Transpozycja Dyrektywy IED wyzwania i problemy stojące przed przemysłem Nowe przepisy dotyczące zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych. Instytucja raportu początkowego Ewa Rutkowska-Subocz radca prawny, kieruje Zespołem Ochrony Środowiska kancelarii Dentons Warszawa, 3 kwietnia 2014 roku Dyrektywa IED (I) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 roku w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) ( Dyrektywa IED ): Wejście w życie: 6 stycznia 2011 roku Implementacja części przepisów Dyrektywy IED: do dnia 7 stycznia 2013 roku Komisja Europejska wydała uzasadnioną opinię o uchybieniu odnośnie transpozycji Dyrektywy IED: 17 października 2013 roku Zastosowanie wymienionych przepisów Dyrektywy IED wobec instalacji obecnie objętych zintegrowanym podejściem: od dnia 7 stycznia 2014 roku Zastosowanie wymienionych przepisów Dyrektywy IED wobec instalacji nowych w systemie zintegrowanego podejścia: od dnia 7 lipca 2015 roku Okresy przejściowe 2
Dyrektywa IED (II) Dyrektywa IED zastępuje i integruje 7 dotychczas obowiązujących dyrektyw: Dyrektywę IPPC (dyrektywa 2008/1/WE dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli) Dyrektywę LCP (dyrektywa 2001/80/WE w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych instalacji spalania) Dyrektywę WI (dyrektywa 2000/76/WE w sprawie spalania odpadów) Dyrektywę LZO (dyrektywa 1999/13/WE w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej użyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach) 3 dyrektywy dotyczące produkcji dwutlenku tytanu (dyrektywa 78/176/EWG, dyrektywa 82/883/EWG oraz dyrektywa 92/112/EWG) Utrata mocy dyrektyw: od 7 stycznia 2014 roku, z wyjątkiem Dyrektyw LCP od 1 stycznia 2016 roku 3 Implementacja Dyrektywy IED (I) Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw ( Projekt POŚ ) zmienia: Ustawę POŚ Ustawę Szkodową Inne Ustawy Zmiany: wprowadzenie nowych obowiązków w zakresie ochrony gleby i wód podziemnych, wynikających z Dyrektywy IED uporządkowanie systemu ochrony powierzchni ziemi 4
Implementacja Dyrektywy IED (II) Prace legislacyjne nad Projektem POŚ Konsultacje społeczne i uzgodnienia międzyresortowe: kwiecień 2012 roku - styczeń 2013 roku Przyjęcie przez Komitet do Spraw Europejskich, Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji: marzec kwiecień 2013 roku Pozytywna opinia Ministra Spraw Zagranicznych o zgodności z prawem Unii Europejskiej: lipiec 2013 roku Prace Komisji Prawniczej: sierpień wrzesień 2013 roku Przyjęcie przez Komitet Rady Ministrów: 12 grudnia 2013 roku Przyjęcie przez Komitet Rady Ministrów: 12 grudnia 2013 roku Przyjęcie przez Radę Ministrów na posiedzeniu w dniu 14 stycznia 2014 roku, Projekt podpisany przez Premiera Wpłynięcie Projektu do Sejmu: 14 lutego 2014 roku Skierowanie Projektu do I czytania na posiedzeniu Sejmu: 14 lutego 2014 roku I czytanie na posiedzeniu Sejmu: 14 marca 2014 r., skierowanie Projektu do komisji sejmowych Przypuszczalne uchwalenie ustawy - I/II kwartał 2014 roku 5 Implementacja Dyrektywy IED (III) Szereg rozporządzeń wykonawczych, m.in.: Projekt z dnia 5 lutego 2013 roku rozporządzenia w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości Przypuszczalne przyjęcie: równocześnie z nowelizacją POŚ Projekt z dnia 16 grudnia 2013 roku rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów Wersja robocza Projektu, która wciąż podlega modyfikacjom Aktualny etap prac legislacyjnych: prace międzyresortowe Przypuszczalne przyjęcie: po nowelizacji POŚ (pod koniec roku 2014 roku) 6
Implementacja Dyrektywy IED (IV) Szereg rozporządzeń wykonawczych, m.in.: Projekt z dnia 16 grudnia 2013 roku rozporządzenia w sprawie oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi Aktualny etap prac legislacyjnych: prace wewnątrzresortowe Planowany szeroki zakres zmian treści rozporządzenia w stosunku do aktualnego brzmienia, w tym znaczne modyfikacje listy substancji stwarzających zagrożenie Nowa wersja Projektu planowana po nowelizacji POŚ Przypuszczalne przyjęcie: około 6 miesięcy po nowelizacji POŚ Projekt z dnia 5 czerwca 2013 roku rozporządzenia w sprawie kryteriów oceny wystąpienia szkody w środowisku Aktualny etap prac legislacyjnych: prace prowadzone przez RDOŚ Przypuszczalne przyjęcie: po nowelizacji POŚ Projekt z dnia 5 czerwca 2013 roku rozporządzenia w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz warunków i sposobu ich prowadzenia Aktualny etap prac legislacyjnych: prace prowadzone przez RDOŚ Przypuszczalne przyjęcie: po nowelizacji POŚ 7 Część I Nowe obowiązki w zakresie ochrony gleby, ziemi i wód podziemnych w Dyrektywie IED oraz prawie polskim Informacje ważne dla: podmiotów objętych zintegrowanym podejściem 8
Nowe obowiązki w zakresie ochrony gleby i wód podziemnych w Dyrektywie IED Środki zapobiegania emisjom do gleby i wód podziemnych oraz ich utrzymywanie i nadzorowanie Monitorowanie Okresowe Gleby i wód podziemnych pod kątem substancji stwarzających zagrożenie, które mogą znajdować się na terenie instalacji i z uwzględnieniem możliwości skażenia gleby i wód podziemnych na terenie instalacji Wód podziemnych minimum raz na 5 lat Gleby minimum raz na 10 lat Systematyczna ocena ryzyka skażenia Sprawozdanie bazowe i ocena końcowa 9 Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED 10
Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (I) Sprawozdanie bazowe Czym jest? informacja dotycząca stanu skażenia gleby i wód podziemnych substancjami stwarzającymi zagrożenie Dla jakich instalacji wymagane? instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego 11 Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (II) Sprawozdanie bazowe W jakich przypadkach wymagane? działalność obejmuje wykorzystywanie, produkcję lub uwalnianie substancji stwarzających zagrożenie (relevant hazardous substances), oraz występuje możliwość skażenia gleby i wód podziemnych na terenie instalacji Kiedy musi być sporządzone i przedłożone organowi? przed rozpoczęciem eksploatacji instalacji przed uaktualnieniem pozwolenia po raz pierwszy po dniu 7 stycznia 2013 roku 12
Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (III) Sprawozdanie bazowe Co musi zawierać sprawozdanie bazowe? informacje niezbędne do ustalenia stanu skażenia gleby i wód podziemnych tak, aby możliwe było wykonanie ilościowego porównania ze stanem po ostatecznym zakończeniu działalności, w tym co najmniej: informacje na temat aktualnego użytkowania terenu informacje na temat użytkowania terenu w przeszłości, jeżeli są dostępne aktualne informacje, o ile są dostępne, na temat pomiarów gleby i wód podziemnych odzwierciedlających ich stan w chwili opracowywania sprawozdania, albo informacje na temat nowych pomiarów gleby i wód podziemnych uwzględniając możliwości skażenia 13 Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (IV) Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące treści sprawozdania bazowego Brak oficjalnego projektu wytycznych Opóźnienia w pracach spowodowane zmianami personalnymi w zespole opracowującym wytyczne w KE Aktualny etap prac nad Wytycznymi: opracowywanie ostatecznej wersji projektu na podstawie uwag do projektu przesłanych przez Państwa Członkowskie Przypuszczalne przyjęcie Wytycznych: nieznane 14
Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (V) 15 Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (VI) Raport końcowy. Gromadzenie i analiza danych w celu objaśnienia wytycznych Komisji Europejskiej dotyczących zawartości sprawozdania podstawowego, zgodnie z wymogami artykułu 22 (2) dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (IED) oraz zgodnie z art. 3 (19) Przygotowany przez AMEC Environment & Infrastructure UK Limited, w sierpniu 2012 roku De facto założenia do wytycznych KE dotyczących treści sprawozdania bazowego Charakter prawny 16
Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (VII) Raport końcowy. Gromadzenie i analiza danych w celu objaśnienia wytycznych Komisji Europejskiej dotyczących zawartości sprawozdania podstawowego, zgodnie z wymogami artykułu 22 (2) dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (IED) oraz zgodnie z art. 3 (19) Zawartość: omówienie zagadnień, których powinny dotyczyć wytyczne KE, np.: jasne wytyczne dotyczące interpretacji pojęć użytych w IED (n.p. możliwość skażenia ) elementy istotne dla ustalenia, kiedy sprawozdanie bazowe jest potrzebne zagadnienia dotyczące celu, zakresu i treści sprawozdania bazowego, w tym m.in.: zasady dokonywania nowych pomiarów zasady pobierania próbek zasady związane z opracowaniem sprawozdania bazowego lista sprawdzająca (checklist) 17 Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (VIII) 18
Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (IX) Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące sprawozdania bazowego zgodnie z artykułem 22(2) Dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych Nieformalny projekt Sporządzony przez Grupę Roboczą ds. Emisji Przemysłowych Opublikowany przez Szwedzki Instytut Naukowy Swerea Charakter prawny 19 Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (X) Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące sprawozdania bazowego zgodnie z artykułem 22(2) Dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych Zawartość: wyjaśnienie kluczowych pojęć i zwrotów użytych w Dyrektywie IED (np. relevant hazardous substances, porównanie ilościowe ) wskazanie etapów oceny prowadzonej: w celu podjęcia decyzji, czy sprawozdanie bazowe musi być sporządzone w toku prac na przygotowaniem samego sprawozdania bazowego omówienie sposobów pobierania próbek lista sprawdzająca (checklist) 20
Sprawozdanie bazowe w Dyrektywie IED (XI) Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące sprawozdania bazowego zgodnie z artykułem 22(2) Dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych Etap 1 Etap 2 Etap 3 Etap 4 Etap 5 Etapy oceny Identyfikacja substancji stwarzających zagrożenie wykorzystywanych, produkowanych lub uwalnianych z instalacji Identyfikacja substancji, które mogą skazić glebę i wody podziemne. Eliminacja pozostałych Identyfikacja ryzyka skażenia daną substancją Ustalenie historii terenu Ustalenie charakterystyki środowiskowej terenu Etap 6 Opisanie terenu na podstawie wyników etapów 3-5 Etap 7 Etap 8 Wobec braku wystarczających informacji, przeprowadzenie badań Przygotowanie sprawozdania bazowego Możliwość stwierdzenia braku konieczności sporządzenia sprawozdania bazowego 21 Ocena stanu skażenia gleby i wód podziemnych w Dyrektywie IED 22
Ocena stanu skażenia gleby i wód podziemnych w Dyrektywie IED (I) Ocena stanu skażenia gleby i wód podziemnych Kiedy musi być przeprowadzona? po ostatecznym zakończeniu działalności Czego dotyczy? stanu skażenia gleby i wód podziemnych substancjami stwarzającymi zagrożenie stosowanymi, produkowanymi lub uwalnianymi przez instalacje Odpowiedzialność za zanieczyszczenie: jeżeli instalacja spowodowała znaczące zanieczyszczenie gleby lub wód podziemnych w porównaniu do stanu ze sprawozdania bazowego operator podejmuje niezbędne środki mające na celu zaradzenie temu zanieczyszczeniu, tak aby przywrócić teren do stanu ze sprawozdania bazowego inne przypadki 23 Implementacja Dyrektywy IED zmiany w prawie polskim 24
Nowe definicje Przykład nowych definicji Substancja powodująca ryzyko substancja stwarzająca zagrożenie i mieszanina stwarzająca zagrożenie należąca co najmniej do jednej z klas zagrożenia wymienionych w częściach 2-5 załącznika I do Rozporządzenia 1272/2008 CLP w szczególności substancje powodujące ryzyko, o których mowa w rozporządzeniu wykonawczym (projekt z dnia 16 grudnia 2013 roku rozporządzenia w sprawie oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi) 25 Zapobieganie emisjom w Projekcie POŚ Gdy eksploatacja instalacji obejmuje wykorzystywanie, produkcję lub uwalnianie substancji powodującej ryzyko oraz występuje możliwość zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na terenie zakładu: we wniosku o PZ: opis stosowanych sposobów zapobiegania emisjom do gleby, ziemi i wód gruntowych w PZ: wymagania zapewniające ochronę gleby, ziemi i wód gruntowych, w tym środki mające na celu zapobieganie emisjom do gleby, ziemi i wód gruntowych oraz sposób ich systematycznego nadzorowania, o ile są konieczne dostosowanie obecnych PZ: jeżeli to konieczne, z urzędu, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości 26
Monitorowanie w Projekcie POŚ Gdy eksploatacja instalacji obejmuje wykorzystywanie, produkcję lub uwalnianie substancji powodującej ryzyko oraz występuje możliwość zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na terenie zakładu: we wniosku o PZ: propozycje dotyczące sposobu prowadzenia systematycznej oceny ryzyka zanieczyszczenia albo sposobu i częstotliwości wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi substancjami powodującymi ryzyko oraz pomiarów zawartości tych substancji w wodach gruntowych, w tym pobierania próbek w PZ: jeżeli instalacja wymaga raportu początkowego: sposób prowadzenia systematycznej oceny ryzyka zanieczyszczenia albo sposób i częstotliwość wykonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi substancjami powodującymi ryzyko oraz pomiarów zawartości tych substancji w wodach gruntowych, w tym pobierania próbek dostosowanie obecnych PZ: przy pierwszym postępowaniu w przedmiocie zmiany PZ, przy którym przedkłada się raport początkowy Fakultatywne upoważnienie do wydania rozporządzenia 27 Raport początkowy w Projekcie POŚ 28
Raport początkowy w Projekcie POŚ (I) Czym jest? dokument zawierający informacje o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych substancjami powodującymi ryzyko Dla jakich instalacji wymagany? Instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego W jakich przypadkach wymagany? eksploatacja instalacji obejmuje wykorzystywanie, produkcję lub uwalnianie substancji powodującej ryzyko oraz występuje możliwość zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na terenie zakładu Metodyka sporządzenia: informacje na temat zanieczyszczenia w postaci opisu tekstowego, zestawień tabelarycznych oraz map wskazujących zasięg zanieczyszczenia 29 Raport początkowy w Projekcie POŚ (II) Co musi zawierać? informacje na temat działalności prowadzonej na terenie zakładu; informacje na temat działalności prowadzonych na terenie zakładu w przeszłości, o ile takie informacje są dostępne nazwy substancji powodujących ryzyko, wykorzystywanych, produkowanych lub uwalnianych przez wymagające pozwolenia zintegrowanego instalacje, położone na terenie zakładu informacje na temat stanu zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych na terenie zakładu substancjami powodującymi ryzyko stosowanymi, produkowanymi lub uwalnianymi przez wymagające PZ instalacje, położone na terenie zakładu, w tym wyniki badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami oraz pomiarów zawartości tych substancji w wodach gruntowych, w tym pobrania próbek przez akredytowane laboratorium lub własne laboratorium spełniające określone warunki Fakultatywne upoważnienie do wydania rozporządzenia 30
Raport początkowy w Projekcie POŚ (III) Kiedy musi zostać sporządzony i przedłożony dla istniejących instalacji? Przy pierwszym postępowaniu w przedmiocie zmiany PZ wszczętym po zakończeniu postępowania w sprawie zmiany PZ wszczynanym z urzędu W terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowego rozporządzenia w sprawie instalacji objętych PZ Analiza i zmiana PZ z urzędu przez organ w celu wprowadzenia wymagań zapewniających ochronę gleby, ziemi i wód gruntowych, w tym środków mających na celu zapobieganie emisjom do gleby, ziemi i wód gruntowych oraz sposobu ich systematycznego nadzorowania, o ile konieczne Przy pierwszym postępowaniu w przedmiocie zmiany PZ wszczętym po zakończeniu postępowania w sprawie zmiany PZ wszczynanym z urzędu Konieczność przygotowania raportu początkowego 31 Raport początkowy w Projekcie POŚ (IV) Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi z dnia 16 grudnia 2013 roku 32
Raport początkowy w Projekcie POŚ (V) Rozporządzenie w sprawie oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi Projekt z 16 grudnia 2013 roku Zastąpi obecnie obowiązujące rozporządzenie w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi Ma szerszy zakres niż dotychczasowe przepisy Będzie przydatne do: sporządzenia raportu początkowego i raportu końcowego oraz wykonywania pomiarów, zidentyfikowania zanieczyszczenia historycznego oraz szkody w środowisku Projekt będzie poddany modyfikacjom, w tym zmianie ulegnie lista substancji powodujących ryzyko 33 Raport początkowy w Projekcie POŚ (VI) Rozporządzenie w sprawie oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi Projekt z 16 grudnia 2013 roku Zawartość: określa etapy identyfikacji terenów zanieczyszczonych rodzaje działalności mogące z dużym prawdopodobieństwem powodować historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi, wraz ze wskazaniem przykładowych zanieczyszczeń dopuszczalne zawartości niektórych substancji powodujących ryzyko referencyjne metodyki wykonywania badań właściwości i zanieczyszczenia gleby i ziemi, w tym pobierania próbek dodatkowe wymagania dotyczące oceny wystąpienia zanieczyszczenia powierzchni ziemi 34
Raport początkowy w Projekcie POŚ (VII) Rozporządzenie w sprawie oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi Projekt z 16 grudnia 2013 roku Etapy oceny Etap 1 Etap 2 Etap 3 Etap 4 Etap 5 Ustalenie działalności mogącej być przyczyną zanieczyszczenia Ustalenie listy substancji powodujących ryzyko, których wystąpienie jest spodziewane Zebranie i analiza istniejących, dostępnych, aktualnych informacji na temat zagrożenia zanieczyszczeniem oraz aktualnych pomiarów Prowadzenie badań wstępnych Prowadzenie badań szczegółowych 35 Raport początkowy w Projekcie POŚ (XI) 36
Raport początkowy w Projekcie POŚ (XII) Analiza rozwiązań dotyczących dokonywania oceny zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych, wynikająca z potrzeby zapewnienia właściwego wdrożenia dyrektywy 2010/75/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych Raport przygotowany na zlecenie MŚ Autorzy: grupa wrocławska Charakter prawny Podstawa do dalszych prac MS nad projektem rozporządzenia w sprawie oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi 37 Raport początkowy w Projekcie POŚ (XIII) Analiza rozwiązań dotyczących dokonywania oceny zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych, wynikająca z potrzeby zapewnienia właściwego wdrożenia dyrektywy 2010/75/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych Zawartość: zasady i etapy prowadzenia identyfikacji terenów zanieczyszczonych określenie rodzajów działalności mogących z dużym prawdopodobieństwem powodować zanieczyszczenie powierzchni ziemi wraz z typowymi rodzajami zanieczyszczeń weryfikacja listy substancji powodujących ryzyko dla gleby, ziemi i wód wraz z określeniem progowych ich zawartości w glebie, ziemi i wodach, które mogą powodować naruszenie podstawowych funkcji gleby oraz stwarzać ryzyko dla zdrowia ludzi i środowiska wskazówki co do postępowania z substancjami nieujętymi na liście zasady prowadzenia badań wskazanie metodyk referencyjnych schemat postępowania dla przedsiębiorcy 38
Raport początkowy w Projekcie POŚ (XIV) Analiza rozwiązań dotyczących dokonywania oceny zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych, wynikająca z potrzeby zapewnienia właściwego wdrożenia dyrektywy 2010/75/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych Etap 1 Etap 2 Etap 3 Etap 4 Etap 5 Etapy oceny Ustalenie działalności mogącej być przyczyną zanieczyszczenia Ustalenie listy substancji powodujących ryzyko, których wystąpienie jest spodziewane Wstępne określenie dróg narażenia i receptorów środowiskowych Analiza dostępnych informacji na temat zanieczyszczenia, Prowadzenie badań wstępnych Prowadzenie badań szczegółowych 39 Raport końcowy w Projekcie POŚ 40
Raport końcowy w Projekcie POŚ (I) Czym jest? dokument zawierający informacje o stanie końcowym zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych na terenie zakładu substancjami powodującymi ryzyko Kiedy musi być przygotowany? Przed przystąpieniem do zakończenia eksploatacji instalacji, dla której wymagany był raport początkowy Przedkładany organowi wydającemu PZ Jakiemu celowi służy? umożliwia ilościowe porównanie wyników badań i pomiarów z wynikami badań i pomiarów zawartymi w raporcie początkowym 41 Raport końcowy w Projekcie POŚ (II) Co musi zawierać? informacje na temat planowanego sposobu użytkowania terenu, o ile takie informacje są dostępne nazwy substancji powodujących ryzyko, które były wykorzystywane, produkowane lub uwalniane przez wymagające PZ instalacje, położone na terenie zakładu informacje na temat zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych na terenie zakładu substancjami powodującymi ryzyko stosowanymi, produkowanymi lub uwalnianymi przez wymagające PZ instalacje położone na terenie zakładu, w tym wyniki badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, oraz pomiarów zawartości tych substancji w wodach gruntowych, w tym pobierania próbek, wykonywanych przez akredytowane laboratorium lub własne laboratorium spełniające określone warunki Fakultatywne upoważnienie do wydania rozporządzenia 42
Ocena zanieczyszczenia powierzchni ziemi i skutki 43 Ocena zanieczyszczenia i skutki Jak się dokonuje? Na podstawie ogólnych zasad dotyczących zanieczyszczenia Kiedy? Po wykonaniu raportu początkowego, wyników badań lub pomiarów monitoringowych, raportu końcowego Skutki? Konieczność usunięcia zanieczyszczenia Możliwość ustalenia w planie remediacji, że usunięcie zanieczyszczenia zostanie odłożone do czasu zakończenia eksploatacji instalacji, jeżeli prowadzący instalację wykaże, że nie stwarza to znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, ale mogą być nałożone inne obowiązki Przed przystąpieniem do zakończenia eksploatacji instalacji ustala się nowy plan remediacji 44
Przepisy przejściowe dotyczące ochrony powierzchni ziemi Stabilność: Furtka: W stosunku do podmiotu posiadającego decyzję w sprawie rekultywacji zanieczyszczonej gleby lub ziemi, wydaną przed dniem wejścia w życie Projektu POŚ nie wydaje się decyzji w sprawie remediacji Na wniosek obowiązanego do przeprowadzenia rekultywacji / działań naprawczych dotyczących szkody w środowisku w powierzchni ziemi uchyla się dotychczasowe decyzje oraz wydaje się decyzje na podstawie znowelizowanego POŚ Kontynuacja: Sprawy wszczęte i niezakończone decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie znowelizowanego POŚ co do zasady stają się postepowaniami wszczętymi odpowiednio z urzędu lub na wniosek na podstawie nowych przepisów 45 Przepisy przejściowe dotyczące rozporządzeń (I) Zachowują moc do dnia wejścia w życie rozporządzeń wykonawczych wydanych na podstawie znowelizowanej ustawy POŚ, jednak nie dłużej niż przez okres 24 miesięcy od dnia wejścia w życie Projektu POŚ Rozporządzenie w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi Rozporządzenie w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości Rozporządzenie w sprawie standardów emisyjnych z instalacji, Rozporządzenie w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody 46
Podsumowanie 47 Raport początkowy jak się przygotować? Opracować listę substancji powodujących ryzyko wykorzystywanych, produkowanych i uwalnianych przez poszczególne instalacje Ocenić ryzyko wystąpienia zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych na podstawie dostępnych informacji, dokumentacji technicznej i wizji w terenie w odniesieniu do identyfikowanych substancji W przypadku wystąpienia ryzyka zanieczyszczenia gleby, ziemi lub wód gruntowych określić zakres raportu początkowego Przygotować argumentację faktyczną i prawną na potrzeby raportu początkowego o ograniczeniu lub braku potrzeby badań gruntu na obszarach, gdzie prawdopodobieństwo ich skażenia w wyniku dotychczasowej eksploatacji jest znikome Przygotować scenariusz działań dostosowawczych w zakresie ochrony gleby, ziemi i wód gruntowych 48
Zanieczyszczenie / szkoda jak sobie poradzić? Przeprowadzić analizę faktyczną i prawną stanu nieruchomości, w tym określić zasady ponoszenia odpowiedzialności za zanieczyszczenie / szkodę Określić scenariusz możliwych działań mitygujących, z uwzględnieniem przepisów obecnych, planowanych zmian oraz przepisów przejściowych W tym ocenić czy istnieje możliwość ustalenia w planie remediacji, że usunięcie zanieczyszczenia zostanie odłożone do czasu zakończenia eksploatacji instalacji Przeprowadzić uzgodnione postępowanie administracyjnego (remediacyjne lub rekultywacyjne) dotyczące legalizacji zanieczyszczenia / szkody Ewentualnie, we współpracy z brokerem lub towarzystwem ubezpieczeniowym, przygotować ubezpieczenie nieruchomości od przyszłych kosztów związanych z usunięciem zanieczyszczenia / szkody 49 Kontakt Dentons Rondo ONZ 1 00-124 Warszawa T +48 22 242 52 52 F +48 22 242 52 42 dentons.com 2014 Dentons Dentons jest globalną firmą prawniczą, świadczącą usługi na całym świecie poprzez swoje oddziały i kancelarie z nią stowarzyszone. Niniejsza publikacja nie stanowi porady prawnej ani innej usługi doradczej, a jej treścią nie należy posługiwać się przy podejmowaniu lub wstrzymywaniu się od podejmowania określonych czynności. Patrz zastrzeżenia prawne znajdujące się na stronie dentons.com.