23 2 25 1 Art. 23 2. Art. 24. 2. Przepisy art. 9 1 1 4 stosuje się odpowiednio. Dział drugi. Stosunek pracy Współdziałanie z zakładową organizacją związkową Jeżeli przepisy prawa pracy przewidują współdziałanie pracodawcy z zakładową organizacją związkową w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek współdziałać w takich sprawach z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownika z tytułu jego członkostwa w związku zawodowym albo wyrażenia zgody na obronę praw pracownika nie zrzeszonego w związku zgodnie z ustawą o związkach zawodowych. (skreślony) Rozdział II. Umowa o pracę Art. 25. Art. 25 1. Oddział 1. Zawarcie umowy o pracę Rodzaje umów 1. Umowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. 2. Każda z umów, o których mowa w 1, może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy. Zawarcie trzeciej umowy na czas określony 1. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. 2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu 1. 36
Abschnitt II. Arbeitsverhältnis 23 2 25 1 2. Die Vorschriften des Art. 9 1 1 4 finden entsprechende Anwendung. Zusammenarbeit mit der betrieblichen Art. 23 2. Gewerkschaftsorganisation Sofern die Vorschriften des Arbeitsrechts die Zusammenarbeit des Arbeitgebers mit der betrieb lichen Gewerkschaftsorganisation in individuellen Angelegenheiten aus dem Arbeitsverhältnis vorsehen, ist der Arbeitgeber verpflichtet, in solchen Angelegenheiten mit der betrieblichen Gewerkschaftsorganisation zusammenzuarbeiten, die den Arbeitnehmer wegen seiner Mitgliedschaft in der Gewerkschaft vertritt, oder gemäß dem Gesetz über die Gewerkschaften dem Schutz der Rechte des Arbeitnehmers, der kein Mitglied in einer Gewerkschaft ist, zuzustimmen. (gestrichen) Art. 24. Unterabschnitt II. Arbeitsvertrag Titel 1. Abschluss des Arbeitsvertrages Vertragsarten Art. 25. 1. Ein Arbeitsvertrag wird auf unbestimmte Zeit, auf bestimmte Zeit oder für die Zeit der Ausführung einer bestimmten Arbeit geschlossen. Im Falle der erforderlich gewordenen Vertretung eines Arbeitnehmers in der Zeit seines entschuldigten Fehlens in der Arbeit kann der Arbeitgeber zu diesem Zwecke einen anderen Arbeitnehmer auf der Grundlage eines auf bestimmte Zeit geschlossenen Arbeitsvertrages, der die Fehlzeit umfasst, beschäftigen. 2. Jedem der in 1 genannten Verträge kann ein Arbeitsvertrag für eine Probezeit, die 3 Monate nicht überschreiten darf, vorangehen. Der Abschluss des dritten Arbeitsvertrages Art. 25 1. auf bestimmte Zeit 1. Der Abschluss eines weiteren Arbeitsvertrages auf bestimmte Zeit wird in seinen Rechtsfolgen dem Abschluss eines Arbeitsvertrages auf unbestimmte Zeit gleichgesetzt, wenn die Parteien zuvor zweimal einen Arbeitsvertrag auf bestimmte Zeit für nachfolgende Zeitperioden abgeschlossen haben und der Abstand zwischen der Auflösung des vorherigen Vertrages und dem Abschluss des nachfolgenden Vertrages einen Monat nicht überschritten hat. 2. Eine Vereinbarung zwischen den Parteien während der Geltung eines Arbeitsvertrages auf bestimmte Zeit, wonach der Zeitraum der Ausübung der Arbeit aufgrund dieses Vertrages verlängert wird, gilt als Abschluss eines nachfolgenden Arbeitsvertrages auf bestimmte Zeit im Sinne des 1 ab dem Tag, der dem Tag der Auflösung dieses Vertrages folgt. 37
26 29 Art. 26. Art. 27 28. Art. 29. Dział drugi. Stosunek pracy 3. Przepis 1 nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych: 1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, 2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie. Termin nawiązania stosunku pracy Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono w dniu zawarcia umowy. (skreślony) Forma i treść umowy; obowiązkowa informacja o porządku pracy 1. Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: 1) rodzaj pracy, 2) miejsce wykonywania pracy, 3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, 4) wymiar czasu pracy, 5) termin rozpoczęcia pracy. 2. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. 3. Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o: 1) obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, 2) częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, 3) wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, 4) obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę, 5) układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty, 38
Abschnitt II. Arbeitsverhältnis 26 29 3. Die Vorschrift des 1 betrifft nicht die Arbeitsverträge auf bestimmte Zeit die zu folgenden Zwecken geschlossen wurden: 1) Vertretung eines Arbeitnehmers während dessen entschuldigter Abwesenheit, 2) Ausübung von Gelegenheitsarbeit, von Saisonarbeit oder Erfüllung von periodisch zu erledigenden Aufgaben. Zeitpunkt der Begründung eines Arbeitsverhältnisses Art. 26. Das Arbeitsverhältnis wird zu dem Zeitpunkt begründet, der in dem Arbeitsvertrag als Tag des Arbeitsbeginns bestimmt ist oder, falls dieser Zeitpunkt nicht bestimmt wurde, mit dem Tage des Abschlusses des Arbeitsvertrages. (gestrichen) Art. 27 28. Form und Inhalt des Vertrages, obligatorische Information Art. 29. über die Arbeitsordnung 1. Der Arbeitsvertrag bestimmt die Vertragsparteien, die Art des Vertrages, das Datum des Abschlusses des Vertrages und die Arbeits- und Entgeltbedingungen, insbesondere: 1) die Art der Arbeit, 2) den Ort der Arbeitsverrichtung, 3) das der Art der Arbeit entsprechende Entgelt, mitsamt einer Aufzählung der Bestandteile des Entgelts, 4) den Umfang der Arbeitszeit, 5) den Zeitpunkt des Arbeitsbeginns. 2. Ein Arbeitsvertrag wird schriftlich geschlossen. Wird beim Abschluss eines Arbeitsvertrags die Schriftform nicht gewahrt, hat der Arbeitgeber dem Arbeitnehmer spätestens am Tag der Arbeitsaufnahme durch den Arbeitnehmer die Vereinbarungen in Bezug auf die Vertragsparteien, die Vertragsart und die Vertragsbedingungen schriftlich zu bestätigen. 3. Der Arbeitgeber informiert den Arbeitnehmer schriftlich, spätestens innerhalb von 7 Tagen vom Tag der Schließung des Arbeitsvertrags über: 1) die für den Arbeitnehmer verbindliche Tages- und Wochenarbeitszeit, 2) die Zahlungsfrequenz des Arbeitsentgelts, 3) den Umfang des dem Arbeitnehmer zustehenden Erholungsurlaubs, 4) die für den Arbeitnehmer verbindliche Kündigungsfrist des Arbeitsvertrags, 5) die für den Arbeitnehmer geltende Kollektivvereinbarung, 39
29 1 Art. 29 1. Dział drugi. Stosunek pracy a jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. 3 1. Poinformowanie pracownika o jego warunkach zatrudnienia, o których mowa w 3 pkt 1 4, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa pracy. 3 2. Pracodawca informuje pracownika na piśmie o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w 3 pkt 1 4, o objęciu pracownika układem zbiorowym pracy, a także o zmianie układu zbiorowego pracy, którym pracownik jest objęty, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu nie później niż do dnia rozwiązania umowy. 3 3. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w 3 pkt 1 4, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa pracy. 4. Zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej. 5. Przepisy 1 4 stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę. Delegowanie do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem UE 1. Umowa o pracę z pracownikiem skierowanym do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej na okres przekraczający 1 miesiąc, niezależnie od warunków określonych w art. 29 1, powinna określać: 1) czas wykonywania pracy za granicą, 2) walutę, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy za granicą. 2. Przed skierowaniem pracownika do pracy pracodawca dodatkowo informuje pracownika na piśmie o: 1) świadczeniach przysługujących z tytułu skierowania do pracy poza granicami kraju, obejmujących zwrot kosztów przejazdu oraz zapewnienie zakwaterowania, 2) warunkach powrotu pracownika do kraju. 40
Abschnitt II. Arbeitsverhältnis 29 1 und wenn der Arbeitgeber nicht verpflichtet ist, eine Arbeitsordnung festzulegen zusätzlich über Nachtzeit, Ort, Frist und Zeitpunkt der Auszahlung des Entgelts sowie über die vereinbarte Art und Weise der Bestätigung der Ankunft und der Anwesenheit am Arbeitsplatz sowie der Entschuldigung der Abwesenheit in der Arbeit. 3 1. Die Mitteilung dem Arbeitnehmer der für ihn geltenden Beschäftigungsbedingungen nach 3 Punkt 1-4 kann durch einen schriftlichen Hinweis auf entsprechende Vorschriften des Arbeitsrechts erfolgen. 3 2. Der Arbeitgeber informiert den Arbeitnehmer schriftlich über eine Änderung seiner Beschäftigungsbedingungen, nach 3 Punkt 1-4, über die Einbeziehung des Arbeitnehmers in eine Kollektivvereinbarung sowie über eine Änderung einer für den Arbeitnehmer geltenden Kollektivvereinbarung unverzüglich, jedoch spätestens innerhalb eines Monats ab dem Tag, an dem diese Änderungen in Kraft getreten sind und falls vor Ablauf dieser Frist eine Auflösung des Arbeitsvertrags stattfinden sollte, spätestens am Tage der Auflösung des Arbeitsvertrages. 3 3. Die Änderung der Beschäftigungsbedingungen nach 3 Punkt 1 4 kann dem Arbeitnehmer durch einen schriftlichen Hinweis auf entsprechende Vorschriften des Arbeitsrechts mitgeteilt werden. 4. Die Änderung der Bestimmungen eines Arbeitsvertrages bedarf der Schriftform. 5. Die Vorschriften des 1 4 werden sind auf Arbeitsverhältnisse, die nicht auf einem Arbeitsvertrag beruhen, entsprechend anzuwenden. Entsendung in einen Staat, der kein Mitglied der EU ist Art. 29 1. 1. Ein Arbeitsvertrag, der mit einem in das Gebiet eines Staates, der kein Mitgliedsstaat der Europäischen Union ist, abgeordneten Arbeitnehmer für eine Dauer von über einem Monat geschlossen wird, hat unabhängig von den in Art. 29 1 genannten Bestimmungen Folgendes zu enthalten: 1) den Zeitraum der Arbeitstätigkeit im Ausland, 2) die Währung, in der das Entgelt während der Arbeitstätigkteit im Ausland ausgezahlt wird. 2. Vor der Entsendung des Arbeitnehmers informiert ihn der Arbeitgeber zusätzlich schriftlich über: 1) die aufgrund der Entsendung für die Arbeitsverrichtung im Ausland zustehenden Leistungen, welche die Rückerstattung der Fahrtkosten und die Unterkunft umfassen, 2) Bedingungen für die Rückkehr des Arbeitnehmers. 41
29 2 30 Art. 29 2. Art. 30. Dział drugi. Stosunek pracy 3. Poinformowanie pracownika o jego warunkach zatrudnienia, o których mowa w 2, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów. 4. Pracodawca informuje pracownika na piśmie o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w 2, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu nie później niż do dnia rozwiązania umowy. 5. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunków zatrudnienia, o których mowa w 2, może nastąpić przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów. 6. Przepisy 1 5 stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę. Zakaz dyskryminacji pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy 1. Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika. 2. Pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracownika dotyczący zmiany wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę. Oddział 2. Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę Rozwiązanie umowy 1. Umowa o pracę rozwiązuje się: 1) na mocy porozumienia stron, 2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), 3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), 4) z upływem czasu, na który była zawarta, 5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. 42
Abschnitt II. Arbeitsverhältnis 29 2 30 3. Die unter 2 genannten Beschäftigungsbedingungen des Arbeitnehmers können ihm durch einen schriftlichen Hinweis auf entsprechende Vorschriften mitgeteilt werden. 4. Der Arbeitgeber informiert den Arbeitnehmer schriftlich über eine Änderung seiner unter 2 genannten Beschäftigungsbedingungen unverzüglich, jedoch spätestens innerhalb 1 Monats ab dem Tag, an dem diese Änderungen in Kraft getreten sind, und wenn der Arbeitsvertrag vor Ablauf dieser Frist aufgelöst werden sollte spätestens bis zum Tag der Vertragsauflösung. 5. Die unter 2 genannten Beschäftigungsbedingungen des Arbeitnehmers können ihm durch einen schriftlichen Hinweis auf entsprechende Vorschriften mitgeteilt werden. 6. Die Vorschriften der 1 5 finden entsprechende Anwendung auf Arbeitsverhältnisse, die auf einer anderen Grundlage als einem Arbeitsvertrag beruhen. Verbot der Diskriminierung der Arbeitnehmer, Art. 29 2. die nicht in vollem Ausmaß der Zeit beschäftigt sind 1. Wird mit einem Arbeitnehmer ein Arbeitsvertrag geschlossen, der eine Teilzeitbeschäftigung vorsieht, so darf dies nicht zu einer weniger günstigen Festlegung derarbeits- und Entgeltbedingungen führen, die im Vergleich zu Arbeitnehmern, die die gleiche oder eine ähnliche Arbeit in Vollzeitbeschäftigung leisten, dies gilt jedoch unter Berücksichtigung des Verhältnisses des Arbeitsentgelts und der anderen mit der Arbeit in Verbindung stehenden Leistungen zum Umfang der Arbeitszeit des Arbeitnehmers. 2. Der Arbeitgeber sollte einem Antrag des Arbeitnehmers auf eine Änderung des im Arbeitsvertrag bestimmten Umfangs der Arbeitszeit nach Möglichkeit stattgeben. Titel 2. Allgemeine Vorschriften über die Auflösung des Arbeitsvertrages Auflösung des Vertrages Art. 30. 1. Der Arbeitsvertrag wird aufgelöst: 1) durch Vereinbarung zwischen den Parteien, 2) durch Erklärung einer Partei unter Einhaltung der Kündigungsfrist (Auflösung des Arbeitsvertrages durch Kündigung), 3) durch Erklärung einer Partei ohne Einhaltung der Kündigungsfrist (Auflösung des Arbeitsvertrages ohne Kündigung), 4) durch Ablauf der Zeit, für die er geschlossen wurde, 5) mit dem Tage der Beendigung der Arbeit, zu deren Ausführung er geschlossen wurde. 43