Błękitno-Zielona Sieć. Dobra praktyka zrównoważonej gospodarki wodnej Maciej Zalewski, Iwona Wagner, Aleksandra Jaskulska Katedra Ekologii Stosowanej Uniwersytet Łódzki Regionalne Europejskie Centrum Ekohydrologii p/a UNESCO, PAN IP 6 PR UE, GOCE 018530 Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN 2006-2011 UNESCO
Wpływ urbanizacji na wodę za dużo, za mało, za brudna Skąd biorą się te problemy? Jak je rozwiązać kompleksowo? Iwona Wagner, Katedra Ekologii Stosowanej, Uniwersytet Łodzki
DEGRADACJA CYKLU WODNEGO W MIEŚCIE ewapotranspiracja kondensacja spływ opad Udział obszarów nieprzepuszczalnych: Obsz. wiejskie: ~ 1-2% Niska zabud. rez.: ~10% Zab. wielorodz: ~ 50% Obsz komerc. i przemysł: >70% Centra miast: > 90% (Schueler 2000) infiltracja natural 60 50 40 30 PET INF SPŁ 20 10 opad 75-100% 0 10-20% spływ 35-50%
Concentration B(a)P (ng/m3) WPŁYW URBANIZACJI NA ZDROWIE CONCENTRATIONS OF BENZO-ALFA-PIRENS IN AREAS OF DIFFERENT LAND USES IN LODZ Effect of land transformations on urban heat island Legenda Dominujący typ zabudowy jednostki jednostki_z_tabela uzy <all other values> Housing miesz Industrial przem Multifunctional wiel Green ziel areas jednostki_z_tabela new_uszcz_ 3.000000-10.000000 10.000001-25.000000 5 4 3 2 1 0 y = 0.4626e0.4812x R² = 0.9857 1-30 31-70 71-80 81-100 Surface impermability (%) 25.000001-45.000000 45.000001-70.000000 70.000001-95.000000 PMSEAD study (1998-1999) Kupryś Lipinska et al. Urban-rural differences in the prevalence of atopic diseases in Lodz province (Poland). EAACI 2004
Woda deszczowa to CENNY ZASÓB a nie zagrożenie Spowolnienie odpływu wody z miasta; - Rozszczelnienie powierzchni i wprowadzenie BMPs; - Odrestaurowana sieć rzek; - Rehabilitacja terenów zielonych; GOS GOS PRIORYTETY 1) RETENCJA 2) DOCZYSZCZANIE
Woda opadowa jest niezbędna dla utrzymania obszarów przyrodniczych, poprawy potencjału społecznego i zrównoważonego rozwoju REGULACJA EKOHYDROLOGICZNA Tereny zielone - to naturalne i najbardziej ekonomiczne metody retencji wód opadowych Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN UNESCO
WYSPA Niska CIEPŁA, jakość NISKA wodywilgotność I JAKOŚC NAPRZEMIENNE POWIETRZA POWODZIE I SUSZE (toksyczne zakwity sinicowe, POP) (podwyższone ryzyko wystepowania alergii i astmy); rednet Property Consulting
Zbiornik Żabieniec (2008/2009) System Sedymentacyjno-Biofltracyjny (2008/2009) OUTLET kolowka River So Staw Wasiaka (2009/2010) Zb. Pabianka Al. Włókniarzy INLET Staw Górny Zb. Zgierska N Zb. Teresy Staw Dolny Tree Development rehabilitacja rzeki, filtracja wód burzowych W E S Park Sokołówki Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN UNESCO Marina filtracja wód burzowych
Krok 1: Doczyszczanie wód burzowych 2002 - osadnik Proces sedimentacji Nasilona sedymentacja Absorpcja biogeochemiczna biofiltracja 2009 Sekwencyjny system sedymentacyjno-biofiltracyjny ver Sokolowka Ri OUTLET zone of bio-filtration Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN UNESCO zone of intensified hydrodynamic sedimentation zone of intensive biogeochemical processes INLE
Al. Włókniarzy Krok 2: Retencja wód burzowych Zb. Wycieczkowa Zb. Wasiak (planowany) W Zbiornik Żabieniec N (2008/2011) E S Zb. Pabianka Zb. Teresy Zb. Teresa Zb. Zgierska Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN UNESCO Staw Dolny Staw Górny
KROK 3: Podniesienie pojemności absorpcyjnej zbiorników w stosunku do zanieczyszczeń
KROK 3: Podniesienie pojemności absorpcyjnej zbiorników w stosunku do zanieczyszczeń Al. Włókniarzy Fitoremediacja: podnoszenie pojemności absorpcyjnej względem zanieczyszczeń optymalizacja wychwytywania biogenów Zb. Teresa Zb. Zgierska Wasiak Res. (planned) Zb. Pabianka W Zbiornik Żabieniec N (2008/2011) E S Zb. Teresy Staw Dolny Staw Górny Wycieczkowa Res
KROK 3: Podniesienie pojemności absorpcyjnej zbiorników w stosunku do zanieczyszczeń 6 lat
Al. Włókniarzy Zapobieganie toksycznym zakwitom przez: sterowanie hydrodynamiką przepływu wody kształtowanie struktury biotycznej dla wychwytywania nutrientów Zbiornik Żabieniec (2008/2011) Wasiak Res. (planned) Zb. Pabianka Teresa Res. (finished) W N S E Zb. Teresy Zb. Zgierska Staw Dolny Staw Górny Wycieczkowa Res (under constr)
KROK 4: Rehabilitacja koryta rzecznego
KROK 6: Formułowanie ogólnych koncepcji w skali miasta Koncepcja Błękitno-Zielonej Sieci nowe podstawy dla zrównoważonej rewitalizacji Łodzi 1. Poprawa jakości życia i zdrowia mieszkańców 2. Poprawa jakości środowiska i obniżenie kosztów zarządzania 3. Ochrona i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 4. Poprawa atrakcyjności miasta i zrównoważony rozwój Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN UNESCO
Wytyczne do dokumentów strategicznych miasta Sformułowanie rekomendacji do Studium Zagospodarowania i Kierunków Rozwoju Miasta Łodzi Zintegrowane zarządzanie wodami deszczowymi Błękitno-Zielona Sieć Adaptacja koncepcji naukowej do dokumentów planistycznych Grant prezydenta MŁ (Ed.VII.4346/G-19/2009 z 12.08.2009 Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN UNESCO
Aspekty społeczne Rozwój ekonomiczny Rozwój przestrzenny i zasoby środowiska Wytyczne do dokumentów strategicznych miasta Strategia Zintegrowanego Rozwoju Łodzi 2020+ WIZJA ŁÓDŹ 2020 + Nowy filar będący wynikiem konsultacji społecznych i sektorowych Rozpoznaje zasoby przyrodnicze Łodzi jako fundament Zrównoważonego Rozwoju Wydajne i przyjazne zarządzanie Włącza koncepcję Błękitno-Zielonej Sieci jako element zagospodarowania przestrzennego i wód deszczowych Wagner I., Zalewski M., KES UŁ, ERCE PAN UNESCO
Ekohydrologiczna rekultywacja zbiorników Arturówek (Łódź) jako modelowe podejście do rekultywacji zbiorników miejskich FINANSOWANIE: Numer projektu: LIFE08 ENV/PL/000517 Okres realizacji: 01/01/2010-31/12/2014 KOORDYNATOR: Uniwersytet Łódzki Katedra Ekologii Stosowanej PARTNERZY: Budżet projektu: 1 244 319 Suma kosztów kwalifikowalnych: 1 011 069 Finansowy wkład KE: 489 157 Finansowy wkład NFOŚiGW: 451 612 ŚWIATOWY DZIEŃ WODY 2011 Urząd Miasta Łodzi Łódzka Spółka Infrastrukturalna
LIFE08 ENV/PL/000517 www.arturowek.pl EH-REK Ekohydrologiczna rekultywacja zbiorników rekreacyjnych Arturówek (Łódź) jako modelowe podejście do rekultywacji zbiorników miejskich Koordynator projektu: Tomasz Jurczak
Zielona infrastruktura w nowoczesnych miastach Miasto jest zintegrowanym systemem ekologiczno-społeczno-infrastrukturalnym Stabilność podtrzymywanie cyklu wody i bioróżnorodności wzmacnianie lokalnej ekonomii wyrównanie szans społecznego rozwoju Elastyczność Istniejąca infrastruktura może dostarczać nowych funkcji (harmonizacja) Potencjał adaptacyjny Zmiany klimatu Zmiany społeczne Zmiany ekonomiczne (w oparciu o: Pickett et al, 2004)
Katedra Ekologii Stosowanej Uniwersytet Łódzki 90-237 Lodz, ul. Banacha 12/16 www.biol.uni.lodz.pl/~kes Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii pod auspicjami UNESCO, PAN ul. Tylna 3, 90-364 Lodz www.erce.unesco.lodz.pl 2013-10-12