PROTOKÓŁ Z XVIII POSIEDZENIA KOMITETU MONITORUJĄCEGO REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO NA LATA 2007-2013 z dnia 5 września 2012 r. Osiemnaste posiedzenie Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 odbyło się 5 września 2012 roku w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach z inicjatywy Przewodniczącego Komitetu Monitorującego Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Pana Adama Jarubasa. W posiedzeniu uczestniczyły 22 osoby z prawem głosu (stali Członkowie oraz Zastępcy), ponadto w charakterze Obserwatorów bez prawa do głosowania uczestniczyły 23 osoby. W posiedzeniu wzięli udział: Przewodniczący Adam Jarubas Strona rządowa Edyta Suchoń Michał Warszawski Agnieszka Dawydzik Karol Tofil Strona samorządowa Kazimierz Kotowski Grzegorz Orawiec Jerzy Środa Mieczysław Pastuszko Roman Wojcieszek Tadeusz Sułek Elżbieta Frejowska Anna Grajko Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Dyrektor Wydziału Organizacji i Kadr ŚUW Zastępca Dyrektora Wydziału Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji ŚUW Departament Koordynacji i Wdrażania Programów Regionalnych, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Innowacji i Przemysłu Ministerstwo Gospodarki Członek Zarządu Województwa Świętokrzyskiego Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWŚ Zastępca Dyrektora Departamentu Nieruchomości, Geodezji i Planowania Przestrzennego UMWŚ Dyrektor Wydziału Projektów Strukturalnych i Strategii Miasta, Miasto Kielce Prezydent Miasta Skarżysko - Kamienna Wójt Gminy Złota Wójt Gminy Nagłowice Wójt Gminy Łubnice 1
Zbigniew Matyśkiewicz Andrzej Kruzel Starosta Włoszczowski Starosta Staszowski Partnerzy społeczni i gospodarczy Aleksander Kabziński Konfederacja Pracodawców Polskich Waldemar Bartosz Przedstawiciel NSZZ Solidarność Dariusz Michalski Fundacja Rozwoju Regionu PIERZCHNICA Andrzej Neimitz Politechnika Świętokrzyska Ewa Holisz Zakład Doskonalenia Zawodowego w Kielcach Krzysztof Grysa Wyższa Szkoła Handlowa w Kielcach Dorota Tekieli - Bisińska Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa w Kielcach Obserwatorzy Irena Sochacka Edmund Kaczmarek Przybyli Goście Mariusz Mielczarek Prof. Jacek Szlachta Prof. Janusz Zaleski Łukasz Bilski Marek Nowak Ryszard Maj Katarzyna Pustuła Jadwiga Głowienka Aleksandra Makowska Jas Monika Krzysztof Kopeć Błażej Nowiński Seweryn Elwira Ewa Cisowska Kusak Anna Kucharczyk Kamila Piotrowska Grzegorz Łucki Anna Chlewicka - Zwierzyk Malinowska Edyta Edyta Smolich Tomasz Janusz Dyrektor Departamentu Funduszy Strukturalnych Starosta Jędrzejowski Komisja Europejska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Prezes Zarządu Wrocławskiej Agencji Rozwoju Regionalnego Prezes ŚCiTT Urząd Miasta Ostrowiec Świętokrzyski Politechnika Świętokrzyska Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan I. Otwarcie posiedzenia i uroczyste powitanie gości Spotkanie rozpoczęło się zgodnie z harmonogramem, tj. o godz. 11.30. Posiedzeniu przewodniczył Pan Adam Jarubas Przewodniczący Komitetu Monitorującego RPOWŚ 2007-2013. Pan Marszałek uroczyście powitał zebranych gości i przystąpił do realizacji porządku obrad. 2
II. Przyjęcie porządku obrad Pan Adam Jarubas Marszałek Województwa przedstawił następujący porządek obrad: 1. Otwarcie posiedzenia i powitanie gości, 2. Przyjęcie porządku obrad, 3. Podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia Protokołu z XVII posiedzenia Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, 4. Informacja na temat aktualnego stanu realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, 5. Podjęcie uchwały w sprawie zatwierdzenia sprawozdania okresowego za I półrocze 2012 roku z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, 6. Informacja nt. aktualizacji Strategii rozwoju Województwa Świętokrzyskiego, 7. Prezentacja nt. identyfikacji branż kluczowych dla rozwoju województwa świętokrzyskiego w kontekście perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2014-2020, 8. Dyskusja, 9. Podsumowanie posiedzenia. Do zaprezentowanego porządku obrad nie zostały zgłoszone żadne uwagi, w związku z czym przedstawiony harmonogram został zaakceptowany przez Członków Komitetu Monitorującego RPOWŚ 2007-2013. III. Podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia Protokołu z XVII posiedzenia Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 Pan Marszałek zapytał zebranych o ewentualne uwagi do przekazanego projektu protokołu. Żaden z uczestników spotkania nie zgłosił zastrzeżeń do zaproponowanej wersji dokumentu, w związku z czym przystąpiono do głosowania. Uchwała Nr 48/2012 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 z dnia 5 września 2012 roku w sprawie przyjęcia Protokołu z XVII posiedzenia Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, została przyjęta jednogłośnie. IV. Informacja na temat stanu realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 Prezentacja nt. stanu realizacji RPOWŚ 2007-2013 dotyczyła m.in. wyników naborów w ramach poszczególnych osi priorytetowych i działań Programu, zawierała zestawienia liczby i wartości umów o dofinansowanie, wartości płatności zrealizowanych na rzecz Beneficjentów, oraz środków zcertyfikowanych. Kolejną podniesioną kwestią był postęp w realizacji projektów kluczowych w ramach RPOWŚ 2007-2013. W dalszej części prezentacja dotyczyła instrumentów inżynierii finansowej oraz rzeczowej realizacji Programu. 3
Informacje prezentowane były w sposób, pokazujący postęp we wdrażaniu RPOWŚ 2007-2013, poprzez porównanie danych na koniec 2011 roku z danymi na koniec czerwca 2012 r. oraz na koniec sierpnia 2012 r. V. Podjęcie uchwały w sprawie zatwierdzenia Sprawozdania okresowego za I półrocze 2012 roku z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 Po zakończeniu prezentacji na temat postępów we wdrażaniu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, przystąpiono do realizacji kolejnego punktu przyjętego porządku obrad. Uchwała Nr 49/2012 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 z dnia 5 września 2012 r. w sprawie przyjęcia Sprawozdania okresowego za I półrocze 2012 rok z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013, została przyjęta jednogłośnie. VI. Informacja na temat aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego Pan Grzegorz Orawiec Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej, zaprezentował zebranym najistotniejsze i najbardziej aktualne informacje, z zakresu aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego. Prezentacja dotyczyła harmonogramu prac oraz metod aktualizacji dokumentu, oczekiwań Komisji Europejskiej, odnośnie realizacji polityki spójności po roku 2013. Ponadto, wystąpienie zawierało informację nt. rozpoczętych prac nad wstępną identyfikacją branż kluczowych z punktu widzenia dalszego rozwoju regionu. Zwrócono uwagę, iż w proponowanej przez Komisję zasadzie koncentracji tematycznej, środki, które państwo członkowskie przeznaczy dla regionów mniej rozwiniętych (w tym np. Świętokrzyskiego), w co najmniej 50% będą musiały zostać skierowane na: badania i innowacje, wsparcie MŚP, efektywność energetyczną oraz energię odnawialną. Następnie głos zabrał Pan Prof. Jacek Szlachta ekspert zaangażowany w proces aktualizacji Strategii. Prezentacja dotyczyła następujących kwestii: uwarunkowania zewnętrzne rozwoju Województwa Świętokrzyskiego, finansowanie polityki spójności UE w latach 2014-2020, rola Strategii Europa 2020, wysokość alokacji w ramach polityki spójności dla Województwa Świętokrzyskiego, nowe instrumenty polityki spójności, koncentracja tematyczna, kierunki interwencji w ramach polityki regionalnej w Polsce, poziom współfinansowania programów 2014-2020. Ponadto, wskazane zostały krytyczne punkty aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego. Pan Prof. Jacek Szlachta podkreślił, iż mimo niekorzystnych warunków zewnętrznych dla rozwoju regionu, trzeba stworzyć pozytywną i radykalną Strategię, wykorzystując potencjał wewnętrzny Województwa. Po zakończeniu prezentacji głos zabrał Pan Mariusz Mielczarek Przedstawiciel Komisji Europejskiej, który powiedział, że przedstawiona prezentacja przybliżyła kwestie, dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020, w kontekście wyzwań stojących przed regionem. Tym niemniej, należy podkreślić, że w kolejnej perspektywie finansowej UE 4
będzie istniała konieczność priorytetowego traktowania obszarów interwencji, które służyć będą w pierwszej kolejności rozwojowi gospodarczemu i innowacyjności. Należy rozważyć ograniczenie inwestowania w te projekty infrastrukturalne, które mogą w następstwie skutkować zbytnimi obciążeniami dla budżetów samorządów. W opinii Pana Mielczarka, aktualizując Strategię, należy uwzględnić wyzwania demograficzne, środowiskowe oraz technologiczne, mające znaczący wpływ na kreowanie polityki rozwoju w województwie. Obecnie w Komisji Europejskiej trwają prace nad opracowaniem pakietu regulacji na kolejny okres programowania oraz dyskusje na temat przygotowania wieloletnich ram finansowych. Przewiduje się, że prace zostaną zakończone w pierwszej połowie przyszłego roku. W październiku br. Komisja Europejska przedstawi swoje stanowisko wobec Polski. Według wstępnych ustaleń, będzie istniała możliwość konstruowania programów dwufunduszowych, a nawet wielofunduszowych, których zakres w całości powinien wpisywać się w cele Strategii Europa 2020. Komisja w swoich propozycjach promuje zasadę koncentracji tematycznej, która ma sprawić, że założenia Strategii Europa 2020 będą w bardziej efektywny sposób realizowane. Dla regionów mniej rozwiniętych, do których zalicza się województwo świętokrzyskie, przewidziano przeznaczenie min. 50% środków EFRR na obszary, dotyczące przedsiębiorczości, innowacji i energetyki odnawialnej. W chwili obecnej trudno jest przewidzieć, jaki będzie końcowy efekt negocjacji pakietu dokumentów na lata 2014-2020. W przyszłym roku powinny rozpocząć się negocjacje projektów programów operacyjnych na przyszłą perspektywę finansową. Następnie Pani Agnieszka Dawydzik, Przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, poinformowała zebranych, iż strona polska intensywnie pracuje nad niezbędnymi dokumentami oraz nad propozycjami algorytmów m.in. dot. podziału alokacji pomiędzy regionalne programy operacyjne. Zakłada się iż ok. 70 % środków dostępnych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego zostanie przekazane na poziom regionalny. W przypadku Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) do regionów zostanie przekazane maksymalnie 54% alokacji. Nie oznacza to, że finansować będą one tak jak dotychczas projekty o niewielkiej wartości i znaczeniu. W kolejnym okresie finansowania nacisk zostanie położony na projekty zintegrowane, których realizacja będzie konieczna do rozwiązania wielu problemów rozwojowych. Przewiduje się, że wszystkie najbardziej kosztochłonne projekty np. transportowe, realizowane będą w ramach programów krajowych. W chwili obecnej między Ministerstwem Rozwoju Regionalnego, a Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi trwają dyskusje, jak najbardziej efektywnie wykorzystać środki z EFRR i EFROW. Ponadto, w przyszłej perspektywie finansowej planuje się ograniczyć te inwestycje infrastrukturalne, które nie przynoszą oczekiwanych efektów. Wobec różnych regionów stawiane będą różne wymagania, w zależności od ich potencjału wewnętrznego. Odnosząc się do kwestii inteligentnych specjalizacji, Pani Dawydzik podkreśliła, iż wskazanie specjalizacji dla danego regionu jest długotrwałym i trudnym procesem, w który zaangażowanych powinno być wiele środowisk. Nowym instrumentem, przewidzianym do realizacji w nadchodzącym okresie programowania są zintegrowane inwestycje terytorialne. Planuje się z dostępnej alokacji wydzielić pulę środków ok. 10%, z czego połowa trafi na realizację zintegrowanych inwestycji terytorialnych, druga zaś połowa przeznaczona zostanie na poprawę dostępu do usług publicznych. Następnie głos zabrał Pan Łukasz Bilski Prezes Świętokrzyskiego Centrum Innowacji i Transferu Technologii (ŚCiTT), który podziękował swoim przedmówcom za zaprezentowanie uczestnikom wyzwań i oczekiwań w kontekście rozwoju województwa w przyszłym okresie finansowania. Wybór branż kluczowych dla regionu jest niezwykle ważnym, a zarazem trudnym zadaniem. Niewątpliwie energetyka może zostać określona jako smart specialisation. Jednocześnie, Pan Prezes zadeklarował chęć współpracy nad 5
aktualizacją Strategii oraz nad określeniem najlepszych z punktu widzenia rozwoju regionu inteligentnych specjalizacji. W dalszej kolejności Pan Prof. Krzysztof Grysa podkreślił, iż bardzo istotna jest w trwającym procesie współpraca środowiska naukowego z przedsiębiorcami, zwracając także uwagę na pozytywne aspekty tworzenia klastrów oraz grup producenckich. Pani Elżbieta Frejowska, Wójt Gminy Nagłowice, w imieniu samorządowców wyraziła wątpliwości, wiążące się z założeniami nowego okresu programowania. Zdaniem Pani Wójt, świętokrzyskie gminy wciąż mają duże potrzeby w zakresie przedsięwzięć infrastrukturalnych, które bez wsparcia środków zewnętrznych trudno będzie zrealizować. Pan Mieczysław Pastuszko, Dyrektor Wydziału Projektów Strukturalnych i Strategii Miasta, podkreślił, iż z punktu widzenia podniesienia konkurencyjności województwa, ważna jest dostępność komunikacyjna regionu, poprzez budowę dróg ekspresowych oraz regionalnego portu lotniczego. Bardzo pozytywnym aspektem jest podkreślenie znaczenia polityki miejskiej w projektach rozporządzeń na nową perspektywę finansową. Stwarza to duże możliwości dla rozwoju kieleckiego obszaru funkcjonalnego. Pan Dyrektor wyraził również obawę, czy polityka finansowa rządu będzie sprzyjać realizacji projektów przez samorządy niższego szczebla. Konieczne są zmiany legislacyjne: zmiana ustawy o CIT, PIT, oświacie, które pozwolą realizować projekty ważne dla rozwoju samorządów. Następnie Pani Dorota Tekieli-Bisińska ze Staropolskiej Izby Przemysłowo Handlowej poprosiła Pana Profesora Szlachtę o komentarz dotyczący prognozy demograficznej, która przewiduje 15 % spadek populacji, co jest zjawiskiem niezwykle niepokojącym. Kolejną kwestię poruszył Pan Aleksander Kabziński Przedstawiciel Konfederacji Pracodawców Polskich, który zaznaczył, iż w przyszłym okresie programowania największym problemem dla beneficjentów będzie zabezpieczenie wkładu własnego w realizowanych projektach. W tym kontekście, Pan Kabziński ponowił wystosowany na poprzednim posiedzeniu KM postulat przygotowania informacji nt. projektów realizowanych w ramach RPOWS 2007-2013 w następującym ujęciu: projekty generujące koszty w okresie po rozliczeniu, projekty samofinansujące się (przewidywanie opcja zerowa), w okresie po rozliczeniu, projekty generujące przychody (podatki, inne formy), w okresie po rozliczeniu. Poprosił również o wskazanie terminu, w którym Instytucja Zarządzająca przedstawi Członkom Komitetu stosowną informację. W odpowiedzi, Pan Adam Jarubas Marszałek Województwa, zadeklarował, iż w przyszłości prezentacja na temat postępów w realizacji Programu będzie pełniej ukazywać wymiar jakościowy oddziaływania wdrażanych inwestycji. Poza tym, Pan Marszałek zachęcił zebranych do analizy raportów z przeprowadzonych badań ewaluacyjnych Programu oraz sprawozdań rocznych i okresowych. Zdaniem Pana Marszałka, sporządzenie zestawienia, o które prosi Pan Kabziński, wydaje się nieuzasadnione. Głos zabrała również Pani Elżbieta Frejowska, Wójt Gminy Nagłowice, wyjaśniając, iż wiele typów inwestycji generuje koszty, jak np. szkoły, boiska. Niemniej jednak, są one potrzebne, służą podniesieniu jakości życia mieszkańców i czynią nasze miejscowości bardziej atrakcyjnymi. Pan Prof. Janusz Zaleski, w swojej wypowiedzi podzielił zdanie samorządowców w zakresie realizacji projektów infrastrukturalnych. Należy nie tyle budować nową infrastrukturę, co modernizować infrastrukturę zdekapitalizowaną. Kolejną poruszoną kwestią była potrzeba eliminacji wyścigu po dodatkowe środki z rezerwy wykonania, ponieważ jest to niekorzystne dla inwestycji wieloletnich. Ponadto Pan Profesor podkreślił, iż konstruowana Strategia musi mieć charakter bardziej adaptacyjny, ze względu na niestabilną sytuację 6
społeczno-ekonomiczną. Należy również pamiętać, że Strategia powinna uwzględniać konieczność powolnego uniezależniania się od zewnętrznych źródeł finansowania. Pan Grzegorz Orawiec - Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej zachęcił przedstawicieli samorządów do aktualizacji własnych Strategii, tak aby były one komplementarne ze Strategią Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego, co w przyszłości znajdzie odzwierciedlenie w jakości realizowanych projektów. Zamykając posiedzenie, Pan Adam Jarubas Przewodniczący Komitetu Monitorującego, podziękował wszystkim uczestnikom za przybycie i aktywny udział w obradach. Przewodniczący Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 Adam Jarubas Protokół sporządziła: Małgorzata Lipa 7