SPRAWDZIAN 4 Instrukcja dla ucznia 1. Czytaj uważnie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami. 2. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem albo piórem z czarnym tuszem lub atramentem. Nie używaj korektora. 3. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Odpowiedzi do niektórych z nich zaznaczaj na karcie odpowiedzi w następujący sposób: w zadaniach 1., 4., 6. i 9. podano cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Wybierz tylko jedną z nich i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą, na przykład: A B C D w zadaniach 2. i 7. należy ocenić, czy stwierdzenia są prawdziwe (P), czy fałszywe (F). Zamaluj kratkę z literami, które odpowiadają kolejności stwierdzeń w zadaniu, na przykład: PP PF FP FF w zadaniach 3. i 11. należy wskazać właściwe uzupełnienia zdania spośród podanych odpowiedzi A lub B oraz C lub D. Zamaluj kratkę z odpowiednim połączeniem liter, na przykład: AC AD BC BD w zadaniu 8. należy ocenić, czy stwierdzenia są prawdziwe (T tak), czy fałszywe (N nie). Zamaluj kratkę z literami, które odpowiadają kolejności stwierdzeń, na przykład: TT TN NT NN 4. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi. Jeśli się pomylisz, to błędne zaznaczenie otocz kółkiem i wybierz inną odpowiedź, na przykład: A1 A2 B1 B2 5. Odpowiedzi do zadań 5., 10. i 12. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki wyraźnie przekreślaj.
Tekst do zadań 1. 5. Kiedy mówimy poprawnie, formy, których użyliśmy, nie przykuwają uwagi rozmówców. Język jest wtedy przezroczysty. Dobrze widać przez niego treść. Natomiast pojawiające się w wypowiedziach błędy odwracają uwagę odbiorcy od treści. [...] Zdajemy sobie sprawę z tego, że to, w jaki sposób formułujemy swoje wypowiedzi, świadczy o nas samych. Mówimy więc poprawnie bo dbamy o swój wizerunek wiemy, że wówczas dobrze się prezentujemy, uchodzimy za ludzi kulturalnych, nie dajemy nikomu powodów do krytykowania nas za to, że popełniamy błędy. Dbając o język, dbamy zarazem o rozmówcę używamy przecież form, które nie rażą, nie zwracają uwagi swą niestarannością czy niechlujnością i są bardzo komunikatywne. [...] Ponieważ społeczeństwo nieustannie się zmienia, zmienia się i język, dostosowując się do potrzeb swoich użytkowników. Chcemy nazwać to, co nowe tworzymy więc nowe nazwy, zapożyczamy je z innych języków lub istniejącym słowom nadajemy nowe znaczenia (np. myszka, wirus). [...] Można w dużym uproszczeniu powiedzieć, że zmiany w języku są właściwe, jeśli są potrzebne, funkcjonalne, a jednocześnie akceptowane przez ludzi dobrze znających zasady polszczyzny. [...] Te formy językowe, które zyskały akceptację społeczną, wyrażoną w wydawnictwach poprawnościowych 1, tworzą normę językową 2. J. Bralczyk, W. Gruszczyński, K. Mosiołek-Kłosińska, Wiem, co mówię, czyli o dobrej komunikacji (fragment) 1 Wydawnictwa poprawnościowe na przykład słowniki języka polskiego, ortograficzne. 2 Norma językowa zbiór form językowych, które zostały uznane za poprawne. Zadanie 1. (0 1) Dokończ zdanie wybierz odpowiedź spośród podanych. Autorzy tekstu zwracają uwagę na A. elegancki ubiór podczas rozmowy. B. znaczenie poprawności językowej. C. radzenie sobie z komentarzami rozmówców. D. stosowanie nowych słów w wypowiedzi. Zadanie 2. (0 1) Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe. Podany tekst służy wyśmianiu błędów popełnianych przez użytkowników języka polskiego. Używanie niepoprawnych słów w wypowiedzi przyciąga uwagę słuchaczy. Zadanie 3. (0 1) Uzupełnij zdanie. Wybierz odpowiedzi spośród podanych. Z tekstu wynika, że zmiany w języku polskim są A/B, ponieważ C/D. A. potrzebne C. sprzyjają tworzeniu błędów B. niepotrzebne D. zmienia się rzeczywistość P P F F
Zadanie 4. (0 1) Na jakiej podstawie ocenisz, czy dany wyraz jest poprawny? Wybierz odpowiedź spośród podanych. A. Często pojawia się w internecie. B. Posługują się nim rówieśnicy. C. Słownik uznaje go za poprawny. D. Dorośli uznają go za poprawny. Zadanie 5. (0 2) Na podstawie tekstu wyjaśnij, co oznaczają słowa: Dbając o język, dbamy zarazem o rozmówcę. Tekst do zadań 6. 11. Leopold Staff Chciałem już zamknąć dzień... Chciałem już zamknąć dzień na klucz, Jak doczytaną księgę, Owinąć się czarną ciszą I zasnąć na potęgę. Aż tu za oknem wściekła zorza 1, Budząca radość i przestrach, Rozbłysła niczym pożar, Wybuchła jak orkiestra. Oto dzień nowy i świat nowy Tysiącem dziwów gra mi. Zerwałem się na równe nogi, Przed wysokimi stanąłem schodami. 1 Zorza zjawisko świetlne polegające na zmianie barw nieba na przykład bezpośrednio po wschodzie słońca oraz w czasie jego trwania. Zadanie 6. (0 1) Dokończ zdanie wybierz odpowiedź spośród podanych. Osoba mówiąca w wierszu nie poszła spać, ponieważ A. ujrzała początek dnia. B. usłyszała grę orkiestry. C. zobaczyła pożar za oknem. D. postanowiła pobiegać.
Zadanie 7. (0 1) Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe. Zwrot zasnąć na potęgę oznacza głęboki sen. P F Podany wiersz jest pozbawiony rymów. P F Zadanie 8. (0 1) W tabeli podano przykłady środków poetyckich występujących w wierszu. Zaznacz T (tak) lub N (nie) w zależności od tego, czy poprawnie określono ich role w utworze. Środek poetycki i przykład porównanie: (zamknąć dzień) jak doczytaną księgę przenośnia: (przed wysokimi stanąłem) schodami Rola w utworze ukazuje podobieństwo kończącego się dnia do przeczytanej książki ukazuje podobieństwo nowego dnia do wędrówki po schodach T T N N Zadanie 9. (0 1) Dokończ zdanie wybierz odpowiedź spośród podanych. Na podstawie ostatniej zwrotki wiersza można wnioskować, że osoba mówiąca w wierszu zamierza A. zastanowić się nad minionym dniem. B. nadrobić stracone godziny snu. C. uciec przed nowym dniem. D. podjąć wyzwania nowego dnia. Zadanie 10. (0 2) Wyjaśnij, dlaczego widok wściekłej zorzy wzbudza w osobie mówiącej jednocześnie radość i przestrach. Zadanie 11. (0 1) Uzupełnij zdanie. Wybierz odpowiedzi spośród podanych. W zdaniu: Świat nowy tysiącem dziwów mi gra funkcję dopełnienia pełni A/B, który występuje w C/D. A. rzeczownik C. narzędniku B. liczebnik D. bierniku
Zadanie 12. (0 7) W formie kartki z dziennika opisz poranek, który szczególnie zapadł Ci w pamięci. Twoja praca powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca.............
Karta odpowiedzi Zadanie 1. A B C D Zadanie 2. PP PF FP FF Zadanie 3. AC AD BC BD Zadanie 4. A B C D Zadanie 6. A B C D Zadanie 7. Zadanie 8. PP PF FP FF TT TN NT NN Zadanie 9. A B C D Zadanie 11. AC AD BC BD