Przysłowia s ą ujęte W porządku alfabetycznym.
1.Aller Anfang ist schwer. [a'la a'nfank yst szfjea] Początki zawsze są trudne. schwer trudny, ciężki der Anfang - początek
2.Alte Liebe rostet nicht. [a'lte li'be ro'stet nyśt] Stara miłość nie rdzewieje. alt stary, stare, stara die Liebe [di li'be] miłość rosten [ro'sten] - rdzewieć
3.Am Abend wird der Faule fleißig. [am a'bent wyrt dea fa'łle fla'jsyś] Leń zabiera się dopiero wieczorem za pracę. am Abend wieczorem wird będzie der Faule leń fleißig pilny, pilnie
4.Angst verleiht Flügel. [ankst fela'jt fly'gel] Strach dodaje skrzydeł. der Flügel skrzydło die Angst strach, lęk verleihen [fela'jen] wypożyczać, nadawać
5.Arbeit adelt. [a'bajt a'delt] Praca uszlachetnia. die Arbeit praca adeln - uszlachetniać
6.Arbeit bringt Brot, Faulenzen Hungersnot. [a'bajt brinkt brołt fa'łlencen hu'ngarsnołt] Praca daje chleb, lenistwo głód. bringen przynieść das Brot - chleb die Faulenzen prózniactwo, lenistwo die Hungersnot klęska głodu
7.Arbeite klug, nicht hart. [a'bajte kluk nyśt hart] Pracuj mądrze, a nie ciężko. arbeiten [a'bajten] pracować klug mądry, mądrze nicht nie hart - ciężko
8.Arbeit zieht Arbeit nach sich. [a'bajt cijt a'bajt nah zyś] Praca przyciąga pracę. ziehen ciągnąć nach sich za sobą
9.Auf jeden Regen folgt auch Sonnenschein. [ałf je'den re'jgen folkt ałh zo'nenszajn] Po burzy zawsze przychodzi słońce. der Regen deszcz der Sonnenschein promyk słońca folgen iść za, ślegzić, następować auch też, także
Dosłownie przetłumaczylibyśmy tak: Na każdy deszcz następuje (nachodzi) promyk słońca. Mało gramatycznie i stylistycznie, przyznaj.
10.Auge um Auge, Zahn um Zahn. [a'łge um a'łge can um can] Oko za oko, ząb za ząb. das Auge oko die Augen oczy der Zahn ząb die Zähne - zęby
11.Aus den Augen, aus dem Sinn. [ałs dejn a'łgen a'łs dejm zyn] Czego oczy nie widzą, tego duszy nie żal. aus z der Sinn zmysł, sens
Tym razem dosłowne tłumaczenie na nic się nie zda. Tu trzeba wyjąć ogólny sens wypowiedzi. Aus den Augen z oczu aus dem Sinn ze zmysłów, od zmysłu
12.Aus Schaden wird man klug. [ałs sza'den wy'rtman kluk] Mądry (Polak) po szkodzie. der Schaden - szkoda (jako rzeczownik)
13.Außen hui, innen pfui. [a'łsen hui i'nen fui] Z tyłu liceum, z przodu...muzeum. außen z zewnątrz innen od środka
W przysłowiu niemieckim chodzi o nieco inną kwestię, choć nie aż tak bardzo inną. Chodzi o to, że ktoś wygląda świetnie, dobrze, interesująco lub dostojnie, a więc bardzo pozytywnie, ale ma paskudny charakter.
14.Beim Reden kommen die Leute zusammen. [bajm re'jden ko'men di lo'jte cuza'men] Podczas rozmowy ludzie zbliżają się do siebie. bei przy das Reden rozmawianie, gadanie kommen przyjść die Leute ludzie zusammen - razem
To, co w języku niemieckim jest przysłowiem, wcale nie musi być takie w języku polskim. Tak jest w tym przypadku. kommen zusammen zbliżać się do siebie, poznawać się wzajemnie
15.Bellende Hunde beißen nicht. [be'lende hu'nde ba'jsen nyśt] Pies, który szczeka, nie gryzie. bellen szczekać, ujadać der Hund, die Hunde pies, psy beißen - gryźć
16.Besser den Spatz in der Hand als die Taube auf dem Dach. [be'sa dejn szpac in dea hant als di ta'łbe ałf dejm dah] Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu. der Spatz wróbel die Hand ręka als niż, jako die Taube gołąb der Dach dach
17.Da liegt der Hund begraben. [dali'kt dea hunt begra'ben] Tu leży pies pogrzebany. da tu, tutaj liegen leżeć der Hund pies begraben pogrzebany, zakopany
18.Das Auge ist ein Fenster in die Seele. [das a'łge yst ajn fe'nsta in di ze'jle] Oczy są zwierciadłem duszy. das Auge oko das Fenster okno die Seele - dusza
19.Den Wald vor laute Bäumen nicht sehen. [dejn walt fo la'łte bo'jme nyśt ze'jen] Nie widać lasu, bo drzewa zasłaniają. der Wald las laute głośne, liczne, mnogie der Baum drzewo sehen - widzieć
Dosłowne znaczenie nieco inne. Sens podobny do polskiego przysłowia: Im głębiej w las, tym więcej drzew.
20.Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm. [dea a'pfel felt nyśt wajt fom sztam] Niedaleko pada jabłko od jabłoni. der Apfel, die Äpfel jabłko, jabłka fallen padać, spadać weit daleko der Stamm - pień
21.Der April macht, was er will. [deapry'l maht was er wyl] Kwiecień robi, co chce. der April - kwiecień machen robić was co er on wollen - chcieć
To odpowiednik polskiego przysłowia: Kwiecień-plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata.
22.Der erste Eindruck zählt. [dee'rste a'jndruk cjelt] Pierwsze wrażenie się liczy. der Eindruck - wrażenie zählen liczyć, liczyć się erste - pierwszy
23.Der Glaube kann Berge versetzen. [dea gla'łbe kan be'rge feze'cen] Wiara przenosi góry. der Glaube wiara können móc der Berg, die Berge góra, góry versetzen przestawiać, przesadzać
24.Der Klügere gibt nach. [dea kly'gere giptna'h] Mądrzejszy ustąpi. der Klügere mądrzejszy klug klüger am klügster mądrymądrzejszy- najmądrzejszy nachgeben - ustąpić
To oczywiście odpowiednik polskiego: Mądrzejszy zawsze ustąpi.
25.Der Krug geht so lange zum Brunnen, bis er bricht. [dea kruk gejt zo la'nge cum bru'nen bys er briśt] Dzban będzie dotąd chodził do strumienia, aż pęknie. der Krug dzban so lange tak długo der Brunnen strumień bis do brechen pęknąć, pękać
Polską wersję tego przysłowia na pewno znasz: Dopóty dzwan wodę nosi, póki mu się ucho nie urwie.