Dr Magdalena Nowak 2007/2008 Zakład Historii Najnowszej Polski Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Przedmiot: Historia Polski 1918-1945, rok III, studia niestacjonarne 2. Ilość godzin: 1 grupa 60 h = 60 godzin 3. Forma: konwersatorium 4. Wykaz tematów realizowanych oraz wymagana literatura: 1. Walka o kształt granic państwa 1918-1923 - koncepcja federacyjna Piłsudskiego a program Dmowskiego - działalność KNP w Paryżu - konferencja w Wersalu, traktat wersalski i traktat mniejszościowy - ustalenie polskiej granicy zachodniej - rewolucja w Rosji i pokój brzeski - wojna polsko-ukraińska i polsko-radziecka (traktat ryski) - URL i ZURL - układ Petlura - Piłsudski - decyzja Rady Ambasadorów z 1923 r. 2. Ustrój II Rzeczpospolitej - Mała Konstytucja - Konstytucja Marcowa 1921 r. - reformy społeczno-gospodarcze: rolna, samorządowa, walutowa - nowela sierpniowa - Konstytucja Kwietniowa, jej konsekwencje - system sanacyjny po 1926, 1930, 1935 r. - system parlamentarny w Polsce i jego specyfika 3. Etatyzm - polityka gospodarcza rządów do 1926 r. wobec - polityka gospodarcza rządów sanacyjnych - program gospodarczy OZN-u - bilans gospodarczy lat międzywojennych 4. Wielki Kryzys Gospodarczy - sytuacja gospodarcza Polski przed kryzysem - syndromy kryzysu - polityka antykryzysowa 5. Zmiana pokoleniowa przełomu lat 20 i 30-tych - Młodzi i Starzy w Stronnictwie Narodowym - Obóz Zjednoczenia Narodowego jako próba konsolidacji pokolenia przełomu - charakterystyka 3 pokoleń II RP - Młodzi wobec faszyzmu i hitleryzmu 1
6. Wybrane aspekty polskiej polityki zagranicznej 1918-1939 - konferencja w Genui i Rapallo 1922 r. - Locarno 1925 r. - układ o nieagresji z Niemcami 1934 r. - pakt o nieagresji z ZSRR 1932 r. - Pakt Wschodni - Monachium 1938 r. - brytyjskie gwarancje dla Polski - Józef Beck jako kierownik polskiej polityki zagranicznej 7. Stosunki narodowościowe w II RP - pojęcia: naród. państwo, społeczeństwo, kultura, świadomość narodowa, mniejszość narodowa i asymilacja - procesy narodowotwórcze - fazy, geneza narodu polskiego - sytuacja prawna mniejszości narodowych w II RP - mniejszości: liczba, struktura, rozmieszczenie - Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukaińskiej - religia jako element wyróżniający (sytuacja prawna wyznań, struktura religijna mniejszości) - Kościół prawosławny i greckokatolicki 8. II wojna światowa: Polacy i Ukraińcy -Gdańsk-jako ośrodek ukraiński w okresie międzywojennym - wrzesień 1939 r. - postawy polskie i ukraińskie - pakt Ribbentrop - Mołotow - okupacja radziecka - 1941 r. - okupacja niemiecka - rola kościoła unickiego - metropolita Andrzej Szeptycki - UPA i AK w Galicji Wschodniej - wypadki wołyńskie 1943-44 - akcja Wisła 1947 r. i jej konsekwencje do dziś 9. Polskie państwo podziemne -wrzesień 1939-sukcesja- Rząd Polski na Emigracji -struktury krajowe podziemia do powstania AK (ZWZ) -AK-powstanie, struktura, funkcje(pion wojskowy Państwa Podziemnego) -Delegatura Rządu na Kraj -struktury polityczne: Polityczny Komitet Porozumiewawczy, Krajowa Reprezentacja Polityczna, Rada Jedności Narodowej (skład, polityka) -sylwetki dowódców AK: Stefan Gro - Rowecki, Tadeusz Bór - Komorowski,, Leopold Niedźwiadek - Okulicki -podziemie 1944/45-1947/48-NIE, WiN, proces szesnastu 10. Geneza PZPR ( 2 spotkania) - Polacy w ZSRR w czasie II wojny światowej - PKWN-referendum1946 i wybory 1947 - PPR - walka o władzę, metody, rola NKWD - powstanie PZPR - monopol władzy 2
Wymagana literatura: Podręczniki: Brzoza C., Sowa L. A., Historia Polski 1918 1945, Warszawa 2006 Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003 Bardach J. Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996 Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 Literatura: 1. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Czubiński A., Najnowsze dzieje Polski 1914-1983. Dominiczak H., Granica wschodnia Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Klimecki M., Polsko-ukraińska wojna o Lwów i Wschodnią Galicję 1918-1919, Warszawa 1997. Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914-1919, Warszawa 1985. Polska i Ukraina, Sojusz 1920 roku i jego następstwa. Praca zbiorowa pod red. Z.Karpusa, W.Rezmera i E.Wiszka, Toruń 1997. Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Zaremba P., Historia dwudziestolecia 1918-1939, Gdańsk 1988. Nowak M. Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukraińskiej w II Rzeczypospolitej w kontekście decyzji Rady Ambasadorów z 15 III 1923 r. o uznaniu wschodniej granicy Polski, [w]: Między Odrą a Dnieprem, zbiór studiów pod red. T. Stegnera, Gdańsk 1997. Żurawski vel Grajewski P.P., Sprawa ukraińska na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919, Warszawa 1995. 2. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Ajnenkiel A., Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980. Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1977. Albert A. (Roszkowski W.), Najnowsza historia Polski 1918-1980, Londyn 1991 Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918-1939, Wrocław 2000 3. Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 4. Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 5. Jędruszczak T., Piłsudczycy bez Piłsudskiego, Warszawa 1963. 3
Majchrowski J., Silni - zwarci - gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego, Warszawa 1985. Rudnicki Sz., Obóz Narodowo - Radykalny. Geneza i działalność, Warszawa 1985. Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893-1939, Wrocław 1980. Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczpospolitej, Wrocław 1991. 6. Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987. Czubiński A., Europa XX wieku., Poznań 1998. Dominiczak H., Granica wschodnia RP w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Kamiński M., K,Zacharias M.J., Polityka zagraniczna Rzeczpospolitej Polskiej 1918-1939, Warszawa 1998. Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski, Warszawa 1981. Sierpowski S., Mniejszości narodowe jako instrument polityki międzynarodowej 1919-1939, Poznań 1986 Terlecki A., Pułkownik Beck, Kraków 1985. 7. Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979. Papierzyńska-Turek M., Państwo wobec prawosławia 1918-1939, Warszawa 1989. A.Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996 Chałupczak H. Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Lublin 1998 Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa-Poznań 1999 Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1985 8. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Fedusio P., Ukraińcy w Wolnym Mieście Gdańsku (1910-1939) [w:] Między Odrą a Dnieprem. Wyznania i narody, Zbiór studiów pod red T. Stegnera, Gdańsk 1997. Hałagida I., Ukraińcy w województwie gdańskim w latach 1947-1956, Tamże. Motyka G., Za niepodległą Ukrainę. Działalność OUN-UPA w latach 1929-1954., Tamże. Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Torzecki R., Polacy i Ukraińcy. Warszawa 1993. Antypolska akcja OUN-UPA 1943-1944. Fakty i interpretacje, pod red. G. Motyki i D. Lebionka, Warszawa 2003 9. Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, 1939 1989, Warszawa 1996 Leinward A., Przywódcy Polski Podziemnej przed sądem moskiewskim. Warszawa 1992. Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Ney-Krwawicz M., AK Siła Zbrojna Polskiego Podziemia., Warszawa 1993. Salmonowicz S., Polskie Państwo Podziemne. Z dziejów Walki Cywilnej 1939-1945., Warszawa 1994. Strzembosz T., Refleksje o Polsce i podziemiu 1939-1945.,Warszawa 1990. 4
Szarota T., Stefan Rowecki Grot, Warszawa 1985. Duraczyński E., Generał Iwanow zaprasza. Przywódcy Podziemnego Państwa polskiego przed sądem moskiewskim, Warszawa 1989 10. Kersten K., Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944-1956, Londyn 1993. Kersten K., Narodziny systemu władzy, Polska 1943 1948, Warszawa 1984 i następne wyd. Paczkowski A., Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski., Kraków 1999. Tatarkiewicz W., Historia Filozofii,t. III, Warszawa 1978, (marksizm, leninizm). Torańska T., Oni, Aneks 1985 (lub wydanie nowsze). Żenczykowski T., Polska Lubelska 1944, Warszawa 1990 5. Sposób rozliczenia: zaliczenie -------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Przedmiot: Proseminarium (Historia Polski XX wieku w świetle źródeł), rok II, studia niestacjonarne, 2. Ilość godzin: 30 godzin (sem. I i II) 3. Forma: ćwiczenia 4. Wykaz tematów realizowanych oraz wymagana literatura: Wykaz temetów: Zasady pisania prac proseminaryjnych 1. Prawa autorskie 2. Zasady sporządzania przypisów i bibliografii 3. Karty bibliograficzne i fiszki 4. Dobór literatury: podręczniki, monografie, artykuły 5. Bibliografie, encyklopedie i słowniki Aleksander Swieżawski, Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1999 s.17 99, 189 210. Wstęp do badań historycznych. Nauki pomocnicze historii i archiwistyka w systemie kształcenia studentów historii szkoły wyższej, pod red. Macieja Szczurowskiego, Toruń 2001, s. 85 91 6. Źródła: źródła prasowe 7. Krytyka źródeł Andrzej Korybski, Wstęp do prasoznawstwa, Lublin 1997 (1998, 1999, 2000, 2001, 2003) Mieczysław Kafel, Prasoznawstwo. Wstęp do problematyki, Warszawa 1966 Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie, t.2, Warszawa 1970 Aleksander Swieżawski, Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1999 s.112 165. Jerzy Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998, 33 56 5
8. Ustalanie i wybór tematu 9. Zbieranie materiału 10. Plan pracy i jej pisanie 11. Referowanie Aleksander Swieżawski, Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1999 s.169 182. Jerzy Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998, s. 57 123 Benon Miśkiewicz, Wstęp do badań historycznych, wydanie V zmienione, Warszawa-Poznań 1988, s. 324 325 (praca seminaryjna oparta na źródłach) Literatura: Aleksander Swieżawski, Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1999 Wstęp do badań historycznych. Nauki pomocnicze historii i archiwistyka w systemie kształcenia studentów historii szkoły wyższej, pod red. Macieja Szczurowskiego, Toruń 2001 Jerzy Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 1998 Benon Miśkiewicz, Wstęp do badań historycznych, wydanie V zmienione, Warszawa-Poznań 1988 Andrzej Korybski, Wstęp do prasoznawstwa, Lublin 1997 (1998, 1999, 2000, 2001, 2003) Mieczysław Kafel, Prasoznawstwo. Wstęp do problematyki, Warszawa 1966 Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie, t.2, Warszawa 1970 5. Sposób zaliczenia: zaliczenie Warunkiem zaliczenia zajęć jest obecność na wszystkich spotkaniach, przygotowanie i napisanie w terminie pracy proseminaryjnej -------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Przedmiot: Historia Polski, rok IV, studia stacjonarne pięcioletnie 2. Ilość godzin: 1 grupa 60 h = 60 godzin 3. Forma: konwersatorium 4. Wykaz tematów realizowanych oraz wymagana literatura: 1. Walka o kształt granic państwa 1918-1923 ( 2 spotkania) - koncepcja federacyjna Piłsudskiego a program Dmowskiego - działalność KNP w Paryżu 6
- konferencja w Wersalu, traktat wersalski i traktat mniejszościowy - ustalenie polskiej granicy zachodniej - rewolucja w Rosji i pokój brzeski - wojna polsko-ukraińska i polsko-radziecka (traktat ryski) - URL i ZURL - układ Petlura - Piłsudski - decyzja Rady Ambasadorów z 1923 r. 2. Ustrój II Rzeczpospolitej ( 2 spotkania) - Mała Konstytucja - Konstytucja Marcowa 1921 r. - reformy społeczno-gospodarcze: rolna, samorządowa, walutowa - nowela sierpniowa - Konstytucja Kwietniowa, jej konsekwencje - system sanacyjny po 1926, 1930, 1935 r. - system parlamentarny w Polsce i jego specyfika 3. Etatyzm ( 1 spotkanie) 4. Wielki Kryzys Gospodarczy ( 1 spotkanie) - sytuacja gospodarcza Polski przed kryzysem - syndromy kryzysu - polityka antykryzysowa 5. Zmiana pokoleniowa przełomu lat 20 i 30-tych ( 1 spotkanie) - Młodzi i Starzy w Stronnictwie Narodowym - Obóz Zjednoczenia Narodowego jako próba konsolidacji pokolenia przełomu - charakterystyka 3 pokoleń II RP - Młodzi wobec faszyzmu i hitleryzmu 6. Wybrane aspekty polskiej polityki zagranicznej 1918-1939 (1 spotkanie) - konferencja w Genui i Rapallo 1922 r. - Locarno 1925 r. - układ o nieagresji z Niemcami 1934 r. - pakt o nieagresji z ZSRR 1932 r. - Pakt Wschodni - Monachium 1938 r. - brytyjskie gwarancje dla Polski - Józef Beck jako kierownik polskiej polityki zagranicznej 7. Stosunki narodowościowe w II RP ( 2 spotkania) - pojęcia: naród. państwo, społeczeństwo, kultura, świadomość narodowa, mniejszość narodowa i asymilacja - procesy narodowotwórcze - fazy, geneza narodu polskiego - sytuacja prawna mniejszości narodowych w II RP - mniejszości: liczba, struktura, rozmieszczenie - Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukaińskiej - religia jako element wyróżniający (sytuacja prawna wyznań, struktura religijna mniejszości) - Kościół prawosławny i grekokatolicki 8. II wojna światowa: Polacy i Ukraińcy ( 1 spotkanie) -Gdańsk-jako ośrodek ukraiński w okresie międzywojennym - wrzesień 1939 r. - postawy polskie i ukraińskie - pakt Ribbentrop - Mołotow - okupacja radziecka - 1941 r. - okupacja niemiecka 7
- rola kościoła unickiego - metropolita Andrzej Szeptycki - UPA i AK w Galicji Wschodniej - wypadki wołyńskie 1943-44 - akcja Wisła 1947 r. i jej konsekwencje do dziś 9. Polskie państwo podziemne (2 spotkania) -wrzesień 1939-sukcesja- Rząd Polski na Emigracji -struktury krajowe podziemia do powstania AK (ZWZ) -AK-powstanie, struktura, funkcje(pion wojskowy Państwa Podziemnego) -Delegatura Rządu na Kraj -struktury polityczne: Polityczny Komitet Porozumiewawczy, Krajowa Reprezentacja Polityczna, Rada Jedności Narodowej (skład, polityka) -sylwetki dowódców AK: Stefan Gro - Rowecki, Tadeusz Bór - Komorowski,, Leopold Niedźwiadek - Okulicki -podziemie 1944/45-1947/48-NIE, WiN, proces szesnastu 10. Geneza PZPR ( 2 spotkania) - założenia ideologiczne komunizmu - "Kapitał" Marksa - początki ruchu komunistycznego w Polsce i Europie - Międzynarodówki - frakcje - KPP w II Rzeczpospolitej - rola partii, kontakty z ZSRR - Polacy w ZSRR w czasie II wojny światowej - PKWN-referendum1946 i wybory 1947 - PPR - walka o władzę, metody, rola NKWD - powstanie PZPR - monopol władzy 11. System stalinowski (1 spotkanie) - aparat bezpieczeństwa i terror - sowietyzacja - emigracja - aparat partyjny 12. Gospodarka PRL ( 1 spotkanie) - reformy społeczno-gospodarcze - odbudowa kraju - plan 6-letni - uprzemysłowienie - warunki życia ludności - klasa robotnicza - kryzysy - Polska na tle gospodarki światowej 13. Ustrój PRL(1 spotkanie) - Sejm Ustawodawczy - Mała konstytucja z 1947 r. - Konstytucja 1952 r. - urząd prezydenta - praktyka ustrojowa:: system wyborczy, Sejm, Rada Państwa,, Najwyższa Izba Kontroli, Rada Ministrów 14. Udział Polski w polityce zagranicznej bloku socjalistycznego ( 1 spotkanie) 15. Kryzysy PRL-u ( 4 spotkań) - Październik 1956 r. (Władysław Gomułka) - geneza, przebieg, skutki 8
- Marzec 1968 r. - przyczyny, przebieg, skutki, tło międzynarodowe - Grudzień 1970 r. - początek końca - opozycja 1970-1980: KOR, ROBCiO - Sierpień 1980 r. - przyczyny, porozumienia sierpniowe, "Solidarność" - stan wojenny i PRON - podziemie i emigracja 16. III Rzeczpospolita ( 1 spotkanie) - pierestrojka i jej konsekwencje - wiosna "Solidarności" 1988-1989 - Okrągły Stół - wybory 4 czerwca 1989 r. - konstytucja III RP - administracja terenowa i nowe instytucje państwowe po 1989 r. 17. Rola Kościoła w PRL ( 1 spotkanie) - sytuacja Kościoła w okresie stalinowskim - kardynał S. Wyszyński - Jan Paweł II i jego pielgrzymki - Kościół w okresie stanu wojennego - Kościół po odzyskaniu niepodległości Wymagana literatura: Podręczniki: Brzoza C., Sowa L. A., Historia Polski 1918 1945, Warszawa 2006 Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003 Bardach J. Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996 Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 Kallas M. Lityński A., Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2003 Cz. Brzoza, A.L. Sowa, Historia Polski 1918 1945, Wydawnictwo Literackie 2006 Literatura: 1. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Czubiński A., Najnowsze dzieje Polski 1914-1983. Dominiczak H., Granica wschodnia Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Klimecki M., Polsko-ukraińska wojna o Lwów i Wschodnią Galicję 1918-1919, Warszawa 1997. Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914-1919, Warszawa 1985. Polska i Ukraina, Sojusz 1920 roku i jego następstwa. Praca zbiorowa pod red. Z.Karpusa, W.Rezmera i E.Wiszka, Toruń 1997. Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Zaremba P., Historia dwudziestolecia 1918-1939, Gdańsk 1988. Nowak M. Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukraińskiej w II Rzeczypospolitej w kontekście decyzji Rady Ambasadorów z 15 III 1923 r. o uznaniu wschodniej granicy Polski, [w]: Między Odrą a Dnieprem, zbiór studiów pod red. T. Stegnera, Gdańsk 1997. Żurawski vel Grajewski P.P., Sprawa ukraińska na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919, Warszawa 1995. 9
2. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Ajnenkiel A., Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980. Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1977. Albert A. (Roszkowski W.), Najnowsza historia Polski 1918-1980, Londyn 1991 Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918-1939, Wrocław 2000 3. Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 4. Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 5. Jędruszczak T., Piłsudczycy bez Piłsudskiego, Warszawa 1963. Majchrowski J., Silni - zwarci - gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego, Warszawa 1985. Rudnicki Sz., Obóz Narodowo - Radykalny. Geneza i działalność, Warszawa 1985. Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893-1939, Wrocław 1980. Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczpospolitej, Wrocław 1991. 6. Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987. Czubiński A., Europa XX wieku., Poznań 1998. Dominiczak H., Granica wschodnia RP w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Kamiński M., K,Zacharias M.J., Polityka zagraniczna Rzeczpospolitej Polskiej 1918-1939, Warszawa 1998. Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski, Warszawa 1981. Sierpowski S., Mniejszości narodowe jako instrument polityki międzynarodowej 1919-1939, Poznań 1986 Terlecki A., Pułkownik Beck, Kraków 1985. 7. Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979. Papierzyńska-Turek M., Państwo wobec prawosławia 1918-1939, Warszawa 1989. A.Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996 Chałupczak H. Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Lublin 1998 Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa-Poznań 1999 Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1985 10
8. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Fedusio P., Ukraińcy w Wolnym Mieście Gdańsku (1910-1939) [w:] Między Odrą a Dnieprem. Wyznania i narody, Zbiór studiów pod red T. Stegnera, Gdańsk 1997. Hałagida I., Ukraińcy w województwie gdańskim w latach 1947-1956, Tamże. Motyka G., Za niepodległą Ukrainę. Działalność OUN-UPA w latach 1929-1954., Tamże. Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Torzecki R., Polacy i Ukraińcy. Warszawa 1993. Antypolska akcja OUN-UPA 1943-1944. Fakty i interpretacje, pod red. G. Motyki i D. Lebionka, Warszawa 2003 9. Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, 1939 1989, Warszawa 1996 Leinward A., Przywódcy Polski Podziemnej przed sądem moskiewskim. Warszawa 1992. Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Ney-Krwawicz M., AK Siła Zbrojna Polskiego Podziemia., Warszawa 1993. Salmonowicz S., Polskie Państwo Podziemne. Z dziejów Walki Cywilnej 1939-1945., Warszawa 1994. Strzembosz T., Refleksje o Polsce i podziemiu 1939-1945.,Warszawa 1990. Szarota T., Stefan Rowecki Grot, Warszawa 1985. Duraczyński E., Generał Iwanow zaprasza. Przywódcy Podziemnego Państwa polskiego przed sądem moskiewskim, Warszawa 1989 10. Kersten K., Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944-1956, Londyn 1993. Kersten K., Narodziny systemu władzy, Polska 1943 1948, Warszawa 1984 i następne wyd. Paczkowski A., Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski., Kraków 1999. Tatarkiewicz W., Historia Filozofii,t. III, Warszawa 1978, (marksizm, leninizm). Torańska T., Oni, Aneks 1985 (lub wydanie nowsze). Żenczykowski T., Polska Lubelska 1944, Warszawa 1990 11. Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945-1980, Londyn 1994 Kersten K., Historia polityczna Polski 1944-1956,Warszawa 1986. Kersten K., Między wyzwoleniem a zniewoleniem, Polska 1944 1956, Londyn 1993. Paczkowski A., Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski, Kraków 1999. Werblan A., Stalinizm w Polsce, Warszawa 1991 14 Borodziej W., Od Poczdamu do Szklarskiej Poręby. Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1947, Londyn 1990 11
15. Albert A., Najnowsza historia Polski, cz. IV 1956-1980, Wokół Października, z. I,Warszawa 1984. Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945-1980, Londyn 1994. Kersten K., Historia polityczna Polski 1944-1956,Warszawa 1986. Kersten K., Między wyzwoleniem a zniewoleniem, Polska 1944 1956, Londyn 1993. Władyka W., Polska próba, Październik 1956, Kraków 1989 Machcewicz P., Polski rok 1956, Warszawa 1994 Czerwiec 1976 w materiałach archiwalnych, Wybór, wstęp i opr. J. Eisler, Warszawa 2001 Eisler J., Marzec 1968, Geneza, Przebieg, Konsekwencje, Warszawa 1991 Głowacki A., Kryzys polityczny 1970r. w świetle wydarzeń na Wybrzeżu Szczecinskim, Warszawa 1985 Holzer J., Solidarność 1980 1981, Geneza i historia, Paryż i Warszawa 1985 Ash T. G., Polska rewolucja, Solidarność 1980 1981, Warszawa 1987 16. Dudek A. Pierwsze lata III Rzeczpospolitej 1989-2001, Kraków 2004 Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990, Kraków 2004 17. Dudek A., Gryz R., Komuniści i kościół w Polsce 1945-1989, Kraków 2003 5. Sposób rozliczenia: zaliczenie -------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Przedmiot: Historia Polski 1918-1945, rok III, studia stacjonarne, licencjat 2. Ilość godzin: 2 grupy 30 h = 60 godzin 3. Forma: konwersatorium 4. Wykaz tematów realizowanych oraz wymagana literatura: 1. Walka o kształt granic państwa 1918-1923 - koncepcja federacyjna Piłsudskiego a program Dmowskiego - działalność KNP w Paryżu - konferencja w Wersalu, traktat wersalski i traktat mniejszościowy - ustalenie polskiej granicy zachodniej - rewolucja w Rosji i pokój brzeski - wojna polsko-ukraińska i polsko-radziecka (traktat ryski) - URL i ZURL - układ Petlura - Piłsudski - decyzja Rady Ambasadorów z 1923 r. 12
2. Ustrój II Rzeczpospolitej - Mała Konstytucja - Konstytucja Marcowa 1921 r. - reformy społeczno-gospodarcze: rolna, samorządowa, walutowa - nowela sierpniowa - Konstytucja Kwietniowa, jej konsekwencje - system sanacyjny po 1926, 1930, 1935 r. - system parlamentarny w Polsce i jego specyfika 3. Etatyzm - polityka gospodarcza rządów do 1926 r. wobec - polityka gospodarcza rządów sanacyjnych - program gospodarczy OZN-u - bilans gospodarczy lat międzywojennych 4. Wielki Kryzys Gospodarczy - sytuacja gospodarcza Polski przed kryzysem - syndromy kryzysu - polityka antykryzysowa 5. Zmiana pokoleniowa przełomu lat 20 i 30-tych - Młodzi i Starzy w Stronnictwie Narodowym - Obóz Zjednoczenia Narodowego jako próba konsolidacji pokolenia przełomu - charakterystyka 3 pokoleń II RP - Młodzi wobec faszyzmu i hitleryzmu 6. Wybrane aspekty polskiej polityki zagranicznej 1918-1939 - konferencja w Genui i Rapallo 1922 r. - Locarno 1925 r. - układ o nieagresji z Niemcami 1934 r. - pakt o nieagresji z ZSRR 1932 r. - Pakt Wschodni - Monachium 1938 r. - brytyjskie gwarancje dla Polski - Józef Beck jako kierownik polskiej polityki zagranicznej 7. Stosunki narodowościowe w II RP - pojęcia: naród. państwo, społeczeństwo, kultura, świadomość narodowa, mniejszość narodowa i asymilacja - procesy narodowotwórcze - fazy, geneza narodu polskiego - sytuacja prawna mniejszości narodowych w II RP - mniejszości: liczba, struktura, rozmieszczenie - Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukaińskiej - religia jako element wyróżniający (sytuacja prawna wyznań, struktura religijna mniejszości) - Kościół prawosławny i greckokatolicki 8. II wojna światowa: Polacy i Ukraińcy -Gdańsk-jako ośrodek ukraiński w okresie międzywojennym - wrzesień 1939 r. - postawy polskie i ukraińskie 13
- pakt Ribbentrop - Mołotow - okupacja radziecka - 1941 r. - okupacja niemiecka - rola kościoła unickiego - metropolita Andrzej Szeptycki - UPA i AK w Galicji Wschodniej - wypadki wołyńskie 1943-44 - akcja Wisła 1947 r. i jej konsekwencje do dziś 9. Polskie państwo podziemne -wrzesień 1939-sukcesja- Rząd Polski na Emigracji -struktury krajowe podziemia do powstania AK (ZWZ) -AK-powstanie, struktura, funkcje(pion wojskowy Państwa Podziemnego) -Delegatura Rządu na Kraj -struktury polityczne: Polityczny Komitet Porozumiewawczy, Krajowa Reprezentacja Polityczna, Rada Jedności Narodowej (skład, polityka) -sylwetki dowódców AK: Stefan Gro - Rowecki, Tadeusz Bór - Komorowski,, Leopold Niedźwiadek - Okulicki -podziemie 1944/45-1947/48-NIE, WiN, proces szesnastu 10. Geneza PZPR ( 2 spotkania) - Polacy w ZSRR w czasie II wojny światowej - PKWN-referendum1946 i wybory 1947 - PPR - walka o władzę, metody, rola NKWD - powstanie PZPR - monopol władzy Wymagana literatura: Podręczniki: Brzoza C., Sowa L. A., Historia Polski 1918 1945, Warszawa 2006 Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003 Bardach J. Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996 Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 Literatura: 1. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Czubiński A., Najnowsze dzieje Polski 1914-1983. Dominiczak H., Granica wschodnia Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Klimecki M., Polsko-ukraińska wojna o Lwów i Wschodnią Galicję 1918-1919, Warszawa 1997. Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914-1919, Warszawa 1985. Polska i Ukraina, Sojusz 1920 roku i jego następstwa. Praca zbiorowa pod red. Z.Karpusa, W.Rezmera i E.Wiszka, Toruń 1997. Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Zaremba P., Historia dwudziestolecia 1918-1939, Gdańsk 1988. 14
Nowak M. Narodowa Demokracja wobec mniejszości ukraińskiej w II Rzeczypospolitej w kontekście decyzji Rady Ambasadorów z 15 III 1923 r. o uznaniu wschodniej granicy Polski, [w]: Między Odrą a Dnieprem, zbiór studiów pod red. T. Stegnera, Gdańsk 1997. Żurawski vel Grajewski P.P., Sprawa ukraińska na konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919, Warszawa 1995. 2. Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1977. Ajnenkiel A., Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980. Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1977. Albert A. (Roszkowski W.), Najnowsza historia Polski 1918-1980, Londyn 1991 Kawalec K., Spadkobiercy niepokornych. Dzieje polskiej myśli politycznej 1918-1939, Wrocław 2000 3. Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 4. Landau Z. Roszkowski W., Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL, Warszawa 1995 5. Jędruszczak T., Piłsudczycy bez Piłsudskiego, Warszawa 1963. Majchrowski J., Silni - zwarci - gotowi. Myśl polityczna Obozu Zjednoczenia Narodowego, Warszawa 1985. Rudnicki Sz., Obóz Narodowo - Radykalny. Geneza i działalność, Warszawa 1985. Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893-1939, Wrocław 1980. Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczpospolitej, Wrocław 1991. 6. Beck J., Ostatni raport, Warszawa 1987. Czubiński A., Europa XX wieku., Poznań 1998. Dominiczak H., Granica wschodnia RP w latach 1919-1939, Warszawa 1992. Kamiński M., K,Zacharias M.J., Polityka zagraniczna Rzeczpospolitej Polskiej 1918-1939, Warszawa 1998. Newman S., Gwarancje brytyjskie dla Polski, Warszawa 1981. Sierpowski S., Mniejszości narodowe jako instrument polityki międzynarodowej 1919-1939, Poznań 1986 Terlecki A., Pułkownik Beck, Kraków 1985. 7. Chojnowski A., Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Wrocław 1979. Papierzyńska-Turek M., Państwo wobec prawosławia 1918-1939, Warszawa 1989. A.Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996 15
Chałupczak H. Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Lublin 1998 Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Kraków 1989. Matelski D., Niemcy w Polsce w XX wieku, Warszawa-Poznań 1999 Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1985 8. Chojnowski A., Ukraina, Warszawa 1997. Fedusio P., Ukraińcy w Wolnym Mieście Gdańsku (1910-1939) [w:] Między Odrą a Dnieprem. Wyznania i narody, Zbiór studiów pod red T. Stegnera, Gdańsk 1997. Hałagida I., Ukraińcy w województwie gdańskim w latach 1947-1956, Tamże. Motyka G., Za niepodległą Ukrainę. Działalność OUN-UPA w latach 1929-1954., Tamże. Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Torzecki R., Polacy i Ukraińcy. Warszawa 1993. Antypolska akcja OUN-UPA 1943-1944. Fakty i interpretacje, pod red. G. Motyki i D. Lebionka, Warszawa 2003 9. Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, 1939 1989, Warszawa 1996 Leinward A., Przywódcy Polski Podziemnej przed sądem moskiewskim. Warszawa 1992. Motyka G., Wnuk R., Pany i rezuny. Współpraca AK-WiN i UPA 1945-1947. Warszawa 1998. Ney-Krwawicz M., AK Siła Zbrojna Polskiego Podziemia., Warszawa 1993. Salmonowicz S., Polskie Państwo Podziemne. Z dziejów Walki Cywilnej 1939-1945., Warszawa 1994. Strzembosz T., Refleksje o Polsce i podziemiu 1939-1945.,Warszawa 1990. Szarota T., Stefan Rowecki Grot, Warszawa 1985. Duraczyński E., Generał Iwanow zaprasza. Przywódcy Podziemnego Państwa polskiego przed sądem moskiewskim, Warszawa 1989 10. Kersten K., Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944-1956, Londyn 1993. Kersten K., Narodziny systemu władzy, Polska 1943 1948, Warszawa 1984 i następne wyd. Paczkowski A., Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski., Kraków 1999. Tatarkiewicz W., Historia Filozofii,t. III, Warszawa 1978, (marksizm, leninizm). Torańska T., Oni, Aneks 1985 (lub wydanie nowsze). Żenczykowski T., Polska Lubelska 1944, Warszawa 1990 5. Sposób rozliczenia: zaliczenie w sesji zimowej 16