YOUTHPASS W PROJEKTACH WOLONTARIATU EUROPEJSKIEGO Program Młodzież w działaniu Pakiet Informacyjny Część 2 Maj 2011
1. Wolontariat Europejski jako doświadczenie edukacyjne Wolontariat Europejski (EVS) to cenne doświadczenie osobiste, społeczne i kulturowe, które pozwala wolontariuszowi na wykazanie inicjatywy i solidarności poprzez pracę wolontariacką na rzecz społeczności lokalnej. Dla jednych Wolontariat Europejski to sposób na wspieranie społeczności, idei czy szczególnej grupy ludzi, dla innych, to szansa na podjęcie nowego wyzwania, poznanie innego kraju i jego kultury. Wolontariat Europejski to przede wszystkim jednak niezwykle ważne doświadczenie edukacyjne, ponieważ uczestnictwo w nim rozwija u wolontariusza kompetencje zawodowe, przez co staje się on bardziej atrakcyjny w oczach przyszłych pracodawców. Aby wspomóc wolontariuszy w nazwaniu i opisaniu tego, czego nauczyli się podczas trwania projektu, Komisja Europejska wprowadziła Certyfikat Youthpass. Certyfikat Youthpass to narzędzie, dzięki któremu młodzi ludzie mogą najlepiej wykorzystać doświadczenia nabyte podczas uczestnictwa w projekcie. Youthpass to także dokument, który opisuje efekty uczenia się w trakcie projektu Wolontariatu Europejskiego, i który może być następnie przedłożony pracodawcy czy instytucji edukacyjnej uznającej kompetencje nabyte podczas działań edukacji pozaformalnej. Niniejszy dokument wyjaśnia na jakich zasadach działa Certyfikat Youthpass oraz jak pomaga wolontariuszom w pełni skorzystać ze zrealizowanego projektu Wolontariatu Europejskiego. 2. Czym jest jest Certyfikat Youthpass? Certyfikat Youthpass zaświadcza i potwierdza, że jego posiadacz wykonywał pracę wolontariacką poza granicą swojego kraju, oraz określa zdobyte i rozwinięte tam przez niego kompetencje i umiejętności. Certyfikat Youthpass składa się z trzech części: Część pierwsza zaświadcza, że wolontariusz zrealizował projekt Wolontariatu Europejskiego. Zawiera dane wolontariusza, czas trwania projektu oraz opis ogólny Wolontariatu Europejskiego. Część druga opisuje rodzaj projektu, rolę i zadania podejmowane przez wolontariusza oraz opis działalności i nazwę organizacji goszczącej. Część trzecia zawiera opis efektów uczenia się wolontariusza podczas trwania projektu Wolontariatu Europejskiego. 3. Czemu służy Youthpass w Wolontariacie Europejskim? Certyfikat Youthpass może służyć potwierdzeniu, że dana osoba zrealizowała projekt Wolontariatu Europejskiego oraz opisuje czego nauczyła się w jego trakcie. Może być zatem traktowany jako uzupełnienie curriculum vitae przedkładanego pracodawcom czy instytucjom. Proces Youthpass ma także wymiar edukacyjny. Wolontariusze, biorąc udział w procesie uczenia się i przygotowania jego efektów, planują i dokonują oceny tego, czego się rzeczywiście nauczyli. Większość wolontariuszy posiada doświadczenia uczenia się w ramach edukacji formalnej, np. w szkole czy na uniwersytecie, jednak projekt Wolontariatu Europejskiego może być pierwszą okazją, przy której sami są Page 1
odpowiedzialni za proces uczenia się i rozwój. W ten sposób Certyfikat Youthpass może przyczynić się do zwiększenia efektów uczenia się w ramach projektu Wolontariatu Europejskiego, a samo uczenie się staje się dzięki niemu bardziej widoczne. 4. Kto jest odpowiedzialny za Certyfikat Youthpass? Organizacje (organizatorzy) zaangażowane w realizację projektu Wolontariatu Europejskiego mają obowiązek poinformować wolontariuszy o Certyfikacie Youthpass. Jeśli wolontariusz chce otrzymać Certyfikat Youthpass, organizacja/mentor powinni go w tym wspierać. Aby wystawić Certyfikat Youthpass na zakończenie projektu organizator musi zarejestrować się na stronie: www.youthpass.eu, gdzie przed wystawieniem Certyfikatu należy wprowadzić dane projektu i uczestnika. Z uwagi na fakt, iż Youthpass to nie tylko certyfikat, lecz także narzędzie promujące proces uczenia się poprzez projekt Wolontariatu Europejskiego, należy mieć na uwadze, że: Każdy wolontariusz powinien mieć mentora i zaleca się, aby mentor podjął z wolontariuszem dialog na temat procesu uczenia się. Może on stanowić część spotkań służących refleksji/ewaluacji w okresie trwania projektu. Dialog o zdobywanym doświadczeniu i uczeniu się jest niezwykle ważny, gdyż daje wolontariuszowi możliwość refleksji nad procesem uczenia się, a przez to prowadzi do jego pogłębienia. Obserwacje i sugestie osoby trzeciej są często konieczne, aby wolontariusz uświadomił sobie swoje potrzeby i poczynione dotychczas postępy. Mentor obserwuje rozwój osobisty uczestnika oraz zmiany zachowań i nabywanie nowych umiejętności. Poprzez dialog mentor może pomóc wolontariuszowi zrozumieć czego i w jaki sposób się nauczył. Cykl Szkoleń i Ewaluacji Wolontariatu Europejskiego także służy wspieraniu procesu uczenia się. Podczas trwania projektu wolontariusze muszą odbyć szkolenie po przyjeździe na miejsce oraz ewaluację śródokresową. Te dwa spotkania wraz z ewaluacją i dorocznym spotkaniem Wolontariatu Europejskiego po zakończeniu projektu mają na celu przygotowanie wolontariusza do pracy, ewaluację projektu Wolontariatu Europejskiego oraz przyczynienie się do jego jak najwyższej jakości. Jest to okazja do wymiany doświadczeń z innymi wolontariuszami oraz, biorąc pod uwagę fakt, że projekt się już zakończył okazja do spojrzenia na niego z dystansem Główna odpowiedzialność za proces uczenia się spoczywa na samym wolontariuszu. Dlatego ważne jest, aby miał on świadomość, że Certyfikat Youthpass nie może zostać rzetelnie uzupełniony w ciągu kilku ostatnich dni trwania projektu. Mimo, że fizycznie jest on wystawiany faktycznie pod koniec pobytu, to odzwierciedla ciągły proces uczenia się podczas całego okresu trwania projektu Wolontariatu Europejskiego od fazy przygotowawczej do działań następujących po jego zakończeniu. 5. Kompetencje kluczowe Certyfikat Youthpass został stworzony aby dokonać oceny kompetencji kluczowych. Komisja Europejska przyjęła listę kompetencji kluczowych w 2006 roku, jako punkt Page 2
odniesienia dla osób zajmujących się polityką młodzieżową, pracodawców, instytucji edukacyjnych oraz dla samych uczących się. Kompetencje te przygotowują młodych ludzi do dorosłego życia oraz stanowią podstawę uczenia się przez całe życie. Są niezbędne do osobistego spełnienia, rozwoju, budowania aktywnych postaw obywatelskich, włączenia społecznego i zatrudnienia. Wykres ilustrujący 8 kompetencji kluczowych, dostosowanych do uczenia się podczas pracy z młodzieżą 1 : 1 Wykres opracowany przez Paula Kloostermana, żródło: Youthpass guide, str. 39. Page 3
6. Znaczenie refleksji Refleksja to kluczowy element procesu uczenia się. Dzięki niej wolontariusz może spojrzeć z dystansem na zdobyte doświadczenie, zrozumieć je i wykorzystać w swoich przyszłych działaniach. Ważne jest zatem, aby regularnie zastanawiać się nad efektami uczenia się i przyswajaniem nowych doświadczeń. Cykl Szkoleń i Ewaluacji Wolontariatu Europejskiego powinien zapewnić na to czas i miejsce. Refleksja: Czego się nauczyłem? Jak się tego nauczyłem? Kto pomógł mi się tego nauczyć? Kiedy się tego nauczyłem?(dokładny moment) Ustalanie celów/identyfikacja zainteresowań: Czego chcę się nauczyć? Jak chciałbym się tego nauczyć? Kto może mi pomóc w nauczeniu się tego? (Kogo ja musze tego nauczyć?) Kiedy planuje się tego nauczyć? 7. Więcej informacji Youthpass guide: http://www.youthpass.eu/en/youthpass/guide/ Youthpass w Cyklu Szkoleń i Ewaluacji Wolontariatu Europejskiego http://www.youthpass.eu/downloads/13-62-57/publication_yp_evs.pdf Page 4