Ocena wstępna i badanie fizykalne poszkodowanego
Po odbyciu kursu słuchacz powinien umieć: Omówić kolejne etapy oceny wstępnej. Omówić podstawowe zasady oceny i zapewnienia bezpieczeństwa na miejscu zdarzenia. Ocenić stan pacjenta zgodnie ze schematem ABCDE. Ocenić stan pacjenta zgodnie ze skalą AVPU oraz GCS. Przeprowadzić wywiad ratowniczy schematem SAMPLE.
Ocena wstępna Zanim zaczniemy przeprowadzać ocenę stanu poszkodowanego należy prawidłowo ocenić miejsce zdarzenia!
Ocena wstępna Bezpieczeństwo własne ocena ryzyka Bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia/zagrożenia miejscowe Liczba poszkodowanych - Wstępna segregacja poszkodowanych Niezbędny sprzęt/potrzeba dodatkowych środków Mechanizm urazu
Ocena wstępna Bezpieczeństwo własne ocena ryzyka Działania można rozpocząć gdy kierownik zespołu uzna, że ryzyko (potencjalne niebezpieczeństwo) zostało zminimalizowane Rękawiczki Maska Okulary Odzież
Ocena wstępna Bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia/zagrożenia miejscowe Właściwe oznakowanie i parkowanie karetki. Miejsce przestępstwa - przed wejściem na teren przestępstwa należy wezwać Policje i poczekać do jej przybycia. Jeśli to możliwe na miejsce akcji należy ze sobą zabrać środki łączności np. telefon komórkowy lub radiostacje. Należy opuścić miejsce zdarzenia, gdy stanie się ono potencjalnie niebezpieczne.
Ocena wstępna Liczba poszkodowanych - wstępna segregacja poszkodowanych. Należy określić przybliżoną liczbę poszkodowanych. Ocenić możliwość udzielenia pomocy przez jeden ZRM. Przy kilku poszkodowanych ustalić kierownika zespołu i wdrożyć postępowanie jak przy wypadku masowym TRIAGE. Ponownie ocenić liczbę poszkodowanych scena zdarzenia
Ocena wstępna Niezbędny sprzęt/potrzeba dodatkowych środków Należy zabrać ze sobą cały możliwy sprzęt ochrony osobistej Należy zabrać ze sobą cały możliwy sprzęt wynik wezwania
Ocena wstępna Mechanizm urazu Wiedza na temat mechanizmu urazu pozwala przewidzieć ewentualne obrażenia. Oceniamy: ogólnie (uraz / zachorowanie ) szybka ocena pacjenta (stan krytyczny / stabilny) okoliczności powstania urazu
Bezpieczeństwo Podstawowe zasady oceny i zapewnienia bezpieczeństwa na miejscu zdarzenia: 1. Zachowaj spokój, zatrzymaj się, pomyśl, działaj 2. Oceń ryzyko 3. Oceń czy podejście do poszkodowanego jest bezpieczne 4. Jeżeli jest to konieczne wezwij służby profesjonalne, odpowiednie do zaistniałego zagrożenia PSP, WOPR, GOPR 5. jeżeli grozi Ci niebezpieczeństwo, czekaj nie zbliżaj się do miejsca zdarzenia 6. Nawiąż kontakt wzrokowy i słowny z poszkodowanym 7. Zapewnij sobie dodatkową pomoc
Bezpieczeństwo 8. Oceń, czy poszkodowany po zdarzeniu nadal znajduje się w niebezpieczeństwie. Jeżeli istnieje zagrożenie, należy natychmiast ewakuować poszkodowanego, nie narażając nigdy życia i zdrowia ratowników 9. Po przybyciu służb profesjonalnych należy współpracować i podporządkowywać się poleceniom kierującego działaniami ratowniczymi 10. Ratownik powinien mieć świadomość własnych ograniczeń i natychmiast opuścić miejsce zdarzenia, gdy stanie się ono niebezpieczne lub gdy straci kontrolę nad sytuacją
Badanie wstępne Ogólne wrażenie Wiek Waga Ogólny wygląd Grupa wiekowa noworodek, niemowlę, dziecko, dorosły Ułożenie ciała poszkodowanego Położenie ciała względem przedmiotów Zachowanie (orientacja co do miejsca i czasu) Te informacje wraz z oceną miejsca i mechanizmem urazu ułatwiając kwalifikację stanu pacjenta
Badanie wstępne Stan świadomości Podchodzimy do poszkodowanego od przodu, chwytając stabilizację kręgosłupa szyjnego (jeśli pacjent urazowy) przedstawiamy się i pytamy co się stało.
Badanie wstępne Stan świadomości AVPU A - Alert - przytomny V - Responds to Verbal stimuli - reaguje na głos P - Responds to Pain - reaguje na ból U - Unresponsive - nieprzytomny
ABCDE Drożność dróg oddechowych (Airway) Ocena i ręczne udrożnienie dróg oddechowych Usunięcie ciał obcych z dróg oddechowych odessać, wygarnąć Sprawdzić drożność Jeśli dalej widoczna/ słyszalna niedrożność lub stridor, charczenie, rzężenie, przerywamy wstępną ocenę i rozważamy techniki udrażniania dróg oddechowych: rurka UG, intubacja lub jej alternatywy.
ABCDE oddech (Breathing) Oceniamy: ruch powietrza wdechowy i wydechowy częstość, ruchomość i symetrie klp, poprzez słuchanie, czucie i oglądanie klatki piersiowej brzucha pracy dodatkowych mięśni oddechowych wysiłku oddechowego monitorowanie SpO2 osłuchiwanie szmerów oddechowych
ABCDE Krążenie (Circulation) Badamy tętno jednoczasowo na tętnicy promieniowej i szyjnej/ramiennej u dzieci- jeśli brak to przerywamy ocenę wstępną i przystępujemy do resuscytacji. Oceniamy: Szybkość (< 60, >120/min) charakter (wypełnienie, regularność) kolor skóry temperaturę nawrót kapilarny RR, CTK, zapis EKG
ABCDE Ocena CUN (Dysfunction) 1. Otwieranie oczu Spontaniczne Na głos Na ból Nie występuje 2. Odpowiedź słowna Zorientowany Mowa chaotyczna Bez związku lub krzyk Pojękiwanie, niezrozumiałe dźwięki Brak 3. Odpowiedź ruchowa Odpowiednia do poleceń Lokalizująca ból Ucieczki Zgięciowa (odkorowanie) Wyprostna (odmóżdżenie) 4 3 2 1 5 4 3 2 1 6 5 4 3 2
ABCDE Rozcięcie odzieży (Exposition) wykonanie ekspozycji pacjenta delikatne rozcięcie i zdjęcie odzieży ochrona przed wychłodzeniem okrycie poszkodowanego NRC, ciepłe pomieszczenie - karetka
Wywiad Zebranie wywiadu od poszkodowanego lub świadków zdarzenia jest bardzo istotne Należy tego dokonać jak najwcześniej Z upływem czasu zebranie wywiadu może się stawać coraz trudniejsze ze względu na pogarszający się stan świadomości pacjenta lub nieobecność świadków zdarzenia. W przypadku nieprzytomnych może być pomocne sprawdzenie posiadanych przez nich bransolet lub naszyjników.
Wywiad S - symptoms - objawy A - allergies - alergie M - medications - przyjmowane leki P - past medical history/pregnacy- przebyte choroby/ciąża L - last meal - ostatni posiłek E - events perceding the incident - wydarzenia poprzedzające wypadek
Decyzja o sposobie badania Badanie miejscowe. Badanie urazowe.
Bibliografia Podstawy ratownictwa medycznego Opracował zespół pod kierunkiem Grażyny Gugały w składzie: Leszek Smolarczyk, Jarosław Wojtania, Karina Jarosławska-Kolman, Jarosław Kubacki, Zbigniew Pietrzak Ratownik medyczny" Juliusz Jakubaszko Stany zagrożenia życia Liliana czukowska Ewakuacja i transport poszkodowanego Liliana Styka wyd. 2008 Edukacja dla bezpieczeństwa pierwsza pomoc cz.1 / linia pierwsza edycja dwuczęściowa/ M. Goniewicz, A. Nowak- Kowal, Z. Smutek.