INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE DORADCA FINANSOWY (KOD ZAWODU 241202) Zawód doradca finansowy to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tę sama nazwę i kod. Zawód doradca finansowy jest pośrednio związany z kierunkiem studiów Finanse i rachunkowość, ponieważ nie zawsze przy zatrudnieniu wymagane jest wykształcenie wyższe. Śledząc ogłoszenia na stronach internetowych i wymagania pracodawców dotyczące stanowiska doradca finansowy można zauważyć, iż preferują oni wykształcenie wyższe ekonomiczne czy też związane z finansami. Zatem analiza kształcenia w zawodzie obejmować będzie kierunek Finanse i rachunkowość. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na swojej stronie internetowej http://www.nauka.gov.pl/standardy-ksztalcenia-/archiwum,1.html opublikowało standardy kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia w tym dla kierunku Finanse i rachunkowość. PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU DORADCA FINANSOWY Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe, a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem, a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonują zawód doradcy finansowego, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1. Sumiennością w dążeniu do rezultatów: Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 2. Obsługą komputera z wykorzystaniem Internetu: Korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych i aplikacji komputerowych dla usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym i brak konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. 1
3. Kierowaniem: Planowanie, organizowanie, kontrolowanie i motywowanie do pracy członków zespołu lub organizacji. Wykorzystywanie wszystkich zasobów, w tym wiedzy o sytuacji rynkowej oraz sytuacji wewnętrznej firmy lub branży. Elastyczne dostosowanie realizacji zadań zespołu do zaistniałych okoliczności. 4. Zdolnościami analitycznymi i podejmowaniem decyzji: Rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE DORADCA FINANSOWY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2011 2015 (I półrocze) Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2015 36 39 2 0 212 102 2014 60 36 5 0 464 12 2013 63 37 5 0 411 11 2012 45 38 6 3 129 16 2011 52 29 6 2 301 11 Źródło: Załącznik 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywacji zawodowej według zawodów i specjalności. Duża liczba zgłaszanych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że zawód doradca finansowy został sklasyfikowany w I połowie 2015 roku, w 2014 roku oraz 2013, 2012 i 2011 roku jako deficytowy 1, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. W I półroczu 2012 r. 78,2% wszystkich zawodów, którymi legitymowali się bezrobotni lub zgłoszono w nich wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zostały sklasyfikowane jako nadwyżkowe (w 2011 r. 77,9%). Zawody deficytowe stanowiły 16,8% zawodów (w 2011 r. 17,9%) a zrównoważone 5,0% (w 2011 r. 4,2%). 2
Z danych statystycznych minionych lat wynika, że liczba osób rejestrujących się z zawodem doradca finansowy w powiatowych urzędach pracy utrzymuje się na podobnym poziomie. Nastąpił duży wzrost zgłoszonych ofert pracy w omawianym zawodzie w roku 2013. WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 2 W badaniu ankietowym pracodawców w 2013 r. nie planowano zatrudnienia osób w omawianym zawodzie, w 2012 r. planowano zatrudnienie 1 osoby, w 2011 r. 4 osób, natomiast w 2010 r. nie planowano zatrudnienia osób z zawodem pozostali specjaliści do spraw finansowych (zgodnie z poprzednią wersją klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten występował pod nazwą pozostali specjaliści do spraw finansowych i miał inny kod 241290). W tym samym badaniu w omawianych latach pracodawcy nie planowali zwolnienia osób w zawodzie doradca finansowy. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE KWALIFIKACJE ABSOLWENTA STUDIÓW I STOPNIA Absolwent powinien posiadać wiedzę z zakresu finansów i rachunkowości, funkcjonowania instytucji finansowych i banków oraz umiejętności analizy podstawowych zjawisk gospodarczych i sytuacji ekonomiczno-finansowych jednostek gospodarczych. Absolwent powinien rozumieć przyczyny i skutki występowania zjawisk gospodarczych na szczeblu makro- i mikroekonomicznym w warunkach otwartej gospodarki rynkowej. Powinien umieć znajdować materiały źródłowe z zakresu finansów i rachunkowości, rozumieć je oraz umieć je analizować. Absolwent powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu finansów i rachunkowości. Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia pracy w instytucjach finansowych i niefinansowych na pomocniczych stanowiskach. Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA STUDIÓW II STOPNIA Absolwent powinien posiadać zaawansowaną w stosunku do studiów pierwszego stopnia wiedzę z zakresu finansów i rachunkowości. Powinien rozumieć występowanie zjawiska ryzyka na rynku finansowym i globalnym oraz umieć nim zarządzać. Powinien umieć przeprowadzać analizy finansowe oraz fundamentalne i wyciągać z nich właściwe wnioski. Powinien być przygotowany do podejmowania decyzji o charakterze finansowym oraz 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania zrealizowanego w 2011, 2012 oraz 2013 r. znajduje się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl). 3
prowadzenia działalności doradczej. Absolwent powinien być przygotowany do pracy w instytucjach finansowych i niefinansowych. Absolwent powinien mieć wpojone nawyki ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego oraz powinien być przygotowany do podjęcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich). Zawód specjalisty ds. rachunkowości można zdobyć studiując kierunek Finanse i rachunkowość. W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie na kierunku Finanse i rachunkowość w roku akademickim 2014/2015, 2013/2014 oraz 2012/2013 prowadziły 2 uczelnie. W roku akademickim 2013/2014 r. kierunek Finanse i rachunkowość ukończyło w sumie 1302 absolwentów, a naukę w roku akademickim 2014/2015 kontynuowało 1429 studentów. Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci roku 2013/2014 1 UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU 2 WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA W TORUNIU WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE ogółem 535 1604 studia pierwszego stopnia 197 679 Studenci roku 2014/2015 (stan na 30.XI.2014) studia drugiego stopnia 338 799 (126 po ogółem 767 1885 studia pierwszego stopnia 390 1098 studia drugiego stopnia 377 630 (157 po ogółem 1302 3489 studia pierwszego stopnia 587 1777 studia drugiego stopnia 715 1429 (283 po Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych W roku akademickim 2012/2013 r. kierunek Finanse i rachunkowość ukończyło w sumie 1447 absolwentów, a naukę w roku akademickim 2013/2014 kontynuowało 3739 studentów. 4
Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci roku 2012/2013 1 UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU 2 WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA W TORUNIU WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE ogółem 476 1595 studia pierwszego stopnia 157 673 Studenci roku 2013/2014 (stan na 30.XI.2013) studia drugiego stopnia 319 918 (4 po ostatnim roku bez ogółem 971 2144 studia pierwszego stopnia 493 1245 studia drugiego stopnia 478 760 (139 po ogółem 1447 3739 studia pierwszego stopnia 650 1918 studia drugiego stopnia 797 1678 (143 po Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych W roku akademickim 2011/2012 r. kierunek Finanse i rachunkowość ukończyło w sumie 1319 absolwentów, a naukę w roku akademickim 2012/2013 kontynuowało 4061 studentów. Lp. Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci roku 2011/2012 1 UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU ogółem 385 1563 studia pierwszego stopnia 136 646 Studenci roku 2012/2013 (stan na 30.XI.2012 studia drugiego stopnia 249 912 (5 po ostatnim roku bez 5
2 WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA W TORUNIU WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE ogółem 934 2498 studia pierwszego stopnia 476 1396 studia drugiego stopnia 458 898 (204 po egzaminu ogółem 1319 4061 studia pierwszego stopnia 612 2042 studia drugiego stopnia 707 1810 (209 po Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych Opracowała: Lidia Dobrolubow doradca zawodowy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Zaakceptował: Janusz Bokser Data ostatniej aktualizacji: 06.07.2015 r. INFORMACJA DLA OSÓB ZAINTERESOWANYCH PRACĄ W ZAWODZIE DORADCA FINANSOWY W KRAJACH EOG 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie doradca finansowy w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako doradca finansowy w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód doradca finansowy jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: 6
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w dwóch krajach EOG zawód doradca finansowy jest regulowany, są to: Szwajcaria i Austria. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.ht m 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem doradca finansowy wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób w zawodzie doradca finansowy zostało zgłoszonych 26241 ofert pracy w 23 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodach znajduje się w: Wielkiej Brytanii (24033 oferty), Niemczech (864 oferty), Szwecji (294 oferty) dane na dzień 17.12.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie doradca finansowy w krajach EOG powinny m.in. dysponować wiedzą i doświadczeniem m.in. w zakresie doradztwa i pośrednictwa emerytalnego, zdrowotnego, inwestycyjnego, ubezpieczeniowego czy kredytowego. Pożądane jest wykształcenie ekonomiczne oraz doświadczenie i umiejętności promocyjne w branży e-commerce. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie doradca finansowy w wybranych krajach: Wielka Brytania: 14500-28000 funtów rocznie brutto, Niemcy: 1600-2800 euro miesięcznie brutto oraz atrakcyjny system premiowy. Opracowała: Magdalena Zboińska Pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP we Włocławku 7