Podsumowanie Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych W roku 2008 zarejestrowano 2951 zachorowań na choroby zakaźne (zap. 1419,35) to jest o 348 przypadków mniej w porównaniu do roku poprzedniego. Na obniżenie liczby zachorowań wpłynęła głównie niska zapadalność na grypę, ogółem odnotowana 612 zachorowań (zap. 294,36) o 919 mniej niż w roku 2007. Nadal utrzymywała się tendencja spadkowa w grupie zatruć wywołanych pałeczkami Salmonella. Zarejestrowano 37 zachorowań (zap. 17,80) to jest o 22 zatrucia mniej w stosunku do 2007 r., w którym notowano 59 zatruć (zap. 28,40). W miniony roku po raz pierwszy nie rejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Odnotowano natomiast niewielki wzrost zapadalności na WZW typu C, z 3 przypadków (zap. 1,44) w 2007 r. do 7 zachorowań (zap. 3,37) w 2008 r. W grupie chorób przeciwko którym prowadzone są szczepienia ochronne nie notowano zachorowań na błonicę, tężec, odrę i poliomyelitis. Zarejestrowano wzrost zachorowań na ospę wietrzną z 458 zachorowań (zap. 220,46) w 2007 r. do 926 przypadków (zap. 445,38) w 2008 r. Ponadto wzrosła liczba zachorowań na różyczkę z 7 przypadków (zap. 3,37) 2007 r. do 58 zachorowań (zap. 27.80) w 2008 r. Kolejny rok utrzymywała się tendencja wzrostowa zachorowań na posocznicę. Odnotowano ogółem 122 przypadki (zap.58,67) to jest o 42 zachorowania więcej w porównaniu do 2007 r. w którym notowano 80 zachorowań (zap. 38,51). Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia 71 wodociągów ( w Zielonej Górze - 12, w Powiecie Zielonogórskim -59) dostarczało wodę o dobrej jakości 86 650 mieszkańcom, 15 wodociągów ( w Zielonej Górze - 2, w Powiecie Zielonogórskim - 13) zaopatrywało 115 115 osób w wodę o kwestionowanej jakości. W 2008 r. wielokrotnie stwierdzano przekroczenie dopuszczalnej zawartości sumy chloranów i chlorynów w wodzie w Zielonej Górze. Przyczyną kwestionowania jakości wody w innych wodociągach były: podwyższona zawartość manganu, żelaza oraz podwyższona wartość mętności. W 2008 r. w Zielonej Górze zmniejszył się o ok. 5%, w stosunku do 2007 r., odsetek wody powierzchniowej ujmowanej do celów wodociągowych i wynosił ok. 40%. Monitoring jakości powietrza atmosferycznego Jakość powietrza atmosferycznego w Zielonej Górze, w zakresie zawartości SO 2, NO 2, pyłu zawieszonego BS, pyłu zawieszonego PM10 oraz zawartości metali w pyle PM10 nie budziła zastrzeżeń nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych wartości. 77
W 2008 r. w Zielonej Górze odnotowano przekroczenie dopuszczalnej normy stężenia średniorocznego formaldehydu, które wynosiło 7,5µg/m 3 (dopuszczalne stężenie wynosi 4µg/m 3. Ocena sanitarna obiektów użyteczności publicznej. W 2008 roku skontrolowano 32% obiektów użyteczności publicznej znajdujących się w ewidencji PSSE w Zielonej Górze - większość z nich oceniono jako dobre i bardzo dobre. Również stan sanitarny kąpielisk nie budził zastrzeżeń. Stan sanitarny obiektów ochrony zdrowia Proces dostosowania zakładów opieki zdrowotnej do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z 10.11.2006r. (Dz. U nr 213, poz. 1568 z późn. zm.), jest kontynuowany i zakończy się z dniem 31.12.2012 r. Pomieszczenia większości indywidualnych praktyk lekarskich i pielęgniarskich utrzymane są w dobrym stanie sanitarno - higienicznym. W 2008 r. szczególną uwagę podczas kontroli zwrócono na postępowanie z odpadami medycznymi wytwarzanymi w obiektach ochrony zdrowia. Kontrole wykazały, że z chwilą wejścia w życie przepisu wykonawczego regulującego sposób postępowania z odpadami medycznymi, nastąpiła znaczna poprawa w tym zakresie. Właściciele obiektów na bieżąco wdrażali wymogi nowego rozporządzenia lub obowiązki nałożone decyzjami administracyjnymi Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Zielonej Górze. Szpitale: w Sulechowie i Wojnowie zaopatrywane były w 2008 r. w wodę z własnych ujęć, Szpital Wojewódzki SP ZOZ w Zielonej Górze z powodu awarii pompy na własnym ujęciu wody, od czerwca 2008 r. korzystał z wody pochodzącej z wodociągu miejskiego, podobnie Publiczny ZOZ Hospicjum w Zielonej Górze, który korzysta ze szpitalnego ujęcia wody. Zakłady w Klenicy i w Zaborze zaopatrywane były w wodę z ujęć wodociągów wiejskich. Skontrolowane w 2008 r. otwarte zakłady opieki zdrowotnej oraz indywidualne praktyki lekarskie i pielęgniarskie były zaopatrywane w wodę pochodzącą z wodociągów miejskich bądź wiejskich. We wszystkich zakładach korzystano z wody o właściwych parametrach. W 2008 r. w próbkach wody ciepłej, pobranych do badań w szpitalach, oznaczono zawartość bakterii Legionella sp. Do badań pobrano ogółem 10 próbek. W próbce wody pobranej z instalacji ciepłej wody w Szpitalu Wojewódzkim SP ZOZ w Zielonej Górze stwierdzono podwyższoną zawartość bakterii Legionella sp. Powtórzone, po przeprowadzeniu przez szpital działań korygujących, badania nie wykazały przekroczenia dopuszczalnej zawartości bakterii Legionella sp. Stan sanitarno - porządkowy bloków żywieniowych w skontrolowanych obiektach ochrony zdrowia jak i higiena osobista pracowników w nich zatrudnionych nie budziły zastrzeżeń. Na skutek wykonania, przez Szpital Wojewódzki w Zielonej Górze, obowiązków nałożonych, decyzją administracyjną wydaną przez PPIS w Zielonej Górze - znacznej poprawie uległ stan sanitarno-techniczny kuchenek oddziałowych szpitala. Od 2006 r. nie odnotowano zachorowań na choroby zakaźne wśród pracowników zakładów ochrony zdrowia przestrzeganie wymogów z zakresu higieny pracy uległo istotnej poprawie; przy czym stwierdzenie to dotyczy zarówno pracodawców jak i pracowników. W skontrolowanych w 2008 r. szpitalach sporządzone oceny ryzyka zawodowego, w dalszym ciągu nie w pełni uwzględniają zagrożenia powodowane przez szkodliwe czynniki biologiczne oraz niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne. 78
Zatrudnienie w szpitalach związane jest z narażeniem na szereg czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia, a ryzyko zachorowania na choroby zawodowe przede wszystkim alergiczne i zakaźne pozostaje nadal bardzo duże. Wśród personelu medycznego i pacjentów zakładów ochrony zdrowia odnotowano duże zainteresowanie edukacją prozdrowotną. Wiele programów edukacyjnych z zakresu oświaty zdrowotnej realizowanych jest w zakładach opieki zdrowotnej, a ich pacjenci chętnie korzystają z materiałów edukacyjnych, porad i instruktaży. W większości zakładów wydzielono miejsca na ekspozycje wizualne i inne materiały edukacyjne. Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych. Analizując wyniki oceny stanu sanitarnego obiektów produkcji i obrotu żywności dokonanej w 2008 r. w oparciu o jednolite kryteria oceny, zawarte w obowiązujących od 2005 r. formularzach oceny stanu sanitarnego, można zauważyć, że: odsetek obiektów niezgodnych z wymaganiami prawa żywnościowego zmniejszył się w 2008r. w porównaniu z 2007r. ( odp.0,40%, 0,71% ); spośród ocenionych 19 kategorii obiektów w 2 grupach stwierdzono obiekty niezgodne z przepisami prawa żywnościowego tj.: w grupie zakłady produkcji żywności 1 wytwórnia napojów bezalkoholowych niezgodna; skontrolowano 69 obiektów z tej grupy (odsetek zakładów niezgodnych - 1,44%); w grupie sklepy spożywcze - 2 obiekty na 333 skontrolowane (0,60%); wskaźnik obiektów niezgodnych w grupie zakłady produkcji żywności w 2008 roku zmniejszył się do 1,44% z 2,50% w 2007r.; wskaźnik obiektów niezgodnych w grupie sklepy spożywcze również zmalał w 2008r. (odp. 0,60% i 0,85% w 2007r.) Należy podkreślić, że konsekwentne egzekwowanie od przedsiębiorców zajmujących się produkcją i obrotem żywnością na drodze postępowania administracyjno-egzekucyjnego i karnego, przestrzegania wymagań określonych w przepisach prawa żywnościowego miało niewątpliwie duży wpływ na uzyskanie poprawy stanu sanitarno-higienicznego w obiektach znajdujących w urzędowym rejestrze zakładów nadzorowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną. Warunki higieniczno-sanitarne w środowisku pracy - higieniczne warunki pracy w zakładach, które były objęte nadzorem ulegają systematycznej poprawie; jednak jednym z najczęstszych uchybień jest nie realizowanie bardzo istotnego obowiązku systematycznego wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, - znajomość przepisów oraz zagrożeń powodowanych przez szkodliwe czynniki biologiczne jest nadal niezadowalająca, a niekorzystne skutki zdrowotne, które mogą powodować niedoceniane, - nastąpiła istotna poprawa w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu i stosowania niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych, - nastąpił wprawdzie wzrost liczby stwierdzonych chorób zawodowych w stosunku do roku ubiegłego, ale utrzymuje się na podobnym poziomie, jak w 2005 i 2006 roku. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych. W 2008 r. stan sanitarno techniczny zakwestionowano w 27 obiektach, tj. w 46 % skontrolowanych obiektów ( w 2007 r.- 44 % ). 79
Przeprowadzone w 2008 r. kontrole sprawdzające wykonanie nakazów, wydanych decyzjami w latach poprzednich, wykazały poprawę stanu sanitarno technicznego w 20 placówkach. W zakresie higieny pracy umysłowej ucznia nieprawidłowości odnotowano w 25 % skontrolowanych szkół ( w 2007 r. - w 26 % skontrolowanych szkół). W niedostosowane, do wzrostu uczniów, meble wyposażonych było w 2008 r. 3,4 % skontrolowanych placówek (w 2007 r. nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie, w 2006 r. nieprawidłowości stwierdzono w 6 % skontrolowanych placówek ). Ocena obciążenia tornistrami i plecakami uczniów uczęszczających do klas I-VI wykazała, że 22 % uczniów nosi za ciężkie tornistry i plecaki ( w 2007 r. odsetek ten wynosił 44,5 % ). Szkoły zabezpieczają uczniom profilaktyczną opiekę zdrowotną realizowaną przez pielęgniarki. Funkcjonujące w szkołach gabinety profilaktycznej opieki medycznej są w dobrym stanie sanitarno-technicznym. Podobnie jak w latach poprzednich, w przedszkolach dzieci nie mają zapewnionej opieki medycznej. Organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży przygotowali bezpieczne i higieniczne warunki ich pobytu. W 2008 r. w Zielonej Górze powstało pierwsze,, Małe Przedszkole, w którym zapewniono, przebywającym w nim dzieciom, bezpieczne i higieniczne warunki opieki. Działalność w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. Wymaganie od inwestorów spełnienia wymogów higienicznych i zdrowotnych w planowanych przedsięwzięciach już na etapie inwestycyjnym odgrywa znaczącą rolę w ochronie zdrowia publicznego. Zrealizowane na terenie powiatu grodzkiego i ziemskiego inwestycje poprawiły stan zainwestowania nie pogarszając warunków higieny środowiska i zdrowia mieszkańców. Analiza dokumentacji projektowej wykazała, iż w dalszym ciągu główne uchybienia w rozwiązaniach projektowych dotyczyły: braku koniecznych pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych, krzyżowania się tzw. dróg brudnych i czystych, braku uwzględnienia szczegółowych wymogów sanitarnych zwłaszcza dla obiektów związanych z ochroną zdrowia, nieprawidłowości w rozwiązaniach wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej. Przekazane do użytkowania obiekty budowlane charakteryzują się wyższym standardem wykończenia wnętrz. Obserwuje się większą dbałość inwestorów o zapewnienie właściwych warunków higienicznych i zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi a także miejscach pracy. W 2008 r. ilość wydanych opinii merytorycznych utrzymała się na poziomie roku 2007 a ilość przeprowadzonych wizji terenowych/kontroli wzrosła o około 10% w stosunku do roku 2007. Odnotowano w stosunku do 2007 roku: spadek około 35% opinii sanitarnych dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, prawie 3- krotny wzrost ilości opinii sanitarnych dotyczących projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 80
Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. W 2008 r. zadania realizowane w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej były zgodne z przyjętymi założeniami i dotyczyły kontynuacji i wdrażania programów edukacyjnych oraz realizacji kampanii i akcji prozdrowotnych. Programy edukacyjne i akcje prozdrowotne realizowane były we współpracy z jednostkami nadzorowanymi oraz innymi instytucjami pozyskiwanymi jako partnerzy programów. Podczas prowadzonych wizytacji, narad i szkoleń stwierdza się bardzo duże zainteresowanie tematyką prozdrowotną wśród uczniów, kadry pedagogicznej, pacjentów oraz pracowników zakładów opieki zdrowotnej, którzy bardzo chętnie uczestniczą w realizowanych programach edukacyjnych. Bardzo ważną rolę w zakresie prowadzonych działań prozdrowotnych jest edukacja społeczeństwa poprzez lokalne media. Ich zainteresowanie działaniami promującymi zdrowie inicjowanymi przez PSSE w Zielonej Górze jest bardzo duże, co jest też dowodem na stale rosnącą rolę oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. Działalność Laboratoryjna. W 2008r. Oddział Laboratoryjny PSSE w Zielonej Górze otrzymał akredytację z obszaru badań/pomiarów środowiska pracy. Rozszerzono zakres akredytacji Nr AB 622 o kolejne metody badawcze z zakresu badań żywności, przedmiotów użytku i wody. Prowadzono prace przygotowawcze celem zgłoszenia obszaru z zakresu mikrobiologii medycznej do akredytacji. Wdrożono i zwalidowano wiele nowych metod badawczych dostosowując się do wymagań przepisów prawnych oraz wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego. 81