Konferencja podsumowująca dorobek paneli tematycznych i panelu horyzontalnego w ramach Zadania III

Katowice, 28.03.2011r. Foresight technologiczny rozwoju sektora usług publicznych w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym Konferencja podsumowująca dorobek paneli tematycznych i panelu horyzontalnego w ramach Zadania III Panel horyzontalny Horyzont 2030 dr Leszek Trząski Główny Instytut Górnictwa Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Wizja PH z elementami wizji PT Wizja rozwoju usług Górnośląskiego Obszaru Metropolitalnego podzielona jest na część ogólną - w kilku zdaniach przedstawiającą pogrupowane tematycznie zagadnienia: Delimitacja i powiązania zewnętrzne GOM, Silesia jako metropolia europejska, Elementy marki metropolii, Cechy przestrzeni publicznej i usług, Zasady rozwoju metropolii, Struktura zarządzania, oraz szczegółowe wizje tematyczne - w obszarach zdrowia, transportu, kultury oraz środowiska.

Zasady rozwoju metropolii Rozwój metropolii postępuje w oparciu o pragmatyczne regulacje w zakresie gospodarowania przestrzenią, w tym przede wszystkim METROPOLITALNY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO - nadrzędny wobec lokalnych dokumentów planistycznych. Jest ona motorem rozwoju społecznego i wzrostu gospodarczego zarówno terenów przyległych, jak innych obszarów metropolitalnych województwa. Najważniejszymi partnerami spoza granic województwa śląskiego są metropolie: krakowska i ostrawska. Zrównoważony rozwój Silesii oparty jest na konsekwentnym wdrażaniu ZINTEGROWANEJ METROPOLITALNEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ, GOSPODARCZEJ, INFRASTRUKTURALNEJ I ŚRODOWISKOWEJ. Monitorowanie rozwoju całego obszaru oparte jest o system gromadzenia i przetwarzania danych statystyki publicznej obejmujący poziom metropolitalny.

Delimitacja i powiązania zewnętrzne Metropolia "Silesia" to obszar w centralnej części województwa śląskiego, obejmujący przede wszystkim OBECNY GZM, ALE TAKŻE INNE, POWIĄZANE FUNKCJONALNIE TERENY SUBREGIONU CENTRALNEGO, tj.: Będzin, Czeladź, Mikołów, Pyskowice, Radzionków, Tarnowskie Góry, Koziegłowy, Zawiercie, Łazy, Sławków, Lędziny, Chełm Śląski, Bieruń, Łaziska, Orzesze, Ornontowice. Silesia ma korzystne powiązania transportowo-komunikacyjne, konkurencyjne w skali ponadkrajowej, tj.: OŚRODKI (WĘZŁY) LOGISTYCZNO-TRANSPORTOWE (Gliwice: węzeł autostradowokolejowy + port wodny, Pyrzowice: lotnisko + węzeł autostrad, Sławków: węzeł logistyczny; Katowice: główny węzeł kolejowy wschód/zachód - północ/południe). Efektywne, wielokierunkowe układy drogowe (w tym transgraniczne), zapewniają SKOMUNIKOWANIE W SKALI REGIONALNEJ, KRAJOWEJ I MIĘDZYNARODOWEJ. System transportu publicznego jest wysoce wydajny dzięki dywersyfikacji a zarazem zintegrowaniu wewnętrznemu i zewnętrznemu zapewnionemu przez jeden, metropolitalny podmiot koordynujący.

Silesia jako metropolia europejska "Silesia" jest znaczącym w skali Europy EKSPORTEREM I IMPORTEREM TECHNOLOGII ORAZ PRODUKTÓW I USŁUG. Na jej obszarze mieszczą się centra dystrybucji znaczących firm międzynarodowych i CENTRA ZARZĄDZANIA niektórych z nich. W Metropolii "Silesia" działają również CENTRA KONGRESOWE I KULTURALNE oraz środki masowego przekazu o zasięgu ponadregionalnym. "Silesia" ma WYSOKI KAPITAŁ LUDZKI I SPOŁECZNY. Przyciąga zagraniczne kapitały, inwestycje, wybitnych przedstawicieli świata nauki i kultury oraz ekspertów różnych dziedzin. Ma znaczącą pozycję w PONADNARODOWEJ SIECI WSPÓŁPRACY MIĘDZY METROPOLIAMI; utrzymuje rozległe relacje gospodarcze, naukowe, kulturalne i paradyplomatyczne zarówno z metropoliami ościennymi jak i położonymi w innych częściach kontynentu oraz poza Europą.

Silesia jako metropolia europejska - cd. "Silesia" jest obszarem o najwyższych kompetencjach zawodowych i nowoczesnych technologiach, w którym działają SILNE CENTRA TRANSFERU TECHNOLOGII I SILNY SAMORZĄD GOSPODARCZY. Jest miejscem licznych WYDARZEŃ KULTURALNYCH, NAUKOWYCH, PRZEMYSŁOWYCH I HANDLOWYCH O ZNACZENIU MIĘDZYNARODOWYM, zarówno cyklicznych jak organizowanych jako jednorazowe wydarzenia. Ma dobrze rozwinięty sektor USŁUG W SFERZE KULTURY, BIZNESU I TURYSTYKI PRZEMYSŁOWEJ zarówno dla gości z całej Polski i spoza niej, przy czym posiłkuje się walorami innych obszarów województwa (Jura Krakowsko-Częstochowska, Beskid Śląski). Skuteczna współpraca nauki z przemysłem i sferą usług publicznych zapewnia "Silesii" INNOWACYJNOŚĆ I NOWOCZESNOŚĆ TECHNOLOGICZNĄ. W obszarze metropolitalnym funkcjonują klastry przemysłów kreatywnych i przemysłów z nimi powiązanych (design, architektura, reklama, sektor ICT).

Elementy marki metropolii Silesia jest obszarem rozpoznawalnym w świecie poprzez JEDNOZNACZNE DESYGNATY (MARKĘ). Na obszarze Silesii rozwinęły się STRATEGICZNE KIERUNKI STUDIÓW (np. medycyna, matematyka, informatyka oraz inne kierunki techniczne) lub PRESTIŻOWE UCZELNIE (np. Akademia Muzyczna), uznane w kraju i Europie. Istnieje kilka specjalistycznych dziedzin usług medycznych oraz nauk technicznych i nauk o ziemi NA ŚWIATOWYM POZIOMIE. W Silesii organizowane są LICZNE REGIONALNE WYDARZENIA INTEGRUJĄCE SPOŁECZNOŚCI RÓŻNYCH MIAST (kultura, festiwale nauki itd.) a metropolia postrzegana jest jako mecenas artystów, młodych naukowców, młodzieży uzdolnionej artystycznie.

Cechy przestrzeni publicznej i usług W Silesii zminimalizowane zostały negatywne zjawiska towarzyszące metropolizacji SKUTECZNIE OGRANICZONO WYKLUCZENIE SPOŁECZNE, ZAŻEGNANO DEPOPULACJĘ OBSZARU. ZAHAMOWANO ŻYWIOŁOWĄ URBANIZACJĘ stref podmiejskich i rozlewanie się miast metropolii. Działają MECHANIZMY ŁAGODZĄCE NAPIĘCIA między tempem życia z jednej strony a rozwojem rodzin i potrzebami socjalizacji zachowań z drugiej. Funkcjonuje CIĄGŁY, WIELOFUNKCYJNY SYSTEM TERENÓW ZIELENI zintegrowany z czystymi zbiornikami i ciekami wodnymi. Znacznie zaawansowana jest REWITALIZACJA ŚRÓDMIEŚĆ oraz osiedli zabudowy wielorodzinnej, skuteczna zarówno pod względem przestrzenno-funkcjonalnym, jak pod względem społecznogospodarczym. Przestrzeń osiedli mieszkaniowych jest POWSZECHNIE DOSTĘPNA I BEZPIECZNA. Prężnie rozwija się STANDARDOWE BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE, co jest efektem rozwoju systemu taniego budownictwa mieszkań na wynajem (w tym również własności komunalnej i budownictwa społecznego) oraz rewitalizacji tzw. blokowisk.

Cechy przestrzeni publicznej i usług - cd. Funkcjonowanie usług metropolitalnych jest dostosowane do zmieniającej się STRUKTURY WIEKOWEJ MIESZKAŃCÓW, w tym do rozwiązywania problemów wynikających ze starzenia się społeczeństwa. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO są chronione i wyeksponowane, w tym zwłaszcza zabytki poprzemysłowe (ze zmienioną funkcją usługową). KSZTAŁCENIE NA KAŻDYM POZIOMIE JEST ODPOWIEDNIO SPROFILOWANE do bieżących i przyszłych potrzeb metropolitalnego rynku pracy dzięki wykorzystaniu danych dostarczanych przez instytucje monitorujące. Niektóre szkoły ponadgimnazjalne - o innowacyjnych lub niszowych kierunkach kształcenia - są zarządzane i finansowane z poziomu metropolitalnego.

Cechy przestrzeni publicznej i usług - cd. GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI JEST PROWADZONA SYSTEMOWO w oparciu o nowoczesne instalacje unieszkodliwiania/odzysku o zasięgu metropolitalnym. Wysoce specjalistyczne usługi medyczne są w dyspozycji mieszkańców jako ZASOBY METROPOLITALNE. W skali metropolii funkcjonuje powszechnie SYSTEM: TEORIA-TECHNOLOGIA-TERAPIA (powiązanie badań naukowych, wdrażania/wykonawstwa i leczenia). METROPOLITALNY SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO jest zintegrowany logistycznie, informacyjnie i zasobowo z systemami miejskimi i systemem wojewódzkim. Metropolia Silesia jest obszarem bardzo dobrze zapatrzonym w POWSZECHNIE DOSTĘPNĄ INFOSTRUKTURĘ. W skali całego obszaru realizowane są usługi e-administracyjne w oparciu o sieci elektroniczne. W pełni wdrożony jest SYSTEM INFORMACJI PRZESTRZENNEJ I ŚRODOWISKOWEJ jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji związanych z jej rozwojem.

Struktura zarządzania GOM W ramach USTAWOWO USTALONEGO STATUSU PRAWNO- INSTYTUCJONALNEGO (struktura kompleksowa) METROPOLIA FUNKCJONUJE JAKO UKŁAD SIECIOWY, w którym poszczególne jednostki samorządowe działają synergicznie i komplementarnie. Obszary WEWNĘTRZNEJ WSPÓŁPRACY I KONKURENCJI SĄ JASNO OKREŚLONE i zgodnie przestrzegane, a jednostki tworzące metropolię aktywnie współdziałają w kreowaniu funkcjonowania metropolii na miarę zmieniających się uwarunkowań.

Struktura zarządzania GOM cd. Na poziomie metropolitalnym koordynowane są: a) strategiczne planowanie rozwoju metropolii, b) planowanie przestrzenne, c) gospodarka odpadami, d) gospodarka wodami powierzchniowymi i podziemnymi, e) gospodarka ściekowa f) lokalne systemy energetyczne g) transport publiczny h) bezpieczeństwo publiczne (ochrona przeciwpowodziowa oraz niektóre zadania policji i straży pożarnej) i) promocja metropolii Metropolitalnym poziomem zarządzania objęte są niektóre kluczowe obiekty kultury, instytucje oświatowe i przestrzenie publiczne.

Statystyka badania Delphi Dane statystyczne respondentów badania Delphi dla PH [%] I tura II tura 68 63 3 0 0 0 30 26 0 0 3 0 3 3 0 0 27 34 73 66 50 58 21 30 21 20 87 79 21 13

Wybrane wyniki badania Delphi TEZA 1: Górnośląski Obszar Metropolitalny jest atrakcyjnym rynkiem pracy zarówno dla mieszkańców jak i osób z zewnątrz W jakiej perspektywie czasowej widoczne będą skutki realizacji tezy? Przed rokiem 2015 Od roku 2015 do roku 2020 Od roku 2020 do roku 2030 Po roku 2030 Nigdy 7% 8% 0% 0% 30% 21% 23% 26% 40% 45% 0% 20% 40% 60% Tura I Tura II Czy realizacja tezy przyczyni się do specjalizacji poszczególnych miast na rzecz funkcjonowania metropolii? - II tura Tak Nie Nie mam zdania 16% 11% 74% 0% 50% 100% Czy realizacja tezy przyczyni się do specjalizacji poszczególnych miast? - I tura Tak 20% Raczej tak Raczej nie Nie Nie mam zdania 50% 27% 3% 0% 0% 50% 100%

Przed rokiem 2015 Od roku 2015 do roku Od roku 2020 do roku Tura I Wybrane wyniki badania Delphi TEZA 2: Mieszkańcy mają silny poziom samoidentyfikacji z Górnośląskim Obszarem Metropolitalnym W jakiej perspektywie czasowej widoczne będą skutki realizacji tezy? Po roku 2030 Tura II Nigdy 13% 8% 13% 18% 0% 5% 33% 32% 40% 37% 0% 20% 40% 60% Czy realizacja tezy przyczyni się do specjalizacji poszczególnych miast na rzecz funkcjonowania metropolii? - II tura Tak Nie Nie mam zdania 8% 35% 57% 0% 20% 40% 60% Czy realizacja tezy przyczyni się do specjalizacji poszczególnych miast? - I tura Tak 10% Raczej tak Raczej nie Nie Nie mam zdania 33% 30% 23% 3% 0% 20% 40%

Wybrane wyniki badania Delphi TEZA 6: Zagospodarowanie przestrzenne i użytkowanie terenu oparte o metropolitalny plan zagospodarowania przestrzennego, nadrzędny dla lokalnych dokumentów planistycznych W jakiej perspektywie czasowej widoczne będą skutki realizacji tezy? Czy realizacja tezy przyczyni się do specjalizacji poszczególnych miast na rzecz funkcjonowania metropolii? - II tura Przed rokiem 2015 Od roku 2015 do roku 2020 Od roku 2020 do roku 2030 Po roku 2030 Nigdy 7% 5% 37% 27% 53% 59% 3% 8% 0% 0% Tak Nie Nie mam zdania 51% 46% 3% 0% 50% 100% Tura I 0% 50% 100% Tura II Czy realizacja tezy przyczyni się do specjalizacji poszczególnych miast? - I tura Tak Raczej tak Raczej nie Nie Nie mam 30% 33% 20% 13% 3% 0% 20% 40%

Wnioski ogólne z badania Delphi Rezultaty urzeczywistnienia każdej z 18 tez Panelu Horyzont 2030 będą widoczne przed 2030 rokiem pod warunkiem, że ich realizację wspierać będą działania legislacyjne, wzmocnienie ponadlokalnej współpracy miast tworzących GOM oraz angażowanie krajowych środków budżetowych. Wprowadzenie metropolitalnych mechanizmów fiskalnych (np. podatku metropolitalnego) oraz przekazanie części kompetencji samorządu wojewódzkiego na poziom metropolii nie zyskało jednoznacznego poparcia ekspertów. Realizacja tez będzie miała pozytywny wpływ na: proces metropolizacji GOM; wykorzystanie potencjału rozwojowego obszaru GOM; pozycję GOM w międzynarodowych sieciach współpracy; poprawę wizerunku metropolii; kreowanie metropolitarnej marki (produktów, usług, inicjatyw służących samoidentyfikacji GOM); osiągnięcie wysokiej jakości życia mieszkańców.

Wnioski ogólne z badania Delphi Jako szczególnie sprzyjające specjalizacji miast oceniono następujące przewidywane zdarzenia: Górnośląski Obszar Metropolitalny jest atrakcyjnym rynkiem pracy zarówno dla mieszkańców, jak i osób z zewnątrz; Zagospodarowanie przestrzenne i użytkowanie terenu oparte o metropolitalny plan zagospodarowania przestrzennego, nadrzędny dla lokalnych dokumentów planistycznych; Formalnie / ustawowo ustalony status metropolii (jako struktury kompleksowej lub zadaniowej); Delimitacja obszaru GOM: większość obszaru centralnego województwa (w tym centra logistyczne: Gliwice, Pyrzowice, Sławków); Śródmieścia skutecznie zrewitalizowane zarówno pod względem funkcjonalno-przestrzennym jak i społeczno-gospodarczym; Profil kształcenia na poziomie ponadpodstawowym i wyższym dostosowany do potrzeb bieżących i przyszłych metropolitalnego rynku pracy; Marka Silesii: niektóre kierunki studiów (np. medycyna) lub całe uczelnie (np. Akademia Muzyczna) należące do grupy prestiżowych, uznanych w kraju i Europie; Zarządzanie i finansowanie niektórych szkół ponadgimnazjalnych (o innowacyjnych / niszowych kierunkach kształcenia) z poziomu metropolii.

Czynniki motoryczne Analiza powiązań czynników kluczowych posłużyła do określenia najbardziej prawdopodobnych ich zachowań, wyłonienia czynników motorycznych oraz stanowiła podstawę konstrukcji scenariuszy uwarunkowań zewnętrznych (wariantów zachowania się otoczenia). Uwarunkowania Czynniki kluczowe panelu horyzontalnego ponadregionalne Czynniki motoryczne Pozostałe czynniki scenariusze uwarunkowań I II III IV V VI VII VIII zewnętrznych skok cywilizacyjny : twarde dostosowania : * trudna modernizacja : * * * * słabnący rozwój 0 * 0 0 Wspólna polityka przestrzenna Atrakcyjność przestrzeni publicznej Jakość skomunikowania zewnętrznego Społeczna nośność oraz instytucjonalizacja idei metropolii

Scenariusze uwarunkowań zewnętrznych Metropolia w scenariuszu skok cywilizacyjny : W warunkach szybko postępującej integracji międzynarodowej oraz modernizacji kraju, powszechnie akceptowane i jednoznacznie oczekiwane przez społeczność metropolii będzie budowanie silnej pozycji konkurencyjnej. Wypracowana zostanie i w znacznym stopniu wdrożona wspólna polityka przestrzenna czego wyrazem będzie zarówno dobre wykorzystywanie zarówno środków własnych metropolii, jak i środków zewnętrznych (nie tylko na rozwój miast, ale także na działania w skali metropolii) oraz znaczący wzrost atrakcyjności przestrzeni publicznej. Wzrost kapitału społecznego przejawiać się będzie m.in. w aktywnej współpracy miast na rzecz kompleksowego zarządzania metropolią i rozwoju metropolitalnych usług publicznych oraz w zaniku hiperkonkurencji między miastami na rzecz komplementarności ich rozwoju. Równolegle z otwarciem się na świat rosnąć będzie jakość skomunikowania zewnętrznego. Instytucjonalizacji metropolii, zachodzącej w naturalny sposób i bez wstrząsów, towarzyszyć będzie coraz lepsza promocja metropolii i jej usług (czego skutkiem będzie rozpoznawalna marka metropolii, szczególnie w zakresie wydarzeń kulturalnych, czy rangi instytucji naukowych np. medycznych).

Scenariusze uwarunkowań zewnętrznych Metropolia w scenariuszu twarde dostosowania : Za integracją międzynarodową, prorozwojowymi reformami i modernizacją kraju nie nadąża wzrost kapitału społecznego. Kłopoty z akceptacją procesów modernizacyjnych nie omijają społeczności obszaru metropolitalnego, a podstawą rozwoju miast metropolii jest dobra koniunktura zewnętrzna oraz wdrażane rozwiązania systemowe i legislacyjne wymuszające proces przekształceń. Dzięki zewnętrznym, ogólnopolskim reformom funkcjonuje i wdrażana jest, choć z oporami, metropolitalna polityka przestrzenna. Jej rezultatem jest poprawa (chociaż nie przełomowa) jakości przestrzeni publicznej, postępuje także rozwój zewnętrznych systemów transportowych, coraz lepsza jest też jakość asymilacji zewnętrznych środków finansowych na rozwój. Równocześnie jednak utrzymuje się izolacjonistyczne nastawienie poszczególnych miast, co objawia się brakiem wspólnych działań na rzecz ponadmiejskich systemów zarządzania usługami publicznymi. W rozwoju miast ciągle obecne są tendencje do hiperkonkurencji zamiast komplementarności. W rezultacie społeczna nośność oraz instytucjonalizacja metropolii pozostaje na niskim poziomie, chociaż system zewnętrznej promocji metropolii i jej usług funkcjonuje coraz lepiej.

Scenariusze uwarunkowań zewnętrznych Metropolia w scenariuszu trudna modernizacja : Modernizacja kraju postępuje pomimo globalnego kryzysu i dezintegracji struktur międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej. Rozwój miast metropolii możliwy jest dzięki ogólnokrajowym reformom, które odblokowały przedsiębiorczość i innowacyjność. Wobec powszechnej w Europie dezintegracji struktur ponadregionalnych i ponadlokalnych, konkurencyjność buduje się z pozycji poszczególnych miast, a niekoniecznie z pozycji metropolii; dlatego integracja naszego obszaru metropolitalnego nie jest już imperatywem. Rezultatem braku wspólnej polityki przestrzennej jest brak poprawy, a nawet tendencja do pogarszania się jakości przestrzeni publicznej. Brak nacisku na wytwarzanie i pozyskiwanie wspólnych środków finansowych metropolii. Zewnętrzne środki finansowe pozyskiwane są raczej na rozwój poszczególnych miast niż na realizację zadań metropolitalnych. Trwa stagnacja procesu instytucjonalizacji metropolii, nie ma także jakościowej zmiany w promowaniu metropolii i jej usług. Nie nastąpiło pogorszenie jakości zewnętrznego skomunikowania, a nawet dzięki realizacji inwestycji zainicjowanych przed kryzysem istnieją przejawy poprawy jej jakości. Wyzwania wewnętrzne powodują, że pojawiają się oddolne działania miast na rzecz integracji usług publicznych w obszarze metropolitalnym oraz inne działania nakierowane na komplementarny rozwój, choć trudno mówić o przełomie.

Scenariusze uwarunkowań zewnętrznych Metropolia w scenariuszu słabnący rozwój : Pomimo niezłej koniunktury zewnętrznej, w Polsce nie nastąpiły reformy które pomogłyby zwiększyć innowacyjność gospodarki, nie dokonano również zmian systemowych wspierających metropolizację obszarów miejskich. Nie nastąpił też wzrost kapitału społecznego ani wzrost kreatywności ludzi. Wszystko to sprawiło, że w naszym regionie nie zdołano dokończyć modernizacji gospodarki i praktycznie zarzucono ideę wspólnej polityki rozwoju, w tym polityki przestrzennej; wycofano się z idei instytucjonalizacji metropolii i zaprzestano prób integrowania oraz promowania ponadmiejskich usług publicznych. Analiza scenariuszy uwarunkowań zewnętrznych doprowadziła do wniosku, że w uwarunkowaniach najbardziej pesymistycznych ( słabnący rozwój), w perspektywie 2030 roku wizja usług metropolitalnych nie urzeczywistni się. Stąd też w formułowaniu scenariusza normatywnego wariant ten nie będzie szczegółowo rozwijany.

Scenariusze uwarunkowań porównanie Twarde Dostosowania Wspólna polityka przestrzenna wdrażana z trudem, brak przełomu jakościowego przestrzeni publicznej, wzrost kapitału społecznego nie nadążający za kapitałem ludzkim, nadmiernie konkurencyjny rozwój miast, coraz lepszy transport, znaczący postęp w promocji Brak wspólnej polityki przestrzennej, brak wzrostu kapitału społecznego, brak prób ponadmiejskiej integracji usług, niezmieniona jakość zewnętrznych powiązań transportowych, dominujący izolacjonizm i hiperkonkurencja. BRAK METROPOLII Słabnący rozwój Skok cywilizacyjny Wdrożona wspólna polityka przestrzenna, wysoce atrakcyjna przestrzeń publiczna, wysoki kapitał ludzki i kapitał społeczny, komplementarny rozwój miast, rosnąca jakość skomunikowania zewnętrznego, rozpoznawalna marka metropolii Brak wspólnej polityki przestrzennej, pogarszająca się jakość przestrzeni publicznych, stagnacja procesu instytucjonalizacji metropolii, poprawa zewnętrznego skomunikowania, oddolne działania miast na rzecz integracji usług publicznych Trudna modernizacja

Schemat budowy scenariusza normatywnego Wizja usług metropolitalnych Wariant uwarunkowań zewnętrznych Wyniki Delphi Wariant SCENARIUSZA

Tabela bazowa budowy scenariusza Chronologia wprowadzania wymiaru metropolitalnego w zarządzaniu usługami publicznymi w świetle rezultatów Delphi

do 2015 Projekt scenariusza usług w zakresie tematycznym PH wariant: skok cywilizacyjny Powołany zostaje podmiot odpowiedzialny za zintegrowany, metropolitalny system transportu publicznego; w sferze zarządzania podstawowe zręby systemu funkcjonują już w roku 2015. W tym samym czasie zbudowane zostają organizacyjne zręby metropolitalnego systemu gospodarki odpadami, trwają prace nad utworzeniem brakujących kluczowych obiektów infrastrukturalnych (np. regionalnej instalacji termicznego unieszkodliwiania). Około 2015 roku swój wymiar metropolitalny mają zarówno usługi administracyjne (w tym e- administracja) jak powszechnie dostępny system e-informacji przestrzennej i środowiskowej. wariant: twarde dostosowania W sferze transportu publicznego nie udało się wyjść poza etap uzgodnień na rzecz utworzenia spójnego systemu. Funkcjonują także zręby metropolitalnego systemu gospodarki odpadami, jednak odsuwa się perspektywa budowy kluczowych obiektów infrastrukturalnych. Wymiar metropolitalny uzyskała sfera usług administracyjnych (w tym e- administracja) a także system e-informacji przestrzennej i środowiskowej. wariant: trudna modernizacja Do 2015 zaczyna funkcjonować system gospodarki odpadami komunalnymi w skali GOM (w ramach regionów gospodarki odpadami), znaczny postęp dokonuje się także w sferze koordynacji transportu publicznego.

do 2015 Projekt scenariusza usług w zakresie tematycznym PH wariant: skok cywilizacyjny Przed 2015 rokiem widoczne są pozytywne skutki ustanowienia statusu prawnego i delimitacji metropolii. Zaawansowane są prace nad metropolitalnym planem zagospodarowania przestrzennego a do czasu jego uchwalenia polityka rozwoju i polityka przestrzenna metropolii kształtowana jest w oparciu o strategię rozwoju GZM z 2010 roku i nowo opracowane studium zagospodarowania przestrzennego metropolii. Zażegnane zostają potencjalne spory między władzami metropolii i samorządem wojewódzkim. wariant: twarde dostosowania Status prawny i delimitacja metropolii zostają ustalone poprzez odgórne rozwiązanie ustawowe. Pomimo zapoczątkowania prac nad planem zagospodarowania przestrzennego nie udaje się przejść na drogę metropolitalnej polityki rozwoju i wspólnej polityki przestrzennej. Do 2015 roku formalnie wykonane zostają postanowienia ustawowe przewidziane dla początkowego okresu funkcjonowania metropolii w sferze administracyjnej. wariant: trudna modernizacja Status prawny metropolii pozostaje nieusankcjonowany. Względy pragmatyczne powodują jednak, że w warunkach ostrej konkurencji o środki na rozwój poszczególne miasta dostrzegają interes we współpracy i koordynacji działań na rzecz systemów transportowych i usług środowiskowych.

do 2015 Projekt scenariusza usług w zakresie tematycznym PH wariant: skok cywilizacyjny Około roku 2015 na poziom metropolitalny przechodzi administrowanie niektórymi specjalistycznymi usługami zdrowotnymi. W sferach edukacji i kultury postępuje koordynacja działań miast wyrażająca się m.in. przekazaniem na poziom metropolitalny zarządzania niektórymi szkołami oraz kierunkami studiów oraz grantami metropolitalnymi dla artystów. W sferze bezpieczeństwa publicznego przejawem integracji jest wydzielenie zadań metropolitalnych w ramach istniejących służb, zaawansowane są też prace nad utworzeniem metropolitalnego systemu ochrony przeciwpowodziowej. Wdrożony został system promocji metropolii. wariant: twarde dostosowania Do 2015 roku nie następuje postęp w koordynacji usług zdrowotnych, w sferze bezpieczeństwa, kultury i edukacji. Promocja metropolii prowadzona jest systemowo, jednak rozdźwięk między założeniami i realiami nie służy jej skuteczności. wariant: trudna modernizacja Pomimo ograniczeń zewnętrznych, w poszczególnych sferach usług rośnie innowacyjność technologiczna i organizacyjna, choć dokonuje się to w skali miast a nie regionu. Pomimo braku systemowej promocji idei metropolitalnej, w potocznej świadomości utrwala się potrzeba integracji miast GOM.

Dziękuję za uwagę