1.2 Rok budowy: budynku: Posiadane kwalifikacje (w tym ew. uprawnienia) 1. pomiary, dokumentacja techniczna 2. bilans energetyczny, obliczenia 3 - -

Podobne dokumenty
Audyt energetyczny budynku

TABELA 1. STRONA TYTUŁOWA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU str. 2. str. 3. str. 4. str. 5. str. 6. str. 7. str. 8. str. 9. str. 10. str.

Audyt energetyczny budynku

Audyt energetyczny budynku

Audyt energetyczny budynku. Budynek mieszkalny wielorodzinny, Kwiatowa 14, Cigacice

Audyt energetyczny budynku

Audyt energetyczny budynku

Audyt energetyczny budynku

Audyt energetyczny. budynku

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

Audyt energetyczny budynku

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

1. Dane ogólne o budynku

Audyt energetyczny budynku

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

EcoEnergyProjects, Maszkowo 15 b, Koszalin

T e r m o m o d e r n i z a c j a b u d y n k ó w część 2 projektu: termomodernizacja budynku

Audyt energetyczny budynku

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

European Institute of Environmental Energy POLAND, Ltd WARSZAWA AUDYT ENERGETYCZNY OŚWIETLENIA WEWNĘTRZNEGO BUDYNKU BIUROWO- LABORATORYJNEGO

AUDYT OŚWIETLENIA BUDYNKU PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO NR 18. Rzeszów ul. Jaskółcza 5

AUDYT OŚWIETLENIA BUDYNKU PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO NR 5. Rzeszów ul. Lenartowicza 13

AUDYT OŚWIETLENIA BUDYNKU PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO NR 14. Rzeszów ul. Chmaja 9a

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

3 Przegrody budowlane U, W/(m 2 K) 4 Taryfa za energię: 5 Wyznaczenie liczby stopniodni dla Wrocławia:

ARKUSZ DANYCH: AUDYT REMONTOWY

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Z ROZWIĄZANIAMI

AUDYT OŚWIETLENIA BUDYNKU PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO NR 40. Rzeszów ul. Rataja 14

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNEK UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ. Budynek Nowych Koszar na terenie Centrum Hewelianum

ARKUSZ DANYCH: AUDYT ENERGETYCZNY

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

1 Dane ogólne: 2 Instalacje wewnętrzne: 3 Przegrody budowlane U, W/(m 2 K) 4 Taryfa za energię: 5 Wyznaczenie liczby stopniodni dla Wrocławia:

NEPTUN EKO mgr inż. Jarosław Kozub

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

Formularz danych do wykonania audytu remontowego budynku

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

Nr oceny energetycznej: Łódź/Łódź_gmina_miejska/Łódź/250/4/3/ _13:44

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT OŚWIETLENIA BUDYNKU

ARKUSZ DANYCH: AUDYT ENERGETYCZNY

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU WRAZ Z ANALIZĄ OGRANICZENIA EMISJI CO2

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

Wyniki optymalizacji energetycznej budynku

Arkusz danych do wykonania audytu energetycznego budynku

AUDYT ENERGETYCZNY SIECI CIEPŁOWNICZEJ

Audyt Energetyczny Budynku

Obliczenie rocznych oszczędności kosztów energii uzyskanych w wyniku dociepleniu istniejącego dachu płaskiego płytą TR26FM

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

Projektowana charakterystyka energetyczna budynku

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

Projektowana charakterystyka energetyczna budynku

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

AUDYT ENERGETYCZNY REMONTOWY

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

Audyt energetyczny Zmiana mocy zamówionej. Łukasz Polakowski

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY. V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO im. Zbigniewa Herberta PRZY ULICY DEOTYMY 15A W SŁUPSKU

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA BUDYNKU

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

1. Strona tytułowa audytu energetycznego

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

GŁĘBOKA KOMPLEKSOWA MODERNIZACJA ENERGETYCZNA BUDYNKÓW PUBLICZNYCH GMINY UJAZD

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

DANE WEJŚCIOWE. Opłata za moc :

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY z raportem efektu ekologicznego

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU

AUDYT ENERGETYCZNY. Budynek mieszkalny wielorodzinny ul. Wilanowska 14A Konstancin-Jeziorna

Poprawa efektywności energetycznej i ekonomicznej na przykładzie zakładu metalurgicznego

AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU. Dla przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidzianego do realizacji w trybie Ustawy z dnia r.

AUDYT ENERGETYCZNY podstawa efektywnego projektu. Praktyczne doświadczenia

Audyt energetyczny budynku Domu Pomocy Społecznej Leśna Oaza w Słupsku

AUDYT ENERGETYCZNY. Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii w Morągu. ul. Kujawska Morąg

Transkrypt:

1. Dane identyfikacyjne budynku 1.1 Rodzaj budynku: budynek Ochotniczej Straży Pożarnej w Pniowcu 1.2 Rok budowy: około 1970 1.3 Inwestor (nazwa lub imię i nazwisko, adres do Gmina Tarnowskie Góry ul. Jagodowa ul. Rynek nr 4 korespondencji, kod: 42-600 miejscowość: Tarnowskie Góry 1.4 Adres PESEL*) (*w przypadku budynku: cudzoziemca nazwa i tel. - fax - numer dokumentu Tarnowskie powiat: województwo: Śląskie tożsamości): Góry Pesel: - Nazwa: - Nr. - 2. Nazwa, adres i numer regon firmy wykonującej audyt: nr 27 kod: 42-609 miejscowość: Tarnowskie Góry 3. Imię i nazwisko, adres oraz numer pesel audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis: mgr inż. Jarosław Kozub, 84-230 Rumia ul. Słowackiego 3; 74010803858 autoryzacja Krajowej Agencji Poszanowania Energii nr 0188, członek Stowarzyszenia Audytorów Energetycznych nr 1121 4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska i zakresy prac, posiadane kwalifikacje: Lp. Imię i nazwisko: Zakres udziału w opracowaniu audytu energetycznego: Posiadane kwalifikacje (w tym ew. uprawnienia) 1 Anna Sychowska pomiary, dokumentacja techniczna 2 Marcin Rosenow bilans energetyczny, obliczenia 3 - - 4 - - 5. Miejscowość: Rumia data wykonania opracowania: 22 czerwca 2015 6. Spis treści: 1 Karta audytu energetycznego str. 2 2 Zestawienie danych źródłowych do wykoniania audytu. str. 4 3 Cześć pierwsza - dane inwentaryzacyjne, wyznaczenie niezbędnych usprawnień termomodernizacyjnych str. 5 4 Inwentaryzacja - dane techniczne budynku str. 6 5 Inwentaryzacja - uproszczona dokumentacja techniczna - rysunki str. 7 6 Inwentaryzacja - opis techniczny elementow budynku i konstrukcji str. 8 7 Charakterystyka energetyczna budynku, opłaty, taryfy str. 10 8 Inwentaryzacja systemu grzewczego i instalacji str. 11 9 Obliczeniowy strumień powietrza wentylacyjnego str. 12 10 Ocena stanu technicznego budynku, wskazanie usprawnień str. 13 11 Dane klimatyczne, stopniodni str. 14 12 Część druga - analiza ekonomiczne poszczególnych usprawnień str. 15 13 Analiza ekonomiczna - ciepła woda użytkowa str. 19 14 Analiza ekonomiczna - system cieplny str. 20 15 Część trzecia - wybór optymalnego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, analiza ekonomiczna i energetyczna, wnioski str. 21 16 Zestawienie wybranych i zoptymalizowanych usprawnień str. 22 17 Prezentacja przyjętych wariantów modernizacji str. 24 18 Dokumentacja wyboru optymalnego wariantu str. 25 19 Wnioski, zestawienie str. 26 20 Załącznik 1 - bilans cieplny stanu obecnego str. 28 21 Zalacznik 2 - bilans cieplny poszczególnych wariantów str. 36 1

Budynek w całości 1. Dane ogólne 1. Konstrukcja / technologia budynku: 2. Liczba kondygnacji: - tradycyjna murowana 2 3. Kubatura części ogrzewanej [m 3 ] 1 001 4. Powierzchnia netto budynku [m 2 ] 338,00 5. Powierzchnia użytkowa części mieszkalnej [m 2 ] 0,00 6. Powierzchnia użytkowa lokali użytkowych oraz innych pomieszczeń niemieszkalnych [m 2 ] 338,00 7. Liczba mieszkań - 0 8. Liczba osób użytkujących budynek - 10 przygotowanie centralne w lokalnej kotłowni 9. Sposób przygotowania ciepłej wody wspomagane bojlerem 10. Rodzaj systemu ogrzewania budynku ogrzewanie z lokalnej kotłowni węglowej 11. Współczynnik kształtu A/V [1/m] 1,24 12. Inne dane charakteryzujące budynek budynek użyteczności publicznej 2. Współczynniki przenikania ciepła przez przegrody zewnętrzne [W/(m 2 K)] stan przed stan po modernizacją modernizacji 1. Dach nad poddaszem 3,24 3,24 2. Drzwi zewnętrzne 3,20 3,20 3. Drama garażowa stalowa 1,60 1,60 4. Okna PCV 1,40 1,40 5. Okna starego typu 3,12 1,10 6. Podłoga na gruncie 0,53 0,53 7. Podłoga poddasza 1,28 0,17 8. Ściana wewnętrzna 1,39 1,39 9. Ściana zewnętrzna 1,43 0,22 10. Luksfery 4,55 4,55 3. Sprawności składowe systemu grzewczego 1. Sprawność wytwarzania 0,82 0,82 2. Sprawność przesyłania 0,93 0,96 3. Sprawność regulacji i wykorzystania 0,77 0,88 4. Sprawność akumulacji 1,00 1,00 5. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia: 1,00 1,00 6. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby: 1,00 1,00 4. Charakterystyka systemu wentylacji 1. Rodzaj wentylacji (naturalna/mechaniczna) naturalna naturalna 2. Sposób doprowadzenia/odprowadzenia powietrza nieszczelności stolarki / kanały grawitacyjne nieszczelności stolarki / kanały grawitacyjne 3. Strumień powietrza wentylacyjnego [m 3 /h] 891 891 4. Liczba wymian 0,89 0,89 5. Charakterystyka energetyczna budynku 1. Obliczeniowa moc cieplna systemu ogrzewczego [kw] 54,8 26,2 2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie cwu [kw] 1,8 1,8 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia 3. sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu) [GJ/rok] 323,3 100,2 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku z uwzględnieniem 4. sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu [GJ/rok] 550,6 144,6 5. Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania c.w.u. [GJ/rok] 17,6 17,6 Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie, przeliczone na warunki sezonu 6. standardowego i na przygotowanie c.w.u. (służące do weryfikacji przyjętych [GJ/rok] Brak danych - składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła) Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w 7. standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego [kwh/(m 3 rok)] 89,8 27,8 i przerw w ogrzewaniu Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w 8. standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego [kwh/(m 3 rok)] 153,0 40,2 i przerw w ogrzewaniu Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w 9. standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego [kwh/(m 2 rok)] 452,9 118,9 i przerw w ogrzewaniu 2

Budynek w całości 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzania audytu) 1.a Cena 1 GJ na ogrzewanie [zł] 37,92 37,92 1.b Cena 1 GJ na produkcję c.w.u. [zł] 85,96 85,96 2. Opłata 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na miesiąc [zł] 0,00 0,00 3. Opłata za podgrzanie 1m 3 wody użytkowej [zł] 64,97 64,97 4. Opłata 1 MW mocy zamówionej na podgrzanie cwu na miesiąc [zł] 0,00 0,00 5. Opłata za ogrzewanie 1m 2 pow. użytkowej [zł] 5,15 1,35 6. Opłata abonamentowa [zł] - - 7. Opłata stała niezależnie od mocy [zł] - - 7. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowana suma kredytu [zł]: 273 367,40 Roczne zmniejszenie zapotrzebowania na energię [%] 71,45% Planowane koszty całkowite [zł] Roczna oszczędność kosztów energii [zł] 273 367,40 Premia termomodernizacyjna [zł] 30 793,34 15 396,67 3

Zestawienie aktów prawnych, norm oraz innych materiałów wykorzystanych do sporządzenia audytu 1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. nr 43 z dn. 18.03.2009 r., poz. 346). 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75 z dn. 15.06.2002 r., poz. 690 z późn. zmianami). 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej (Dz. U. 2014 poz. 888 z późn. zm.). 4. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. nr 223 z dn. 18.12.2008 r., poz 1459). 5. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011r. o efektywności energetycznej (Dz. U. nr 94 poz. 551 z późn. zm.). 6. ustawa z dnia 29 sierpnia 2014r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. 2014 poz. 1200 z późn. zm.). 7. PN-EN ISO 12831:2006. Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego. 8. PN-EN ISO 13790:2009. Energetyczne właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia. 9. PN-EN ISO 13370:2008. Właściwości cieplne budynków. Wymiana ciepła przez grunt. Metody obliczania. 10. Typowe lata meteorologiczne i statystyczne dane klimatyczne dla obszaru Polski do obliczeń energetycznych budynków. Baza danych opublikowana na stronie internetowej Ministrerstwa Infrastruktry. Podstawowe wytyczne inwestora, ustalenia Wysokość środków własnych, jaką inwestor może przeznaczyć na zadanie termomodernizacyjne wynosi 0 zł. 4

Część pierwsza Dane inwentaryzacyjne, wyznaczenie niezbędnych usprawnień termomodernizacyjnych 5

Inwentaryzacja - dane techniczne budynku Powierzchnia przegród zewnętrznych według rodzaju Dach nad poddaszem [m 2 ] Drzwi zewnętrzne [m 2 ] Drama garażowa stalowa [m 2 ] Okna PCV [m 2 ] Okna starego typu [m 2 ] Podłoga na gruncie [m 2 ] Podłoga poddasza [m 2 ] Ściana wewnętrzna [m 2 ] Ściana zewnętrzna [m 2 ] Luksfery [m 2 ] Zagłębienie w gruncie Najczęstsza wysokość w świetle Wysokość piwnicy w świetle Najczęstsza wysokość brutto liczba mieszkań Liczba użytkowników Liczba kondygnacji Liczba klatek schodowych [m] [m] [m] [m] [szt.] [szt.] [szt.] Powierzchnia użytkowa pomieszczeń mieszkalnych [m 2 ] Powierzchnia użytkowa pomieszczeń niemieszkalnych [m 2 ] Powierzchnia poddasza ogrzewanego [m 2 ] Powierzchnia pomieszczeń ogrzewanych pozostałych [m 2 ] Powierzchnia pomieszczeń ogrzewanych netto [m 2 ] Powierzchnia zabudowy [m 2 ] Całkowita powierzchnia brutto [m 2 ] Powierzchnia użytkowa [m 2 ] Kubatura netto ogrzewana [m 3 ] Całkowita kubatura brutto [m 3 ] Wysokości Inne dane techniczne Dane powierzchniowe budynku Dane kubaturowe budynku 253,2 7,1 29,8 30,6 5,4 157,2 147,6 24,7 577,3 5,8 0,00 3,35 0,00 3,65 0 10 2 1 0,00 338,00 0,0 0,0 338,0 217,0 434,0 338,00 1 001 1 785 Współczynnik kształtu A/V [1/m] 1,24 6

7

Opis do uproszczonej dokumentacji technicznej budynku Budynek Ochotniczej Straży Pożarnej Pniowiec ul. Druha Ignacego Sowy 4 w Tarnowskich Górach. Dane ogólne, forma architektoniczna Budynek użyteczności publicznej, wykorzystywany na cele straży pożarnej. Budynek powstał w latach '70 XX w. Obiekt - niepodpiwniczony, posiada trzy kondygnacje nadziemne. Dach wielospadowy. Konstrukcja budynku, technologia wykonania Fundamenty betonowe. Ściany murowane z cegły pełnej. Stropy ceramiczne. Konstrukcja dachu drewniana, dach kryty papą. Charakterystyka funkcjonalnoprzestrzenna Bryła budynku zbliżona do litery L, Główne wejście do budynku od strony elewacji południowo zachodniej. Dostęp na wyższe kondygnacje klatką schodową. Na parterze obiektu mieszczą się garaże wozów bojowych straży pożarnej. Elementy charakterystycz ne Dach wielospadowy. Wieża strażacka. 8

ELEWACJE Warstwa fakturowa, tynk Elewacja otynkowana tynkiem cementowo-wapiennym. Stolarka okienna i drzwiowa Stolarka okienna PCV. Stolarka drzwiowa drewniana, płycinowa oraz PCV. Rynny, rury spustowe, obróbki blacharskie, parapety Obróbki blacharskie, rury spustowe z blachy ocynkowanej. Parapety zewnętrzne PCV. Elementy charakterystycz ne Wrota garażowe. 9

STAN TECHNICZNY Warstwa fakturowa, tynk Stan techniczny elewacji zły. Widoczne spękania. Cokół Zły stan techniczny. Stolarka okienna Stan techniczny stolarki okiennej PCV dobry. Rynny i rury spustowe, obróbki blacharskie Rynny i rury spustowe w stanie dostatecznym i złym. Stolarka drzwiowa zewnętrzna Stan techniczny drzwi zewnętrznych dobry. 10

Inwentaryzacja - charakterystyka energetyczna budynku Moc zamówiona Moc zamówiona c.o. [kw] 0,0 Moc zamówiona c.w.u. [kw] 0,0 Sumaryczna moc zamówiona dla budynku [kw] 0,0 Sumaryczne średnie zużycie ciepła za lata poprzednie [GJ/a] Brak danych Za okres - - Koszty jednostkowe energi cieplnej (węgiel kamienny) Koszt paliwa [PLN/t] 948,00 zł Średnia wartośc opałowa [GJ/t] 25,00 Opłata zmienna za przesłane paliwo w przeliczeniu na jednostki energii cieplnej [PLN/GJ] 37,92 zł Koszty jednostkowe energi cieplnej (energia elektryczna) Opłata zmienna za przesłane paliwo [PLN/kWh] 0,58 zł Opłata zmienna za przesłane paliwo w przeliczeniu na jednostki energii cieplnej [PLN/GJ] 161,11 zł Procentowy udział poszczególnych źródeł energii cieplnej w bilansie c.o. budynku Rodzaj źródła Powierzchnia użytkowa Udział procentowy Paliwo stałe (węgiel kamienny) 0,00 100,00% SUMA 0,00 100% Procentowy udział poszczególnych źródeł energii cieplnej w bilansie c.w.u. budynku Rodzaj źródła Liczba mieszkańców Udział procentowy Paliwo stałe 0 61% Energia elektryczna 0 39% SUMA 0 100% Koszty jednostkowe energi c.o. (średnio) Opłata stała [PLN/MW*m-c] 0,00 zł Opłata zmienna [PLN/GJ] 37,92 zł Koszty jednostkowe energi cieplnej c.w.u. (średnio) Opłata stała [PLN/MW*m-c] 0,00 zł Opłata zmienna [PLN/GJ] 85,96 zł 11

Inwentaryzacja - charakterystyka systemu grzewczego oraz instalacji System grzewczy Rodzaj zasilania budynku, opis urządzeń Sposób użytkowania Budynek zasilany w ciepło z lokalnej kotłowni węglowej zlokalizowanej wewnątrz budynku. Instalacja c.o. na bazie grzejników żeliwnych stalowych oraz rur ożebrowanych. Automatyczna regulacja centralna, ręczna regulacja miejscowa. Zakłada się, że system pracuje z przerwami dobowymi i bez przerw tygodniowych. Obniżenia temperatury jedynie poprzez indywidualną regulację odbiorców. Modernizacje systemu po roku 1984 Montaż kotła węglowego Parametry wody sieciowej [st. C] 90/70 Zasilanie instalacji pompowe Parametry wody instalacyjnej [st. C] 90/70 Rodzaj grzejników / usytuowanie Rodzaj przewodów instalacyjnych Zawory z głowicami termostatycznymi Zawory regulacyjne podpionowe Dodatkowa izolacja za grzejnikami Prowadzenie / izolacja pionów Prowadzenie / izolacja poziomów Sprawność wytwarzania - 0,82 Sprawność przesyłania - 0,93 Sprawność regulacji i wykorzystania - 0,77 Sprawność akumulacji - 1,00 Współczynnik przerw tygodniowych - 1,00 Współczynnik przerw dobowych - 1,00 Sposób przygotowania c.w.u., opis urządzeń Rodzaj przewodów c.w.u. Perlatory na wylewkach Rodzaj instalacji wentylacyjnej Instalacja centralnego ogrzewania budynku żeliwne, stalowe, rury ożebrowane FAVIER / usytuowane pod oknami stalowe zamontowane zamontowane - po wierzchu / brak izolacji po wierzchu / brak izolacji Sprawności składowe systemu grzewczego przed modernizacją Instalacja ciepłej wody użytkowej Przygotowanie c.w.u. centralne w lokalnej kotłowni wspomagane eletrycznym podgrzewaczem akumulacyjnym. Stalowe Nie zamontowane Instalacja wentylacyjna i spalinowa Wentylacja grawitacyjna - wyciag powietrza za pomocą przewodów grawitacyjnych. Nawiew powietrza poprzez nieszczelności stolarki okiennej i drzwiowej. Obliczeniowa ilość powietrza wentylacyjnego - 891 Średni współćzynnik c r dla budynku - 1,00 Strumień powietrza wentylacyjnego - 891 12

Inwentaryzacja - obliczeniowa ilość powietrza wentylacyjnego Pomieszczenia Kondygnacja Rodzaj pomieszczenia Kubatura Krotność wymiany Sumarycz Garaże 219,0 0,5 110 Pom. użytkowe pozostałe 781,5 1 782 SUMA 891 Wielkości sumarycznie Obliczeniowa ilość powietrza wentylacyjnego Średni współczynnik korekcyjny (c r, c w ) Strumień powietrza wentylacyjnego przed modernizacją [m3/h] 891-1,00 [m3/h] 891 13

Stan techniczny budynku, wskazanie przedsięwzięć termomodernizacyjnych System grzewczy Element Stan techniczny Proponowane rozwiązanie Zasilanie budynku Budynek zasilany z kotłowni węglowej zlokalizowanej wewnątrz budynku. Dostateczny stan techniczny kotła i urządzeń Nie przewiduje się modernizacji. pomocniczych. Poziomy c.o. w piwnicy Brak Nie przewiduje się modernizacji. Konwektory żeliwne i stalowe oraz rury Przewiduje się wymianę instalacji c.o. - montaż nowych grzejników Urządzenia wykonawcze -ożebrowane z zaworami termostatycznymi. płytowych z zaworami termostatycznymi, montaż zaworów grzejniki c.o. Instalacja częściowo w złym stanie podpionowych, regulacja instalacji. technicznym. Przegrody zewnętrzne Element Stan techniczny Proponowane rozwiązanie Ściany zewnętrzne Przewiduje się docieplenie ścian zewnętrznych budynku przy pomocy Ściany zewnętrzne niedocieplone, zły stan styropianu o współczynniku przewodzenia ciepła maksymalnie 0,040 techniczny elewacji. W/mK. Stolarka okienna Stolarka PCV wymieniona w ostatnich latach w Przewiduje się wymianę okien drewnianych na stolarkę dobrym stanie technicznym, stolarka energooszczędną PCV o maksymalnym współczynniku przenikania drewniana w stanie złym. ciepła 1,1 W/m2K. Stolarka drzwiowa Drzwi zewnętrzne i bramy garażowe w dostatecznym stanie technicznym. Nie przewiduje się modernizacji. Dach / stropodach Dach wielospadowy w dostatecznym stanie technicznym, strop pod poddaszem niedocieplony. Przewiduje się docieplenie podłogi poddasza nieogrzewanego przy pomocy wełny mineralnej o współczynniku przewodzenia ciepła maksymalnie 0,038 W/mK. Instalacja c.w.u. Element Stan techniczny Proponowane rozwiązanie c.w.u. Wytwarzanie c.w.u.centralnie wspomagane bojlerem elektrycznym. Nie przewiduje się modernizacji. Wentylacja Element Stan techniczny Proponowane rozwiązanie Wentylacja W budynku nie odczuwa się niedoboru powietrza wentylacyjnego. Nie przewiduje się modernizacji. 14

Dane klimatyczne, stopniodni Normowa temp. w pomieszczeniach uzytkowych = 20,0 [ C] Stacja meteorologiczna: Katowice Miesiąc: T e (m) - Średnia wieloletnie temp. Ld(m) - liczba dni ogrzewanych I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII [ C] -1,9-2,4 3,0 8,2 13,4 16,0 17,8 17,7 13,0 9,3 4,2-2,0 31 28 31 30 5 0 0 0 5 31 30 31 Oblicz. temperatura zew., T emin [ C] -20 Temp. wew. Liczba stopniodni w roku Liczba stopniodni w danym miesiącu Sd_6 C 875 244,9 235,2 93,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 54,0 248,0 Sd_25 C 4 853 833,9 767,2 682,0 504,0 58,0 0,0 0,0 0,0 60,0 486,7 624,0 837,0 Sd_22 C 4 187 740,9 683,2 589,0 414,0 43,0 0,0 0,0 0,0 45,0 393,7 534,0 744,0 Sd_20 C 3 743 678,9 627,2 527,0 354,0 33,0 0,0 0,0 0,0 35,0 331,7 474,0 682,0 Sd_18 C 3 299 616,9 571,2 465,0 294,0 23,0 0,0 0,0 0,0 25,0 269,7 414,0 620,0 Sd_16 C 2 855 554,9 515,2 403,0 234,0 13,0 0,0 0,0 0,0 15,0 207,7 354,0 558,0 Sd_12 C 1 979 430,9 403,2 279,0 114,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 83,7 234,0 434,0 Sd_8 C 1 177 306,9 291,2 155,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 114,0 310,0 Sd_4 C 579 182,9 179,2 31,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 186,0 15

Część druga Analiza ekonomiczna poszczególnych usprawnień termomodernizacyjnych, optymalizacja usprawnień 16

Wybór optymalnego wariantu docieplenia ścian zewnętrznych budynku. Dane ogólne do obliczeń Opłata za 1MW mocy zamówionej O m = 0,00 zł/(mw) miesiąc Opłata za zużycie 1GJ lub koszt produkcji 1 GJ energii cieplnej O z = 37,92 zł/gj Obliczeniowa temperatura powietrza wewnętrznego, określona zgodnie z Polską Normą t wo = 20,0 C Obliczeniowa temperatura powietrza zewnętrznego dla danej strefy klimatycznej, określona zgodnie z Polską t zo = -20,0 C Normą Liczba stopniodni, Sd = 3 743 dzień K/a Współczynnik przenikania ciepła przegrody zewnętrznej, określony zgodnie z Polską Normą U= 1,43 W/(m 2 K) Powierzchnia ścian - powierzchnia zewnętrzna netto po odjęciu otworów okiennych i drzwiowych A Śc = 577,3 m 2 Jednostkowa roczna oszczędność kosztów energii w wyniku usprawnienia termomodernizacyjnego W E = 12,26 (zł K)/W a Opis przedsięwzięcia termomodernizacyjnego: Przewiduje się docieplenie ścian zewnętrznych budynku za pomocą styropianu o współczynniku przewodzenia ciepła λ = 0,04 W/mK. Na podstawie poniższej analizy ekonomicznej wykazano optymalną grubość izolacji równą 15 cm. Docieplenie o grubości 12 cm nie spełnia wymogów rozporządzenia. Ceny robót budowlanych określono na podstawie analizy rynku robót budowlanych. Wszystkie ceny zawierają podatek VAT 23 %. Rodzaj usprawnienia Cena jednostkowa DR U m DO ru SPBT Nu Docieplenie ścian - styropian - 15 cm 285,98 zł/m2 3,75 0,225 8 518,29 zł 19,381 165 093,37 zł Docieplenie ścian - styropian - 14 cm 282,90 zł/m2 3,50 0,238 8 423,61 zł 19,388 163 318,17 zł Docieplenie ścian - styropian - 18 cm 295,20 zł/m2 4,50 0,192 8 747,71 zł 19,482 170 418,96 zł Docieplenie ścian - styropian - 12 cm 276,75 zł/m2 3,00 0,270 8 195,87 zł - 159 767,78 zł Opór cieplny przegrody po modernizacji wynoszący R = 4,45 m2k/w jest większy od wymaganego wynoszącego Rmin = 4,0 m2k/w. Legenda: SPBT [lata] - Prosty czas zwrotu nakładów inwestycyjnych (Nu/DO ru ) DO ru [zł/rok]- Roczna oszczędność kosztów eksploatacyjnych w wyniku uprawnienia termomodernizacyjnego Nu [zł]- Planowane koszty robót DR m 2 K/W- Dodatkowy opór cieplny przegrody zewnętrznej U m W/m 2 K- Współczynnik przenikania ciepła przegród zewnętrznych, określony zgodnie z Polską Normą po dociepleniu 17

Wybór optymalnego wariantu wymiany okien drewnianych Dane ogólne do obliczeń Opłata za 1MW mocy zamówionej O m = 0,00 zł/(mw) miesiąc] Opłata za zużycie 1GJ lub koszt produkcji 1 GJ energii cieplnej O z = 37,92 zł/gj Obliczeniowa temperatura powietrza wewnętrznego, określona zgodnie z Polską Normą t wo = 20,0 C Obliczeniowa temperatura powietrza zewnętrznego dla danej strefy klimatycznej, określona zgodnie z t zo = -20,0 C Polską Normą Liczba stopniodni, Sd = 3 743 dzień K/a Współczynnik przenikania ciepła przegrody zewnętrznej, określony zgodnie z Polską Normą U= 3,12 W/(m 2 K) Powierzchnia okien do wymiany A = 5,4 m 2 Współczynniki przepływu powietrza przez szczeliny okien lub drzwi przed i po termomodernizacji, określane w oparciu o Tabelę 1 z rozporządzenia MI a 0 = 4,00 a 1 = 0,30 [m 3 /(m h dapa 2/3 )] Wartości współczynników korekcyjnych wg Tabeli 2 z rozporządzenia MI Wartości współczynników korekcyjnych wg Tabeli 2 z rozporządzenia MI Wartości współczynników korekcyjnych wg Tabeli 2 z rozporządzenia MI cr 0 = 1,20 - cm 0 = 1,20 - cm 1 = 1,00 - cw= 1,00 - Rodzaj usprawnienia Cena jednostkowa Cr U m DOrok+Dorw SPBT Nu Wymiana okien na stolarkę drewnianą lub PCV, U = 1,1 W/m2K Wymiana okien na stolarkę drewnianą lub PCV, U = 1,3 W/m2K Wymiana okien na stolarkę drewnianą lub PCV, U = 1,5 W/m2K Wymiana okien na stolarkę drewnianą lub PCV, U = 1,8 W/m2K 959,40 zł/m2 1,00 1,10 224,15 zł 22,942 5 142,38 zł 947,10 zł/m2 1,00 1,30 211,00 zł 24,059 5 076,46 zł 934,80 zł/m2 1,00 1,50 197,86 zł 25,324 5 010,53 zł 922,50 zł/m2 1,00 1,80 178,14 zł 27,757 4 944,60 zł Opis przedsięwzięcia termomodernizacyjnego: Przewiduje się wymianę okien drewnianych w pomieszczeniach użytkowych na stolarkę energooszczędną drewnianą lub PCV. Na podstawie analizy ekonomicznej przyjmuje się optymalny współczynnik przenikania ciepła okna na poziomie 1,1 W/m2K. Ceny robót budowlanych określono na podstawie analizy rynku robót budowlanych. Wszystkie ceny zawierają podatek VAT 23 %. Legenda: SPBT [lata] - Prosty czas zwrotu nakładów inwestycyjnych (Nu/DO ru ) DO ru [zł/rok]- Roczna oszczędność kosztów eksploatacyjnych w wyniku uprawnienia termomodernizacyjnego Nu [zł]- Planowane koszty robót DR m 2 K/W- Dodatkowy opór cieplny przegrody zewnętrznej U m W/m 2 K- Współczynnik przenikania ciepła przegród 18

Wybór optymalnego wariantu docieplenia podłogi nieogrzewanego poddasza Dane ogólne do obliczeń Opłata za 1MW mocy zamówionej O m = 0,00 zł/(mw) miesiąc Opłata za zużycie 1GJ lub koszt produkcji 1 GJ energii cieplnej O z = 37,92 zł/gj Obliczeniowa temperatura powietrza wewnętrznego, określona zgodnie z Polską Normą t wo = 20,0 C Obliczeniowa temperatura powietrza zewnętrznego dla danej strefy klimatycznej, określona zgodnie z Polską t zo = -20,0 C Normą Liczba stopniodni, Sd = 3 743 dzień K/a Współczynnik przenikania ciepła przegrody zewnętrznej, określony zgodnie z Polską Normą U= 1,28 W/(m 2 K) Powierzchnia stropu/dachu/podłogi poddasza A = 147,6 m 2 Jednostkowa roczna oszczędność kosztów energii w wyniku usprawnienia termomodernizacyjnego W E = 12,26 (zł K)/W a Opis przedsięwzięcia termomodernizacyjnego: Przewiduje się docieplenie podłogi nieogrzewanego poddasza wełną mineralną o współczynniku przewodzenia ciepła λ = 0,038 W/mK. Na podstawie poniższej analizy ekonomicznej wykazano optymalną grubość izolacji równą 20 cm. Docieplenie o grubości 15 cm nie spełnia wymogów rozporządzenia. Ceny robót budowlanych określono na podstawie analizy rynku robót budowlanych. Wszystkie ceny zawierają podatek VAT 23 %. Rodzaj usprawnienia Cena jednostkowa DR U m DO ru SPBT Nu Docieplenie podłogi poddasza - wełna mineralna - 20 cm 153,75 zł/m2 5,26 0,165 2 019,61 zł 11,240 22 699,65 zł Docieplenie podłogi poddasza - wełna mineralna - 25 cm 172,20 zł/m2 6,58 0,136 2 073,17 zł 12,263 25 423,61 zł Docieplenie podłogi poddasza - wełna mineralna - 30 cm 200,80 zł/m2 7,89 0,115 2 110,48 zł 14,047 29 645,74 zł Docieplenie podłogi poddasza - wełna mineralna - 15 cm 147,60 zł/m2 3,95 0,212 1 936,25 zł - 21 791,66 zł Opór cieplny przegrody po modernizacji wynoszący R = 6,044 m2k/w jest większy od wymaganego wynoszącego Rmin = 5,0 m2k/w. Legenda: SPBT [lata] - Prosty czas zwrotu nakładów inwestycyjnych (Nu/DO ru ) DO ru [zł/rok]- Roczna oszczędność kosztów eksploatacyjnych w wyniku uprawnienia termomodernizacyjnego Nu [zł]- Planowane koszty robót DR m 2 K/W- Dodatkowy opór cieplny przegrody zewnętrznej U m W/m 2 K- Współczynnik przenikania ciepła przegród zewnętrznych, określony zgodnie z Polską Normą po dociepleniu 19

Wybór optymalnego wariantu zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło do przygotowania c.w.u. Dane ogólne do obliczeń: O m0 = 0,00 [zł/(mw miesiąc] O z0 = 85,96 [zł/gj] O m1 = 0,00 [zł/gj] O z1 = 85,96 [zł/gj] Q ocw = 17,6 [GJ/rok] Q 1cw [GJ/rok] q ocw = 1,8 [kw] q 1cw [kw] SPBT [lata] DOr cw [zł/a] Ncw [zł] Opłata za 1MW mocy zamówionej przed modernizacją Opłata za zużycie 1GJ lub koszt produkcji 1 GJ energii cieplnej przed modernizacją Opłata za 1MW mocy zamówionej po modernizacji Opłata za zużycie 1GJ lub koszt produkcji 1 GJ energii cieplnej po modernizacji Zapotrzebowanie na ciepło przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, określone zgodnie z Polską Normą dotyczącą instalacji wodociągowych, wymagania w projektowaniu Zapotrzebowanie na moc cieplną na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, określone zgodnie z Polską Normą dotyczącą instalacji wodociągowych, wymagania w projektowaniu Prosty czas zwrotu nakładów inwestycyjnych Roczna oszczędność kosztów eksploatacyjnych w wyniku uprawnienia termomodernizacyjnego Planowane koszty robót Q 1 q 1 DOr cw SPBT Rodzaj usprawnienia Cena jednostkowa Ncw 17,6 1,8 0,00 0,000 Nie przewiduje się modernizacji. 0,00 zł 0,00 zł 17,6 1,8 0,00 - Brak modernizacji instalacji c.w.u. 0,00 Obliczenia zapotrzebowania na ciepło i moc cieplną dla potrzeb c.w.u. 0,35 dm3/m2*d Wartość jednostkowego dobowego zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową 10 st.c Przyjęta temperatura wody zimnej 55 st.c Przyjęta temperatura wody podgrzanej 0,1183 m 3 /dobę Średnie dobowe zapotrzebowanie na c.w.u. dla budynku (Q śrd ) 18 h/dobę Liczba godzin T rozbioru c.w.u. 32,38 % Średnia sprawność wytwarzania c.w.u. 17,6 GJ/a Średnie roczne zapotrzebowanie na ciepło c.w.u. dla budynku 0,007 m 3 /h Średnie godzinowe zapotrzebowanie na c.w.u. dla budynku (Q śrh ) 5,314 - Współczynnik nierównnomierności rozbioru wody 0,035 m 3 /h Maksymalne godzinowe zapotrzebowanie na c.w.u. dla budynku (Q maxh ) 1000 dm 3 Rzeczywista pojemnosc zasobników c.w.u. 1,8 kw Moc cieplna dla potrzeb c.w.u. bez uwzględnienia akumulacji (q maxh ) 1,8 kw Moc cieplna dla potrzeb c.w.u. z uwzględnieniem akumulacji zasobników Sprawności składowe systemu c.w.u. Sprawność Sprawność wytwarzania c.w.u. Sprawność przesyłu c.w.u. Sprawność akumulacji c.w.u. Przed modernizacją 0,77 0,70 0,60 Po modernizacji 0,77 0,70 0,60 20

Wybór optymalnego wariantu modernizacji systemu grzewczego Dane ogólne do obliczeń: O m = 0,00 O m1 = 0,00 [zł/(mw miesiąc] [zł/(mw miesiąc] O z = 37,92 [zł/gj] O z1 = 37,92 [zł/gj] Q 0co = 323,3 [GJ] Nu q 0 = 54,8 [kw] h 0 = 0,59 - h g - h d - h e - h s - w t0 1,00 - w d0 1,00 - SPBT DO ru [lata] [zł/a] [zł] Opłata za 1MW mocy zamówionej Opłata za 1MW mocy zamówionej po modernizacji systemu grzewczego Opłata za zużycie 1GJ lub koszt produkcji 1 GJ energii cieplnej Opłata za zużycie 1GJ lub koszt produkcji 1 GJ energii cieplnej po modernizacji systemu grzewczego Sezonowe zapotrzebowanie budynku na ciepło przed termomodernizacją, określone zgodnie z Polską Normą Zapotrzebowanie na moc cieplną budynku Sprawność ogólna systemu przed modernizacją Sprawność wytwarzania Sprawność wprzesyłania Sprawność regulacji i wykorzystania Sprawność akumulacji Współczynnik określający przerwyw ogrzewaniu w okresie tygodnia Współczynnik określający przerwyw ogrzewaniu w okresie doby Prosty czas zwrotu nakładów inwestycyjnych Roczna oszczędność kosztów eksploatacyjnych w wyniku usprawnienia termomodernizacyjnego Planowane koszty robót DO ru h 1 q 1 h g h d h e h s w t1 w d1 Rodzaj usprawnienia Cena jednostkowa SPBT N co 3 181,01 0,69 54,8 0,82 0,96 0,88 1,00 1,00 1,00 Modernizacja instalacji c.o. - montaż grzejników płytowych z zaworami termostatycznymi. 55 432,00 zł 17,43 55 432,00 zł 0,00 0,59 54,8 0,82 0,93 0,77 1,00 1,00 1,00 Brak modernizacji systemu grzewczego. - 0,00 0,00 0,59 54,8 0,82 0,93 0,77 1,00 1,00 1,00 Brak modernizacji systemu grzewczego. - 0,00 0,00 0,59 54,8 0,82 0,93 0,77 1,00 1,00 1,00 Brak modernizacji systemu grzewczego. - 0,00 21

Część trzecia Wybór optymalnego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, analiza ekonomiczna i energetyczna, wnioski 22

WYBRANE I ZOPTYMALIZOWANE USPRAWNIENIA TERMOMODERNIZACYJNE ZMIERZAJĄCE DO ZMNIEJSZENIA ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO W WYNIKU ZMNIEJSZENIA STRAT CIEPŁA PRZEZ PRZENIKANIE PRZEZ PRZEGRODY BUDOWLANE ORAZ WARIANTY PRZEDSIĘWZIĘĆ TERMOMODERNIZACYJNYCH DOTYCZĄCYCH MODERNIZACJI SYSTEMU WENTYLACJI I SYSTEMU PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ, USZEREGOWANE WEDŁUG ROSNĄCEJ WARTOŚCI SPBT L.p. Rodzaj i zakres usprawnienia termomodernizacyjnego albo wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowane koszty robót [zł] SPBT [lata] 1 2 3 Docieplenie podłogi nieogrzewanego poddasza -wełna mineralna o współczynniku przewodzenia ciepła 0,038 W/mK - 20 cm Docieplenie ścian zewnętrznych budynku - styropian o współczynniku przewodzenia ciepła 0,04 W/mK o grubości 15 cm. Wymiana okien drewnianych na stolarkę drewnianą lub PCV o maksymalnym współczynniku przenikania ciepła U = 1,1 W/m2K 22 699,65 11,24 165 093,37 19,38 5 142,38 22,94 23

RODZAJE USPRAWNIEŃ TERMOMODERNIZACYJNYCH SKŁADAJĄCE SIĘ NA OPTYMALNY WARIANT PRZEDSIĘWZIĘCIA TERMOMODERNIZACYJNEGO POPRAWIAJĄCY SPRAWNOŚĆ SYSTEMU GRZEWCZEGO L.p. Zakres usprawnienia termomodernizacyjnego albo wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Rodzaj usprawnienia termomodernizacyjnego albo wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Wartości sprawności składowych h oraz współczynników w 1 Wytwarzania ciepła, np. wymiana lokalnego wbudowanego źródła ciepła - h g = 0,82 2 Przesyłania ciepła, np. izolacja pionów zasilających - h d = 0,96 3 Regulacji systemu grzewczego, np. wprowadzenie automatyki pogodowej Modernizacja instalaci c.o. - montaż grzejników płytowych z zaworami termostatyczymi. h e = 0,88 4 5 6 Akumulacji ciepła, np. wprowadzenie zasobnika buforowego Uwzględnienie wprowadzenia przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia Uwzględnienie wprowadzenia przerw na ogrzewanie w ciągu doby - h s = 1,00 - w t = 1,00 - w d = 1,00 Sprawność całkowita systemu grzewczego - h whphrhe = 0,69 24

Prezentacja wybranych do analizy wariantów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego L.p. Wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Zapotrzebowanie Zapotrzebowanie na moc na moc szczytową c.o. szczytową c.w.u. dla wariantu (na dla wariantu (na podstawie podstawie obliczeń obliczeń zgodnych z PN zgodnych z PN [kw] [kw] Zapotrzebowanie na energię c.o. dla wariantu (na podstawie obliczeń zgodnych z PN) [GJ/a] Zapotrzebowanie na energię c.w.u. dla wariantu (na podstawie obliczeń zgodnych z PN) [GJ/a] Sprawność całkowita systemu Zużycie ciepła w sezonie grzewczym w przypadku realizacji wariantu [GJ/a] Zmniejszeni e rocznego zapotrzebowania na energię Koszty dodatkowe dla wariantu (projekt, audyt, nadzór) [zł] Modernizacja instalacji c.o. - montaż grzejników płytowych z zaworami termostatycznymi. Docieplenie podłogi nieogrzewanego poddasza -wełna mineralna o współczynniku przewodzenia ciepła 0,038 W/mK - 20 cm 1 26,2 1,8 100,2 17,6 0,693 162,2 71,45% 25 000,00 2 3 Docieplenie ścian zewnętrznych budynku - styropian o współczynniku przewodzenia ciepła 0,04 W/mK o grubości 15 cm. Wymiana okien drewnianych na stolarkę drewnianą lub PCV o maksymalnym współczynniku przenikania ciepła U = 1,1 W/m2K Modernizacja instalacji c.o. - montaż grzejników płytowych z zaworami termostatycznymi. Docieplenie podłogi nieogrzewanego poddasza -wełna mineralna o współczynniku przewodzenia ciepła 0,038 W/mK - 20 cm Docieplenie ścian zewnętrznych budynku - styropian o współczynniku przewodzenia ciepła 0,04 W/mK o grubości 15 cm. Modernizacja instalacji c.o. - montaż grzejników płytowych z zaworami termostatycznymi. 26,6 50,1 1,8 1,8 103,5 284,4 17,6 17,6 0,693 0,693 167,0 428,2 70,61% 24,65% 25 000,00 25 000,00 Docieplenie podłogi nieogrzewanego poddasza -wełna mineralna o współczynniku przewodzenia ciepła 0,038 W/mK - 20 cm 4 Modernizacja instalacji c.o. - montaż grzejników płytowych z zaworami termostatycznymi. 54,8 1,8 323,3 17,6 0,693 484,4 14,76% 20 000,00 25

DOKUMENTACJA WYBORU OPTYMALNEGO WARIANTU PRZEDSIĘWZIĘCIA TERMOMODERNIZACYJNEGO BUDYNKU Procentowa szczędność Planowane koszty Roczne oszczędności zapotrzebowania na Dwukrotność Optymalna kwota 16% kosztów Wariant przedsięwzięcia L.p. całkowite kosztów energii energię (z 20% kredytu rocznej kredytu całkowitych termomodernizacyjnego [zł] [zł/rok] uwzględnieniem [zł] oszczędności [zł]/[%] [zł] sprawności kosztów energii [zł] całkowitej) [%] 273 367,40 1 WARIANT 1 273 367,40 15 396,67 71,45% 54 673,48 43 738,78 30 793,34 100,00 2 WARIANT 2 268 225,02 15 216,03 70,61% 268 225,02 100,00 53 645,00 42 916,00 30 432,06 3 WARIANT 3 103 131,65 5 312,02 24,65% 4 WARIANT 4 75 432,00 3 181,01 14,76% 103 131,65 100,00 75 432,00 100,00 20 626,33 16 501,06 10 624,03 15 086,40 12 069,12 6 362,02 26

Wnioski 1. Budynek charakteryzuje się wysokim zapotrzebowaniem na energię cieplną i moc szczytowa wynikającym ze słabej termoizolacyjności przegród budowlanych. 2. Budynek znajduje się w złym stanie technicznym i wymaga przeprowadzenia gruntownych prac remontowych W wyniku przeprowadzonych analiz ekonomicznych zaleca się: Modernizację instalacji c.o. - montaż grzejników płytowych z zaworami termoststycznymi. Docieplenie podłogi nieogrzewanego poddasza -wełna mineralna o współczynniku przewodzenia ciepła 0,038 W/mK - 20 cm Docieplenie ścian zewnętrznych budynku - styropian o współczynniku przewodzenia ciepła 0,04 W/mK o grubości 15 cm. Wymiana okien drewnianych na stolarkę drewnianą lub PCV o maksymalnym współczynniku przenikania ciepła U = 1,1 W/m2K UWAGA: Na uzyskany w wyniku modernizacji efekt energetyczny zasadniczy wpływ ma zachowanie się użytkowników budynku, nastawy zaworów termostatycznych w lokalach, racjonalne wietrzenie pomieszczeń itp. Każda modernizacja budynku powinna zostać dokonana na podstawie projektu budowlanego W celu zachowania urządzeń w należytym stanie technicznym i funkcjonalnym, należy przeprowadzać okresowe kontrole i konserwacje zgodnie z zaleceniami producenta. mgr inż. Jarosław Kozub 27

Załącznik 1 Bilans energetyczny budynku przed modernizacją 28

ß µ Û - ª ±º ø ± ª ±Æ ø ªÊ ø ø Ʊ ªµ Ê fi ø ª ªÆ ª ß ß Æ ªº ±ºªÆ ø ª ± ± Ê ± ª flºæª Ê Æ± ªµ ø Ê øæ Œ± ª ± ø ø ±æ ª Ê ø ø ±Æ ª ø Ʊ ªµ Ê µ ºø ß Ê ÊƒÀ ªÆ ƒ ƒ ª µ ± ƒœ±æ± ªƒ ± ª Õ ƒ ±Æ ßÊ ±Æ ø ø ±æ ø ª Ʊ ªµ Ú ±æ ±Æ ø ø ±æ ø ª Ê Û Õ ÍÁÏÍ ª ø ª ª ±Ê Û ÔÓËÌÔÊÓ Í Û Õ ÔÌÈÁ ø ª µ ø ß ªÊ Õ Æª ø µ ø ß øê Ʊ ªµ ± ø ª ªÆø Æø ª Æ ø Ø ª Ê ÛÓ p ƪº ø Ʊ ø ª ªÆø Æø ª Æ ø Ø Ùª Ê ÈÙÍ p Õ ø ø ª ª±Æ± ± øê ø ± ª ±º ø ± ª ß µ ±æ ª æ ºß µ Ê ± ªÆ ø ± Æ ª ø ø æ ºß µ fl ÿ Ê ÌÌËÙ Ó æø Æø ± Æ ª ø ø æ ºß µ ÿ Ê Ô ÙÎ Ì Ã Ê ÏÓÏÓÈ Ê ÔÔÁÌÔ Ê ÎÏÌÎÁ øº ß µø ± ß ª ª Œÿ Ê Æ± ªµ ± ª ±æ ª ª ª ª æ ºß µ ÿ Ê ÎÏËÌÎ ß µ ±æ ª ª ± ± ª ± ø ± Æ ªæ± ø ø ø ª ªÆ Û Õ ÔÌÈÁ Õ ø ø ª ª±Æ± ± øê Õª ± ± ª ø ± Æ ªæ± ø ª ø ª ªÆ ø ± Æ ª ø ª ø ± ª Õ Æ ª ± ª Æ ø ª ß ø ß ª ±Û± Æ ª ø ª Ùÿ Ê ËÁÔÙ Ì Ò ÿù ºÊ ÌÓÌÙÌÏ Ÿ ÒÆ±µ ÿù ºÊ ËÁËÔÈ µ ÒÆ±µ ± ªÆ ø ± Æ ª ø ø æ ºß µ fl ÿ Ê ÌÌË Ó æø Æø ± Æ ª ø ø æ ºß µ ÿê Ô ÙÎ Ì µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª fl ÿ Ê ÁÎÍÙÍ Ò Ó iæ±µ µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª fl ÿ Ê ÓÍÎÙÈ µ Ò Ó iæ±µ µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª ÿ Ê ÌÓÌÙÓ Ò Ì iæ±µ µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª ÿ Ê ËÁÙË µ Ò Ì iæ±µ Õ Æ± ø Ô fl ºß ±Æ ÍÚÎ w ÔÁÁÏÛÓ ÔÎ Õfl Õ Ú ±Ú±Ú Ú ø µ± Ú 29

ß µ Û fi ø ø ± Æ ªæ± ø ø ø ª ªÆ ø ± Æ ª ø ª ±Æ ß Û Õ ÔÌÈÁ fi ø ª ªÆ ª ª Û ª ± ª ÌÍ ÌÏ ÌÓ Ì ÓË ÓÍ ÓÏ ÓÓ Ó ÔË ÔÍ ÔÏ ÔÓ œ ÓÈÁÙËÌ œ ª Ô ÎÙÍÓ œÿù º ÌÓÌÙÌÏ Ô Ë Í Ï Ó ÛÓ ÛÏ ÛÍ ÛË ÛÔ ÛÔÓ ÛÔÏ œ ÎÍÙÌÔ œ ÔËÙÁÁ œ ± ÛÌ ÙÎÔ œ ÛÔÓÔÙÔË œ œ œ œ ª œ ± œ œÿù º fi ª ºÙ à ª Ù œ œ œ œ ª ÿù œ ± œ œ ÿù º º p Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Õ ß ª ÌÔ ÛÔÙÁ ÏËÙÌÍ ÁÙÏË ÌÙÌÁ ÔÈÙÌÏ ÙÁËË ÔÙÍË ÔÌÙÈÍ ÍÌÙÌÓ ß ÓË ÛÓÙÏ ÏÏÙÈÈ ËÙÈÍ ÌÙÔÏ ÔÈÙÈÎ ÙÁËÁ ÓÙ Ë ÔÓÙÏÌ Í Ù Ë øæ ª ÌÔ ÌÙ ÌÍÙÍÓ ÈÙÓÁ ÓÙÎÓ ÔÌÙÌÎ ÙÁÈÔ ÌÙÎË ÔÌÙÈÍ ÏÓÙÁÌ ª ª Ì ËÙÓ ÓÌÙÌÈ ÏÙËÓ ÔÙÎÏ ÁÙÔÔ ÙÁÓ ÎÙ Ì ÔÌÙÌÓ ÓÔÙÁÈ ø ÌÔ ÔÌÙÏ ÔÔÙÍÁ ÓÙÍÍ ÙÍÍ ÏÙËÈ ÙÈÔÏ ÍÙÍ ÔÌÙÈÍ ÎÙÌÎ ªÆ ª ÔÍÙ ÎÙËË ÔÙÏÎ ÙÌÓ ÓÙËÎ ÙÏÈÎ ÍÙÎÁ ÔÌÙÌÓ ÔÙ Ï ª ÔÈÙË ÌÙÌÁ ÙÍÁ ÙÌÏ ÔÙÎÈ ÙÓËÓ ÍÙÁ ÔÌÙÈÍ ÙÔÈ Õ ªÆ ª ÔÈÙÈ ÌÙÈÎ ÙÈÏ ÙÌÁ ÔÙÍÍ ÙÌÔÁ ÎÙÁ ÔÌÙÈÍ ÙÓÎ Æ ª ª Ì ÔÌÙ ÔÓÙÓÏ ÓÙÈÏ ÙÈÔ ÎÙÓ ÙÈÈÔ ÏÙËÓ ÔÌÙÌÓ ÍÙÁ ø º ªÆ µ ÌÔ ÁÙÌ ÓÔÙÎÓ ÏÙÏË ÔÙÌÁ ËÙÓÔ ÙÁÔË ÌÙÓÎ ÔÌÙÈÍ ÔÁÙÁÁ ± øº Ì ÏÙÓ ÌÓÙÍÎ ÍÙÎÏ ÓÙÓÌ ÔÓÙÌÈ ÙÁÈÌ ÔÙËÁ ÔÌÙÌÓ ÌÁÙ ŸÆ º ª ÌÔ ÛÓÙ ÏËÙÍ ÁÙÎÓ ÌÙÏÔ ÔÈÙÏÓ ÙÁËÁ ÔÙÎÍ ÔÌÙÈÍ ÍÌÙËÔ ª ± ª ÓÈÌ ËÙÔ ÓÈÁÙËÌ ÎÍÙÌÔ ÔËÙÁÁ Ô ÎÙÍÓ ÙÁ Í Ì ÙÎÔ ÔÓÔÙÔË ÌÓÌÙÌÏ Õ Æ± ø Ó 30

ß µ Û ª ø ª ª Æø ª ªÆ ª ª ±Æ ß Û Õ ÔÌÈÁ ø ø ª Æ ø Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª ÔÓÙÓ µ ± ª Æ ª ÎÙÈ Æ ª Æ ª ÏÙÈ ø ø ª Æ ø Î ÙÌ ÓÓÙÁ ÏÙÈ Æ ª Æ ª ÎÙÈ µ ± ª Æ ª ÔÓÙÓ Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª ø ø ª Æ ø Î ÙÌ ø ø ª Æ ø Ÿ ÒŒ±µ µ ÒÆ±µ Æ ª Æ ª ÓÔÙÈÏ Í ÌÁ ÏÙÈ µ ± ª Æ ª ÓÍÙÓÌ ÈÓËÈ ÎÙÈ ÔËÙÁÁ ÎÓÈÎ ÏÙÔ Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª ÎÍÙÌÔ ÔÎÍÏ ÔÓÙÓ ø ø ª Æ ø Ù Ù ø ø ª Æ ø ÓÌÔÙËÍ ÍÏÏ Î Î ÙÌ Ô ÎÙÍÓ ÓÁÌÌÁ ÓÓÙÁ Œø ª ÏÍ ÙÈÎ ÔÓÈÁËÎ Ô Ù Õ Æ± ø Ì 31

ß µ Û ª ø ª ª ß µ- ª ªÆ ª ª ±Æ ß Û Õ ÔÌÈÁ ø Ó ÙÔ ß µ ª Æ ª ÈÁÙÁ ø ÈÁÙÁ ß µ ª Æ ª Ÿ ÒŒ±µ µ ÒÆ±µ ø Ì ÙÎÔ ËÏÈÏ Ó ÙÔ ß µ ª Æ ª ÔÓÔÙÔË ÌÌÍÍÓ ÈÁÙÁ Õ Œø ª ÔÎÔÙÍÁ ÏÓÔÌÍ Ô Ù Õ Æ± ø Ï 32

ß µ Û ª ø ª ª Æ ª Æ-º À fl Ò Ó i Ó ø øº ±ººø ª ÌÙÓÏÓ ÓÎÌÙÓÌ Æ ª Æ ª ÌÙÓ ÈÙ È Æø ø øæø ± ø ø ± ø ÔÙÍ ÓÁÙÈÈ µ ø ÔÙÏ Ì ÙÎÈ µ ø øæª ± ß ÌÙÔÓ ÎÙÌÍ ÙÎÓÁ ÔÎÈÙÓ ÔÙÓËÔ ÔÏÈÙÍÏ ø ø ª Æ ø ÔÙÌÁÔ ÓÏÙÍÍ ø ø ª Æ ø ÔÙÏÓË ÎÈÈÙÌ µ ªÆß ÏÙÎÏÎ ÎÙÈÍ Õ Æ± ø Î 33

ß µ Û Æ ª Ʊºß Æ Œ Ò i µ Ò Ì µ Ò µ i Ó i Ò ø øº ±ººø ª Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø Ù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù Ô ø - µø ªÆø øú ÙËÓ ÔË ÙËË Ù ÔÓ Ù ÓÎ ÙÔÍ ÎÎ ÓÙÎÔ ÙÔÎÍ -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê Ù Ï Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÌ Ë Ó i Ê ÌÙÓÏÓ À Õ µ ªÆß Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø ø ª Æ øù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù Î Æ µ ªÆ- æª ª ß ± ª Æ ÓÎÎ ÙËÏ Ù Î -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê Ù Ï Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÓÓ Ó i Ê ÏÙÎÏÎ Ÿ ± Ê Æªº ± ± ª Œ- ø ß ±µ± Ê ËÙÈ ± ± ø ± Ú µæø º ± øê ± Æ æ± º ± ± ø ± Ú µæø º ± øê ± Æ æ± º ÙÔ Ú ÔÙÏ ÓÓ ÙËÏ Ù ÈÔ Ù Ì ø ø ø ø ± øú ÙÔË Ô ÔÙÏÍ Ù ÔÈ ÙÔÎ ÔÙ Î ÔÁ ÙËÏ ÙÔÏÌ ÙÓ ÆÚ ÙÁ ÔË ÙËÏ ÙÓÓÓ Œ- ± ø ß ± -Æ Æ Æø ± ±Æø Æ ª ± ø ø Œ Ù Ó i Ò Ê ÔÙÏÌÈ Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÔÙËÁ Ó i Ê ÙÎÓÁ ÕÃŒ Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª Ù øæ µ ± ± Ê Æªº ± Ù ÓÎ ÙÔÍ ÎÎ ÓÙÎÔ ÙÔÎÍ ÙÔ øæ ø ± ª Æ ø º±æÆ ª ª ß ± ø øú ٠٠Πƪ ø ÙÓ ÓÎ ÓÙ ÁÍ ÙÓÎ Ù ÓÎ ÙÔÍ ÎÎ ÓÙÎÔ ÙÔÎÍ Ù ÔÎ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔË -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê ÙÔ Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÈËÔ Ó i Ê ÔÙÓËÔ Õ Æ± ø Í 34

ß µ Û Æ ª Ʊºß Æ Œ Ò i µ Ò Ì µ Ò µ i Ó i Ò Õ ø ø ª Æ ø Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø ø ª Æ øù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù Ô ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔÓ ÙÓÎ ÙÈÈ ÔË ÙËË ÙÌÓÎ ÙÔ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ ÙÔÓÓ -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÈÔÁ Ó i Ê ÔÙÌÁÔ Õ ø ø ª Æ ø Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø ø ª Æ øù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù ÔÎ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔË ÙÌË ÙÈÈ ÔË ÙËË ÙÏÁÏ Ù ÔÎ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔË -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê Ù Ï Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÈ Ó i Ê ÔÙÏÓË Õ Æ± ø È 35

Załącznik 2 Bilans energetyczny budynku dla optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 36

ß µ Û - ª ±º ø ± ª ±Æ ø ªÊ ø ø Ʊ ªµ Ê fi ø ª ªÆ ª ß ß æ ºß µ Û øæ ø ªÆ ß ª ± ± Ê ± ª flºæª Ê Æ± ªµ ø Ê øæ Œ± ª ± ø ø ±æ ª Ê ø ø ±Æ ª ø Ʊ ªµ Ê µ ºø ß Ê ÊƒÀ ªÆ ƒ ƒ ª µ ± ƒœ±æ± ªƒ ± ª Õ ƒ ±Æ ßÊ ±Æ ø ø ±æ ø ª Ʊ ªµ Ú ±æ ±Æ ø ø ±æ ø ª Ê Û Õ ÍÁÏÍ ª ø ª ª ±Ê Û ÔÓËÌÔÊÓ Í Û Õ ÔÌÈÁ ø ª µ ø ß ªÊ Õ Æª ø µ ø ß øê Ʊ ªµ ± ø ª ªÆø Æø ª Æ ø Ø ª Ê ÛÓ p ƪº ø Ʊ ø ª ªÆø Æø ª Æ ø Ø Ùª Ê ÈÙÍ p Õ ø ø ª ª±Æ± ± øê ø ± ª ±º ø ± ª ß µ ±æ ª æ ºß µ Ê ± ªÆ ø ± Æ ª ø ø æ ºß µ fl ÿ Ê ÌÌËÙ Ó æø Æø ± Æ ª ø ø æ ºß µ ÿ Ê Ô ÙÎ Ì Ã Ê ÔÌÈÎÌ Ê ÔÔÁÌÔ Ê ÓÎÍËÏ øº ß µø ± ß ª ª Œÿ Ê Æ± ªµ ± ª ±æ ª ª ª ª æ ºß µ ÿ Ê ÓÍÔÎË ß µ ±æ ª ª ± ± ª ± ø ± Æ ªæ± ø ø ø ª ªÆ Û Õ ÔÌÈÁ Õ ø ø ª ª±Æ± ± øê Õª ± ± ª ø ± Æ ªæ± ø ª ø ª ªÆ ø ± Æ ª ø ª ø ± ª Õ Æ ª ± ª Æ ø ª ß ø ß ª ±Û± Æ ª ø ª Ùÿ Ê ËÁÔÙ Ì Ò ÿù ºÊ Ô ÙÔË Ÿ ÒÆ±µ ÿù ºÊ ÓÈËÓÁ µ ÒÆ±µ ± ªÆ ø ± Æ ª ø ø æ ºß µ fl ÿ Ê ÌÌË Ó æø Æø ± Æ ª ø ø æ ºß µ ÿê Ô ÙÎ Ì µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª fl ÿ Ê ÓÁÍÙÏ Ò Ó iæ±µ µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª fl ÿ Ê ËÓÙÌ µ Ò Ó iæ±µ µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª ÿ Ê Ô ÙÔ Ò Ì iæ±µ µø µ ø ± Æ ªæ± ø ø Û ± Æ ª ø ª ÿ Ê ÓÈÙË µ Ò Ì iæ±µ Õ Æ± ø Ô fl ºß ±Æ ÍÚÎ w ÔÁÁÏÛÓ ÔÎ Õfl Õ Ú ±Ú±Ú Ú ø µ± Ú 37

ß µ Û fi ø ø ± Æ ªæ± ø ø ø ª ªÆ ø ± Æ ª ø ª ±Æ ß Û Õ ÔÌÈÁ fi ø ª ªÆ ª ª Û ª ± ª ÔÓ ÔÔ Ô Á Ë È Í œ ËÏÙÈÁ œ ª Ô ÎÙÍÌ œÿù º Ô ÙÔË Î Ï Ì Ó Ô œ ÔÍÙ Ë œ ÔËÙÌÓ ÛÔ ÛÓ ÛÌ ÛÏ ÛÎ ÛÍ ÛÈ ÛË ÛÁ ÛÔ ÛÔÔ œ ± ÛÌ ÙÎÔ ÛÔÓ ÛÔÌ œ ÛÔÓÔÙÔË œ œ œ œ ª œ ± œ œÿù º fi ª ºÙ à ª Ù œ œ œ œ ª ÿù œ ± œ œ ÿù º º p Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Ÿ ÒÆ±µ Õ ß ª ÌÔ ÛÔÙÁ ÔÏÙÍÎ ÓÙÈÔ ÌÙÓÈ ÔÈÙÌÏ ÙÁËË ÔÙÍË ÔÌÙÈÍ ÓÓÙÈÔ ß ÓË ÛÓÙÏ ÔÌÙÎÍ ÓÙÎ ÌÙ Ì ÔÈÙÈÎ ÙÁËÁ ÓÙ Ë ÔÓÙÏÌ ÓÓÙÏÁ øæ ª ÌÔ ÌÙ ÔÔÙ Á ÓÙ Ë ÓÙÏÌ ÔÌÙÌÎ ÙÁÎÏ ÌÙÎË ÔÌÙÈÍ ÔÓÙÏÔ ª ª Ì ËÙÓ ÈÙ Ë ÔÙÌË ÔÙÏË ÁÙÔÔ ÙËÓË ÎÙ Ì ÔÌÙÌÓ ÌÙËÍ ø ÌÔ ÔÌÙÏ ÌÙÎÏ ÙÈÍ ÙÍÏ ÏÙËÈ ÙÏÈÔ ÍÙÍ ÔÌÙÈÍ ÙÓÓ ªÆ ª ÔÍÙ ÔÙÈÎ ÙÏÔ ÙÓÁ ÓÙËÎ ÙÓÍÍ ÍÙÎÁ ÔÌÙÌÓ Ù Ô ª ÔÈÙË ÔÙ Ï ÙÓ ÙÌÏ ÔÙÎÈ ÙÔÎÓ ÍÙÁ ÔÌÙÈÍ Ù Õ ªÆ ª ÔÈÙÈ ÔÙÓ ÙÓÔ ÙÏÓ ÔÙÍË ÙÔÈÁ ÎÙÁ ÔÌÙÈÍ Ù Æ ª ª Ì ÔÌÙ ÌÙÈÌ ÙÈË ÙÈ ÎÙÓÔ ÙÎÎÔ ÏÙËÓ ÔÌÙÌÓ ÙÏÓ ø º ªÆ µ ÌÔ ÁÙÌ ÍÙÎÓ ÔÙÓË ÔÙÌÏ ËÙÓÔ ÙËÓÔ ÌÙÓÎ ÔÌÙÈÍ ÌÙÌË ± øº Ì ÏÙÓ ÁÙËÁ ÔÙËÈ ÓÙÔÎ ÔÓÙÌÈ ÙÁÎÁ ÔÙËÁ ÔÌÙÌÓ ÔÔÙÈ ŸÆ º ª ÌÔ ÛÓÙ ÔÏÙÈÓ ÓÙÈÓ ÌÙÓÁ ÔÈÙÏÓ ÙÁËÁ ÔÙÎÍ ÔÌÙÈÍ ÓÌÙ ª ± ª ÓÈÌ ËÙÔ ËÏÙÈÁ ÔÍÙ Ë ÔËÙÌÓ Ô ÎÙÍÌ ÙËÓÓ Ì ÙÎÔ ÔÓÔÙÔË Ô ÙÔË Õ Æ± ø Ó 38

ß µ Û ª ø ª ª Æø ª ªÆ ª ª ±Æ ß Û Õ ÔÌÈÁ Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª ÈÙÓ ø ø ª Æ ø µ ± ª Æ ª Ô ø ø ª Æ ø ÔËÙÔ Æ ª Æ ª ÁÙÈ ÏÈ ÁÙÈ Æ ª Æ ª Ô µ ± ª Æ ª ÈÙÓ Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª ø ø ª Æ ø ÔËÙÔ ø ø ª Æ ø Ÿ ÒŒ±µ µ ÒÆ±µ Æ ª Æ ª ÓÔÙÈÎ Í ÏÓ ÁÙÈ µ ± ª Æ ª ÓÓÙÏÔ ÍÓÓÎ Ô Ù ÔËÙÌÓ Î Á ËÙÓ Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª ÔÍÙ Ë ÏÏÍË ÈÙÓ ø ø ª Æ ø Ù Ù ø ø ª Æ ø Ï ÙÍÌ ÔÔÓËÎ ÔËÙÔ Ô ÎÙÍÌ ÓÁÌÏÔ ÏÈÙ Œø ª ÓÓÏÙËÓ ÍÓÏÎÔ Ô Ù Õ Æ± ø Ì 39

ß µ Û ª ø ª ª ß µ- ª ªÆ ª ª ±Æ ß Û Õ ÔÌÈÁ ø Ó ÙÔ ß µ ª Æ ª ÈÁÙÁ ø ÈÁÙÁ ß µ ª Æ ª Ÿ ÒŒ±µ µ ÒÆ±µ ø Ì ÙÎÔ ËÏÈÏ Ó ÙÔ ß µ ª Æ ª ÔÓÔÙÔË ÌÌÍÍÓ ÈÁÙÁ Õ Œø ª ÔÎÔÙÍÁ ÏÓÔÌÍ Ô Ù Õ Æ± ø Ï 40

ß µ Û ª ø ª ª Æ ª Æ-º À fl Ò Ó i Ó ø øº ±ººø ª ÌÙÓÏÓ ÓÎÌÙÓÌ Æ ª Æ ª ÌÙÓ ÈÙ È Æø ø øæø ± ø ø ± ø ÔÙÍ ÓÁÙÈÈ µ ø ÔÙÏ Ì ÙÎÈ µ ø øæª ± ß ÔÙÔ ÎÙÌÍ ÙÎ Ë ÔÎÈÙÓ ÙÔÍÎ ÔÏÈÙÍÏ ø ø ª Æ ø ÔÙÌÁÔ ÓÏÙÍÍ ø ø ª Æ ø ÙÓÓÎ ÎÈÈÙÌ µ ªÆß ÏÙÎÏÎ ÎÙÈÍ Õ Æ± ø Î 41

ß µ Û Æ ª Ʊºß Æ Œ Ò i µ Ò Ì µ Ò µ i Ó i Ò ø øº ±ººø ª Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø Ù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù Ô ø - µø ªÆø øú ÙËÓ ÔË ÙËË Ù ÔÓ Ù ÓÎ ÙÔÍ ÎÎ ÓÙÎÔ ÙÔÎÍ -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê Ù Ï Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÌ Ë Ó i Ê ÌÙÓÏÓ À Õ µ ªÆß Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø ø ª Æ øù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù Î Æ µ ªÆ- æª ª ß ± ª Æ ÓÎÎ ÙËÏ Ù Î -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê Ù Ï Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÓÓ Ó i Ê ÏÙÎÏÎ Ÿ ± Ê Æªº ± ± ª Œ- ø ß ±µ± Ê ËÙÈ ± ± ø ± Ú µæø º ± øê ± Æ æ± º ± ± ø ± Ú µæø º ± øê ± Æ æ± º ÙÔ Ú ÔÙÏ ÓÓ ÙËÏ Ù ÈÔ Ù Ì ø ø ø ø ± øú ÙÔË Ô ÔÙÏÍ Ù ÔÈ ÙÔÎ ÔÙ Î ÔÁ ÙËÏ ÙÔÏÌ ÙÓ ÆÚ ÙÁ ÔË ÙËÏ ÙÓÓÓ Œ- ± ø ß ± -Æ Æ Æø ± ±Æø Æ ª ± ø ø Œ Ù Ó i Ò Ê ÔÙÎÔÈ Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÔÙÁÈ Ó i Ê ÙÎ Ë ÕÃŒ Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ Õ Æ± ±º ª± Æ Ú ±ººø ª Ù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ÙÓ Ù ÌË Í ÙÈÎ ÎÙÓÍÌ Ù ÓÎ ÙÔÍ ÎÎ ÓÙÎÔ ÙÔÎÍ ÙÔ øæ ø ± ª Æ ø º±æÆ ª ª ß ± ø øú ٠٠Πƪ ø ÙÓ ÓÎ ÓÙ ÁÍ ÙÓÎ Ù ÓÎ ÙÔÍ ÎÎ ÓÙÎÔ ÙÔÎÍ Ù ÔÎ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔË -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê ÙÔ Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÍÙ ÏÏ Õ Æ± ø Í 42

ß µ Û Æ ª Ʊºß Æ Œ Ò i µ Ò Ì µ Ò µ i Ó i Ò Ó i Ê ÙÔÍÎ Õ ø ø ª Æ ø Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø ø ª Æ øù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù Ô ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔÓ ÙÓÎ ÙÈÈ ÔË ÙËË ÙÌÓÎ ÙÔ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ ÙÔÓÓ -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÙÈÔÁ Ó i Ê ÔÙÌÁÔ Õ ø ø ª Æ ø Œ±º ø Æ ª ƱºßÊ ø ø ª Æ øù øæ µ ± ± Ê Æªº ± ± ª Ù ÔÎ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔË ÙÌË ÙÈÈ ÔË ÙËË ÙÏÁÏ Ù ÔÎ ª ª ± ±Û ø ª øú ÙËÓ ÔËÎ ÙËÏ Ù ÔË ÙÔÎ ± ß ª ªÚ Ù Ï Ì ÔÙÏÍ ÌÙÈÎ -Æ Æ ª ± ø ø ª Æ Œ Ù Ó i Ò Ê ÙÔÌ -Æ Æ ª ± ø ø ø ª Æ Œ ª Ù Ó i Ò Ê Ù Ï Õ ø ± ±Æ- Æ ª ± ø ø Æ ª ±º ª ø ŒÙ Ó i Ò Ê ÏÙÏÎ Ó i Ê ÙÓÓÎ Õ Æ± ø È 43