RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198634 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 363728 (22) Data zgłoszenia: 26.11.2003 (51) Int.Cl. C09D 167/00 (2006.01) C09D 167/08 (2006.01) C09D 5/08 (2006.01) (54) Farba do malowania metali (43) Zgłoszenie ogłoszono: 30.05.2005 BUP 11/05 (73) Uprawniony z patentu: AKZO NOBEL COATINGS Sp. z o.o., Włocławek,PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.07.2008 WUP 07/08 (72) Twórca(y) wynalazku: Marek Pawlicki,Włocławek,PL (57) 1. Farba do malowania metali zawierająca żywicę alkidową schnącą, pigmenty, ewentualnie wypełniacze, rozpuszczalnik organiczny oraz dodatki, znamienna tym, że zawiera w cz. masowych 9-36 cz. 75% roztworu benzynowego żywicy alkidowej schnącej, 2-35 cz. 60% benzynowego roztworu cyklokauczuku zawierającego poniżej 0,2% wolnego fenolu, 9-31 cz. pigmentów, ewentualnie 5-30 cz. wypełniaczy, 1-8 cz. dodatków a resztę do 100 cz. stanowi rozpuszczalnik organiczny. PL 198634 B1
2 PL 198 634 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest farba schnąca na powietrzu do malowania metali. Znana jest farba do malowania stali wysychająca na powietrzu zawierająca (w cz. masowych) 22-25 cz. 50% roztworu żywicy alkidowej schnącej na powietrzu, zawierającej 41% oleju lnianego, 19-21 cz. pigmentów, 15-17 cz. wypełniaczy, 3-5 cz. dodatków i resztę do 100 cz. rozpuszczalników organicznych. Znana farba jest odpowiednia do malowania stali lecz nie nadaje się do malowania aluminium i ocynku ze względu na brak przyczepności. Zawarty w niej ksylen działa szkodliwie na zdrowie. Wady stanu techniki wyeliminowano przez opracowanie farby zgodnej z obecnym wynalazkiem. Farba do malowania metali zawierająca żywicę alkidową schnącą, pigmenty, ewentualnie wypełniacze, rozpuszczalnik organiczny oraz dodatki charakteryzuje się tym, że zawiera (w cz. masowych) 9-36 cz. 75% roztworu benzynowego żywicy alkidowej schnącej, 2-35 cz. 60% benzynowego roztworu cyklokauczuku, zawierającego poniżej 0,2% wolnego fenolu, 9-31 cz. pigmentów, ewentualnie 5-30 cz. wypełniaczy, 1-8 części dodatków a resztę, do 100 cz. stanowi rozpuszczalnik organiczny. Żywica alkidowa zawiera oleje schnące i/lub ich kwasy tłuszczowe. Żywica alkidowa nadaje wymalowaniu wytrzymałość mechaniczną. Ilość olejów i/lub ich kwasów tłuszczowych w żywicy wynosi od 35-70%. Stosowany w farbie cyklokauczuk otrzymywany jest przez traktowanie kwasami naturalnego kauczuku albo jego równoważników syntetycznych. Posiada on zawartość swobodnego fenolu poniżej 0,2%. Jego temperatura topnienia wyznaczona metodą kapilarną wynosi 122-138 C. 50% roztwór benzynowy cyklokauczuku posiada lepkość dynamiczną 2400-3600. Kauczuk nadaje wymalowaniu istotnie zwiększoną przyczepność do stali, aluminium i ocynku. Powłoka wymalowania jest wytrzymała mechanicznie, jest trwała i odporna na działanie podwyższonych temperatur. Cyklokauczuk zwiększa odporność farby na zapalenie. Jako pigmenty o działaniu dekoracyjnym stosuje się tlenki żelaza, chromu, cynku, ołowiu, tytanu, fosforany wapnia i cynku, metaliczny aluminium i cynk oraz sadzę węglową. Jako wypełniacz stosuje się w farbie strącany siarczan baru i mikrotalk. Farba zawiera jako dodatek środek dyspergujący w ilości 0,4 do 0,5 cz. W farbie stosuje się środek reologiczny w ilości 0,7-1,2 cz. nadający farbie wymagane właściwości płynięcia i homogeniczności po naniesieniu. Środek antykożuszący zapobiega wytwarzaniu się kożucha na powierzchni farby w czasie jej magazynowania, stosowany jest w ilości 0,2-0,5 cz. Farba zawiera środek odpieniający w ilości 0,1-0,5 cz. Farba zawiera jako dodatek 0,25-1,5 cz. sykatywy cyrkonowej 6%, 0,15-0,4 cz. sykatywy wapniowej 10% i 0,04 do 0,15 cz. sykatywy kobaltowej 6%. Farba zawiera jako rozpuszczalnik 25-35 cz. benzyny lakowej. Wymalowanie farby zgodnej z wynalazkiem jest doskonale przyczepne do stali, aluminium i ocynku. Powłoka posiada dużą wytrzymałość mechaniczną i trwałość w przedłużonym czasie eksploatacji również w klimacie przemysłowym. Powłoka farby posiada zwiększoną wytrzymałość termiczną i jest trudniej zapalna. Wynalazek wyjaśniono na przykładach. P r z y k ł a d 1 Farba dotychczasowa części masowych 50% benzynowy roztwór żywicy alkilowej zawierającej 41% oleju lnianego 42,7 Środek dyspergujący 0,5 Środek odpieniający 0,3 Benzyna lakowa 8,494 Biel tytanowa rutyl 10,0 Pigment antykorozyjna 10,0 Siarczan baru 4,0 Środek reologiczny 0,20 Mikrotalk 12,2 Sykatywa Zr 6% 1,65 Sykatywa Co 6% 0,33
PL 198 634 B1 3 Sykatywa Ca 10% 0,80 Środek antykożuszący 0,60 Pasta czarna 0,02 Ksylen 2,0 Farbasol 6,0 Razem 99,794 P r z y k ł a d 2 Farba wg wynalazku części masowych 75% benzynowy roztwór żywicy alkidowej zawierającej 35% oleju lnianego 35,00 60% benzynowy roztwór cyklokauczuku (cyklokauczuk posiada poniżej 0,2% fenolu, temperaturę mięknienia oznaczoną metodą kapilarną 122-138 C, jego benzynowy 50% roztwór posiada lepkość dynamiczną 2400) 5,00 Środek reologiczny 0,80 Biel tytanowa rutyl 30,0 Sykatywa Zr 6% 0,5 Sykatywa Ca 10% 0,30 Sykatywa Co 6% 0,08 Benzyna lakowa 27,77 P r z y k ł a d 3 Farba zgodna z wynalazkiem cz. masowych 75% benzynowy roztwór żywicy alkidowej zawierającej 45% oleju tungowego 10,0 60% benzynowy roztwór cyklokauczuku, zawierającego poniżej 0,2% wolnego fenolu, posiadającego temperaturę topnienia 138 C oznaczoną metodą kapilarną i lepkość dynamiczną 3600 50% benzynowego roztworu cyklokauczuku 35,0 Środek dyspergujący 0,45 Odpieniacz 0,30 Środek reologiczny 1,00 Biel cynkowa 25,00 Sykatywa cyrkonowa 6% 0,50 Sykatywa wapniowa 10% 0,30 Sykatywa Co 6% 0,08 Benzyna lakowa 27,07 P r z y k ł a d 4 Farba zgodna z wynalazkiem cz. masowych 75% benzynowy roztwór żywicy alkilowej zawierającej 42% kwasów tłuszczowych oleju sojowego 25,00 60% benzynowy roztwór cyklokauczuku, zawiewierającego poniżej 0,2% wolnego fenolu, posiadającego temp. topnienia 130 C oznaczoną metodą kapilarną i lepkość dynamiczną 3000 50% roztworu benzynowego cyklokauczuku 2,00 Środek dyspergujący 0,42 Środek reologiczny 0,80 Czerwień żelazowa czeska 7,00 Pigment antykorozyjny 9,20 Siarczan strącany 10,00 Mikrotalk 16,00 Sykatywa cyrkonowa 6% 0,50
4 PL 198 634 B1 Sykatywa wapniowa 10% 0,30 Sykatywa kobaltowa 6% 0,08 Benzyna lakiernicza 28,40 P r z y k ł a d 5 Farba zgodna z wynalazkiem cz. masowych 75% benzynowy roztwór żywicy alkilowej zawierającej 48% mieszaniny oleju lnianego i sojowego (1:1) 10,00 60% benzynowy roztwór cyklokauczuku, zawierającego poniżej 0,2% wolnego fenolu, posiadającego temp. topnienia 132 C oznaczoną metodą kapilarną, którego 50% benzynowy roztwór posiada lepkość dynamiczną 3200 15,00 Środek dyspergujący 0,42 Środek reologiczny 0,80 Czerwień żelazowa czeska 7,00 Pigment antykorozyjny 9,20 Siarczan baru strącany 10,00 Mikrotalk 16,00 Sykatywa cyrkonowa 6% 0,50 Sykatywa Ca 10% 0,30 Sykatywa Co 6% 0,00 Benzyna lakiernicza 30,40 Farby sporządzono przez zdyspergowanie pigmentów i wypełniaczy w spoiwie do stopnia dyspersji 30 μ i dodanie pozostałych składników. Benzyną lakową nastawiono farby na lepkość wymaganą do natrysku pistoletem. Oczyszczone płytki stalowe, aluminiowe i ocynkowane pomalowano oddzielnie farbą znaną z przykładu 1 i farbami zgodnymi z wynalazkiem z przykładu 4 i 5. Po wysuszeniu na powietrzu w ciągu 24 godzin w temperaturze pokojowej przebadano przyczepność farb przez próbę zarysowania paznokciem. Wszystkie płytki pomalowane farbami zgodnymi z wynalazkiem, to znaczy z przykładu 4 i 5 nie uległy zarysowaniu. Płytka stalowa pomalowana farbą z przykładu 1 wytrzymała próbę natomiast pomalowane tą farbą płytki aluminiowe i ocynkowane nie wytrzymały próby. Farba dawała się łatwo zeskrobywać paznokciem. Zagruntowane w ten sposób płytki stalowe, aluminiowe i ocynkowane pomalowano oddzielnie farbami zgodnymi z wynalazkiem z przykładu 2 i 3. Otrzymano w ten sposób płytki całkowicie pomalowane. Okazało się, że płytki stalowe zagruntowane farbą znaną posiadały wymalowania spełniające wymagania. Natomiast płytki aluminiowe i ocynkowane zgruntowane farbą znaną z przykładu 1 nie spełniały warunków eksploatacyjnych. Po krótkim czasie eksploatacji kilku tygodni wymalowanie odchodziło całymi płatami z podłoża. Natomiast płytki stalowe, aluminiowe i ocynkowane pomalowane całkowicie farbami zgodnymi z wynalazkiem spełniały wymagania eksploatacyjne. Wymalowania były mocne, trwałe w czasie, odporne na warunki przemysłowe i podwyższone temperatury. Wymalowania były bardziej odporne na zapalenie. Zastrzeżenia patentowe 1.Farba do malowania metali zawierająca żywicę alkidową schnącą, pigmenty, ewentualnie wypełniacze, rozpuszczalnik organiczny oraz dodatki, znamienna tym, że zawiera w cz. masowych 9-36 cz. 75% roztworu benzynowego żywicy alkidowej schnącej, 2-35 cz. 60% benzynowego roztworu cyklokauczuku zawierającego poniżej 0,2% wolnego fenolu, 9-31 cz. pigmentów, ewentualnie 5-30 cz. wypełniaczy, 1-8 cz. dodatków a resztę do 100 cz. stanowi rozpuszczalnik organiczny. 2. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że żywica alkidowa zawiera od 35-70% oleju schnącego i/lub kwasów tłuszczowych oleju schnącego.
PL 198 634 B1 5 3. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że cyklokauczuk posiada temperaturę mięknienia wyznaczoną metodą kapilarną 122-138 C a jego 50% roztwór benzynowy posiada lepkość dynamiczną 2400-3600. 4. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że jako pigmenty stosuje się tlenki żelaza, chromu, cynku, ołowiu, tytanu, metaliczny cynk i aluminium, sadzę węglową, fosforany wapnia i fosforany cynku. 5. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że jako wypełniacz stosuje się strącany siarczan baru i mikrotalk. 6. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że jako dodatek stosuje się środek dyspergujący, w ilości 04-0,5 cz. 7. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że jako dodatek stosuje się środek reologiczny, w ilości 0,7-1,2 cz. 8. Farba wg zastrz. 1 znamienna tym, że jako dodatek stosuje się środek antykożuszący w ilości 0,2-0,5 cz. 9. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że jako dodatek stosuje się sykatywę cyrkonową 6% w ilości 0,25 cz. do 1,5 cz., sykatywę wapniową 10% w ilości 0,15 cz. do 0,4 cz. i sykatywę kobaltową 6% w ilości 0,04 cz. do 0,15 cz. 10. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że jako dodatek stosuje się środek odpieniający w ilości 0,1-0,5 cz. 11. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że jako rozpuszczalnik stosuje się benzynę lakową w ilości 25-35 cz. 12. Farba wg zastrz. 1, znamienna tym, że żywica alkidowa zawiera 35-70% oleju i/lub kwasów tłuszczowych.
6 PL 198 634 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.