Kryteria dotyczące poszczególnych rodzajów próbek dostarczanych do ZHW w Lublinie Pracownia Diagnostyki Serologicznej Chorób Zakaźnych: Próbka krwi: objętość: 7-10 ml w probówce bez antykoagliantu probówka zamknięta i oznakowana w sposób umoŝliwiający jej identyfikację z nadesłaną dokumentacją zabezpieczona przed przemarznięciem lub przegrzaniem surowica wydzielona z próbki krwi nie moŝe być silnie zhemolizowana i zanieczyszczona florą bakteryjną próbki powinny być dostarczone do laboratorium w dniu ich pobrania, a w razie trudności ich dostarczenia moŝna je do dnia następnego przechować w chłodni (2-8 C) ale po kilku godzinach formowania się skrzepu w temp. pokojowej Próbka krwi (Badanie w kierunku Salmonellozy i Mykoplazmozy drobiu): objętość: 2 w probówce Eppendorfa Próbka surowicy: objętość: 2-3 ml surowica wydzielona z próbki krwi nie moŝe być silnie zhemolizowana i zanieczyszczona florą bakteryjną Mleko: próbka wymieniowa: do plastikowego pojemnika zawierającego 0,5ml 2%roztworu azydku sodu po usunięciu 3-4 strumieni mleka z kaŝdego ze strzyków pobrać około 50ml mleka zdajając w równych ilościach mleko z kaŝdej ćwiartki wymienia próbka zbiorcza: do plastikowego pojemnika zawierającego 0,5ml 2% roztworu azydku sodu pobrać mleko do maksymalnie 50 krów (objętość takiej próbki powinna wynosić 50ml) oznakowanie: pojemniki z pobranym mlekiem oznakować wodoodpornym markerem na na wyznaczonym polu na ściance pojemnika, w sposób umoŝliwiający jego właściwą identyfikację transport: próbki dostarczyć do laboratorium w czasie nie dłuŝszym niŝ 48h od pobrania, moŝliwie w warunkach chłodni (temp. 2-8 C) Choroby drobiu Pracownia Patologii Procedura przyjmowania próbek do badań laboratoryjnych w ramach krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu I. Rodzaje i liczba przyjmowanych próbek do badań 1. Stada kur hodowlanych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 200/2010 1.1 Przyjmowanie prób właścicielskich 1.1.1 chów ściółkowy lub wolnowybiegowy: a) odchody co najmniej 2 próbki złoŝone o łącznej wadze 200-300 g, w zaleŝności od wielkości stada, przygotowywane zgodnie z tabelą w punkcie 2.2.2.1 załącznika do rozporządzenia. Liczba miejsc, z których naleŝy pobrać oddzielne próbki odchodów, o wadze nie mniejszej niŝ 1 g kaŝda, w celu uzyskania próbki zbiorczej zaleŝy od liczby ptaków trzymanych w stadzie hodowlanym, lub b) okładziny na buty 5 par okładzin, które przesyła się do laboratorium jako 2 próbki złoŝone (np. 2 pary i 3 pary okładzin), lub c) co najmniej jedna para okładzin na buty przypadająca na całą powierzchnię kurnika oraz próbka kurzu pobrana z wielu miejsc w kurniku z powierzchni, gdzie widoczny jest kurz (do pobrania próbki kurzu stosuje się jeden lub więcej zwilŝonych tamponów o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm 2 ) do laboratorium przesyła się okładziny oraz kurz pakowane osobno, 1.1.2 chów klatkowy odchody 2 próbki o wadze co najmniej 150 g kaŝda, do laboratorium przesyła się 2 oddzielne próbki, 1.1.3 pisklęta jednodniowe materiał do badania spulowany w 1 próbkę składający się z: a) próbek wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z kaŝdej dostawy (po 25 g z pojemnika), lub b) wymazów powierzchniowych z 10 pojemników, lub c) piskląt padłych, nie więcej niŝ 20 sztuk,
1.2 Przyjmowanie próbek urzędowych: Rutynowe i potwierdzające pobieranie próbek dokonuje się w taki sam sposób jak pobieranie próbek właścicielskich. 1.3 Badanie próbek: odchody naleŝy wykonać 2 osobne analizy otrzymanych próbek lub moŝna łączyć próbki na etapie posiewu, okładziny na buty oraz kurz 2 próbki złoŝone bada się oddzielnie, równieŝ okładziny oraz kurz bada się osobno, dopuszczalne jest łączenie 2 próbek (odchodów, okładzin lub okładzin i kurzu) na etapie posiewu na poŝywkę MSRV z bulionu wówczas taką analizę traktuje się jako jedną, pomimo połączenia dwóch próbek (pkt 3.2 rozporządzenia 200/2010). 2. Stada kur niosek zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 517/2011 2.1 Przyjmowanie próbek właścicielskich: 2.1.1 chów klatkowy: odchody 2 próbki po 150 g kaŝda, pakowane osobno, 2.1.2 chów ściółkowy lub wolnowybiegowy: 2 pary okładzin na buty, pakowane osobno, 2.1.3 Pisklęta jednodniowe tak jak przy kurach hodowlanych. 2.2 Przyjmowanie próbek urzędowych: takie same próbki jak powyŝej (jak właścicielskie) odchody lub okładziny oraz przynajmniej jedną dodatkową próbkę, czyli do laboratorium dostarcza się przynajmniej 3 próbki, jedna próbka odchodów lub okładzin moŝe być zastąpiona próbką kurzu o masie 100 g, w przypadku badań epidemiologicznych ognisk chorób przenoszonych przez Ŝywność (zgodnie z rozporządzeniem Komisji nr 1237/2007) - 5 próbek odchodów po 200-300 g kaŝda oraz 2 próbki kurzu po 250 ml kaŝda, kurz i kał naleŝy dostarczyć pakowane osobno lub jelito ślepe i jajowody od 300 ptaków lub skorupa i zawartość 4000 jaj z kaŝdego stada (jaja mogą być pulowane po 40 sztuk) 2.3 Badanie próbek: próbki właścicielskie naleŝy połączyć razem i wykonać jedną analizę, próbki urzędowe pobrane tak jak właścicielskie okładziny lub odchody badane są razem, a próbki pobrane jako dodatkowe muszą być badane osobno (kurz lub odchody lub okładziny). 3. Stada brojlerów zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 200/2012 3.1 Przyjmowanie próbek właścicielskich: okładziny na buty co najmniej 2 pary moŝna połączyć jako jedną próbkę i do laboratorium dostarczyć jako 1, 3.2 Przyjmowanie próbek urzędowych: jak wyŝej, PLW moŝe zdecydować o zwiększeniu minimalnej liczby próbek oraz o zastąpieniu jednej próbki okładzin próbką kurzu o masie 100 g, 3.3 Badanie próbek: próbki kurzu zawsze badane są osobno. 4. Stada indyków zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1190/2012 Indyki hodowlane tak jak kury hodowlane Indyki rzeźne tak jak brojlery 5. Schemat rodzaju oraz liczby przyjmowanych próbek do badań ze wszystkich stad drobiu Rodzaje próbek Właścicielskie Urzędowe Odchody - 2 próbki lub więcej 200-300 g drób hodowlany, - 2 próbki drób hodowlany, - co najmniej 3 próbki kury nioski, - 2 próbki lub więcej po 150 g kaŝda kury nioski Okładziny - 5 par okładzin połączone w 2 próbki złoŝone z 2-3 par okładzin drób hodowlany, - 2 pary okładzin kury nioski, brojlery - 5 par okładzin połączone w 2 próbki złoŝone z 2-3 par okładzin drób hodowlany, - 3 pary okładzin kury nioski, - co najmniej 2 pary okładzin brojlery
Okładziny/odchody i kurz Pisklęta jednodniowe Próbki pobierane podczas dochodzenia epidemiologicznego 1 próbka okładzin i 1 próbka kurzu drób hodowlany 1 próbka (wyściółka z mekonium / wymazy / padłe pisklęta) drób hodowlany, kury nioski - 2 pary okładzin i 1 próbka kurzu kury nioski, - 1 próbka okładzin i 1 próbka kurzu drób hodowlany i brojlery 5 próbek odchodów po 200-300 g kaŝda i 2 próbki kurzu po 250 ml kaŝda / jelito ślepe i jajowody 300 ptaków / skorupa i zawartość 4000 jaj (moŝna pulować po 40 sztuk) II. Wytyczne dotyczące dostarczania i przyjmowania próbek do badań do laboratorium 1. Transport próbek Pobrane próbki naleŝy dostarczyć do laboratorium niezwłocznie. Podczas transportu naleŝy chronić próbki przed temperaturą przekraczającą 25 0 C i działaniu promieni słonecznych. JeŜeli próbek nie moŝna wysłać do laboratorium w ciągu 24 godzin od pobrania, przechowuje się je w chłodziarce. 2. Przyjmowanie próbek do badań 2.1 Pismo przewodnie dołączone do próbek powinno zawierać następujące informacje: 1) dane i adres posiadacza drobiu, 2) numer lub oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny, 3) liczbę próbek oraz rodzaj pobranego materiału (jeśli próbki zostały spulowane równieŝ naleŝy to wpisać), 4) data i godzina pobrania próbek oraz wysłania do laboratorium, 5) rodzaj zastosowanej szczepionki oraz terminu jej podania jeśli była stosowana, 6) o stosowanych środkach przeciwdrobnoustrojowych jeśli były stosowane, 7) dane osoby pobierającej próbki oraz podpis. 2.2 Ogólne uwagi dotyczące przyjmowania próbek: liczba próbek wpisanych w protokół pobrania próbek musi być zgodna z rzeczywistą liczbą próbek przesyłanych do badania, jeśli próbki są pulowane, naleŝy równieŝ to zaznaczyć w protokole pobrania (z ilu próbek składa się próbka złoŝona), temperatura próbek nie moŝe przekraczać 25 stopni C, próbki nie mogą być dostarczane w stanie zamroŝonym, liczba i masa próbek odchodów musi być zgodna z powyŝszymi wymaganiami. 2.3 Próbki nie powinny zostać przyjęte do badań w ramach krajowych programów zwalczania Salmonella u drobiu, jeśli: 1) pismo przewodnie nie zawiera wszystkich w/w danych, 2) liczba i rodzaj materiału do badań nie spełnia wymogów ustanowionych w przepisach prawa i niniejszej procedurze, 3) warunki transportu próbek nie spełniły wymagań ustanowionych w przepisach prawa i niniejszej procedurze. Jeśli hodowca zdecydował o przeprowadzeniu badania laboratoryjnego pomimo powyŝszych uchybień, w sprawozdaniu z badań naleŝy umieścić następującą informację: Badanie laboratoryjne nie moŝe być traktowane jako przeprowadzone zgodnie z wymaganiami programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu. III. Pozostałe wytyczne dotyczące badań próbek, sprawozdań z badań oraz szczepów Salmonella W laboratorium przechowuje się próbki do czasu rozpoczęcia badania w stanie schłodzonym (nie wolno zamraŝać!) Badanie próbek naleŝy rozpocząć w ciągu 48 godzin od czasu przyjęcia ich do badania oraz w ciągu 4 dni po ich pobraniu.
NaleŜy pamiętać o przesyłaniu izolatów szczepów Salmonella do badań potwierdzających w KLR ds., Salmonellozy w PIW PIB w Puławach. Przesyła się przynajmniej jeden stwierdzony serotyp z kaŝdego stada. Izolaty naleŝy przesyłać przynajmniej raz na miesiąc, z wypełnioną kartą informacyjną szczepu. W sprawozdaniu z badań powinny być zawarte informacje pozwalające jednoznacznie zidentyfikować program zwalczania, w ramach którego badanie zostało wykonane oraz pełną identyfikację gospodarstwa i stada, z którego pobierano próbki. Te same informacje winny znaleźć się w karcie informacyjnej szczepu przekazywanego do KRL. Mikrobiologia pasz ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 142/2011 z dnia 25 lutego 2011 r. Wielkość próbki: Pasze pochodzenia roślinnego próbka o masie ok. 0,5kg. Temperatura przechowywania i transportu pokojowa. Mączki 5 próbek o masie ok. 0,5 kg. Temperatura przechowywania i transportu pokojowa. Karma dla psów 5 próbek o jednostkowej masie nie mniej niŝ 0,5 kg (1 baton = 1 próbka). Temperatura przechowywania i transportu warunki chłodnicze Wszystkie próbki przesyłane do badań powinny być dokładnie oznakowane, dostarczone w szczelnych opakowaniach, w stanie świeŝym bez oznak zepsucia. Zlecenie wykonania badania powinno zawierać: numer zlecenia datę nazwę i adres właściciela próbki nazwisko i imię osoby pobierającej próbkę rodzaj badanej próbki liczbę próbek kierunki i metody badania stan próbki w chwili przyjęcia termin realizacji zamówienia formę przekazania sprawozdania z badania i sposób płatności Bakteriologia padłe ssaki i drób Próby do badań stanowią: padłe zwierzęta, nie sekcjonowane (z wyjątkiem zwierząt duŝych) wycinki narządów wewnętrznych, kaŝdy narząd umieszczony w oddzielnym pojemniku wymazy Do próby naleŝy dołączyć pismo przewodnie zawierające: numer weterynaryjny (dotyczy drobiu) kierunek badania dane epizootiologiczne (liczba zwierząt w stadzie, liczba padłych zwierząt, przebieg choroby, objawy, czas trwania choroby itp.) dane właściciela dane lek. wet. sposób odpłatności Diagnostyka parazytologiczna Próbki do badań stanowią: kał zeskrobiny preparaty odciskowe Materiał do badań naleŝy dostarczyć najszybciej jak to jest moŝliwe od chwili pobrania próbki. Próbki powinny być dostarczone w szczelnym pojemniku w sposób uniemoŝliwiający jego kontaminację. Materiał do badań powinien być oznakowany, a dołączone pismo przewodnie powinno zawierać dane dotyczące zwierzęcia oraz dane osobowe właściciela. Diagnostyka wścieklizny Badania rutynowe w ramach zwalczania do badań monitoringowych wścieklizny.
Laboratorium przyjmuje materiał do badań którym są: W przypadku małych zwierząt - całe zwłoki. W przypadku duŝych zwierząt - nieuszkodzona głowa. W przypadku lisów monitoringowych - całe zwierzę ze skórą, konieczność dokładnego oznakowania kaŝdego zwierzęcia w przypadku próbki zbiorczej. W przypadku prób dodatkowych w kierunku BSE pochodzących od bydła - głowa zwierzęcia z kolczykiem identyfikacyjnym. Materiał w miarę moŝliwości świeŝy, dostarczony bezpośrednio do laboratorium po jego pobraniu. Opakowanie powinno być wyraźnie oznakowane: UWAGA MATERIAŁ ZAKAŹNY. Schładzanie materiału jest zalecane jedynie w sytuacji transportu w wysokiej temperaturze i/lub na duŝe odległości. ZamraŜanie materiału jest dopuszczalne jedynie w przypadku niemoŝności dostarczenia materiału bezpośrednio po pobraniu. Materiał szczelnie zapakowany, oznakowany. Pismo przewodnie powinno zawierać dokładny opis zwierzęcia, dane odnośnie pochodzenia zwierzęcia zawierające oznaczenie miejscowości, gminy, powiatu, oraz dane osób mających kontakt ze zwierzęciem, w tym właściciela, osób pobierających próbę (lekarz weterynarii, myśliwy). Choroby owadów uŝytkowych Zgnilec amerykański, zgnilec europejski wycinek plastra o wymiarach 10x10cm zawierający duŝo komórek ze zmienionym czerwiem. Choroba zarodnikowcowa, choroba roztoczowa padłe pszczoły w ilości 50-100 sztuk w opakowaniu papierowym z oznakowanym numerem ula. Warroza padłe pszczoły w ilości 200-300 sztuk z jednej rodziny osyp z dennicy wycinek plastra z czerwem trutowym bądź pszczelim (minimum 100 komórek) Uwaga: Nadesłane próby powinny być oznakowane numerami uli, a pismo przewodnie powinno zawierać dane osobowe pszczelarza oraz adres miejsca postoju pasieki Próby naleŝy opakować w papier i umieścić w twardym, kartonowym lub drewnianym pudełku zabezpieczającym przed zgnieceniem. Do pakowania prób nie naleŝy uŝywać materiałów utrudniających przepływ powietrza (np. torby plastykowe, foliowe, opakowania szklane), które sprzyjają rozwojowi pleśni i utrudniają wykonanie badań. Kryteria dotyczące transportu próbek: Pracownia Mikrobiologii Środków SpoŜywczych Próbki świeŝe, chłodzone, mroŝone, wymazy sanitarne powinny być pobierane do sterylnych, nienaruszonych, oznakowanych opakowań. Transportowane w termo-torbie z wkładem chłodzącym i dostarczone moŝliwie jak najszybciej do badania. W termo-torbie powinien znajdować się termometr w celu dokonania zapisu pomiaru temperatury dostarczanych próbek do badania. Kryteria dotyczące temperatury transportowanych próbek: Produkty trwałe: temperatura pokojowa (poniŝej 40º C). Produkty mroŝone i głęboko mroŝone: poniŝej 15º C, najlepiej poniŝej -18º C. Inne produkty nietrwałe w temperaturze pokojowej: 1ºC do 8º C. Wymazy sanitarne i wycinki skóry tusz zwierząt: 0ºC do 4ºC. Wędliny i wyroby wędliniarskie masa pojedynczej próbki nie powinna być mniejsza niŝ 200g Wyroby garmaŝeryjne masa pojedynczej próbki nie moŝe być mniejsza niŝ 200g. Ryby i przetwory rybne ryby duŝe od 2-3 sztuk, ryby średnie od 3-5 sztuk, ryby małe od 5-10 sztuk, ryby mroŝone od 3-5 opakowań ( w przypadku ryb mroŝonych pakowanych próŝniowo). Mięso i mięso mielone Wycinki z powierzchni tusz zwierząt rzeźnych: Metoda niszcząca: 4 próbki losowo pobrane z 5-ciu sztuk o łącznej powierzchni 20 cm 2. Metoda nieniszcząca: 4 próbki. Obszar pobierania próbek co najmniej 100 cm 2 na kaŝde miejsce pobierania próbek.
W przypadku pobierania próbek w kierunku Salmonella łączna powierzchnia musi obejmować co najmniej 400 cm2 (metoda gąbki ściernej). Próbki z tusz drobiowych kawałki skóry szyi: 5x 25g końcowych próbek. Konserwy jedno opakowanie nie mniej niŝ 150g. Przetwory jajowe stałe, płynne i mroŝone masa pojedynczej próbki nie powinna być mniejsza niŝ 150g/ml. Mleko spoŝywcze i przetwory mleczarskie płynne masa pojedynczej próbki powinna wynosić ok. 200ml lub po jednym opakowaniu jednostkowym z kaŝdego opakowania transportowego nie mniejszym niŝ 150g/ml. Masło i mleko w proszku masa pojedynczej próbki powinna wynosić ok. 200g lub po jednym opakowaniu jednostkowym z kaŝdej partii. Sery dojrzewające i nie dojrzewające masa pojedynczej próbki powinna wynosić ok. 200g, w przypadku serów do 500g pobrać całe opakowanie jednostkowe. Przyprawy i zioła Pracownia Diagnostyki Włośnicy Badania wykonywane są od poniedziałku do czwartku. Próbki przyjęte w piątek badane są w poniedziałek. Kryteria dotyczące wielkości pobranych próbek: Dziki masa pojedynczej próbki nie moŝe być mniejsza niŝ 200g (filary przepony, mięśnie przedramienia lub brzuszne; bez tłuszczu!!) Pracownia Diagnostyki Włośnicy wykonuje badania w miarę moŝliwości jak najszybciej. Czas wykonania badania w zaleŝności od czasu dostarczenia próbek wynosi od 24 do 96 h Pracownia Badań Chemicznych Środków SpoŜywczych Kryteria dotyczące transportu próbek: powinny być pobrane do opakowań bezwonnych, szczelnych, czystych, a opakowania zabezpieczone w taki sposób, aby niemoŝliwe było jego otwarcie bez naruszenia zabezpieczenia, próbka powinna być zabezpieczona przed zmianami jakościowymi i ilościowymi. Kryteria dotyczące wielkości pobranych próbek: BADANIA CHEMICZNE: Wędliny, wyroby wędliniarskie, wyroby garmaŝeryjne Mięso i mięso mielone Konserwy 1 opakowanie nie mniej niŝ 150g. Mleko spoŝywcze i przetwory mleczarskie płynne, stałe masa pojedynczej próbki powinna wynosić ok. 200ml/200g/, lub po jednym opakowaniu jednostkowym nie mniejszym niŝ 150g/ml. Sery dojrzewające i niedojrzewające Pasze masa pojedynczej próbki nie mniejsza niŝ 250g, na homogeniczność 5 x 250g.
RADIOLOGIA: Mięso masa pojedynczej próbki nie mniejsza niŝ 800g Drób od 1-2 sztuk Jaja 15 sztuk Ryby ryby duŝe od 1-2 sztuk, ryby średnie i małe od 2-4 sztuk Mleko masa pojedynczej próbki nie mniejsza niŝ 700ml Pasze masa pojedynczej próbki nie mniejsza niŝ 700g