Ćwiczenia relaksujące i wyciszające dla młodszych dzieci 1. Opowiadający kłębek Miejsce: świetlica, klasa, pokój stołowy Czas trwania: około 10 do 15 minut Przeznaczony dla: dzieci od lat 8, grupa 4-15 osób Cel: Ćwiczenie uwagi, uspokojenie, pobudzenie fantazji Opis zabawy: Prowadzący przygotowuje wcześniej kłębek wełny. Na długości około 5 metrów do nitki przymocowane są spinaczami biurowymi karteczki, na których napisane zostały nazwy osób, zwierząt albo przedmiotów. Zwinięty kłębek przekazywany jest pierwszemu opowiadającemu. Zaczyna on jakąś historyjkę i rozwija powoli kłębek, docierając do karteczki. Potem przekazuje on go następnemu opowiadającemu, który kontynuuje historyjkę i możliwie jak najszybciej wbudowuje w nią zapisane słowo. W taki sposób kłębek wędruje przez ręce wszystkich uczestników, aż zostanie całkowicie rozwinięty. Materiały pomocnicze: Gruby kłębek wełny. Poza tym karteczki, mazak, spinacze, rozmaite małe przedmioty. Wskazówki pedagogiczne: Zabawa ta pobudza fantazję dzieci i trenuje ich narratorskie zdolności. Dzięki niemu ćwiczymy skupienie i uwagę, dzieci wsłuchują się w opowieść poprzedzających kolegów. Jeżeli któryś z opowiadających stanie w miejscu i nie będzie wiedział, co powiedzieć, nauczyciel może pomóc mu jednym, prowadzącym go dalej zdaniem lub pytaniem. 2. Jesień i Przyszła myszka masażyk dziecięcy Czas trwania : 3 minuty Przeznaczony dla: od 4 roku życia Cel : relaks, wyciszenie [Fleming, J. Fritz Zabawy na uspokojenie, str. 46-47] Materiały : brak potrzebnych materiałów Opis ćwiczenia: Wypowiadając dziecko dotykamy jego pleców, przy tym uczymy wierszyka również dziecko. Ćwiczenie można powtarzać kilka razy, można też samemu dopowiadać dalsze części historii. Przyszła myszka Przyszła myszka do braciszka. (Na plecach dziecka wykonujemy ruch jak byśmy chodzili paluszkami) Tu zajrzała, tam wskoczyła, (Lekko drapiemy dziecko za jednym uchem, następnie za drugim) na koniec tu się skryła. (Wsuwamy palec za kołnierzyk bluzki)
Jesień Drzewom we włosy dmucha wiatr, (Dziecko jest zwrócone do nas plecami, dmuchamy w jego włosy) A deszczyk kropi: kap, kap, kap. (Delikatnie opukujemy jego plecy opuszkami palców) Krople kapią równiuteńko, (Delikatnie opukujemy jego plecy, w rytm sylab rów-niu-teń-ko) Szepczą cicho: mój maleńki, (Delikatnie przesuwamy dłońmi wzdłuż tali dziecka) Śpij już, śpij, śpij już, już śpij... (Głaszczemy dziecko po ramionach) Leci listek, poprzez świat (Wodzimy opuszkami po plecach dziecka) Gdzieś na ziemię cicho spadł. (Lekko naciskamy w jednym miejscu) Leci drugi, leci trzeci, (Wędrujemy opuszkami palców dwa razy) Biegną zbierać listki dzieci. (Szybko, z wyczuciem stukamy wszystkimi palcami po całych plecach dziecka) No, a potem wszystkie liście (Lekko szczypiemy symbolizując ilość liści) Układają w piękne kiście. (Układamy dwie dłonie na środku pleców dziecka) [M. Bogdanowicz Przytulanki czyli wierszyki na dziecięce masażyki, str. 12] 3. Cicho jak myszki Miejsce: świetlica, sala Czas trwania: 5-10 minut Przeznaczone dla : 4-10 lat Cel: wyciszenie, regeneracja siły i relaks. Opis zabawy: Na początku wybrana zostaje jedna osoba myszka- pozostałym dzieciom zawiązuje się oczy. Myszka będzie skradała cicho po całej sali, zadaniem pozostałych uczestników jest śledzenie jej za pomocą zmysłu słuchu. Na sygnał prowadzącego (np. dźwięk dzwonka) myszka staje bez ruchu, a dzieci wskazują wyciągając dłoń, w którym miejscu według nich znajduje się myszka. Ćwiczenie można powtórzyć kilka razy. Materiały pomocnicze: szaliki, opaski na oczy dla dzieci, dzwoneczek.
3. Śpiący olbrzym [U. Rucker Vennemann, Zabawy odprężające dla dzieci, s. 91, wyd. Jedność, Kielce 2003] 4. Wizualizacja kinetyczna Głowa Cel : odprężenie, relaksacja Czas trwania: około 5 minut Materiały pomocnicze: brak Opis ćwiczenia: Dzieci wsłuchują się w polecenia nauczyciela prowadzącego wizualizację. Usiądźcie prosto, patrząc przed siebie. Teraz powoli obróćcie głowy jak najdalej w prawo i skupcie uwagę na punkcie pokoju najbardziej od was oddalonym. Powróćcie do postawy wyjściowej i powtórzcie to ćwiczenie, patrząc w lewo. Znowu siedząc prosto, zamknijcie oczy i wyobraźcie sobie, że obracacie głowę - chociaż fizycznie jesteście nieruchomi - luźno, spokojnie i powoli, najpierw w prawo, potem w lewo. A teraz w wyobraźni wyprostujcie głowę, po czym otwórzcie oczy i raz jeszcze powtórzcie w rzeczywistości początkowe ćwiczenie, obróćcie głowę jak najdalej w prawo, a następnie w lewo za każdym razem zwracając uwagę na to, jaki najdalszy punkt możecie uchwycić z prawej, a jaki z lewej strony. I co? Czy nie okazało się przypadkiem, że tym razem udało się wam obrócić głowę w obie strony odrobinę dalej? [J. Day, Twórcza wizualizacja dla dzieci, str. 47]
5. Wizualizacja twórcza Cel: Relaksacja, wyciszenie, ćwiczenie wyobraźni Czas trwania : 10 minut Przeznaczona dla : dzieci od 6 roku życia ŚCIEŻKA Wyobraź sobie ścieżkę, taką jaką chcesz: szeroką lub wąską, krętą lub prostą, wzdłuż strumienia lub plaży, polną lub leśną. Idź teraz tą ścieżką, aż dojdziesz do wysokiego drzewa z mnóstwem gałęzi. To Drzewo Kłopotów, na którym wiszą wszystkie twoje zgryzoty. Stań na chwilę spokojnie, a potem zacznij zdejmować z siebie wszystkie strapienia, nawet te najmniejsze, wieszając je na gałęziach... Nie zapomnij tylko o żadnym!... Teraz zawróć swoją ścieżką. Jeśli są na niej jakieś kamienie, gałązki czy inne przeszkody, zatrzymuj się przy każdej z nich i odrzucaj je na bok. Obdarz je całą miłością, która zagościła w sercu, ale potem idź dalej. Wkrótce dotrzesz do swojej ulubionej furtki, okolonej pięknymi kwiatami. Rozkoszuj się ich zapachem, z wolna uchylając furtkę. Za nią rozpościera się najpiękniejszy ogród, jaki kiedykolwiek widziałeś. Jest dokładnie taki jaki sobie wymarzyłeś i cały do twojej dyspozycji... Mieni się jaskrawymi i pięknymi kolorami. Porastają go kwiaty widać kilka przepięknych motyli. Przypatrz się im dobrze, otwierając furtkę. Dzisiaj ogród pełen jest zapachu dojrzałych owoców i zewsząd słychać radosny śpiew ptaków. Świeci promienne słońce, ptaki śpiewają na twoje powitanie, a ty czujesz się bezpiecznie i spokojnie.. Kiedy w ogrodzie podniesiesz głowę, zobaczysz nad sobą niebo tak błękitne, jakiego nigdy jeszcze nie widziałeś. Wszędzie dookoła szczebioczą ptaki, a trawa pod nogami jest miękka i chłodna. Rozejrzyj się przez chwilę po ogrodzie... (Tutaj przerwij na kilka minut albo na czas, który nie pozwoli dzieciom na dekoncentrację.) A teraz, zanim stąd wyjdziemy, chcę, żebyś podziękował ogrodowi za to, że jest tutaj dla ciebie, taki cudowny. Pamiętaj o tym, że zawsze na ciebie czeka, ilekroć go zapragniesz. [J. Day, Twórcza wizualizacja dla dzieci, str. 66-67]
6. Fantazje oddechowe medytacja. Cel: relaksacja, rozwój fantazji Przeznaczony dla: dzieci od 6 roku życia Materiały pomocnicze: muzyka medytacyjna, krzesła ułożone w kręgu, kartki papieru.