1 Raport badania dokumentacji medycznej pacjentów Oddziału Leczenia Zaburzeń Osobowości i Nerwic Szpitala Specjalistycznego im. dr. Józefa Babińskiego SPZOZ w Krakowie Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej Podtitul Raportu
2 Raport badania dokumentacji medycznej pacjentów Oddziału Leczenia Zaburzeń Osobowości i Nerwic Szpitala Specjalistycznego im. dr. Józefa Babińskiego SPZOZ w Krakowie powstał w ramach projektu Centrum Integracji - by móc kochać i pracować realizowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, Priorytet VII. Promocja integracji społecznej, Działanie 7.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej, Poddziałanie 7.2.2. Wsparcie ekonomii społecznej. Publikacja w całości finansowana jest ze środków Unii Europejskiej Autorzy publikacji: Marcin Kijas Katarzyna Walicka Kraków, 213 Fundacja im. Boguchwała Winida Na Rzecz Rozwoju Psychoterapii Psychoanalitycznej Peron 7F Ośrodek Leczenia Zaburzeń Osobowości
3 Zawartość 1. Cel badania... 4 2. Przedmiot badania... 4 3. Wyniki badania... 5 Wiek pacjentów... 5 Stan cywilny... 5 Wykształcenie... 6 Podstawowe źródło utrzymania... 7 Sytuacja mieszkaniowa... 7 Staż pracy... 8 Najczęstsze przyczyny zmiany pracy... 9 Leczenie psychiatryczne... 9 Dotychczasowa liczba pobytów w szpitalach (oddziałach) psychiatrycznych... 1 Dotychczasowe leczenie... 1 Renta inwalidzka... 11 3. Wnioski... 12
4 1. Cel badania Badania dokumentacji medycznej pacjentów Oddziału Leczenia Zaburzeń Osobowości i Nerwic Szpitala Specjalistycznego im. dr. Józefa Babińskiego SPZOZ w Krakowie (dalej OLZOiN) przeprowadzono w ramach projektu Centrum Integracji - by móc kochać i pracować realizowanego przez Fundację Na Rzecz Rozwoju Psychoterapii Psychoanalitycznej im. Boguchwała Winida, finansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Celem analizy było pogłębienie wiedzy na temat sytuacji osób z zaburzeniami osobowości (dalej ZO) w zakresie podejmowania ról społecznych, funkcjonowania na rynku pracy oraz jakości udzielanej im pomocy terapeutycznej. Wyniki badania nie są reprezentatywne dla całej populacji osob z ZO, gdyż dotyczą jedynie osób które trafiły do OLZOiN ze względu na charakter i głębokość swoich zaburzeń. Specyfika grupy badanej odzwierciedla specyfikę grupy przyszłych beneficjentów realizowanego projektu. Wyniki przeprowadzonego badania pozwolą lepiej zrozumieć problemy, z jakimi borykają się osoby z ZO w w/w zakresie. 2. Przedmiot badania Przeprowadzono analizę dokumentacji medycznej 548 pacjentów leczonych oraz diagnozowanych w trybie stacjonarnym w OLZOiN, w latach 22-212. Do badania wykorzystano wszystkie ankiety tej grupy pacjentów znajdujące się w OLZOiN. Analizie poddano ankiety wypełniane przez pacjentów podczas konsultacji wstępnych przed rozpoczęciem leczenia. Ankiety jako element procedury kwlifikacyjnej wprowadzono w pierwszym roku funkcjonowania oddziału tj. w 22 roku i są one wykorzystywane do dnia dzisiejszego. Spośród 7-ciu pytań, do badania wybrano te, które dotyczyły zagadnień będących przedmiotem realizowanego projektu. Poniżej przedstawiamy wyniki badania.
5 3. Wyniki badania Wiek pacjentów 18 16 14 169 17 Wiek pacjentów 12 8 6 4 2 76 61 47 16 5 4 18-2 21-25 26-3 31-34 35-4 41-45 46-5 > 5 Stan cywilny 5 45 4 35 3 25 2 15 5 438 Stan cywilny 54 33 23
6 18 Stan cywilny 16 14 12 8 6 4 2 16-2 21-25 26-3 31-35 36-4 41-45 46-5 > 5 kawaler/panna żonaty/zamężna rozwiedziona(y)/separowana(y) związek nieformalny Wykształcenie 35 3 Wykształcenie 316 25 2 15 113 5 1 wyższe doktoranckie wyższe magisterskie 24 wyższe licencjackie 37 12 średnie zawodowe gimnazjalne
7 Podstawowe źródło utrzymania Podstawowe źródło utrzymania 1% praca etatowa 2% 3% 8% 2% samodzielna działalność gospodarcza 12% 7% 1% praca dorywcza rodzina renta 46% zasiłek dla bezrobotnych pomoc społeczna Sytuacja mieszkaniowa 4 35 3 Aktualnie mieszkam 364 25 2 15 5 73 19 24 27 53 1 13 1 2 3 4 5 6 7 8 Legenda: 1 - samotnie 2 - z mężem / żoną 3 - z partnerem / partnerką 4 - z rodzicami / z rodzicem 5 - z innymi krewnymi (np. rodzeństwo, kuzynostwo, dziadkowie) 6 - z osobami niespokrewnionymi (np.. Akademik, stancja) 7 - ośrodek pomocy społecznej 8 - inne
8 wiek 18-2 21-25 26-3 31-34 35-4 41-45 46-5 >5 samotnie 2 18 27 1 11 3 2 1 z mężem/żoną 1 8 4 4 1 1 z partnerem/partnerką 2 7 1 3 2 z rodzicami/rodzicem 49 118 18 78 25 7 2 2 z innymi krewnymi 3 6 1 5 2 1 z osobami niespokrewnionymi ośrodek pomocy społecznej 4 26 9 7 4 2 1 1 inne 2 3 3 3 2 Staż pracy 2 18 16 14 12 8 6 4 2 Staż pracy 172 135 125 68 5 1 2 3 4 5 Legenda: 1 - nie dotyczy - jeszcze nie podjęłam/podjąłem pracy 2- do 1 roku 3- od 2 do 5 lat 4 od 6 do 1 lat 5 - powyżej 1 lat
9 Liczba osób, które nie podjęły jeszcze pracy: wiek 18-2 21-25 26-3 31-34 35-4 41-45 46-5 >5 liczba osób 43 57 24 8 1 1 1 Najczęstsze przyczyny zmiany pracy Najczęstsze przyczyny zmiany pracy finansowe 23% 11% 11% rozwój zawodowy, podnoszenie kwalifikacji, itp. trudności w wywiązaniu się z obowiązków zawodowych 12% 2% trudności z dostosowaniem się do panujących norm konflikty z przełożonymi 14% 9% konflikty ze współpracowanikami inne Leczenie psychiatryczne 6 Czy byłeś(aś) leczony(a) psychiatrycznie? 5 512 4 3 2 35 1 tak nie brak odpowiedzi
1 Dotychczasowa liczba pobytów w szpitalach (oddziałach) psychiatrycznych 1 14 12 8 6 4 2 Dotychczasowa liczba pobytów w szpitalach (oddziałach) psychiatrycznych 19 116 19 7 4 4 17 15 7 4 7 1 2 3 4 2 1 1 Dotychczasowe leczenie 35 Dotychczasowe leczenie 3 25 296 289 318 326 2 15 5 134 116 17 22 1 2 3 4 5 6 7 8 Legenda: 1 - nie dotyczy - nie leczono mnie w ogóle 2 - zażywanie leków uspokajających, nasennych, itp. różne zabiegi (np. fizykoterapia) oraz okresowe zwolnienia z pracy 3 - leczenie ambulatoryjne w Poradni Zdrowia Psychicznego 4 - wypoczynek (sanatoria, wczasy lecznicze, itp.) 5 - rozmowy i porady (np. w poradni psychologicznej, psychologiczno-pedagogicznej) 6 - psychoterapia indywidualna lub grupowa prowadzona w trybie ambulatoryjnym (poradnia, gabinet prywatny) 7 - psychoterapia indywidualna lub grupowa prowadzona w trybie hospitalizacji (oddziały dzienne, stacjonarne) 8 - pobyty w szpitalach, klinikach 1 Brak odpowiedzi u 19 osób może oznaczać, iż osoby nie były hospotalizowane lub/i nie zanznaczyły odpowiedzi.
11 Renta inwalidzka Renta inwalidzka 45 4 417 35 3 25 2 15 5 nie otrzymuję renty i nie ubiegam się o nią 22 nie otrzymuję renty ale obecnie staram się o nią uzyskałam/uzy skałem rentę z powodu zaburzeń psychicznych otrzymywałem /otrzymywała m przez jakiś czas rentę otrzymuję zasiłek lub inną pomoc społeczną Renta inwalidzka 417 22 66 17 38 66 17 38 Renta inwalidzka 4% 3% 12% 7% 74% nie otrzymuję renty i nie ubiegam się o nią nie otrzymuję renty ale obecnie staram się o nią uzyskałam/uzyskałem rentę z powodu zaburzeń psychicznych otrzymywałem/otrzymywałam przez jakiś czas rentę otrzymuję zasiłek lub inną pomoc społeczną
12 3. Wnioski Przeważającą grupę (61,86%) pacjentów leczonych oraz diagnozowanych w trybie stacjonarnym w OLZOiN stanowią osoby w wieku 21-3 lat. U osób młodych, struktura osobowości oraz wzorce zachowań są zazawyczaj bardziej plastyczne, podatne na zminę niż u osób starszych, u ktorych gotowość do zmiany maleje. Podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych wobec osób z ZO w czasie, w którym wkraczają one w okres podejmowania wyzwań związnych z dorosłym życiem, może zapobiec szkodom wynikającym z narastającego z czasem wykluczenia społecznego. Wyniki analizy pokazują, że jedynie 14% badanych pozostaje w związkach (formalnych bądź nieformalnych). Tendencja ta utrzymuje się prawie we wszystkich przedziałach wiekowych (wyjątek stanowi grupa powyżej 5 roku życia jednak ze względu na niewielką grupę [4 osoby] wynik ten nie jest miarodajny. Obserwacja ta potwierdza fakt, iż podstawową trudnością osób z ZO jest tworzenie oraz prawidłowe funkcjonowanie w relacjach międzyludzkich, co skutkuje upośledzonym funkcjonowaniem społecznym. Zaledwie 43 osoby spośród badanych wskazały, że mieszkają z partnerem/partnerką, natomiast 364 z rodzicami. Rodzina stanowi też podstawowe żródło utrzymania dla 46% badanych, tylko dla 28% jest nim praca (z czego 7% to praca dorywcza). Dane te pokazują skalę niesamodzielności osób z ZO. Prawie ¼ badanych (24,5%) nie podjęło jeszcze żadnej pracy (większość z nich to osoby do 3 roku życia). Zdecydowana większość, 83% wszystkich badanych, posiada wykształcenie średnie lub wyższe, co wskazuje możliwości rozwoju w sferze zawodowej. Jednak nieumiejętność współpracy z ludźmi staje się przyczyną trudności w utrzymaniu pracy. Jako najczęstsze (55%) przyczyny zmiany pracy podawano właśnie takie powody, tj. związane z konfliktami, trudnościami w dostosowaniu się do norm oraz nie wywiązywanie się z obowiązków. Jedynie 22% zmian miejsca pracy motywowana była czynnikami finansowymi, możliwością rozwoju zawodowego i podnoszeniem kwalifikacji. Wyniki badania wskazują również na nieskuteczność udzielanej pomocy osobom z ZO. Przed podjęciem konsultacji w OLZOiN 93,6% osób było wcześniej leczonych psychiatrycznie. Średnia liczba hospitalizacji (wśród osób uprzednio hospitalizowanych) przypadająca na 1 pacjenta to 3,4. Rodzaj udzielanej pomocy przed leczeniem w OLZOiN wskazuje na jej doraźny (leki uspokajające, okresowe zwolnienia z pracy) a w dłuższej perspektywie, szkodliwy charakter. Stosowane porady, pomoc psychologiczna, leczenie farmakologiczne, hospitalizacje oraz podejmowane psychoterapie okazywały sie nieskuteczne lub niewystarczające. Dowodem na to jest kolejka 21 osób oczekujących na konsultację w celu podjęcia leczenia w OLZOiN (stan z dnia 4.4.113r.). Należy pamiętać, że pacjentami OLZOiN są nie tylko mieszkańcy małopolski. Specjaliści kierują do tego oddziału osoby z terenu całego kraju, nie znajdując dla nich odpowiedniej oferty terapeutycznej w miejscu zamieszkania. Sytuacja ta uwidacznia potrzebę wypracowania modelu pomocy udzielanej pomocy osobom z ZO zarówno w skali województwa jak i kraju. Umożliwiłoby to przeciwdziałanie wykluczeniu oraz przywracanie społeczeństwu osób z ZO. 26% osób objetych badaniem, osób młodych, potencjalnie zdolnych do pracy i pełnienia ról społecznych otrzymywało, otrzymuje albo było w trakcie starania się o przyznanie renty, lub otrzymywało świadczenia z pomocy
13 społecznej. W dłuższej perspektywie stworzenie miejsc, gdzie osoby z ZO mogłyby zdobywać kompetencje społeczne, uczyć się współpracy przy równoczesnej pomocy w podejmowaniu i utrzymywaniu pracy pozwoliłoby na obniżenie kosztów ponoszonych w związku z ich leczeniem.
14 Peron 7F Dworska 13, 3-314, Kraków, Tel:. +48 124 35 69, Mail: biuro@peron7f.pl, www.peron7f.pl Fundacja im. Boguchwała Winida Na Rzecz Rozwoju Psychoterapii Psychoanalitycznej, KRS:217963