Luki cenowe Uczestnik rynku stoi zawsze przed trudnym pytaniem: czy zajmować pozycję wyprzedzając wybicie, wchodzić na rynek zaraz po wybiciu, czy też czekać na ruch powrotny. Istnieją argumenty na rzecz każdej z tych możliwości, jak również takie, które przemawiają za ich połączeniem. Jeśli operuje się kilkoma jednostkami transakcyjnymi, można wykorzystać wszystkie te warianty. Jeśli zajmujemy pozycję przed wybiciem, to z jednej strony płacimy niższą cenę, ale z drugiej, większa jest możliwość, że nasza transakcja zakończy się niepowodzeniem. Wejście tuż po wybiciu zwiększa szansę na sukces, ale z kolei cena, jaką musimy wówczas zapłacić, będzie wyższa. Rozsądnym kompromisem jest tu czekanie na ruch powrotny, pod warunkiem, że taki ruch faktycznie nastąpi. Do określenia momentu dokonania transakcji można z dobrym skutkiem wykorzystywać luki cenowe, które odzwierciedlają występujące czasem pewne charakterystyczne zachowania kursu. Luki cenowe to pewne obszary na wykresie, w których nie dokonano żadnych transakcji. Dzieje się tak wówczas, gdy na przykład w trendzie wzrostowym ceny otwarcia ustalają się na poziomie wyższym od najwyższego punktu z poprzedniego dnia, pozostawiając na wykresie pewną lukę, czy też wolną przestrzeń, która przez cały dzień pozostaje nie zapełniona. Z kolei luka w trendzie spadkowym to sytuacja, w której najwyższa cena danego dnia znajduje się poniżej dołka z dnia poprzedniego. Luki w trendzie wzrostowym są oznakami siły rynku, zaś w trendzie spadkowym jego słabości. Luki mogą pojawić się także na wykresach długoterminowych i są to wówczas sygnały bardzo istotne.
Istnieją trzy podstawowe rodzaje luk: luka startu, luka ucieczki (pomiarowa) oraz luka wyczerpania. Pierwsza z nich pojawia się wraz z pełnym ukształtowaniem się jakiejś istotnej formacji cenowej i stanowi zapowiedź znaczącego ruchu cen. Na przykład przerwanie linii szyi w formacji podwójnego dna dokonuje się zwykle poprzez lukę startu (widoczne na wykresie poniżej).
Powstaniu luki startu towarzyszy zazwyczaj duży wolumen. Luki startu nie są na ogół zapełniane. Ceny mogą powrócić do górnej krawędzi luki (w przypadku zapoczątkowania trendu wzrostowego), a nawet zapełnić fragment luki, ale jakaś jej część pozostaje zwykle pusta. Jako ogólna zasadę można przyjąć, że im większy wolumen występuje po takiej luce, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zostanie ona zapełniona. Jeśli luka zostanie zapełniona w całości i ceny wracają poniżej jej poziomu, może to być sygnał, że zmiana trendu była pozorna. Luki, które pojawiają się na początku trendu wzrostowego stanowią zwykle obszary wsparcia dla przyszłych korekt, zaś w przypadku trendu spadkowego stają się obszarami oporu. Drugą z kolei luką jest luka ucieczki nazywana także luką pomiarową. Luka ta tworzy się mniej więcej w połowie całego ruchu, gdy ceny gwałtownie rosną lub spadają. Najczęściej dzieje się tak, gdy rynek bez trudu podąża w pewnym kierunku przy umiarkowanych obrotach. W trendzie wzrostowym to oznaka siły rynku, w spadkowym jego słabości. Również tego rodzaju luki funkcjonują jako obszary wsparcia dla przyszłych korekt i zwykle nie są zapełniane. Podobnie jak w przypadku luki startu, zejście cen poniżej poziomu luki ucieczki jest ostrzeżeniem przed zmianą trendu. Luka ucieczki nazywana jest również luka pomiarową, ponieważ pojawia się na ogół w połowie całego ruchu cen. Dokonując pomiaru odległości, jaką już przebył pewien trend, można określić jego prawdopodobny zasięg przez podwojenie jego dotychczasowej wielkości. Ostatnia luką jaka może zostać utworzona jest luka wyczerpania. Pojawia się ona w końcowej fazie ruchu cen. Kiedy ceny osiągnęły już swój przewidywany poziom, a po drodze można było dostrzec lukę startu i lukę ucieczki, należy spodziewać się wystąpienia luki wyczerpania. Przy końcu trendu wzrostowego ceny skaczą ostatkiem sił. Energia tego skoku jednak szybko zanika i ceny po kilku dniach zaczynają zniżkować. Spadek cen poniżej tej luki to zazwyczaj niezawodna oznaka, że mieliśmy do czynienia z luką wyczerpania. Jest to klasyczny przypadek, w którym zapełnione luki w trendzie wzrostowym jest jednoznacznym sygnałem spadków.
Czasami po luce wyczerpania, pojawiającej się w ostatniej fazie trendu wzrostowego, ceny przez kilka dni niemal się nie zmieniają, po czym tworząc lukę startu trendu spadkowego, gwałtownie zniżkują. W rezultacie, notowania z owych kilku dni względnej równowagi wyglądają jak wyspa otoczona przestrzenią lub wodą. Stąd też nazwa tej formacji wyspa odwrotu. Ukształtowanie się formacji wyspy odwrotu czyli pojawienie się po luce wyczerpania spadkowej luki startu wskazuje zwykle na pewna zmianę trendu. Znaczenie tego odwrotu zależy oczywiście od jego usytuowania w całej strukturze trendu. Wszystkie luki są formacjami, które kształtują się w krótkim okresie i w krótkim okresie się zamykają. Ceny akcji powracają do trendu głównego. Wyjątek może stanowić tylko luka wyczerpująca, pojawiająca się w ostatniej fali hossy i sygnalizująca zmianę trendu zwyżkowego na spadkowy. Analizując wykresy należy zwracać uwagę na występowanie luk cenowych, bowiem można je wykorzystywać do określenia momentu dokonania transakcji. Na przykład po ruchu w górę pozostawione luki funkcjonują zwykle jako obszary wsparcia. Należy wówczas kupować przy spadkach cen do górnej krawędzi luki lub do jej wnętrza. Linie obrony można umieścić poniżej luki. W trendzie spadkowym należy sprzedawać przy zwyżce do dolnej krawędzi luki lub do jej wnętrza. Linia obrony może wówczas przebiegać
powyżej luki. Ważne jest jednakże aby sygnały te konfrontować z sygnałami wysyłanymi przez oscylatory. Joanna Szczurowska szczurow@us.edu.pl