INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA w LUBLINIE PLAN DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ na 2009 rok Zatwierdził: Lubelski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Leszek Żelazny Lublin, grudzień 2008 r.
Plan działań kontrolnych WIOŚ w LUBLINIE w 2009 roku WIOŚ w LUBLINIE Delegatura w Białej Podlaskiej Delegatura w Chełmie Delegatura w Zamościu Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie działalnością obejmuje obszar województwa lubelskiego. Zadania kontrolne realizowane są przez Wydział Inspekcji WIOŚ w Lublinie i Działy Inspekcji w Delegaturach: Białej Podlaskiej, Chełmie i Zamościu. WIOŚ Lublin obejmuje bezpośrednim nadzorem 10 powiatów: rycki, puławski, lubartowski, łęczyński, świdnicki, lubelski, opolski, kraśnicki, janowski i grodzki Lublin. Obszar działania to 8 453 km 2, liczba ludności 1 119 tys., 19 gmin miejskich, 63 gmin wiejskich. Delegatura WIOŚ Lublin w Białej Podlaskiej - obejmuje zasięgiem swojego działania 5 powiatów: łukowski, radzyński, parczewski, bialsko-podlaski i grodzki Biała Podlaska. Obszar działania to 6 117 km 2, liczba ludności 390 tys., 7 gmin miejskich, 38 gmin wiejskich. Delegatura WIOŚ Lublin w Chełmie - obejmuje zasięgiem swojego działania 4 powiaty: chełmski, włodawski, krasnostawski i grodzki Chełm. Obszar działania to 4 209 km 2, liczba ludności 390 tys., 4 gminy miejskie, 30 gmin wiejskich. Delegatura WIOŚ Lublin w Zamościu - obejmuje zasięgiem swojego działania 5 powiatów: hrubieszowski, biłgorajski, tomaszowski, zamojski i grodzki Zamość. Obszar działania to 6 327 km 2, liczba ludności 458 tys., 10 gmin miejskich, 41 gmin wiejskich. Aktem prawnym określającym zadania i kompetencje Inspekcji Ochrony Środowiska jest ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony (Dz.U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm.). Najważniejsze zadania kontrolne IOŚ, realizowane przez Wydział Inspekcji WIOŚ, określony został w art.2 tej ustawy. 2
Zakres kompetencji organów Inspekcji Ochrony Środowiska regulowany jest przez przepisy szczegółowe szeregu ustaw, z których najważniejsze to: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz.150 z późn. zm.), ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach ( Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze zm.), ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100 poz. 1085, z późn. zm.), ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.), ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63 poz. 638 z późn. zm.), ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej ( Dz.U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607), ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.U. Nr 147, poz. 1033), ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. z 2007 r. Nr 36, poz. 233), ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U. z 2004 Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.), ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz.U. Nr 124 poz.859), ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. Nr 25, poz. 202 z późn. zm.), ustawa z dnia 29 lipca 2005 o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. Nr 180, poz. 1495). rozporządzenie WE Nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. 2004 Nr 281. poz. 2784). Najważniejsze do wykonania zadania z zakresu kontroli przestrzegania prawa ochrony środowiska określone zostały w zaakceptowanych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Wytycznych do planowania działalności organów Inspekcji Ochrony Środowiska w 2009 r.. a także w Ogólnych kierunkach działania organów Inspekcji Ochrony Środowiska w latach 2007-2013. Obecnie Inspekcja realizuje wiele zadań z zakresu przestrzegania przez podmioty korzystające ze środowiska prawa ekologicznego. Liczba wykonywanych zadań z roku na rok zwiększa się o nowe obowiązki nałożone na Inspekcję przepisami prawa. Dla sprostania wszystkim zadaniom niezbędna jest ich hierarchizacja, polegająca na określeniu zadań priorytetowych, wyszczególnieniu nowych obowiązków oraz zadań wykonywanych niejako rutynowo. Realizacja każdej z kategorii zadań wymagać może różnych przedsięwzięć i różnych stylów działania. Jest to warunek niezbędny dla wzrostu efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska. 3
Za priorytetowe zadania o charakterze strategicznym w 2009 r. uznaje się, między innymi: wdrażanie do praktyki działania Inspekcji rozwiązań wypracowanych w ramach projektu polsko norweskiego PL0100, zwiększenie skuteczności działania wszystkich służb zaangażowanych w kontrole transgraniczego przemieszczania odpadów (grupa G-5), dokonanie oceny przestrzegania warunków pozwoleń zintegrowanych w wybranych branżach, opracowanie na podstawie zweryfikowanych danych rocznego raportu w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (PRTR), kontrola przestrzegania prawa o ochronie środowiska, w tym kontrole rynku, przeciwdziałanie poważnym awariom, doskonalenie zawodowe pracowników Inspekcji. Wymienione zadania są zasadniczo kontynuacją zadań realizowanych przez Inspekcję w latach ubiegłych z koniecznością rozszerzenia ich zakresu o nowe elementy wynikające z dostosowania prawa krajowego do wymagań przepisów Unii Europejskiej. Jednym z nich jest obowiązek sporządzenia raportu wojewódzkiego zawierającego informacje o korzystających ze środowiska i przekazywania go, za pośrednictwem GIOŚ, do ministra środowiska. Zadanie to realizowane będzie za pośrednictwem systemu komputerowego EKOINFONET oraz innych systemów wynikających z nałożonych na IOŚ obowiązków. Wyznaczenie liczby podmiotów do objęcia kontrolą sporządza się w oparciu o wykazy podmiotów, które znajdują się w prowadzonej przez WIOŚ Lublin, corocznie aktualizowanej ewidencji podmiotów i danych pozyskiwanych z innych źródeł. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w Instrukcji przeprowadzania kontroli - rozdział dot. planowania, zwiększeniu powinna ulec liczba kontroli problemowych, w miejsce kontroli kompleksowych. Planowanie działań kontrolnych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublinie odbywa się poprzez ustalenie rocznego planu kontroli, ujętego w cele kontrolne, z których kilka, realizowanych będzie w ramach krajowych cykli kontrolnych, jako Ocena przestrzegania warunków pozwoleń zintegrowanych w wybranych branżach: - Instalacje energetycznego spalania o nominalnej mocy cieplnej przekraczającej 50MW (przemysł energetyczny), - Instalacje do produkcji klinkieru cementowego w piecach obrotowych o zdolności produkcyjnej przekraczającej 500 ton dziennie lub wapna w piecach obrotowych lub innych piecach o zdolności produkcyjnej przekraczającej 50 ton dziennie (przemysł mineralny), - Instalacje do intensywnego chowu więcej niż 2000 miejsc dla tuczników (powyżej 30kg) oraz więcej niż 750 miejsc dla macior. Wyznaczenie liczby podmiotów do objęcia kontrolą sporządza się w oparciu o wykazy podmiotów, które znajdują się w prowadzonej przez WIOŚ Lublin, corocznie aktualizowanej ewidencji podmiotów i danych pozyskiwanych z innych źródeł. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w Instrukcji przeprowadzania kontroli - rozdział dot. planowania, zwiększeniu powinna ulec liczba kontroli problemowych, w miejsce kontroli kompleksowych. Przy opracowaniu planu wzięto pod uwagę odpowiednią rezerwę czasu na przeprowadzanie kontroli pozaplanowych. 4
Biorąc pod uwagę wszystkie ww. założenia i wytyczne, plan działań kontrolnych WIOŚ w Lublinie na 2009 rok sporządzono w rozbiciu na 20 celów kontrolnych. Lista celów kontrolnych przyjęta do realizacji stanowi załącznik nr 1 do opracowania. Roczny plan działań kontrolnych WIOŚ w Lublinie obejmuje kontrole planowe - kompleksowe i problemowe oraz kontrole wyrobów. W ramach działań kontrolowanych na 2009 r. wyrobów w zakresie spełniania zasadniczych wymagań kontrolą będą objęte wyroby wprowadzane do obrotu: 1. Opakowania- głównie opakowania z tworzyw sztucznych ( opakowania jednostkowe, zbiorcze, transportowe) ustawa z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz.638 z późn. zm.) oraz Dyrektywa 94/62 opakowania i odpady opakowaniowe: - z tworzyw sztucznych - z papieru i tektury 2. Urządzenia używane na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska wymienione w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 25 grudnia 2005r. r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska, tj: a/.urządzenia podlegające ograniczeniu emisji hałasu, wymienione w zał nr 1 do ww.rozporządzenia b/.urządzenia podlegające tylko oznaczeniu gwarantowanego poziomu mocy akustycznej, wymienione w zał nr 3 do ww. rozporządzenia Szczegółowy Plan kontroli wyrobów na 2009 r. został przekazany do GIOŚ Departamentu Kontroli Rynku przy piśmie z dnia 07.11.2008r., znak: WI.0711/131/08 Plan kontroli w 2009 r. obejmuje wykonanie następującej liczby kontroli: Kontrole Planowana liczba kontroli w kwartale Razem Kompleksowe Problemowe Ogółem W zakresie nadzoru rynku Razem I II III IV 20 30 30 20 100 122 202 197 147 668 142 232 227 167 768 8 8 8 8 32 150 240 235 175 800 5
Podział liczby kontroli do realizacji w 2009 r. przez WIOŚ w Lublinie i Delegatury przedstawia się następująco: Planowana liczba kontroli Lp. Wyszczególnienie I II III IV Razem 1 WIOŚ Lublin 40 65 60 50 215 2 Delegatura Biała Podlaska 35 60 60 40 195 3 Delegatura Chełm 40 55 55 45 195 4 Delegatura Zamość 35 60 60 40 195 Razem 150 800 Reasumując, w 2009 r. zaplanowano przeprowadzenie 800 kontroli, w tym 100 kontroli kompleksowych, 668 kontroli problemowych, 32 kontrole w zakresie nadzoru rynku. 1. Uzasadnienie dla przyjętej liczby kontroli kompleksowych: Kontrola kompleksowa będzie prowadzona w następujących przypadkach: - pierwsza kontrola podmiotu, - zmienione zostały techniki, bądź instalacje, co spowodowało określenie nowych warunków korzystania ze środowiska (nowe pozwolenie na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii, bądź nowe zezwolenie), - od daty poprzedniej kontroli upłynęło 5 lat. Uwarunkowane jest to przede wszystkim tym, że większość instalacji na terenie województwa lubelskiego jest dobrze znana, nie ulegają one istotnym zmianom w zakresie oddziaływania na środowisko. Bardzo mała jest ilość powstających nowych jednostek gospodarczych i uruchamianych nowych instalacji o istotnym znaczeniu dla środowiska. Występuje jednak konieczność poszukiwania nowych podmiotów i prowadzenia kontroli dotyczących problematyki ochrony środowiska. Należą do nich m.in. emisja lotnych związków organicznych, spełnianie zasadniczych wymagań przez opakowania i maszyny emitujące hałas na zewnątrz pomieszczeń, pola elektromagnetyczne, kontrolowane substancje zubożające warstwę ozonową i stosowanie oraz magazynowanie nawozów, recykling pojazdów, zużyty sprzęt elektrycznego i elektroniczny. Przy opracowywaniu planu kontroli przyjęto zasadę, że kontrolami kompleksowymi powinny zostać objęte następujące instalacje: instalacje, które uzyskały pozwolenia zintegrowane. Dokonanie oceny spełniania wymogów pozwolenia wymaga sprawdzenia wszystkich komponentów środowiska. instalacje które nie uzyskały pozwolenia zintegrowanego w wymaganym terminie, zobowiązane decyzjami stacje demontażu pojazdów, komunalne oczyszczalnie ścieków, uwzględnione w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych. Kontrola kompleksowa obejmować będzie w szczególności: 6
1) sprawdzenie stanu formalnoprawnego; czy kontrolowany podmiot ma wymagane pozwolenia, zezwolenia i decyzje administracyjne, wynikające ze skali i rodzaju prowadzonej działalności, 2) ustalenie czy kontrolowany podmiot przestrzega przepisów o ochronie środowiska (np. czy uiszcza opłaty za korzystanie ze środowiska, składa informacje o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, prowadzi ilościową i jakościową ewidencję wytworzonych odpadów itp.), 3) sprawdzenie, jakie rodzaje, kategorie i ilości substancji niebezpiecznych znajdują się na terenie kontrolowanego zakładu, 4) przeprowadzenie analizy stosowanych przez kontrolowany podmiot technologii i rozwiązań technicznych (rodzaj technologii i jej odpowiednie stosowanie), 5) przeprowadzenie analizy sposobu eksploatacji instalacji, 6) w przypadku zakładu stwarzającego zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (zakład o dużym ryzyku wystąpienia awarii albo zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii - art. 248 ust. 1 ustawy Poś), oraz zakładów poniżej kryteriów ZZR, ZDR, sprawdzenie zastosowanych rozwiązań zapobiegających awariom przemysłowym oraz gwarantujących ochronę ludzi i środowiska, 7) sprawdzenie czy wyroby wprowadzone do obrotu przez kontrolowany podmiot spełniają zasadnicze wymagania, 8) analizę dokumentacji potwierdzającej spełnienie przez wyrób zasadniczych wymagań. 2. Uzasadnienie dla przyjętej liczby kontroli problemowych W przypadku kontroli problemowej, zakres przedmiotowy jest ustalany odpowiednio do celu kontroli i obejmuje wybrane zagadnienia, w szczególności: 1) sprawdzenie przestrzegania wymagań, które nie były objęte poprzednią kontrolą, 2) sprawdzenie zagadnień określonych w wytycznych dla cyklu kontrolnego o zasięgu ponad wojewódzkim, 3) sprawdzenie wykonania obowiązków nałożonych przez WIOŚ w drodze decyzji administracyjnych, ze względu na stwierdzone naruszenia wymagań ochrony środowiska, 4) sprawdzenie realizacji przedsięwzięć proekologicznych, wynikających z harmonogramu określonego w programach dostosowawczych lub z harmonogramu realizacji zadań ekologicznych dobrowolnie podjętych przez kontrolowany podmiot, 5) sprawdzenie wiarygodności informacji przekazanej do wioś przez użytkującego instalację, 6) sprawdzenie czy inwestycja jest realizowana zgodnie z harmonogramem określonym w decyzji o odroczeniu terminu płatności kary pieniężnej lub czy została zakończona w przypadku upływu terminu odroczenia płatności kary pieniężnej bądź czy ustało naruszenie będące podstawą wymierzenia kary, 7) aktualizację ewidencji podmiotów korzystających ze środowiska, podlegających kontroli przez IOŚ. W ramach kontroli problemowych realizowane będą cele obejmujące zapobieganie poważnym awariom, nadzór rynku, transgraniczne przemieszczanie odpadów, realizację wymagań dyrektyw, dla których Polska wynegocjowała okresy przejściowe, gospodarkę ściekową w wybranych zakładach przemysłowych, eksploatację komunalnych oczyszczalni ściekow, ograniczanie emisji zanieczyszczeń ze źrodeł energetycznych i technologicznych, gospodarkę odpadami, przestrzeganie zasad postępowania z substancjami zubożającymi warstwę ozonową i substancjami niebezpiecznymi. 7
3. Uzasadnienie dla przyjętej liczby kontroli planowych w zakresie nadzoru rynku: Zgodnie z wytycznymi GIOŚ ilość kontroli będzie nie mniejsza niż 8 kontroli w roku na każdego inspektora zajmującego się kontrolą nadzoru runku, co daje 32 kontrole do przeprowadzenia. Ponadto, w 2009 r. będą przeprowadzone kontrole na wniosek innych WIOŚ. 4. Uzasadnienie dla przyjętej rezerwy czasu pozostawionej na kontrole pozaplanowe: Kontrola pozaplanowa podmiotu korzystającego ze środowiska zostanie podjęta w szczególności w następujących przypadkach: 1) skargi lub wniosku o podjęcie interwencji wniesionej przez posła, senatora, radnego, obywatela lub organizację społeczną, 2) reakcji na informację o naruszeniu wymagań ochrony środowiska podaną przez środki masowego przekazu lub otrzymaną z innych źródeł, 3) zwrócenia się przez WIOŚ z innego województwa o przeprowadzenie kontroli wskazanego podmiotu, 4) wystąpienia wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli w wyniku kontroli organy te stwierdzą naruszenie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub jest uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło wystąpić, 5) wniosku o przeprowadzenie kontroli, składany przez właściwy organ samorządu terytorialnego (art. 17 ust. 2 pkt 1a ustawy o IOŚ), 6) zarządzenia przez wojewodę przeprowadzenia kontroli (art. 17 ust. 3 ustawy o IOŚ), 7) udzielania pomocy organom samorządu terytorialnego w realizacji ich zadań kontrolnych w zakresie ochrony środowiska (art. 17 ust. 4 ustawy o IOŚ), 8) polecenia wykonania kontroli wydane przez GIOŚ, 9) współdziałanie w akcji zwalczania poważnej awarii z organami właściwymi do jej przeprowadzenia oraz sprawowania nadzoru nad usuwaniem skutków tej awarii 10) w związku z oddawaniem do użytku nowo zbudowanego lub zmodernizowanego obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, 11) realizacji przez WIOŚ, w celu wydania zaświadczenia, obowiązków wynikających z przepisów szczególnych, m.in ustaw: art.12 ust.2 pkt 10 ustawy z dnia 22.06.2001 r. o prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U. Nr 67 poz.679 z późn.zm.), art. 64 ust.4 pkt.3 ustawy z dnia 18.12.2003 r. o ochronie roślin (Dz.U. z 2004 r. Nr 11,poz.94), art.14 ust 2 pkt 8 ustawy z dnia 21.06.2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz.U. Nr 117 poz.1007), art.5 ust.2 pkt 6 lit.c ustawy z dnia 2.03.2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych, napojach spirytusowych (Dz.U. Nr 31poz.353 z późn.zm. art. 19 ust. 2 pkt 6 lit. D ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U Nr 34, poz. 292 z późn. zm.) 8
12) powiadomienia przez podmiot o nie wykonaniu zarządzenia pokontrolnego, albo w przypadku braku powiadomienia, 13) powiadomienia przez podmiot o przekroczeniu dopuszczalnych wielkości emisji zanieczyszczeń, 14) prowadzenia działań wynikających ze współpracy ze Strażą Graniczną w wykonywaniu kontroli w strefie nadgranicznej, 15) prowadzenia działań wynikających ze współpracy w szczególności z organami, między innymi Najwyższej Izby Kontroli, Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Handlowej, Inspekcji Weterynaryjnej, Inspekcji Transportu Drogowego, Nadzoru Budowlanego, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz z innymi organami kontroli, organami obrony cywilnej, organami ścigania. Jak wynika z Instrukcji przeprowadzania kontroli kontrole takie można w uzasadnionych przypadkach zaliczyć do kontroli planowych o ile ich zakres jest zgodny z celami kontroli przyjętymi w planie rocznym. Przyjęto, że łączny czas na kontrole pozaplanowe nie przekroczy 30% łącznego czasu przeznaczonego na działalność kontrolną planową. Na podstawie planu rocznego sporządzone będą plany kwartalne. W każdym planie kwartalnym określone zostaną: liczba kontroli planowych, zaliczonych do poszczególnych Dyrektyw, z podziałem na kontrole kompleksowe i planowe, imienne wykazy podmiotów (instalacji) z zaznaczeniem celów kontroli, ustalonych w planie rocznym. W uzasadnionych przypadkach zastrzega się możliwość zmiany planu działalności kontrolnej na 2009r.. Może to być związane z poleceniem Głównego Inspektora Ochrony Środowiska lub Wojewody o wykonanie innych zadań, ograniczeniem środków finansowych na działalność WIOŚ. Informacje o ewentualnych zmianach planu, w zakresie ilości kontroli o więcej niż 20% lub zmianie celów, przekazywane będą niezwłocznie Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska i Wojewodzie Lubelskiemu. Lublin, 12.12.2008 r. Opracowała: Kierownik Wydziału Inspekcji Eliza Buszewska Rydzik Zatwierdził: Lubelski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Leszek Żelazny 9