1 I Milenijny Cel Rozwoju Abstrakt Wyeliminować na świecie skrajne ubóstwo i głód. Słowa kluczowe Zastosowanie/Słowa kluczowe Ubóstwo, niedożywienie, pomoc rozwojowa Czas trwania lekcji 45 minut Cele Po zakończeniu zajęć uczeń: wie, czego dotyczy I Milenijny Cel Rozwoju; potrafi wskazać źródła globalnych problemów: ubóstwa i głodu; zna sposoby pomagania państwom, które borykają się z głodem i ubóstwem; wie, gdzie szukać dodatkowych informacji na temat Milenijnych Celów Rozwoju. Metody pracy prezentacja multimedialna burza mózgów dyskusja praca w grupach mini-wykład Materiały projektor tablica
2 kserokopie wymienionych w literaturze tekstów markery brystol odtwarzacz płyt CD płyta z muzyką afrykańską Literatura Ubóstwo, URL: [http://www.bibliotekag1.ovh.org/pliki/materialy/ubostwo.pdf]. A. Miglin, Afryka w nauczaniu i działalności Jana Pawła II, URL: [http://www.psz.pl/tekst- 3562/Agnieszka-Miglin-Afryka-w-nauczaniu-i-dzialalnosci-Jana-Pawla-II]. Afryka.org, Moje Marzenie, [http://www.afryka.org/index.php?shownewsplus=996] UNDP, Milenijne Cele Rozwoju. Świat jakim go nie widziałeś, URL: [http://europeandcis.undp.org/mdgdebates/show/c77a6ec1-f203-1ee9- B0FC558456A9AF89]. ONZ, Milenijne Cele Rozwoju, URL: [http://www.un.org.pl/rozwoj/mdg/index.htm]. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Polska pomoc rozwojowa 2008, URL: [http://www.zagranica.org.pl/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=8 5&Itemid=138]. Przebieg Czas Działanie Materiały/Uwagi Przed lekcją uczniowie otrzymują ksero tekstu dotyczącego niedożywienia i głodu. Załącznik I W sali, gdzie prowadzona jest lekcja, rozmieszczone są plansze dotyczące przyczyn głodu, niedożywienia oraz walki z tymi zjawiskami. Załącznik II
3 0-5 min 1. Prezentacja wybranych państw afrykańskich: Algierii, Angoli, Etiopii, Ghany, Kenii Prezentacji towarzyszy muzyka afrykańska, zbliżająca uczniów do kultury afrykańskiej. Załącznik III 5-15 min 15-22 min 22-30 min 30-35 min 2. Burza mózgów - Z czym kojarzy wam się Afryka? - Dlaczego chcielibyście ją zwiedzić? - Jakie ma bogactwa naturalne? - Jakie problemy ma Afryka? 3. Analiza tekstu Moje marzenie - Kto jest autorem? - Jakie są stereotypy? - Jakie są pragnienia autora? - Jak my możemy pomóc? - I jak pomagamy? 4. Analiza tekstu Moje spotkanie z ubóstwem rzeczywistość chwytająca za serce - Jakie są wasze odczucia? 5. Kluczowe zasady efektywnego przekazywania pomocy W formie mini-wykładu nauczyciel przedstawia uczniom zapisy Deklaracji Paryskiej na temat efektywności pomocy rozwojowej. Nauczyciel dzieli tablicę na pół. Wybiera dwóch uczniów, którzy będą zapisywać pozytywne i negatywne skojarzenia z Afryką podawane przez pozostałych uczniów. Załącznik IV Załącznik V Wiadomości dotyczące Deklaracji Paryskiej można znaleźć na stronie: www.globalnepoludnie.pl 35-45 min 6. Plakat przedstawiający I Milenijny Cel Rozwoju Nauczyciel rozdaje statystyki, zdjęcia, teksty, flamastry, taśmę, brystol. Korzystając z tych materiałów, uczniowie tworzą plakat I Milenijnego Celu Rozwoju Teksty, zdjęcia i statystyki dostępne stronach internetowych wymienionych w literaturze.
4 Załącznik I Przyczyny niedożywienia i głodu Problem głodu i niedożywienia występuje szczególnie w krajach Trzeciego Świata. WHO (ang. World Health Organization Światowa Organizacja Zdrowia), informuje, że w krajach Afryki, nawet w okresie dobrych zbiorów, ludzie żyją na granicy niedożywienia. Przyjmują średnio poniżej 2300 kalorii dziennie. Dla porównania w Polsce wskaźnik ten wynosi 3 344 kal. Przy czym minimalna dawka potrzebna dla funkcjonowania dorosłego człowieka to 1 400 1 800 kcal. Warto zauważyć, że zjawisko niedożywienia obecne jest w krajach wysoko rozwiniętych i jest to skutek prowadzonego trybu życia Przyczyny głodu: - gwałtowny wzrost liczby ludności świata; - zacofanie cywilizacyjne; - ubóstwo zwiększenie liczby ludności o dochodach 1,08 $ USA dziennie na 1 osobę w cenach z 1993 roku; - zmniejszenie powierzchni ziemi uprawnej; - nierównomierne rozmieszczenie produkcji rolnej; - rabunkowa gospodarka glebami wycinanie lasów i brak regulacji nabrzeży rzek; - niekorzystna struktura produkcji rolnej nastawienie na produkcję mięsa 1 ; - zakłócony ekosystem nadmierne stosowanie nawozów sztucznych oraz wzrost - odporności szkodników na stosowane przeciw nim pestycydy; - brak wody 2 ; - klęski żywiołowe; - konflikty zbrojne; - nierównomierny rozdział żywności; - marnotrawstwo 3 1 Zużywanie przez zwierzęta pasz, które w swoim składzie zawierają m.in. rośliny spożywane przez człowieka. 2 Około 140 mln. osób żyje w strefie deficytu wody. W Kambodży 70 % ludności nie ma dostępu do czystej wody. Prognozy wskazują, że do 2050 roku połowa ludzkości będzie miała problemy z zaopatrzeniem w wodę. W 43 krajach zagrożona zostanie egzystencja i zahamowany rozwój gospodarczy. Dotyczy to głównie Afryki i Azji, gdzie na jednego mieszkańca przypadać będzie rocznie mniej niż 1000 m3 wody. 3 Są kraje, które niszczą nadwyżki żywności, ze względu na wysoki koszt magazynowania. Jednocześnie są także kraje, których nie stać na import żywności
5 Przyczyny niedożywienia: - nieprawidłowy metabolizm uboczny skutek kuracji farmakologicznych, - nietolerancja pokarmowa lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe; - nieodpowiednia dieta przyjmowanie niepełnowartościowych pokarmów (ang. fast food) lub ich zbyt mała ilość; - fobia tłuszczowa moda na spożywanie produktów o obniżonej zawartości tłuszczu; - anoreksja jadłowstręt; - brak apetytu w skutek stresu i nieodpowiedniego trybu życia (alkoholizm, nikotynizm, narkomania); - pracoholizm brak czasu i zapominanie o posiłkach; - nędza; - klęski żywiołowe. Walka z głodem i niedożywieniem: - kontrola urodzeń; - spokój wewnętrzny i zewnętrzny (międzynarodowy); - działania zmierzające do możliwości gospodarowania w sektorze wiejskim innych - państw, w krajach zagrożonych głodem; - uprawianie zbóż o dużych walorach żywnościowych; - nowe uprawy o zwiększonej wydajności (np. odporna na suszę fasola); - efektywne wykorzystanie bogactw naturalnych; - reforma rolnictwa; - sprawny system informacji dotyczący produkcji i konsumpcji; - dostępność środków płatniczych ułatwienia kredytowe dla krajów importujących żywność; - importowanie żywności za środki finansowe uzyskane ze sprzedaży artykułów i wyrobów nieżywnościowych (np. pomoc żywnościowa dla Iraku pod nazwą Ropa za żywność ); - opracowanie specjalnych programów wyżywieniowych; - akcje humanitarne i charytatywne; - przekazywanie pomocy finansowej i materialnej bezpośrednio do odbiorcy z pominięciem skorumpowanych rządów. Źródło: Mapa ubóstwa na świecie, URL: {http://bibliotekag1.ovh.org/materialy/ubostwo.pdf]
6 Załącznik II Plansze dotyczące głodu i niedożywienia
7
8
9 Załącznik III Prezentacja państw afrykańskich AFRYKA
10 Załącznik IV Moje marzenie Śniło mi się, że Afryka stała się dużo lepsza Że nie było w niej zazdrości, nienawiści ani bólu, Wszyscy Afrykańczycy żyli dobrze i szczęśliwie, A kobieta z uśmiechem pięknym i czystym, O którym mój dziadek zawsze opowiadał, Przestała się martwić o jedzenie... Nie musiała się zastanawiać, czy jej syn przeżyje A niebo było zwierciadłem afrykańskich uśmiechów, Pokój gościł w sercu dniem i nocą, Rasizm był niczym więcej niż tylko historią, I w tym śnie Afryka sięgnęła szczytu, Już nie istniała wojna, Porzuciliśmy broń, Nasi ludzie potrzebują pokoju. Upłynęły całe wieki walki o zmianę ludzkiej mentalności, Podczas których historia mówiła nie Mandeli, Nyerere, Neto, Cabralowi Pozwólcie mi powiedzieć, że być Afrykańczykiem to, Słuchać historii naszych przodków i czuć się przebudzonym. Urodzić się w Afryce i Afryki nie znać, Od małego słuchać, że naród afrykański umiera, Rzucić szkołę i żeglować po ulicach, Tyle niepotrzebnych stereotypów,
11 Zawsze nędza, wojna i epidemie. NIE! Afryka to dużo więcej... To moja miłość! Możemy walczyć między sobą, ale wiemy, kim jesteśmy, Znamy swoją wartość, przez co ogarnia nas nostalgia, Tym, którzy nie wiedzieli, a chcą wiedzieć pozwólcie mi wyjaśnić, że... Afryka nie była odkryta, Afryka została najechana. Czarni nie byli niewolnikami, czarni stali się niewolnikami! Śniło mi się, że Afryka stała się dużo lepsza I nie musieliśmy szukać wykształcenia na innym lądzie, I ciągle słyszeć: Ej, czarny! Wróć do siebie! Śniło mi się, że Afryka się zmieniła. Jeżeli my uwierzymy, sytuacja się polepszy, Musimy zmienić naszą postawę, aby zmienić naszą przyszłość, Bo światło wszyscy będziemy widzieli, Musimy się zabezpieczyć przed, Przemocą, chorobami, rasizmem... Potrzebujemy szkół, pracy, domów... My potrzebujemy wykształcenia. WATA WATA (Pedro) Źródło, Afryka.org, URL: [http://www.afryka.org/index.php?shownewsplus=996].
12 Załącznik V M o j e s p o t k a n i e z u b ó s t w e m r z e c z y w i s t o ś ć c h w y t a j ą c a z a s e r c e D m i t r i y K o k a r e v, L i b a n Kiedy idę jedną z ulic Libanu, widzę dzieci, niektóre już w wieku trzech lat, które wyciągają ręce po pieniądze na bochenek chleba czy też butelkę wody. Są brudne i obdarte. Na innej ulicy widzę dzieci, które próbują zarabiać na życie. Serce mi pęka, kiedy patrzę na ich niewinne, smutne twarze, patrzące w nadziei, że kupię od nich gumę do żucia. Często pytam sam siebie, kim są ich rodzice? Gdzie jest rząd? Czy ktokolwiek oprócz mnie widzi co jest w ich spojrzeniu? Czy ktokolwiek widzi ich rozpacz i bezradność? Czy nikt nie widzi, że trzeba coś zrobić, aby położyć kres ich nędzy? Obraz bezdomnych dzieci wrył mi się w pamięć. Za każdym razem, gdy spotykam takie dziecko przypominam sobie Leilę, ośmioletnią dziewczynkę, którą spotkałem pewnego dnia idąc do kina. Siedziała pod drzewem, a jej ciało drżało niczym liście tego drzewa. W jej oczach krył się smutek i zagubienie. Byłem tak poruszony tym widokiem, że zapytałem ją, czy pójdzie ze mną, abym mógł kupić jej trochę jedzenia. Odmówiła stanowczo bojąc się, że zrobię jej krzywdę jeśli nie zrobi tego czego od niej zażądam. Chciałem rozwiać jej wątpliwości, więc dałem jej 5,000 lirów libańskich i obiecałem jej więcej, po tym jak wybierze miejsce, w którym chce zjeść obiad. Na moje słowa dziewczynka przycisnęła pieniądze do piersi, jakby od tego banknotu zależało jej życie i zaprowadziła mnie do restauracji, której pracownicy byli na tyle mili, że zostawiali dla niej resztki. Kiedy weszliśmy do małej jadłodajni i usiedliśmy przy stoliku, główny kelner podszedł do nas i zaczął krzyczeć na Leilę. Myślał, że mnie śledziła i że mi się naprzykrzała. Groził, że ją zbije. Kiedy wyjaśniłem mu całą historię, wycofał się niechętnie spoglądając na nas spod oka, jakbyśmy mieli popełnić przestępstwo. Czekając na jedzenie, poprosiłem Leilę, żeby opowiedziała mi o sobie. Powiedziała, że już od roku mieszka na ulicy. Jej rodzice zostawili ją, ponieważ uważano ją za zbędny ciężar. Leila miała pięć sióstr oraz trzech braci. Wszyscy zarabiali na chleb żebrząc i sprzedając ukradzione przedmioty. Leila nie miała udziału w zarobkach rodziny, gdyż była zbyt nieśmiała, żeby żebrać oraz kraść. Uważano ją za czarną owcę rodziny, za dodatkową buzię do wykarmienia, która była nic nie warta. Kiedy Leila mówiła, ogarnęło mnie bardzo dziwne uczucie. Patrzyłem na nędzę własnymi oczami, jadłem z nią i rozmawiałem. Była czymś wszechobecnym i obezwładniającym. Bałem się tej nędzy i czułem jej ogromną moc. Zdałem sobie sprawę, jakie to wielkie zagrożenie i ile miałem szczęścia, że mnie ona
13 ominęła. Wstydziłem się swojej ignorancji i bezradności. Leila była jedną z milionów cierpiących dusz w krajach arabskich, które zmagają się z nędzą każdego dnia. Podano nam jedzenie. Leila zamówiła burgera z kurczakiem, frytki i colę. Pochłonęła swoją porcję natychmiast. Kiedy skończyła, jej oczy błyszczały z radości. Moje spotkanie z ubóstwem zakończyło się, kiedy zabrałem Leilę do sierocińca, gdzie otrzymała właściwą opiekę. Dowiedziałem się, że ma talent rysunkowy i szybko się uczy. Cieszę się, że Leili się udało, ale odczuwam ogromny smutek, gdy myślę o innych Leilach żyjących na ulicach. Czy umieszczenie dzieci w sierocińcu to rozwiązanie problemu ubóstwa, z którym zmaga się tak wielu Arabów? Nie, problem jest dużo poważniejszy. Powinno się coś zrobić, aby wyeliminować ubóstwo, tak żeby żadne dziecko, ani żaden dorosły nie musiał walczyć o byt w samotności. Co powinniśmy zrobić? Na początku trzeciego millenium pojawił się promień nadziei dla najuboższych. Społeczność międzynarodowa postanowiła położyć kres cierpieniom milionów ludzi, poprzez przyjęcie Deklaracji Milenijnej i ośmiu Milenijnych Celów Rozwoju. Cierpienia miały się skończyć do roku 2015. Wyeliminowanie głodu i ubóstwa, które znajduje się na pierwszym miejscu listy tych Celów, wymaga natychmiastowych działań w świecie arabskim. Osiągnięcie Celów leży nie tylko w rękach rządów. Kampania Milenijna jest także skierowana do ludzi młodych. Uważam, że w krajach w których jest wysoki wskaźnik urodzeń, który przyczynia się w tych krajach do skrajnego ubóstwa, młodzi powinni domagać się od rządu wprowadzenia prawa dotyczącego regulacji urodzeń. Powinno to zapobiec wysokiemu poziomowi ubóstwa w tych krajach. Grupy młodzieżowe mogłyby zbierać dane na temat Produktu Krajowego Brutto oraz inne dane statystyczne, żeby ułatwić rządom opracowanie prawa, zwłaszcza w krajach, w których panuje korupcja. Organizacje młodzieżowe muszą włączyć się w akcje charytatywne na rzecz zapewnienia pożywienia oraz mieszkania ludziom najuboższym. Zamiast żyć z dnia na dzień, ludzie biedni powinni być uczeni zadań, które pomogą im poczuć się użytecznymi obywatelami. Pieniądze mogą także zostać zainwestowane w ośrodki edukacyjne i w edukację podstawową, tak żeby analfabeci i analfabetki mogliby nauczyć się czytać i pisać. Pomoże to wielu ludziom rozwinąć swoje talenty i umiejętności, dzięki którym będą mogli znaleźć pracę. Na przykład dla Leili możliwość pracy nad jej talentem rysunkowym wyposaży ją w broń przeciw biedzie. Dzięki nowym umiejętnościom będzie zarabiać, a to zapewni jej dochód oraz poczucie godności. Edukowanie ludzi i rozwijanie ich talentów to wyposażanie ich w narzędzia, które umożliwią im walkę z biedą. Grupy młodzieżowe powinny zdobywać oraz przekazywać wiedzę na temat Milenijnych Celów Rozwoju oraz
14 podobnej tematyki. Dzięki temu świadomość problemów wśród młodzieży będzie wyższa. Takie działania pomogą tysiącom takich dzieci jak Leila. My młodzi możemy razem wiele zmienić. Droga do sukcesu jest może nużąca i długa, a czasem wydaje się niemożliwa do przebycia, ale silna wiara w powodzenie oraz wzajemna pomoc przybliżą nas do osiągnięcia Celów. Pokażemy tysiącom Leili z całego świata, że życie to cenny dar i że dla wielu rzeczy na tym świecie warto żyć. Źródło: D. Kokarev, Moje spotkanie z ubóstwem rzeczywistość chwytająca za serce, URL: [h t t p : / / w w w. u n. o r g. p l / r o z w o j / m d g / A r t i c l e 1. h t m.