DZIAŁALNOŚĆ kontrolna

Transkrypt

1 DZIAŁALNOŚĆ kontrolna

2 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2011 roku Działalność kontrolna Inspekcja Ochrony Środowiska działa na podstawie ustawy z 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2007 r. Nr 44, poz. 287 ze zm.). Ponadto organy IOŚ, jako organy administracji publicznej prowadzą postępowania administracyjne wg przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) zgodnie z właściwością rzeczową w przypadkach określonych w prawie materialnym. Kontrole prowadzone przez Inspekcję Ochrony Środowiska nie podlegają procedurom określonym w Kpa. Inspekcja Ochrony Środowiska w ramach przyznanych kompetencji prowadzi kontrole przestrzegania wymagań ochrony środowiska, których celem jest uzyskanie przez korzystających ze środowiska właściwych zachowań w obszarze środowisko, a w szczególności korzystania ze środowiska w ramach prowadzonej działalności, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa polskiego i wspólnotowego. Obecnie Inspekcja realizuje wiele zadań z zakresu przestrzegania prawa ekologicznego przez podmioty korzystające ze środowiska. Liczba wykonywanych zadań z roku na rok zwiększa się o nowe obowiązki nałożone na Inspekcję przepisami prawa. Dla sprostania wszystkim zadaniom niezbędna jest ich hierarchizacja, polegająca na określeniu zadań priorytetowych, wyszczególnieniu nowych obowiązków oraz zadań. Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska jest procesem kilkuetapowym, na który składa się planowanie kontroli, przeprowadzanie i dokumentowanie kontroli oraz podejmowanie działań pokontrolnych. Według wytycznych GIOŚ za najważniejsze cele do osiągnięcia w 2011 r. uznano między innymi wzmocnienie skuteczności działań kontrolnych WIOŚ, w tym eliminacja tzw. szarej strefy w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi, pojazdami wycofanymi z eksploatacji oraz zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym. Kontrolom poddano podmioty podejrzane o prowadzenie nielegalnego demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz przetwarzanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego niezgodnie z przepisami prawa. Uwzględniając powyższe uwarunkowania oraz wszystkie obowiązki zawarte w przepisach prawa, do realizacji w roku 2011 ustalono następujące cele kontrolne: 1. przestrzeganie wymogów ochrony środowiska przez prowadzących instalacje wymagające uzyskania pozwolenia zintegrowanego, CEMEX Polska - Cementownia CHEŁM Fot. Archiwum WIOŚ 2. przestrzeganie wymogów w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, w tym przed substancjami niebezpiecznymi, 3. realizacja Dyrektywy azotanowej, 4. wypełnianie wymagań ochrony środowiska przez prowadzących instalacje energetyczne i technologiczne, 5. wypełnianie wymogów w zakresie systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw, 6. przestrzeganie wymagań w zakresie postępowania z substancjami zubażającymi warstwę ozonową, 7. ocena jakości danych przekazanych przez prowadzących instalacje w ramach Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, 8. wypełnianie wymogów przez podmioty prowadzące działalność w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanie, zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie, 9. ocena eksploatacji składowisk i spalarni odpadów, w tym ocena dostosowania składowisk do wymogów ustawy o odpadach, 10. wypełnianie obowiązków wynikających z ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów, 11. spełnianie przez wyroby zasadniczych wymagań nadzór rynku, w tym przestrzeganie przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, a także eliminacja hałasu emitowanego przez urządzenia używane na zewnątrz pomieszczeń, 12. ocena spełniania wymogów ochrony środowiska przez stacje demontażu pojazdów, 13. przestrzeganie obowiązków wynikających z ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz ustawy o bateriach i akumulatorach, 94

3 DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA 14. realizacja obowiązków wynikających z przeciwdziałania poważnym awariom w zakładach, w tym o zwiększonym ryzyku (ZZR) i o dużym ryzyku (ZDR) - oraz bazach i stacjach paliw, 15. ocena wypełniania wymagań Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) Rozporządzenie Nr 1907/2006 PEiR oraz substancji i preparatów chemicznych, 16. przestrzeganie obowiązków w zakresie ochrony przed emisją ponadnormatywnego poziomu hałasu do środowiska. Trzy z wyżej wymienionych celów realizowano w ramach krajowych cykli kontrolnych, pod nazwą: Ocena stanu realizacji zadań ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych, Ocena stanu usunięcia i unieszkodliwiania instalacji i urządzeń zawierających PCB, Ogólnokrajowy cykl kontrolny w zakresie realizacji obowiązku ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Obok ww. zadań, realizowane były inne, kwalifikowane jako kontrole pozaplanowe oraz kontrole na podstawie przedkładanej dokumentacji, bez wyjazdu w teren, między innymi: związane z analizą przekazywanych przez podmioty wyników samokontrolnych pomiarów emisji ( ścieków, zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza, itp.), zwłaszcza pod kątem wymierzania kar pieniężnych, analizą wyników pomiarów pól elektromagnetycznych przedkładanych na podstawie art. 122a ustawy Poś, analizą dokumentów w celu wydania opinii dotyczącej raportu o bezpieczeństwie, weryfikacją sprawozdań PRTR, analizą danych o rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznych znajdujących się na terenie ZDR wystąpienia poważnej awarii. W ewidencji WIOŚ w Lublinie, według stanu na dzień r., znajdowały się 2803 podmioty. Łącznie w 2011 r. zaplanowano przeprowadzenie 650 kontroli, w tym 66 kontroli kompleksowych i 584 kontrole problemowe. Zgodnie z założeniami Systemu Kontroli wprowadzona została zasada podziału podmiotów przewidzianych do kontroli wg kategorii ryzyka w następujący sposób: Kategoria I ryzyko najwyższe kontrole co roku Kategoria II ryzyko wysokie kontrole co dwa lata lub rzadziej Kategoria III ryzyko średnie kontrole raz na trzy lata lub rzadziej Kategoria IV ryzyko niskie kontrole raz na cztery lata lub rzadziej Kategoria V pozostałe instalacje nie objęte systemem planowania rocznego. W 2011 r. WIOŚ w Lublinie przeprowadził 2101 kontroli, w tym: - kontroli planowych 650, - kontroli pozaplanowych 240, w tym 173 kontrole interwencyjne, - kontrole w oparciu o dokumentację 737, - kontrole transportów towarów lub odpadów 474. Inspekcja podczas realizacji tych kontroli oceniała stopień przestrzegania wymagań określonych w dyrektywach i rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady WE. Przestrzeganie wymagań ochrony środowiska zawartych w 34 dyrektywach przedstawia tabela 1. Tabela 1. Przestrzeganie wymagań dyrektyw i rozporządzeń UE w 2011 r. (źródło: WIOŚ) Lp. Dyrektywa/ Rozporządzenie UE Opis Liczba zakładów w ewidencji WIOŚ Liczba zakładów skontrolowanych Pouczenie Zastosowane sankcje Mandat karny Zarządzenia pokontrolne Wystąpienia do innych organów Kara pieniężna Wstrzymanie ruchu instalacji Ogółem Dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli /1/WE Ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie, z uwzględnieniem mechanizmów /87/WE projektowych Protokołu z Kioto, zmieniona dyrektywą 2004/101/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia oraz z późn.zm

4 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2011 roku Tabela 1 c.d. Lp. Dyrektywa/ Rozporządzenie UE Opis Liczba zakładów w ewidencji WIOŚ Liczba zakładów skontrolowanych Pouczenie Zastosowane sankcje Mandat karny Zarządzenia pokontrolne Wystąpienia do innych organów Kara pieniężna Wstrzymanie ruchu instalacji Ogółem /32/WE Odnosząca się do redukcji zawartości siarki w niektórych paliwach ciekłych oraz zmieniająca dyrektywę 93/12/EWG W sprawie kontroli emisji lotnych związków organicznych (LZO) wynikających 4. 94/63/WE ze składowania paliwa i jego dystrybucji z terminali do stacji paliw W sprawie ograniczenia emisji niektórych /80/WE zanieczyszczeń do powietrza z dużych obiektów energetycznego spalania. W sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej użyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach zmieniona dyrektywą 2004/42/WE Parlamentu Europejskiego /13/WE i Rady z dnia 21 kwietnia w sprawie ograniczeń emisji lotnych związków organicznych w wyniku stosowania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz produktach do odnawiania pojazdów /76/WE W sprawie spalania odpadów W sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych /62/WE /31/WE W sprawie składowania odpadów /689/EWG[zastąpiona przez dyrektywę 2008/98/WE] W sprawie odpadów niebezpiecznych /12/WE [zastąpiona przez dyrektywę 2008/98/WE] Ramowa dyrektywa w sprawie odpadów Rozporządzenie nr 1013/2006 PEiR W sprawie przemieszczania odpadów W sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) /96/WE W sprawie pojazdów wycofanych /53/WE z eksploatacji W sprawie ochrony środowiska, w szczególności /278/EWG gleby, w przypadku wykorzysty- wania osadów ściekowych w rolnictwie W sprawie zanieczyszczenia spowodowanego przez niektóre substancje /11/WE niebezpieczne odprowadzane do środowiska wodnego Wspólnoty W sprawie ochrony wód podziemnych /68/EWG przed zanieczyszczeniem przez niektóre substancje niebezpieczne Dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych /271/EWG Dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami /676/EWG powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego /14/WE W sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do emisji hałasu do środowiska przez urządzenia używane na zewnątrz pomieszczeń zmieniona dyrektywą 2005/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. Odnosząca się do oceny i zarządzania /49/WE poziomem hałasu w środowisku W sprawie ograniczania zanieczyszczenia /217/EWG środowiska azbestem i zapobie- gania temu zanieczyszczeniu

5 DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Tabela 1 c.d. Lp. Dyrektywa/ Rozporządzenie UE Opis Liczba zakładów w ewidencji WIOŚ Liczba zakładów skontrolowanych Pouczenie Zastosowane sankcje Mandat karny Zarządzenia pokontrolne Wystąpienia do innych organów Kara pieniężna Wstrzymanie ruchu instalacji Ogółem /66/WE /439/EWG [zastąpiona przez dyrektywę 2008/98/WE] /59/WE 26. Rozporządzenie 1005/2009/WE 27. Rozporządzenie 842/2006 PEiR /82/WE 29. Rozporządzenie nr 1907/2006 PEiR /41/WE /18 EC /2006/WE /35/WE /21/WE W sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG. W sprawie unieszkodliwiania olejów odpadowych. W sprawie usuwania polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/ PCT). W sprawie substancji zubożających warstwę ozonową. W sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych. W sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi. W sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów zmieniające dyrektywę 1999/45/ WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE. W sprawie ograniczonego stosowania mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie. W sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG. W sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniająca dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE. W sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu. W sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego Z analizy tabeli wynika, iż w 2011 r. najwyższy procent naruszeń w stosunku do liczby skontrolowanych podmiotów stwierdzono odnośnie przestrzegania dyrektyw dotyczących: wykorzystania osadów ściekowych w rolnictwie (86/278/EWG), ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (91/676/EWG), instalacji posiadających pozwolenia zintegrowane (2008/1/WE), lotnych związków organicznych (1999/13/WE), składowisk odpadów (1999/31/WE). Pozwolenia zintegrowane Według stanu na dzień r., na terenie działania województwa lubelskiego, zlokalizowanych jest 129 podmiotów eksploatujących 151 instalacji zobowiązanych do posiadania pozwolenia zintegrowanego. Trzy podmioty posiadające trzy instalacje, które nie uzyskały pozwolenia zintegrowanego nie eksploatują tych instalacji. W 2011 r. przeprowadzono 61 kontroli 59 podmiotów prowadzących 67 instalacji posiadających pozwolenia zintegrowane. Naruszenia warunków korzystania ze środowiska 97

6 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2011 roku stwierdzono podczas 30 kontroli, w tym: naruszenia 1 kategorii podczas 21 kontroli, naruszenia 2 kategorii podczas 9 kontroli. W czasie prowadzonych kontroli nałożono 8 mandatów karnych oraz udzielono 17 pouczeń. W wyniku działań pokontrolnych: wydano 27 zarządzeń zobowiązujących do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, skierowano 7 wystąpień do organów ochrony środowiska, naliczono 4 kary pieniężne. Szara strefa W 2011 r. skontrolowano 11 podmiotów podejrzanych o prowadzenie nielegalnego demontażu pojazdów. W przypadku 4 podmiotów stwierdzono prowadzenie nielegalnego demontażu pojazdów. Podmioty, u których stwierdzono nielegalny demontaż pojazdów posiadały wpis do ewidencji działalności gospodarczej. W 3 przypadkach przeważającym rodzajem działalności była sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli. Ponadto w 1 przypadku, według oświadczenia właściciela, firma zajmowała się naprawą pojazdów oraz demontażem pojazdów z przeznaczeniem na części. W 2 przypadkach firma zajmowała się nabywaniem pojazdów, ich naprawą i sprzedażą. W 1 przypadku przedmiotem działalności była sprzedaż hurtowa złomu i odpadów. Podmioty, w przypadku których nie stwierdzono demontażu pojazdów zajmowały się: usługami transportowymi, zbieraniem odpadów, głównie metali żelaznych i nieżelaznych, naprawą pojazdów, sprzedażą części samochodowych. W 1 przypadku kontrolowano osobę fizyczną, nie prowadzącą działalności gospodarczej. W przypadku 4 podmiotów, u których stwierdzono prowadzenie demontażu pojazdów wydano zarządzenia pokontrolne zobowiązujące do zaprzestania tej działalności. W 4 przypadkach, w związku ze stwierdzeniem demontażu pojazdów poza instalacjami spełniającymi minimalne wymagania, pouczono kontrolowane podmioty o przepisach wynikających z ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. W 2011 r. 4 podmiotom wymierzono w drodze decyzji kary pieniężne na podstawie art. 53 a ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji na łączną kwotę złotych. W 4 stwierdzonych przypadkach podmioty poinformowały o zaprzestaniu demontażu pojazdów. Kontrole interwencyjne W 2011 r. w wyniku rozpatrywania skarg oraz interwencji przeprowadzono jedną kontrolę skargową i 172 kontrole interwencyjne. W związku z wniesioną skargą przeprowadzono kontrolę w zakresie nieprawidłowego opróżniania zbiorników bezodpływowych przez właścicieli prywatnych posesji oraz zaburzenia stosunków wodnych na terenach wiejskich. Kontrole interwencyjne dotyczyły między innymi: gospodarki odpadami nieprawidłowej eksploatacji składowisk odpadów komunalnych, spalania odpadów na powierzchni ziemi, nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami medycznymi oraz zawierającymi azbest, prowadzenia działalności w zakresie zbierania odpadów bez wymaganych zezwoleń, ochrony czystości wód i gospodarki ściekowej nieprawidłowości eksploatacyjnych komunalnych oczyszczalni ścieków oraz rolniczego wykorzystania ścieków głównie przez zakłady zajmujące się ubojem i przetwórstwem mięsa, ochrony powietrza - nadmiernej emisji zanieczyszczeń do powietrza z kotłowni zakładowych oraz procesów technologicznych, uciążliwości zapachowych powodowanych przez obiekty zlokalizowane w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej, głównie przez fermy hodowlane, ochrony przed hałasem - nadmiernego hałasu emitowanego do środowiska, powodowanego eksploatacją między innymi urządzeń technologicznych, urządzeń chłodniczych i wentylacyjnych oraz uciążliwości dla otoczenia powodowanych przez hałas komunikacyjny i tor kartingowy. Podobnie jak w latach ubiegłych, najwięcej kontroli interwencyjnych dotyczyło gospodarki odpadami 75 kontroli, gospodarki wodno-ściekowej 44 kontrole, ochrony powietrza - 25 kontroli oraz ochrony przed hałasem - 20 kontroli. W wyniku działań pokontrolnych wydano 70 zarządzeń, nałożono 18 mandatów karnych oraz skierowano 56 wystąpień do organów administracji rządowej i samorządowej. Ponadto wszczęto 8 postępowań karno administracyjnych i 5 decyzji nakładających zobowiązania pieniężne oraz jedną decyzję niepieniężną. Ilość kontroli interwencyjnych w roku 2011 w porównaniu z rokiem 2010, zwiększyła się o

7 DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Działania pokontrolne W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości zastosowano następujące instrumenty prawne: zarządzenia pokontrolne 346, skierowane wnioski do organów ścigania 4, nałożone grzywny w drodze mandatu 57 na kwotę zł, skierowane wnioski do organów administracji: rządowej 12, samorządowej 70. Ponadto w 2011 r. wydano 82 decyzje administracyjne, w tym: 76 decyzji o charakterze pieniężnym, tj.: decyzje ustalające kary biegnące za przekroczenie ustalonych warunków korzystania ze środowiska - 7, decyzje ustalające administracyjne kary za okres trwania naruszenia 43, decyzje w zakresie odroczenia terminu płatności kar pieniężnych 15, decyzje rozliczone w związku z realizacją inwestycji 2, decyzje o rozłożeniu płatności kar pieniężnych na raty 2, decyzje o kosztach ponoszonych w związku z prowadzeniem kontroli 7 5 decyzji o charakterze niepieniężnym, tj.: o wstrzymaniu użytkowania instalacji 2, o wyrażeniu zgody na podjęcie wstrzymanej działalności 2, wyznaczającej termin usunięcia naruszeń lub zaniedbań 1. Wysokość wymierzonych w 2011 roku administracyjnych kar pieniężnych przedstawia tabela nr 2. W 2011 r. przeprowadzono 737 kontroli w oparciu o dokumenty. W wyniku podjętych działań pokontrolnych wydano 26 decyzji wymierzających administracyjne kary pieniężne za stwierdzone naruszenia warunków dopuszczalnych, w tym 23 decyzje dotyczące odprowadzania ścieków do środowiska, 2 decyzje dotyczące emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz 1 decyzję dotyczącą emisji hałasu do środowiska. Ponadto do zakładów kierowano pisma informujące o stwierdzeniu naruszeń bez wszczęcia postępowań wymierzających administracyjne kary pieniężne ze względu na przewidywaną wysokość kary nieprzekraczającą kwotę 800 zł. Ponadto kierowano wystąpienia do zakładów dotyczące uzupełnienia przesyłanych sprawozdań i wyników analiz, jak też ujednolicenia danych zawartych w PRTR i wykazach danych do opłat. Ponadto w omawianym okresie WIOŚ w Lublinie wydał 231 zaświadczeń, opinii i informacji w zakresie oddziaływania na środowisko. Największą liczbę stanowiły (154) zaświadczenia o niezaleganiu z płatnościami z tytułu administracyjnych kar pieniężnych za naruszanie warunków korzystania ze środowiska. Tabela 2. Kary pieniężne wymierzone w 2011 r. (źródło: WIOŚ) Wyszczególnienie Ilość decyzji Kwota [zł] Kary za przekroczenia ustalonych warunków korzystania ze środowiska - Ogółem - za wprowadzanie do wód lub do ziemi ścieków - za przekroczenie ustalonych warunków poboru wody - za przekroczenie dopuszczalnej ilości wprowadzania do powietrza gazów i pyłów za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach ( z wyłączeniem opłaty sankcyjnej) w zakresie recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji w zakresie międzynarodowego przemieszczania odpadów - za nieptrzestrzeganie przepisów w zakresie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego dot. PRTR , , , , , , , , , ,00 99