Zespół Analiz Ekonomicznych: Marta Petka - Zagajewska. Główny Ekonomista tel. (22) 347 75 95 marta.petka-zagajewska@raiffeisen.pl Mateusz Namysł Analityk Rynków Finansowych (rynek walutowy) tel. (22) 347 75 96 mateusz.namysl@raiffeisen.pl Fed pozostawił stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Trzech członków FOMC głosowało za podwyższeniem stóp procentowych we wrześniu. Obniżone zostały przewidywania odnośnie ścieżki podwyżek stóp procentowych w przyszłym roku. USD osłabiał się po wczorajszym posiedzeniu Fed, natomiast zyskiwała wczoraj giełda amerykańska, a dzisiaj giełdy azjatyckie. Prawdopodobnie dzisiaj zobaczymy również wzrosty na europejskich parkietach. Potwierdzony silny spadek zapasów ropy naftowej w zeszłym tygodniu był dodatkowym czynnikiem sprzyjającym wzrostowi ceny czarnego złota. Utrzymujący się kurs EURPLN poniżej 4,30 zwiększa szansę na spadek pary w okolicę sierpniowych minimów. KOMENTARZ EKONOMICZNY EUR/PLN 4,2796-0,2% USD/PLN 3,8117-0,6% EUR/USD 1,1227 0,3% WIG 20 1758,5 0,2% DJ Euro Stoxx50 2982,2 0,6% DAX 10436,5 0,4% S&P500 2163,1 1,1% Źródło: Bloomberg 2016-09-22 08:59 Amerykańska Rezerwa Federalna zadecydowała wczoraj o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie, z główną z nich nadal zdefiniowaną jako przedział pomiędzy 0,25% a 0,5%. Za podniesieniem kosztu pieniądza o 25pb już na tym posiedzeniu opowiedziało się trzech członków FOMC. Jak pokazały opublikowane wraz z decyzją co kwartalne projekcje przedstawiające oczekiwania członków Rezerwy odnośnie otoczenia makroekonomicznego i przyszłej ścieżki stóp procentowych, na koniec tego roku jedynie trzech z nich widziałoby stopy nadal na obecnym poziomie. Projekcje pokazują więc, że scenariusz podwyżki przed końcem roku (najprawdopodobniej na posiedzeniu w połowie grudnia) jest bardzo prawdopodobny. O tym, że szanse na podwyżkę stóp procentowych na najbliższych posiedzeniach wzrosły po raz pierwszy wyraźnie napisano także w towarzyszącym decyzji komunikacie. Chociaż Fed zapowiada podwyżki, to te same projekcje pokazują, że oceny, co do skali ostatecznego zacieśnienia polityki pieniężnej ulegają regularnej korekcie w dół. O ile jeszcze w grudniu ubiegłego roku oceny co do poziomu stóp procentowych w długim horyzoncie sięgały 3,5%, to w najnowszej projekcji jest to już 2,9%. Zaktualizowane projekcje makroekonomiczne Fedu nie przyniosły istotnych zmian. Minimalnemu ograniczeniu uległy oczekiwania co do tegorocznego tempa wzrostu PKB (do 1,8% r/r), ale już spojrzenie na tempo wzrostu w kolejnych latach nie uległo zmianie. Podobnie było z inflacją i bezrobociem (tu oczekiwania na ten rok powędrowały minimalnie w górę). Przy braku wyraźnych zmian w ocenie przyszłej kondycji gospodarki i zapowiedziach powrotu do (stopniowych) podwyżek stóp procentowych zabrakło wyraźnego wskazania co przeważyło, że do podwyżki nie doszło już teraz. Fed ograniczył się do enigmatycznej potrzeby uzyskania większej pewności co do tego, że gospodarka podąża we właściwym kierunku. Zakończone wczoraj posiedzenie wpisuje się w zakładany przez nas scenariusz wzrostu kosztu pieniądza w USA na grudniowym posiedzeniu. Obok klasycznych czynników makroekonomicznych, które poprzez serię słabszych danych mogłyby ponownie odsuwać podwyżki w czasie warto jednak także pamiętać o czynniku politycznym, którym są listopadowe wybory prezydenckie w USA. Chociaż J. Yellen zaprzeczyła, by rozstrzygnięcia polityczne były przedmiotem rozważań Fed lub czynnikiem wpływającym na dzisiejsze decyzje banku centralnego, to niewątpliwie będą one miały potencjał do wpływania na sytuację na rynkach walutowych, a tym samym nie pozostaną obojętne także dla przyszłych decyzji Fed. Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 1
KOMENTARZ RYNKOWY BIULETYN DZIENNY, 22 września 2016, GODZ 9.10 Zdecydowanie najważniejszym czynnikiem dla rynków finansowych była decyzja Fed ws. poziomu stóp procentowych oraz związana z wrześniowym posiedzeniem aktualizacja projekcji ekonomicznych oraz przewidywania członków FOMC odnośnie kształtowania się kosztu pieniądza w przyszłości. Fed postanowił nie zmieniać wysokości podstawowych parametrów polityki pieniężnej, co było zgodne z przewidywaniami rynkowymi. Prognozy ekonomiczne również nie uległy większym zmianom. To co wpływało na rynki to wolniejsza od wcześniejszych przewidywań potencjalna ścieżka podwyżek stóp procentowych. Mediana przewidywań FOMC pokazuje, że w dojdzie do jednego podwyższenia o 25pb przed końcem roku, natomiast w przyszłym roku miałoby dojść do 2 takich ruchów. Obecnie rynek wycenia prawdopodobieństwo wzrostu kosztu pieniądza o 25pb z prawdopodobieństwem 61%. Za sprawą wszystkiego co zostało napisane powyżej dolar osłabił się względem euro i powrócił wyraźnie powyżej 200-sesyjnej średniej. Krótkoterminowo dolar może już nie być tak silny jak jeszcze jakiś czas temu. Spadek poniżej 1,10 EURUSD we wrześniu wydaje się mało realny. Obecnie po ustanowieniu formacji przypominającej nieco podwójne dno może dojść do wzrostu kursu pary. Jeden z pierwszych istotniejszych oporów dla pary znajduje się przy 1,1330. EURPLN zachowywał się tak jak w ostatnich dniach, bardzo stabilnie pozostając nieznacznie poniżej 4,30. Brak powrotu powyżej tej bariery podczas wczorajszej sesji stwarza szansę na spadek pary w perspektywie do końca miesiąca nawet w okolicę sierpniowych szczytów. Wyraźne wzrosty odnotowała wczoraj cena ropy naftowej. Oprócz ogólnie lepszego sentymentu związanego z wczorajszym posiedzeniem Fed, czarnemu złotu pomagały tygodniowe dane o zapasach paliw, które wyraźnie spadły. Oczekiwano wzrostu zapasów ropy naftowej o 3,3 mln baryłek, natomiast spadek wyniósł -6,2 mln baryłek. Pozytywnie zaskoczyły również zapasy benzyny (spadek o -3,2 mln baryłek vs oczekiwane -0,6 mln baryłek). Wczorajsze decyzje Fed wyraźnie pobudziły wczoraj giełdowe byki do działania. S&P500 na koniec sesji zyskał +1,09%. Giełdy europejskie zyskiwały wczoraj na wartości i prawdopodobnie dzisiaj również zobaczymy na nich wzrosty, co sugeruje m.in. dobre zachowanie azjatyckich giełd dzisiejszego poranka. Warszawska giełda również wpisze się w tendencje światowe i będzie wzrastać względem wczorajszego zamknięcia. Dziś ukażą się dane ze Stanów Zjednoczonych, jednak nawet w przypadku niewielkiego rozczarowania nie powinny popsuć one dość dobrego sentymentu panującego od wczoraj na rynkach. Dziś poznamy liczbę wniosków o zasiłek dla bezrobotnych, sprzedaż domów na rynku wtórnym oraz indeks wskaźników wyprzedzających Conference Board. O godz. 14 warto również będzie zwrócić uwagę na publikowany protokół z ostatniego posiedzenia RPP. Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 2
Waluty Stan na początek dnia Zamkn. Zmiana (dziś) % Zmiana % 5 sesji Wyniki sesji: Polska Zamkn. Zmiana % Zmiana % 5 sesji obroty (w tys PLN) EUR/PLN 4,2796 4,2901-0,23% -1,04% WIG 47625,2 0,20% 1,35% 760 049,44 USD/PLN 3,8117 3,8345-0,58% -0,91% WIG 20 1758,5 0,16% 1,25% 551 602,19 CHF/PLN 3,9255 3,9371-0,27% -0,84% WIG 30 2029,5 0,28% 1,50% 659 049,37 EUR/USD 1,1227 1,1189 0,35% -0,14% mwig40 4044,4 0,45% 2,25% 148 754,70 GBP/PLN 4,9784 4,9955-0,32% -2,10% swig80 14242,3-0,27% 0,08% 34 943,17 *Zamkniecie z poprzedniego dnia z godziny 22:00 WIG Banki 6134,6 0,16% 1,70% 193 350,89 FIXINGI Data Wartość Zmiana (pb) WIG Telkom 765,8 0,24% 1,44% 10 035,37 3M Euribor 2016-09-21-0,301% - WIG Budow 2849,3-0,12% 2,05% 9 092,44 3M Libor CHF 2016-09-20-0,746% 0,0020 WIG Paliwa 4620,3 0,47% 5,17% 71 636,48 FIXINGI Wartość Zmiana (pb) Wyniki sesji: Świat Indeks Zamkn. Zmiana % Zmiana % 5 sesji 1M Wibor fixing 1,65% - Europa Środkowa i Wschodnia 3M Wibor fixing 1,71% - Czechy PX 864,8-0,09% -0,31% 6M Wibor fixing 1,79% - Węgry BUX 28254,3 0,16% 0,57% *Fixing z dnia poprzedniego Rosja RTS 979,5 0,00% 0,89% Turcja BIST100 77915,9 0,78% 0,09% FIXING NBP Wartość Zmiana % Europa Zachodnia Europa DJ Euro Stoxx50 2982,2 0,58% 0,58% EUR/PLN 4,3034 0,03% Niemcy DAX 10436,5 0,41% 0,56% GBP/PLN 5,0074 0,09% UK FTSE 100 6834,8 0,06% 2,42% CHF/PLN 3,9510 0,41% Francja CAC 40 4409,6 0,48% 0,90% *Fixing z dnia poprzedniego Włochy FTSE MIB 16349,8 0,88% -1,15% Ameryka Północna i Południowa Surowiec jednostka Zamkn. Zmiana % Zmiana % USA DJIA 18293,7 0,90% 1,44% (USD) 5 sesji USA S&P500 2163,1 1,09% 1,76% S&P GSCI punkty 354,90 1,35% 2,43% Brazylia IBX50 9786,4 1,13% 2,33% Ropa Brent barylka 47,26 0,92% 1,44% Azja (dziś) Złoto uncja 1 333,64-0,11% 1,44% Japonia NIKKEI 225 0,0 0,00% 0,00% Srebro uncja 19,73-0,57% 3,92% Chiny SSE Composite 3043,3 0,58% 0,65% Miedź tona 4 763,00-0,63% -0,18% Indie SENSEX 28507,4-0,06% 0,48% Źródło: Bloomberg 2016-09-22 08:59 Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 3
Kalendarium Godz. Kraj Wskaźnik Ostateczna dana Prognoza Raiffeisen Średnia oczekiwań Poprzedni PIĄTEK 16 WRZEŚNIA 14:00 PL Wynagrodzenie (Sierpień, %, r/r) 3,10 3,20 3,20 3,20 14:00 PL Zatrudnienie (Sierpień, %, r/r) 4,70 5,30 5,00 4,80 14:30 USA Inflacja CPI (Sierpień, %, r/r) 0,20 0,20 0,10 0,00 16:00 USA Indeks Uniwersytetu Michigan, wst. (Wrzesień, pkt) 89,80 92,00 91,00 89,80 Dzień trzech Wiedźm PONIEDZIAŁEK 19 WRZEŚNIA 14:00 PL Produkcja przemysłowa (Sierpień, %, r/r) 7,50 5,90 5,75-3,40 14:00 PL Produkcja budowlano-montażowa (Sierpień, %, m/m) -20,50-12,30-13,40-18,80 14:00 PL Sprzedaż detaliczna (Sierpień, %, m/m) 5,60 4,10 4,45 2,00 WTOREK 20 WRZEŚNIA 14:30 US Pozwolenia na budowę domów (Sierpień, mln) 1,14 1,16 1,18 1,14 14:30 US Rozpoczęte budowy domów (Sierpień, mln) 1,14 1,18 1,19 1,21 ŚRODA 21 WRZEŚNIA 01:50 JP Import (Sierpień, %, r/r) -17,30-17,80-24,70 01:50 JP Eksport (Sierpień, %, r/r) -9,60-4,80-14,00 02:00 JP Decyzja BoJ ws. stóp procentowych (Wrzesień, %) -0,10-0,10-0,10 20:00 US Decyzja FOMC ws. stóp procentowych (Wrzesień, %) 0,25-0,50 0,25-0,50 0,25-0,50 0,25-0,50 CZWARTEK 22 WRZEŚNIA 14:00 PL Protokół z posiedzenia RPP 14:30 US Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych (Dane tygodniowe, tys.) 265,00 260,00 16:00 US Sprzedaż domów na rynku wtórnym (Sierpień, mln) 5,47 5,45 5,39 16:00 US Indeks wskaźników wyprzedzających - Conference Board (Wrzesień, pkt.) 0,00 0,40 PIĄTEK 23 WRZEŚNIA 02:30 JP Indeks PMI dla przemysłu, wst. (Wrzesień, pkt.) 49,50 09:00 FR Indeks PMI dla przemysłu, wst. (Wrzesień, pkt.) 48,00 48,40 48,30 09:00 FR Indeks PMI dla usług, wst. (Wrzesień, pkt.) 52,00 51,90 52,30 09:30 D Indeks PMI dla przemysłu, wst. (Wrzesień, pkt.) 53,10 53,10 53,60 09:30 D Indeks PMI dla usług, wst. (Wrzesień, pkt.) 51,90 52,10 51,70 10:00 EZ Indeks PMI dla przemysłu, wst. (Wrzesień, pkt.) 51,50 51,50 51,70 10:00 EZ Indeks PMI dla usług, wst. (Wrzesień, pkt.) 52,50 52,80 52,80 10:00 PL Stopa bezrobocia (Sierpień, %) 8,50 8,50 8,60 15:45 US Indeks PMI dla przemysłu, wst. (Wrzesień, pkt.) 51,80 52,00 Źródło: Reuters; Bloomberg; prognozy Raiffeisen Bank Polska i Raiffeisen Research Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 4
Raiffeisen Polbank ul. Grzybowska 78 00-844 Warszawa Departament Sprzedaży Rynków Finansowych Telefon: + 48 22 585 37 86 Faks: + 48 22 585 33 68 www.raiffeisenpolbank.com Dealing: Bydgoszcz tel.: (22) 585 37 73 Gdańsk tel.: (22) 585 37 71 Katowice tel.: (22) 585 37 69 Kielce tel.: (22) 585 37 70 Kraków tel.: (22) 585 37 70 Lublin tel.: (22) 585 37 75 Łódź tel.: (22) 585 37 75 Poznań tel.: (61) 655 47 51 Rzeszów tel.: (22) 585 37 75 Szczecin tel.: (22) 585 37 71 Toruń tel.: (22) 585 37 72 Warszawa tel.: (22) 585 37 79 Wrocław tel.: (22) 585 37 74 Zielona Góra tel.: (22) 585 37 73 Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Raiffeisen Bank Polska SA: Niniejsza wiadomość została przesłana zgodnie z Pani/Pana zleceniem. Informujemy, że zgoda na otrzymywanie informacji może zostać w każdej chwili odwołana. Jeżeli nie życzy sobie Pani/ Pan dalszego otrzymywania materiałów przygotowanych przez Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A (dalej: RBPL lub Bank) lub niniejszy materiał został wysłany na Pani/Pana adres przez pomyłkę, prosimy o przesłanie e-maila o tytule "REZYGNACJA" na skrzynkę e-mailową: ekonomistarez@raiffeisen.pl. Opracowanie to nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i zostało przesłane na podstawie ustnej zgody, która w każdej chwili może być odwołana. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny. Powielanie bądź publikowanie go lub jego części bez pisemnej zgody Banku jest zabronione. Decyzja inwestycyjna w odniesieniu do papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji powinna być podjęta na podstawie opublikowanego prospektu emisyjnego lub kompletnej dokumentacji dla papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Bank nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela Klienta. Przed zawarciem każdej transakcji Klient powinien nie opierając się na informacjach przekazanych przez Bank określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również w szczególności charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych, a także w sposób niezależny ocenić czy jest w stanie sam lub po konsultacjach ze swoimi doradcami podjąć takie ryzyko. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji, porady inwestycyjnej i nie jest związany ze świadczeniem usług doradztwa inwestycyjnego. Dokument, ani żadna z jego części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania. Opracowanie to nie zastępuje niezbędnych porad odnośnie zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, inwestycji lub innego produktu finansowego. Analiza oparta jest na informacjach publicznie dostępnych do jej sporządzenia nie wykorzystano żadnych informacji poufnych. Wyrażane opinie są niezależnymi opiniami Banku. W opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które Bank uważa za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, że są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wykresy i diagramy przestawione w niniejszym opracowaniu mają charakter wyłącznie ilustracyjny oraz nie są doradztwem inwestycyjnym ani prognozą. Informacje zawarte w tej publikacji są aktualne na datę utworzenia dokumentu i mogą ulec zmianie w przyszłości. Analitycy zatrudnieni przez RBPL nie są wynagradzani z tytułu konkretnych transakcji inwestycyjnych zawartych w związku z niniejszym opracowaniem. Wynagrodzenie autorów niniejszego raportu oparte jest na ogólnym zysku RBPL, który obejmuje między innymi przychody z bankowości inwestycyjnej i innych transakcji RBPL. W ogólności RBPL zabrania swoim analitykom i osobom raportującym do analityków dokonywania transakcji papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem opracowania analitycznego, o ile transakcja ta nie była wcześniej zaakceptowana przez właściwą jednostkę RBPL. RBPL wdrożył rozwiązania organizacyjne i administracyjne, włączając w to bariery informacyjne przeciwdziałające powstawaniu konfliktów interesów związanych z rekomendacjami. Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Klauzuli okaże się niezgodne z prawem, nieważne lub niewykonalne na mocy obowiązujących przepisów prawa, postanowienie takie, o ile da się je oddzielić od pozostałych postanowień, może być pominięte z niniejszej Klauzuli, Postanowienie takie nie będzie w żaden sposób wpływać na legalność, ważność i wykonalność pozostałych postanowień. Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 5