DWUMIESIĘCZNIK MP NR 6 W CZĘSTOCHOWIE NR 1 (17) X XI` 2016 r. ZUZIA ORSZULSKA GR. I, PRACA NA KONKURS,, JESIENNE BUKIETY,,
DNIA 26 PAŻDZIERNIKA BR. NASZE,,MALUSZKI,, PRZEŻYWAŁY PIERWSZĄ W SWOIM ŻYCIU UROCZYSTOŚĆ PRZEDSZKOLNĄ:,,PASOWANIE NA PRZEDSZKOLAKA,, POŁĄCZONE Z NADANIEM GRUPIE I,NAZWY,,WIEWIÓRKI,,. DZIECI WRAZ Z NAUCZYCIELKAMI ZAPROSIŁY, W TYM WAŻNYM DLA NICH DNIU, DO PRZEDSZKOLA, SWOICH RODZICÓW! PRZEDSTAWIŁY IM KRÓTKI PROGRAM ARTYSTYCZNY: MÓWIŁY WIERSZYKI, ŚPIEWAŁY PIOSENKI, A NAWET ZATAŃCZYŁY! WZYSTKIE,,WIEWIÓRKI,, OTRZYMAŁY PAMIĄTKOWE DYPLOMY ORAZ ODZNAKI MOGŁY BYĆ DUMNE ZE SWOJEGO PIERWSZEGO, POWAŻNEGO WYSTĘPU...GOŚCIOM BARDZO PODOBAŁY SIĘ DZIECIAKI, A WIĘC BYŁY TEŻ GROMKIE BRAWA! UFF...PIERWSZE KOTY ZA PŁOTY...TERAZ TO JUŻ Z GÓRKI...OBY TAK DO,,STARSZAKÓW,,! POPATRZMY NA KILKA ZDJĘĆ: 2
NASZE PRZEDSZKOLAKI SĄ CIEKAWE ŚWIATA...CZASEM ONE WYRUSZAJĄ W ŚWIAT, A CZASEM TEN ŚWIAT PRZYCHODZI DO NICH! TAK TEŻ JEST W TYM ROKU SZKOLNYM ZE,,ŚWIATEM,, MUZYKI! DZIECI ODWIEDZAŁY BIBLIOTEKĘ MUZYCZNĄ I POZNAWAŁY INSTRUMENTY PERKUSYJNE, KLAWISZOWE, STRUNOWE.( GRUPA II ORAZ III DNIA 9 WRZEŚNIA; GRUPA IV DNIA 13 WRZEŚNIA) MUZYCY TAKŻE POSTANOWILI ODWIEDZIĆ DZIECIAKI W PRZEDSZKOLU! RADOŚCI BYŁO MNÓSTWO! NAJPIERW BAWIŁY SIĘ STARSZE PRZEDSZKOLAKI DNIA 7 PAŹDZIERNIAKA, A POTEM GRUPY MŁODSZE DNIA 28 PAŹDZIERNIKA. PANOWIE PRZYWIEŹLI ZE SOBĄ PRAWDZIWĄ PERKUSJĘ, GITARĘ ORAZ,,KLAWISZE,, CZYLI ELEKTRONICZNE ORGANY! BYŁO BARDZO GŁOŚNO, ALE U NAS NA OGÓŁ JEST GŁOŚNO, WIĘC DZIECIAKOM TO ZUPEŁNIE NIE PRZESZKADZAŁO! ŚWIETNIE SIĘ BAWIŁY PRZY DŹWIĘKACH PRAWDZIWYCH,,,ŻYWYCH,, INSTRUMENTÓW! RZUĆMY OKIEM NA ZDJĘCIA: 3
,,JESIENNE BUKIETY,, - TO NAZWA KONKURSU PLASTYCZNEGO, KTÓRY ZORGANIZOWAŁY NAUCZYCIELKI Z GRUPY,,ŻABEK,, MONIKA KASPROWSKA WIELGOS I KATARZYNA KOPEREK. NA KONKURS WPŁYNĘŁO PO KILKA PRAC Z KAŻDEJ GRUPY, WYKONANYCH ZARÓWNO TECHNIKĄ PŁASKĄ, JAK I PRZESTRZENNĄ! ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU NASTĄPIŁO 4 LISTOPADA. PONIEWAŻ WSZYSTKIE PRACE BYŁY BARDZO CIEKAWE I STARANNE, ORGANIZATORKI NIE PRZYZNAŁY ŻADNEGO MIEJSA, A WSZYSCY UCZESTNICY OTRZYMALI RÓWNORZĘDNE WYRÓŻNIENIA! LAUREATOM WRĘCZONO IMIENNE DYPLOMY ORAZ UPOMINKI W POSTACI LATAREK I PISAKÓW! WESZYSCY BYLI BARDZO ZADOWOLENI WYSTARCZY ZERKNĄĆ NA ZDJĘCIA! ODWIEDZAJĄCY NASZE PRZEDSZKOLE MOGLI PODZIWIAĆ PRACE NA WYSTAWIE POKONKURSOWEJ W PRZEDSZKOLNYM HOLU! MY TEŻ POPATRZMY: 4
DNIA 10 LISTOPADA WSZYSTKIE DZIECIAKI ZGROMADZIŁY SIĘ W SALI,,MISIÓW,,...A Z JAKIEGO TO POWODU? OTÓŻ, TO PANI KATARZYNA KOPEREK Z GRUPY,,ŻABEK,, ZORGANIZOWAŁA PRZEDSZKOLAKOM,,APEL NIEPODLEGŁOŚCI,, W PRZEDDZIEŃ ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI OBCHODZONEGO 11 LISTOPADA! WYJAŚNIŁA DZIECIOM W PROSTYCH SŁOWACH DLACZEGO TEN DZIEŃ W NASZYM KRAJU OBCHODZONY JEST TAK UROCZYŚCIE. DZIECI DOSTAŁY CHORĄGIEWKI ORAZ KOLOROWANKI O TEMATYCE PATRIOTYCZNEJ, KTÓRE PANI KASIA OTRZYMAŁA WPROST Z IPN W WARSZAWIE. DZIECI ODŚPIEWAŁY TEŻ HYMN NARODOWY Z NALEŻYTĄ POWAGĄ MUSZĄ WIEDZIEĆ, ŻE MIESZKAJĄ W POLSCE I SĄ POLAKAMI! PRZEŻYJMY TO RAZ JESZCZE, POPATRZMY:,,JESIENNE SPOTKANIE Z POEZJĄ,, - TO KONKURS RECYTATORSKI ZORGANIZOWANY PRZEZ MP NR 31. WZIĘŁY W NIM UDZIAŁ: JULIA RZEPKA Z GRUPY,,KRASNOLUDKÓW,, ORAZ KINGA KOPEĆ Z GRUPY,,MISIÓW,,.JULIA ZAJĘŁA PIERWSZE MIEJSCE RECYTUJĄC WIERSZ PT.,,ARBUZ,, KINGA MIAŁA MNIEJ SZCZĘŚCIA BO OTRZYMAŁA WYRÓZNIENIE DZIEWCZYNKOM SERDECZNIE GRATULUJEMY! 5
POKOLORUJ OBRAZEK 6
W NASZYM PRZEDSZKOLU W OBECNYM ROKU SZKOLNYM JEST REALIZOWANY PROGRAM CZYTELNICZY PN.,,LUBIMY CZYTAĆ,,. W RAMACH TEGO PROGRAMU ODWIEDZAJĄ NAS RÓŻNE OSOBY, KTÓRE CZYTAJĄ DZIECIOM BAJKI, OPOWIADANIA CZY WIERSZYKI. CZASEM SĄ TO RODZICE CZY DZIADKOWIE PRZEDSZKOLAKÓW, A CZASEM OSOBY ZNANE W NASZYM ŚRODOWISKU NP. PANI ULA, KIEROWNIK POBLISKIEJ BIBLIOTEKI MUZYCZNEJ, A NAWET 14 PAŹDZIERNIKA, W DZIEŃ EDUKACJI NARODOWEJ, ODWIEDZIŁ NAS PAN OLEK KLEPACZ LIDER I WOKALISTA ZNANEGO ZESPOŁU POPOWEGO,,FORMACJA NIEŻYWYCH SCHABUFF,,! DZIECI NIECIERPLIWIE CZEKAŁY NA ZNANEGO GOŚCIA...JEST! PODJECHAŁ POD PRZEDSZKOLE PIĘKNYM, SPORTOWYM AUTKIEM...PIĘKNIE PRZYWITAŁ SIĘ Z PANIĄ DYREKTOR ORAZ NAUCZYCIELKAMI, SKŁADAJĄC IM ŻYCZENIA Z OKAZJI ICH ŚWIĘTA! NASTĘPNIE POWITAŁ DZIECIAKI, A PRZYNIÓSŁ IM KSIĄŻECZKĘ, KTÓRĄ NAPISAŁ WSPÓLNIE Z INNYMI ARTYSTAMI. I WŁAŚNIE PRZECZYTAŁ OPOWIADANIE O MAŁYM SŁONIKU, KTÓRY NIE SŁYSZAŁ...W TEN SPOSÓB CHCIAŁ ZWRÓCIĆ UWAGĘ NA PROBLEM,,INNOŚCI,, W SPOŁECZEŃSTIE, NA TO, ŻE CI,,INNI,, TEŻ MAJĄ TAKIE SAME PRAWA I POTRZEBY JAK ZDROWI LUDZIE! WSZYSCY UWAŻNIE SŁUCHALI PIĘKNEGO GŁOSU WOKALISTY...ALE JAK WSZYSTKO CO DOBRE, TAK I TA WIZYTA SZYBKO DOBIEGŁA KOŃCA...NA SZCZĘSCIE MAMY ZDJĘCIA: MAMA PATRYCJI NOWAKOWSKIEJ CZYTA BAJECZKĘ W GRUPIE,,ŻABEK,,. WZBOGACIŁA CZYTANIE PIĘKNYMI ILUSTRACJAMI I REKWIZYTAMI. W GRUPIE,,MISIÓW,, BAJKĘ O JEŻYKU CZYTAŁA PANI KIEROWNIK BIBLIOTEKI MIESZCZĄCEJ SIĘ PRZY UL. BÓR; EFEKTEM TEGO BYŁY PIĘKNE PRACE PLASTYCZNE JEŻYKI. 7
ĆWICZENIA JĘZYKA Kotki - kotek pije mleko - szybkie ruchy języka w przód i w tył, kotek oblizuje się - czubek języka okrąża szeroko otwarte wargi. Zmęczony piesek - dziecko naśladuje pieska, który głośno oddycha i język ma wysunięty na brodę. Szczoteczka - język to szczoteczka do zębów, która po kolei czyści zęby górne od strony zewnętrznej i wewnętrznej, a następnie zęby dolne z obu stron. Cyrkowiec - język próbuje wykonać różne sztuczki np. górkę - czubek języka oparty o dolne zęby, środek się wybrzusza, rurkę - przez którą można wdychać lub wydychać powietrze, szpilkę - układanie wąskiego języka, wahadełko - przesuwanie języka do kącików ust w stronę prawą i lewą. Koniki - czubek języka uderza o podniebienie i opada na dół. Raz konik idzie wolno, to biegnie, parska, śmieje się: iha, iha... ĆWICZENIA WARG I POLICZKÓW Minki - naśladowanie min: wesołej - płaskie wargi, rozciągnięte od ucha do ucha, uśmiech szeroki, smutnej - podkówka z warg, obrażonej - wargi nadęte, zdenerwowanej - wargi wąskie.. Rybka - wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie na końcu jak u ryb. Zły pies - naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów. Echo - dobitne wymawianie samogłosek a, o, e, i, u, y. Masaż warg - nagryzanie zębami wargi dolnej, potem górnej. Baloniki - nabranie powietrza i zatrzymanie go w wydętych policzkach, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego, balon pękł - dziecko palcami uderza w policzki. Zajęczy pyszczek - wciąganie policzków do jamy ustnej. Motorek - parskanie wargami, naśladowanie odgłosu motoru, traktora. ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO Chory krasnoludek - kaszlenie z językiem wysuniętym z ust. Balonik - nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem. Zmarźlak - chuchanie na "zamarznięte ręce". Śpioch - chrapanie na wdechu i wydechu. Kukułka i kurka - wymawianie sylab: ku - ko, ku -ko,uku - oko, uku - oko,kuku - koko, kuku ĆWICZENIA ŻUCHWY Zamykanie i otwieranie domku - szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski 'a', zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom. Grzebień - wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie. Guma do żucia - naśladowanie żucia gumy. 8
PRZEDSZKOLAKI Z GRUP:,,MISIÓW,, I,,KRASNOLUDKÓW,, CHODZĄ W TYM ROKU SZKOLNYM DO KINA CINEMA CITY MIESZCZĄCEGO SIĘ W CZĘSTOCHOWSKIEJ GALERII JURAJSKIEJ. BYŁY JUŻ NA DWÓCH FILMACH:,,SEKRETNE ŻYCIE ZWIERZAKÓW DOMOWYCH,, ORAZ,,TROLLE,,. DZIECI ŚWIETNIE SIĘ BAWIĄ NA SEANSACH, A TAKŻE BIORĄ UDZIAŁ W KONKURSACH DOTYCZĄCYCH ZAGADNIEŃ PORUSZANYCH W FILMACH, A TAKŻE MOGĄ WYSŁUCHAĆ KRÓTKICH POGADANEK PRZYBLIŻAJĄCYCH IM TEMATYKĘ FILMÓW. DOSTAJĄ TEŻ DROBNE UPOMINKI I GADŻETY. PANI ANIA RÓWNIEŻ DOBRZE SIĘ BAWIŁA! DZIECI BRAŁY UDZIAŁ W KONKURSACH A MOŻE BĘDĄ JAKIEŚ NAGRODY?! DNIA 17 PAŹDZIERNIKA W RAMACH AKCJI PN.,,BEZPIECZNY PRZEJAZD,, ODWIEDZIŁA NAS PRACOWNICA PKP, KTÓRA UŚWIADOMIŁA DZIECIOM,ŻE TRZEBA BYĆ BARDZO OSTROŻNYM PRZEJEŻDŻAJĄC LUB PRZECHODZĄC PRZEZ PRZEJAZD KOLEJOWY! NAWET GDY SZLABANY NIE SĄ ZAMKNIĘTE NALEŻY SIĘ BACZNIE ROZGLĄDAĆ, ABY NIE WPAŚĆ POD NADJEŻDŻAJĄCY POCIĄG! PRZEDSZKOLAKI OBEJRZAŁY RÓWNIEŻ FILMY RYSUNKOWE PORUSZAJĄCE W/W PROBLEMATYKĘ, A TAKŻE WZIĘŁY UDZIAŁ W KONKURSIE NA SPOSTRZEGAWCZOŚĆ WYSZUKIWAŁY I ROZPOZNAWAŁY ZNAKI, KTÓRE OSTRZEGAJĄ PRZED NIEBEZPIECZEŃSTWEM! PRZEDSZKOLAKI ZOSTAŁY RÓWNIEŻ OBDAROWANE GADŻETAMI I KOLOROWANKAMI. PRACOWNICA PKP SZCZEGÓŁOWO OPOWIEDZIAŁA DZIECIOM O AKCJI:,,BEZPIECZNY PRZEJAZD,,. WSZYSTKIE DZIECI WIEDZĄ, ŻE PRZED TYM ZNAKIEM NALEŻY SIĘ ZATRZYMAĆ!! 9
JULIA T. GR. II ADAŚ JAWORSKI GR. I LEON CIWIŃSKI GR. III FILIP ŁYSZCZARZ GR. IV MATEUSZ D. GR. II SEBASTIAN PSIUK GR. III BARTEK GIL GR. IV MICHAŁ LASOTA GR. III ALAN GRUPA V MICHAŁ GRUPA V 10
...DNIA 27 WRZEŚNIA FUNKCJONARIUSZE POLICJI Z PSEM, A DNIA 28 PAŹDZIERNIKA PRACOWNICY STRAŻY MIEJSKIEJ RÓWNIEŻ W TOWARZYSTWIE PIESKA. ZARÓWNO POLICJANCI, JAK I STRAŻNICY MIEJSCY POUCZYLI DZIECI JAK NALEŻY ZACHOWAĆ SIĘ W SYTUACJI GDY ATAKUJE NAS PIES PRZEDSZKOLAKI UWAŻNIE SŁUCHAŁY I PILNIE WYKONYWAŁY WSZYSTKIE POLECENIA! OBYDWA PIESKI W NAGRODĘ ZA WŁAŚCIWE ZACHOWANIE W PRZEDSZKOLU DOSTAŁY PO PUSZCE KARMY MNIAM, MNIAM, AŻ SIĘ OBLIZAŁY ZE SMAKIEM! WIEMY JAK ZACHOWAĆ SIĘ W KONTAKCIE Z OBCYM PSEM! UWAŻNIE SŁUCHAMY... DNIA 25 PAŹDZIERNIKA ODWIEDZIŁ NAS TEATRZYK OBJAZDOWY, KTÓREGO DWIE AKTORKI, PRZEBIERAJĄC SIĘ I ZMIENIAJĄC DEKORACJE, PRZEDSTAWIŁY MŁODYM WIDZOM BAJKĘ PT.,,O RYBAKU I ZŁOTEJ RYBCE,,. NA PEWNO WSZYSCY ZNAMY TĘ BAJKĘ O BIEDNYM RYBAKU, KTÓREGO 3 ŻYCZENIA SPEŁNIA ZŁOTA RYBKA, A WŁAŚCIWIE ŻYCZENIA JEGO ŻONY I PRZEZ JEJ CHCIWOŚĆ I CORAZ WIĘKSZE WYMAGANIA TRACĄ WSYSTKO! TAK TO JEST JAK KTOŚ ŻĄDA ZBYT WIELE...NIE DAJĄC NIC W ZAMIAN! BIEDNY RYBAK I JEGO ŻONA PRZED SWOJĄ CHATKĄ RYBAK ZŁOWIŁ ZŁOTĄ RYBKĘ CZY TO SZCZĘSCIE CZY PRZEKLEŃSTWO?! 11
Konsekwencja- moje drugie imię.,,nie ma dzieci- są ludzie Janusz Korczak Będąc rodzicami odpowiadamy za wychowanie naszych pociech. Pragniemy, aby wyrosły na ludzi odpowiedzialnych, silnych, dobrych i uczciwych. Ale czy sami jesteśmy uczciwi i dobrzy wobec naszych dzieci? Dobre wychowanie powinno zawsze dążyć do prawidłowego rozwoju osobowości i charakteru dziecka. Wszelkie działania rodziców i opiekunów dziecka powinny być przemyślane, ale co najważniejsze- powinny być oparte o stałość i konsekwencję. Nie wystarczy jednak być konsekwentnym wobec dziecka i jego złych zachowań. Przede wszystkim należy zacząć od siebie, rodzic powinien zadać sobie pytanie, Czy jestem konsekwentny wobec siebie? Czy dotrzymuję danych sobie obietnic? Pracując nad swoim charakterem i konsekwencją wobec siebie łatwiej nam będzie rozumieć potrzebę stałości i bycia konsekwentnym wobec zachowań dziecka będącego pod naszym bezpośrednim wpływem wychowawczym. Janusz Korczak powiedział, że nie ma dzieci- są tylko ludzie. Ten cytat uświadamia nam, że dziecko ma takie same prawa i obowiązki w pewnych kwestiach, jak dorośli. Uważam, że ponoszenie konsekwencji za swoje działania jest jedną z tych kwestii. Dziecko jest istotą, która nie ma takiej wiedzy o świecie, jak dorosły opiekun. Łatwo ulega chwilowym zachciankom, bywa impulsywne, kieruje się często emocjami. Naszym zadaniem jest postawienie jasnych oraz stałych granic i wymagań, aby kształtować charakter naszej pociechy. Dziecko powinno wiedzieć, jakie będą naturalne następstwa jego poczynań: jeśli zepsuje zabawkę- nie będzie jej miało. Żyjąc w ciągłym pędzie, w ciągłym stresie i napięciu rodzice często są nerwowi, zmęczeni i niecierpliwi. Wystarczy wtedy mały zapalnik, aby napięcie rodzica przeszło na inny tor i odbiło się na dziecku, które w zasadzie nie jest źródłem frustracji rodzica. Takie zachowanie dorosłej, mądrej i odpowiedzialnej osoby jest niedopuszczalne. Dorosły człowiek zdaje sobie sprawę ze swoich emocji, dziecko niestety nie. Działając pod wpływem emocji rodzic może ulec pokusie przekroczenia granic w stosunku do stosowania kar wobec dziecka i jego niepożądanych zachowań. Zdaję sobie sprawę, że trudno jest być spokojnym, cierpliwym i opanowanym po całym dniu pracy, gdy jeszcze w domu czeka na nas wiele obowiązków, a głowę mamy pełną zmartwień i problemów. Jednak pozwalając sobie na emocjonalne wybuchy narażamy siebie na brak autorytetu u dzieci, a także narażamy nasze dzieci na lęk, strach przed naszymi nieprzewidzianymi reakcjami, czy zachowaniami i na życie w ciągłej niepewności. Konsekwencja w działaniach wychowawczych powinna być poparta przemyślanymi działaniami. Jeśli będziemy konsekwentni w nagradzaniu i karaniu- dziecko ma szansę wypracować prawidłową samoocenę, pozytywne postawy społeczne, samo będzie w przyszłości słowne i uczciwe. Ale czym jest konsekwencja w nagradzaniu i karaniu? Otóż jeśli za to samo przewinienie rodzic jednego dnia surowo ukaże swoją pociechę, mimo, że dzień wcześniej serdecznie śmiał się z tego samego zachowania- dziecko wpadnie w pułapkę niepewności. Nie będzie wiedziało, jakiej reakcji rodzica może się spodziewać, czy zostanie nagrodzone wybuchem radości, czy może wybuchem gniewu. Taka niepewność wzbudza w dziecku brak poczucia stałości, brak poczucia bezpieczeństwa i równowagi. Dlatego ważne jest, aby rodzic sam zastanowił się, co jest dla niego niedopuszczalne i zasługuje na karę, a jakie zachowania będą do zaakceptowania. Niezwykle istotna jest nagroda, bo jeśli będziemy stosowali wyłącznie kary wobec dziecka- możemy narazić naszą pociechę na niską samoocenę oraz brak wiary we własne możliwości. Najistotniejsza jest stałość w uczuciach. Musimy pamiętać, że nie karzemy dziecka, ale jego złe, niepożądane zachowanie. Jak to robić? Wyjaśnianie dziecku przyczyny otrzymania kary i poniesienia konsekwencji złego zachowania zaczynajmy od słów pozytywnie określających osobę dziecka: Kocham cię, ale nie podoba mi się, że, Jesteś wspaniałym dzieckiem, ale nie lubię, kiedy robisz. Dziecko otrzymując karę powinno wiedzieć, że jest kochane i akceptowane, a wyłącznie jego działania są nie do przyjęcia przez konsekwentnego rodzica, który jeśli raz powiedział NIE, to drugi raz również powie NIE. Jako filary kształtowania osobowości naszych dzieci, musimy być stali, konsekwentni i nieugięci w wytyczaniu mądrych granic nie tylko dzieciom, ale i sobie. Dzieci obserwują nasze zachowania i na ich podstawie również uczą się postępowania. Jeśli rodzic łamie przepisy drogowe, to czy dziecko nie będzie tego robić? Jeśli nagradzamy dziecko- a zachęcam, aby robić to jak najczęściej wzmacniając pozytywne zachowania, to również wyjaśniajmy za co jest nagradzane, które zachowanie jest akceptowane i doceniane. Jednak pamiętajmy, aby posługiwać się konkretami. Dla dziecka hasło Byłeś grzeczny nie wiele mówi. Natomiast stwierdzenia Nie rozmawiałeś głośno w kościele podczas mszy, nie kręciłeś się i to mi się podoba, podzieliłeś się zabawką z młodszym bratem i to jest dobre itp. są stwierdzeniami konkretnymi, jasnym i pokazującym dziecku, co jest dobre, a co złe. Stosując mądre konsekwencje w nagradzaniu i karaniu mamy szansę wychować mądrego, odpowiedzialnego, wrażliwego i dobrego człowieka, który być może w przyszłości będzie filarem dla swoich rodziców w jesieni ich życia. Opracowała: mgr Aleksandra Komar LITERATURA: 1. Szczęśliwe dzieci, czyli udane wychowanie P. Pauling 2. Jak kochać dzieci, aby nas kochały K. Zimsen 12