IV edycja Ligi zadaniowej z języka polskiego POLKUL I. Polski język trudny język! Potyczki słowne 1. Pochylmy się nad słowem robiącym prawdziwą furorę we współczesnej polszczyźnie ABSOLUTNIE. a) Wyjaśnij, dlaczego ten przysłówek jest określany jako kalka słowna. b) W poniższych krótkich dialogach zastąp słowo absolutnie odpowiednim synonimem, który będzie oddawał znaczenie, sens rozmowy. Czy jest to łatwe? Mam nadzieję, że masz ochotę na wypad w góry? Absolutnie.. Chyba się ze mną zgodzisz, że ona jest okropna! Absolutnie!.. Lubisz włoską kuchnię? Absolutnie... Twoja córka 3 miesiące pracuje w Anglii. Brakuje Ci jej? Absolutnie!!. c) Wyjaśnij, jakie niezamierzone dwuznaczności pojawiają się w powyższych zdaniach i dlaczego lepiej nie kopiować wyrazu absolutnie w jednym z kontekstów znaczeniowych języka angielskiego odnoszącego się do stwierdzeń typu: oczywiście, jak najbardziej, zdecydowanie. d) Oto przykłady zdań, w których słowo absolutnie zostało użyte w dobrym kontekście znaczeniowym. Zastąp w poniższych zdaniach słowo absolutnie odpowiednim synonimem, który poprawnie oddaje znaczenie wypowiedzi. Wspinaczka w Tatrach była dla mnie absolutnie nowym doświadczeniem. To, co Ci powiedziałam jest absolutną tajemnicą, pamiętaj.
Absolutnie się z nim nie zadawaj! Ta sytuacja absolutnie nie powinna się była zdarzyć!.. On zawierzył absolutnie swojemu bratu i szybko tego pożałował. e) Słowo absolutnie najczęściej bywa w polszczyźnie używane w wypowiedziach zaprzeczonych. W podanych poniżej zdaniach zamień słowo absolutnie na synonimy oddające sens zaprzeczenia. O nie, to absolutnie nie jest moja bajka!. Według mnie, absolutnie nie powinnaś tam jechać. To jest niebezpieczne! f) Słowo absolutnie zostało wielokrotnie użyte w pewnej piosence, którą śpiewał bohater polskiego serialu powstałego w 1973 roku. Podaj: tytuł tego serialu- imię głównego bohatera-. imię i nazwisko aktora odgrywającego główną rolę-.. imię i nazwisko autora tekstu tej piosenki-.. 2. Kolejny wyraz, który towarzyszy nam niemal na każdym kroku: PROMOCJA a) Podaj wiek, w którym wyraz promocja zagościł w języku polskim. POD KONIEC XVIII WIEKU b) Wyjaśnij różnicę między czasownikami: promowować i promować. Promowować -. Promować c) Od którego z podanych czasowników powstał rzeczownik promocja? d) W oparciu o wymienione czasowniki wyjaśnij, co to jest HAPLOLOGIA. e) Przypatrzmy się różnym kontekstom, w jakich występuje słowo promocja. Zastąp słowo promocja odpowiednimi określeniami, by oddać sens wypowiedzi. Jestem pewna, że bez problemu otrzymasz promocję do następnej klasy. Długo starała się o promocję tej sprawy u swego szefa.
Agencja prowadziła ostrą promocję, by wprowadzić ten towar na rynek. 70% zimowa promocja zapewniła sklepowi rzeszę klientów i świetne obroty. 3. Bardzo aktualne słowa: MIGRACJA IMIGRACJA, EMIGRACJA, REEMIGRACJA. Czy umiesz użyć tych wyrazów w odpowiednich kontekstach znaczeniowych? Zdecyduj, które formy w podanych poniżej zdaniach są słuszne i wyjaśnij dlaczego. a) Do Europy napływa coraz większa fala.. z Syrii i Afryki. imigrantów? migrantów? Dlaczego tak? b) Jak wykazują ostatnie badania, Polacy w Wielkiej Brytanii są drugą pod względem liczebności grupą imigrantów? emigrantów? Dlaczego tak? c) Niespokojna sytuacja w Niemczech powoduje, że wielu Polaków tam osiedlonych z powrotem do Polski. emigruje? reemigruje? Dlaczego tak? II. Rozszyfrujmy tajemnice wybranych dzieł malarstwa holenderskiego z XVII wieku. 1. Simon Luttichuys, Natura z czaszką, 1650- intelektualny rebus w martwej naturze a) Wymień 3 motywy wanitatywne występujące na obrazie Luttichuysa:..... b) Przetłumacz na język polski łaciński tekst i napisz, kto jest jego autorem. Vanitas vanitatum et omnia vanitas. Autor -.
Simon Luttichuys, Natura z czaszką,1650 2. Jacob Issaac van Swanenburgh, Sybilla I Eneasz w świecie podziemnym, 1600 wyobraźnia metafizyczna i eschatologiczna a) Jaki związek z religią staroperską ma zamieszczony na obrazie most? b) Wyjaśnij łacińską sentencję Navigare recesse est w kontekście fantazyjnego okrętu widocznego w centralnej części obrazu. c) Dlaczego Swanenburgh namalował diabły ze skrzydłami ważek? Jaką kryły w sobie symbolikę w XVII wieku?
III. Ludzkie oblicza wielkich artystów. Był Adam Mickiewicz, pora na Juliusza Słowackiego! 1. Ile miesięcy zajęło Słowackiemu nauczeniu się języka angielskiego i na dziełach jakiego angielskiego poety szlifował swoje umiejętności? 2. Dlaczego Słowackiego zwykło się nazywać antagonistą Mickiewicza? Wymień dwa powody. 3. Na jaką wadę figury cierpiał Słowacki i miał z tego powodu ogromne kompleksy?..
4. Po ilu latach niewidzenia Słowacki spotkał się w końcu z matką we Wrocławiu?. 5. Jakiego dowodu miłości domagał się Słowacki od zakochanej w nim 14. letniej Kory Pinarde i dlaczego tak postąpił? 6. O jakim utworze Słowacki wypowiadał się tak bezpardonowo i złośliwie : to jest czczenie wieprzowatości życia wiejskiego. 7. Ile osób wzięło udział w pogrzebie poety w Paryżu? Kto przemówił nad jego grobem? 8. Kontynuację którego dzieła Mickiewicza Słowacki postanowił napisać w roku 1844? 9. Dlaczego w 100. rocznicę urodzin Słowackiego, czyli w 1909 roku, ówczesny kardynał Jan Puzyna nie zgodził się na pochowanie zwłok romantycznego wieszcza na Wawelu, w krypcie obok Mickiewicza? 10. Jakimi słowami marszałek Józef Piłsudski nakazał wnieść trumnę ze zwłokami Słowackiego do krypty wawelskiej w 1927 roku?