RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199914 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 348558 (51) Int.Cl. G01N 3/00 (2006.01) G01L 3/14 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 06.07.2001 (54) Plastometr (73) Uprawniony z patentu: Politechnika Wrocławska,Wrocław,PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 13.01.2003 BUP 01/03 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 28.11.2008 WUP 11/08 (72) Twórca(y) wynalazku: Jerzy Gronostajski,Wrocław,PL Zbigniew Gronostajski,Wrocław,PL Karol Jaśkiewicz,Brzeziny,PL Norbert Misiołek,Głogów,PL Adam Niechajowicz,Wrocław,PL Wojciech Weiler,Wrocław,PL (74) Pełnomocnik: Kozłowska Regina, Rzecznik Patentowy., Politechnika Wrocławska, Biuro ds. Wynalazczości i Ochrony Patentowej PL 199914 B1 (57) Plastometr jednostronnie skręcająco-rozciągający charakteryzuje się tym, że moment skręcający jednostronny z układu napędu skrętnego (A) przekazywany jest na wałek (O) za pomocą suwliwego sprzęgła tulejowego (B) i dalej poprzez podporę z łożyskami stożkowymi (C), uchwyt mechaniczny (D) do pierwszego uchwytu mocującego próbkę (F1), natomiast do drugiego uchwytu mocującego próbkę (F2) doprowadzany jest napęd rozciągający z układu napędu rozciągającego (P) poprzez sprzęgło tulejowe (N), podporę stałą (M), mechanizm śrubowy (L), czujnik siły osiowej (K), głowicę obrotową (J), sprzęgło (I), urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego (H) oraz zespół centrujący (G), przy czym pierwszy uchwyt mocujący próbkę (F1) i drugi uchwyt mocujący próbkę (F2) są umieszczone wewnątrz układu grzania (E).
2 PL 199 914 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest plastometr, który służy do badania plastyczności materiałów i zmian strukturalnych wywołanych odkształceniem plastycznym próbki w stanie gorącym lub zimnym. Najczęściej badania przeprowadza się poprzez skręcanie próbki wykonanej z badanego materiału w warunkach określonych technologią procesu przeróbki plastycznej, tzn. temperaturze, gniocie i prędkości odkształcania, spodziewanych w czasie rzeczywistego procesu. Znany ze stosowania plastometr skręcający jest wyposażony w silnik zasilający zespół napędowy połączony poprzez sprzęgło z uchwytem trójszczękowym do mocowania badanej próbki, której drugi koniec jest osadzony w zespole pomiarowym wyposażonym w urządzenie do pomiaru momentu skręcającego. Znane plastometry do sterowania procesem odkształcania posiadają hamulec do szybkiego zatrzymywania ruchu obrotowego plastometru i sprzęgło rozłączne, oddzielające obrót silnika skręcającego próbkę od jej uchwytu, służące do uruchamiania i zatrzymywania procesu skręcania, co znacznie utrudnia sterowanie tym procesem i komplikuje budowę plastometru. Dotychczas stosowane plastometry skręcające umożliwiają badanie materiałów jedynie w próbie skręcania, podczas której dokonywany jest pomiar wartości momentu skręcającego, kąta skręcenia próbki, prędkości skręcania i występującej podczas skręcania siły osiowej wywołanej samorzutną zmianą długości skręcanej próbki. Plastometr według wynalazku charakteryzuje się rym, że moment skręcający jednostronny z układu napędu skrętnego przekazywany jest na wałek za pomocą suwliwego sprzęgła tulejowego i dalej poprzez podporę z łożyskami stożkowymi, uchwyt mechaniczny do pierwszego uchwytu mocującego próbkę. Natomiast do drugiego uchwytu mocującego próbkę doprowadzany jest napęd rozciągając z układu napędu rozciągającego poprzez sprzęgło tulejowe, podporę stałą, mechanizm śrubowy, czujnik siły rozciągającej, głowicę obrotową, sprzęgło, urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego oraz zespół centrujący. Pierwszy uchwyt mocujący próbkę i drugi uchwyt mocujący próbkę są umieszczone wewnątrz układu grzania. Sprzęgło tulejowe ma w pierwszej tulei osadzone dwa wałki, przy czym pierwszy wałek i drugi wałek są połączone na wpust. Tuleja jest ustalona względem drugiego wałka przy pomocy wkręta. Podpora jest wyposażona w dwa łożyska stożkowe osadzone w obudowie zamkniętej po obu stronach pokrywami. Pomiędzy każdym łożyskiem stożkowym a pokrywą jest osadzony pierścień uszczelniający i jednocześnie obudowa jest umocowana do łoża plastometru śrubami podpory. Pokrywy są połączone z obudową śrubami obudowy. Uchwyt mechaniczny ma szczęki umieszczone wewnątrz trójszczękowego samocentrującego uchwytu mocującego a każda ze szczęk ma wykonane podcięcie dopasowane kształtem i wielkością do kołnierza oporowego wykonanego na uchwytach mocujących próbkę chwytanych przez szczęki. Przekrój poprzeczny otworu mocującego utworzonego przez szczęki ma kształt wielokąta foremnego i jest identyczny z przekrojem poprzecznym uchwytu mocującego. Korzystnie przekrój poprzeczny otworu mocującego utworzonego przez szczęki ma kształt sześciokąta a przekrój poprzeczny otworu podcięcia ma kształt koła. Układ grzania może być wyposażony w piec rurowy oporowy i zamiennie w piec rurowy sylitowy. Zespół centrujący stanowi sprzęgło rozłączne samocentrujące wykonane w układzie dwóch wałków z tym, że trzeci wałek jest zakończony gniazdem stożka, w którym wykonany jest otwór stożkowy posiadający w dnie wgłębienie odpowiadające kształtem pierwszej płetwie osadzonej na stożku centrującym umieszczonym na końcu czwartego wałka. Pomiędzy stożkiem centrującym a końcem drugiego wałka jest kołnierz oporowy dociskany pierwszą nakrętką do gniazda stożka. Korzystnie zbieżność stożka centrującego wynosi 7:24. Urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego ma element pomiarowy w postaci belki pomiarowej z naklejonym na nim pierwszym układem tensometrów, która jest ruchoma względem szyny prowadząco-oporowej w postaci odwróconego teownika, osadzonego na łożu. Pierwszy koniec belki pomiarowej opierający się o odwrócony teownik, jest wyposażony w kulkowe łożysko toczne a drugi koniec jest przymocowany nakładką mocującą do piątego wałka. Sprzęgło stanowią dwa wałki połączone ze sobą osiowo za pomocą drugiej płetwy, przy czym na zewnętrzną powierzchnię końca szóstego wałka jest nałożona pierwsza nakrętka oporowa a na zewnętrzną powierzchnię końca siódmego wałka jest nałożona druga nakrętka oporowa. Obie nakrętki oporowe są przykryte nakrętką ściągającą.
PL 199 914 B1 3 Głowica obrotowa plastometru osadzona pomiędzy ósmym i dziewiątym wałkiem ma umieszczone pierwsze łożysko kulkowe wzdłużne wewnątrz pierwszej oprawy. Oprawa ta jest połączona z końcem dziewiątego wałka za pomocą śruby mocującej. Czujnik siły rozciągającej ma tuleję pomiarową z naklejonym na jej zewnętrznej powierzchni drugim układem tensometrów, osadzoną osiowo pomiędzy dziesiątym i jedenastym wałkiem. Pomiędzy tuleją pomiarową a wałkami są złącza redukcyjne. Złącza te mają kształt walca, z nagwintowanymi końcówkami. Mechanizm śrubowy stanowi zespół śruba - nakrętka, przy czym nakrętka jest umieszczona wewnątrz prowadnicy kulkowej. Podpora stała jest wyposażona w drugie łożysko kulkowe wzdłużne, zamknięte w drugiej oprawie. Zaletą techniczną plastometru według wynalazku, którym jest plastometr jednostronnie skręcająco-rozciągający, jest możliwość prowadzenia pomiarów momentu skręcającego działającego w jednym kierunku oraz siły osiowej podczas jednoczesnego bądź sekwencyjnego rozciągania wzdłużnego próbki, a także pomiar prędkości skręcania i rozciągania, wydłużenia oraz kąta skręcenia próbki. Plastometr według wynalazku realizujący złożone drogi odkształcania składa się z dwóch modułów: jednostronnie skręcającego i rozciągającego. Budowa taka umożliwia jednostronne skręcanie wraz z jednoczesnym lub sekwencyjnym rozciąganiem. Uruchamianie i zatrzymywanie plastometru odbywa się poprzez bezpośrednie sterowanie obrotami elektrycznych silników asynchronicznych, natomiast do szybkiego zatrzymywania procesu skręcania próbki stosuje się sprzęgła rozłączne oddzielające obrót silnika skręcającego próbkę od jej uchwytu. Nowy plastometr oprócz badania materiałów jedynie w próbie skręcania, podczas której dokonywany jest pomiar wartości momentu skręcającego, kąta skręcenia próbki, prędkości skręcania i występującej podczas skręcania siły osiowej wywołanej samorzutną zmianą długości skręcanej próbki, umożliwia realizowanie złożonych dróg odkształcania próbek obejmujących skręcanie z jednoczesnym lub sekwencyjnym rozciąganiem. W nowym rozwiązaniu sterowanie ruchem skręcającym oraz rozciągającym, obejmujące również szybkie uruchamianie i zatrzymywanie plastometru odbywa się poprzez bezpośrednie sterowanie obrotami elektrycznych silników asynchronicznych przy pomocy sprzężonego z nimi komputera, co w pełni umożliwia symulację rzeczywistych procesów wytwórczych i występujących podczas nich złożonych dróg odkształcania materiału. Plastometr jednostronnie skręcająco-rozciągający pozwala na niespotykane dotychczas zbliżenie osiągniętych wyników badań do rzeczywistych warunków występujących podczas procesów produkcyjnych i umożliwia pełniejsze poznanie zjawisk zachodzących w odkształcanym materiale oraz sterowanie strukturą, materiału a co za tym idzie i wyrobu, już w czasie jego wytwarzania. Przedmiot wynalazku objaśniono na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat blokowy plastometru jednostronnie skręcająco-rozciągającego, fig. 2 - sprzęgło tulejowe, fig. 3 - podporę z łożyskami stożkowymi, fig. 4 - uchwyt mechaniczny, fig. 5 - zespół centrujący, fig. 6 - urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego, fig. 7 - sprzęgło, fig. 8 - głowicę obrotową, fig. 9 - czujnik siły rozciągającej, fig 10 - mechanizm śrubowy a fig. 11 - podporę stałą. P r z y k ł a d 1 Plastometr jednostronnie skręcająco-rozciągający, osadzony jest na łożu Q. Moment skręcający jednostronny z układu napędu skrętnego A, który stanowi silnik elektryczny A o mocy 13 kw przekazywany jest na wałek O za pomocą suwliwego sprzęgła tulejowego B i dalej poprzez podporę z łożyskami stożkowymi C, uchwyt mechaniczny D do pierwszego uchwytu mocującego próbkę F1. Do drugiego uchwytu mocującego próbkę F2 oprowadzany jest napęd rozciągający z układu napędu rozciągającego P realizowany przez elektryczny silnik asynchroniczny P o mocy 11 kw, poprzez sprzęgło tulejowe N, podporę stałą M, mechanizm śrubowy L, czujnik siły osiowej K, głowicę obrotową J, sprzęgło I, urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego H oraz zespół centrujący G. Pierwszy uchwyt mocujący próbkę F1 i drugi uchwyt mocujący próbkę F2 są umieszczone wewnątrz pieca rurowego oporowego E. Moment skręcający i siła rozciągająca w układzie plastometru jednostronnie skręcająco-rozciągającego jest przenoszona za pomocą wałków, które łączą ze sobą poszczególne elementy całego układu. W plastometrze tym, sprzęgło tulejowe B ma w pierwszej tulei 1 osadzone dwa wałki 2, 3. Pierwszy wałek 2 i drugi wałek 3 są połączone na wpust 4 a tuleja 1 jest ustalona względem drugiego wałka 3 przy pomocy wkręta 5. Podpora z łożyskami stożkowymi C jest wyposażona w dwa łożyska stożkowe 6 osadzone w obudowie 7 w postaci tulei, zamkniętej po obu stronach pokrywami 8. Pomię-
4 PL 199 914 B1 dzy każdym łożyskiem stożkowym 6 a pokrywą 8 jest osadzony pierścień uszczelniający 9 i jednocześnie obudowa 7 jest umocowana do łoża Q na podporze 10. Pokrywy 8 są połączone z obudową 7 śrubami obudowy 11, a obudowa 7 jest umocowana do łoża Q na podporze 10 śrubami podpory 12. Uchwyt mechaniczny D ma szczęki 13 umieszczone wewnątrz trójszczękowego samocentrującego uchwytu mocującego 14 a każda ze szczęk 13 ma wykonane podcięcie H dopasowane kształtem i wielkością do kołnierza oporowego 16 wykonanego na uchwytach mocujących 14 chwytanych przez szczęki 13. Przekrój poprzeczny otworu mocującego utworzonego przez szczęki 13 ma kształt sześciokąta i jest identyczny z przekrojem poprzecznym uchwytu mocującego 14, natomiast przekrój poprzeczny otworu podcięcia 15 ma kształt koła. W tym wykonaniu plastometru, zespołem centrującym jest sprzęgło rozłączne samocentrujące G wykonane w układzie dwóch wałków z tym, że trzeci wałek 17 jest zakończony gniazdem stożka 18, w którym wykonany jest otwór stożkowy posiadający w dnie wgłębienie odpowiadające kształtem pierwszej płetwie 19 osadzonej na stożku centrującym 20 umieszczonym na końcu czwartego wałka 21. Pomiędzy stożkiem centrującym 20 a końcem drugiego wałka 21. jest kołnierz oporowy 22 dociskany pierwszą nakrętką 23 do gniazda stożka 18. Zbieżność stożka centrującego 20 wynosi 7:24. Urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego H ma element pomiarowy w postaci belki pomiarowej 24 z naklejonym na niej pierwszym układem tensometrów 25. Belka pomiarowa 24 jest ruchoma względem szyny prowadząco-oporowej 26 w postaci odwróconego teownika, osadzonego na łożu Q. Pierwszy koniec belki pomiarowej 24 opierający się o odwrócony teownik 26 jest wyposażony w kulkowe łożysko toczne 27 a drugi koniec jest przymocowany nakładką mocującą 28 do piątego wałka 29. Sprzęgło I stanowią dwa wałki 30 i 31 połączone ze sobą osiowo za pomocą drugiej płetwy 32. Na zewnętrzną powierzchnię końca szóstego wałka 30 jest nałożona pierwsza nakrętka oporowa 33 a na zewnętrzną powierzchnię końca siódmego wałka 31 jest nałożona druga nakrętka oporowa 34. Obie nakrętki oporowe 33 i 34 są przykryte nakrętką ściągającą 35. Głowica obrotowa J oddziela siłę osiową rozciągającą próbkę od jednostronnego momentu skręcającego. Osadzona jest pomiędzy ósmym wałkiem 36 i dziewiątym wałkiem 37 ma umieszczone pierwsze łożysko kulkowe wzdłużne 38 wewnątrz pierwszej oprawy 39, przy czym ta oprawa 39 jest połączona z końcem dziewiątego wałka 37 za pomocą śruby mocującej 40. Czujnik siły osiowej K, który mierzy siłę rozciągającą próbkę, ma tuleję pomiarową 41 z naklejonym na jej zewnętrznej powierzchni drugim układem tensometrów 42, osadzoną osiowo pomiędzy dziesiątym wałkiem 43 i jedenastym wałkiem 44. Pomiędzy tuleją pomiarową 41 a wałkami 43 i 44 są złącza redukcyjne 45 i 46. Oba gwintowe złącza redukcyjne 45 i 46 mają kształt walca, na końcach którego są wykonane nagwintowane końcówki. Mechanizm śrubowy L służy do zamiany ruchu obrotowego silnika P na postępowy, powodujący rozciąganie próbki jest wykonany jako zespół śruba 47 z nakrętką 48. Nakrętka 48 jest umieszczona wewnątrz prowadnicy kulkowej 49. Podpora stała M, która ma za zadanie zabezpieczyć wirnik silnika elektrycznego P przed obciążeniem pochodzącym od sił osiowych jest wyposażona w drugie łożysko kulkowe wzdłużne 50 zamknięte w drugiej oprawie 51. P r z y k ł a d 2 Plastometr wykonany jak w przykładzie pierwszym z tą różnicą, że układ grzania E jest wyposażony w piec rurowy sylitowy. Próbka jest umieszczana w jednym z dwóch pieców oporowych E. Pierwszy z nich to piec, w którym elementem oporowym jest tantal i w którym istnieje możliwość stosowania osłony gazu obojętnego, co chroni próbkę przed utlenianiem. Drugi piec to piec rurowy, w którym elementem oporowym jest odpowiednio wyprofilowana rura ze stali żaroodpornej, co umożliwia bardzo szybkie schładzanie próbek za pomocą natrysku wody chłodzącej. Zastrzeżenia patentowe 1. Plastometr, wyposażony w jednostronny układ napędu skrętnego połączony poprzez sprzęgło z uchwytem trójszczękowym do mocowania badanej próbki oraz w urządzenie do pomiaru momentu skręcającego, w którym badana próbka jest umieszczona wewnątrz układu grzania, przy czym wszystkie elementy plastometru są osadzone osiowo na łożu, znamienny tym, że moment skręcający jednostronny z układu napędu skrętnego (A) przekazywany jest na wałek (O) za pomocą suwliwego sprzęgła tulejowego (B) i dalej poprzez podporę z łożyskami stożkowymi (C), uchwyt mechaniczny (D)
PL 199 914 B1 5 do pierwszego uchwytu mocującego próbkę (F1), natomiast do drugiego uchwytu mocującego próbkę (F2) doprowadzany jest napęd rozciągający z układu napędu rozciągającego (P) poprzez sprzęgło tulejowe (N), podporę stałą (M), mechanizm śrubowy (L), czujnik siły osiowej (K), głowicę obrotową (J), sprzęgło (I), urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego (H) oraz zespół centrujący (G), przy czym pierwszy uchwyt mocujący próbkę (F1) i drugi uchwyt mocujący próbkę (F2) są umieszczone wewnątrz układu grzania (E). 2. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że sprzęgło tulejowe (B) ma w pierwszej tulei (1) osadzone dwa wałki (2, 3), przy czym pierwszy wałek (2) i drugi wałek (3) są połączone na wpust (4), zaś tuleja (1) jest ustalona względem drugiego wałka (3) przy pomocy wkręta (5). 3. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że podpora z łożyskami łożyskami stożkowymi (C) jest wyposażona w dwa łożyska stożkowe (6) osadzone w obudowie (7) zamkniętej po obu stronach pokrywami (8), przy czym pomiędzy każdym łożyskiem stożkowym (6) a pokrywą (8) jest osadzony pierścień uszczelniający (9) i jednocześnie obudowa (7) jest umocowana do łoża (Q) na podporze (10). 4. Plastometr według zastrz. 4, znamienny tym, że pokrywy (8) są połączone z obudową (7) śrubami obudowy (11). 5. Plastometr według zastrz. 4, znamienny tym, że obudowa (7) jest umocowana do łoża (Q) na podporze (10) śrubami podpory (12). 6. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że uchwyt mechaniczny (D) ma szczęki (13) umieszczone wewnątrz trójszczękowego samocentrującego uchwytu mocującego (14) a każda ze szczęk (13) ma wykonane podcięcie (15) dopasowane kształtem i wielkością do kołnierza oporowego (16) wykonanego na uchwytach mocujących (14) chwytanych przez szczęki (13), przy czym przekrój poprzeczny otworu mocującego utworzonego przez szczęki (13) ma kształt wielokąta foremnego i jest identyczny z przekrojem poprzecznym uchwytu mocującego (14). 7. Plastometr według zastrz. 7, znamienny tym, że przekrój poprzeczny otworu mocującego utworzonego przez szczęki (13) ma kształt sześciokąta. 8. Plastometr według zastrz. 7, znamienny tym, że przekrój poprzeczny otworu podcięcia (15) ma kształt koła. 9. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że układ grzania (E) jest wyposażony w piec rurowy oporowy. 10. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że układ grzania (E) jest wyposażony w piec rurowy sylitowy. 11. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że zespół centrujący (G) stanowi sprzęgło rozłączne samocentrujące (G) wykonane w układzie dwóch wałków z tym, że trzeci wałek (17) jest zakończony gniazdem stożka (18), w którym wykonany jest otwór stożkowy posiadający w dnie wgłębienie odpowiadające kształtem pierwszej płetwie (19) osadzonej na stożku centrującym (20) umieszczonym na końcu czwartego wałka (21), natomiast pomiędzy stożkiem centrującym (20) a końcem drugiego wałka (21) jest kołnierz oporowy (22) dociskany pierwszą nakrętką (23) do gniazda stożka (18). 12. Plastometr według zastrz. 12, znamienny tym, że zbieżność stożka centrującego (20) wynosi 7:24. 13. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że urządzenie do pomiaru momentu skręcającego jednostronnego (H) ma element pomiarowy w postaci belki pomiarowej (24) z naklejonym pierwszym układem tensometrów (25), która jest ruchoma względem szyny prowadząco-oporowej (26) w postaci odwróconego teownika, osadzonego na łożu (Q), przy czym pierwszy koniec belki pomiarowej (24) opierający się o odwrócony teownik (26) jest wyposażony w kulkowe łożysko toczne (27) a drugi koniec jest przymocowany nakładką mocującą (28) do piątego wałka (29). 14. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że sprzęgło (I) stanowią dwa wałki (30 i 31) połączone ze sobą osiowo za pomocą drugiej płetwy (32), przy czym na zewnętrzną powierzchnię końca szóstego wałka (30) jest nałożona pierwsza nakrętka oporowa (33) a na zewnętrzną powierzchnię końca siódmego wałka (31) jest nałożona druga nakrętka oporowa (34), zaś obie nakrętki oporowe są przykryte nakrętką ściągającą (35). 15. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że głowica obrotowa (J) osadzona pomiędzy ósmym wałkiem (36) i dziewiątym wałkiem (37) ma umieszczone pierwsze łożysko kulkowe wzdłużne (38) wewnątrz pierwszej oprawy (39), przy czym ta oprawa (39) jest połączona z końcem dziewiątego wałka (37) za pomocą śruby mocującej (40).
6 PL 199 914 B1 16. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że czujnik siły rozciągającej (K) ma tuleję pomiarową (41) z naklejonym na jej zewnętrznej powierzchni drugim układem tensometrów (42) osadzoną osiowo pomiędzy dziesiątym wałkiem (43) i jedenastym wałkiem (44), przy czym pomiędzy tuleją pomiarową (41) a wałkami (43 i 44) są złącza redukcyjne (45 i 46). 17. Plastometr według zastrz. 17, znamienny tym, że oba gwintowe złącza redukcyjne (45 i 46) mają kształt walca, na końcach którego są wykonane nagwintowane końcówki. 18. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że mechanizm śrubowy (L) stanowi zespół śruba (47) z nakrętką (48), przy czym nakrętka (48) jest umieszczona wewnątrz prowadnicy kulkowej (49). 19. Plastometr według zastrz. 1, znamienny tym, że podpora stała (M) jest wyposażona w drugie łożysko kulkowe wzdłużne (50), zamknięte w drugiej oprawie (51). Wykaz oznaczeń na rysunku A - napęd skręcający B - sprzęgło tulejowe C - podpora z łożyskami stożkowymi D - uchwyt mechaniczny E - piec F1 - pierwszy uchwyt mocujący próbkę F2 - drugi uchwyt mocujący próbkę G - sprzęgło rozłączne samocentrujące H - urządzenie do pomiaru momentu skręcającego I - sprzęgło J - głowica łącząca - przegub K - czujnik siły rozciągającej L - mechanizm śrubowy M - podpora stała N - sprzęgło tulejowe O - wałek P - napęd rozciągający Q - łoże 1. pierwsza tuleja 2. pierwszy wałek 3. drugi wałek 4. wpust 5. wkręt 6. łożysko stożkowe 7. obudowa 8. pokrywa 9. pierścień uszczelniający 10. podpora 11. śruba obudowy 12. śruba podpory 13. szczęka 14. uchwyt mocujący 15. podcięcie 16. kołnierz oporowy 17. trzeci wałek 18. gniazdo stożka 19. pierwsza płetwa 20. stożek centrujący 21. czwarty wałek 22. kołnierz 23. pierwsza nakrętka 24. belka pomiarowa 25. pierwszy układ tensometrów
PL 199 914 B1 7 26. szyna prowadząco-oporowa 27. kulkowe łożysko toczne 28. nakładka mocująca 29. piąty wałek 30. szósty wałek 31. siódmy wałek 32. druga płetwa 33. pierwsza nakrętka oporowa 34. druga nakrętka oporowa 35. nakrętka ściągająca 36. ósmy wałek 37. dziewiąty wałek 38. pierwsze łożysko kulkowe wzdłużne 39. pierwsza oprawa 40. śruba mocująca 41. tuleja pomiarowa 42. drugi układ tensometrów 43. dziesiąty wałek 44. jedenasty wałek 45. złącze redukcyjne 46. złącze redukcyjne 47. śruba 48. druga nakrętka 49. prowadnicy kulkowej 50. drugie łożysko kulkowe wzdłużne 51. druga oprawa Rysunki
8 PL 199 914 B1
PL 199 914 B1 9
10 PL 199 914 B1
PL 199 914 B1 11
12 PL 199 914 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 4,00 zł.