Kod ucznia.. suma punktów.. V POWIATOWY KONKURS Z PRZYRODY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 POD PATRONATEM JURAJSKIEGO STOWARZYSZENIA NAUCZYCIELI TWÓRCZYCH ETAP I Termin : 4 kwietnia 2014r. godz. 9.00 Czas pracy: 60 minut Instrukcja dla ucznia: 1. Otrzymujesz test składający się z 19 zadań. 2. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać max. 60 punktów. 3. Aby zakwalifikować się do II etapu konkursu, powinieneś uzyskać co najmniej 48 punktów. Przy każdym zadaniu podana jest liczba punktów możliwych do uzyskania. 4. Czytaj uważnie polecenia! 5. Odpowiedzi zapisuj czytelnie piórem lub długopisem. Odpowiedzi zapisane ołówkiem lub poprawione korektorem nie będą oceniane. 6. W zadaniach wielokrotnego wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz znakiem X. Jeżeli się pomylisz, błędną odpowiedź obtocz kółkiem i ponownie zaznacz poprawną odpowiedź X. 7. W zadaniach otwartych błędną odpowiedź przekreśl i obok wpisz wyraźnie poprawną odpowiedź. Życzę powodzenia!
Zadanie 1 (0-4) Przekreśl w drugiej i trzeciej kolumnie tabeli niewłaściwe określenia, aby wykazać różnice między środowiskiem wodnym i lądowym. Czynniki środowiska Środowiska lądowe Środowiska wodne gęstość środowiska mniejsza/większa mniejsza/większa ilość tlenu 21%/0,03% mniej/więcej ilość CO 2 21%/0,03% mniej/więcej wahania temperatury małe / duże małe / duże Zadanie 2. (0-3) Do podanych elementów polskiego wybrzeża dopasuj czynnik (wpisz w kwadraty), który je ukształtował. Czynniki: 1. fale morskie 2. prądy morskie 3. rzeka Wisła a) mierzeja b) klif c) wybrzeże deltowe Zadanie 3. (0-3) Mierzeja często odcina część morza, tworząc jezioro przybrzeżne. Wśród podanych poniżej jezior Polski podkreśl trzy jeziora przybrzeżne. Niegocin, Łebsko, Mamry, Gardno, Jamno, Hańcza Zadanie 4. (0-3). Na polskich wyżynach wapiennych ukształtował się krajobraz krasowy. a) Wyjaśnij na czym polegają zjawiska krasowe: b) Jednym z najciekawszych elementów krajobrazu krasowego są jaskinie. Podaj nazwy dwóch form naciekowych powstałych w jaskiniach, oznaczonych na zdjęciu literami A i B. A A. B. B
Zadanie 5. (0-2) Zaznacz znakiem X dwa zdania fałszywe: 1. Śniardwy i Gopło są jeziorami polodowcowymi morenowymi. 2. Hańcza jest najgłębszym jeziorem polodowcowym Polski. 3. Najwięcej jezior polodowcowych występuje w Tatrach. 4. Mamry to największe jezioro Pojezierza Pomorskiego 5. Lodowiec pozostawił po sobie również głazy narzutowe. Zadanie 6. (0-4) Wyżyna Krakowsko Częstochowska słynie między innymi z naturalnych siedlisk nietoperzy. Żyje ich tam, aż 17 różnych gatunków. Większość zamieszkuje licznie znajdujące się tam jaskinie. Poniżej przedstawiono, krótki tekst napisany przez Konrada, opisujący nietoperze, za który niestety otrzymał w szkole ocenę niedostateczną, ponieważ popełnił aż 4 błędy. Podkreśl te błędy w tekście, a następnie zastąp je poprawnymi określeniami. Nietoperze są symbolem Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Te piękne ptaki żyją w jaskiniach, a nocą wylatują polować na owady. Ponieważ większość swojego życia spędzają w jaskiniach ich ciało pokryte jest piórami, które chronią je przed zmarznięciem. Samice posiadają gruczoły mleczne, którymi karmią młode. Ich skrzydła są przekształconymi kończynami przednimi, tylko kciuk wystaje poza skrzydło. Zimą zapadają w sen, podnosząc temperaturę swojego ciała, aby przetrwać trudny okres zimowy. a. ; b.. c..; d.. Zadanie 7. (0-4) Na rysunku przedstawiającym kreta, zaznaczono cechy budowy ułatwiające zwierzęciu życie pod ziemią. W tabeli poniżej w jednej kolumnie oznaczono literami A - D nazwy cech przystosowawczych, natomiast w drugiej kolumnie cyfrowo 1-4 oznaczono ich znaczenie lub funkcję w przypadkowej kolejności. Wpisz w odpowiednią pustą kratkę na rysunku oznaczenie literowe cechy i oznaczenie cyfrowe jej znaczenia lub funkcji.
Nazwa cechy Funkcja lub znaczenie przystosowawczej A. Ogon 1. Działa jak spychacz, kret odgarnia nim ziemię na boki i do góry. B. Sierpowaty wyrostek i 2. Narząd węchu i dotyku otwory nosowe silne kości dłoni skierowane są ku dołowi C. Szerokie czoło 3. Szeroka, sprawna szufelka, służąca do grzebania D. Ryjkowaty nos 4. Służy jako narząd dotyku, ułatwia orientację w ciemnym korytarzu. Zadanie 8. (0 6) Rozpoznaj przedstawione na mapach poziomicowych formy rzeźby terenu. Wpisz ich nazwy w odpowiednie miejsca, wybierając z podanych w ramce: dolina, wzgórze, obniżenie terenu, stok, góra, przełęcz 1.. 2... 3.. 4... 5. 6... Zadanie 9 (0-4) W podanych zdaniach skreśl błędne określenia tak, aby każde było prawdziwe. A. Wysokość wzniesienia mierzona od jego podnóża do szczytu to wysokość względna / wysokość bezwzględna. B. Wypalanie łąk przyczynia się do wzbogacenia/ zubożenia gleby w składniki mineralne. C. Podszyt / ściółka leśna to warstwa lasu składająca się z opadłych liści, szczątków roślin i zwierząt. D. Lasy zatrzymują duże ilości wilgoci oraz wody z opadów, co często zapobiega / sprzyja powodzi.
Zadanie 10. (0 4) Uzupełnij schemat procesu fotosyntezy:... +. + energia świetlna. +. Zadanie 11. ( 0 5) Skala mapy lub planu informuje nas najczęściej o zmniejszeniu rysunku w porównaniu z rzeczywistymi wymiarami obiektu. a) Uzupełnij tabelę: b) Wpisz w prostokąty podane niżej skale liczbowe tak, aby były one uporządkowane od najmniejszej do największej. 1:4 000; 1:400 000; 1:5 000; 1:10 1:1 mała skala coraz większa skala duża skala Zadanie 12. (0 1) U dziecka zaobserwowano następujące objawy: silne osłabienie, bóle głowy, brzucha, wątroby, ostrą biegunkę i wymioty, zaburzenia wzroku i równowagi, duszność, gorączkę, zaczerwienienie skóry i twarzy. Opisane objawy mogą wskazywać na: A. zatrucie grzybami trującymi B. ukąszenie przez żmiję zygzakowatą C. omdlenie D. ukąszenie przez kleszcza Zadanie 13. (0 1) W którym zestawie wymieniono choroby wirusowe? A. Odra, ospa wietrzna, świnka. B. Angina, ospa wietrzna, AIDS. C. Grypa, żółtaczka zakaźna, gruźlica. D. Gruźlica, angina, czerwonka.
Zadanie 14. (0-4) Na podstawie diagramu wskaż dziecko, które ma niedowagę, nadwagę, ma wagę w normie i jest znacznie otyłe. Odpowiednie cyfry wpisz w wyznaczone miejsca. waga w kg wzrost w cm 1. Ania 100 154 2. Tomek 40 156 3. Jacek 95 170 4. Kamil 60 166 5. Ula 40 180 niedowaga nadwaga norma. znaczna otyłość Zadanie 15. (0-3) Podaj nazwę narządu, w którym zachodzi/odbywa się: a) dojrzewanie komórki jajowej... b) miejsce rozwoju zarodka... c) miejsce zapłodnienia komórki jajowej... Zadanie 16. (0 4) Przy podanych zdaniach dopisz literę P (prawda) jeśli zdanie jest poprawne lub F (fałsz) jeśli zdanie jest błędne. a) Przepona to mięsień ułatwiający pracę serca.... b) Tętnice prowadzą krew z serca do narządów.... c) Struny głosowe znajdują się w krtani.... d) Krew transportuje dwutlenek węgla i tlen....
Zadanie 17. (0-2) W budce telefonicznej Zosia zauważyła przyklejoną karteczkę z następującymi numerami telefonicznymi: 997 POLICJA 998 STRAŻ POŻARNA 999 POGOTOWIE RATUNKOWE A. Jaki numer musi wybrać Zosia, po podniesieniu słuchawki i usłyszeniu sygnału, aby zawiadomić o czyimś zatruciu grzybami? numer telefonu -... B. Jaki numer musi wybrać Zosia, po podniesieniu słuchawki i usłyszeniu sygnału, aby zawiadomić o pożarze łąki? numer telefonu -... Zadanie 18. (0-1) Jednym z warunków istnienia życia w środowisku wodnym jest obecność rozpuszczonego tlenu. Przeanalizuj poniższy wykres i wyjaśnij, dlaczego wzrost temperatury wody w jeziorze może być przyczyną śnięcia ryb....... Zadanie 19. (0 2) Prezenter przedstawiał prognozę pogody na następny dzień. Widzowie w tym czasie mogli obserwować mapę. Przeanalizuj mapę i napisz: a) Jaka jest różnica temperatur między północno zachodnią a południowo wschodnią Polską? Różnica temperatur wynosi... b) Na mapie Polski narysuj strzałkę prezentującą następującą informację: W Polsce północnej wieje zachodni wiatr
V JURAJSKI POWIATOWY KONKURS Z PRZYRODY DLA UCZNIÓW SP W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 Etap I Nr punkty Poprawna odpowiedź zad. 1 0-4 Czynniki środowiska gęstość środowiska ODPOWIEDZI do testu Środowiska lądowe Środowiska wodne mniejsza/większa mniejsza/większa Uwagi Przyznajemy po 1 p. za każdą poprawną parę wykreśleń w obrębie wiersza. ilość tlenu 21%/0,03% mniej/więcej ilość CO 2 21%/0,03% mniej/więcej wahania temperatury małe / duże małe / duże 2 0-3 a) 2 b) 1 c) 3 3 0-3 Podkreślone: Łebsko, Gardno, Jamno 4 0-3 a) Zjawisko krasowe polega na rozpuszczaniu skał wapiennych przez wody powierzchniowe i podziemne b) A. stalaktyt, B. stalagmit 5 0-2 Fałszywe: 3, 4 6 0-4 Świętokrzyskiego Ojcowskiego Ptaki ssaki Piórami włosami /sierścią Podnosząc obniżając 7 0-4 Ogon: A-4, Dłoń: B-3, Czoło: C-1 Nos: D-2 8 0-6 1.- góra 2. wzgórze 3. stok 4. dolina 5. przełęcz 6. obniżenie terenu a) Za 1p. b) Za każdą nazwę po 1p. Kolejność wpisu w miejsca a-d jest dowolna, błędne wyrazy uczeń powinien podkreślić w tekście Za każde poprawne przyporządkowanie i poprawny wpis w ramkę przy rysunku 1p. 9 0-4 Skreślone błędne: A. wysokość bezwzględna B. wzbogacona C. podszyt D. sprzyja
10 0-4 Woda/H 2 O + dwutlenek węgla/co 2 + energia świetlna tlen + cukier/glukoza/substancje odżywcze/związki organiczne 11 0-5 a) Za każdy poprawny wiersz tabeli 1p. Za każdy poprawny wpis - 1p. b) 1:400 000, 1:5 000, 1:4 000, 1:10 ( całość poprawna za 1p.) 12 0-1 A 13 0-1 A 14 0-4 Niedowaga 5/ Ula Nadwaga 4/ Kamil Norma 2/ Tomek Znaczna otyłość - 1/ Ania 15 0-3 a) Jajnik b) Macica c) Jajowód 16 0-4 a) F b) P c) P d) P 17 0-2 A. - 999 B. 998 18 0-1 Wraz ze wzrostem temperatury wody maleje rozpuszczalność tlenu w wodzie, dlatego ryby mają trudniej pobierać go z wody i umierają (duszą się). 19 0-2 A) 5 C B) Dopuszczalna każda inna poprawna wypowiedź ucznia Uczeń może maksymalnie uzyskać 60 punktów. Aby zakwalifikować się do II etapu musi zdobyć co najmniej 48 punktów (tj. 80%).