartości ph i poh roztworów jednoskładnikowych i buforów. 13. Obliczanie pojemności buforowej roztworów buforowych. 14. Obliczanie zmian wartości ph/poh buforu po dodaniu do niego mocnego kwasu lub mocnej zasady. Seminarium III Aminokwasy i białka płynów ustrojowych: mleko ludzkie, ślina, osocze, sok żołądkowy. Struktura I-rzędową białek, typy wiązań i oddziaływań stabilizujących poszczególne struktury. Punkt izojonowy. Wiązanie peptydowe. Aminokwasy N- i C-końcowe polipeptydu. Metody służące do oznaczania aminokwasu N- i C-końcowego Mostki disiarczkowe w białkach. Niebiałkowe aminokwasy, aminy biogenne powstawanie i ich funkcje. Peptydy o aktywności biologicznej. Glikozylacja i glikacja białek Uszkodzenia struktury białek przez reaktywne formy tlenu. Ćwiczenia laboratoryjne realizowane wg. Podręcznika laboratoryjnego z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 1. Acylacja grupy aminowej 2. Reakcje grupy α aminowej- kondesacja z aldehydami ( zasada Schiffa) 3. Deaminacja grup aminowych. Reakcja van Sklyk, a 4. Reakcja aminokwasów z ninhydryną 5. Reakcja ksantoproteinowa 6. Wykrywanie cysteiny 7. Reakcja biuretowa 8.Reakcja wolnej grupy aminowej. Reakcja Sangera. Seminarium IV Cukrowce płynów i tkanek ustroju ludzkiego: 15. Wybrane reakcje izomeryzacji i epimeryzacji monosacharydów w układach biologicznych 16. Struktura i reaktywność estrów fosforanowych węglowodanów 17. Pochodne D-glukozy glukuronidy i kwas L-askorbinowy 18. Reakcja kondensacji aldolowej i rozszczepienia łańcucha cukrowego 19. Wiązanie N- i O-glikozydowe w strukturach oligosacharydowych 20. Uszkodzenia pierścieni cukrowych przez reaktywne formy tlenu 21. Monosacharydy płynów ustrojowych: osocza, moczu, mleka ludzkiego, płynu mózgowo-rdzeniowego, plazmy nasienia 22. Przykłady reakcji cukrowców w diagnozowaniu hipo- i hiperglikemii

Seminarium V Lipid płynów i tkanek ustroju ludzkiego. Steroidy 1. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe NNKT z uwzględnieniem kwasu arachidonowego 2. Lipidy ludzkie, roślinne i zwierzęce (oleje, żółtko, mleko i surowica ludzkie, plazma nasienia, płyn mózgowo rdzeniowy) 3. Estry i amidy z wyższymi alkoholami i aminoalkoholami o znaczeniu biologicznym. Aspiryna. 4. Lipidy złożone struktura (składniki, wiązania) 5. Sterole cholesterol i jego pochodne: kwasy żółciowe, witaminy z grupy D. 6. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach ADEK 7. Wpływ struktury na hydrofilowość i hydrofobowość lipidów i steroidów. 8. Podstawowa struktura lipoprotein. 9. Nieenzymatyczna oksydacja lipidów, stres oksydacyjny. Seminarium VI Białka, wysalanie, dializa. 1..Struktura II-, III- i IV-rzędowa białek, typy wiązań i oddziaływań stabilizujących poszczególne struktury. Punkt izojonowy białek. 2. Podstawowe potranslacyjne modyfikacje aminokwasów w białkach: acetylacja, hydroksylacja, fosforylacja, karboksylacja, metylacja. 3. Rozpuszczalność białek globularnych w zależności od budowy, struktury, ph roztworu 4. i stężenia soli 5. Wsalanie i wysalanie białek 6. Równowaga w roztworach wodnych białek przedzielonych błoną półprzepuszczalną: a. osmoza, toniczność b. dializa mechanizm i zastosowanie 7. Denaturacja i koagulacja białek czynnikami chemicznymi. Seminarium VII Elektroforeza białek i lipoprotein surowicy. 1. Zasada technik elektroforetycznych. 2. Nośniki stosowane do rozdziałów elektroforetycznych: agar, agaroza, żel poliakryloamidowy. 3. Elektroforeza białek surowicy krwi w agarozie. Analiza desytometryczna 4. Rozdział lipoprotein surowicy w agarozie. 5. Zasada rozdziału elektroforetycznego kwasów nukleinowych 6. Zasada rozdziału Elektroforeza kapilarna i ogniskowanie izoelektryczne Ćwiczenia Ćwiczenie I Ćwiczenia laboratoryjne realizowane wg. Podręcznika laboratoryjnego z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 1. Sporządzanie roztworów soli z naważki soli. 2. Rozcieńczanie proste roztworu bazowego 3. Rozcieńczanie geometryczne roztworu bazowego 4. Test paskowy oznaczanie poziomu glukozy i ph w roztworze moczu. Obliczenie i przeliczanie stężeń. Ćwiczenie II Ćwiczenia realizowane wg. Podręcznika laboratoryjnego z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 1. Sporządzanie roztworów buforowych 2. Wyznaczanie pojemności buforowej przez miareczkowanie roztworu buforowego i roztworu białka mocna zasadą i mocnym kwasem. Wykreślanie krzywej miareczkowania. 3. Obliczanie pojemności buforowej roztworów buforowych

Ćwiczenie III Aminokwasy i peptydy. Ćwiczenia laboratoryjne realizowane wg. Podręcznika laboratoryjnego z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 1. Acylacja grupy aminowej 2. Reakcje grupy α aminowej- kondesacja z aldehydami ( zasada Schiffa) 3. Deaminacja grup aminowych. Reakcja van Sklyk, a 4. Reakcja aminokwasów z ninhydryną. 5. Reakcja ksantoproteinowa 6. Wykrywanie cysteiny. 7. Reakcja biuretowa. 8.Reakcja wolnej grupy aminowej. Reakcja Sangera. Ćwiczenie IV 1. Powtórzenie i uzupełnienie treści programowych z trzech poprzednich ćwiczeń. 2. Zadania: a. Obliczenia chemiczne substancji stężeń substancji (niskocząsteczkowe związki organiczne i nieorganiczne np. glukozy, leków, soli fizjologicznych) w roztworach chemicznych i płynach ustrojowych b. Wyrażanie stężenia roztworów w %, mg%, molach, promilach i wzajemnie ich przeliczanie. c. Obliczanie zawartości substancji w roztworze w µmolach/dl, mg/ml, ng/ml. d. Obliczanie wartości ph i poh roztworów jednoskładnikowych i roztworów buforowych, obliczanie pojemność buforowej buforu i zmiany wartości ph buforu po dodaniu do niego mocnego kwasu lub mocnej zasady. 3. Kolokwium cząstkowe nr 1 z ćwiczeń 1, 2 i 3. Ćwiczenie V Cukrowce Ćwiczenia laboratoryjne realizowane wg.. Podręcznika laboratoryjnego z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 1Podręcznika laboratoryjnego z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 i instrukcji przekazanej przez asystenta 1. Synteza estrów glukozy, krystalizacja pentaacetylo-α-d-glukozy 2. Utlenianie mono- i disacharydów kwasem pikrynowym 3. Reakcja odróżniająca mono- i disacharydy redukujące próba Barfoeda 4. Dehydratacja monosacharydów i kondensacja z α-naftolem - próba Molischa 5. Reakcje kondensacji monosacharydów z fenylohydrazyną identyfikacja cukrowców 6. Reakcje enolizacji monosacharydów identyfikacja produktów izomeryzacji (próba Seliwanowa) 7. Stabilność wiązania O-glikozydowego- hydroliza sacharozy Ćwiczenie VI Lipidy Ćwiczenia laboratoryjne realizowane wg.. Podręcznika laboratoryjnego z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 1.Estryfikaja kwasu salicylowego alkoholem metylowym. 2. Ekstrakcja lipidów żółtka jaja kurzego. 3. Hydroliza lecytyny teoretycznie, reakcja. 4. Nienasycone kwasy tłuszczowe. Wykazywanie obecności wiązań podwójnych w nienasyconych kwasach tłuszczowych w naturalnych produktach: oliwie, ekstrakcie z jaja. Reakcja redukcji KMnO 4. 5. Wykrywanie cholesterolu w produktach naturalnych. Reakcja Salkowskiego. 6. Reakcja Windausa. Chemiczne utlenianie wiązania podwójnego w cholesterolu teoretycznie. 7. Próby na obecność kwasów żółciowych. Próba Haya z siarką. 8. Reakcja Pettenkofera na obecność grup hydroksylowych w kwasach żółciowych.

Ćwiczenie VII Białka, wysalanie i dializa Ćwiczenia laboratoryjne realizowane wg Podręcznik laboratoryjny z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 1. Frakcjonowanie białek surowicy siarczanem amonu: wydzielanie albumin i globulin 2. Oczyszczanie białka z siarczanu amonowego: dializa 3. Denaturacja i koagulacja białek Sprawdzian nr 2 z lipidów i cukrowców. Ćwiczenie VIII Elektroforeza białek i lipoprotein surowicy Ćwiczenia laboratoryjne realizowane wg. Podręcznik laboratoryjny z chemii medycznej praca zbiorowa pod red. prof. dr hab. Iwona Kątnik Prastowska, AM Wrocław, 2009 1. Elektroforeza białek i lipoprotein surowicy krwi w żelu agarozowym a. wykonanie elektroforezy b. barwienie białek i lipoprotein surowicy 2. Interpretacja elektroforogramów w zdrowiu i chorobie Ćwiczenie IX Odróbki Ćwiczenie X Kolokwium dopuszczające nr 3 z ćwiczeń 7 i 8. Do kolokwium zaliczeniowego obowiązuję materiał wykładowy! Ćwiczenie XI Poprawki kolokwium. Zaliczenie w indeksie Inne Literatura podstawowa: (wymienić wg istotności, nie więcej niż 3 pozycje) Literatura podstawowa: (wymienić wg istotności, nie więcej niż 3 pozycje) 1. Biochemia Harpera R. Murray i wsp. PZWL, 2008r. 2. Podręcznik laboratoryjny z chemii medycznej praca zbiorowa pod redakcją Prof. dr hab. Iwony Kątnik Prastowskiej, AM Wrocław, 2009 3. Chemia ogólna z elementami biochemii,t.kędryna, wyd. Zamiast korepetycji, Kraków 2010r. Literatura uzupełniająca i inne pomoce: (nie więcej niż 3 pozycje) 1. Podręcznik chemii organicznej P. Masztalerz, Wydawnictwo Chemiczne,1996, Wrocław 2. Chemia medyczna I. Żak, Śląska AM, Katowice 2001r. 3. Ćwiczenia z biochemii L. Kłyszejko-Stefanowicz PWN., 2011r. Wymagania dotyczące pomocy dydaktycznych: (np. laboratorium, rzutnik multimedialny, inne ) 1. Sale laboratoryjne z wyposażeniem (stoły laboratoryjne z instalacją wodną i gazową, wyciągi, digestoria). 2. Podstawowy sprzęt chemii analitycznej ( szkło laboratoryjne, wagi, mieszadła, pehametry, pipety automatyczne, aparaty do elektroforezy, wirówki, suszarki). 3. Rzutnik pisma, sprzęt multimedialny oraz tablica.

Warunki wstępne: (minimalne warunki, jakie powinien student spełnić przed przystąpieniem do modułu/przedmiotu) Student zapoznaje się planem zajęć i Regulaminem Dydaktycznym Katedry oraz przygotowuje się do zajęć zdanego tematu opisanego sylabusem. Sylabus do ćwiczeń i seminariów umieszczony jest na stronie internetowej Katedry. Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: (określić formę i warunki zaliczenia zajęć wchodzących w zakres modułu/przedmiotu, zasady dopuszczenia do egzaminu końcowego teoretycznego i/lub praktycznego, jego formę oraz wymagania jakie student powinien spełnić by go zdać, a także kryteria na poszczególne oceny) Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: Przedmiot kończy się zaliczeniem w indeksie. Określona jest wartość progowa na ocenę dostateczną. 1. Prawidłowe wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych i pozytywna o cena prawidłowości prowadzenia zapisów, z wykonach doświadczeń, w dzienniku laboratoryjnym. 2. Uzyskanie pozytywnych ocen z dwóch cząstkowych sprawdzianów tj. 60% punktów. Sprawdziany są pisemne i mają formę zróżnicowaną: test wielokrotnego wyboru, uzupełnienie zdań, zadania rachunkowe. 3. Uzyskanie pozytywnej oceny z semestralnego kolokwium zaliczeniowego. Kolokwium obejmuje część materiału ćwiczeniowego oraz cały materiał wykładowy. Kolokwium jest pisemne i ma formę zróżnicowaną: test wielokrotnego wyboru, pytania otwarte, zadania rachunkowe i wzory wybranych struktury związków cukrów, tłuszczowców, steroidów, aminokwasów. 4. Kolokwium semestralne uważa się za zaliczone po uzyskaniu 60% punktów z całkowitej puli punktów, na ocenę dostateczną. 5. Każde z pytań kolokwium semestralnego posiada wycenę punktową. Ocena: Kryteria oceny: (tylko dla przedmiotów/modułów kończących się egzaminem, ) Bardzo dobra (5,0) Ponad dobra (4,5) Dobra (4,0) Dość dobra (3,5) Dostateczna (3,0) Nazwa i adres jednostki prowadzącej moduł/przedmiot, kontakt: tel. i adres email Katedra i Zakład Chemii i Immunochemii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. M.Iwona Kątnik-Prastowska maria.katnik-prastowska@umed.wroc.pl, immunochemia@umed.wroc.pl, agnieszka.zielinska@umed.wroc.pl tel. (71)328 26 95, (71)328 16 48, fax (71)328 16 49

Wykaz osób prowadzących poszczególne zajęcia: Imię i Nazwisko, stopień/tytuł naukowy lub zawodowy, dziedzina naukowa, wykonywany zawód, forma prowadzenia zajęć. Osoba podpowiedzialna za przedmiot: Dr hab. Agata Matejuk Osoby porowdzące wykłady, seminaria, ćwiczenia: Prof. dr hab. M.Iwona Kątnik-Prastowska wykłady Prowadzący ćwiczenia i seminaria: Dr hab. Agata Matejuk Mgr Elzbieta Kłonowska Mgr Jolanta Lis- Kuberka Data opracowania sylabusa 20.02.2015. Sylabus opracował(a) Elżbieta M. Kłonowska. Podpis Kierownika jednostki prowadzącej zajęcia