Jak prowadzić aptekę internetową? Obowiązki wynikające z ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną Kancelaria Adwokacka Katarzyna Bondaryk 1
Prowadzenie apteki internetowej wiąże się z różnymi konsekwencjami natury prawnej nie tylko wynikającymi z ustawy Prawo farmaceutyczne i przepisów wykonawczych do niej, ale również szeregu innych aktów prawnych. Sprzedaż leków przy użyciu Internetu należy zakwalifikować jako świadczenie usług drogą elektroniczną. Internetowa sprzedaż leku podlega zatem zasadom określonym w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Ustawa ta nakłada na e przedsiębiorcę szereg obowiązków, co ma zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa przy zawieraniu umów drogą elektroniczną. Obowiązki informacyjne Zgodnie z zasadą jawności świadczonych usług przedsiębiorca prowadzący elektroniczny handel lekami powinien wskazać swoje adresy elektroniczne, nazwę lub firmę oraz siedzibę i adres. Stosownie do treści rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wysyłkowej sprzedaży leków na głównej stronie internetowej apteki prowadzącej sprzedaż wysyłkową należy umieścić odnośnik do posiadanego przez e przedsiębiorcę zezwolenia na prowadzenie apteki. Powyższe informacje powinny być podane w sposób wyraźny i jednoznaczny, a dostęp do nich nie powinien stwarzać technicznych trudności. Nie można zapomnieć również o tym, że jak na każdym przedsiębiorcy prowadzącym sprzedaż na odległość za pośrednictwem sieci teleinformatycznych na podmiocie prowadzącym e aptekę ciąży obowiązek podania w ofercie numeru identyfikacji podatkowej. Przedsiębiorca prowadzący e-aptekę jest zobowiązany ponadto do podania numeru, pod którym ten jest wpisany do rejestru przedsiębiorców, wraz z oznaczeniem sądu rejestrowego. Regulamin e-apteki Przedsiębiorca prowadzący aptekę internetową zobowiązany jest do przygotowania regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną oraz prowadzenia sprzedaży leków zgodnie z tym regulaminem. Przepisy prawa nie określają wszystkich elementów, które powinny zostać ujęte w treści regulaminu wskazują natomiast, że regulamin określa między innymi rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną oraz warunki świadczenia tych usług, w tym wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca. W treści regulaminu powinny znaleźć się również postanowienia wskazujące warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną oraz tryb postępowania reklamacyjnego. Treść regulaminu korzystania z apteki Kancelaria Adwokacka Katarzyna Bondaryk 2
internetowej niewątpliwie uwzględniać powinna odrębności wynikające z prowadzenia obrotu towarem szczególnym za jaki niewątpliwie należy uznać lek. Warunki przechowywania i dostawy leków różnią się w sposób zasadniczy od warunków przechowywania i dostawy innych towarów. Wysyłka musi się odbywać w warunkach zapewniających właściwą jakość i bezpieczeństwo stosowania leków. Regulamin jest tym dokumentem, w którym wskazać należy, że leki znajdujące się w ofercie apteki internetowej są wyłącznie lekami dostępnymi bez recepty. W regulaminie można poinformować pacjenta, że przed użyciem leku objętego zamówieniem powinien on zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowania, oraz informacje dotyczące stosowania i przechowywania leku, jak również o tym, że przed użyciem leku pacjent powinien skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą. W końcu regulamin to również miejsce właściwe do określenia sposobu udzielania porad przez farmaceutów, a zatem aktywności która jest wymagana od każdej apteki. Przedsiębiorca prowadzący aptekę internetową ma obowiązek zapewnić pacjentom możliwość kontaktu telefonicznego w godzinach pracy apteki oraz przez dwie godziny po ustalonych godzinach dostaw w zakresie dotyczącym jakości i bezpieczeństwa stosowania leków sprzedawanych w formie wysyłkowej. To w regulaminie bezwzględnie powinno znaleźć się postanowienie dopuszczające możliwość odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od dnia dostawy leku, bez ponoszenia kosztów innych niż bezpośrednie koszty zwrotu. Poprzez regulamin apteka internetowa może zrealizować obowiązki informacyjne przewidziane przez rozporządzenie w sprawie sprzedaży wysyłkowej leków dotyczące sposobu zapłaty za lek, informacji o kosztach przesyłki czy terminu i sposobu dostawy leku. Regulamin stanowi zatem podstawę do określenia treści stosunku prawnego łączącego przedsiębiorcę prowadzącego e-aptekę z klientem tej apteki. Obowiązek dostarczenia regulaminu klientowi apteki internetowej Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną nakłada na przedsiębiorcę prowadzącego tego rodzaju usługi obowiązek nieodpłatnego udostępnia klientowi apteki internetowej regulaminu. Co więcej udostępnienie regulaminu powinno nastąpić nie później niż przed zawarciem umowy o świadczenie takich usług, a także - na jego żądanie - w taki sposób, który umożliwia Kancelaria Adwokacka Katarzyna Bondaryk 3
pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca. Zatem aby regulamin wiązał klienta apteki internetowej musi zostać mu udostępniony przy zawarciu umowy, a przekazany bez zachowania tego warunku, nie wiąże klienta apteki. Formularz zamówienia w wersji elektronicznej Podstawą wydania produktu leczniczego z e - apteki jest zamówienie, które może być złożone nie tylko w miejscu prowadzenia placówki, telefonicznie, faksem czy za pomocą poczty elektronicznej, ale również za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej placówki. Przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wysyłkowej sprzedaży leków regulują szczegółowo dane jakie powinien zawierać formularz zamówienia. Oprócz danych identyfikujących placówkę oraz tych dotyczących zamawiającego w treści formularza powinny zostać uwzględnione informacje dotyczące zamawianego produktu leczniczego jego nazwa, dawka, wielkość opakowania, postać oraz ilość. Ponadto jeżeli przedsiębiorca prowadzący e aptekę decyduje się na przyjmowanie zamówień za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej zobowiązany jest zgłosić do właściwego miejscowo wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego dane dotyczące adresu strony internetowej oraz domeny, w której ta strona jest zarejestrowana. Przy czym pamiętać należy, że informacje te przedsiębiorca zgłasza wraz z informacją o zamiarze podjęcia działalności polegającej na wysyłkowej sprzedaży leków, co ma miejsce nie później niż na 14 dni przed jej planowanym rozpoczęciem. Elektroniczna ewidencja zrealizowanych zamówień Obowiązkiem apteki jest prowadzenie elektronicznej ewidencji zamówień. Ewidencja powinna być prowadzona przy zastosowaniu systemu komputerowego gwarantującego, że żadne zapisy nie będą usuwane, a korekty zapisów lub uzupełnienia będą dokonywane za pomocą dokumentów korygujących, opatrzonych czytelnym podpisem oraz imieniem, nazwiskiem i stanowiskiem osoby dokonującej korekty. Apteka będzie zobowiązana udostępnić wydruki z tej ewidencji każdorazowo na żądanie organów Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej. Kancelaria Adwokacka Katarzyna Bondaryk 4
Podsumowując zatem - do obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego e aptekę należy: 1. Umieszczenie na głównej stronie internetowej apteki odnośnika do zezwolenia na prowadzenie apteki oraz umieszczenie innych informacji identyfikujących tego przedsiębiorcę. 2. Przygotowania regulaminu korzystania z e apteki. 3. Umieszczenie w formularzu zamówienia elementów określonych przepisami prawa. 4. Prowadzenie elektronicznej ewidencji zrealizowanych zamówień. Urszula Gruszko - Szymańska Kancelaria Adwokacka Katarzyna Bondaryk 5