AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU BIUROWEGO PRZEZNACZONEGO NA INTERNAT GARNIZONOWY w WARSZAWIE PRZY UL. OLSZEWSKIEJ 14/20

EGZ. /5 AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU BIUROWEGO PRZEZNACZONEGO NA INTERNAT GARNIZONOWY w WARSZAWIE PRZY UL. OLSZEWSKIEJ 14/20 Inwestor/ Zamawiający : WOJSKOWA AGENCJA MIESZKANIOWA ul. Chałubińskiego 3A 02-004 WARSZAWA Jednostka opracowująca: Info.-Inż.-Media Sp. z o.o. 05-110 Jabłonna k. Warszawy Ul. Sadowa 4 m 36 Tel. 022 401 09 38; Fax. 022 244 25 29 Autorzy: dr inż. Jarosław Olszak Grudzień 2013

1. STRONA TYTUŁOWA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU 1. Dane identyfikacyjne budynku 1.1 Rodzaj budynku mieszkalny-internat 1.2 Rok rozpoczęcia budowy lata 50. XX w. 1.3 Właściciel (nazwa lub imię i nazwisko, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa 1.4 Adres budynku ul. Olszewska 14/20 Warszawa adres) Ul. Chałubińskiego 3A 02-004 WARSZAWA 2. Nazwa, nr REGON i adres firmy wykonującej audyt: Info.-Inż.-Media Sp. z o.o., 05-110 Jabłonna k. Warszawy, ul. Sadowa 4 m 36 REGON 015306799 3. Imię i nazwisko, nr PESEL oraz adres audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis: dr inż. Jarosław Olszak, 05-803 Pruszków, Al. Armii Krajowej 39/11, PESEL 70081008039 uprawnienia audytora energetycznego KAPE nr 0173 4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakres prac, posiadane kwalifikacje: Lp. 1. 2. Imię i nazwisko Zakres udziału w opracowaniu audytu energetycznego Wizja lokalna, inwentaryzacja budynku, analiza dokumentacji technicznej, obliczenie sezonowego zapotrzebowania ciepła dla budynku posiadane kwalifikacje (w tym ew. uprawnienia) 5. Miejscowość: Warszawa data wykonania opracowania: grudzień 2013 6. Spis treści 1. Strona tytułowa audytu energetycznego budynku...2 2. Karta audytu energetycznego budynku...3 3. Podstawa opracowania...5 4. Opis budynku...6 5. Ocena stanu technicznego budynku wraz z proponowanymi rozwiązaniami termomodernizacyjnymi...12 6. Usprawnienia i przedsięwzięcia termomodernizacyjne, wybrane na podstawie oceny stanu technicznego budynku...15 7. Wskazanie optymalnych usprawnień termomodernizacyjnych...16 8. Wybór optymalnego wariantu termomodernizacyjnego...20 9. Opis techniczny wybranego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego finansowanego zgodnie z ustawą...23

Str. nr 3/25 2. KARTA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU 1. Dane ogólne 1. Konstrukcja / technologia budynku tradycyjna murowana, z elementami żelbetowymi wylewanymi 2. Liczba kondygnacji 4+1 3. Kubatura części ogrzewanej [m 3 ] 6 922 4. Powierzchnia netto budynku [m 2 ] 1 790 5. Powierzchnia użytkowa części mieszkalnej [m 2 ] 1 790 6. Powierzchnia użytkowa lokali użytkowych oraz innych n.d. pomieszczeń niemieszkalnych budynku, [m 2 ] 7. Liczba mieszkań n.d. 8. Liczba osób użytkujących budynek 70 9. Sposób przygotowania ciepłej wody centralne - węzeł ciepłowniczy 10. Rodzaj systemu ogrzewania budynku centralne - węzeł ciepłowniczy 11. Współczynnik kształtu A/V [1/m] 0,34 12. Inne dane charakteryzujące budynek budynek biurowy (docelowo: internat) 2. Współczynniki przenikania ciepła [W/(m 2 K] Przed Po 1 drzwi zewnętrzne 2,60 2,60 2 okna 2,60 1,30 3 okna - klatka schodowa 1,50 1,50 4 okna - piwnica 2,60 1,30 5 podłoga 0,37 0,37 6 stropodach 1,35 0,22 7 ściana przy gruncie 0,49 0,21 8 ściana zewnętrzna 1,10 1,10 3. Sprawności składowe systemu ogrzewania 1. Sprawność wytwarzania 0,98 0,98 2. Sprawność przesyłania 0,9 0,96 3. Sprawność regulacji i wykorzystania 0,90 0,98 4. Akumulacji 1 1 5. Uwzględnienie przerwy na ogrzewanie w okresie tygodnia 1 1 6. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby 1 1 4. Charakterystyka systemu wentylacji 1. Rodzaj wentylacji (naturalna, mechaniczna) naturalna naturalna 2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza okna-kanały wywiewne 3. Strumień powietrza wentylacyjnego, [m 3 /h], 2 440 2 440 4. Liczba wymian [1/h] 0,5 0,5 5. Charakterystyka energetyczna budynku 1. Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego, [kw], 146,0 113,2 2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie cwu, [kw], 23,2 21,2 3. Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [GJ/rok] 4. Roczne obliczeniowe zużycie energii do ogrzewania budynku ( z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [GJ/rok] okna-kanały wywiewne 1 076 779 1 355 845 5. Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania cwu, [GJ/rok] 259 204 6. Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego i na przygotowanie cwu (służące do weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła) [GJ/rok] 882 -

Str. nr 4/25 7. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku 42,7 30,9 (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 3 rok)] 8. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z 53,8 33,6 uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 3 rok)] 9. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku ( z 210,3 131,1 uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 2 rok)] 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzania audytu) 1. Cena za 1 GJ na ogrzewanie [zł] 37,71 37,71 2. Opłata 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na miesiąc [zł] 7 547,37 7 547,37 3. Opłata za podgrzanie 1 m 3 wody użytkowej [zł] - - 4. Opłata 1 MW mocy zamówionej na podgrzanie wody użytkowej na miesiąc [zł] 7 547,37 7 547,37 5. Opłata za ogrzanie 1 m 2 pow. użytkowej [zł] - - 6. Opłata abonamentowa [zł] 0,00 0,00 Inne [zł] - - 7 Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowana kwota kredytu, [zł] 366 600 Zmniejszenie zapotrzebowania na energię, [%] 35,01 Planowane koszty całkowite, [zł] 523 714 Premia termomodernizacyjna, [zł] 48 934 Roczna oszczędność kosztów energii, [zł/rok] 24 467

Str. nr 5/25 3. PODSTAWA OPRACOWANIA 3.1. Cel i zakres opracowania Audyt energetyczny budynku biurowego przy ul. Olszewskiej 14/20 w Warszawie, ma na celu wybór optymalnego wariantu termomodernizacji budynku. Budynek jest przeznaczony do generalnego remontu. Przeznaczenie budynku ma być zmienione. Docelowo ma pełnić funkcję internatu garnizonowego. Na potrzeby obliczeń zapotrzebowania na ciepło przyjęto, że budynek przed i po termomodernizacji pełni funkcję internatu. Dzięki temu uniknie się wpływu tych zmian zużycia ciepła, które wynikają ze zmiany przeznaczenia budynku. Analizie poddane zostaną tylko przedsięwzięcia termomodernizacyjne, a więc tylko działania techniczne (zmiana sposobu użytkowania budynku nie jest działaniem technicznym). Audyt rozważa opłacalność modernizacji instalacji grzewczych, a także ocieplenia przegród budynku takich jak ściany zewnętrzne i stropodach oraz wymiany okien. Budynek znajduje się pod opieką konserwatora zabytków i zgodnie z otrzymanymi od niego wytycznymi, elewacyjne ściany zewnętrzne nie mogą być ocieplane. Ponadto audyt pozwoli na określenie szczytowej mocy cieplnej odpowiadającej nowemu, zmniejszonemu zapotrzebowaniu energii w obiekcie po wykonaniu zabiegów termo modernizacyjnych. Praktycznym efektem audytu będzie wykonanie inwestycji termo-oszczędnej, która przyniesie znaczące oszczędności w zużyciu ciepła przez budynek oraz zmniejszenie opłat za ciepło. 3.2. Materiały wykorzystane w opracowaniu 1. Polska Norma PN-EN-ISO 6946:2002 "Elementy budowlane i części budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczeń". 2. Polska Norma PN-EN 12831:2006 "Instalacje ogrzewcze w budynkach - Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego" 3. Polska Norma PN-B-03430:1983 "Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania." 4. PN-EN ISO 13790:2009 Energetyczne właściwości użytkowe budynków - Obliczanie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia 5. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów Dz.U. 2008 nr 223 poz. 1459 6. Ustawa z dnia 5 marca 2010 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów Dz.U. 2010 nr 76 poz. 493 7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego - Dz.U. 43/09, poz. 346. 8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zmianami 9. Program komputerowy "AUDYTOR OZC w. 4.8 Pro" do obliczania sezonowego zapotrzebowania ciepła do ogrzewania budynków. 10. Wizja lokalna w budynku przeprowadzona w październiku 2013 r. 11. Inwentaryzacja budynku

Str. nr 6/25 3.3. Informacja o możliwościach finansowych inwestora Wielkość środków własnych inwestora przeznaczonych na pokrycie kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego: 160 000 zł. Kwota kredytu możliwego do zaciągnięcia przez inwestora: 400 000 zł. 4. OPIS BUDYNKU 4.1. Dane ogólne Właściciel: Rok budowy lata 50. XX w. obecnie: budynek biurowy docelowo: budynek mieszkalny - internat Przeznaczenie Adres: Warszawa, ul. Olszewska 14/20 Wojskowa Agencja Mieszkaniowa ul. Chałubińskiego 3A 02-004 WARSZAWA szkielet i stropy żelbetowe, ściany z cegły ceramicznej pełnej Technologia Powierzchnia zabudowy 467m 2 Powierzchnia netto budynku 1 790m 2 Kubatura ogrzewana budynku 6 992m 3 Kubatura pomieszczeń ogrzewanych 5 244m 3 Współczynnik kształtu A/V 0,34m 2 /m 3 Wysokość kondygnacji w świetle 3,0m Liczba użytkowników 70os.

Str. nr 7/25 4.2. Uproszczona dokumentacja techniczna Rzut poziomy N 14,3 m 32,2 m

Str. nr 8/25 Przekrój poprzeczny Stropodach wentylowany + 13,33 Piętro III + 10,00 Piętro II + 6,67 Piętro I + 3,33 Parter + 0,00-0,50 Piwnica - 3,02

Str. nr 9/25 4.3. Opis konstrukcji i przeznaczenie budynku Budynek biurowy z przeznaczeniem na internat (budynek zamieszkania zbiorowego), wolnostojący, trzypiętrowy, całkowicie podpiwniczony, kryty stropodachem wentylowanym. Budynek znajduje się w III strefie klimatycznej. W rzucie budynek jest w kształcie prostokąta o wymiarach 32,2 x 14,3 m. W budynku jest jedna klatka schodowa. Budynek wykonany jest jako murowany z cegły ceramicznej, z elementami żelbetowymi wylewanymi. Na parterze i na każdym piętrze budynku znajdują się pokoje biurowe, węzeł sanitarny oraz pomieszczenie pomocnicze. W ogrzewanych piwnicach zlokalizowano pomieszczenia gospodarcze i usługowe, węzeł ciepłowniczy, magazyny i pomieszczenie świetlicy. 4.4. Stolarka okienna i drzwiowa Stolarka okienna w lokalach mieszkalnych składa się z okien w ramach drewnianych szklonych podwójnie, typu szwedzkiego. Okna są w średnim stanie technicznym; nie spełniają wymagań dotyczących ochrony cieplej budynków. 4.5. Źródło ciepła Budynek zasilany jest w ciepło z węzła ciepłowniczego. Węzeł ciepłowniczy pracuje tylko na potrzeby instalacji grzejnikowej i instalacji c.w.u. W węźle znajduje się regulacyjna automatyka pogodowa, licznik ciepła, urządzenia zabezpieczające. W węźle do celów c.o. są dwa wymienniki ciepła JAD X i dwie pompy obiegowe Magna 32-120/F. Do celów c.w.u. są dwa wymienniki ciepła typu JAD i dwie pompy cyrkulacyjne UPS 25-60/B180. Węzeł jest bez zasobnika c.w.u.. Ponadto w węźle znajdują się manometry, termometry i zawory odcinające. Urządzenia w węźle są w dobrym stanie technicznym. Ciepło do budynku dostarcza DALKIA Warszawa S.A. - rozliczenie według taryfy A3B1C3. 4.6. Instalacja centralnego ogrzewania Instalacja grzewcza centralnego ogrzewania jest instalacją dwururową z rozdziałem dolnym, systemu zamkniętego. Poziomy prowadzone są nad podłogą w piwnicy. Grzejniki żeliwne. Zawory przy grzejnikach z głowicami termostatycznymi. Przewody stalowe, poziomy częściowo izolowane i piony bez izolacji cieplnej. Całość instalacji c.o. jest w złym stanie technicznym. 4.7. Instalacja ciepłej wody użytkowej Instalacja c.w.u. z cyrkulacją, bez zasobnika c.w.u. w węźle ciepłowniczym. Poziomy i piony bez izolacji termicznej. 4.8. Wentylacja W budynku jest wentylacja naturalna. Nawiew odbywa się przez nieszczelności w stolarce okiennej. Wywiew - przez kanały wywiewne w łazienkach i pomieszczeniach biurowych.

Str. nr 10/25 4.9. Zapotrzebowanie mocy i ciepła na potrzeby ogrzewania budynku Tabela 4.1. Zapotrzebowanie mocy i ciepła na ogrzanie budynku Opis Moc Zapotrzebowanie - [MW] [GJ/a] Instalacja grzewcza W wyniku strat przez przegrody zewnętrzne i na wentylację *) 0,146 1 076 * ) Wynik z programu Audytor OZC 4.8Pro Tabela 4.2. Charakterystyka instalacji grzewczej Obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele ogrzewania [MW] 0,1460 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby ogrzewania w [GJ/a] ciągu roku bez uwzględnienia sprawności systemu 1 076 Ogólna sprawność systemu ogrzewania *) - 0,79 Osłabienie dobowe - 1,00 Osłabienie tygodniowe - 1,00 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby c.o. z [GJ/a] uwzględnieniem sprawności systemu i przerwami w ogrzewaniu 1 355 * ) Składowe sprawności systemu ogrzewania opisano w punkcie 5.4. 4.10. Roczny koszt ogrzewania budynku Tabela 4.3. Roczny koszt ogrzewania budynku [zł/gj] 37,71 [zł/mw/mc] 7 547,37 A b0 [zł/mc] 0,00 Obliczeniowe zapotrzebowanie na moc cieplną na cele c.o. [MW] 0,1460 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby c.o. z *) O z **) O m [GJ/a] 1 355 uwzględnieniem sprawności systemu i przerwami w ogrzewaniu Roczna opłata zmienna [zł/a] 51 109 Roczna opłata stała [zł/a] 13 223 Roczna opłata abonamentowa [zł/a] 0 Roczny koszt ogrzewania w sezonie standardowym [zł/a] 64 332 * ) - opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii ** ) - stała opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii

Str. nr 11/25 4.11. Roczny koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej Tabela 4.4. Roczny koszt przygotowania c.w.u. Oz* ) zł/gj 37,71 Om** ) zł/mw/mc 7547,37 Ab zł/mc 0,00 Moc obliczeniowa*** ) MW 0,0232 Roczne zapotrzebowanie na ciepło do c.w.u.*** ) GJ/rok 259 Roczna opłata zmienna zł/rok 9 775 Roczna opłata stała zł/rok 2 102 Roczna opłata abonamentowa zł/rok 0 Roczny koszt przygotowania c.w.u. zł/rok 11 877 * ) - opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii ** ) - stała opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii *** ) - obliczenia w załączniku 4.12. Łączne koszty ogrzewania budynku i przygotowania ciepłej wody użytkowej Tabela 4.5. Koszty ciepła na cele ogrzewania. i c.w.u. Roczny koszt ogrzewania na cele c.o. w sezonie standardowym [zł/a] 64 332 Roczny koszt przygotowania ciepłej wody użytkowej [zł/a] 11 877 Roczny koszt sumaryczny [zł/a] 76 209 4.13. Pozostałe instalacje Budynek wyposażony jest ponadto w instalacje: zimnej wody, kanalizacyjną i elektryczną.

Str. nr 12/25 5. OCENA STANU TECHNICZNEGO BUDYNKU WRAZ Z PROPONOWANYMI ROZWIĄZANIAMI TERMOMODERNIZACYJNYMI 5.1. Przegrody zewnętrzne Tabela 5.1. Charakterystyka cieplna przegród zewnętrznych - stan istniejący i wartości wymagane Wielkości obecne U 0 *) Wartości wymagane Przegroda U 1 [W/(m 2 K)] [W/(m 2 K)] Podłoga w piwnicy 0,37 - Stropodach wentylowany 1,35 0,222 Ściana zewnętrzna przy gruncie 0,49 0,25 Ściana zewnętrzna 1,10 0,25 *) Współczynnik U o bez dodatku na mostki termiczne Z tabeli 5.1 wynika, że współczynniki przenikania ciepła U dla ścian zewnętrznych i stropodachu są znacznie wyższe, od wartości wymaganych. Proponowane rozwiązania energooszczędne W celu poprawy izolacyjności obiektu, ściany zewnętrzne i stropodach należy ocieplić. Ścian zewnętrznych elewacyjnych nie ociepla się (wytyczne konserwatora zabytków). Współczynniki przenikania ciepła dla przegród są znacznie wyższe od obecnie obowiązujących. W audycie zaproponowano: A. ocieplenie ścian zewnętrznych przy gruncie styropianem = 0,038 W/mK o grubości 10 cm; B. ocieplenie stropodachu wełną mineralną = 0,052 W/mK o grubości 20 cm. Przyjęte grubości izolacji termicznej spełniają warunek na minimalny opór cieplny przegrody (R min = 4,0 m 2 K/W dla ścian zewnętrznych i R min = 4,5 m 2 K/W dla stropodachów i dachów) wg Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego. Nie przewiduje się ocieplenia podłogi w piwnicy. 5.2. Okna i drzwi Tabela 5.2. Charakterystyka cieplna okien i drzwi - stan istniejący Wartości istniejące Wartości wymagane Przegroda U 0 U 0 [W/m 2 K] [W/m 2 K] Drzwi zewnętrzne 2,60 - Okna zewnętrzne klatka schodowa 1,50 < 1,9 Okna zewnętrzne pozostałe 2,60 < 1,9 Proponowane rozwiązania energooszczędne

Str. nr 13/25 Proponuje się wymianę okien (prócz okien na klatce schodowej) na dwuszybowe okna w ramach z PCW z szybami zespolonymi o współczynniku U = 1,3 W/(m 2 K). 5.3. Źródło ciepła Uzupełnienie izolacji cieplej przewodów i zaworów. 5.4. Instalacja centralnego ogrzewania Instalacja jest w złym stanie technicznym. Grzejniki bez możliwości regulacji ilości ciepła. Przewody stalowe - piony bez izolacji cieplnej. Brak zaworów podpionowych. Istniejącą instalację c.o. można scharakteryzować współczynnikami sprawności przedstawionych w tabeli 5.3. Tabela 5.3. Charakterystyka instalacji c.o. - stan istniejący L.p. Opis Współczynniki sprawności 1 Wytwarzanie ciepła (węzeł ciepłowniczy) w 1 2 Przesyłanie ciepła (rury stalowe, piony bez izolacji) p 0,9 3 Regulacja i wykorzystanie ciepła (regulacja centralna, brak regulacji miejscowej) r 0,85 4 Akumulacja ciepła (brak zasobnika) a 1 5 Sprawność całkowita systemu w* p* r* a = 0,77 6 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia w t 1 7 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby w d 1 Proponowane rozwiązania energooszczędne Wymiana wszystkich elementów instalacji c.o. Montaż grzejników stalowych, zaworów przygrzejnikowych z głowicami termostatycznymi, montaż zaworów podpionowych do regulacji hydraulicznej układu. Dokładne wykonanie izolacji przewodów poziomych i pionowych. 5.5. Instalacja ciepłej wody użytkowej Instalacja w złym stanie technicznym. Należy wymienić i zaizolować przewody, zamontować nowe baterie do poboru wody użytkowej. Istniejącą instalację c.w.u. można scharakteryzować współczynnikami sprawności przedstawionych w tabeli 5.4.

Str. nr 14/25 Tabela 5.4. Charakterystyka instalacji c.w.u. L.p. Opis Współczynniki sprawności 1 Wytwarzanie ciepła (węzeł ciepłowniczy) w 0,98 2 Przesyłanie ciepła (przewody stalowe nie izolowane) p 0,6 3 Wykorzystanie ciepła (bez marnotrawstwa wody) r 1 4 Akumulacja ciepła (zasobniki c.w.u. mają ponad 20 lat) a 1 5 Sprawność całkowita systemu w* p* r* a = 0,59 Wyznaczenie zapotrzebowania c.w.u. przed modernizacją w załączniku 1. Proponowane rozwiązania energooszczędne Wymiana wszystkich elementów instalacji c.w.u. Dokładna izolacja cieplna wszystkich przewodów. Pompa cyrkulacyjna powinna mieć możliwość programowania czasu pracy w ciągu doby. Powinna być wyłączana wtedy, gdy nie ma poborów c.w.u. (noc) lub gdy pobór jest częsty (czas aktywności mieszkańców). Instalację c.w.u. należy uzupełnić o zasobnik ciepłej wody użytkowej, współpracujący z istniejącym wymiennikiem c.w.u. 5.7. Wentylacja W budynku jest wentylacja naturalna. Działa prawidłowo. Obecnie źródłem nadmiernych strat ciepła na cele wentylacji są nieszczelne okna. Po wymianie okien na nowe, strumień powietrza wentylacyjnego zmniejszy się znacząco. Proponowane rozwiązania energooszczędne Nie proponuje się działań energooszczędnych.

Str. nr 15/25 6. USPRAWNIENIA I PRZEDSIĘWZIĘCIA TERMOMODERNIZACYJNE, WYBRANE NA PODSTAWIE OCENY STANU TECHNICZNEGO BUDYNKU. Zmniejszenie zużycia ciepła w budynku mieszkalnym - internacie przy ul. Olszewskiej 14/20 w Warszawie można osiągnąć wykonując następujące przedsięwzięcia: 1. Modernizacja instalacji c.o. 2. Modernizacja instalacji c.w.u. 3. Ocieplenie ścian zewnętrznych przy gruncie 4. Ocieplenie stropodachu 5. Wymiana okien

Str. nr 16/25 7. WSKAZANIE OPTYMALNYCH USPRAWNIEŃ TERMOMODERNIZACYJNYCH 7.1. Usprawnienia zmniejszające zapotrzebowanie ciepła na pokrycie strat przez przegrody zewnętrzne Poniżej oszacowano koszty oraz dokonano wstępnej optymalizacji usprawnień termomodernizacyjnych (na podstawie prostego czasu zwrotu SPBT) zmierzających do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku dzięki ograniczeniu strat ciepła przez przegrody zewnętrzne. 7.1.1. Ściany zewnętrzne i dachy/stropodachy Wyniki obliczeń dla poszczególnych przegród: A. Ocieplenie ścian zewnętrznych przy gruncie Ocieplenie ścian zewnętrznych styropianem = 0,038 W/mK, metodą lekką mokrą i pokrycie całości warstwą izolacji przeciwwilgociowej. ściana Uo = 0,487 W/m 2 K R 0 = 2,053 m 2 K/W A dod =45 m 2 izolacja styropian = 0,038 W/mK Sd = 3686 dz K/rok A=194,1 m 2 Q 0u = 30,1GJ/rok q 0u = 0,0038MW t w0 =20 Grubość izolacji R R 1 U 1 Q 1u q 1u O ru N uj N U SPBT Uwagi m m 2 K/W m 2 K/W W/m 2 K GJ/rok MW zł/rok zł/m2 zł lata 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 0,07 1,842 3,895 0,257 15,9 0,0020 699 280 66 956 95,80 0,08 2,105 4,159 0,240 14,9 0,0019 748 295 70 543 94,29 R>4 m2k/w 0,09 2,368 4,422 0,226 14,0 0,0018 792 310 74 130 93,64 R>4 m2k/w 0,10 2,632 4,685 0,213 13,2 0,0017 830 325 77 717 93,62 R>4 m2k/w 0,11 2,895 4,948 0,202 12,5 0,0016 865 340 81 304 94,03 R>4 m2k/w Ściana ocieplona styropianem = 0,038 W/mK o grubości 10 cm, spełnia wymogi warunków technicznych dla ścian zewnętrznych (R>4 m 2 K/W). o C

Str. nr 17/25 B. Ocieplenie stropodachu Ocieplenie stropodachu granulowaną wełną mineralną. dach/s-dach Uo = 1,350 W/m 2 K R 0 = 0,741 m 2 K/W A dod =0 m 2 izolacjawełna min. = 0,052 W/mK Sd= 3686dz K/rok A=458,8 m 2 Q 0u = 197,3GJ/rok q 0u = 0,0248MW t w0 =20 Grubość izolacji R R 1 U 1 Q 1u q 1u O ru N uj N U SPBT Uwagi m m 2 K/W m 2 K/W W/m 2 K GJ/rok MW zł/rok zł/m2 zł lata 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 0,19 3,654 4,395 0,228 33,3 0,004 8 051 136 62 402 7,75 0,20 3,846 4,587 0,218 31,9 0,004 8 120 140 64 238 7,91 R>4,5 m2k/w 0,21 4,038 4,779 0,209 30,6 0,004 8 183 144 66 073 8,07 R>4,5 m2k/w Stropodach ocieplony matami z wełny mineralnej o grubości 22 cm spełnia wymogi warunków technicznych dla dachów/stropodachów (R>4,5 m 2 K/W). 7.1.2. Okna i drzwi, wraz z poprawą systemu wentylacji A. Wymiana okien Dla okien istniejących określono współczynniki korekcyjne do wyznaczania zapotrzebowania na ciepło na cele wentylacji: c r0 = 1,2 c m0 =1,2 c w0 =1,0 Dla nowych okien przyjęto współczynniki korekcyjne: c r1 = 1,0 c m1 =1,0 c w1 =1,0 o C okna Uo = 2,6 W/m 2 K Sd = 3686 A ok = 218,7m 2 Q 0 = 498,4GJ/rok q 0 = 0,0626MW A Ok1 = 218,7m 2 V nom0 = 2440m 3 /h V obl0 = 2928m 3 /h V nom1 V obl1 U 1 Q 1 q 1 O rok + Q rw N Okj N ok SPBT m 3 /h m 3 /h W/m 2 K GJ/rok MW zł/rok zł/m 2 zł lata 1 2 3 4 5 6 7 8 10 2440 2440 1,0 334,07 0,0419 8 065,67 600,0 131 220 16,27 2440 2440 1,3 354,96 0,0446 7 040,00 400,0 87 480 12,43 2440 2440 1,5 368,89 0,0463 6 356,22 370,0 80 919 12,73

Str. nr 18/25 Okna o współczynniku przenikania ciepła U = 1,3 W/(m 2 K) spełniają wymogi warunków technicznych. Zastosowanie szczelnych oknie zmniejszy straty ciepła spowodowane nadmierną wentylacją budynku w stanie obecnym. 7.2. Usprawnienia zmniejszające zapotrzebowanie ciepła na ogrzanie powietrza wentylacyjnego Nie dotyczy. 7.3. Usprawnienia poprawiającego sprawność cieplną systemu grzewczego Wymiana wszystkich elementów instalacji c.o. Montaż przegrzejnikowych zaworów z głowicami termostatycznymi, montaż zaworów podpionowych, izolacja przewodów. Nową instalację c.o. można scharakteryzować współczynnikami sprawności przedstawionych w tabeli 7.1. Tabela 7.1. Charakterystyka instalacji c.o. - po termomodernizacji L.p. Opis Współczynniki sprawności 1 Wytwarzanie ciepła (węzeł ciepłowniczy) w 0,98 2 Przesyłanie ciepła (rury PE, dokładna izolacja) p 0,96 3 Regulacja i wykorzystanie ciepła (regulacja centralna i regulacja miejscowa) r 0,98 4 Akumulacja ciepła (brak zasobnika) a 1,00 5 Sprawność całkowita systemu w* p* r* a = 0,92 6 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia w t 1,00 7 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby w d 1,00 7.4. Usprawnienia zmniejszające zapotrzebowanie ciepła na przygotowanie ciepłej wody użytkowej Nową instalację c.w.u. można scharakteryzować współczynnikami sprawności przedstawionych w tabeli 7.2. Tabela 7.2. Charakterystyka instalacji c.w.u. - po termomodernizacji L.p. Opis Współczynniki sprawności 1 Wytwarzanie ciepła (węzeł ciepłowniczy) w 0,98 2 Przesyłanie ciepła (przewody PE zaizolowane, pompa cyrkulacyjna wyłączana okresowo) p 0,8 3 Wykorzystanie ciepła (bez marnotrawstwa wody) r 1 4 Akumulacja ciepła (zasobnik dobrze zaizolowany) a 0,87 5 Sprawność całkowita systemu w* p* r* a = 0,68

Str. nr 19/25 Wyznaczenie zapotrzebowania na c.w.u. po termomodernizacji w Załączniku 1. 7.5. Zestawienie usprawnień zmniejszających zapotrzebowanie na ciepło Tabela 7.5. Wybrane i zoptymalizowane usprawnienia termomodernizacyjne zmierzające do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło w wyniku zmniejszenia strat ciepła przez przenikanie przez przegrody budowlane oraz warianty przedsięwzięć termomodernizacyjnych dotyczących modernizacji systemu ogrzewania, wentylacji i systemu przygotowania c.w.u. uszeregowane według rosnącej wartości SPBT L.p. Rodzaj i zakres ulepszenia termomodernizacyjnego albo wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowane koszty robót Prosty czas zwrotu SPBT [lata] 1 Modernizacja instalacji c.o.* ) 175 950 zł 24,76 2 3 4 Ocieplenie stopodachu 64 238 zł 7,91 Wymiana okien 87 480 zł 12,43 Modernizacja instalacji c.w.u. 93 390 zł 41,49 5 Ocieplenie ścian przy gruncie 77 717 zł 93,62 * ) Modernizację instalacji c.o. zawsze rozpatruje się przed pozostałymi usprawnieniami 7.6. Nakłady inwestycyjne działań termomodernizacyjnych Zestawienie orientacyjnych kosztów dla poszczególnych wariantów termorenowacji (w kosztach tych uwzględniono materiały i robociznę). Grubości warstw ocieplających przyjęto na podstawie analizy opłacalności przedstawionej w p.7.1. Powierzchnie ścian i stropu obliczono na podstawie inwentaryzacji obiektu. Koszt termo-modernizacji budynku wg wariantu W1 Opis wprowadzonej modernizacji jedn. liczba cena jedn. cena Modernizacja instalacji c.o. 175 950 zł Ocieplenie stopodachu m 2 458,8 140 64 238 zł Wymiana okien m 2 218,7 400 87 480 zł Modernizacja instalacji c.w.u. 93 390 zł Ocieplenie ścian przy gruncie m 2 239,1 325 77 717 zł Dokumentacja projektowa i nadzór 24 939 zł Razem 523 714 zł

Str. nr 20/25 Koszt termo-modernizacji budynku wg wariantu W2 Opis wprowadzonej modernizacji jedn. liczba cena jedn. cena Modernizacja instalacji c.o. 175 950 zł Ocieplenie stopodachu m 2 458,8 140 64 238 zł Wymiana okien m 2 218,7 400 87 480 zł Modernizacja instalacji c.w.u. 93 390 zł Dokumentacja projektowa i nadzór 21 053 zł Razem 442 110 zł Koszt termo-modernizacji budynku wg wariantu W3 Opis wprowadzonej modernizacji jedn. liczba cena jedn. cena Modernizacja instalacji c.o. 175 950 zł Ocieplenie stopodachu m 2 458,8 140 64 238 zł Wymiana okien m 2 218,7 400 87 480 zł Dokumentacja projektowa i nadzór 16 383 zł Razem 344 051 zł Koszt termo-modernizacji budynku wg wariantu W4 Opis wprowadzonej modernizacji jedn. liczba cena jedn. cena Modernizacja instalacji c.o. 175 950 zł Ocieplenie stopodachu m 2 458,8 140 64 238 zł Dokumentacja projektowa i nadzór 12 009 zł Razem 252 197 zł Koszt termo-modernizacji budynku wg wariantu W5 Opis wprowadzonej modernizacji jedn. liczba cena jedn. cena Modernizacja instalacji c.o. 175 950 zł Dokumentacja projektowa i nadzór 8 798 zł Razem 184 748 zł 8. WYBÓR OPTYMALNEGO WARIANTU TERMOMODERNIZACYJNEGO 8.1. Metoda wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodemizacyjnego Celem wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, o którym mowaw 6 pkt 4 rozporządzenia, przeprowadza się dla wskazanych poszczególnych wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych składających się z zestawu ulepszeń dotyczących zmniejszenia strat przenikania ciepła przez przegrody budowlane, modernizacji systemu wentylacji i instalacji ciepłej wody użytkowej oblicza się kolejno: a) planowane koszty całkowite N, w tym koszty opracowania audytu energetycznego i dokumentacji technicznej oraz koszty związane ze spełnieniem obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych, również w przypadku gdy działanie to nie przynosi oszczędności energii,

Str. nr 21/25 b) kwotę rocznych oszczędności Or przewidzianą do uzyskania w wyniku realizacji przedsięwzięcia obliczoną zgodnie ze wzorem: ΔQ r =(w t0 w d0 Q 0co /η 0 + Q 0cw ) O 0z (w t1 w d1 Q 1co /η 1 +Q 1cw ) O 1z + +12 [(q 0m + q 0cw ) O 0m -(q 1m +q 1cw ) O 1m ]+12 (Ab 0 -Ab 1 ), [zł/rok] gdzie: η 0, η 1 sprawność systemu grzewczego przed i po termomodernizacji, O 0co zapotrzebowanie budynku na ciepło do ogrzewania przed termomodernizacją [GJ/rok], O 1co - zapotrzebowanie budynku na ciepło do ogrzewania po termomodernizacji [GJ/rok], Q 0cw, Q 1cw -zapotrzebowanie na ciepło do c.w.u. przed i termomodernizacji [GJ/rok], w t0 w t1 tygodniowe współczynniki przerw w ogrzewaniu, w d0, w d1 dobowe współczynniki przerw w ogrzewaniu, q 0cw, q 1cw - zapotrzebowanie na moc cieplną na c.w.u. przed i po termomodernizacji [GJ/rok], q 0m, q 1m - zapotrzebowanie na moc cieplną na ogrzewanie przed i po termomodernizacji [GJ/rok], O 0z, O 1z opłaty zmienne [zł/gj], O 0m, O 1m miesięczne opłaty stałe [zł/mw], Ab 0, Ab 1 opłaty abonamentowe. c) zmniejszenie (w %) zapotrzebowania na ciepło w stosunku do stanu wyjściowego przed termomodernizacją, z uwzględnieniem sprawności całkowitej, d) kwotę środków własnych i kwotę kredytu, e) obliczenie wysokości premii termomodernizacyjnej wg art. 5 ust. 1 i 2 ustawy. Pierwszy z kolejnych wariantów, dla którego wartość w kolumnie 5 tabeli 1 część 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia spełnia wymagania ustawy określone w art. 3 pkt 1 ustawy, a wysokość premii jest określona jako minimum z wartości w kolumnach 7, 8, 9 tabeli 1 część 4 do załącznika nr 1 do rozporządzenia zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy, oraz wartości w kolumnie 6 tabeli część 4 załącznika nr 1 do rozporządzenia nie przekraczają zadeklarowanych przez inwestora wielkości środków własnych i kwoty kredytu, o których mowa w 5 pkt 3 uznaje się jako optymalny. W przypadku gdy żaden z wariantów nie spełnia wymogów określonych w art. 3 pkt 1 ustawy inwestycja nie kwalifikuje się do otrzymania premii termomodernizacyjnej. Do analizy przyjęto warianty przedsięwzięcia termomodernizacyjnego budynku, wynikające z jego stanu technicznego przed termorenowacją, opisane w punkcie 7.6.