Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 lutego 2015 r. (OR. en) 5860/15 POLGEN 9 JAI 60 PESC 120 COSI 13 COPS 26 ENFOPOL 29 COTER 22 SIRIS 11 FRONT 35 COPEN 26 DROIPEN 11 ECOFIN 64 NOTA Od: Do: Dotyczy: Prezydencja Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada Strategiczny program Unia wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Walka z terroryzmem = Podsumowanie działań i plany na przyszłość Wydarzenia w Paryżu stanowią kluczowe wyzwanie dla podstawowych wartości: wolności słowa, pluralizmu, demokracji, tolerancji, solidarności i godności ludzkiej. Wynikłe z nich wyrazy solidarności były bezprecedensowe, a mobilizacja społeczeństwa przeciwko dyskryminacji, nienawiści rasowej i podziałom powszechna. Natychmiast pojawiła się determinacja, by wzmocnić nasze działania skierowane przeciwko zagrożeniom terrorystycznym. Już podjęto pewne kroki, a na wielu forach prowadzone są dalsze prace. Celem niniejszej noty jest podsumowanie najważniejszych działań podjętych dotychczas i określenie planów na najbliższą przyszłość. 5860/15 mkk/aga/ps 1
Deklaracja paryska (11 stycznia 2015 r.) 1 Na zaproszenie Bernarda Cazeneuve'a, ministra spraw wewnętrznych Francji, 11 stycznia w Paryżu odbyło się międzynarodowe posiedzenie ministrów. Podczas posiedzenia przyjęto wspólne oświadczenie określające środki mające na celu zwalczanie terroryzmu poprzez walkę z radykalizacją postaw, przede wszystkim w internecie, rozwijanie odnowionej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej, ograniczanie dostaw nielegalnej broni palnej poprzez Europę, zmianę kodeksu granicznego Schengen, potrzebę działań na rzecz europejskich ram w zakresie danych dotyczących przelotu pasażera i nasilenie współpracy ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą. Wszystkie państwa członkowskie zdecydowanie opowiedziały się za deklaracją paryską, która posłużyła jako podstawa dyskusji na nieformalnym posiedzeniu ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w Rydze, 29 i 30 stycznia 2015 r. Wolność słowa wspólne oświadczenie ministrów kultury (11 stycznia 2015 r.) 2 Wydarzenia te miały wpływ na podstawową zasadę, jaką jest wolność słowa. W związku z tym ministrowie kultury przyjęli wspólne oświadczenie na temat wolności słowa, w którym podkreślili potrzebę zagwarantowania wolności artystycznej i wolności słowa jako wspólnych wartości europejskich. Kwestie te będą również omawiane podczas konferencji poświęconej Światowemu Dniu Wolności Prasy, która ma odbyć się w Rydze 3 4 maja, i której jednym z kluczowych tematów ma być bezpieczeństwo dziennikarzy. Walka z terroryzmem nadzwyczajne posiedzenie COSI (20 stycznia 2015 r.) Nadzwyczajne posiedzenie COSI zorganizowano, by przygotować dyskusje, które mają mieć miejsce podczas nieformalnego posiedzenia ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych 29 30 stycznia 2015 r. w Rydze. Podczas tego posiedzenia omówiono różne środki mające na celu zwalczanie terroryzmu. Wszystkie państwa członkowskie zdecydowanie poparły środki wskazane w deklaracji paryskiej. 1 2 Dok. 5322/15. https://eu2015.lv/news/media-releases/124-media-release/234-eu-ministers-of-culture-issuejoint-statement-on-freedom-of-expression 5860/15 mkk/aga/ps 2
Walka z finansowaniem terroryzmu ECOFIN (27 stycznia 2015 r.) 3 W świetle niedawnych wydarzeń, które miały miejsce w Paryżu, podczas śniadania ECOFIN, które odbyło się 27 stycznia, ministrowie finansów omówili ewentualne przyszłe elementy działań w ramach walki z finansowaniem terroryzmu. Ponadto na posiedzeniu Rady ECOFIN Komisja i Rada przyjęły wspólne oświadczenie w kontekście zatwierdzania pakietu w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy. W oświadczeniu podkreślono zobowiązanie do zwiększenia skuteczności nowych zasad wprowadzanych na mocy pakietu w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy i wskazano, że należy propagować dalsze wysiłki, przede wszystkim z myślą o: przyspieszeniu procesu krajowego wdrażania tych zasad; dalszym nasilaniu współpracy między jednostkami analityki finansowej na szczeblu europejskim (na przykład dzięki pracom na europejskich forach, takich jak platforma FIU.NET) w celu zwalczania finansowania terroryzmu; zajmowaniu się czynnikami ryzyka związanymi z finansowaniem terroryzmu z wykorzystaniem unijnej ponadnarodowej oceny ryzyka, w ramach której należy przede wszystkim także ocenić ryzyko związane z walutami wirtualnymi. Bardzo ważne jest, by skoordynowane działania na szczeblach międzynarodowym, europejskim i krajowym w zakresie zwalczania finansowania terroryzmu były jak najbardziej skuteczne. Rada i Komisja będą nadal analizować w kolejnych miesiącach działania związane ze zwalczaniem finansowania terroryzmu. Wspólne oświadczenie z Rygi nieformalne posiedzenie ministrów zbierających się w ramach Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (29 30 stycznia 2015 r.) 4 W odpowiedzi na ataki terrorystyczne w Paryżu prezydencja łotewska dostosowała porządek obrad nieformalnego posiedzenia ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w Rydze, by poświęcić całe spotkanie na dyskusję ministrów spraw wewnętrznych na temat kwestii związanych ze zwalczaniem terroryzmu i by dodać do obrad ministrów sprawiedliwości punkt obejmujący informacje o prawnych aspektach walki z terroryzmem. 3 4 Dok. 5116/15 ADD 3 REV 4. Dok. 5855/15. 5860/15 mkk/aga/ps 3
Ministrowie przyjęli wspólne oświadczenie z Rygi dotyczące zwalczania terroryzmu i podjęli decyzję, by przyspieszyć i rozszerzyć wdrażanie istniejących narzędzi, odnotowując nowe inicjatywy, które można by przyjąć w celu zwiększenia skuteczności istniejących środków albo dostosowania obecnych instrumentów w celu zapewnienia odpowiedniej reakcji na obecne zagrożenie. Konkretne środki obejmują: wezwanie Komisji Europejskiej, by przedstawiła do połowy kwietnia 2015 r. komunikat, co ma zapewnić terminowy przegląd i uaktualnienie strategii bezpieczeństwa wewnętrznego UE (połowa 2015 r.); wezwanie skierowane do Parlamentu Europejskiego, by ponownie jak najszybciej podjął dialog na temat dyrektywy w sprawie unijnych danych dotyczących przelotu pasażera; rozwijanie współpracy z przemysłem internetowym, by wykrywać i usuwać informacje dotyczące terroryzmu i ekstremizmu; wykorzystanie Europolu i Eurojustu w wymianie informacji; praca nad ukierunkowanym wnioskiem dotyczącym zmiany kodeksu granicznego Schengen, by wzmocnić granice zewnętrzne; rozwój współpracy między właściwymi organami, by zapobiegać nielegalnemu handlowi bronią palną; walka z finansowaniem terroryzmu z wykorzystaniem istniejących instrumentów oraz przygotowanie nowych konkretnych narzędzi; usprawnienie wymiany informacji i najlepszych praktyk oraz współpraca między organami sądowymi; zapobieganie propagandzie i radykalizacji postaw w więzieniach oraz zwalczanie takich zjawisk; rozważenie kolejnych zmian legislacyjnych w odniesieniu do walki z działalnością kryminalną związaną z terroryzmem. Zewnętrzne aspekty terroryzmu Rada do Spraw Zagranicznych (19 stycznia i 9 lutego 2015 r.) Ministrowie spraw zagranicznych omówili kwestię zwalczania terroryzmu na posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych 19 stycznia i uzgodnili następujące priorytetowe działania: 1) zwiększenie zaangażowania we współpracę z państwami trzecimi, w szczególności z państwami arabskimi i basenu Morza Śródziemnego, w zakresie bezpieczeństwa i zwalczania terroryzmu; 2) szybka realizacja strategii dotyczącej zwalczania terroryzmu i zagranicznych bojowników terrorystycznych 5 ; 3) łączność strategiczna i zapobieganie radykalizacji postaw; 4) zajęcie się istniejącymi kryzysami i konfliktami, które sprzyjają terroryzmowi. Ministrowie omówili również potrzebę zatrudniania w delegaturach UE w odpowiednich państwach attaché ds. bezpieczeństwa oraz możliwość włączenia do zespołu wysokiego przedstawiciela rzecznika mówiącego po arabsku. 5 Zarys strategii na rzecz zwalczania terroryzmu w Syrii i Iraku, ze szczególnym naciskiem na zjawisko zagranicznych bojowników (dok. 5369/15). 5860/15 mkk/aga/ps 4
9 lutego ministrowie spraw zagranicznych będą kontynuować rozmowy na temat pełnego spektrum zewnętrznych aspektów zwalczania terroryzmu. Dyskusje będą dotyczyły przede wszystkim inicjatyw w zakresie wzmocnienia zaangażowania UE w wyznaczonych krajach, szybkiej praktycznej realizacji strategii dotyczącej zwalczania terroryzmu i zagranicznych bojowników terrorystycznych, a także wzmocnienia potencjału doradczego delegatur UE w pewnych państwach trzecich w zakresie bezpieczeństwa i zwalczania terroryzmu, jako praktycznego wkładu Rady. Ministrowie zapoznają się również ze wspólnym komunikatem w sprawie strategii wobec Syrii, Iraku i ISIL oraz przyjmą w marcu konkluzje Rady na temat tej strategii. Oświadczenie członków Rady Europejskiej (12 lutego 2015 r.) Przewodniczący Rady Europejskiej zaproponował członkom Rady Europejskiej przyjęcie oświadczenia obejmującego kluczowe aspekty nasilenia unijnych działań na rzecz zwalczania zagrożeń terrorystycznych i prowadzenia prac w najbliższych miesiącach. Określono trzy typy działań, skoncentrowane na bezpieczeństwie obywateli, zapobieganiu radykalizacji postaw i zapewnieniu przestrzegania wartości oraz współpracy z naszymi partnerami międzynarodowymi. 5860/15 mkk/aga/ps 5