PODSUMOWANIE REALIZACJI PROJEKTU MASZ PRAWO ZNAĆ PRAWO Projekt Masz prawo znać prawo był realizowany przez Stowarzyszenie DOGMA i Powiat Mikołowski od III 2008 do II 2009 w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych (tzw. Mechanizmy Norweskie). Projekt zakładał prowadzenie placówki poradniczej biura bezpłatnych porad prawnych i obywatelskich. Klientem biura porad mogły być osoby niezamoŝne, nie dysponujące wystarczającymi środkami finansowymi na pokrycie wynagrodzenia zawodowego prawnika, zamieszkałe na terenie Powiatu Mikołowskiego. Biuro było czynne codziennie przez 4 godziny, pn, śr, pt w godzinach 9-13, wt., czw. 12-16, w tych godzinach moŝna uzyskać potrzebne informacje, zapoznać się z regulaminem oraz ustalić termin indywidualnej porady z prawnikiem. Zakres poradnictwa: prawo cywilne,(m.in. prawidłowość sporządzania umów cywilnoprawnych, pełnomocnictwo, eksmisja, sprawy spadkowe, egzekucja wyroku, itp.) prawo rodzinne (m.in. rozwód, separacja, stosunki majątkowe pomiędzy małŝonkami, alimenty, opieka itp.), ubezpieczenia społeczne i prawo pracy (m.in. wypowiedzenie stosunku pracy,nie wypłacenie wynagrodzenia, mobbing, nie przyznanie renty, prawo do emerytury itp.) przepisy o pomocy społecznej, świadczeniach społecznych odwołaniach od decyzji administracyjnych Oprócz pomocy prawnej w postaci indywidualnych porad, w ramach projektu zorganizowano takŝe jeden wykład łączący przekazanie konkretnej wiedzy na temat z zakresy prawa z poradnictwem grupowym na dany temat. - Spadki p. Alicja Jochymczyk (14.05.2008) Ze względu na nikłe zainteresowanie uczestnictwem w wykładach, a ciągle rosnące zapotrzebowanie na indywidualne poradnictwo, zdecydowaliśmy się (za zgodą Operatora) przeznaczyć niewykorzystane środki na kolejne porady indywidualne.
W w ramach projektu: udzielono 310 porad indywidualnych, z których kaŝda trwała co najmniej 1 h, łącznie poświęcono na nie 369,5 h w udzielanie porad było zaangaŝowanych 3 prawników posiadających doświadczenie w poradnictwie indywidualnym z poradnictwa skorzystało 301 osób. KLIENCI BIURA Wszyscy klienci biura bezpłatnych porad prawnych i obywatelskich to osoby niezamoŝne, które nie mogą sobie pozwolić na korzystanie z profesjonalnej, płatnej pomocy prawnej. KaŜdy z klientów składał na piśmie takie oświadczenie, które było warunkiem do skorzystania ze wsparcia prawników biura. W ramach projektu z poradnictwa indywidualnego skorzystało 301 osób (9 osób skorzystało podwójnie) w tym 202 kobiety i 99 męŝczyzn, co stanowi odpowiednio 67% (K) i 33 % (M) ogółu. Wszyscy klienci biura są mieszkańcami powiatu mikołowskiego. PoniŜsza tabela przedstawia szczegółową charakterystykę klientów biura ze względu na miejsce zamieszkania (gmina). Gmina Ilość osób Mikołów 173 Łaziska Górne 61 Orzesze 40 Ornontowice 11 Wyry 16 Mieszkańcy Mikołowa stanowili ok. 57,5 % ogółu, następnie Łazisk Górnych 20,5 %, Orzesza 13.3 %, Wyr 5,3 %, Ornontowic 3,6 %. JeŜeli chodzi o klasę klienta (status społeczny) to zdecydowana większość osób korzystających z usług biura to emeryci (93 osoby), kolejną grupą są osoby zakwalifikowane jako inne, tutaj mieszczą się zarówno osoby, które nie pracują i są na utrzymaniu innych członków rodziny, jak i
osoby pracujące, osiągające jednak niskie przychody, których wysokość nie pozwala im na korzystanie z płatnych usług prawniczych) (68 osób), potem bezrobotni (41), osoby zagroŝone utratą pracy (19), osoby niepełnosprawne (7),renciści (10), osoby uczące się (9), osoby poszukujące pracy (9). Niestety część osób nie zaznaczyła odpowiedzi stąd teŝ informacje te nie są dokładne. Emeryci stanowią 32 % ogółu, pracujący z niskim wynagrodzeniem 22,5 %. RODZAJ SPRAW W ramach projektu udzielono 310 porad prawnych dotyczących róŝnych kwestii prawnych. Większość spraw, z którymi zgłaszali się klienci biura to sprawy dotyczące prawa cywilnego (149 porad, 48 % ogółu spraw) (m.in. najczęstsze sprawy to związane ze sprawami spadkowymi, prawidłowością sporządzania umów cywilnoprawnych), duŝą część stanowią sprawy wchodzące w zakres prawa rodzinnego (51 porad, 16,4 %) (głównie związane ze rozwodami, separacjami, alimentami, podziałem majątku), mniej więcej tyle samo pojawia się spraw z zakresu prawa pracy (65 porad, 21%) i prawa administracyjnego (40 porad, 13%). Inne sprawy wynosiły nikły procent (zaledwie 5 spraw, 1,6 %). Klienci często korzystali takŝe z pomocy prawników przy sporządzaniu róŝnego rodzaju pism, pozwów, skarg, wniosków oraz wyjaśnienia konkretnych przepisów prawa. Jakość usług świadczonych przez prawników była oceniana przez klientów w specjalnie przygotowanej ankiecie wypełnianej na koniec porady. Zdecydowana większość ocenia jakość tych usług, kompetencje doradców, jak i ich umiejętności jeśli chodzi o przekazanie wiedzy jako bardzo dobre. Zarówno w ankietach, jak i podczas indywidualnych rozmów z klientami bardzo często pojawiają się opinie świadczące o ogromnej potrzebie funkcjonowania takiej placówki i korzyściach odnoszonych dzięki korzystaniu z niej. ŹRÓDŁO INFORMACJI O PLACÓWCE Większość dotychczasowych klientów biura dowiedziała się o moŝliwości korzystania z bezpłatnej pomocy prawnej z prasy, 75 osób, część z nich wskazało jako źródło informacji o placówce
Dziennik Zachodni (22 osoby), Gazetę Mikołowską (20 osób). Większość ogólnie wskazało prasę nie precyzując tytułów, pojawiały się jednak takŝe takie tytuły jak Aktualności Powiatu Mikołowskiego, Gazeta Orzeska. Gazeta Łaziska. Bardzo duŝa część osób wskazało jako źródło informacji osoby trzecie, które wcześniej albo same korzystały z placówki poradniczej, albo słyszały o jej istnieniu (68 osób). DuŜa część osób (48) niestety nie określiła źródła informacji o placówce. Pozostała część osób wskazała instytucje jak Starostwo Powiatowe w Mikołowie (18 osób), Sąd Rejonowy w Mikołowie (34 osoby) oraz MOPS, Urzędy Gmin, PCPR. 13 osób dowiedziało się o funkcjonowaniu biura z internetu. INFORMACJE W MEDIACH W okresie III-VI 2008 (stan na 12.06.2008) ukazało się kilka artykułów i ogłoszeń w prasie lokalnej na temat tej inicjatywy. Najbardziej skuteczny okazał się pokaźny artykuł na pierwszej stronie dodatku lokalnego Dziennika Zachodniego. Po jego ukazaniu się znacząco wzrosła liczba zgłaszanych spraw, co wskazuje na dotarcie do szerokiego grona potencjalnych odbiorców. Ukazało się równieŝ ogłoszenie w Aktualnościach Powiatu Mikołowskiego, a w kolejnym numerze Aktualności dosyć obszerny artykuł opisujący funkcjonowanie biura. Pojawiły się takŝe wzmianki w Gazecie Mikołowskiej, Orzeskiej i Łaziskiej. Ponadto prowadzono dystrybucję ulotek, dzięki którym informacja o biurze dotarła do instytucji publicznych i pomocowych w powiecie. Skutecznym źródłem informacji była takŝe najprostsza metoda czyli informacja od innych osób, znajomych bądź członków rodziny. DORADCY W realizację projektu Masz prawo znać prawo było zaangaŝowanych 3 prawników doradców. KaŜdy z doradców mógł wykazać się wykształceniem wyŝszym prawniczym oraz doświadczeniem zawodowym, które wzbogacało jego kompetencje i umiejętności. Izabela Kisiel wykształcenie wyŝsze prawnicze, pracownik Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, doświadczenie w pracy z osobami zagroŝonymi wykluczeniem społecznym (praca w Urzędzie Pracy), ekspert z zakresu prawa cywilnego, administracyjnego, prawa pracy, świadczeń
socjalnych. Zbigniew Wójcik wykształcenie wyŝsze prawnicze, zatrudniony w firmie prywatnej jako Kierownik Biura Windykacji, ekspert z zakresy prawa pracy, prawa rodzinnego i cywilnego, szczególnie spraw związanych z zadłuŝeniem, eksmisją itp. Aleksandra Bierońska-Oziębło wykształcenie wyŝsze prawnicze, aplikacja sądowa zdany egzamin sędziowski, asystent sędziego w Sądzie Okręgowym w Katowicach, ekspert z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz prawa cywilnego KONTYNUACJA Inicjatywa prowadzenia bezpłatnego biura porad prawnych i obywatelskich jest kontynuowana dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego projektu Masz prawo wiedzieć więcej, Ŝyć lepiej. Projekt ten trwa od III 2009 do II 2012 i stanowi kontynuację działań prowadzonych w ramach projektu Masz prawo znać prawo. Zakłada przeprowadzenie w ciągu 3 lat 800 porad indywidualnych, na które przeznaczone będzie 1200 h. Zakres poradnictwa oraz grupa doradców pozostaje taka sama.