PRZEPISY RULES PUBLIKACJA NR 80/P PUBLICATION NO. 80/P BADANIA NIENISZCZĄCE NON-DESTRUCTIVE TESTING. 2014 styczeń/january

PRZEPISY RULES PUBLIKACJA NR 80/P PUBLICATION NO. 80/P BADANIA NIENISZCZĄCE NON-DESTRUCTIVE TESTING 2014 styczeń/january Publikacje P (Przepisowe) wydawane przez Polski Rejestr Statków są uzupełnieniem lub rozszerzeniem Przepisów i stanowią wymagania obowiązujące tam, gdzie mają zastosowanie. Publications P (Additional Rule Requirements) issued by Polski Rejestr Statków complete or extend the Rules and are mandatory where applicable. GDAŃSK

PRZEPISY RULES PUBLIKACJA NR 80/P PUBLICATION NO. 80/P BADANIA NIENISZCZĄCE NON-DESTRUCTIVE TESTING 2014 styczeń/january GDAŃSK

Publikacja Nr 80/P Badania nieniszczące 2014, stanowi rozszerzenie wymagań Części I Zasady klasyfikacji i Części IX Materiały i spawanie, Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich. Publikacja ta została zatwierdzona przez Zarząd PRS S.A. w dniu 31 grudnia 2013 r. i wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. Publikacja Nr 80/P Badania nieniszczące 2014 zastępuje Publikację Nr 80/P Badania nieniszczące, edycja 2011. Publication No. 80/P Non-destructive Testing 2014, is an extension of the requirements contained in Part I Classification Regulations and Part IX Materials and Welding of the Rules for the Classification and Construction of Sea-going Ships. The present Publication was approved by the PRS Board on 31 December 2014 and enters into force on 1 January 2014. Publication No. 80/P Non-destructive Testing 2014 replaces Publication No. 80/P Non-destructive Testing 2011. Copyright by Polski Rejestr Statków, 2014 PRS/OP, 01/2014 ISBN 978-83-7664-155-3

SPIS TREŚCI str. 1 Postanowienia ogólne... 5 1.1 Zakres zastosowania... 5 1.2 Określenia i definicje... 8 1.3 Normy powołane w Publikacji... 8 2 Metody badań nieniszczących... 11 2.1 Postanowienia ogólne... 11 2.2 Badania wizualne (VT)... 11 2.3 Badania penetracyjne (PT)... 12 2.4 Badania magnetyczno-proszkowe (MT)... 13 2.5 Badania radiograficzne (RT)... 14 2.6 Badania ultradźwiękowe (UT)... 15 2.7 Badania prądami wirowymi (ET)... 17 2.8 Badania szczelności (LT)... 17 3 Zakres badań nieniszczących... 17 3.1 Postanowienia ogólne... 17 3.2 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych kadłuba statku... 18 3.3 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła... 22 3.4 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych rurociągów... 23 3.5 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych elementów mechanizmów i urządzeń oraz innych konstrukcji... 23 4 Kryteria oceny... 23 4.1 Postanowienia ogólne... 23 4.2 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych kadłuba statku... 24 4.3 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła... 26 4.4 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych rurociągów... 26 4.5 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych elementów mechanizmów i urządzeń oraz innych konstrukcji... 27

CONTENTS Page 1 General... 29 1.1 General Provisions... 29 1.2 Definitions... 32 1.3 Normative References... 32 2 Non-destructive Testing Methods... 35 2.1 General... 35 2.2 Visual Testing (VT)... 35 2.3 Penetrant Testing (PT)... 36 2.4 Magnetic-particle Testing (MT)... 36 2.5 Radiographic Testing (RT)... 38 2.6 Ultrasonic Testing (UT)... 38 2.7 Eddy-current Testing (ET)... 40 2.8 Leak-tightness Testing (LT)... 40 3 Scope of Non-destructive Testing... 40 3.1 General... 40 3.2 Scope of Non-destructive Testing of Welded Joints in Ship s Hull... 41 3.3 Scope of Non-destructive Testing of Welded Joints in Boilers, Pressure Vessels and Heat Exchangers... 45 3.4 Scope of Non-destructive Testing of Welded Joints in Piping... 46 3.5 Scope of Non-destructive Testing of Welded Joints in Components of Machinery, Equipment and Other Structures... 46 4 Assessment Criteria... 46 4.1 General... 46 4.2 Acceptance/Quality Levels of Welded Joints in Ship s Hull... 47 4.3 Acceptance/Quality Levels of Welded Joints in Boilers, Pressure Vessels and Heat Exchangers... 49 4.4 Acceptance/Quality Levels of Welded Joints in Piping... 49 4.5 Acceptance/Quality Levels of Welded Joints in Elements of Machinery, Arrangements and Other Structures... 50

1 POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1 Zakres zastosowania 1.1.1 Wymagania niniejszej Publikacji mają zastosowanie we wszystkich przypadkach, gdy w Przepisach wymagane są badania nieniszczące a nie podano szczegółowych wymagań dotyczących takich badań, lub gdy dokumentacja techniczna nie precyzuje takich wymagań. Niniejsza Publikacja nie obejmuje wymagań związanych z badaniami: złączy egzaminacyjnych spawaczy; wymagania dotyczące takich badań podane są w Publikacji 3/P Zasady egzaminowania spawaczy, złączy spawanych zbiorników ładunkowych gazu skroplonego i technologicznych zbiorników ciśnieniowych na gazowcach; wymagania dotyczące takich badań podane są w Publikacji 48/P Wymagania dla gazowców, odkuwek stalowych; wymagania dotyczące takich badań podane są w Publikacji 70/P Badania nieniszczące odkuwek stalowych stosowanych na elementy kadłuba i urządzeń maszynowych, odlewów staliwnych; wymagania dotyczące takich badań podane są w Publikacji 71/P Badania nieniszczące odlewów stalowych stosowanych na elementy kadłuba, płyt próbnych podczas kwalifikacji technologii spawania; wymagania dotyczące tych badań podane są w Publikacji 74/P Zasady kwalifikowania technologii spawania. 1.1.2 Wymagania zawarte w przywołanych w niniejszej Publikacji normach i innych dokumentach należy traktować jako wymagania niniejszej Publikacji. Oznaczenia i tytuły norm wraz z datą ich wydania (aktualną w momencie wydawania niniejszej Publikacji) podane są w rozdziale 1.3. W praktyce zaleca się stosowanie aktualnych wydań powołanych dokumentów. 1.1.3 Niniejsza Publikacja określa wymagania dotyczące badania i oceny materiałów, wyrobów metalowych i złączy spawanych z zastosowaniem kilku lub jednej z metod badań nieniszczących, wymienionych niżej: wizualnej (VT), penetracyjnej (PT), magnetyczno-proszkowej (MT), radiograficznej (RT), ultradźwiękowej (UT), prądów wirowych (ET), sprawdzenia szczelności (LT). Wybór metody badań zależy od położenia i rodzaju spodziewanych niezgodności oraz dostępu do obszaru lub odcinka badania. 5

1.1.4 Laboratorium wykonujące badania nieniszczące określone w 1.1.3 powinno być uznane przez PRS, zgodnie z zasadami podanymi w Publikacji Nr 56/P Zasady uznawania laboratoriów. 1.1.5 Badania mogą być wykonywane tylko przez operatorów kwalifikowanych i certyfikowanych, w odpowiednim sektorze przemysłowym i sektorze wyrobu. Certyfikacja powinna być zgodna z wymaganiami normy PN-EN 473. Możliwość wykonywania badań przez operatorów z uprawnieniami nadanymi zgodnie z innymi systemami certyfikacji personelu (np. ISO 9712) podlega odrębnemu rozpatrzeniu przez PRS. 1.1.6 Procedury badań nieniszczących powinny być zatwierdzone przez personel posiadający uprawnienia 3. stopnia w odpowiednim sektorze przemysłowym i sektorze wyrobu. Certyfikacja powinna być zgodna z wymaganiami normy PN-EN 473. Możliwość zatwierdzania procedur badań przez operatorów z uprawnieniami nadanymi zgodnie z innymi systemami certyfikacji personelu (np. ISO 9712) podlega odrębnemu rozpatrzeniu przez PRS. Procedury badań nieniszczących powinny być przedstawione PRS do uzgodnienia przed rozpoczęciem badań. 1.1.7 Zakres badań nieniszczących i wymagany poziom akceptacji lub jakości powinny być podane w dokumentacji technicznej wyrobu np. Planie badań nieniszczących lub w dokumentacji wykonawczej konstrukcji spawanej np. Planie badań nieniszczących złączy spawanych. Dokumentacja techniczna wyrobu lub Plan badań nieniszczących, dokumentacja wykonawcza konstrukcji spawanej lub Plan badań nieniszczących złączy spawanych podające zakres badań nieniszczących podlegają uzgodnieniu z PRS. 1.1.8 Wykryte niezgodności, które nie są akceptowalne należy naprawić w uzgodnieniu z PRS, a miejsca naprawione ponownie poddać badaniom. Zakres badania po wykonanej naprawie obejmuje obszar naprawianej niezgodności i min. 100 mm od jego końców. Protokoły z badań po naprawie należy przedstawić inspektorowi PRS wraz z dokumentami z badań przed naprawą. 1.1.9 Z przeprowadzonych badań nieniszczących powinien być sporządzony protokół, w którym niezależnie od metody badania należy podać co najmniej: nazwę laboratorium wykonującego badania, datę badania i numer protokołu badania, identyfikację badanego obiektu (np. gatunek materiału, grubość materiału, typ spoiny, proces spawania), jednoznaczną identyfikację miejsca badania, kryteria akceptacji (np. poziom jakości lub poziom akceptacji), procedurę badania (np. nr normy lub procedury), wyposażenie i materiały dodatkowe stosowane do badań wraz z parametrami badania (patrz p. 1.1.10), 6

wszelkie ograniczenia podczas badań oraz warunki otoczenia, np. temperaturę powietrza, wilgotność, temperaturę konstrukcji, wynik badania wraz z określeniem wielkości i lokalizacji stwierdzonych niezgodności, stwierdzenie o spełnieniu lub niespełnieniu wymagań, imię, nazwisko i podpis oraz poziom uprawnień operatora wykonującego badania. W protokole z badań należy przywołać numer Świadectwa uznania wydanego przez PRS, datę jego wystawienia i ważności. Jeśli badanie przeprowadzono po naprawie, to informacja ta powinna być zawarta w protokole. Należy również podać numer protokołu z badania przed naprawą. 1.1.10 W protokole z badań należy podać następujące informacje dotyczące wyposażenia i materiałów użytych do badania daną metodą: dla badań penetracyjnych (PT): nazwa i typ penetranta, zmywacza, wywoływacza, czasy penetracji i wywoływania, temperaturę badania, warunki obserwacji (np: rodzaj i natężenie światła); dla badań magnetyczno-proszkowych (MT): sposób magnesowania, natężenie pola magnetycznego, rodzaj środka wykrywającego, warunki obserwacji (np: rodzaj i natężenie światła), informację o demagnetyzacji, jeżeli jest wymagana; dla badań radiograficznych (RT): rodzaj i wielkość źródła promieniowania, rodzaj filmu, rodzaj okładek wzmacniających, technikę badania, czas ekspozycji i odległość od źródła promieniowania, czułość badania, typ i położenie wskaźnika, gęstość radiogramu, nieostrość geometryczną; dla badań ultradźwiękowych (UT): rodzaj i identyfikację użytej głowicy, rodzaj zastosowanego środka sprzęgającego, nastawiony poziom czułości dla każdej głowicy, wielkości korekty zastosowanych wzmocnień, rodzaj wzorca, wielkość wzmocnienia zastosowaną do badań. 7

1.1.11 Protokoły z przeprowadzonych badań powinny być przechowywane przez laboratorium minimum przez 5 lat, licząc od daty przekazania wyrobu lub konstrukcji spawanej do eksploatacji. 1.2 Określenia i definicje Odległ o ś ciowa korekcja amplitudy (OKA) ang. Distance Amplitude Correction (DAC). Odległ o ść- w z m o c n i e n i e - r o z m i a r (OWR) ang. Distance Gain Size (DGS) niem. AVG-method. Wskaź nik jakoś c i o b r a z u Image Quality Indicator (IQI). Niezgodność wykrywalna nieciągłość materiału lub jego zmiana powstała w sposób naturalny lub sztuczny. O b s z a r b a d a n i a obszar wyrobu, na jakim jest prowadzone badanie nieniszczące. Odcinek badania odcinek złącza spawanego, na jakim jest prowadzone badanie nieniszczące; dla badań penetracyjnych, magnetyczno-proszkowych i ultradźwiękowych należy przyjąć minimalną długość 500 mm, dla badań radiograficznych należy przyjąć standardową długość radiogramu 480 mm (minimalna długość radiogramu: 300 mm). Plan badań nieniszczą cych/plan badań nieniszczą cych z łąc z y s p a w a n y c h dokument zawierający co najmniej następujące informacje: usytuowanie obszarów lub odcinków badania, zastosowaną metodę badania, poziom akceptacji, jednoznaczny sposób oznaczania poszczególnych obszarów lub odcinków badania i sposób ich oznaczania po naprawie oraz poziom jakości wyrobu lub konstrukcji spawanej. Dokument ten powinien podawać również informacje o firmie, która będzie wykonywać badania nieniszczące tj. nazwę firmy i numer Świadectwa uznania przez PRS. Procedura badań dokument podający sposób postępowania przy wykonywaniu badań. Inne definicje związane z badaniami nieniszczącymi zawarte są w serii norm słownikowych związanych z badaniami nieniszczącymi. 1.3 Normy powołane w Publikacji Ogólne: PN-EN 473:2008 Badania nieniszczące Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących Zasady ogólne. ISO 9712:2005 Non-destructive testing Qualification and certification of personnel. 8

PN-EN ISO 5817:2009 Spawanie Złącza spawane stali, niklu, tytanu i ich stopów (z wyłączeniem spawania wiązką) Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych. PN-EN ISO 6520-1:2009 Spawanie i procesy pokrewne Klasyfikacja geometrycznych niezgodności spawalniczych w metalach Część 1: Spawanie. PN-EN ISO 10042:2008 Spawanie Złącza spawane łukowo w aluminium i jego stopach Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych. PN-EN ISO 17635:2010 Badania nieniszczące złączy spawanych Zasady ogólne dotyczące metali. Badania wizualne (VT): PN-EN 970:1999 Spawalnictwo Badania nieniszczące złączy spawanych Badania wizualne. PN-EN 13018:2004 Badania nieniszczące Badania wizualne Zasady ogólne. PN-EN 13927:2009 Badania nieniszczące Badania wizualne Wyposażenie. PN-ISO 3058:2001 Badania nieniszczące Przyrządy pomocnicze do badań wizualnych Dobór lup o małych powiększeniach. Badania penetracyjne (PT): PN-EN 571-1:1999 Badania nieniszczące Badania penetracyjne Zasady ogólne. PN-EN ISO 3059:2005 Badania nieniszczące Badania penetracyjne i badania magnetyczno-proszkowe Warunki obserwacji. PN-EN ISO 3452-2:2006 Badania nieniszczące Badania penetracyjne Część 2: Badania materiałów penetracyjnych. PN-EN ISO 3452-3:2001 Badania nieniszczące Badania penetracyjne Część 3: Próbki odniesienia. PN-EN ISO 23277:2010 Badania nieniszczące spoin Badania penetracyjne spoin Poziomy akceptacji. Badania magnetyczno-proszkowe (MT): PN-EN ISO 3059:2005 Badania nieniszczące Badania penetracyjne i badania magnetyczno-proszkowe Warunki obserwacji. PN-EN ISO 9934-1:2005 Badania nieniszczące Badania magnetycznoproszkowe Część 1: Zasady ogólne. PN-EN ISO 9934-2:2003 Badania nieniszczące Badania magnetycznoproszkowe Część 2: Środki wykrywające. PN-EN ISO 9934-3:2003 Badania nieniszczące Badania magnetycznoproszkowe Część 3: Aparatura. PN-EN ISO 17638:2010 Badania nieniszczące spoin Badania magnetycznoproszkowe. PN-EN ISO 23278:2010 Badania nieniszczące spoin Badania magnetycznoproszkowe spoin Poziomy akceptacji. 9

Badania radiograficzne (RT): PN-EN 444:1998 Badania nieniszczące Ogólne zasady radiograficznych badań materiałów metalowych za pomocą promieniowania X i gamma. PN-EN 462-1:1998 Badania nieniszczące Jakość obrazu radiogramów Wskaźniki jakości obrazu (typu pręcikowego) Liczbowe wyznaczanie jakości obrazu. PN-EN 462-2:1998 Badania nieniszczące Jakość obrazu radiogramów Wskaźniki jakości obrazu (typu schodkowo-otworkowego) Liczbowe wyznaczanie jakości obrazu. PN-EN-584-1:2009 Badania nieniszczące Błona radiograficzna przemysłowa Część 1: Klasyfikacja systemów błony dla radiografii przemysłowej. PN-EN 1435:2001 Badania nieniszczące złączy spawanych Badania radiograficzne złączy spawanych. PN-EN 12517-1:2008 Badania nieniszczące spoin Część 1: Ocena złączy spawanych ze stali, niklu, tytanu i ich stopów na podstawie radiografii Poziomy akceptacji. PN-EN 13068-3:2002 Badania nieniszczące Badania radiologiczne Część 3: Ogólne zasady radiologicznych badań materiałów metalowych za pomocą promieniowania X i gamma. PN-EN 25580:1997 Badania nieniszczące Przemysłowe negatoskopy radiograficzne Wymagania minimalne. Badania ultradźwiękowe (UT): PN-EN 583-1:2001 Badania nieniszczące Badania ultradźwiękowe Część 1: Zasady ogólne. PN-EN 583-2:2004 Badania nieniszczące Badania ultradźwiękowe Część 2: Nastawianie czułości i zakresu obserwacji. PN-EN 583-3:2000 Badania nieniszczące Badania ultradźwiękowe Technika przepuszczania. PN-EN 583-4:2003 Badania nieniszczące Badania ultradźwiękowe Część 4: Badania nieciągłości prostopadłych do powierzchni. PN-EN 583-5:2005 Badania nieniszczące Badania ultradźwiękowe Część 5: Charakteryzowanie i wymiarowanie nieciągłości. PN-EN 583-6:2009 Badania nieniszczące Badania ultradźwiękowe Część 6: Dyfrakcyjna technika czasu przejścia jako sposób wykrywania i wymiarowania nieciągłości. PN-EN 10160:2001 Badanie ultradźwiękowe wyrobów stalowych płaskich o grubości równej lub większej niż 6 mm (metoda echa). PN-EN 10307:2004 Badania nieniszczące Badanie ultradźwiękowe wyrobów płaskich ze stali nierdzewnych austenitycznych i austenityczno-ferrytycznych o grubości równej lub większej niż 6 mm (metoda odbicia). PN-EN 12223:2003 Badania nieniszczące Badania ultradźwiękowe Opis próbki wzorcowej nr 1. 10

PN-EN 12668-1:2010 Badania nieniszczące Charakteryzowanie i weryfikacja aparatury ultradźwiękowej Część 1: Aparatura. PN-EN 12668-2:2010 Badania nieniszczące Charakteryzowanie i weryfikacja aparatury ultradźwiękowej Część 2: Głowice. PN-EN 12668-3:2003 Badania nieniszczące Charakteryzowanie i weryfikacja aparatury ultradźwiękowej Część 3: Aparatura kompletna. PN-EN 27963:1993 Połączenia spawane stali Wzorzec kontrolny nr 2 do ultradźwiękowych badań stali. PN-EN ISO 11666:2011 Badania nieniszczące spoin Badania ultradźwiękowe złączy spawanych Poziomy akceptacji. PN-EN ISO 17640:2011 Badania nieniszczące spoin Badania ultradźwiękowe złączy spawanych. Badania wiroprądowe (ET): PN-EN ISO 15549:2011 Badania nieniszczące Badania metodą prądów wirowych Zasady ogólne. Badania szczelności (LT): PN-EN 1779:2002 Badania nieniszczące Badania szczelności Kryteria wyboru metody i techniki. 2 METODY BADAŃ NIENISZCZĄCYCH 2.1 Postanowienia ogólne 2.1.1 Stan powierzchni powinien umożliwiać przeprowadzenie badań nieniszczących. Powierzchnia przygotowana do badań powinna być sucha i wolna od zanieczyszczeń takich jak: zendra, żużel, produkty korozji, itp. oraz powłok lakierniczych. 2.1.2 W trakcie prowadzenia badań nieniszczących należy zapewnić właściwe warunki badań, zgodne z wymaganiami podanymi w normach przedmiotowych. 2.1.3 Zastępowanie badań radiograficznych badaniami ultradźwiękowymi i odwrotnie jest dopuszczalne w ramach zakresu ich zastosowania dla spoin czołowych z pełnym przetopem o grubości większej niż 10 mm i po uzgodnieniu tego faktu z PRS. 2.2 Badania wizualne (VT) 2.2.1 Procedura badań wizualnych powinna zawierać: sposób przygotowania powierzchni, warunki badania, sposób stosowania wyposażenia pomocniczego. 2.2.2 Badania wizualne powinny obejmować 100% powierzchni badanych wyrobów, długości złączy spawanych i mogą być wykonywane jako badania wizualne bezpośrednie i/lub zdalne. 11

2.2.3 Badania wizualne złączy spawanych mogą być wykonywane przez wyznaczony personel nadzoru spawalniczego posiadający odpowiednie uprawnienia, zgodnie z wymaganiami podanymi w p. 1.1.5. 2.2.4 Badania wizualne należy wykonywać przed wykonaniem innych badań nieniszczących. Pozytywny wynik badań wizualnych pozwala na wykonanie dalszych badań nieniszczących. 2.2.5 Badania wizualne materiałów i wyrobów należy prowadzić zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 13018, a badania złączy spawanych zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 970. 2.2.6 Wyposażenie pomocnicze stosowane do badań wizualnych powinno spełniać wymagania normy PN-EN 13927, a zastosowane do badań lupy o małym powiększeniu powinny spełniać wymagania normy PN-ISO 3058. 2.2.7 Przy badaniach wizualnych bezpośrednich minimalna odległość między okiem operatora a badaną powierzchnią powinna się mieścić w granicach do 600 mm przy kącie widzenia nie mniejszym niż 30. 2.2.8 Minimalne natężenie oświetlenia przy badaniach wizualnych, mierzone na badanej powierzchni, powinno wynosić 500 lx. 2.3 Badania penetracyjne (PT) 2.3.1 Procedura badań penetracyjnych powinna zawierać: sposób przygotowania powierzchni, przypadki wymagające przygotowania próbek odniesienia, warunki wykonywania badania (np: zakres temperatur) i warunki obserwacji, typ zestawu badawczego, sposób nanoszenia poszczególnych odczynników zestawu, czas penetracji i wywoływania. 2.3.2 Badania penetracyjne materiałów, wyrobów i złączy spawanych należy prowadzić zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 571-1. Zestaw preparatów stosowanych do badań penetracyjnych powinien pochodzić od jednego producenta i powinien posiadać oznaczenia zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 3452-2. Oceny zestawu penetrantów należy dokonać na próbce odniesienia typu 2, zgodnej z normą PN-EN ISO 3452-3. 2.3.3 Temperatura badanego obiektu mierzona na jego powierzchni powinna zawierać się w zakresie 10 50 C. Przeprowadzanie badań w innych temperaturach możliwe jest po wcześniejszym uzgodnieniu z PRS. 2.3.4 Penetrant można nanosić na badaną powierzchnię dowolną metodą, należy jednak zapewnić, aby badana powierzchnia była pokryta penetrantem podczas całego czasu penetracji. Czas penetracji nie powinien być krótszy niż 10 min. 12

2.3.5 Czas wywoływania powinien zawierać się w zakresie 10 30 min. Pierwszą kontrolę wskazań należy przeprowadzić bezpośrednio po nałożeniu wywoływacza, kontrolę końcową wskazań po zakończeniu czasu wywoływania. Zaleca się przeprowadzenie przynajmniej jednej kontroli pośredniej w trakcie czasu wywoływania. Do protokołu należy wpisywać wszystkie wskazania zaobserwowane w trakcie kontroli końcowej. 2.3.6 Natężenie oświetlenia, mierzone na powierzchni badania, powinno dla metody barwnej wynosić co najmniej 500 lx. W przypadku stosowania penetrantów fluorescencyjnych w pomieszczeniach zamkniętych natężenie oświetlenia otoczenia obiektu badanego nie powinno być większe niż 20 lx. Natężenie napromieniowania UV-A powinno być większe niż 10 W/m 2, ale w żadnym przypadku nie powinno przekraczać 50 W/m 2. Szczegółowe wymagania związane z warunkami obserwacji wskazań przy prowadzeniu badań penetracyjnych podaje norma PN-EN ISO 3059. 2.3.7 Jeżeli istnieją podejrzenia, że nieciągłości powierzchni zostały zatarte na skutek czyszczenia mechanicznego, to dalsze postępowanie należy uzgodnić z PRS. 2.4 Badania magnetyczno-proszkowe (MT) 2.4.1 Procedura badań magnetyczno-proszkowych powinna zawierać: sposób przygotowania powierzchni, sposób przygotowania wzorców, sposób magnesowania, warunki obserwacji, rodzaj stosowanej zawiesiny, sposób jej nanoszenia i przypadki wymagające przeprowadzenia demagnetyzacji. 2.4.2 Badania magnetyczno-proszkowe materiałów i wyrobów należy prowadzić zgodne z wymaganiami normy PN-EN ISO 9934-1, a badania złączy spawanych zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 17638. 2.4.3 Wyposażenie stosowane do badań magnetyczno-proszkowych powinno spełniać wymagania normy PN-EN ISO 9934-3. 2.4.4 Natężenie wzbudzonego pola magnetycznego na powierzchni badanego obiektu powinno być większe od 2 ka/m. 2.4.5 Środki wykrywające stosowane przy badaniach magnetyczno-proszkowych mogą mieć postać suchego proszku lub ciekłej zawiesiny i powinny spełniać wymagania normy PN-EN ISO 9934-2. 2.4.6 Przy stosowaniu zawiesiny magnetycznej do identyfikacji wskazań należy tak długo utrzymywać w badanym elemencie pole magnetyczne, aż większość cieczy będącej nośnikiem zawiesiny spłynie z badanej powierzchni, co zapobiegnie rozmyciu wskazań. 13

2.4.7 W celu poprawy kontrastu między powierzchnią badaną a środkami wykrywającymi dopuszczalne jest zastosowanie cienkiej, jednolitej powłoki lakierniczej. Ściśle przylegające powłoki nieferromagnetyczne (np. lakiernicze) o grubości do 50 μm nie powodują zmniejszenia czułości badania i nie muszą być usuwane. 2.4.8 Badanie danego obszaru powinno być przeprowadzone z dwóch wzajemnie prostopadłych kierunków magnesowania. Maksymalne odchylenie od prostopadłości kierunków magnesowania może wynosić 30. 2.4.9 Natężenie oświetlenia, mierzone na powierzchni badania, powinno wynosić co najmniej 500 lx. W przypadku stosowania penetrantów fluorescencyjnych w pomieszczeniach zamkniętych natężenie oświetlenia otoczenia obiektu badanego nie powinno być większe niż 20 lx. Natężenie napromieniowania UV-A powinno być większe niż 10 W/m 2. Szczegółowe wymagania związane z warunkami obserwacji wskazań przy prowadzeniu badań magnetyczno-proszkowych podaje norma PN-EN ISO 3059. 2.4.10 Po zakończonych badaniach magnetyczno-proszkowych należy wszędzie tam, gdzie jest to wymagane, przeprowadzić rozmagnesowanie badanego elementu do wymaganego poziomu. 2.4.11 W przypadku badań elementów obrabianych maszynowo (np. kół zębatych, wałów, itp.) należy sprawdzić, czy nie zachodzi konieczność rozmagnesowania wstępnego, w przypadku gdy element poddany badaniom posiada magnetyzm szczątkowy z poprzednich operacji technologicznych. 2.4.12 Podczas przeprowadzania badań magnetyczno-proszkowych wyrobu gotowego lub powierzchni po obróbce końcowej należy zwrócić szczególną uwagę na sposób magnesowania, tak aby nie uszkodzić tego wyrobu lub powierzchni. 2.5 Badania radiograficzne (RT) 2.5.1 Procedura badań radiograficznych powinna zawierać: rodzaj zastosowanego źródła promieniowania, dobór parametrów badania w zależności od badanej grubości, układ badania oraz sposób ułożenia błony, rodzaj i sposób ułożenia wskaźnika jakości obrazu (IQI), wymaganą jakość radiogramu, typ zastosowanej błony i okładek wzmacniających (jeżeli są wymagane), sposób kontroli promieniowania rozproszonego, proces wywoływania, gęstość radiogramu i sposób obserwacji. 2.5.2 Badania radiograficzne materiałów i wyrobów metalowych należy prowadzić zgodne z wymaganiami normy PN-EN 444 lub PN-EN 13068-3, a badania złączy spawanych zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 1435. 14

2.5.3 Wyposażenie stosowane do badań radiograficznych powinno być co najmniej raz w roku sprawdzane przez zakład serwisowy, który powinien pisemnie potwierdzić zgodność parametrów wyposażenia z wymaganymi warunkami technicznymi. Wymaganie to nie zwalnia użytkownika od prowadzenia bieżącej kontroli wyposażenia. 2.5.4 Badania radiograficzne należy wykonywać promieniami X. Badania promieniami γ mogą być stosowane wyłącznie po wcześniejszym uzgodnieniu z PRS. 2.5.5 Do badań radiograficznych należy stosować przemysłowe błony radiograficzne spełniające wymagania normy PN-EN 584-1. Dobór błon radiograficznych do badań zależy od klasy badania, grubości badanego obiektu oraz zastosowanego źródła promieniowania. Zastosowanie cyfrowego zapisu radiogramów wymaga uzgodnienia z PRS. 2.5.6 Do określania jakości radiogramów zaleca się stosować następujące wskaźniki jakości obrazu (IQI): pręcikowe spełniające wymagania normy PN-EN 462-1 lub schodkowo-otworkowe spełniające wymagania normy PN-EN 462-2. 2.5.7 Gęstość radiogramu powinna wynosić minimum 2 dla klasy A oraz 2,3 dla klasy B. Górna wartość gęstości zależy od parametrów negatoskopu, na którym prowadzona jest ocena. 2.5.8 Ocenę radiogramów należy prowadzić w zaciemnionych pomieszczeniach z wykorzystaniem negatoskopu z regulowaną luminancją. Negatoskop powinien spełniać wymagania normy PN-EN 25580. 2.6 Badania ultradźwiękowe (UT) 2.6.1 Procedura badań ultradźwiękowych powinna zawierać: informacje o defektoskopie, stosowanych głowicach (częstotliwość, kąt głowicy), rodzaj sprzęgacza, stosowane wzorce, sposób nastawiania czułości badania, sposób wyznaczenia strat przeniesienia, sposób przeszukiwania, sposób sprawdzania poprawności nastaw w trakcie badania. 2.6.2 Badania ultradźwiękowe materiałów i wyrobów należy prowadzić zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 583, arkusze od 1 do 5, badanie elementów płaskich o grubości od 6 mm zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 10160 lub PN-EN 10307. Badania ultradźwiękowe złączy spawanych o grubości większej niż 8 mm należy prowadzić zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 17640. Badania ultradźwiękowe odkuwek, odlewów i rur spawanych należy prowadzić zgodnie z wymaganiami odpowiednich norm związanych. Badania ultradźwiękowe metodą TOFD należy prowadzić zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 583-6, prowadzenie tych badań wymaga uzgodnienia z PRS. 15

2.6.3 Wyposażenie stosowane do badań ultradźwiękowych powinno spełniać wymagania normy PN-EN 12668-1. Powinno być ono co najmniej raz w roku sprawdzane przez zakład serwisowy, który powinien pisemnie potwierdzić zgodność parametrów wyposażenia z wymaganymi warunkami technicznymi. Wymaganie to nie zwalnia użytkownika od prowadzenia bieżącej kontroli układu defektoskop głowica zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 12668-3. 2.6.4 W badaniach ultradźwiękowych należy stosować głowice o częstotliwości 2 5 MHz, które powinny spełniać wymagania normy PN-EN 12668-2. Dobór głowicy uzależniony jest od: grubości materiału, kształtu i stanu powierzchni, rodzaju i warunków metalurgicznych badanego obiektu, rodzaju, położenia i kierunku spodziewanych niezgodności. Dla głowic kątowych kąt głowicy i położenie jej środka należy kontrolować na początku i po zakończeniu badania oraz w trakcie badania, gdy istnieje podejrzenie zmiany tych parametrów. 2.6.5 Do ustawienia czułości badania PRS zaleca metodę OWR (ang. DGS). Do nastawiania poziomu odniesienia należy stosować okrągłe reflektory tarczowe DSR o średnicach podanych w normie PN-EN ISO 11666. 2.6.6 Do nastawienia układu defektoskop głowica należy posługiwać się próbką wzorcową nr 1, spełniającą wymagania normy PN-EN 12223 i/lub wzorcem kontrolnym nr 2, spełniającym wymagania normy PN-EN 27963. 2.6.7 Dla zapewnienia przejścia fali ultradźwiękowej z głowicy do badanego obiektu należy stosować środki sprzęgające np: żel do badań ultradźwiękowych lub inne posiadające jednorodną strukturę (np: olej, smar, roztwór kleju do tapet). 2.6.8 Powierzchnia w miejscu przesuwu głowicy powinna umożliwiać swobodny przesuw głowicy oraz zapewniać stałe warunki sprzężenia akustycznego, tak aby miejscowe różnice nie przekraczały +/ 2 db. 2.6.9 Przed przystąpieniem do badania złącza spawanego należy zbadać obszar przesuwu głowicy kątowej. Badanie to należy przeprowadzić za pomocą głowicy prostej. W przypadku stwierdzenia niezgodności, badanie złącza spawanego przy pomocy głowicy kątowej należy przeprowadzić z innego obszaru przesuwu głowicy kątowej, w którym nie stwierdzono niezgodności. 2.6.10 Podczas badania złączy spawanych głowicą kątową należy stosować skanowanie zapewniające co najmniej 10% pokrycie obszarów przesuwu głowicy. 2.6.11 Zalecanym przez PRS systemem oceny wykrytych niezgodności jest system oparty na metodzie OWR (ang. DGS). Jako inna metoda do określenia 16

niezgodności może być stosowana metoda DAC. Do określania wielkości niezgodności liniowych należy stosować technikę 6 db spadku. Jeśli ma być stosowany inny system oceny niezgodności, to należy przedstawić PRS jego opis w celu akceptacji. 2.7 Badania prądami wirowymi (ET) 2.7.1 Metodę badania prądami wirowymi należy stosować do badania materiałów i wyrobów ferromagnetycznych i nieferromagnetycznych. Umożliwia ona wykrywanie niezgodności wewnętrznych i powierzchniowych poprzez wykorzystanie efektu naskórkowości. 2.7.2 Badania prądami wirowymi materiałów i wyrobów należy prowadzić zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 15549. 2.8 Badania szczelności (LT) 2.8.1 Badania szczelności złączy spawanych należy przeprowadzać podczas prób gotowych konstrukcji, wg wymagań zawartych w odpowiednich częściach Przepisów PRS. 2.8.2 W przypadku kiedy Przepisy PRS nie podają metody badania szczelności, należy stosować wymagania normy PN-EN 1779. 3 ZAKRES BADAŃ NIENISZCZĄCYCH 3.1 Postanowienia ogólne 3.1.1 Zakres badań nieniszczących dla materiałów i wyrobów powinien być określony w dokumentacji technicznej wyrobu, np. Planie badań nieniszczących. 3.1.2 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych powinien być określony w dokumentacji wykonawczej konstrukcji spawanej, np. Planie badań nieniszczących złączy spawanych. Badaniom należy poddać głównie złącza spawane wykonywane podczas montażu. W złączu spawanym badaniu podlega spoina oraz 10 mm strefa przy spoinie lub strefa wpływu ciepła, w zależności która wielkość jest większa. Ogólne zasady doboru badań nieniszczących do badania złączy spawanych podaje norma PN-EN ISO 17635. 3.1.3 PRS zastrzega sobie prawo do rozszerzenia wcześniej uzgodnionego zakresu badań nieniszczących oraz równoległych badań kilkoma metodami w zależności od bieżącej oceny jakości wykonanej pracy. 3.1.4 Po zakończeniu prac związanych z wykonaniem wyrobu lub prac spawalniczych na danej konstrukcji, służby kontroli wykonawcy powinny zaznaczyć miejsca badań nieniszczących (obszary badania/odcinki badania), zgodnie z uzgodnioną dokumentacją. 17

3.1.5 Badania nieniszczące wyrobu lub konstrukcji można wykonać dopiero po zakończeniu spawania lub obróbki cieplnej (jeżeli jest wymagana) i ostygnięciu do temperatury otoczenia. 3.1.6 Badania nieniszczące złączy spawanych ze stali wysokiej wytrzymałości o granicy plastyczności R eh 420 MPa można wykonać dopiero po upływie minimum 48 godzin od zakończenia spawania. Jeżeli przewidziana jest obróbka cieplna wyrobu lub konstrukcji, to badania można przeprowadzić najwcześniej po 48 godzinach od zakończenia obróbki. 3.1.7 Zakład wykonujący konstrukcje spawane jest zobowiązany, co najmniej raz na sześć miesięcy, określić współczynnik jakości złączy spawanych na podstawie odcinków badania dla badań radiograficznych i ultradźwiękowych oraz przedstawić te wyniki inspektorowi PRS na jego życzenie. Współczynnik jakości złączy spawanych należy obliczyć według wzoru: l K = 100% (3.1.7) D K współczynnik jakości złączy spawanych, [%]; l łączna długość odcinków badania dla badań radiograficznych i ultradźwiękkowych, na których wykryto niezgodności spawalnicze, które nie są akceptowalne, [m]; D łączna długość wszystkich odcinków badania dla badań radiograficznych i ultradźwiękowych, [m]. Jeżeli współczynnik jakości złączy spawanych przekracza 10%, to za każdy 1% powyżej tej liczby PRS może wymagać zwiększenia liczby odcinków badania o 5%. Liczba odcinków badania może zostać ponownie zmniejszona, gdy zakład podejmie działania korygujące i inspektor PRS uzna poziom prac spawalniczych za zadowalający. 3.2 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych kadłuba statku 3.2.1 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba statku o długości L > 24 m powinien być podany w Planie badań nieniszczących złączy spawanych i być opracowany w oparciu o wytyczne podane w tabeli 3.2.1. Liczbę odcinków badania dla rejonu 0,4L środkowej części statku należy określać według wzoru: L( B+ H ) N = (3.2.1) 45 N liczba odcinków badania dla badań radiograficznych i ultradźwiękowych, B szerokość statku, [m], H wysokość statku, [m], 18

L długość statku, [m]. Wzór (3.2.1) podaje ilość odcinków badania o długości 500 mm dla badań ultradźwiękowych i o standartowej długości 480 mm dla badań radiograficznych. W przypadku badań metodą radiograficzną, gdy długość radiogramów jest mniejsza od długości standardowej (np. 300 mm), ilość radiogramów należy zwiększyć, aby całkowita długość złączy spawanych przebadanych radiogramami o długości mniejszej była co najmniej równa całkowitej długości złączy przebadanych radiogramami o długości standardowej. Badaniom należy poddać przede wszystkim skrzyżowania złączy, przy czym odcinek badania na skrzyżowaniu złączy powinien być ustawiony w osi złącza o spodziewanych większych naprężeniach. W przypadku badań ultradźwiękowych badaniu należy poddać również dodatkowe odcinki o długości 100 mm z każdej strony złącza nie znajdującego się w osi odcinka badania. Tabela 3.2.1 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba statku o długości L > 24 m Lp. Miejsce badań 1 Złącza poszycia (głównie skrzyżowania): pokładu wytrzymałościowego na zewnątrz linii luków, mocnicy burtowej (jednak nie mniej niż 0,1H poniżej pokładu wytrzymałościowego), obła (jednak nie mniej niż 0,1H powyżej dna), dna. Złącza: zrębnic wzdłużnych, wzmocnień naroży luków, wzmocnień na końcach nadbudówek, grodzi wzdłużnych w rejonie 0,1H poniżej pokładu wytrzymałościowego. 2 Złącza poszycia kadłuba pozostałe 2) (głównie skrzyżowania) Typ złącza spawanego VT na całej długości L Zakres badań RT lub UT Rejon statku 0,4L środkowej części statku poza rejonem 0,4L środkowej części statku doczołowe 100% 0,6N wyrywkowo 1) doczołowe 100% 0,4N wyrywkowo 1) 19

Lp. Miejsce badań 3 Złącza usztywnień wzdłużnych (zładu wzdłużnego): pokładu wytrzymałościowego na zewnątrz linii luków, mocnicy burtowej (jednak nie mniej niż 0,1H poniżej pokładu wytrzymałościowego), obła (jednak nie mniej niż 0,1H powyżej dna), dna, grodzi wzdłużnych w rejonie 0,1H poniżej pokładu wytrzymałościowego 4 Złącza usztywnień wzdłużnych pozostałe 5 Złącza usztywnień poprzecznych (zładu poprzecznego): 6 Złącze mocnicy pokładowej z mocnicą burtową Typ złącza spawanego VT na całej długości L doczołowe 100% doczołowe 100% doczołowe 100% kątowe ze spoiną czołową 100% Zakres badań RT lub UT Rejon statku 0,4L środkowej części statku 1 odcinek badania na każde 5 złączy (głównie złącza montażowe) 1 odcinek badania na każde 10 złączy (głównie złącza montażowe ) 1 odcinek badania na każde 10 złączy 4 odcinki badania na długości jednego arkusza blachy 3) poza rejonem 0,4L środkowej części statku wyrywkowo 1) wyrywkowo 1) wyrywkowo 1) wyrywkowo 1), 3) 1) 2) 3) Liczba odcinków badania nie powinna przekraczać 35% odcinków badania dla odpowiednich grup konstrukcyjnych, podanych dla rejonu 0,4L w środkowej części statku. W przypadku istnienia wzmocnień lodowych należy badać głównie złącza pasa lodowego. Zaleca się stosowanie badań ultradźwiękowych. 3.2.2 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba statku o długości L 24 m i statków śródlądowych powinien być podany w Planie badań nieniszczących złączy spawanych. Badaniom należy 20

poddać głównie miejsca badania wymienione w tabeli 3.2.1. Zakres badania tj. ilość odcinków badania i ich umiejscowienie podlega odrębnemu rozpatrzeniu przez PRS. 3.2.3 Oprócz elementów konstrukcji kadłuba określonych w tabeli 3.2.1 lub wymagań p. 3.2.2, badaniom nieniszczącym należy poddać złącza spawane na połączeniu elementów wyposażenia z konstrukcją kadłuba statku w tabeli 3.2.3. Rozmieszczenie miejsc badań nieniszczących tych złączy należy uzgodnić z inspektorem PRS. Tabela 3.2.3 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych na połączeniu elementów wyposażenia z konstrukcją kadłuba statku Lp. Miejsce badania Zakres badań w % VT PT/MT/RT/UT 1) 1 2 3 4 1 Połączenie kadłuba i pochwy wału śrubowego 100 100 2 Połączenie kadłuba i elementów zawieszenia steru 100 100 3 Połączenia kadłuba i wspornika wału śrubowego 100 100 4 Połączenie kadłuba i tunelu steru strumieniowego 100 50 5 Połączenia kadłuba z fundamentami silników głównych 100 20 6 Połączenia kadłuba z fundamentami silników pomocniczych 100 20 7 Połączenia kadłuba z fundamentami urządzeń dźwignicowych 100 20 8 Połączenia kadłuba z fundamentami masztów 100 20 9 Połączenia kadłuba z fundamentami maszyn i urządzeń 100 20 1) Wybór metody badania jest zależny od typu spoiny badanego złącza spawanego. 3.2.4 Na statkach do przewozu kontenerów należy wykonać badania ultradźwiękowe wszystkich połączeń międzyblokowych wszystkich wzdłużnych elementów konstrukcyjnych górnej części przekroju poprzecznego kadłuba w rejonie ładunkowym. Do tych elementów zalicza się: najwyższy pas poszycia kadłuba wewnętrznego/grodzi wzdłużnej, mocnicę burtową, pokład główny, płyty zrębnicy luku, górną płytę zrębnicy oraz wszystkie usztywnienia wzdłużne określone na rys. 3.2.4. 3.2.5 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych kadłuba statku w trakcie przebudowy lub remontu należy każdorazowo uzgodnić z PRS. Zakres ten zależny jest od zakresu przebudowy lub prowadzonego remontu. 21

usztywnienia wzdłużne pokładu usztywnienia wzdłużne zrębnicy usztywnienia grodzi wzdłużnej usztywnienia wzdłużne burty Rys. 3.2.4 Wzdłużne elementy konstrukcyjne górnej części przekroju poprzecznego kadłuba 3.3 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła 3.3.1 Złącza spawane kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła w trakcie budowy i remontów powinny być poddane badaniom nieniszczącym w zakresie podanym w tabeli 3.3.1. Tabela 3.3.1 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła Klasa konstrukcji 1) Rodzaj Zakres badań w % ogólnej długości złączy spawanych złącza VT RT lub UT 1 2 3 4 I 100 II spoiny wzdłużne 50 2) III wg uzgodnienia z PRS 100 I 50 2) spoiny II 25 2) obwodowe III wg uzgodnienia z PRS 1) 2) Podział na klasy określono w Przepisach klasyfikacji i budowy statków morskich, Część VII Silniki, mechanizmy, kotły i zbiorniki ciśnieniowe. Badania powinny obejmować wszystkie skrzyżowania spoin. 22

3.4 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych rurociągów 3.4.1 Złącza spawane rurociągów powinny być poddane badaniom nieniszczącym w zakresie podanym w tabeli 3.4.1. Tabela 3.4.1 Zakres badań nieniszczących połączeń spawanych rurociągów Klasa rurociągu 1) Średnica Zakres badań w % złączy spawanych zewnętrzna rury [mm] VT MT 2) RT lub UT 1 2 3 4 5 I II III 75 100 10 3) > 75 100 100 100 100 wyrywkowo wyrywkowo > 100 10 3) 10 3) niezależnie od średnicy wyrywkowo wyrywkowo 1) 2) 3) Podział na klasy określono w Przepisach klasyfikacji i budowy statków morskich, Część VII Silniki, mechanizmy, kotły i zbiorniki ciśnieniowe. Spoiny pachwinowe łączące kołnierz z rurą. Jednak nie mniej niż jedno złącze wykonane przez danego spawacza. 3.4.2 W rurociągach klasy I spoiny pachwinowe połączeń kołnierzowych powinny być poddane badaniom magnetyczno-proszkowym. 3.5 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych elementów mechanizmów i urządzeń oraz innych konstrukcji 3.5.1 Zakres badań nieniszczących złączy spawanych elementów mechanizmów i urządzeń oraz innych konstrukcji niż przedstawione w niniejszej Publikacji powinien być podany w dokumentacji technicznej. Ilość miejsc badania będzie odrębnie rozpatrywana przez PRS. Badaniom należy poddać przede wszystkim silnie obciążone węzły elementów mechanizmów i urządzeń oraz innych konstrukcji. 4 KRYTERIA OCENY 4.1 Postanowienia ogólne 4.1.1 Wymagany poziom jakości powinien być określony w dokumentacji: technicznej materiału, wyrobu, np. Planie badań nieniszczących, wykonawczej konstrukcji spawanej, np. Planie badań nieniszczących złączy spawanych. 23

Szczegółowe poziomy jakości materiałów, wyrobów lub złączy spawanych podają Przepisy PRS. W przypadku gdy takie wymagania nie zostały określone, to należy stosować normy dotyczące danego wyrobu. 4.1.2 Stwierdzone niezgodności należy klasyfikować i opisywać zgodnie z postanowieniami normy PN-EN ISO 6520-1. 4.1.3 Poziom jakości złączy spawanych dla wyrobów wykonanych ze stali należy określić według normy PN-EN ISO 5817, a dla wyrobów wykonanych z aluminium lub jego stopów według normy PN-EN ISO 10042. 4.1.4 Wytyczne dotyczące poziomu akceptacji i poziomu jakości złączy spawanych dla poszczególnych metod badań podaje norma PN-EN ISO 17635. W przypadku badań wizualnych poziomy jakości są tożsame z poziomami akceptacji. Dla pozostałych metod badań poziomy akceptacji należy określać wg norm odpowiednich dla danej metody badania: PN-EN ISO 23277 dla PT, PN-EN ISO 23278 dla MT, PN-EN 12517-1 dla RT, PN-EN ISO 11666 dla UT. 4.1.5 W metodach badań wizualnej (VT), penetracyjnej (PT) i magnetycznoproszkowej (MT) nie określa się poziomu techniki badań. 4.2 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych kadłuba statku 4.2.1 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba dla statków o długości L > 24 m, w zależności od ich miejsca, przedstawiono w tabeli 4.2.1. Tabela 4.2.1 Poziom jakości i poziom akceptacji złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba dla statków o długości L > 24 m Metoda badania Poziom jakości w rejonie 0,4L poza rejonem 0,4L Poziom akceptacji Poziom jakości Poziom akceptacji 1 2 3 4 5 Wizualna (VT) B B C C Penetracyjna (PT) B 2X C 2X Magnetyczno-proszkowa (MT) B 2X C 2X Radiograficzna (RT) B 1 C 2 Ultradźwiękowa (UT) B 2 C 3 24

4.2.2 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba dla statków o długości L > 24 m niższe niż podane w tabeli 4.2.1 będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. 4.2.3 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba dla statków o długości L 24 m i statków śródlądowych przedstawiono w tabeli 4.2.3. Tabela 4.2.3 Poziom jakości i poziom akceptacji złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba dla statków o długości L 24 m i statków śródlądowych Metoda badania Poziom jakości Poziom akceptacji 1 2 3 Wizualna (VT) C C Penetracyjna (PT) C 2X Magnetyczno-proszkowa (MT) C 2X Radiograficzna (RT) C 2 Ultradźwiękowa (UT) C 3 4.2.4 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych poszycia i elementów usztywnień kadłuba dla statków o długości L 24 m niższe niż podane w tabeli 4.2.3 będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. 4.2.5 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych na połączeniu elementów wyposażenia z konstrukcją kadłuba statku podano w tabeli 4.2.5. Lp. Tabela 4.2.5 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych na połączeniu elementów wyposażenia z konstrukcją kadłuba Miejsce badania Poziom akceptacji VT PT MT RT UT Poziom jakości 1 2 3 4 5 6 7 8 1 Połączenie poszycia kadłuba i pochwy B 1 1 1 2 B wału śrubowego 2 Połączenie poszycia kadłuba i elementów zawieszenia steru 3 Połączenia poszycia i wspornika wału śrubowego 4 Połączenie poszycia i tunelu steru strumieniowego 5 Połączenia kadłuba z fundamentami silników głównych 6 Połączenia kadłuba z fundamentami silników pomocniczych B 1 1 1 2 B B 1 1 1 2 B B 1 1 1 2 B B 1 1 1 2 B C 2X 2X 2 3 C 25

1 2 3 4 5 6 7 8 7 Połączenia kadłuba z fundamentami B 1 1 1 2 B urządzeń dźwignicowych 8 Połączenia kadłuba z fundamentami masztów 9 Połączenia kadłuba z fundamentami maszyn i urządzeń C 2X 2X 2 3 C C 2X 2X 2 3 C 4.2.6 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych na połączeniu elementów wyposażenia z konstrukcją kadłuba statku niższe niż podane w tabeli 4.2.5 będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. 4.3 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych, wymienników ciepła 4.3.1 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych, wymienników ciepła, w zależności od ich klasy, podano w tabeli 4.3.1. Tabela 4.3.1 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła w zależności od ich klasy 1) Metoda badania Poziom jakości klasa I klasa II klasa III Poziom akceptacji Poziom jakości Poziom akceptacji Poziom jakości Poziom akceptacji Wizualna (VT) B B C C C C Penetracyjna (PT) B 1 C 2X C 2X Magnetyczno-proszkowa (MT) B 1 C 2X C 2X Radiograficzna (RT) B 1 C 2 C 2 Ultradźwiękowa (UT) B 2 C 3 C 3 1) Podział na klasy określono w Przepisach klasyfikacji i budowy statków morskich, Część VII Silniki, mechanizmy, kotły i zbiorniki ciśnieniowe. 4.3.2 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła niższe niż wymienione w tabeli 4.3.1 będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. Poziom jakości D jest niedopuszczalny dla kotłów, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła klasy I. 4.4 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych rurociągów 4.4.1 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych rurociągów, w zależności od ich klasy, podano w tabeli 4.4.1. 26

Metoda badania Tabela 4.4.1 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych rurociągów w zależności od ich klasy 1) Poziom jakości klasa I klasa II klasa III Poziom akceptacji Poziom jakości Poziom akceptacji Poziom jakości Poziom akceptacji 1 2 3 4 5 6 7 Wizualna (VT) B B C C C C Penetracyjna (PT) B 1 C 2X C 2X Magnetyczno-proszkowa (MT) B 1 C 2X C 2X Radiograficzna (RT) B 1 C 2 C 2 Ultradźwiękowa (UT) B 2 C 3 C 3 1) Podział na klasy określono w Przepisach klasyfikacji i budowy statków morskich, Część VII Silniki, mechanizmy, kotły i zbiorniki ciśnieniowe. 4.4.2 Poziomy akceptacji/jakości rurociągów niższe niż wymienione w tabeli 4.4.1 będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. Poziom jakości D jest niedopuszczalny dla rurociągów klasy I. 4.5 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych elementów mechanizmów i urządzeń oraz innych konstrukcji 4.5.1 Poziomy akceptacji/jakości złączy spawanych elementów mechanizmów i urządzeń oraz innych konstrukcji niż przedstawione w niniejszej Publikacji powinny być podane w dokumentacji technicznej i będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. 27

NON-DESTRUCTIVE TESTING

1 GENERAL 1.1 General Provisions 1.1.1 The requirements of the present Publication apply to all cases where non-destructive testing is required by the Rules and no specific requirements for the tests are given therein or where such requirements are not defined in technical documentation. This Publication does not cover requirements for the testing of: welder test pieces; the relevant requirements are specified in Publication No. 3/P Principles for Examination of Welders, welded joints of liquefied gas cargo tanks and process pressure vessels in gas tankers; the relevant requirements are specified in Publication No. 48/P Requirements Concerning Gas Tankers, steel forgings; the relevant requirements are specified in Publication No. 70/P Non-destructive Testing of Hull and Machinery Steel Forgings, steel castings; the relevant requirements are specified in Publication No. 71/P Non-destructive Testing of Hull Marine Steel Castings, test assemblies made for the purposes of welding procedure qualification tests; the relevant requirements are specified in Publication No. 74/P Principles for Welding Procedure Qualification Tests. 1.1.2 The present Publication refers to the provisions of other documents (e.g. standards). The provisions, through reference to this text, constitute the requirements of this Publication. Notations and titles of the standards, together with the date of their issue (current at the time of the present Publication issue), are specified in subchapter 1.3. It is recommended that current editions of the reference documents should be used. 1.1.3 The present Publication specifies the requirements for the testing and assessment of metallic materials and products, as well as welded joints using one or several non-destructive methods, listed below, i.e.: visual testing (VT), penetrant testing (PT), magnetic-particle testing (MT), radiographic testing (RT), ultrasonic testing (UT), eddy-current testing (ET), leak tightness testing (LT). The selection of a testing method depends on location and type of anticipated imperfections, as well as access to the tested area or test segment. 29