Wymagania edukacyjne z JĘZYKA POLSKIEGO dla uczniów klas V Program nauczania Podręczniki autor tytuł Nr ewidencyjny w wykazie Agnieszka Kania Program nauczania Karolina Kwak języka polskiego Joanna Majchrzak- w klasach IV- VI --------- Broda szkoły podstawowej Agnieszka Kania Karolina Kwak Joanna Majchrzak- Broda Czarowanie słowem Podręcznik do języka polskiego dla szkoły podstawowej Czarowanie słowem klasa 5cz. 1-2 Zeszyt ćwiczeń do języka polskiego Czarowanie słowem klasa 5 cz.1-2 561/3/2013
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY PIĄTEJ NIEDOSTATECZNA OSIĄGNIĘCIA UCZNIA (umiejętności, wiadomości) Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań edukacyjnych na ocenę dopuszczającą.
DOPUSZCZAJĄCA I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. 1. Czytanie i słuchanie. sprawnie i uważnie czyta teksty głośno i cicho, z pomocą nauczyciela określa temat i główną myśl tekstu, z pomocą nauczyciela wyszukuje w tekście informacje, dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity), najczęściej rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi, odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych, rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, zawiadomienie i ogłoszenie, życzenia, gratulacje), z pomocą nauczyciela odpowiada na pytania do usłyszanego tekstu, z pomocą nauczyciela identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy. 2. Samokształcenie i docieranie do informacji. z pomocą nauczyciela wyszukuje informacje w różnych typach słowników, zna różne źródła informacji. 3. Świadomość językowa. z pomocą nauczyciela rozpoznaje w wypowiedziach części mowy (liczebnik), zna kategorie fleksyjne (tryb, stopniowanie, temat, końcówka, oboczność w temacie), z pomocą nauczyciela dostrzega podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedzeniach (rodzaje podmiotu, rodzaje orzeczenia, przydawka, dopełnienie, okolicznik), zna pojęcia zdanie złożone współrzędnie i zdanie złożone podrzędnie. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. wypowiada się na temat utworu, próbuje oceniać postępowanie bohaterów, odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości,
DOPUSZCZAJĄCA z pomocą nauczyciela próbuje wskazywać cechy narodowe i regionalne różnych tekstów kultury, dostrzega swoistość tworzywa filmu, telewizji, internetu, stara się z pomocą nauczyciela w opisie i interpretacji tekstu kultury posługiwać się poznaną terminologią, z pomocą nauczyciela określa podstawowe cechy narracji, z pomocą nauczyciela próbuje omawiać akcję, wskazując wątki, próbuje nazywać cechy bohaterów, rozpoznaje w tekście rym, refren, z pomocą nauczyciela rozpoznaje w tekście uosobienie, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy i z pomocą nauczyciela objaśnia ich rolę, odróżnia wiersz rymowany i nierymowany, z pomocą nauczyciela wymienia cechy opowiadania, mitu, legendy, bajki, powieści, z pomocą nauczyciela wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska), z pomocą nauczyciela wskazuje zawarty w bajce morał i próbuje go objaśnić, z pomocą nauczyciela odczytuje wartości wpisane w teksty kultury. III. Tworzenie wypowiedzi. 1. Mówienie i pisanie. tworzy najczęściej poprawne zdania, z pomocą nauczyciela konstruuje wypowiedzi zgodne z tematem, z pomocą nauczyciela wypowiada się się na tematy poruszane na lekcjach, związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury, stara się wypowiadać, realizując zamierzony cel wypowiedzi (zachęca i zniechęca, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zaprasza), z pomocą nauczyciela formułuje celowe pytania do tekstu, stara się używać stylu i języka adekwatnego do codziennych sytuacji komunikacyjnych, stara się posługiwać różnymi środkami komunikacji niewerbalnej, stara się poprawnie akcentować wyrazy, zwłaszcza formy trybu przypuszczającego czasownika, próbuje odpowiednią intonacją przekazać intencję tekstu, z pomocą nauczyciela opowiada o wydarzeniach prawdziwych lub zmyślonych, próbuje formułować własne zdanie i z pomocą nauczyciela dobiera trafne argumenty, recytuje z pamięci dłuższe teksty poetyckie,
DOPUSZCZAJĄCA z pomocą nauczyciela formułuje wypowiedzi pisemne zgodne z tematem w następujących formach: plan szczegółowy, notatka, zawiadomienie, ogłoszenie, reklama, opis postaci, kartkę z dziennika, sprawozdanie, opis przeżyć wewnętrznych, próbuje stosować odpowiednią kompozycję i układ graficzny zgodny z wymogami danej formy pisemnej, stara się dbać o poprawny styl, próbuje sporządzać plan odtwórczy wypowiedzi. 2. Świadomość językowa. Jak w klasie czwartej oraz próbuje przy tworzeniu notatki wykorzystywać zdania i równoważniki zdań, stara się stosować poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych (czasownik w trybie oznajmującym, rozkazującym, przypuszczającym; przymiotnik w stopniu wyższym i najwyższym,; liczebnik), wie jak stopniuje się przymiotniki i przysłówki, próbuje używać przymiotników i przysłówków w stopniu wyższym i najwyższym w tekstach reklamowych, w opisie, podczas wartościowania, stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym, wykorzystując wiedzę o: - różnicach w wymowie i pisowni głosek ustnych i nosowych, twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, - zapisie nie z liczebnikami oraz przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym, - pisowni cząstki by w formach trybu przypuszczającego, stara się poprawnie używać znaków interpunkcyjnych: -przecinka w zdaniu pojedynczym, -różnych znaków interpunkcyjnych w zapisie dialogu.
DOSTATECZNA I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. 1. Czytanie i słuchanie. sprawnie i uważnie czyta teksty głośno (zwracając uwagę na dykcję) i cicho, próbuje określić temat i główną myśl tekstu, stara się wyszukiwać w tekście niektóre informacje, dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstep, rozwinięcie, zakończenie, akapity), najczęściej rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi, odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych, rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, zawiadomienie i ogłoszenie, życzenia, gratulacje), identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy, z niewielką pomocą nauczyciela odpowiada poprawnie na pytania zadane do usłyszanych tekstów. 2. Samokształcenie i docieranie do informacji. z niewielką pomocą nauczyciela wyszukuje informacje w różnych typach słowników, zna różne źródła informacji. 3. Świadomość językowa. z niewielką pomocą nauczyciela rozpoznaje w wypowiedziach części mowy (liczebnik), zna kategorie fleksyjne (tryb, stopniowanie, temat, końcówka, oboczność w temacie), z niewielką pomocą nauczyciela dostrzega podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedzeniach (rodzaje podmiotu, rodzaje orzeczenia, przydawka, dopełnienie, okolicznik), rozumie różnicę między zdaniem złożonym współrzędnie i zdaniem złożonym podrzędnie.
DOSTATECZNA II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. wypowiada się na temat utworu, stara się uzasadniać swoje wrażenie po lekturze, próbuje oceniać postępowanie bohaterów, odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości, z niewielką pomocą nauczyciela próbuje wskazywać cechy narodowe i regionalne różnych tekstów kultury,dostrzega swoistość tworzywa filmu, telewizji, internetu, stara się z pomocą nauczyciela w opisie i interpretacji tekstu kultury posługiwać się poznaną terminologią, z niewielką pomocą nauczyciela określa podstawowe cechy narracji, z niewielką pomocą nauczyciela próbuje omawiać akcję, wskazując wątki, stara się nazywać cechy bohaterów, rozpoznaje w tekście rym, refren, z niewielką pomocą nauczyciela rozpoznaje w tekście uosobienie, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy i próbuje objaśniać ich rolę, odróżnia wiersz rymowany i nierymowany, z niewielką pomocą nauczyciela wymienia cechy opowiadania, mitu, legendy, bajki, powieści, z niewielką pomocą nauczyciela wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska, próbuje wskazać zawarty w bajce morał i próbuje go objaśnić, z niewielką pomocą nauczyciela odczytuje wartości wpisane w teksty kultury. III. Tworzenie wypowiedzi. 1. Mówienie i pisanie. tworzy poprawne zdania rozwinięte, z niewielką pomocą nauczyciela konstruuje wypowiedzi zgodne z tematem, z niewielką pomocą nauczyciela wypowiada się się na tematy poruszane na lekcjach, związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury, próbuje się wypowiadać, realizując zamierzony cel wypowiedzi (zachęca i zniechęca, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zaprasza), z niewielką pomocą nauczyciela formułuje celowe pytania do tekstu, próbuje używać stylu i języka adekwatnego do codziennych sytuacji komunikacyjnych, próbuje się posługiwać różnymi środkami komunikacji niewerbalnej,
DOSTATECZNA próbuje poprawnie akcentować wyrazy, zwłaszcza formy trybu przypuszczającego czasownika, próbuje odpowiednią intonacją przekazać intencję tekstu, z niewielką pomocą nauczyciela opowiada o wydarzeniach prawdziwych lub zmyślonych, stara się formułować własne zdanie i z niewielką pomocą nauczyciela dobiera trafne argumenty, recytuje z pamięci dłuższe teksty poetyckie, z niewielką pomocą nauczyciela formułuje wypowiedzi pisemne zgodne z tematem w następujących formach: plan szczegółowy, notatka, zawiadomienie, ogłoszenie, reklama, opis postaci, kartkę z dziennika, sprawozdanie, opis przeżyć wewnętrznych, stara się stosować odpowiednią kompozycję i układ graficzny zgodny z wymogami danej formy pisemnej, stara się dbać o poprawny styl, próbuje samodzielnie sporządzać plan odtwórczy wypowiedzi. 2. Świadomość językowa. Jak w klasie czwartej oraz stara się przy tworzeniu notatki wykorzystywać zdania i równoważniki zdań, stara się stosować poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych (czasownik w trybie oznajmującym, rozkazującym, przypuszczającym; przymiotnik w stopniu wyższym i najwyższym,; liczebnik), wie jak stopniuje się przymiotniki i przysłówki, stara się używać przymiotników i przysłówków w stopniu wyższym i najwyższym w tekstach reklamowych, w opisie, podczas wartościowania, stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym, wykorzystując wiedzę o: - różnicach w wymowie i pisowni głosek ustnych i nosowych, twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, - zapisie nie z liczebnikami oraz przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym, - pisowni cząstki by w formach trybu przypuszczającego, stara się poprawnie używać znaków interpunkcyjnych: -przecinka w zdaniu pojedynczym, -różnych znaków interpunkcyjnych w zapisie dialogu, próbuje gromadzić słownictwo z określonych kręgów tematycznych.
DOBRA I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. 1. Czytanie i słuchanie. sprawnie i uważnie czyta teksty cicho i głośno, zwracając uwagę na dykcję i pauzy oraz stara się przekazać intencję i wymowę tekstu, potrafi określić temat i główną myśl tekstu, wyszukuje w tekście potrzebne informacje, rozumie relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstep, rozwinięcie, zakończenie, akapity), rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi, odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych, rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, zawiadomienie i ogłoszenie, życzenia, gratulacje), identyfikuje wypowiedż jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy, odpowiada poprawnie na pytania zadane do usłyszanych tekstów, stara się rozpoznawać kolokwializmy i elementy gwarowe w języku mówionym. 2. Samokształcenie i docieranie do informacji. wyszukuje informacje w różnych typach słowników (mitów i tradycji, frazeologicznym), korzysta z różnych źródeł informacji. 3. Świadomość językowa. rozpoznaje w wypowiedziach części mowy (liczebnik), zna kategorie fleksyjne (tryb, stopniowanie,temat, końcówka, oboczność w temacie), z niewielką pomocą nauczyciela dostrzega podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedzeniach (rodzaje podmiotu, rodzaje orzeczenia, przydawka, dopełnienie, okolicznik), rozumie różnicę między zdaniem złożonym współrzędnie i zdaniem złożonym podrzędnie.
DOBRA II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. wypowiada się na temat utworu, uzasadnia swoje wrażenie po lekturze, ocenia postępowanie bohaterów, odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości, próbuje wskazywać cechy narodowe i regionalne różnych tekstów kultury, dostrzega swoistość tworzywa filmu, telewizji, internetu, w opisie i interpretacji tekstu kultury posługuje się poznaną terminologią, określa podstawowe cechy narracji, omawia akcję, wskazując wątki, nazywa cechy bohaterów, rozpoznaje w tekście rym, refren, rozpoznaje w tekście uosobienie, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy i próbuje objaśniać ich rolę, odróżnia wiersz rymowany i nierymowany, wymienia cechy opowiadania, mitu, legendy, bajki, powieści, wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska, wskazuje zawarty w bajce morał i go objaśnia, próbuje odczytywać wartości wpisane w teksty kultury, próbuje odróżniać wytwory kultury wysokiej od wytworów kultury masowej, próbuje odróżniać sprawy przemijające od ponadczasowych. III. Tworzenie wypowiedzi. 1. Mówienie i pisanie. tworzy rozbudowane, poprawne zdania, konstruuje dłuższe wypowiedzi zgodne z tematem, wypowiada się się na tematy poruszane na lekcjach, związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury, wypowiada się, realizując zamierzony cel wypowiedzi (zachęca i zniechęca, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zaprasza), formułuje celowe pytania do tekstu, używa stylu i języka adekwatnego do codziennych sytuacji komunikacyjnych, posługuje się różnymi środkami komunikacji niewerbalnej, poprawnie akcentuje wyrazy, zwłaszcza formy trybu przypuszczającego czasownika, z odpowiednią intonacją przekazuje intencję tekstu,
DOBRA opowiada o wydarzeniach prawdziwych lub zmyślonych, dodając szczegóły, próbuje sygnalizować zaangażowanie emocjonalne, formułuje własne zdanie i stara się dobierać trafne argumenty, recytuje z pamięci dłuższe teksty poetyckie, podejmując próbę ich głosowej interpretacji, formułuje wypowiedzi pisemne zgodne z tematem w następujących formach: plan szczegółowy, notatka, zawiadomienie, ogłoszenie, reklama, opis postaci, kartkę z dziennika, sprawozdanie, opis przeżyć wewnętrznych, stosuje odpowiednią kompozycję i układ graficzny zgodny z wymogami danej formy pisemnej, dba o poprawny styl i odpowiednie słownictwo, sporządza plan odtwórczy wypowiedzi. 2. Świadomość językowa. Jak w klasie czwartej oraz przy tworzeniu notatki wykorzystuje zdania i równoważniki zdań, stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych (czasownik w trybie oznajmującym, rozkazującym, przypuszczającym; przymiotnik w stopniu wyższym i najwyższym,; liczebnik), stopniuje przymiotniki i przysłówki, używa przymiotników i przysłówków w stopniu wyższym i najwyższym w tekstach reklamowych, w opisie, podczas wartościowania, pisze poprawnie pod względem ortograficznym, wykorzystując wiedzę o: - różnicach w wymowie i pisowni głosek ustnych i nosowych, twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, - zapisie nie z liczebnikami oraz przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym, - pisowni cząstki by w formach trybu przypuszczającego, poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: -przecinka w zdaniu pojedynczym, -różnych znaków interpunkcyjnych w zapisie dialogu, gromadzi słownictwo z określonych kręgów tematycznych.
BARDZO DOBRA I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. 1. Czytanie i słuchanie. sprawnie i uważnie czyta teksty cicho i głośno, zwracając uwagę na dykcję i pauzy oraz przekazuje intencję i wymowę tekstu, samodzielnie określa temat i główną myśl tekstu, samodzielnie wyszukuje w tekście potrzebne informacje, rozumie relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstep, rozwinięcie, zakończenie, akapity), rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi, odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych, rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, zawiadomienie i ogłoszenie, życzenia, gratulacje), identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy, odpowiada poprawnie na pytania zadane do usłyszanych tekstów, rozpoznaje kolokwializmy i elementy gwarowe w języku mówionym. 2. Samokształcenie i docieranie do informacji. samodzielnie wyszukuje informacje w różnych typach słowników (mitów i tradycji, frazeologicznym), samodzielnie korzysta z różnych źródeł informacji. 3. Świadomość językowa. bezbłędnie rozpoznaje w wypowiedziach części mowy (liczebnik), zna kategorie fleksyjne (tryb, stopniowanie, temat, końcówka, oboczność w temacie), rozpoznaje podstawowe funkcje składniowe wyrazów użytych w wypowiedzeniach (rodzaje podmiotu, rodzaje orzeczenia, przydawka, dopełnienie, okolicznik), rozpoznaje zdania złożone współrzędnie i zdania złożone podrzędnie. II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. interesująco wypowiada się na temat utworu, uzasadnia swoje wrażenie po lekturze, podejmuje rozważania i ocenia postępowanie bohaterów, odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości, wskazuje cechy narodowe i regionalne różnych tekstów kultury,
BARDZO DOBRA rozumie swoistość tworzywa filmu, telewizji, internetu, w opisie i interpretacji tekstu kultury posługuje się poznaną terminologią, określa podstawowe cechy narracji, samodzielnie omawia akcję, wskazując wątki, nazywa cechy bohaterów, rozpoznaje w tekście rym, refren, rozpoznaje w tekście uosobienie, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy i objaśnia ich rolę, odróżnia wiersz rymowany i nierymowany, wymienia cechy opowiadania, mitu, legendy, bajki, powieści, wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska, wskazuje zawarty w bajce morał i go objaśnia, próbuje samodzielnie odczytywać wartości wpisane w teksty kultury, odróżnia wytwory kultury wysokiej od wytworów kultury masowej, odróżnia sprawy przemijające od ponadczasowych. III. Tworzenie wypowiedzi. 1. Mówienie i pisanie. samodzielnie tworzy rozbudowane, poprawne zdania, konstruuje dłuższe wypowiedzi zgodne z tematem, wypowiada się się w sposób rozbudowany na tematy poruszane na lekcjach, związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury, wypowiada się, realizując zamierzony cel wypowiedzi (zachęca i zniechęca, poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zaprasza), formułuje celowe pytania do tekstu, używa stylu i języka adekwatnego do codziennych sytuacji komunikacyjnych, posługuje się różnymi środkami komunikacji niewerbalnej, poprawnie akcentuje wyrazy, zwłaszcza formy trybu przypuszczającego czasownika, z odpowiednią intonacją przekazuje intencję tekstu, opowiada o wydarzeniach prawdziwych lub zmyślonych, dodając szczegóły i sygnalizując zaangażowanie emocjonalne, formułuje własne zdanie i dobiera trafne argumenty, recytuje z pamięci dłuższe teksty poetyckie, podejmując próbę ich głosowej interpretacji, samodzielnie formułuje wypowiedzi pisemne zgodne z tematem w następujących formach: plan szczegółowy, notatka, zawiadomienie, ogłoszenie, reklama, opis postaci, kartkę z dziennika, sprawozdanie, opis przeżyć wewnętrznych,
BARDZO DOBRA stosuje odpowiednią kompozycję i układ graficzny zgodny z wymogami danej formy pisemnej, dba o poprawny styl i bogate słownictwo, samodzielnie sporządza plan odtwórczy wypowiedzi. 2. Świadomość językowa. Jak w klasie czwartej oraz przy tworzeniu notatki wykorzystuje zdania i równoważniki zdań, stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych (czasownik w trybie oznajmującym, rozkazującym, przypuszczającym; przymiotnik w stopniu wyższym i najwyższym,; liczebnik), poprawnie stopniuje przymiotniki i przysłówki, używa przymiotników i przysłówków w stopniu wyższym i najwyższym w tekstach reklamowych, w opisie, podczas wartościowania, pisze poprawnie pod względem ortograficznym, wykorzystując wiedzę o: - różnicach w wymowie i pisowni głosek ustnych i nosowych, twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych, - zapisie nie z liczebnikami oraz przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym, - pisowni cząstki by w formach trybu przypuszczającego, poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: -przecinka w zdaniu pojedynczym, -różnych znaków interpunkcyjnych w zapisie dialogu, świadomie gromadzi słownictwo z określonych kręgów tematycznych. CELUJĄCA Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania edukacyjne na ocenę bardzo dobrą oraz uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły i środowiska lokalnego, odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, biegle posługuje się wiadomościami i umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych objętych programem nauczania i wynikających z podstawy programowej, proponuje rozwiązania nietypowe, jest twórczy i rozwija własne uzdolnienia.