Powierzchnie Tworzenie i dodawanie danych do powierzchni W tej lekcji omówiono metody konstruowania nowej powierzchni TIN, a nast pnie dodawania do niej danych, obwiedni i linii nieci ci a tak e wybrane analizy na utworzonej powierzchni. Powierzchnia TIN jest zbudowana z trójk tów, które tworz triangulowan nieregularn sie. Linie TIN to linie tworz ce triangulacj sieci. Konstruowanie linii TIN odbywa si przez po czenie punktów powierzchni le cych najbli ej siebie. Przeci cia linii TIN powoduj powstawanie trójk tów. Wysoko punktów powierzchni jest wyznaczana przez interpolacj wysoko ci wierzcho ków trójk tów, w których zawieraj si te punkty. Obwiednie to zamkni te wieloboki wp ywaj ce na sposób wy wietlania trójk tów le cych wewn trz lub poza nimi. Obwiednia zewn trzna wyznacza zakres powierzchni. Wszystkie trójk ty znajduj ce si wewn trz obwiedni s widoczne, a wszystkie trójk ty na zewn trz niewidoczne. Obszary ukryte przez zastosowanie obwiedni nie s uwzgl dniane w obliczeniach, na przyk ad cznego obszaru czy obj to ci. Linii nieci ci s do wyznaczania granic ró nych obiektów, takich jak ciany oporowe, kraw niki, grzbiety czy strumienie. Linie nieci ci wymuszaj triangulacj wzd swojego biegu, zapobiegaj c powstawaniu trójk tów rozci gaj cych si na obie strony linii. Linie nieci ci maj podstawowe znaczenie dla konstruowania dok adnych modeli powierzchni, poniewa kszta t modelu zale y nie tylko od samych danych, ale równie od wyników interpolacji. I. Tworzenie w asnego stylu powierzchni Celem wiczenia b dzie utworzenie w asnego stylu wy wietlania powierzchni. 1. Otwórz plik Punty_inicja y.dwg i zapisz pod nazw Powierzchnia_inicja y.dwg. 2. W zak adce Ustawienia rozwi kolekcj Powierzchnia a nast pnie Style powierzchni. Kliknij prawym przyciskiem na styl Standardowy i wybierz Kopiuj. W oknie Styl powierzchni w zak adce Informacje wpisz nazw stylu Styl_inicja y oraz w polu opis dowolny opis. 3. W zak adce Warstwice rozwi kolekcj Odst py konturów, a nast pnie zmie warto Odst pu pomocniczego na 2.5m a Interwa u g ównego na 10m. 4. Rozwi kolekcje Wyg adzenie konturów, a nast pnie zmie parametr Wyg ad warstwice na prawda, oraz Tryb wyg adzenia na Krzywa splajnu. 5. W zak adce Wy wietl zapal jako widoczny typ komponentu Warstwica g ówna, Warstwica pomocnicza oraz Warstwice u ytkownika. 6. Zmie kolor komponentu Warstwica g ówna na kolor 32, a komponentu Warstwica pomocnicza na kolor 40. 7. Wybierz OK aby zatwierdzi nowy Styl. Styl powinien si pojawi na li cie obok stylu Standardowy 8. W sposób opisany w punktach 1-6 utwórz kolejny styl. Jako nazw wpisz Styl_inicjaly_TIN. W zak adce Wy wietl zapal komponenty Warstwica g ówna, Warstwica pomocnicza oraz Trójk ty. Pozosta e ustawienia pozostaw takie jak w stylu_inicja y. II. Tworzenie nowej powierzchni TIN Celem wiczenia b dzie utworzenie pustej powierzchni TIN. Gdy powierzchnia jest tworzona, jej nazwa pojawia si w kolekcji Powierzchnie na zak adce Nawigator. Dzi ki temu mo na na niej wykonywa ró ne inne operacje, takie jak dodawanie danych czy edycja. 1. Z menu Powierzchnie wybierz polecenie Utwórz powierzchni. W oknie dialogowym Utwórz powierzchni na li cie Typ zaznacz pozycj Powierzchnia TIN. 1
2. Kliknij przycisk, co spowoduje zaznaczenie warstwy, na której powierzchnia zostanie umieszczona. W oknie dialogowym Warstwa obiektu kliknij przycisk. Wybierz opcj tworzenia nowej warstwy a nast pnie utwórz warstw POWIERZCHNIA. Wybierz nowoutworzon warstw. Jest to warstwa, na której zostanie utworzona powierzchnia. 3. Kliknij przycisk OK, co spowoduje zamkni cie okna dialogowego Wybór warstwy. Kliknij kolejny przycisk OK, aby zamkn okno dialogowe Warstwa obiektu. 4. W ustawieniach powierzchni skonfiguruj nast puj ce parametry: Nazwa: Pierwotna Opis: Powierzchnia istniej cego terenu Styl: Styl_inicja y Styl materia u do renderowania: Standardowy 5. Kliknij przycisk OK, co spowoduje wygenerowanie powierzchni. 6. Na zak adce Nawigator rozwi kolekcje Powierzchnie. 7. Nazwa nowej powierzchni pojawi si w kolekcji Powierzchnie. Zwró uwag, e chocia powierzchnia jest utworzona, jest pusta jej kolekcja nie zawiera adnych danych. III. Dodawanie danych punktów do powierzchni Celem wiczenia b dzie dodanie do powierzchni zbioru punktów pomiarowych (pod postaci grupy punktów) pochodz cych z utworzonej wcze niej grupy punktów, które ju znajduj si na rysunku. 1. W obszarze narz dzi na zak adce Nawigator rozwi kolekcj powierzchni Pierwotna znajduj si w kolekcji Powierzchnie. 2. W kolekcji Pierwotna rozwi kolekcj Definicja. Kliknij prawym przyciskiem myszy pozycj Grupy punktów i wybierz polecenie Dodaj. Zostanie wy wietlone okno dialogowe Grupy punktów. 3. Na li cie zaznacz grup punktów Pikiety wysoko ciowe. Kliknij przycisk OK. 4. Grupa punktów, zawieraj ca punkty wysoko ciowe, zostanie dodana do definicji powierzchni Pierwotna. Potwierdzeniem b dzie ikona umieszczona obok pozycji Grupa punktów na zak adce Nawigator. Grupa zostanie tak e wy wietlona w oknie widoku poni ej zak adek Nawigator i Ustawienia. 5. Dodaj do definicji powierzchni grupy Punkty obwiedni i punkty nieci ci. 6. Je li powierzchni nie wida na rysunku, na zak adce Nawigator kliknij pozycj Pierwotna prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Zoom do. 7. Powierzchnia pojawi si na rysunku. IV. Dodawanie linii nieci ci do powierzchni Celem wiczenia b dzie wstawienie trójwymiarowych polilinii, a nast pnie utworzenie standardowych linii nieci ci na bazie wprowadzonych polilinii. Punkty linii nieci ci znajduj si w grupie punktów Punkty nieci ci. Z regu y linie nieci ci tworz potoki, grzbiety mury oporowe itp. 1. Utwórz now warstw Polilinie. Kolor warstwy wybierz czerwony. Ustal warstw jako aktywn. 2. W menu Rysuj wybierz polecenie Polilinia 3D. Aby mo liwe by o wprowadzanie kolejnych numerów punktów polilinii wpisz w wierszu polece polecenie PN, a nast pnie wprowad kolejno numery punktów 130 potwierd Enter, wprowad kolejne numery punktów polilinii 183, 207, 262, 285, 364, 443, 493, 522, 570, 647, 681. Po wprowadzeniu ostatniego punktu dwukrotnie naci nij przycisk ESC celem zako czenia rysowania polilinii. W podobny sposób wprowad polilini utworzon z punktów 1311, 1263, 1184, 1105, 1080, 1027, 1003, 948, 925, 870, 848, 849, 850, 851, 852. Trójwymiarowe polilinie zosta y wstawione do rysunku. 3. Obejrzyj powierzchni w pobli u narysowanych linii celem pó niejszego jej porównania z powierzchni zmodyfikowan. 4. Polilinie tworz ce linie nieci ci mog równie zosta zaimportowane poprzez wstawienie bloku w którym si one znajduj. 2
5. W linii polece wpisz wyra enie QSELECT. 6. W oknie dialogowym Szybki wybór skonfiguruj nast puj ce ustawienia: Zastosuj do: Ca y rysunek Typ obiektu: Polilinia 3D ciwo ci: Warstwa Operator: = Równy Warto : Polilinie Dodaj do aktualnego zbioru wskaza : pole wyboru zaznaczone 7. Kliknij przycisk OK. Trójwymiarowe polilinie zostan zaznaczone na rysunku. 8. W obszarze narz dzi na zak adce Nawigator rozwi kolekcj powierzchni Pierwotna znajduj si w kolekcji Powierzchnie. 9. W kolekcji Pierwotna rozwi kolekcj Definicja. Kliknij prawym przyciskiem myszy pozycj Linie nieci ci i wybierz polecenie Dodaj. Zostanie wy wietlone okno dialogowe Dodaj linie nieci ci. 10.W ustawieniach linii nieci ci skonfiguruj nast puj ce parametry: 11.Opis: Pierwotna-nieciaglosci 12.Typ: Standardowo 13.Strza ka: 1.0000 14.Kliknij przycisk OK. 15.Zaznaczone uprzednio trójwymiarowe polilinie zostan dodane do definicji powierzchni w roli linii nieci ci. Powierzchnia widoczna na rysunku zostanie zaktualizowana. 16.Uwaga W przypadku jakichkolwiek problemów z danymi, na przyk ad przechodzenia dodanych linii nieci ci przez punkty, w podgl dzie zdarze zostanie wy wietlony odpowiedni komunikat. Na potrzeby niniejszego wiczenia komunikat mo na zignorowa. Wszelkie problemy z niezgodno ci danych, takie jak przechodzenie linii nieci ci przez istniej ce punkty, s zg aszane w podgl dzie zdarze, dzi ki czemu ytkownik mo e dok adnie ustali ich przyczyny. Linie nieci ci mo na dodawa równie pojedynczo wybieraj c Dodaj a nast pnie wskazuj c lini na rysunku. 17.Obejrzyj zmodyfikowan powierzchni w pobli u dodanych linii nieci ci. 18.Ukryj bazowe polilinie 3D wy czaj c ich warstw. V. Dodawanie zewn trznej obwiedni do powierzchni. Celem wiczenia b dzie wstawienie polilinii, a nast pnie utworzenie zewn trznej obwiedni powierzchni na bazie tej polilinii. 1. Utwórz warstw Obwiednie, ustal jaj kolor jako zielony. Ustaw warstw Obwiednie jako aktywn. 2. W menu Rysuj wybierz polecenie Polilinia 3D. 3. W sposób opisany w cz ci IV rozdzia u Powierzchnie w punktach 1 i 2 narysuj obwiednie cz c punkty 780, 779, 783, 856, 860, 859 oraz ponownie 780 4. W obszarze narz dzi w drzewie Nawigatora rozwi kolekcj powierzchni Pierwotna znajduj si w kolekcji Powierzchnie. 5. W kolekcji Pierwotna rozwi kolekcj Definicja. Kliknij prawym przyciskiem myszy pozycj Obwiednie i wybierz polecenie Dodaj. Zostanie wy wietlone okno dialogowe Dodaj obwiednie. 6. W ustawieniach obwiedni skonfiguruj nast puj ce parametry: Nazwa: Pierwotna-Obwiednia Typ: Ukryj Nieniszcz ca linia nieci ci: pole wyboru zaznaczone Strza ka: 1.0000 7. Kliknij przycisk OK, co spowoduje zaakceptowanie wprowadzonych warto ci i zamkni cie okna dialogowego Dodaj obwiednie. 8. Na rysunku zaznacz zielon polilini wychodz z punktu 780. 9. Polilinia zostanie dodana do definicji powierzchni, a obszar powierzchni widoczny na rysunku zostanie przyci ty do granic obszaru wyznaczonego przez obwiedni. Opcjonalnie, je li wyj ciowa polilinia ma by niewidoczna, wy cz jej warstw. Celem dodania do powierzchni obwiedni ukrytej, jest spowodowanie zamaskowania wybranych obszarów podzia u na trójk ty. Mo na jej u np. do ukrycia linii warstwic przebiegaj cych pod budynkiem. 3
10.Z menu Widok wybierz polecenie Orbita 3D. 11.Korzystaj c z narz dzia trójwymiarowej orbity, obejrzyj utworzon powierzchni. 12.Aby powróci do standardowego, rzutu p askiego powierzchni, z menu Widok wybierz kolejno polecenia Widoki 3D, Plan i Aktualny LUW. 13.Zapisz rysunek Edycja danych powierzchni VI. Zamiana kraw dzi TIN Celem wiczenia b dzie zmiana u enia kilku kraw dzi TIN zawartych w powierzchni. 1. W zak adce Nawigator rozwi grupy punktów. Kliknij prawym przyciskiem myszy na grup pikiety wysoko ciowe i wybierz Edytuj punkty. Zmie wysoko punktu 1527 na 388m. Kliknij prawym przyciskiem na powierzchni pierwotna i wybierz Przebuduj 2. W zak adce Nawigator rozwi kolekcj Powierzchnia a nast pnie kliknij prawym przyciskiem na powierzchni Pierwotna i wybierz W ciwo ci. 3. W zak adce Informacje okna W ciwo ci powierzchni, zmie Styl powierzchni na Styl_inicja y_tin wybierz Zastosuj i zatwierd OK. Styl wy wietlania powierzchni uleg zmianie. 4. Rozwi kolekcj Grupy punktów w zak adce nawigator a nast pnie wybierz grup Wszystkie punkty. Kliknij prawym przyciskiem na punkt 709 i wybierz Zoom do. 5. W obszarze narz dzi na zak adce Nawigator rozwi kolekcj Definicja odnosz si do powierzchni Pierwotna. Kliknij prawym przyciskiem myszy przycisk Edycje i wybierz polecenie Zamie kraw. 6. W linii polece pojawi si monit o zaznaczenie kraw dzi (linii), której orientacja ma zosta zmieniona. 7. Kliknij przek tn w kwadracie 709-775 co spowoduje jej zamian. Zwró uwag e powierzchnia uleg a zmianie. Zmiana dojdzie do skutku, je li s spe nione nast puj ce kryteria: -Kwikni to trójk t nie dalej ni 1 jednostk miary od kraw dzi. -Kraw musi rozdziela dwa widoczne trójk ty. -Kraw nie ma charakteru linii nieci ci ani nie zosta a utworzona za pomoc polecenia Dodaj lini. -Równoleg obok utworzony przez oba trójk ty (rozdzielone kraw dzi ) jest wypuk y. 8. Spróbuj zmieni kraw w innych miejscach gdzie przebieg warstwic wydaje si by nieprawid owy. Je li zmiana kraw dzi spowodowa a gorszy rezultat (Twoim zdaniem) anuluj polecenie i cofnij ostatni zmian. 9. Po zako czeniu operacji naci nij klawisz ENTER. 10.W podobny sposób mo na u funkcji usu lini a tak e usu punkt dost pnych w opcji Edycje. Wybierz opcje usu punkt a nast pnie usu punkty 1528 i 1529. Spróbuj wykorzysta te funkcje na zbudowanym modelu w celu poprawy przebiegu warstwic. W razie niepo danych zmian u yj opcji cofni cia polecenia. 11.Operacje edycji zostan dodane jako wpisy operacji Zamie kraw linii w widoku listy Edycje w drzewie Nawigatora. Zapisz rysunek. VII. Wyg adzanie powierzchni Celem wiczenia b dzie wyg adzenie powierzchni przy u yciu metody interpolacji punktów siednich (NNI). 1. W obszarze narz dzi na zak adce Nawigator rozwi kolekcj Definicja odnosz si do powierzchni Pierwotna. Prawym przyciskiem myszy kliknij pozycj Edycje i wybierz polecenie Wyg ad powierzchni. 2. W oknie dialogowym Wyg ad powierzchni w polu Wybierz metod zaznacz pozycj Interpolacja punktów s siednich. 4
3. W grupie Dane wyj ciowe interpolacji/ekstrapolacji punktów w polu lokalizacji wyj ciowych zaznacz pozycj Wg siatki. U ycie opcji po wyj ciowych Wg siatki powoduje interpolacj punktów powierzchni na siatk le w obr bie wielobocznych obszarów wyznaczonych na rysunku. Po wyznaczeniu tych obszarów mo na skonfigurowa ustawienia odst pów wzd osi X i Y oraz orientacji punktów. 4. W kolumnie Warto kliknij pole odpowiadaj ce parametrowi Wybierz obszar wyj ciowy kliknij przycisk. 5. W linii polece dla parametru obszaru wyj ciowego wpisz warto Powierzchnia. Zostanie wy wietlone okno dialogowe Wyg ad powierzchni. 6. W polu Odst p X siatki wpisz liczb 50. 7. W polu Odst p Y siatki wpisz liczb 50. 8. Kliknij przycisk OK, co spowoduje wyg adzenie powierzchni. Wyg adzenie powierzchni nast pi poprzez dodanie dodatkowych punktów siatki. Punkty zostan dodane w odst pach 50m, ich wysoko zostanie uzyskana poprzez interpolacje w oparciu o punkty s siednie. Operacja zostanie dodana jako wpis operacji Wyg ad powierzchni w widoku listy Edycje na zak adce Nawigator. W kolumnie Opis w widoku listy b dzie widoczna zastosowana metoda wyg adzania powierzchni (Wyg adzanie punktów s siednich). 9. W miejscach nieodpowiedniego przebiegu warstwic u yj funkcji zaprezentowanej w punkcie VI Zamiana kraw dzi i przedytuj powierzchnie u ywaj c funkcji dost pnych w Edycji. 10.Po zako czonej edycji siatki TIN zmie styl wy wietlania powierzchni na styl_inicja y (patrz punkt 1-2 cz ci VI) i zapisz rysunek. 11.Obejrzyj wynik na za pomoc funkcji menu Widoku - Orbita 3D. 12.Wpisz w wierszu polece polecenie RENDER a nast pnie w oknie opcji renderingu zaakceptuj wszystkie ustawienia wybieraj c przycisk Render w dole okna. 13.Wró do standardowego, rzutu p askiego powierzchni. VIII. Tworzenie stylu etykiet warstwic 1. W zak adce Ustawienia rozwi kolekcj Powierzchnia a nast pnie Style opisów i Warstwica. 2. Kliknij prawym styl Standardowy i wybierz Kopiuj. 3. W oknie Edytor stylów etykiet w zak adce Informacje zmie nazw stylu na Styl_inicja y. 4. W zak adce Ogólne w polu Warstwa zaznacz pole Warto a nast pnie kliknij. Utwórz now warstw Opisy warstwic. Kolor warstwy pozostaw bez zmian. 5. W zak adce Uk ad w polu Tekst zmie wysoko tekstu na 15mm. 6. W polu Granica zmie warto parametru Szczelina na 2 mm. 7. Wybierz OK. zatwierdzaj c nowy styl IX. Dodawanie etykiet warstwic Celem wiczenia b dzie dodanie etykiet warstwic g ównych w wybranych miejscach powierzchni. 1. Ustal widok tak aby by widoczny obszar pomi dzy punktami 882 a 969. 2. Z menu g ównego wybierz Powierzchnie a nast pnie Etykiety i Dodaj etykiety warstwic. 3. W oknie Utwórz etykiety warstwic kliknij Wybierz warstw a nast pnie. Utwórz now warstw linie_opisow_warstwic, ustal kolor niebieski nowej warstwy. Zatwierd OK. Na warstwie tej zostan umieszczone linie wzd których b umieszczane opisy warstwic. 4. W oknie Utwórz etykiety warstwic kliknij Wybierz powierzchni a nast pnie wybierz powierzchnie Pierwotna i zatwierd OK. 5. Upewnij si e w oknie Utwórz etykiety warstwic jest ustalona Grupa linii etykiety jako opcja tworzenia etykiet warstwic wzd zadanej linni. 5
6. Wybierz opcj Oznaczaj etykietami g ówne oraz nie oznaczaj etykietami pomocniczych. 7. Wska punkt pocz tkowy linii w pobli u punktu 882 a koniec w pobli u punktu 969. 8. Warstwice g ówne wzd linii zosta y opisane. 9. Wskaz inne linie opisu warstwic na powierzchni wed ug uznania. 10.Z menu g ównego wybierz Powierzchnie a nast pnie Etykiety i ciwo ci linii etykiety warstwic 11.Wybierz wszystkie linie etykiet warstwic, klikaj c na nie kolejno. Wybierz prawy przycisk myszy rezygnuj c z wymierania. 12.W oknie ciwo ci etykiety linii warstwicy zmie styl Warstwic g ównych na Styl_inicja y. Etykiety zosta y zmienione. 13.Wyga warstw linie_opisow_warstwic. Wykonywanie analiz spadku wody X. Konfigurowanie i wykonywanie analizy spadku wody Celem wiczenia b dzie utworzenie linii pokazuj cych cie, jak p yn ca woda obra aby na drodze przez powierzchni. 1. Utwórz warstw Linie_spadku o dowolnym kolorze. 2. Z grupy punktów Pikiety wysoko ciowe (zak adka Nawigator) wybierz punkt 900. Kliknij prawym przyciskiem myszy na punkt i wybierz Zoom do. 3. Z menu Powierzchnie wybierz kolejno polecenia Programy us ugowe i Spadek wody. 4. W oknie dialogowym Spadek wody w obszarze Znacznik spadku wody w polu Umie znacznik w punkcie pocz tkowym zaznacz warto Tak. 5. Wybierz pole Warto W ciwo ci Warstw cie ki i kliknij przycisk. Ustaw warstw Linie_spadku i potwierd Ok. zamykaj c okno Wybór warstwy. 6. W polu Styl znacznika punktu pocz tkowego zaznacz pozycj Standardowy. Kliknij przycisk OK. 7. Kliknij w pobli u punku 900. 8. Zostanie wy wietlona dwuwymiarowa polilinia pokazuj ca przep yw wody w dó od zaznaczonego punktu. Punkt pocz tkowy cie ki b dzie wyró niony znacznikiem o zdefiniowanym stylu podstawowym. 9. Kliknij inne wybrane przez siebie miejsca na powierzchni, aby zobaczy wyniki analizy spadku wody dla fragmentów terenu o innej rze bie. 10.Zwró uwag, e konieczno podzia u kana u sp ywu powoduje automatyczne dodanie odpowiednich linii reprezentuj cych ka cie. 11.Wy cz warstw Linie _spadku i zapisz rysunek. 6