STRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ Naród i wojsko to jedno i nie może być żadnych między nimi rozgraniczeń W prezentacji wykorzystano materiały profilaktyczno-edukacyjne Departamentu Wychowania i Promocji Obronności MON
FRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę 2 PRZESZKODA 3 4 1 5, 5a CEL ZASTĘPCZY CEL 1 - działania w celu pokonania przeszkody 2 - obejście przeszkody 3 - wyznaczenie i osiągnięcie celu zastępczego 4 - uporczywe, bezskuteczne atakowanie przeszkody, agresja 5, 5a - rezygnacja, ucieczka
STRES BIOLOGICZNY Odporność biologiczna Faza odporności Czas Faza alarmowa Faza wyczerpania
STRES PSYCHOLOGICZNY Stres sytuacja trudna prowadząca do zaburzeń procesów wskutek przeciążenia systemu nerwowego Odporność psychiczna Czas faza mobilizacji faza rozstrojenia faza destrukcji
Realne zagrożenia życia: wypadki, katastrofy, napady, rozboje, działania wojenne, choroba zagrażająca życiu WYBRANE SYTUACJE STRESOWE Rozpady związków społecznych: rozpad rodziny, rozwód rodziców lub własny, nagłe rozstanie z kimś bliskim Spadek poczucia własnej wartości: utrata pracy, porzucenie przez kogoś bliskiego, niepowodzenia zawodowe, wychowawcze, naukowe
W analizie stresu wszystko może mieć znaczenie ale tak naprawdę MNIEJ WAŻNE JEST TO CO SIĘ STAŁO, CO SIĘ ZDARZA, CZEGO JESTEŚ ŚWIADKIEM, CZEGO DOŚWIADCZASZ, NAJWAŻNIEJSZE JEST TO JAK TO ODBIERASZ, JAK JESTEŚ PRZYGOTOWANY NA ODBIÓR SZKODLIWYCH BODŹCÓW.
CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY STRESU 1. Fizjologiczne: bladość, uczucie gorąca, bóle pleców i głowy, suchość w ustach, płytki, szybki, nieregularny oddech, przyśpieszone bicie serca, zwiększone tętno, napięcia mięśni, bezsenność, biegunka, częste oddawanie moczu 2. Fizyczne: postawa zgarbiona zamknięta lub agresywna, szybka mowa, wysoki głos, drżenia rąk, niekontrolowana mimika mięśni twarzy 3. Psychiczne: zakłopotanie, zamykanie się w sobie, nerwowość, agresja, rozdrażnienie, nadpobudliwość, chaos myślowy, lęki, złość, depresja 4. W zachowaniu: brak apetytu lub nadmierne objadanie się, skłonność do płaczu lub wybuchów gniewu, szukanie alkoholu, narkotyków, duży wzrost ilości wypalanych papierosów, uczucie stałego zmęczenia, wyczerpania, brak poczucia humoru, unikanie towarzystwa 5. W myśleniu: trudności w koncentracji i skupieniu uwagi, brak zainteresowań (nawet własnym hobby), zapominanie, luki w pamięci
WYBRANE ELEMENTY DZIAŁAO REDUKUJĄCYCH STRES, PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH STRESOWI 1. Akceptuj siebie i to co robisz 2. Rozmawiaj z bliskimi ci osobami o swoich kłopotach i problemach 3. Bądź aktywny umysłowo ucz się, czytaj 4. Nie bój się i nie wstydź prosić o pomoc 5. Bądź aktywny fizycznie redukuj napięcie wysiłkiem sportowym 6. Unikaj alkoholu i narkotyków 7. Zajmij się swoim hobby 8. Daj sobie czas zrelaksuj się z muzyką, książką, filmem, modlitwą
WYBRANE, MOŻLIWE ELEMENTY WYWOŁUJĄCE STRES W SŁUŻBIE WOJSKOWEJ 1. Długa rozłąka z najbliższymi. 2. Nowe, nieznane środowisko. 3. Nowe, nieznane, trudne zadania i obowiązki. 4. Duży wysiłek fizyczny. 5. Zmiana rytmu dnia i wyżywienia. 6. Dyscyplina, obowiązkowość, karność. 7. Częsty kontakt z bronią. 8. Ograniczona prywatność, brak czasu dla siebie. 9. Świadomość zagrożenia zdrowia i życia w czasie działań poligonowych, w misjach zagranicznych
SYTUACJE, ZDARZENIA MOGĄCE WYWOŁAD KRYZYS PSYCHICZNY 1. Udział w wypadku czy katastrofie spowodowanej przez człowieka lub przez siły natury. 2. Widok zabitych i rannych. 3. Bezpośrednie zagrożenia zdrowia lub życia. 4. Bycie ofiarą napadu, rozboju, gwałtu, tortur. 5. Nagła informacja o śmierci lub śmiertelnej chorobie kogoś bliskiego. 6. Duża, niespodziewana strata materialna, katastrofa finansowa.
JEŚLI URAZ PSYCHICZNY JEST SILNIEJSZY NIŻ MECHANIZMY OBRONNE, NAWET U LUDZI ZDROWYCH MOŻE ROZWINĄĆ SIĘ ZABURZENIE PO STRESIE TRAUMATYCZNYM (POST-TRAUMATIC STRES DISORDER PTSD)
MOŻLIWE REAKCJE NA ZDARZENIA TRAUMATYCZNE 1. Emocjonalne: lęk, przygnębienie, szok, gniew, wściekłość, poczucie winy, bezsilność, wrogość, agresja, wybuchowość, strach przed pozostawaniem samemu, izolacja od ludzi 2. Poznawcze: dezorientacja, niska ocena własnej wartości, strach przed powtórzeniem sytuacji, brak koncentracji 3. Biologiczne: bezsenność, koszmary nocne, zwiększone tętno i rytm serca Film 4. W zachowaniu: unikanie ludzi, nawet bliskich, popadanie w uzależnienie od substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki), trudności w życiu intymnym, uporczywe unikanie rozmów na temat zdarzenia lub zamęczanie otoczenia ciągłym analizowaniem sytuacji, kłopoty szkolne, zawodowe odrzucenie obowiązkowości