Ponadnarodowe i krajowe regulacje rachunkowości (Dyrektywy UE, MSR/MSSF, UoR, KSR). Organizacja rachunkowości i dokumentowanie zasad (polityki) rachunkowości
ŹRÓDŁA REGULACJI RACHUNKOWOŚCI Regulacje Rachunkowości Regulacje prawne Regulacje środowiskowe Kodeksy, ustawy Standardy Rachunkowości Regulacje autonomiczne Krajowe Międzynarodowe Względem prawa podatkowego Regulacje pozostające pod wpływem prawa podatkowego HARMONIZACJA Ujednolicenie zasad Zniwelowanie różnic Porównywalność w skali światowej
HIERACHIA PRZEPISÓW PRAWA DLA STOSUJĄCYCH UR Obowiązek stosowania UR w całości Możliwość stosowania KSR w zakresie nie uregulowanym przez UR Możliwość stosowania KSR w zakresie nie uregulowanym przez UR
Struktura Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości FUNDACJA IASC 19 fundatorów dokonuje nominacji, sprawuje nadzór i zarządza funduszami RADA 12 członków zatwierdza standardy, Projekty standardów, interpretacje Stały komitet ds. interpretacji Grupa doradcza 20-30 członków Komitet Sterujący Najważniejsze przedsięwzięcia ujęte W programie działań
Regulacje Rady Międzynarodowych Standardów rachunkowości Międzynarodowe Standardy Założenia koncepcyjne Rachunkowości Interpretacja Stałego Komitetu ds. interpretacji Międzynarodowe standardy Sprawozdawczości Finansowej Uzupełnianie MSR wycena pomiar wyniku prezentacja
HIERACHIA PRZEPISÓW PRAWA DLA STOSUJĄCYCH MSR/MSSF Wycena aktywów i pasywów wg MSR Sporządzanie sprawozdań wg MSR Obowiązek stosowania UR, ale tylko w zakresie nieuregulowanym przez MSR Możliwość stosowania KSR w zakresie nie uregulowanym przez MSSF oraz UR
MSR KIMSF SKI MSSF ZAŁOŻENIA KONCEPCYJNE
Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej są poprzedzone Założeniami koncepcyjnymi sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych. LP. Zawartość paragrafy 1. Wstęp 1-11 2. Cel sprawozdań finansowych 12-21 3. Założenia podstawowe (zasady 22-23 memoriału i kontynuacji działalności) 4. Cechy jakościowe sprawozdania 24-46 finansowego 5. Składniki sprawozdania finansowego 47-81 6. Ujmowanie poszczególnych składników w sprawozdaniu finansowym (aktywa, zobowiązania, przychody, koszty) 82-98 7. Wycena składników sprawozdania 99-101 finansowego 8. Koncepcja kapitału i zachowania kapitału 102-110
Zasadniczym osiągnięciem założeń koncepcyjnych MSSF jest zdefiniowanie elementów tworzących sprawozdanie finansowe. składnik aktywa Zobowiązanie Kapitał własny Przychód Koszt charakterystyka - zasoby generujące w przyszłości korzyści ekonomiczne, - kontrolowane przez jednostkę, - wynikające z przeszłych zdarzeń - prawdopodobne przyszłe wypływy zasobów zawierających korzyści ekonomiczne, - wynikające z obecnego obowiązku, - będące rezultatem przeszłych zdarzeń Udział pozostały w aktywach jednostki po odjęciu zobowiązań - zwiększenie korzyści ekonomicznych w trakcie roku obrotowego, - w formie uzyskania i ulepszenia aktywów lub zmniejszenia zobowiązań, - powodujące zwiększenie kapitału własnego, z wyjątkiem wkładów wnoszonych przez właścicieli - zmniejszenie korzyści ekonomicznych w trakcie okresu obrotowego, - w formie rozchodu lub spadku wartości aktywów albo powstania zobowiązań, - powodujące zmniejszenie kapitału własnego, z wyjątkiem podziału kapitału na rzecz właścicieli.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego nr 1606/2002 w sprawie stosowania MSR Grupy podmiotów Sprawozdania finansowe Jednostki, których papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na regulowanym rynku Banki Emitenci papierów wartościowych ubiegający się lub zamierzający się ubiegać o dopuszczenie do obrotu na regulowanym rynku w krajach EOG Jednostki będące częścią grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF Skonsolidowane Obowiązkowo stosują MSSF Obowiązkowo stosują MSSF Mogą stosować MSSF jednostkowe Mogą stosować MSSF
Począwszy od 1.01.2005 roku wprowadzono obowiązek sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości przez emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, oraz banki. skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów wyłącznie dłużnych papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu w Polsce (od dnia 1.01.2008 roku prawo to stało się obowiązkiem).
Prawo do sporządzenia sprawozdań finansowych zgodnie z MSSF zostało również rozszerzone na: jednostkowe sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, jednostkowe i skonsolidowane sprawozdania emitentów papierów wartościowych ubiegających się lub zamierzających się ubiegać o ich dopuszczenie do publicznego obrotu w Polsce lub do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jednostkowe sprawozdania finansowe jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR, skonsolidowane sprawozdania finansowe jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdania zgodnie z MSR,
Zmiany te były następstwem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 1606/2002 w sprawie stosowania MSR oraz przyjęcia rozporządzeniami Komisji Europejskiej treści Międzynarodowych Standardów Rachunkowości opracowanych i zatwierdzonych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.
Powiązania jednostek Podmioty nadrzędne Podmiot dominujący Wspólnik Znaczący inwestor Podmioty podporządkowane Podmioty zależny Podmioty współzależne Podmioty stowarzyszone
Nr MSR Nazwa 1 Prezentacja sprawozdań finansowych 2 Zapasy 7 Rachunek przepływów pieniężnych 8 Zasady(polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów 10 Zdarzenia następujące po dniu bilansu 11 Umowy o usługę budowlaną 12 Podatek dochodowy
16 Rzeczowe aktywa trwałe 17 Leasing 18 Przychody 19 Świadczenia pracownicze 20 Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej 21 Skutki zmian kursów wymiany walut obcych 23 Koszty finansowania zewnętrznego 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych 26 Rachunkowość i sprawozdawczość programów świadczeń emerytalnych
27 Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych 29 Sprawozdawczość finansowa w warunkach hiperinflacji 31 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach 32 Instrumenty finansowe prezentacja 33 Zysk przypadający na jedną akcję 34 Śródroczna sprawozdawczość finansowa 36 Utrata wartości aktywów 37 Rezerwy, zobowiązania i aktywa warunkowe 38 Wartości niematerialne i prawne 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena 40 Nieruchomości inwestycyjne 41 Rolnictwo
MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność w trakcie zaniechania MSSF 2 Płatności w formie akcji własnych MSSF 6 Eksploatacja i szacowanie aktywów mineralnych MSSF 7 Instrumenty finansowe MSSF8 Segmenty operacyjne działalności MSSF 9 Instrumenty Finansowe MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne MSSF 12 Ujawnianie informacji na temat udziałów w innych jednostkach MSSF 13 Wycena wartości godziwej
Poziomy klasyfikacyjne zasad rachunkowości Fundamentalne Zasada kontynuacji działania Zasada memoriałowa Nadrzędne Zasada ostrożności Zasada współmierności kosztu historycznego
Nadrzędne zasady Rachunkowości Zasada kontynuacji działania Zasada memoriału Przykład 2: Jednostka nabyła 5.01. 2012r. 10 000 par butów w cenie 60,-zł/szt. Termin płatności 5 luty. W styczniu sprzedano do sklepów 3 000 par butów po cenie 100 zł/szt. Umowa ze sklepami detalicznymi przewiduje realizację płatności każdego 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towarów. Wskazać zakres informacji kasowej i memoriałowej w styczniu. Rozwiązanie: Zasada kasowa: Zasada memoriałowa:
Zasada ostrożnej wyceny Przykład3: Przedsiębiorstwo X posiada należności w wysokości 300 000. Na dzień bilansowy podmiot ma informacje o złej kondycji finansowej swojego odbiorcy. Jeżeli z analizy i przeprowadzonych rozmów z kontrahentem ustalono ( podpisano porozumienie), że spłaci on 75% należności. Zasada kosztu historycznego Przykład4: Przedsiębiorstwo nabyło ŚT w postaci gruntów za 80 000,- zł. Będzie wykazywało je w bilansie w kolejnych okresach sprawozdawczych dokładnie w takiej samej wartości, bez względu na to, że rynkowa wartość tych gruntów w bieżącym okresie sprawozdawczym może wynieść 110 000. Oznacza to, że w sprawozdaniu realna, rynkowa wartość gruntu nieujawniona w sprawozdaniu finansowym 30 000,- zł.
Wartość godziwa: Kwota, za którą dany składnik majątku mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane, na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi oraz niepowiązanymi ze sobą stronami Nowa, wspólna dla wszystkich standardów, definicja wartości godziwej brzmi następująco- MSSF 13: Wartość godziwa to cena, którą otrzymałby sprzedający składnik aktywów lub zapłaciłby przekazujący zobowiązanie w zwykłej transakcji między uczestnikami rynku dokonanej w dniu wyceny. MSSF 13 zawiera szereg wyjaśnień i wskazówek umożliwiających przeprowadzenie wyceny zgodnie z powyższą definicją.
za wartość godziwą można przyjąć: Wartość oszacowaną na podstawie cen rynkowych - ceny rynkowe; Wartość według niezależnej wyceny; Aktualną cenę nabycia lub koszt wytworzenia, z uwzględnieniem aktualnego stopnia zużycia; Cenę sprzedaży netto; Dla kwot wymagających zapłaty przyjmuje się ich kwotę zdyskontowaną; Dla papierów wartościowych przyjmuje się aktualny kurs notowań pomniejszony o koszty sprzedaży.
Zasada współmierności kosztów i przychodów Przykład5: Jednostka zakupiła 1 000 par butów po 100 zł/parę w styczniu, natomiast sprzedano je dopiero w marcu po 150 zł/szt.
Zasady wyceny składników sprawozdania finansowego Wycena jest procesem, który zmierza do ustalenia wartości poszczególnych elementów sprawozdania finansowego wyrażonych pieniężnie. Wycenę można przeprowadzić wg: Kosztu historycznego - wycena dokonywana jest wg ceny nabycia ( kosztu wytworzenia) lub według kosztu jaki trzeba będzie ponieść w wyniku wypełnienia zobowiązań. Ceny sprzedaży netto możliwej do uzyskania- składniki wyceniane są wg kwot netto, które podmiot spodziewa się uzyskać w wyniku sprzedaży danego składnika, Kosztu wytworzenia odpowiada kosztom jakie trzeba obecnie ponieść, aby nabyć lub wytworzyć taki składnik aktywów, Wartości bieżącej- najbardziej złożona metoda wyceny nazywana jest zaktualizowaną wartością netto. Aktywa wycenia się w bieżącej zdyskontowanej wartości przyszłych wpływów pieniężnych netto, a zobowiązania w bieżącej zdyskontowanej wartości przyszłych wydatków pieniężnych netto, które jak się oczekuje będą wymagane do uregulowania.
Krajowe Standardy Rachunkowości KSR 1 Rachunek Przepływów Pieniężnych KSR2 Podatek dochodowy KSR 3 Niezakończone usługi budowlane KSR 4 Utrata wartości aktywów KSR 5 Leasing, najem i dzierżawa KSR 6 Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe. KSR 7 Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym ujęcie i prezentacja
Krótka charakterystyka poszczególnych KSR
KSR2 -Podatek Dochodowy Odroczony Odroczony podatekelement rachunkowości Rozbieżność prawa Prawo bilansowe
Zasady prezentacji Rachunek Zysków i Strat Bilans -Podatek bieżący - Podatek Odroczony Aktywa- aktywa Pasywa- rezerwy