Treści nauczania i umiejętności wymagania szczegółowe na koniec klasy I szkoły podstawowej



Podobne dokumenty
Sześciolatek i siedmiolatek idą do szkoły

WYMAGANIA PROGRAMOWE - DLA UCZNIÓW KLASY I W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ( ZGODNE Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWA)

WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA PIERWSZA EDUKACJA POLONISTYCZNA

Wymagania edukacyjne dla kl. I b wychowawca: Iwona Młynarska

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO W ZAKRESIE PIERWSZEGO ETAPU EDUKACYJNEGO

EDUKACYJNE DLA KLASY I. 1. W zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka uczeń kończący klasę I :

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA KONIEC KLASY I

Edukacja muzyczna a) powtarza prostą melodię; śpiewa piosenki z repertuaru dziecięcego, wykonuje śpiewanki i rymowanki;

Załącznik 1a WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA I Zgodne z nową podstawą programową

Szkoła Podstawowa nr 14 im. Henryka III Głogowskiego w Głogowie. Załącznik 1a WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA I Zgodne z nową podstawą programową

EDUKACJA POLONISTYCZNA

WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA I

Wymagania edukacyjne na koniec klasy I szkoły podstawowej zgodne z nową podstawą programową

Treści i umiejętności przewidziane do realizacji w klasie I

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA KONIEC KLASY I

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA KONIEC KLASY I

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA KONIEC KLASY I. Nowa podstawa programowa dla I etapu edukacji stanowi kontynuację treści zapisanych w podstawie programowej

WYMAGANIA EDUKACYJNE PO KLASIE PIERWSZEJ (CO UCZEŃ POWINIEN UMIEĆ I WIEDZIEĆ PO KLASIE PIERWSZEJ)

ŚRÓDROCZNE WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLASY PIERWSZEJ NA ROK SZKOLNY 2016/2017

WYMAGANIA EDUKACYJNE UCZNIA KLASY PIERWSZEJ

I. Treści nauczania - klasa I szkoły podstawowej

Wymagania edukacyjne dla klasy Iab SP z przedmiotu EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA na rok 2017/18 nauczyciele: Anna Łata, Wladysława Makoś

WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA UCZNIÓW KLAS I

Wymagania programowe - klasa I

WYMAGANIA EDUKACYJNE UCZNIÓW KLAS I

OCZEKIWANIA EDUKACYJNE - KLASA I

WYMAGANIA EDUKACYJNE UCZNIA KLASY PIERWSZEJ

Wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę I. Treści nauczania klasa I szkoły podstawowej.

PODSTAWA PROGRAMOWA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

Treści nauczania wymagania szczegółowe. klasa I szkoły podstawowej

6- celujący- oznacza, że uczeń opanował wiadomości i umiejętności powyżej poziomu pierwszej klasy.

WYMAGANIA EDUKACYJNE UCZNIA KLASY PIERWSZEJ

KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO - treści nauczania/wymagania edukacji wczesnoszkolnej na koniec kl.i szkoły podstawowej

WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLASY I SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 373 W WARSZAWIE

Miesiąc realizacji tematyki uwzględniającej treści nauczania

Wymagania edukacyjne dla ucznia kończącego klasę I

Treści nauczania oczekiwane umiejętności ucznia kończącego klasę I SP

EDUKACJA POLONISTYCZNA OCENA ZAKRES WYMAGANIA EDUKACYJNE A

EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW W KLASIE I

WYMAGANIA EDUKACYJNE UCZNIA KLASY PIERWSZEJ

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA - KLASA I

Wymagania edukacyjne dla klasy 1

Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów w klasach I

Wymagania niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen opisowych w klasach I-III oraz sposoby oceniania uczniów.

Umiejętności dzieci sześcioletnich nabywane w szkole w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego. Gdańsk, 18 kwietnia 2013 r.

Edukacja polonistyczna

Wymagania szczegółowe na koniec klasy I

Wymagania edukacyjne w edukacji wczesnoszkolnej klasa I

Reforma edukacji

WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA I EDUKACJA POLONISTYCZNA. Wymagania dopełniające:

Wymagania szczegółowe na koniec klasy I szkoły podstawowej zgodne z nową podstawą programową

Wymagania edukacyjne dla uczniów klas I-szych. w Szkole Podstawowej nr 1. im. Fryderyka Chopina w Skórzewie. Rok szkolny 2018/2019

Miejska Szkoła Podstawowa Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi im. Karola Miarki w Knurowie

I. KLASA I 1. EDUKACJA POLONISTYCZNA

dostateczny (3) otrzymuje Przeważnie słucha wypowiedzi dzieci i dorosłych Czasami wymaga dodatkowych wyjaśnień ze strony nauczyciela Czasami nie

WYMAGANIA EDUKACYJNE PO KLASIE PIERWSZEJ

6 punktów ( dotyczy wszystkich edukacji na każdym poziomie)

KRYTERIA OCENIANIA KLASA 1. (Zgodne z nową podstawą programową - reforma 2017r.)

WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE PIERWSZEJ

WYMAGANIA EDUKCYJNE W KLASACH I-III. Wymagania edukacyjne ucznia klasy I

Szczegółowe kryteria oceniania osiągnięć uczniów w klasie I W- wspaniale B- bardzo dobrze D- dobrze P- poprawnie S- słabo N- niezadowalająco

KRYTERIA OCENIANIA W KLASIE I:

WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLASY PIERWSZEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ

KRYTERIA OCENIANIA W KLASIE I:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W KLASIE PIERWSZEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 IM.J. NIEPOKOJA W ZGIERZU

WYMAGANIA I KRYTERIA OCEN W KLASIE 1 Rok szkolny 2017/2018 EDUKACJA POLONISTYCZNA

Wymagania programowe - klasa I

Analiza porównawcza wymagań i oczekiwań podstaw programowych na koniec edukacji przedszkolnej i klasy I szkoły podstawowej.

KRYTERIA OCENIANIA EDUKACJA POLONISTYCZNA

KRYTERIA OCENIANIA KLASY 1-3

WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA I

KRYTERIA OCENIANIA KLASACH I-III. Słabo Pracuj więcej Ładnie Bardzo ładnie Wspaniale

KRYTERIA OCENIANIA KLASA PIERWSZA. Edukacja polonistyczna

EDUKACJA PRZYRODNICZA

EDUKACJA PRZYRODNICZA

KRYTERIA OCENIANIA Klasa 1

KRYTERIA OCENIANIA KLASA I. 1 (niedostateczny) 2 (dopuszczający) 3 (dostateczny) 4 (dobry) 5 (bardzo dobry) 6 (celujący)

Kryteria wymagań na poszczególne punkty klasa I

KRYTERIA OCENIANIA KLASA I

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY- KLASA I A SP ROK SZKOLNY 2016/2017

Wymagania programowe dla klasy I

KRYTERIA OCENIANIA. klasa 1

KRYTERIA OCENIANIA. klasa 1

KRYTERIA OCENIANIA KLASA I

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA Z ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH

Kryteria oceniania postępów uczniów klas I III w Szkole Podstawowej nr 55 w Poznaniu

KRYTERIA OCENIANIA KLASA I

Wymagania edukacyjne dla klas I-II szkoły podstawowej.

Przedmiotowy System Oceniania Klas I-III w Szkole Podstawowej w Dąbkach

KRYTERIA OCENIANIA KLASA I

KRYTERIA OCENIANIA - KLASA I. 1 (niedostateczny) 2 (dopuszczający) 3 (dostateczny) 4 (dobry) 5 (bardzo dobry) 6 (celujący)

WYMAGANIA EDUKACYJNE EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA KLASA I

KRYTERIA OCENIANIA - KLASA I

Wymagania edukacyjne klasa Szkoła Podstawowa nr 21 im. Karola Miarki

Ocenianie w klasach I III.

Wymagania edukacyjne dla klasy 1a rok szkolny 2014/2015

Miejska Szkoła Podstawowa Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi im. Karola Miarki w Knurowie

KRYTERIA OCENIANIA KLASA I. 1 (niedostateczny) 2 (dopuszczający) 3 (dostateczny) 4 (dobry) 5 (bardzo dobry) 6 (celujący)

Transkrypt:

Treści nauczania i umiejętności wymagania szczegółowe na koniec klasy I szkoły podstawowej 1. Edukacja polonistyczna. Wspomaganie rozwoju umysłowego w zakresie wypowiadania się. Dbałość o kulturę języka. Początkowa nauka czytania i pisania. Kształtowanie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych. Uczeń kończący klasę I: 1) w zakresie umiejętności społecznych warunkujących porozumiewanie się i kulturę języka: a) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co przekazują; komunikuje w jasny sposób swoje spostrzeżenia, potrzeby, odczucia, b) uczestniczy w rozmowie na tematy związane z życiem rodzinnym i szkolnym, także inspirowane literaturą, c) rozmawia w kulturalny sposób: zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, mówi na temat, zadaje pytania i odpowiada na pytania innych osób, dostosowuje ton głosu do sytuacji, np. nie mówi zbyt głośno; 2) w zakresie umiejętności czytania i pisania: a) rozumie sens kodowania oraz dekodowania; odczytuje uproszczone rysunki, piktogramy, znaki informacyjne i napisy, b) zna wszystkie litery alfabetu, czyta i rozumie proste, krótkie teksty, c) pisze proste, krótkie zdania: przepisuje, pisze z pamięci; dba o estetykę i poprawność graficzną pisma (przestrzega zasad kaligrafii), d) posługuje się ze zrozumieniem określeniami: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie, e) interesuje się książką i czytaniem; słucha w skupieniu czytanych utworów (np. baśni, opowiadań, wierszy), w miarę swoich możliwości czyta lektury wskazane przez nauczyciela; 3) w zakresie małych form teatralnych: a) uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje mimiką, gestem, ruchem zachowania bohatera literackiego lub wymyślonego, b) rozumie umowne znaczenie rekwizytu i umie posłużyć się nim w odgrywanej scence, c) odtwarza z pamięci teksty dla dzieci, np. wiersze, piosenki, fragmenty prozy. 2. Język obcy nowożytny. Wspomaganie dzieci w porozumiewaniu się z osobami, które mówią innym językiem. Uczeń kończący klasę I: 1) rozumie proste polecenia i właściwie na nie reaguje; 2) nazywa obiekty w najbliższym otoczeniu; 3) recytuje wierszyki i rymowanki, śpiewa piosenki z repertuaru dziecięcego;

4) rozumie sens opowiedzianych historyjek, gdy są wspierane obrazkami, gestami, przedmiotami; 5) stopniowo buduje swoją świadomość językową w zakresie języka obcego i ojczystego. 3. Edukacja muzyczna. Wychowanie do odbioru i tworzenia muzyki: śpiewanie i muzykowanie, słuchanie i rozumienie. Uczeń kończący klasę I: 1) powtarza prostą melodię; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru, wykonuje śpiewanki i rymowanki; 2) odtwarza proste rytmy głosem i na instrumentach perkusyjnych; wyraża nastrój i charakter muzyki pląsając i tańcząc (reaguje na zmianę tempa i dynamiki); 3) realizuje proste schematy rytmiczne (tataizacją, ruchem całego ciała); 4) wie, że muzykę można zapisać i odczytać; 5) świadomie i aktywnie słucha muzyki, potem wyraża swe doznania werbalnie i niewerbalnie; 6) kulturalnie zachowuje się na koncercie oraz w trakcie śpiewania hymnu. 4. Edukacja plastyczna. Poznawanie architektury, malarstwa i rzeźby. Wyrażanie własnych myśli i uczuć w różnorodnych formach plastycznych. Przygotowanie do korzystania z medialnych środków przekazu. Uczeń kończący klasę I: 1) wypowiada się w różnych technikach plastycznych na płaszczyźnie i w przestrzeni; posługuje się takimi środkami wyrazu plastycznego, jak kształt, barwa, faktura; 2) ilustruje sceny i sytuacje (realne i fantastyczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, opowiadaniem, muzyką; 3) wykonuje proste rekwizyty (lalka, pacynka itp.) i wykorzystuje je w małych formach teatralnych; 4) tworzy przedmioty charakterystyczne dla sztuki ludowej regionu, w którym mieszka np. pisanki, palmy wielkanocne, wycinanki, kompozycje z bibułki; 5) rozpoznaje wybrane dziedziny sztuki: architekturę (także architekturę zieloną), malarstwo, rzeźbę, grafikę; wypowiada się na ich temat; 6) korzysta z narzędzi multimedialnych dla wyrażania własnych intencji twórczych, np. w formie listu obrazkowego; 7) przestrzega rozsądnych ram czasowych korzystania z telewizji, komputera. 5. Edukacja społeczna. Wychowanie do zgodnego współdziałania z rówieśnikami i dorosłymi. Uczeń kończący klasę I: 1) potrafi odróżnić, co jest dobre, a co złe w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami, wie, że warto być odważnym, mądrym i pomagać potrzebującym, nie należy kłamać lub zatajać prawdy; 2) współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy;

3) wie, co wynika z przynależności do swojej rodziny, jakie są relacje między najbliższymi, wywiązuje się z powinności wobec nich; 4) ma rozeznanie, że pieniądze otrzymuje się za pracę; dostosowuje swe oczekiwania do realiów ekonomicznych rodziny; 5) zna niektóre zagrożenia ze strony innych ludzi; wie, do kogo i w jaki sposób należy się zwrócić o pomoc; 6) wie, gdzie można bezpiecznie organizować zabawy, a gdzie nie można i dlaczego; 7) potrafi wymienić status administracyjny swojej miejscowości (wieś, miasto); wie, czym zajmuje się np. policjant, strażak, lekarz, weterynarz; jak można się do nich zwrócić o pomoc; 8) wie, jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, a Polska znajduje się w Europie; zna symbole narodowe (flaga, godło, hymn), rozpoznaje flagę i hymn Unii Europejskiej. 6. Edukacja przyrodnicza. Wychowanie do rozumienia i poszanowania przyrody ożywionej i nieożywionej. Uczeń kończący klasę I: 1) w zakresie rozumienia i poszanowania świata roślin i zwierząt: a) rozpoznaje rośliny i zwierzęta żyjące w takich środowiskach przyrodniczych, jak park, las, pole uprawne, sad i ogród (działka), b) zna sposoby przystosowania się zwierząt do poszczególnych pór roku: odloty i przyloty ptaków, zapadanie w sen zimowy, c) wymienia warunki konieczne do rozwoju roślin i zwierząt w gospodarstwie domowym, w szkolnych uprawach i hodowlach itp.; prowadzi proste hodowle i uprawy (w szczególności w kąciku przyrody), d) wie, jaki pożytek przynoszą zwierzęta środowisku: niszczenie szkodników przez ptaki, zapylanie kwiatów przez owady, spulchnianie gleby przez dżdżownice, e) zna zagrożenia dla środowiska przyrodniczego ze strony człowieka: wypalanie łąk i ściernisk, zatruwanie powietrza i wód, pożary lasów, wyrzucanie odpadów i spalanie śmieci itp.; chroni przyrodę: nie śmieci, szanuje rośliny, zachowuje ciszę w parku i w lesie, pomaga zwierzętom przetrwać zimę i upalne lato, f) zna zagrożenia czyhające na człowieka ze strony zwierząt (niebezpieczne i chore zwierzęta) i roślin (np. trujące owoce, liście, grzyby), g) wie, że należy segregować śmieci; rozumie sens stosowania opakowań ekologicznych; 2) w zakresie rozumienia warunków atmosferycznych: a) nazywa przebieg zjawisk atmosferycznych w kolejnych porach roku, podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody, b) obserwuje pogodę i prowadzi obrazkowy kalendarz pogody, c) wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu lub w telewizji i stosuje się do komunikatów o pogodzie np. ubiera się odpowiednio do pogody, d) wie, że należy oszczędzać wodę; wie, jakie znaczenie ma woda w życiu człowieka, roślin i zwierząt;

7. Edukacja matematyczna. Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz kształtowanie wiadomości i umiejętności matematycznych dzieci. Uczeń kończący klasę I: 1) w zakresie czynności umysłowych ważnych dla uczenia się matematyki: a) ustala równoliczność mimo obserwowanych zmian w układzie elementów w porównywanych zbiorach, b) układa obiekty (np. patyczki) w serie rosnące i malejące, numeruje je; wybiera obiekt w takiej serii, określa następne i poprzednie, c) klasyfikuje obiekty: tworzy kolekcje np. zwierzęta, zabawki, rzeczy do ubrania, d) w sytuacjach trudnych i wymagających wysiłku intelektualnego zachowuje się rozumnie, dąży do wykonania zadania, e) wyprowadza kierunki od siebie i innych osób; określa położenie obiektów względem obranego obiektu; orientuje się na kartce papieru, aby odnajdować informacje (w lewym górnym rogu), rysować strzałki we właściwym kierunku, f) dostrzega symetrię i rysuje drugą połowę figury symetrycznej; rysuje figury w powiększeniu i pomniejszeniu, kontynuuje regularności w prostych motywach (np. szlaczki); 2) w zakresie liczenia i sprawności rachunkowych: a) sprawnie liczy obiekty (dostrzega regularności dziesiątkowego systemu liczenia), wymienia kolejne liczebniki od wybranej liczby, a także liczy wspak (zakres do 20), b) wyznacza sumy (dodaje) i różnice (odejmuje) manipulując obiektami lub rachując na zbiorach zastępczych, np. na palcach (bez ograniczania dziecku zakresu liczbowego), sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie do 10, c) radzi sobie w sytuacjach życiowych, których pomyślne zakończenie wymaga dodawania lub odejmowania, d) zapisuje rozwiązanie zadania z treścią przedstawionego słownie (w konkretnej sytuacji) stosując zapis cyfrowy i znaki działań; 3) w zakresie pomiaru: a) długości: mierzy długość posługując się np. linijką, porównuje długości obiektów, b) ciężaru: potrafi ważyć przedmioty, różnicuje przedmioty cięższe, lżejsze i wie, że towar w sklepie jest pakowany według wagi, c) płynów: odmierza płyny kubkiem i miarką litrową, d) czasu: nazywa dni w tygodniu i miesiące w roku; orientuje się do czego służy kalendarz i potrafi z niego korzystać; rozpoznaje czas na zegarze w takim zakresie, który pozwala mu orientować się w ramach czasowych szkolnych zajęć i domowych obowiązków; 4) w zakresie obliczeń pieniężnych: a) zna będące w obiegu monety i banknot o wartości 10 zł.; zna wartość nabywczą monet i radzi sobie w sytuacji kupna i sprzedaży, b) zna pojęcie długu i konieczność spłacenia go.

8. Zajęcia komputerowe. Uczeń kończący klasę I: 1) posługuje się komputerem w podstawowym zakresie: uruchamia program, korzystając z myszy i klawiatury; 2) wie, jak trzeba korzystać z komputera, żeby nie narażać własnego zdrowia; 3) stosuje się do ograniczeń dotyczących korzystania z komputera. 9. Zajęcia praktyczno-techniczne. Wychowanie do techniki (poznawanie urządzeń, obsługiwanie i szanowanie ich) i działalność konstrukcyjna dzieci. Uczeń kończący klasę I: 1) w zakresie wychowania technicznego: a) wie, jak ludzie wykorzystywali dawniej i dziś siły przyrody (wiatr, woda); majsterkuje (np. latawce, wiatraczki, tratwy), b) zna ogólne zasady działania urządzeń domowych (np. latarki, odkurzacza, zegara), posługuje się nimi, nie psując ich, c) buduje z różnorodnych przedmiotów dostępnych w otoczeniu np. szałas, namiot, wagę, tor przeszkód; w miarę możliwości konstruuje urządzenia techniczne z gotowych zestawów do montażu np. dźwigi, samochody, samoloty, statki, domy; 2) w zakresie dbałości o bezpieczeństwo własne i innych: a) utrzymuje porządek wokół siebie (na swoim stoliku, w sali zabaw, szatni i w ogrodzie), sprząta po sobie i pomaga innym w utrzymywaniu porządku, b) zna zagrożenia wynikające z niewłaściwego używania sprzętów, urządzeń, leków, środków czystości i ochrony roślin itp.; ostrożnie się z nimi obchodzi, c) wie, jak należy bezpiecznie poruszać się na drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze środków komunikacji; orientuje się, jak trzeba zachować się w sytuacji wypadku, np. powiadomić dorosłych. 10. Wychowanie fizyczne. Kształtowanie sprawności fizycznej i wychowanie zdrowotne. Uczeń kończący klasę I: 1) uczestniczy w zajęciach rozwijających sprawność fizyczną, zgodnie z regułami; 2) potrafi: a) chwytać piłkę, rzucać nią do celu i na odległość, toczyć i kozłować piłkę, b) pokonywać przeszkody naturalne i sztuczne, c) wykonywać ćwiczenia równoważne; 3) dba o prawidłowy sposób siedzenia w ławce; 4) wie, że choroby są zagrożeniem dla zdrowia i że można im zapobiegać poprzez: szczepienia ochronne, właściwe odżywianie się, aktywność fizyczną, przestrzeganie higieny; właściwie zachowuje się w sytuacji choroby; 5) wie, że dzieci niepełnosprawne znajdują się w trudnej sytuacji i pomaga im. Podane sprawności dotyczą dzieci o prawidłowym rozwoju fizycznym, zaś umiejętności ruchowe dzieci niepełnosprawnych ustala się stosownie do ich możliwości.

11. Etyka. Przybliżanie dzieciom ważnych wartości etycznych na podstawie baśni, bajek i opowiadań, a także obserwacji życia codziennego. Uczeń kończący klasę I: 1) przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (współpracuje w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) i w świecie dorosłych (grzecznie zwraca się do innych, ustępuje starszym miejsca w autobusie, podaje upuszczony przedmiot); 2) wie, że nie można dążyć do zaspokojenia swoich pragnień kosztem innych i kosztem niszczenia przyrody; 3) zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest prawdomówność, stara się przeciwstawiać kłamstwu i obmowie; 4) wie, że nie wolno zabierać cudzej własności bez pozwolenia, pamięta o oddawaniu pożyczonych rzeczy i nie niszczy ich; 5) niesie pomoc potrzebującym, także w sytuacjach codziennych; 6) wie, że ludzie żyją w różnych warunkach i dlatego nie można chwalić się bogactwem, ani dokuczać dzieciom z biedniejszych środowisk.