Informator Certyfikacja personelu NDT

Transkrypt

1 Strona: 1 z 9 Niniejszy informator określa sposób postępowania oraz warunki jakie musi spełnić kandydat aby uzyskać certyfikat kompetencji w danej metodzie NDT, stopniu i sektorze. Jednostka Certyfikująca Osoby w programie certyfikacji personelu badań nieniszczących (w skrócie JC) oferuje następujące możliwości certyfikacji: - w 6. metodach a) VT badania wizualne, b) PT badania penetracyjne, c) MT badania magnetyczno-proszkowe, d) ET badania prądami wirowymi, e) UT badania ultradźwiękowe, f) RT-IO - interpretacja i ocena zdjęć radiograficznych (ograniczone zastosowanie metody RT). - w trzech stopniach kwalifikacji (wyjątek stanowi Interpretacji i oceny zdjęć radiograficznych RT-IO tylko 2 stopień kwalifikacji) - w multisektorze* (A lub B: c, f, w, t, wp ; wyjątek stanowi RT-IO 2) * certyfikacja RT-IO 2 odbywa się tylko w sektorze wyrobu w-spoiny; W przypadku certyfikacji UT1, UT2, ET1, ET2 istnieje możliwość certyfikacji w sektorze przemysłowym A lub B przy zastosowaniu tylko sektorów wyrobu f oraz wp. Legenda do stosowanych oznaczeń / skrótów: sektor wyrobu c odlewy (materiały żelazne i nieżelazne), f odkuwki (wszystkie typy odkuwek: materiały żelazne i nieżelazne), w złącza spawane (wszystkie rodzaje spoin i złącza lutowane z materiałów żelaznych i nieżelaznych), t rury różnych średnic (bez szwu, spawane, materiały żelazne i nieżelazne) wp wyroby przerabiane plastycznie z wyjątkiem odkuwek (np. płyty, wałki, pręty) ( wybór sektorów wyrobu wg p. A.2 Załącznik A EN ISO 9712) sektor przemysłowy A wytwarzanie, B badania przed- i eksploatacyjne, w tym wytwarzanie (uwaga: w sektorze B zawarty jest sektor A) (wybór sektorów przemysłowych wg p. A.3 Załącznik A EN ISO 9712) Istnieją dwie formy certyfikacji:

2 Strona: 2 z 9 1) pierwsza certyfikacja (rozumiana jako ubieganie się po raz pierwszy o uprawnienia / lub traktowana jako pierwsza w kolejnych metodach lub stopniach kwalifikacji) : a) pierwsza certyfikacja pierwsza certyfikacja w JC b) rozszerzenie rozszerzenie certyfikatu o kolejną metodę NDT lub stopień 2) przedłużenie certyfikacji: a) odnowienie po upływie pierwszego okresu ważności certyfikatu (po 5 latach) b) recertyfikacja po upływie drugiego okresu ważności certyfikatu (po 10 latach) WYMAGANIA DO PROCESU KWALIFIKACJI I CERTYFIKACJI 1. Egzamin kwalifikacyjny a) Proces kwalifikacji polega na przeprowadzeniu egzaminu kwalifikacyjnego dla kandydata, który: - ukończył szkolenie z wynikiem pozytywnym oraz w wymiarze czasu odpowiadającym wymogom stawianym przez Jednostkę Certyfikującą (wg EN ISO 9712 pkt ) - przedłożył potwierdzenie wstępnego stażu praktycznego przed egzaminem (zgodnie z wymaganiami JC i normy EN ISO 9712 pkt 7.3) - przedłożył zaświadczenie badania wzroku, potwierdzające zadawalającą zdolność widzenia (określone Normą EN ISO 9712, oraz dodatkowo dla personelu VT2 Normą 13018). Tabela 1. Wymagane minimalne okresy stażu praktycznego przed egzaminem 1 Metoda Stopień 1 Stopień 2 Stopień 2 - Stopień 3 Stopień 3 bezpośrednio *) bezpośrednio **) VT, MT, PT, ET 3 dni 1 tydzień 2 tygodnie 1 miesiąc doświadczenia w 2 stopniu (tzn. z certyfikatem 2 stopnia) 2 miesiące doświadczenia w 2 stopniu (tzn. z certyfikatem 2 stopnia) UT 1 tydzień - odbyte szkolenie 1 st. - 2 tygodnie 1 miesiąc 1 miesiąc doświadczenia w 2 stopniu (tzn. z certyfikatem 2 stopnia) 2 miesiące doświadczenia w 2 stopniu (tzn. z certyfikatem 2 stopnia) RT-IO tygodnie Podane w tabeli czasy są minimalnymi, kandydat może potwierdzić większą ilość czasu praktyki przemysłowej, spełniając już wymagania do certyfikacji.

3 Strona: 3 z 9 *Po zakończonym kursie np. VT(1+2) dany kandydat podchodzi do egzaminu bezpośrednio na stopień 2. b) Egzaminy na 1., 2. i 3. stopień przeprowadzane są przez kwalifikowanych i nominowanych przez Jednostkę Certyfikującą egzaminatorów. c) Ważność egzaminu na 2. stopień kwalifikacji wynosi 2 lata. d) Kandydat na 3. stopień kwalifikacji, musi posiadać aktualny certyfikat w stopniu 2 w odpowiedniej metodzie oraz pozytywnie zaliczyć egzamin podstawowy (BASIC) a także spełnić wymagania, które zostały podane wyżej (pkt.1a) *=*. *Kolejność zdawania egzaminów 3. stopnia: 1) egzamin podstawowy BASIC, 2) egzamin w metodzie głównej. e) Kandydat po otrzymaniu zawiadomienia o egzaminie, musi stawić się na egzamin w określonym miejscu i czasie wraz z dokumentem potwierdzającym tożsamość. 1.1 Zawartość egzaminu 1. i 2. stopnia Egzamin kwalifikacyjny na 1. lub 2. stopień składa się z trzech części: dwóch części teoretycznych oraz z części praktycznej. Część teoretyczna składa się z części ogólnej i specjalistycznej przy zastosowaniu testów jednokrotnego wyboru. Test ogólny zawiera pytania z wiedzy ogólnej, natomiast test specjalistyczny składa się z pytań uznanych za ważne dla danego sektora przemysłowego oraz metody. Egzamin praktyczny: - dla 1. stopnia kwalifikacji składa się z zadań praktycznych, które polegają na przebadaniu próbek i wypełnieniu protokołu z badań -dla 2. stopnia kwalifikacji składa się z zadań praktycznych, które polegają na przebadaniu próbek i zapisu w wymaganym zakresie (interpretacji) oraz wypełnieniu protokołu z badań. Kandydat chcąc uzyskać pozytywny wynik egzaminu musi uzyskać minimum 70% z każdej części egzaminu (ogólnej, specjalistycznej i praktycznej). Ponad to, w przypadku egzaminu praktycznego, kandydat powinien uzyskać minimum 70% dla każdej przebadanej próbki oraz odpowiednio dla instrukcji badania. 1.2 Zawartość egzaminu podstawowego BASIC (dla uzyskania 3. stopnia kwalifikacji w metodzie głównej) Egzamin podstawowy jest zdawany jako pierwszy- przed egzaminem w metodzie głównej w 3. stopniu kwalifikacji.

4 Strona: 4 z 9 Jest to egzamin teoretyczny testowy, składający się z trzech części (A, B i C). Część A dotyczy wiadomości technicznych dotyczących wiedzy o materiałach i technologiach. Część B dotyczy wiadomości zarówno o programie jak i systemie certyfikacji wg normy EN ISO Część C dotyczy ogólnych wiadomości z zakresu 2. stopnia kwalifikacji w minimum czterech metodach NDT. 1.3 Zawartość egzaminu 3. stopnia Egzamin w metodzie głównej składa się z dwóch części teoretycznych testowych (D, E) oraz z zadań polegających na opracowaniu procedur badawczych (F). Część D sprawdza wiedzę z zakresu wiadomości dotyczących 3. stopnia dla danej metody badań. Część E sprawdza wiedzę z zakresu zastosowania metody NDT w danym sektorze przemysłowym, wraz ze stosowanymi wytycznymi, normami i specyfikacjami. 1.4 Powtarzanie egzaminu Kandydat, który nie uzyskał pozytywnej oceny z którejkolwiek części* egzaminu może poprawić dwukrotnie daną część. Egzamin poprawkowy nie może się jednak odbyć wcześniej niż miesiąc po dacie egzaminu i nie później niż 2 lata po dacie egzaminu kwalifikacyjnego. *Część egzaminu rozumiana jest jako (w zależności od stopnia kwalifikacji) - część ogólna, specjalistyczna, praktyczna (1. i 2. stopień kwalifikacji); A, B, C (egzamin podstawowy BASIC); D, E, F (3. stopień kwalifikacji w metodzie głównej). Kandydat, któremu nie udało się uzyskać pozytywnego wyniku z możliwych poprawek, musi wnioskować o ponowny pełny egzamin chcąc mieć możliwość certyfikacji w danej metodzie i stopniu. 2. Certyfikacja Certyfikacja jest procesem niezależnym od egzaminu, której celem jest sprawdzenie wszelkich wymagań, jakie kandydat musi spełnić aby uzyskać certyfikat kompetencji w danej metodzie i stopniu. Pozytywnym wynikiem procesu certyfikacji jest wystawienie certyfikatu na pierwszy okres ważności - 5 lat. Przed końcem pierwszego okresu ważności, kandydat chcąc utrzymać ciągłość posiadanych uprawnień, musi zawnioskować o odnowienie certyfikacji. Pozytywnym wynikiem procesu odnowienia certyfikacji jest wystawienie certyfikatu na kolejne 5 lat. Przed końcem drugiego okresu ważności certyfikatu, kandydat chcąc utrzymać ciągłość posiadanych uprawnień musi zawnioskować o recertyfikację. Proces recertyfikacji związany jest z egzaminem recertyfikującym. Egzamin recertyfikujący dla 1. i 2. stopnia kwalifikacji składa się jedynie z części

5 Strona: 5 z 9 praktycznej. Pozytywnym wynikiem procesu recertyfikacji jest wystawienie certyfikatu na kolejny okres ważności 5 lat. Po spełnieniu wszystkich wymagań stawianych przez JC, kandydat otrzymuje certyfikat (w formie papierowej) oraz zestawienie posiadanych uprawnień (w formie plastikowej karty). 2.1 Tryb uzyskiwania certyfikatów kompetencji a) Pierwsza certyfikacja Kandydat, który po raz pierwszy wnioskuje o wydanie certyfikatu w danej metodzie i stopniu, lub po raz kolejny wnioskuje o wydanie certyfikatu w innej metodzie i stopniu / w tej samej metodzie lecz wyższym stopniu podlega pierwszej certyfikacji. Kandydat aby otrzymać certyfikat musi wywiązać się z wymienionych niżej wymagań: - ukończenie szkolenia z wynikiem pozytywnym - pozytywne zaliczenie egzaminu - złożenie wniosku certyfikującego wraz z wymaganymi załącznikami* - wywiązanie się z należytych opłat *Wymagane załączniki przy pierwszej certyfikacji: - wykaz doświadczenia, który potwierdza wymaganą ilość praktyki przemysłowej (patrz Tabela 2.) - aktualne zaświadczenie o zdolności widzenia (jeżeli przesłane przed egzaminem zaświadczenie o zdolności widzenia straciło ważność) - kopia dowodu osobistego - kopia świadectwa wykształcenia zawodowego - kopia świadectwa o zdanym egzaminie - kopia zaświadczenia o udziale w szkoleniu - aktualne zdjęcie w wersji papierowej lub elektronicznej

6 Strona: 6 z 9 Tabela 2. Minimalny wymagany czas praktyki przemysłowej dla kandydata ubiegającego się o certyfikację (podany w miesiącach) Metoda Stopień 1. Stopień 2. Stopień 2. bezpośrednio Stopień 3. MT, PT, VT RT, UT, ET RT-FI b) Odnowienie certyfikacji (po 5 latach) Aby kandydat mógł przystąpić do odnowienia certyfikacji Jednostka Certyfikująca powinna otrzymać stosowny wniosek jeszcze w trakcie obowiązywania certyfikacji, najlepiej na 6 miesięcy przed upływem ważności certyfikatu. Im później wpłynie wniosek, tym Jednostka będzie mieć mniej czasu na rozpatrzenie sprawy jeszcze w trakcie obowiązywania certyfikacji co pociąga za sobą narastające ryzyko braku ciągłości pomiędzy poprzednią i nową certyfikacją. Jeżeli wniosek wpłynie do Jednostki już po upływie ważności certyfikacji, odnowienie certyfikacji będzie możliwe tylko poprzez recertyfikację. Aby wniosek został pozytywnie rozpatrzony, należy przesłać wymagane załączniki: - karta zgłoszenia na odnowienie certyfikatu - aktualne zaświadczenie o zdolności widzenia - wykaz doświadczeni NDT (ciągłość doświadczenia bez istotnej przerwy*) - kopia dowodu osobistego - kopia wykształcenia zawodowego w przypadku podniesienia kwalifikacji - aktualne zdjęcie w wersji papierowej lub elektronicznej *Istotna przerwa to brak wykonywania badań przez okres dłuższy niż rok lub suma przerw w wykonywaniu badań w ciągu ostatnich 5 lat, która przekracza 2 lata. Okres ważności certyfikatu wynosi 5 lat od daty wydania certyfikatu.

7 Strona: 7 z 9 c) Recertyfikacja (po 10 latach) 1. i 2. Stopień Aby kandydat mógł przystąpić do recertyfikacji Jednostka Certyfikująca powinna otrzymać stosowny wniosek jeszcze w trakcie obowiązywania certyfikacji, najlepiej na 6 miesięcy przed upływem ważności certyfikatu. Im później wpłynie wniosek, tym Jednostka będzie mieć mniej czasu na rozpatrzenie sprawy jeszcze w trakcie obowiązywania certyfikacji, co pociąga za sobą narastające ryzyko braku ciągłości pomiędzy poprzednią i nową certyfikacją. Jeżeli wniosek wpłynie do Jednostki już po upływie ważności certyfikacji, recertyfikacja będzie możliwa tylko poprzez przestąpienie do pełnego egzaminu certyfikującego, tak jak dla pierwszej certyfikacji. Recertyfikacja polega na sprawdzeniu wymagań dotyczących ciągłości doświadczenia, wystarczającej zdolności widzenia do wykonywania badań oraz przeprowadzeniu egzaminu praktycznego dla kandydata. Aby wniosek został pozytywnie rozpatrzony, należy przesłać wniosek certyfikacyjny wraz z wymaganymi załącznikami: - karta zgłoszenia na egzamin - aktualne zaświadczenie o zdolności widzenia - wykaz doświadczenia NDT (ciągłość doświadczenia bez istotnej przerwy**) - kopia dowodu osobistego - kopia wykształcenia zawodowego (w przypadku podniesienia kwalifikacji) - aktualne zdjęcie w wersji papierowej lub elektronicznej **Istotna przerwa to brak wykonywania badań przez okres dłuższy niż rok lub suma przerw w wykonywaniu badań w ciągu ostatnich 5 lat, która przekracza 2 lata. Okres ważności certyfikatu to 5 lat od daty wydania certyfikatu. 3. stopień Aby kandydat mógł przystąpić do recertyfikacji Jednostka Certyfikująca powinna otrzymać stosowny wniosek jeszcze w trakcie obowiązywania certyfikacji, najlepiej na 6 miesięcy przed upływem ważności certyfikatu. Im później wpłynie wniosek, tym Jednostka będzie mieć mniej czasu na rozpatrzenie sprawy jeszcze w trakcie obowiązywania certyfikacji co pociąga za sobą narastające ryzyko braku ciągłości pomiędzy poprzednią i nową certyfikacją.

8 Strona: 8 z 9 Jeżeli wniosek wpłynie do Jednostki już po upływie ważności certyfikacji, recertyfikacja będzie możliwa tylko poprzez przestąpienie do pełnego egzaminu certyfikującego, tak jak dla pierwszej certyfikacji. Recertyfikacja dla personelu 3 stopnia polega na sprawdzeniu wymagań dotyczących ciągłości doświadczenia, wystarczającej zdolności widzenia do wykonywania badań oraz przeprowadzeniu egzaminu, który składa się z jednej części teoretycznej. Aby wniosek został pozytywnie rozpatrzony, należy przesłać wniosek certyfikacyjny wraz z wymaganymi załącznikami: - karta zgłoszenia na egzamin - aktualne zaświadczenie o zdolności widzenia - wykaz doświadczenia NDT (ciągłość doświadczenia bez istotnej przerwy**) - kopia dowodu osobistego - kopia wykształcenia zawodowego (w przypadku podniesienia kwalifikacji) - aktualne zdjęcie w wersji papierowej lub elektronicznej **Istotna przerwa to brak wykonywania badań przez okres dłuższy niż rok lub suma przerw w wykonywaniu badań w ciągu ostatnich 5 lat, która przekracza 2 lata. Okres ważności certyfikatu to 5 lat od daty wydania certyfikatu. 2.3 Wydanie certyfikatów Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku certyfikującego, certyfikator jednostki podpisuje certyfikat, który potwierdza kompetencje kandydata do wykonywania badań w danej metodzie, stopniu oraz sektorach przemysłowych i wyrobu. Jednostka certyfikująca jest właścicielem certyfikatu i ma prawo do sprawdzenia właściwego wykorzystania certyfikatu przez osobę w trakcie okresu jego ważności. W przypadku stwierdzenia niewłaściwego wykorzystania certyfikatu, jednostka ma prawo do ograniczenia zakresu, wstrzymania lub unieważnienia certyfikatu. 2.4 Utrzymanie ważności certyfikatu Aby certyfikat nie stracił ważności w danym okresie należy: - przestrzegać zasad kodeksu etycznego jednostki - utrzymać ciągłość doświadczenia (tzn. ciągłość wykonywania badań w danej metodzie oraz stopniu, bez istotnej przerwy)

9 Strona: 9 z 9 - prowadzić dokumentację z badań, świadczącą o ciągłości badań - posiadać aktualne zaświadczenie o zdolności widzenia 2.5 Unieważnienie certyfikatu (wg EN ISO 9712, pkt ) Certyfikat staje się nieważny jeżeli: - zostaną złamane zasady kodeksu etycznego, - z corocznego badania wzroku wynika, iż kandydat stał się fizycznie niezdolny do wykonywania badań, - w metodzie, w której kandydat jest certyfikowany wystąpi istotna przerwa, - kandydat nie uzyska recertyfikacji w ciągu okresu, w którym spełnia wymagani dotyczące recertyfikacji lub pierwotnej certyfikacji. 2.6 Zasady przywrócenia ważności certyfikatu - W przypadku kandydata, który złamał zasady kodeksu etycznego, osoba nie może wnioskować o ponowną certyfikację przez okres 1 roku. Wnioskowanie może mieć miejsce po wyjaśnieniu nadużycia certyfikatu. Przywrócenie certyfikacji w tym wypadku polega na zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego oraz procedurze certyfikacji jak dla nowego kandydata. - W przypadku badania wzroku, które wykazało brak zdolności do wykonywania działań, wymaga się powtórnego badania widzenia. Jeżeli drugie badanie ponownie okaże się negatywne, osoba nie może mieć przywróconej certyfikacji.