Oil. Peak. Los. Ludzkości. Rozdział 5 Analogie. Robert Bériault. wersja polska prof. Andrzej Rabczenko, Magdalena Galus

Podobne dokumenty
Oil. Peak. Los. Ludzkości. Część. 6 Jak Wzrost żeruje na Wzroście. Robert Bériault. wersja polska prof. Andrzej Rabczenko, Marcin Popkiewicz

Oil Peak i Los Ludzkości

Marine Stewardship Council Jak mądrze wybierać ryby?

22 MARZEC ŚWIATOWY DZIEŃ WODY. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Tarnowskich Górach

Oil. Peak i. Los. Ludzkości. Rozdział 4 Los Wyspy Wielkanocnej. Robert Bériault. wersja polska prof. Andrzej Rabczenko, Magdalena Galus

Konferencja pn. Natura 2000 naszą szansą

Przedmiot: Biologia Realizowane treści podstawy programowej wymagania szczegółowe

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

Ryby mają głos! Klub Gaja działa na rzecz ochrony mórz i oceanów oraz zagrożonych wyginięciem gatunków ryb.

Studnia dla Południa akcja Polskiej Akcji Humanitarnej

UKRYTE KOSZTY HAMBURGERA. scenariusze zajęć

Szczyt Zrównoważonego Rozwoju 2015

"Razem dla KLIMATU" - zacznij od siebie czyli co możemy zrobić, żeby zapobiec zmianom klimatu?.

Organizator: Partnerzy i Przyjaciele akcji: Wrocław, 25 września 2015

Nie ma chyba nikogo, kto by nie stawiał sobie pytania o przyszłość swoją, najbliższych, kraju czy świata.

Prof. dr hab. Tomasz Mikołajczyk ZARYBIENIA

1. Oddziaływanie człowieka na środowisko 4. Wpływ działalności człowieka na pedosferę i biosferę

Relacje człowiek środowisko przyrodnicze

Raport o stanie środowiska. świata. Przygotowano we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska

mitów o wpływie produkcji papieru na środowisko

Fragment nadchodzącej książki: Zdrowie na Zawsze: czyli, czego nie powie Ci doktor Zbigniew Bryła

Karta pracy M+ do multipodręcznika dla klasy siódmej

platforma edukacy jna eodra.pl

LIVING PLANET REPORT 2016

Cele Zrównoważonego Rozwoju na rzecz środowiska. Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie

"Dlaczego NIE dla GMO w środowisku rolniczym" Prof. zw. dr hab. inż. Magdalena Jaworska

Obrońcy gatunków słodkowodnych

CO WIEM O MOIM JEDZENIU? scenariusze zajęć

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ A GLOBALNE WYZWANIA XXI WIEKU

Naukowiec NASA zasugerował, że żyjemy w sztucznej rzeczywistości stworzonej przez zaawansowaną obcą cywilizację

Rolnictwo intensywne a ekstensywne

Pracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN

Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych

Szlaki tyrystyczne PTTK

2. Odnawianie lasu po wycince (drzewa rodzime) B

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby

5. EKSPLOZJA DEMOGRAFICZNA

Ekologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

oferta inwestycyjna (TEREN NAD ZBIORNIKIEM WODNYM PRZYKONA)

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

W 30 lat od Raportu Komisji Brundtland Konwencja o Różnorodności Biologicznej

Scenariusz lekcji. Klimat i kakao

Cele Zrównoważonego Rozwoju na rzecz środowiska

Oceany. na sprzedaż. Ranking detalistów 2012 Odpowiedź detalistów na problem przetrzebienia łowisk

Rolnictwo intensywne a ekstensywne

Hydrosfera - źródła i rodzaje zanieczyszczeń, sposoby jej ochrony i zasoby wody w biosferze.

3. Uznanie wielofunkcyjności rolnictwa to klucz do naszego przetrwania

NORMY I WYMOGI WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI OBOWIĄZUJĄCE ROLNIKÓW NA OBSZARACH NATURA 2000 LUBAŃ 16 GRUDNIA 2016 R.

Cele Zrównoważonego Rozwoju na rzecz środowiska. Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie

Zróżnicowanie gospodarcze świata (część 1)

We create chemistry. Nasza strategia korporacyjna

Biologia scenariusz 2

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III a, III b, III c, III d gimnazjum.

VIII DNI OSZCZĘDZANIA ENERGII

Światowy Dzień Wody 2011

Energetyczne rolnictwo i Mikrokogeneracja - kierunek dla Pomorza? Jan Kiciński Instytut Maszyn Przepływowych PAN Bałtycki Klaster Ekoenergetyczny

Dni Pola - UTU. Uproszczona Technika Uprawy konserwacja gleb. 27 października 2010

TEMAT: Przyczyny niedożywienia i głodu Przyczyny głodu:

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

Dlaczego tak ważną role pełni gleba?

Karp na święta: jaką drogę musi pokonać, zanim trafi na stół?

Filozofia firmy BASF. Zarząd firmy BASF SE

Załącznik Nr 1. Wykaz najważniejszych aktów prawnych. Prawodawstwo polskie

Raport z badania terenowego właściwości fizykochemicznych wody w okręgu PZW Opole.

Retencja wodna i jej znaczenie. cz. II

Ustalenia projektu planu

Michał Szczepanik Plan wynikowy ścieżka ekologiczna w gimnazjum

Zrównoważony rozwój rolnictwa w aspekcie nowych wyzwań dla przemysłu nawozowego w Polsce. Janusz Igras Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy

ŚWIATOWY DZIEŃ WALKI Z SUSZĄ SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Alternatywne źródła energii. Elektrownie wiatrowe

W czasach Jezusa Chrystusa Palestyna liczyła ok. mln mieszkańców.

Rośliny Ogrodowe - śliwa w przydomowym sadzie

GEOGRAFIA. III etap edukacyjny. 10. Wybrane regiony świata. Relacje: kultura-przyroda-gospodarka. Uczeń:

Rośliny odporne i zdrowe już na starcie

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Restytucje ryb wędrownych w Polsce

Rolnictwo w Polsce. Kołaczkowska Adrianna 2a

Chile- Rozwikłaj zagadkę Wyspy Wielkanocnej

KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ. Wybrane zagadnienia i metody ochrony zasobów wodnych w Polsce. Informacja. Nr 9

Klasa Dział Wymagania

Zagrożenia występujące na akwenach użytkowanych gospodarczo MARIA MELLIN SZCZECIN 8-9 LISTOPADA 2018

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi na terenie gminy Raczki (powiat suwalski)

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Perspektywy polskiego przetwórstwa rybnego. Piotr J. Bykowski Akademia Morska w Gdyni WPiT Polskie Stowarzyszenie Przetwórców Ryb

Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA

Łosoś Kanada metody połowu, okresy, gatunki Łosoś Pacyficzny

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej

Zagłębie Ruhry jak to mówią Niemcy Ruhrpott, jest mieszaniną wszystkiego i wszystkich. Jest położone nad rzeką Ruhrą, a także w pobliżu rzeki Ren.

Dzikie/Naturalne Owoce contra Nowoczesne Owoce Hodowlane: Podsumowanie Porównawcze.

Brak wody jest torturą

Wodochronne funkcje lasów Dr Marek Kot Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN

Światowe i polskie zasoby wód

Ciekawostki rolnicze w 100 sekund. Susza nie odpuści?

Nowy plan zarządzania dla bałtyckiego dorsza śledzia i szprota a certyfikacja MSC Anna Dębicka

Dyrektywa azotanowa - jakie zmiany w stosowaniu nawozów?

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 1 kwietnia 2003 r. (Dz. U. z dnia 16 kwietnia 2003 r.)

Peak. Ludzkości. Rozdział 1 Ropa, krew podtrzymująca życie Cywilizacji Technicznej. Robert Bériault

Transkrypt:

Oil Peak i Los Ludzkości Rozdział 5 Analogie Robert Bériault wersja polska prof. Andrzej Rabczenko, Magdalena Galus

Istnieje wiele analogii pomiędzy losem mieszkańców Wyspy Wielkanocnej a przyszłością naszej cywilizacji technicznej. Wyspa Wielkanocna

Wyspiarze budowali coraz wyższe posągi My budujemy coraz wyższe drapacze chmur

Oni czcili bogów coraz wyższych posągów My czcimy bogów konsumpcjonizmu i wzrostu gospodarczego

Wzrost ich populacji był niekontrolowany W przeciągu 1000 lat, populacja licząca 100 osadników, urosła do około 10 000 ludzi. 12000 10000 8000 6000 4000 Liczba mieszkańców 2000 wyspy podwajała się 0 średnio co 152 lata. 500 1000 YEAR 1500 1800

Nasza populacja również rośnie niekontrolowanie W rzeczywistości liczba ludzi na Ziemi rośnie znacznie szybciej! Dzięki medycynie, która wydłuża życie i nowoczesnemu rolnictwu, które zaopatruje nas w niezbędną żywność: w ubiegłym stuleciu powiększyliśmy naszą populację czterokrotnie!

Wycięli wszystkie drzewa na wyspie By sprostać potrzebom i zachciankom zbyt wielu ludzi, wycięli wszystkie lasy na wyspie co do jednego.

My także wycinamy drzewa By sprostać potrzebom i zachciankom zbyt wielu ludzi, wycinamy drzewa na całej planecie. Czy wytniemy je co do jednego? Wylesianie Kolumbii Brytyjskiej

To zdjęcie wylesiania zrobiłem 300 km na północ od okręgu Lac St-Jean, w prowincji Québec. Zwróć uwagę na te żałosne rzędy drzew, pozostawione na obydwu brzegach rzeki Mistassibi. Ludzie wycinali nawet drzewa, których średnica miała zaledwie 12 cm, ponieważ wszystkie większe zostały już wcześniej wycięte.

Procesy erozji na Wyspie Wielkanocnej doprowadziły do wymycia wierzchniej warstwy gleby Produkcja żywności na wyspie gwałtownie zmalała Erozja na Wyspie Wielkanocnej

Czy jesteśmy lepsi? - 1 Erosion in Canada Erozja gleb w większej części świata doprowadza do strat w wierzchniej warstwie gleby. A chmury pyłu B gleba leżąca u podnóża zbocza C żyzne osady zanieczyszczają wody powierzchniowe D ostańce glebowe podtrzymujące małe kamienie E wielki wąwóz Erosion,G.J. Wall, E.A. Pringle, G.A. Padbury, H.W. Rees, J. Tajek, L.J.P. van Vliet, C.T. Stushnoff, R.G. Eilers, and J.-M. Cossette

Czy jesteśmy lepsi? - 1 Erosion in Canada Średnia produkcja zboża na osobę osiągnęła swoje maksimum w 1989 roku i od tego czasu stale maleje. Erosion,G.J. Wall, E.A. Pringle, G.A. Padbury, H.W. Rees, J. Tajek, L.J.P. van Vliet, C.T. Stushnoff, R.G. Eilers, and J.-M. Cossette

Czy jesteśmy lepsi? - 1 Zmierzamy do osiągnięcia światowego deficytu zbóż! Źródło: USDA http://www.fas.usda.gov/grain/circular/2004/05-04/all.pdf

Czy jesteśmy lepsi? - 1 Źródło: USDA Zmierzamy do osiągnięcia światowego deficytu zbóż!

Czy jesteśmy lepsi? - 2 Ze względu na złe zarządzanie i przeludnienie: w Chinach, Afryce i USA mamy do czynienia z zaawansowanymi procesami pustynnienia Water: The Fate of Our Most Precious Resource, Marq De Villiers

Czy jesteśmy lepsi? - 3 Tracimy rocznie miliony hektarów gleb, ze względu na wywołane irygacją zasalanie. Wody gruntowe zawierają sól i minerały, które gromadzą się na powierzchni, gdy woda wyparowuje. Rezultatem takich działań jest trwałe niszczenie gleby.

Czy jesteśmy lepsi? - 4 Niszczymy najlepsze ziemie pod uprawę, pokrywając je ścisłą zabudową miejską. Oto najlepszej jakości gleby w Kanadzie, widziane ze szczytu wieży telewizyjnej w Toronto.

Czy jesteśmy lepsi? - 5 Gleby o najlepszej jakości przeznaczamy także pod budowę autostrad i przestrzeni parkingowych KAŻDEGO ROKU NA CAŁYM ŚWIECIE: Przybywa 11 milionów nowych samochodów Zabetonowujemy około 2 milionów hektartów gleb najwyższej jakości Plan B: Rescuing a Planet Under Stress and a Civilization in Trouble, Lester R. Brown

Czy jesteśmy lepsi? - 6 W każdym zakątku Ziemi wypompowujemy wody podziemne szybciej, niż są one w stanie się zregenerować Co się stanie, gdy opróżnimy je do końca?

Czy jesteśmy lepsi? - 6 Ogromny zbiornik wód podziemnych Ogallala, pod wielkimi równinami USA, jest dobrym przykładem tego, jak współcześnie ludzie wyczerpują zasoby wodne. http://www.uwec.edu/grossmzc/wormka/

Czy jesteśmy lepsi? - 7 Zatruwamy nasze gleby związkami chemicznymi W tym samym czasie, niszczymy zależności w ekosystemach, od których jesteśmy zależni.

Wyspiarze byli mało przewidujący Po wycięciu wszystkich drzew, nie mieli materiałów do budowy łodzi, których używali do polowań na morświny.

Ale czy my jesteśmy choć odrobinę bardziej przewidujący? Myślimy, że jesteśmy sprytni, bo potrafimy budować olbrzymie trawlery Używamy ich do dziesiątkowania jednego łowiska za drugim

Wyspiarze nie zniszczyli łowisk jedynie swój sposób dotarcia do nich. My poszliśmy znacznie dalej: gdy przełowiliśmy łowiska dorsza i łososia, ktoś pomyślał: Czy nie byłoby lepiej hodować własne ryby?! Czy zastanowiliśmy się chociaż nad tym, co właściwie jedzą ryby?

Inne ryby oczywiście! Każdego roku przemysłowa hodowla ryb zużywa 30 milionów* ton gorszej jakości ryb jako pożywienia dla ryb hodowlanych. Oto niektóre z wielu konsekwencji takiego działania: To dobre źródło białka mogłoby wyżywić ubogich. Choroby z hodowli przenoszą się na dzikie ryby. Duża ilość ryb, trzymanych na małej przestrzeni, mocno zanieczyszcza wodę. Hodowcy ryb stanowią konkurencję dla ubogich rybaków * Nils Kautsky, Institute for Systems Ecology, Stockholm

Przeciętna farma rybna zużywa około 3 kg dzikich ryb, by uzyskać 1kg łososia lub krewetek. Hodowle krewetek powodują zniszczenia lasów namorzynowych, miejsca, gdzie żyje wiele gatunków ryb. * Rosamond L. Naylor and Harold A. Mooney, Nature,.

* Paradoksalnie, uprawy wodne mogą być sposobem na wyżywienie przeludnionego świata - ale przyczyniają się także do niszczenia zasobów światowych łowisk. * Rosamond L. Naylor and Harold A. Mooney, Nature,.

Czy jesteśmy lepsi? - 8 Ludność Rapa Nui, po osiągnięciu maksimum swej populacji, żyła w skrajnej nędzy. Przyzwyczajeni do zbytków wyspiarze, musieli zamieszkać w jaskiniach jak ludzie pierwotni.

Czy jesteśmy lepsi? - 8 My nie osiągnęliśmy jeszcze wierzchołka krzywej liczebności populacji, ale już teraz miliardy ludzi żyją w skrajnej nędzy.

Czy jesteśmy lepsi? - 9 Ludność Rapa Nui osuszyła strumienie i zbiorniki wody pitnej.

Czy jesteśmy lepsi? - 9 My także osuszamy nasze rzeki. Rzeka Kolorado jest tylko jednym z przykładów głównych rzek, które wysychają, zanim dotrą do oceanu. Water: The Fate of Our Most Precious Resource, Marq de Villiers

Czy jesteśmy lepsi? - 10 Dzięki rozwojowi technologii, stworzyliśmy toksyny, które nie występują naturalnie nigdzie na świecie. Stale podkopujemy sieć życia

Istnieje dobry film o historii Wyspy Wielkanocnej i analogiach pomiędzy nią a naszą cywilizacją. By go obejrzeć kliknij tutaj (wersja angielska) Po obejrzeniu filmu, będziesz się pewnie zastanawiać, jak to możliwe, że rozwój wymknął się nam spod kontroli. Przeczytaj Rozdział 6, by zrozumieć, jak wzrost żeruje na wzroście. Kliknij tutaj, by wybrać rozdział www.ziemianarozdrozu.pl