PORÓWNANIE METODY BIOSANACJI GLEBY Z OLEJU NAPĘDOWEGO Z INNYMI METODAMI

Podobne dokumenty
MECHANIZM PRZEMIAN CHEMICZNYCH W PROCESIE BIODEGRADACJI SUBSTANCJI TŁUSZCZOWYCH

Laboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne)

Rys. 1. Chromatogram i sposób pomiaru podstawowych wielkości chromatograficznych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Oznaczanie lekkich węglowodorów w powietrzu atmosferycznym

Zanieczyszczenia naftowe w gruncie. pod redakcją Jana Surygały

OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ

Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID

BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY).

ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II

ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ

Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Ćw. 5 Oznaczanie węglowodorów lekkich w powietrzu atmosferycznym

ZASTOSOWANIE REAKCJI FENTONA DO ROZKŁADU UTLENIAJĄCEGO ETERU ETYLOWO-T-BUTYLOWEGO (ETBE) W WODNYCH EKSTRAKTACH BENZYN

NAFTA-GAZ, ROK LXXII, Nr 9 / 2016

Nasze innowacje REMEDIACJA ŚRODOWISKA WODNO- GRUNTOWEGO

BADANIE OBECNOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W TŁUSZCZACH PO PROCESIE SMAŻENIA

Formularz opisu kursu (sylabus przedmiotu) na rok akademicki 2011/2010

CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI

2-Metylonaftalen. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII ZAKŁAD INŻYNIERII ŚRODOWISKA

ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, WARSZAWA RAPORT

2-(Dietyloamino)etanol

Rola normalizacji w ochronie wód. Jeremi Naumczyk Marzec, 2018

Chemia środków ochrony roślin Katedra Analizy Środowiska. Instrukcja do ćwiczeń. Ćwiczenie 2

Noty wyjaśniające do Nomenklatury scalonej Unii Europejskiej (2018/C 7/03)

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności

Inżynieria Środowiska II stopnia (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) dr hab. Lidia Dąbek, prof. PŚk.

Ćwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp

OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM

Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, WARSZAWA RAPORT

KATALIZATOR DO PALIW

Paration metylowy metoda oznaczania

(54) Sposób wydzielania zanieczyszczeń organicznych z wody

ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II. OznaczanieBTEX i n-alkanów w wodzie zanieczyszczonej benzyną metodą GC/FID oraz GC/MS 1

Potencjał metanowy wybranych substratów

REKULTYWACJA TERENU WYLEWISKA ODPADÓW Z ODWIERTÓW WYDOBYWCZYCH ROPY NAFTOWEJ

WPŁYW METODYKI PRZYGOTOWANIA PRÓBEK NA OZNACZANIE INDEKSU OLEJU MINERALNEGO ZGODNIE Z NORMĄ PN-EN ISO

Charakterystyka biorekultywacji gleb skażonych produktami ropopochodnymi metodą pryzmowania ex situ

o skondensowanych pierścieniach.

Przemysłowe laboratorium technologii ropy naftowej i węgla II

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

1,2-Epoksy-3- -fenoksypropan

4-Metylopent-3-en-2-on

Techniki immunochemiczne. opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami

Disulfid allilowo-propylowy

Zakład Biologii Sanitarnej i Ekotechniki ĆWICZENIE 9 FITOROMEDIACJA I MIKROBIOLOGICZNA REMEDIACJA ŚRODOWISK SKAŻONYCH

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18

Ślesin, 29 maja 2019 XXV Sympozjum Analityka od podstaw

ZANIKANIE KAPTANU I PROPIKONAZOLU W OWOCACH I LIŚCIACH JABŁONI ODMIANY JONAGOLD

1,4-Dioksan metoda oznaczania

Propan. Numer CAS: CH3-CH2-CH3

Kreacja aromatów. Techniki przygotowania próbek. Identyfikacja składników. Wybór składników. Kreacja aromatu

Janina Piekutin WPROWADZENIE

CHROMATOGRAFIA CHROMATOGRAFIA GAZOWA

Fenol, o-, m- i p-krezol metoda oznaczania

BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA

Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 5, 4 dodr. Warszawa, 2015.

Działania KT nr 280 ds. Jakości Powietrza w zakresie ochrony środowiska

PROCESY ADSORPCYJNE W USUWANIU LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Z POWIETRZA

Rok akademicki: 2033/2034 Kod: GIS s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

BADANIA TOKSYCZNOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ ORGANIZMÓW WODNYCH (PN -90/C-04610/01;03;05)

Zadanie: 1 (1pkt) Zadanie: 2 (1 pkt)

12 ZASAD ZIELONEJ CHEMII

ZAŁOŻENIA i STAN PRAC W PROJEKCIE SANAERO. Dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas

Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA

ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.

Autor. Patrycja Malucha ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki

pętla nastrzykowa gaz nośny

2-Toliloamina metoda oznaczania

Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Zalecenia nawozowe dla chryzantemy wielkokwiatowej uprawianej w pojemnikach na stołach zalewowych

Gospodarka odpadami. Wykład Semestr 1 Dr hab. inż. Janusz Sokołowski Dr inż. Zenobia Rżanek-Boroch

CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH

Adypinian 2-dietyloheksylu

Prof. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG. Ćwiczenie: LC / GC. Instrukcja ogólna

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Lotne związki organiczne

Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych

Ocena. Nazwa kursu. Technologie informacyjne W 2 2 Z Chemia 1 W 2 3 E Chemia 1 ĆW 1 1 Z Chemia 1 S 1 1 Z

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk

Zlecający: Allcon Budownictwo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. z siedzibą w Gdyni, ul. Łużycka 6

Identyfikacja węglowodorów aromatycznych techniką GC-MS

Międzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, r.

OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ

I. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika

TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)

Dichlorometan. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

Ortokrzemian tetraetylu

CH 3 (CH 2 ) 3 CH(CH 2 CH 3 )CH 2 OH. Numer CAS:

Podstawy chromatografii i technik elektromigracyjnych / Zygfryd Witkiewicz, Joanna Kałużna-Czaplińska. wyd. 6-1 w PWN. Warszawa, cop.

Zanieczyszczenia organiczne takie jak WWA czy pestycydy są dużym zagrożeniem zarówno dla środowiska jak i zdrowia i życia człowieka.

Kierunek: Biotechnologia Kod przedmiotu: 4.3 Rodzaj przedmiotu: treści kierunkowych. Poziom kształcenia: II stopnia. Liczba godzin/tydzień: 1W, 1Ć

n-heptan metoda oznaczania

Transkrypt:

Fizykochemiczne Problemy Mineralurgii, 32 (1998), 157 163 Teresa FARBISZEWSKA *, Teresa SUDOŁ **, Jadwiga FARBISZEWSKA-BAJER ***, Janusz SOWA ****, Iwona MARCJASZ **** PORÓWNANIE METODY BIOSANACJI GLEBY Z OLEJU NAPĘDOWEGO Z INNYMI METODAMI Przedstawiono procesy sanacji gleby z wprowadzonego do niej oleju napędowego, który stanowił 0,8% masy gleby. Porównano procesy sanacji skażonej gleby z oleju prowadzone w układach: napowietrzanych, napowietrzanych z dodatkiem substancji będących pożywką dla mikroflory i napowietrzanych z dodatkiem substancji będących pożywką dla mikroflory i dodatkiem mikroflory autochtonicznej wcześniej wyizolowanej z tej gleby. W procesie z mikroflorą autochtoniczną uzyskano w ciągu 30 dni degradację 91,3% wprowadzonego oleju napędowego. W identycznie prowadzonym procesie bez wprowadzonej mikroflory autochtonicznej, w tym samym czasie, degradacji uległo 65% oleju napędowego, a w układzie tylko napowietrzanym 59%. Równocześnie stwierdzono ubytek 25% masy wprowadzonego oleju w układzie nie napowietrzanym, w którym następowało samoistne parowanie węglowodorów. WPROWADZENIE Węglowodory alifatyczne i aromatyczne, zawarte w substancjach ropopochodnych, dostające się do gruntu i do wód gruntowych, to ksenobiotyki stwarzające w ostatnich latach coraz większe zagrożenie środowiska. W Polsce, zwłaszcza po wyjeździe wojsk radzieckich, problem ten stał się ważnym problemem ekologicznym. Przede wszystkim skażone pozostały tereny byłych lotnisk po Armii Radzieckiej (Spychała, 1994). Skażenie środowiska substancjami ropopochodnymi występuje jednak nie tylko na terenach byłych lotnisk, skażone są także okolice stacji i przepompowni paliw oraz okolice, przez które przebiegają rurociągi z ropą naftową, które ulegają samoistnym i wymuszonym awariom (Farbiszewska, 1997). * Uniwersytet Opolski, Instytut Biologii i Ochrony Środowiska, 45-036 Opole. ** Uniwersytet Opolski, Instytut Chemii, 45-036 Opole. *** Uniwersytet Opolski, Katedra Inżynierii Procesowej. **** Politechnika Opolska, Opole.

158 T. FARBISZEWSKA i in. Równocześnie z uznaniem skażenia substancjami ropopochodnymi za problem ekologiczny, pojawiło się szereg sposobów jego rozwiązania. Stosowano wypalanie zanieczyszczeń w specjalnych instalacjach oraz metodę ekstrakcji rozpuszczalnikowej (Łebkowska, 1993). Proponowano wykorzystać ogrzewanie mikrofalowe do oczyszczania skażonej gleby (Kawala, 1996). W Holandii stosowana była metoda desorpcji (Veltkamp, 1991). Ostatnio największą popularność zdobyły metody biooczyszczania in situ, połączone ze sczerpywaniem paliwa (Farbiszewska, 1997). Stosowane metody biooczyszczania in situ różnią się przede wszystkim rodzajem stosowanej mikroflory. Stosowana bywa zarówno mikroflora autochtoniczna, wyizolowana z oczyszczanego gruntu i zaadaptowana do dużych stężeń substancji skażającej (Farbiszewska, 1993), jak i mikroflora zawarta w gotowych preparatach bakteryjnych (Malicka, 1994). Do biooczyszczania in situ zaliczane są również metody, w których do skażonego gruntu wprowadza się wyłącznie powietrze, a czasami powietrze z rozpuszczonymi w wodzie solami mineralnymi, stanowiącymi pożywkę dla mikroorganizmów zawartych w glebie (Siuta, 1993). Celem naszej pracy było porównanie przebiegu procesów sanacji gleby z oleju napędowego prowadzonych laboratoryjnie, wyłącznie metodą napowietrzania, metodą napowietrzania z równoczesnym wprowadzeniem substancji odżywczych z metodą, w której dodatkowo wprowadzono mikroflorę wcześniej wyizolowaną z terenu skażonego olejem napędowym i zaadaptowaną do jego dużych stężeń. MATERIAŁY I METODY Skażona gleba Glebę do badań uzyskano, biorąc glebę wolną od skażenia i dodając do niej 0,8% oleju napędowego. Mikroflora autochtoniczna Mikroflorę autochtoniczną, zawierającą między innymi bakterie Aerobacter aerogenes, Bacillus subtilis, Cellulomonas biazotea, wyizolowano z miejsca, które w wyniku awarii zostało skażone olejem napędowym. Mikroflorę tę po wyizolowaniu zaadaptowano do 5% stężenia oleju napędowego. Hodowlę o największej aktywności życiowej wybrano do dalszych badań (Farbiszewska, 1993). Procesy oczyszczania Procesy oczyszczania prowadzono w pojemnikach pojemności 500cm 3, napowietrzanych od dołu aeratorami membranowymi. Do pojemników wprowadzono:

Biosanacja gleby z oleju napędowego 159 A 250g skażonej gleby, B 250g skażonej gleby + 0,1% NH 4 Cl + 0,1% K 2 HPO 4 + 0,05% MgSO 4, C 250g skażonej gleby + 0,1% NH 4 Cl + 0,1% K 2 HPO 4 + 0,05% MgSO 4 + 10ml hodowli mikroflory autochtonicznej, zawierającej 10 9 komórek w 1cm 3. Równocześnie ustawiono układ kontrolny, do którego wprowadzono 250g skażonej gleby, a nie wprowadzono powietrza. Wszystkie układy codziennie zraszano. Procesy prowadzono w temperaturze 20 C, przez 30 dni. Po zakończeniu procesów oznaczano zawartość oleju napędowego w oczyszczanych glebach. 59% 65% 91,30% 25% A B C K Rys. 1. Procent usuniêtych zanieczyszczeñ organicznych z gleby w uk³adach: A uk³ad napowietrzany, B uk³ad napowietrzany z po ywk¹, C uk³ad napowietrzany z po ywk¹ i mikroflor¹, K uk³ad nienapowietrzany Fig. 1. Percent of organic impurities in soil: A aerated system, B aerated system with nutrient medium, C aerated system with nutrient medium and microflora, K non aerated system Oznaczenia analityczne Próbki gruntu ekstrahowano w aparatach Soxhleta za pomocą n-heksanu. Z ekstraktów odparowano rozpuszczalnik i pozostałość ważono. Otrzymane ekstrakty analizowano metodą chromatografii gazowej. Do tych analiz wykorzystano chromatograf gazowy firmy Hewlett-Packard, model HP 5890, seria II z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym i minikomputerem do obróbki wyników. Rozdział chromatograficzny prowadzono w kwarcowej kolumnie kapilarnej o długości 5 m i średnicy wewnętrznej 0,32 mm, z fazą stacjonarną HP-5 (grubość warstwy 0,2 µm). Temperaturę kolumny programowano podczas analizy w zakresie 60 do 280 C z

160 T. FARBISZEWSKA i in. szybkością 10 C/min. Próbki dozowano bezpośrednio do kolumny. Wyniki ilościowe obliczano metodą normalizacji wewnętrznej. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Oceniając przebieg 30 dniowego procesu sanacji gleby skażonej olejem napędowym porównano masy wyekstrahowanych n-heksanem substancji organicznych z badanej gleby z ilością wprowadzonego oleju napędowego i wyliczono procent usuniętych z tej gleby substancji organicznych. Wyniki przedstawiono na rys.1. Z danych przedstawionych na rys.1 wynika, że 25% zanieczyszczeń wyparowało z gleby samoistnie, co miało miejsce w układzie kontrolnym (K). W układach napowietrzanych i zraszanych nastąpiło znaczne zróżnicowanie oczyszczania w zależności od wprowadzanych dodatków. W układzie, który był tylko napowietrzany i zraszany (A), ilość substancji organicznych zmalała o 59%, a w identycznym układzie z dodat-

Biosanacja gleby z oleju napędowego 161

162 T. FARBISZEWSKA i in. Rys. 2. Chromatogramy ekstraktów gruntów znajduj¹cych siê w ró nych warunkach doœwiadczalnych: A uk³ad napowietrzany, B uk³ad napowietrzany z po ywk¹, C uk³ad napowietrzany z po ywk¹ i mikroflor¹, W wzorzec oleju napêdowego, K uk³ad kontrolny nie napowietrzany Fig. 2. Chromatographs of soil extracts under different experimental conditions: A aerated system, B aerated system with nutrient medium, C aerated system with nutrient medium and microflora, W Diesel oil standard, K non aerated system kiem substancji będących pożywką dla ewentualnej mikroflory (B) o 65%, czyli degradacja wzrosła o 6%. W układzie napowietrzanym i zraszanym zwiększone było wprawdzie odparowywanie węglowodorów lekkich w porównaniu z układem kontrolnym (K), ale istnieje również prawdopodobieństwo biodegradacji w tym układzie przez mikroflorę zawartą w glebie. Potwierdzeniem tego rozumowania jest wzrost o 6% degradacji w układzie, do którego wprowadzono substancje stanowiące pożywkę dla mikroflory degradującej węglowodory. W układzie, do którego dodatkowo wprowadzono mikroflorę degradującą oleje napędowe, wcześniej wyizolowaną i zaadaptowaną do dużych stężeń oleju, degradacji uległo 91,3% substancji skażającej, czyli o 26,3% więcej w porównaniu z układem (B) i o 32,3% w porównaniu z układem (A). Tak znaczny wzrost procesu biosanacji po wprowadzeniu mikroflory wcześniej wyizolowanej i zaadaptowanej do oleju napędowego świadczy o jej znacznie większych zdolnościach biodegradacyjnych w porównaniu z naturalną mikroflorą zawartą w oczyszczanej glebie. Równocześnie 25% spadek zanieczyszczenia w układzie kontrolnym (K) (nie napowietrzanym) świadczy o tym, jak znaczna ilość tych substancji przedostaje się do atmosfery w terenach skażonych i nieoczyszczanych. Procesy biosanacji prowadzone wyłącznie metodą przedmuchiwania gruntów (podobnie jak układ (A) ), powodują również znaczne wtórne skażenie atmosfery na skutek odparowywania tych substancji z gruntu. Oczyszczanie tą metodą jest oczyszczaniem pozornym. Potwierdzeniem przedstawionych wyników są otrzymane chromatogramy.

Biosanacja gleby z oleju napędowego 163 Na rysunku 2 przedstawiono chromatogramy ekstraktów gruntów znajdujących się w różnych warunkach doświadczalnych. Wynika z nich, że w układzie kontrolnym (K) nie napowietrzanym nastąpiło samoistne odparowanie lżejszych węglowodorów parafinowych do C 11, o temperaturze wrzenia do 399 K chromatogram (K) i (W). Napowietrzanie układów spowodowało znaczne odparowanie wyższych węglowodorów parafinowych C 14, składników oleju napędowego, wrzących do temperatury 419 K chromatogram (A). Napowietrzanie połączone z dodatkiem substancji odżywczych spowodowało minimalną zmianę zawartości poszczególnych frakcji chromatogram (B). Dodanie autochtonicznej mikroflory bakteryjnej do układu doświadczalnego spowodowało bardzo wyraźną zmianę zawartości węglowodorów w zanieczyszczonej glebie chromatogram (C). Pozostały jedynie niewielkie ilości węglowodorów parafinowych od C 15 do C 18, wrzących w zakresie 433 470 K. WNIOSKI Proces biodegradacji oleju napędowego przebiegający bez wprowadzenia autochtonicznej mikroflory powoduje, wskutek parowania, znaczne skażenie powietrza węglowodorami niskowrzącymi. Wprowadzenie mikroflory autochtonicznej, zaadaptowanej do oleju napędowego, powoduje znaczny wzrost szybkości oczyszczania gleby i to zarówno z węglowodorów wysoko jak i niskowrzących. Procesy biodegradacji oleju napędowego winny być prowadzone przy współudziale mikroflory autochtonicznej, wcześniej zaadaptowanej do oleju napędowego, z równoczesnym stosowaniem biofiltrów powietrza. LITERATURA FARBISZEWSKA T., FARBISZEWSKA-BAJER J., 1993, Biodetoksykacja gruntów ska onych substancjami ropopochodnymi, Fizykochemiczne Problemy Mineralurgii, 27, 219. FARBISZEWSKA T., FARBISZEWSKA-BAJER J., 1997, Mikrobiologiczne oczyszczanie gruntu metod¹ in situ, Forum Chemiczne 97, 71. KAWALA Z., ATAMAÑCZUK T., 1996, Microwave heating for remediation of soil contaminated with hazardous wastes and oils, Auzo 96, 346. KAWALA Z., FURDYN G., 1996, Air stripping of multicomponent organic mixtures from soil a laboratory and modeling study, Auzo 96, 352. EBKOWSKA M., RABIEJ W., 1993, Biorekultywacja gruntów i wód gruntowych zanieczyszczonych substancjami wêglowodorowymi, Kiekrz Miêdzynarodowe Sympozjum Szkoleniowe. MALICKA M., 1994, Biotechnologiczne metody oczyszczania gleb ska onych zwi¹zkami ropopochodnymi i innymi toksycznymi zwi¹zkami organicznymi, Gaz, woda i technika sanitarna, 2, 4. SPYCHA A A., 1994, Ocena szkód ekologicznych spowodowanych przez Wojska Federacji Rosyjskiej, Biotechnologia, 2 (25), 42 49.

164 T. FARBISZEWSKA i in. SIUTA J., 1993, Biodegradacja ropopochodnych sk³adników w glebach i odpadach, materia³y seminarium naukowego, Instytut Ochrony Œrodowiska, 21.10.1993 Warszawa. VELTKAMP A.G., NAM B.K., MATHIJSSEN I.I.M., IWACO B.V., 1991, Clean-up of contaminated soil and groundwater: A Location Specific cleanup operation at the Sappemeer Gas Production Site, The First International Conference on Health, Safety Environment in Oil and Gas Exploration and Production, The Hague, The Netherlands SPE, 23, 337. Farbiszewska T., Sudo³ T., Farbiszewska-Bajer J., Sowa J., Marcjasz I., Biological degradation of fuel oil present in soil and other methods of its degradation. Physicochemical Problems of Mineral Processing, 32, 157 163 (in Polish) Degradation processes of fuel oil in soil under laboratory conditions were investigated. The degradation process in the absence of microflora was compared with that in the presence of autochtonous microflora. In the latter process, during 30 days, the degradation of fuel oil was 91,3 wt. %, while in the former was only 65 wt. %.