Spis treści Przedmowa 7 1. RYS HISTORYCZNY CHIRURGII UKŁADU ŻYLNEGO 15 1.1. Chirurgia żylaków 15 1.2. Chirurgia dużych żył 17 1.3. Chirurgiczne leczenie zakrzepicy 17 Literatura 18 2. ANATOMIA I FIZJOLOGIA 19 2.1. Anatomia uktadu żylnego 19 2.2. Zastawki żylne 20 2.3. Fizjologia powrotu żylnego 21 2.3.1. Ciśnienie pozawtośniczkowe 21 2.3.2. Mechanizm ssąco-ttoczący 21 2.3.3. Zaburzenia przepływu krwi żylnej 23 2.4. Anatomia uktadu chłonnego kończyn dolnych 24 2.4.1. Powierzchowne drogi chłonne 24 2.4.2. Układ chłonny głęboki 24 2.4.3. Węzły chłonne pachwinowe 24 Literatura 25 3. METODY BADANIA 27 3.1. Badanie kliniczne 27 3.2. Metody pomiarowe we flebologii 27 3.2.1. Obwodowa dynamometria żylna 27 3.2.2. Pomiar ciśnienia udowego 28 3.2.3. Fotopletyzmografia 28 3.2.4. Pletyzmografia okluzyjna żył 29 http://d-nb.info/102809986x
10 Chirurgia żył 3.3. Badania ultrasonograficzne 29 3.3.1. Prezentacja B w ultrasonografii 29 3.3.2. Ultrasonografia dopplerowska 30 3.3.3. Kodowana kolorem duplex sonografia 30 3.4. Flebografia 31 3.5. Warstwowe badania obrazowe 35 3.6. Metody pomiarowe mikrokrążenia 35 3.6.1. Kapilaroskopia 35 3.6.2. Wideomikroskopia fluorescencyjna 36 3.6.3. Laserowy dopplerowski pomiar przekrwienia 36 3.6.4. Przezskórny pomiar ciśnienia parcjalnego tlenu 36 3.7. Pomiar obwodowego ciśnienia tętniczego 36 3.8. Pomiar ciśnienia tkankowego w kompartmentach 37 3.8.1. Pomiar ortostatyczny z zastosowaniem systemu Kodiag 37 3.8.2 Dynamiczny pomiar ciśnienia tkankowego 38 3.9. Metoda zera obojętnego 38 3.10. Oznaczenie wielkości powierzchni owrzodzenia podudzia 38 3.10.1. Obliczenie 39 3.10.2. Odcisk 39 3.10.3. Pomiary cyfrowe 39 Literatura 39 4. PRZYGOTOWANIE PACJENTA DO OPERACJI 41 4.1. Wyjaśnienie 41 4.1.1. Czas udzielania wyjaśnień 41 4.1.2. Zakres przedstawianych wyjaśnień 41 4.1.3. Aspekty prawne 42 4.1.4. Treść wyjaśnienia pierwotnej profilaktyki zakrzepicy żylnej 43 4.1.5. Wyjaśnienie zasad operacji układu żylnego 44 4.2. Przygotowanie do zabiegu 44 4.2.1. Badanie wstępne 44 4.2.2. Postępowanie w dniu operacji 44 4.2.3. Atmosfera w sali operacyjnej 45 Literatura 45 5. ZNIECZULENIE 47 5.1. Metody znieczulenia w chirurgii układu żylnego 47 5.1.1. Znieczulenie ogólne 47 5.1.2. Znieczulenie podpajęczynówkowe 47 5.1.3. Znieczulenie miejscowe 48 5.2. Anestezjologiczne aspekty operacji ambulatoryjnych w tak zwanych klinikach dziennych 49 Literatura 50
Spis treści 11 6. PODSTAWOWE TECHNIKI CHIRURGICZNE 51 6.1. Operacje w niedokrwieniu 51 6.1.1. Niedokrwienie metodą Esmarcha 51 6.1.2. Niedokrwienie metodą Lófqvista 51 6.2. Podstawowe aspekty chirurgicznego leczenia żylaków pierwotnych 51 6.2.1. Kierunek wykonywania cięć 51 6.2.2. Aspekt estetyczny szwów skórnych 52 6.3. Techniczne aspekty chirurgii układu żył głębokich 53 6.3.1. Preparowanie żył głębokich 53 6.3.2. Szwy żył głębokich 54 6.4. Zmiana opatrunku i usunięcie szwów 54 Literatura 55 7. PODSTAWY FLEBOLOGII 57 7.1. Skieroterapia 57 7.1.1. Środki obliterujące 57 7.1.2. Działanie obliteracji 57 7.1.3. Wskazania i przeciwwskazania 58 7.1.4. Technika klasycznej skleroterapii 58 7.1.5. Odmiany 59 7.1.6. Terapia kompresyjna i tryb życia 61 7.1.7. Powikłania 62 7.2. Kompresjoterapia 64 7.2.1. Opatrunki uciskowe 65 7.2.2. Medyczne pończochy uciskowe 69 7.2.3. Medyczne pończochy zapobiegające zakrzepicy 71 7.2.4. Pończochy wspomagające 71 7.2.5. Przerywana kompresja pneumatyczna 71 7.3. Fizykalna terapia towarzysząca 72 7.3.1. Sporty korzystne dla naczyń krwionośnych według modelu Tubinger 73 7.3.2. Kompleksowa fizykalna terapia zespołu zastoinowego 73 7.3.3. Technika gimnastyki dla chorych 73 7.3.4. Biostymulacja 74 7.3.5. Korzystne dla żył dyscypliny sportowe 74 7.3.6. Leczenie balneologiczne 74 Literatura 74 8. KONCEPCJE POLITYKI ZDROWOTNEJ 77 8.1. Standardy 77 8.2. Wytyczne 78 8.3. Evidence based medicine (EBM) 78
12 Chirurgia żył 8.4. DISEASE MANAGEMENT 79 8.5. Leczenie kompleksowe w EBM 2000 plus 79 8.6. G-DRG 79 Literatura 80 9. ŻYLAKI PIERWOTNE 81 9.1. Metody operacyjne o znaczeniu historycznym 82 9.1.1. Podwiązanie pnia żyły odpiszczeiowej wedtug Trendelenburga 1891 82 9.1.2. Całkowite usunięcie żyły według Madelunga 1884 83 9.1.3. Usunięcie żyły odpiszczeiowej za pomocą strippera zewnętrznego według Mayo 1906 84 9.1.4. Transpozycja żyły odpiszczeiowej według Cecchi 1998 i Katzensteina 1911 84 9.1.5. Zespolenie odpiszczelowo-udowe według Delbeta 1906 84 9.1.6. Leczenie obliteracyjne według Moszkowicza 1927 84 9.1.7 Wielomiejscowe podwiązania i podkłucia 84 9.2. Epidemiologia 85 9.2.1. Badanie Bazylejskie (Basler Studie) 85 9.2.2. Badanie Tybindzkie (Tubinger Studie) 85 9.2.3. Bońskie Studium Żył (Bonner Venenstudie) 86 9.3. Aspekty ekonomiczne 86 9.4. Patomorfologia i patofizjologia 86 9.4.1. Zmiany w zakresie dużego krwiobiegu 86 9.4.2. Zaburzenia homeostazy 87 9.4.3. Wzrost ryzyka zakrzepicy 87 9.5. Definicje i zasady klasyfikacji 87 9.5.1. Żylaki pierwotne i wtórne 87 9.5.2. Podział według aspektów klinicznych, morfologicznych i topograficznych 88 9.5.3. Połączenia przezpowięziowe 88 9.5.4. Skompensowane i zdekompensowane układy krążenia recyrkulacyjnego 89 9.5.5. Żylaki i żylaki powikłane 89 9.5.6. Klasyfikacja CEAP 89 9.5.7. Inne klasyfikacje 89 9.6. Żylaki pnia żyły odpiszczeiowej (C2 EP AS2,3 PR) 91 9.6.1. Aspekty szczególne 92 9.6.2. Procedury operacyjne 113 9.6.3. Żylaki pnia w postaci niekompletnej (C2 EP AS2, 3 PR) 134 9.6.4. Żylaki nawrotowe 141 9.7. Żylaki bocznic 146 9.7.1. Żylaki żyły odpiszczeiowej dodatkowej bocznej (C2 EPASSPR) 147 9.7.2. Żylaki żyły odpiszczeiowej dodatkowej przyśrodkowej (C2 EP ASS PR) 150 9.7.3. Żylaki żyły łukowatej tylnej (C2 EPASSPR) 151 9.7.4. Żylaki żyły łukowatej przedniej (C2 EP ASS PR) 152 9.8. Żylaki pnia żyły odstrzałkowej (C2 EP AS4 PR) 153 9.8.1. Szczególne aspekty 153
Spis treścij 13 9.8.2. Metody leczenia operacyjnego 159 9.8.3. Uszkodzenia nerwów w wyniku operacji żyły odstrzatkowej 165 9.8.4. Formy niekompletne (C2 EP AS4 PR) 168 9.8.5. Żylaki nawrotowe żyły odstrzatkowej (C2 EPAS4,5 PR) 170 9.9. Niewydolność żyt przeszywających (C2 EP API7, 18 PR) 172 9.9.1. Anatomia i fizjologia 172 9.9.2. Niewydolność żyt przeszywających stopy (C2 EPAPISPR) 174 9.9.3. Niewydolność perforatorów Cocketta (C2 EP APIS PR) 174 9.9.4. Niewydolność perforatora Shermana (C2 EPAPISPR) 185 9.9.5. Niewydolność perforatora Boyda (C2 EPAPISPR) 185 9.9.6. Niewydolność perforatora Dodda (C2 EP API7 PR) 185 9.9.7. Niewydolność perforatora Maya (C2 EPAPIB PR) 186 9.9.8. Niewydolność żyły przeszywającej bocznej (C2 EPAPIB PR) 186 9.9.9. Żylaki w przebiegu niewydolności żyły przeszywającej dołu podkolanowego (C2EPAPISPR) 187 9.9.10. Żylaki w przebiegu niewydolności perforatora żyły głębokiej uda (C2 EPAPU PR) 188 9.10. Żylaki siatkowate (Ci EPASI PR) 189 9.10.1. Metody operacji 190 9.11. Pajączki, teleangiektazje, matting (Ci EPASI PR) 191 9.12. Zasady odpowiedniego trybu życia 192 Literatura 194 Indeks 197